Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ trồng đến sinh trưởng, phát triển của giống dưa chuột lai GL1-2 vụ xuân hè năm 2017 tại Thái Nguyên

Lê Thị Thu và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 188(12/1): 21 - 26<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA MẬT ĐỘ TRỒNG ĐẾN SINH TRƯỞNG,<br /> PHÁT TRIỂN CỦA GIỐNG DƯA CHUỘT LAI GL1- 2 VỤ XUÂN HÈ<br /> NĂM 2017 TẠI THÁI NGUYÊN<br /> Lê Thị Thu1, Phạm Thị Mỹ Linh2, Trần Thị Minh Hằng3, Đỗ Xuân Trường4<br /> 1<br /> <br /> Trường Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật - ĐH Thái Nguyên , 2Viện nghiên cứu Rau quả Trung ương,<br /> 3<br /> Học viện Nông nghiệp Việt Nam, 4Trường Đại học Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ trồng đến sinh trưởng, phát triển của giống dưa chuột lai GL1-2<br /> tại Thái Nguyên. Thí nghiệm gồm 4 công thức với các mật độ trồng là 4 vạn cây/ha, 3 vạn cây/ha,<br /> 2,3 vạn cây/ha và 2 vạn cây/ha, được tiến hành trên nền phân bón chung. Kết quả thí nghiệm cho<br /> thấy mật độ ảnh hưởng mạnh đến sinh trưởng, năng suất giống dưa chuột lai GL1-2. Giống sinh<br /> trưởng và phát triển tốt nhất ở mật độ 3 vạn cây/ha. Công thức được trồng với mật độ 2 vạn cây/ha<br /> cho năng suất 35,74 tấn/ha và hiệu quả kinh tế thấp nhất 72.224 nghìn đồng. Mật độ trồng 3 vạn<br /> cây/ha cho năng suất và hiệu quả kinh tế đạt cao nhất 49,08 tấn/ha và 127.412 nghìn đồng/ha.<br /> Từ khóa: Dưa chuột lai, mật độ trồng, Thái Nguyên, trung du miền núi phía Bắc, GL1-2<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Các giống dưa chuột lai F1 sử dụng trong nước<br /> chủ yếu là các giống của nước ngoài với giá<br /> thành cao và không chủ động được nguồn giống.<br /> Giống dưa chuột lai F1 chọn tạo trong nước<br /> đã thu được những bước tiến đáng kể. Tuy<br /> nhiên, các giống dưa chuột mới đều cần phải<br /> nghiên cứu xây dựng quy trình kỹ thuật canh<br /> tác phù hợp với từng vùng sản xuất nhằm<br /> khai thác có hiệu quả tiềm năng sinh học của<br /> giống mới [3], [5]. Nghiên cứu thực hiện<br /> nhằm xác định được mật độ trồng thích hợp<br /> nhất đối với giống dưa chuột lai GL1-2 tại<br /> Thái Nguyên, góp phần nâng cao được năng<br /> suất và hiệu quả kinh tế của trồng dưa chuột.<br /> VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Vật liệu nghiên cứu<br /> Thí nghiệm được tiến hành trên giống dưa<br /> chuột lai F1 GL1-2 do Viện nghiên cứu Rau<br /> quả chọn tạo.<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Phương pháp bố trí thí nghiệm<br /> Thí nghiệm được tiến hành trong vụ xuân hè<br /> năm 2017 tại Thành phố Thái Nguyên.<br /> Thí nghiệm được thiết kế theo khối ngẫu<br /> *<br /> <br /> Tel: 0917 561364; Email: thucdkttn@gmail.com<br /> <br /> nhiên hoàn chỉnh (RCBD) gồm 4 công thức<br /> và 3 lần nhắc lại, diện tích ô thí nghiệm là 7,2<br /> m2 [2], [5]. Các công thức thí nghiệm cụ thể<br /> như sau:<br /> Công thức 1: 70 cm x 30 cm (4,0 vạn cây/ha)<br /> Công thức 2: 70 cm x 40 cm (3,0 vạn cây/ha)<br /> Công thức 3: 70 cm x 50 cm (2,4 vạn cây/ha)<br /> Công thức 4: 70 cm x 60 cm (2,0 vạn cây/ha)<br /> Áp dụng biện pháp trồng và chăm sóc cây<br /> dưa chuột của Viện Nghiên cứu Rau quả<br /> Các chỉ tiêu và phương pháp theo dõi: Theo<br /> dõi và lấy số liệu ở 10 cây/ô, lấy mẫu theo<br /> phương pháp đường chéo.<br /> Các chỉ tiêu theo dõi gồm: Thời gian qua các<br /> giai đoạn sinh trưởng (ngày); các chỉ tiêu về<br /> sinh trưởng, phát triển: Chiều dài thân chính<br /> (cm), số lá trên thân chính (lá), số hoa đực,<br /> hoa cái trên cây (hoa/cây), tỷ lệ hoa cái/hoa<br /> đực (%), tỷ lệ đậu quả (%) [1], [5];<br /> Các chỉ tiêu về tình hình sâu, bệnh hại được áp<br /> dụng theo Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc Gia ban<br /> hành số QCVN 01-38: 2010/BNNPTNT [4].<br /> Cấp 1: < 1% diện tích lá bị hại.<br /> Cấp 3: 1 đến 5% diện tích lá bị hại.<br /> Cấp 5: > 5 đến 25% diện tích lá bị hại.<br /> Cấp 7: > 25 đến 50% diện tích lá bị hại.<br /> Cấp 9: > 50% diện tích lá bị hại.<br /> 21<br /> <br /> Lê Thị Thu và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> - Đánh giá tỷ lệ nhiễm bệnh do virus bằng<br /> cách tính % số cây bị hại:<br /> Số cây bị hại/ô<br /> Tỷ lệ bệnh = ----------------------- x100 (%)<br /> Tổng số cây/ô<br /> Đặc điểm cấu trúc quả dưa chuột lai: Chiều<br /> dài quả (cm), đường kính quả (cm), độ dày<br /> thịt quả (cm); yếu tố cấu thành năng suất và<br /> năng suất dưa chuột: Số quả trung bình trên<br /> cây (quả), khối lượng trung bình quả (gram),<br /> năng suất thực thu (tấn/ha).<br /> Phương pháp xử lý số liệu<br /> Số liệu thí nghiệm được xử lý bằng chương<br /> trình Excel 2010 và CROPSTAT 5.0.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> Ảnh hưởng của mật độ trồng đến thời gian<br /> qua các giai đoạn sinh trưởng chính của<br /> giống GL1-2 vụ xuân hè 2017<br /> Qua theo dõi thời gian sinh trưởng của các<br /> giai đoạn sinh trưởng khác nhau của giống<br /> dưa chuột lai GL1-2 vụ xuân hè năm 2017<br /> của các công thức thí nghiệm thu được kết<br /> quả được thể hiện qua bảng 1.<br /> Qua kết quả theo dõi cho thấy, thời gian xuất<br /> hiện hoa cái đầu tiên của các công thức thí<br /> nghiệm đều từ 30 ngày sau gieo đến 31 ngày<br /> sau gieo. Thời gian thu quả đầu tiên từ 6 đến<br /> 7 ngày sau khi cây ra hoa cái đầu tiên.<br /> <br /> 188(12/1): 21 - 26<br /> <br /> Tổng thời gian sinh trưởng của cây từ 75,33 –<br /> 79,67 ngày. Thời gian cho thu quả dao động<br /> từ 38,67 – 42,67 ngày. Trong đó công thức 4<br /> với mật độ trồng 2 vạn cây/ha có thời gian<br /> cho thu quả đạt dài nhất, dài hơn các công<br /> thức còn lại từ 2 đến 4 ngày.<br /> Ảnh hưởng của mật độ trồng đến khả năng<br /> sinh trưởng của cây<br /> Khả năng sinh trưởng của cây là yếu tố chịu<br /> nhiều ảnh hưởng bởi mật độ trồng. Qua theo<br /> dõi ảnh hưởng của mật độ trồng đến sinh<br /> trưởng của giống dưa chuột lai GL1-2, kết<br /> quả thu được ở bảng 2.<br /> Qua số liệu cho thấy, khả năng ra lá của cây<br /> đạt từ 22,77 lá đến 23,75 lá trên cây, đây là<br /> chỉ tiêu sinh trưởng nhưng không bị ảnh<br /> hưởng bởi mật độ trồng. Mật độ trồng khác<br /> nhau đã ảnh hưởng nhiều đến chiều cao cây<br /> và số nhánh trên cây.<br /> Mật độ 4 vạn cây/ha cho cây có chiều cao<br /> thân chính lớn nhất là 209,00 cm. Mật độ<br /> trồng càng thưa chiều cao thân chính càng<br /> giảm, chiều cao đạt thấp nhất là 175,26 cm ở<br /> công thức 4 (2 vạn cây/ha).<br /> Số nhánh cũng chịu ảnh hưởng bởi mật độ<br /> trồng, khoảng cách trồng càng lớn thì khả<br /> năng ra nhánh của cây càng mạnh.<br /> <br /> Bảng 1. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến tỷ lệ nảy mầm và thời gian qua các giai đoạn sinh trưởng của<br /> giống dưa chuột GL1-2 vụ xuân hè 2017<br /> Công thức<br /> <br /> Mật độ<br /> (vạn<br /> cây)<br /> <br /> CT1 (4 vạn cây/ha) (Đ/C)<br /> CT2 (3 vạn cây/ha)<br /> CT3 (2,4 vạn cây/ha)<br /> CT4 (2 vạn cây/ha)<br /> <br /> 4,0<br /> 3,0<br /> 2,4<br /> 2,0<br /> <br /> Thời gian từ gieo đến… (ngày)<br /> Ra lá<br /> Xuất hiện<br /> Thu quả<br /> Kết thúc<br /> thật đầu<br /> hoa cái<br /> đầu<br /> thu quả<br /> tiên<br /> đầu tiên<br /> 8,00<br /> 30,00<br /> 36,67<br /> 75,33<br /> 8,67<br /> 30,33<br /> 37,00<br /> 77,00<br /> 8,33<br /> 31,00<br /> 36,67<br /> 77,33<br /> 8,33<br /> 30,67<br /> 37,00<br /> 79,67<br /> <br /> Thời gian<br /> cho thu quả<br /> (ngày)<br /> 38,67<br /> 40,00<br /> 40,67<br /> 42,67<br /> <br /> Bảng 2. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến động thái tăng trưởng của giống dưa chuột lai GL1-2<br /> vụ xuân hè 2017<br /> Công thức<br /> CT1 (4 vạn cây/ha) (Đ/C)<br /> CT2 (3 vạn cây/ha)<br /> CT3 (2,4 vạn cây/ha)<br /> CT4 (2 vạn cây/ha)<br /> CV%<br /> LSD05<br /> <br /> 22<br /> <br /> Khả năng ra lá (lá)<br /> 23,13<br /> 22,77<br /> 23,75<br /> 23,69<br /> 5,30<br /> 2,31<br /> <br /> Chiều cao cây (cm)<br /> 209,00<br /> 185,08<br /> 178,09<br /> 175,26<br /> 5,60<br /> 19,77<br /> <br /> Số nhánh (nhánh)<br /> 2,33<br /> 3,00<br /> 5,33<br /> 6,33<br /> 11,80<br /> 0,94<br /> <br /> Lê Thị Thu và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 188(12/1): 21 - 26<br /> <br /> Qua theo dõi thí nghiệm cho thấy, số nhánh trên cây dao động từ 2,33 – 6,33 nhánh/cây, trong đó<br /> số nhánh ít nhất ở công thức 1 trồng với mật độ 4 vạn cây/ha (2,33 nhánh/cây) và công thức 2<br /> trồng với mật độ 3 vạn cây/ha (3,00 nhánh/cây). Số nhánh trên cây đạt cao nhất là 6,33 nhánh/cây<br /> ở công thức 4 trồng với mật độ 2 vạn cây/ha.<br /> Ảnh hưởng của mật độ trồng đến khả năng phân hóa giới tính của hoa<br /> Khả năng phát triển của cây được đánh giá thông qua các chỉ tiêu ra hoa, đậu quả. Kết quả đánh<br /> giá ảnh hưởng của khoảng cách trồng đến các chỉ tiêu phát triển của giống dưa GL1-2 được trình<br /> bày ở bảng 3.<br /> Bảng 3. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến khả năng phân hóa giới tính<br /> Công thức<br /> CT1 (4 vạn cây/ha) (Đ/C)<br /> CT2 (3 vạn cây/ha)<br /> CT3 (2,4 vạn cây/ha)<br /> CT4 (2 vạn cây/ha)<br /> CV%<br /> LSD05<br /> <br /> Số hoa<br /> đực/cây (hoa)<br /> 40,05<br /> 39,28<br /> 38,43<br /> 38,97<br /> 5,00<br /> 1,51<br /> <br /> Số hoa<br /> cái/cây (hoa)<br /> 18,20<br /> 19,92<br /> 20,96<br /> 21,75<br /> 5,60<br /> 2,15<br /> <br /> Tỷ lệ hoa<br /> cái/cây (%)<br /> 35,33<br /> 36,43<br /> 37,00<br /> 37,20<br /> 7,60<br /> 7,40<br /> <br /> Số quả/cây<br /> (quả)<br /> 11,00<br /> 12,50<br /> 13,20<br /> 14,00<br /> 7,10<br /> 1,70<br /> <br /> Tỷ lệ đậu<br /> quả (%)<br /> 60,44<br /> 62,92<br /> 63,20<br /> 64,57<br /> 9,80<br /> 11,53<br /> <br /> Bảng 4. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến cấu trúc quả của giống dưa chuột GL1-2<br /> Công thức<br /> CT1 (4 vạn cây/ha) (Đ/C)<br /> CT2 (3 vạn cây/ha)<br /> CT3 (2,4 vạn cây/ha)<br /> CT4 (2 vạn cây/ha)<br /> CV%<br /> LSD05<br /> <br /> Chiều dài quả (cm)<br /> 14,83<br /> 15,62<br /> 16,17<br /> 16,48<br /> 3,50<br /> 1,03<br /> <br /> Kết quả ở bảng 3 cho thấy, số lượng hoa đực<br /> của giống GL1-2 dao động từ 38,43 - 40,05<br /> hoa/cây. Số hoa đực nhiều nhất ở công thức 1<br /> được trồng với mật độ 4 vạn cây/ha.<br /> Các công thức trồng với mật độ càng dày thì<br /> số hoa cái/cây càng thấp. Cụ thể: Công thức 1<br /> (trồng với mật độ 4 vạn cây/ha) cho số hoa<br /> cái/cây thấp nhất (18,20 hoa/cây), công thức 4<br /> (trồng với 2 vạn cây/ha) cho số hoa cái/cây<br /> cao nhất (21,75 hoa/cây).<br /> Tỷ lệ đậu quả của giống dưa GL1-2 là khá<br /> cao, từ 60,44 - 64,57%. Các công thức trồng<br /> với khoảng cách càng dày thì tỷ lệ đậu quả<br /> càng thấp.<br /> Số quả trên cây là chỉ tiêu ảnh hưởng trực tiếp<br /> đến năng suất của dưa chuột. Kết quả thí<br /> nghiệm cho thấy, số quả trên cây của các<br /> công thức đạt từ 11,00 – 14,00 quả/cây. Mật<br /> độ trồng càng thưa thì số quả trên cây càng<br /> cao và ngược lại.<br /> Ảnh hưởng của mật độ trồng đến cấu trúc<br /> quả dưa chuột<br /> <br /> Đường kính quả (cm)<br /> 4,15<br /> 4,42<br /> 4,99<br /> 5,37<br /> 4,90<br /> 0,43<br /> <br /> Độ dày thịt quả (mm)<br /> 1,03<br /> 1,12<br /> 1,25<br /> 1,29<br /> 3,70<br /> 0,08<br /> <br /> Cấu trúc, kích thước quả là chỉ tiêu đánh vào<br /> cảm quan của người tiêu dùng. Kết quả<br /> nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của khoảng<br /> cách trồng đến đặc điểm cấu trúc quả của<br /> giống dưa GL1-2 được trình bày ở bảng 4.<br /> Chiều dài quả: Chiều dài quả của các công<br /> thức thí nghiệm biến động từ 14,83 – 16,48<br /> cm, trong đó công thức 4 trồng với mật độ 2<br /> vạn cây/ha có chiều dài quả lớn nhất (16,48<br /> cm), lớn hơn nhiều so với chiều dài quả của<br /> công thức 1 trồng với mật độ 4 vạn cây/ha<br /> (14,83 cm).<br /> Đường kính quả: Ở các khoảng cách trồng<br /> khác nhau cây dưa chuột giống GL1-2 có<br /> đường kính quả biến động từ 4,15 - 5,37 cm.<br /> Trong đó công thức 4 trồng với mật độ 2 vạn<br /> cây/ha cho đường kính quả lớn nhất, cao hơn<br /> nhiều so với công thức đối chứng trồng với<br /> mật độ 4 vạn cây/ha.<br /> Độ dày thịt quả: Ở các công thức thí nghiệm<br /> khác nhau độ dày thịt quả dưa chuột giống<br /> GL1-2 dao động từ 1,03 – 1,29 cm, trong đó<br /> cao nhất là công thức 4 với 1,29 cm.<br /> 23<br /> <br /> Lê Thị Thu và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 188(12/1): 21 - 26<br /> <br /> Ảnh hưởng của mật độ trồng đến các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất<br /> Năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất luôn được người sản xuất dưa quan tâm. Kết quả<br /> theo dõi ảnh hưởng của khoảng cách trồng đến năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất được<br /> thể hiện qua bảng 5.<br /> Bảng 5. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất<br /> Công thức<br /> CT1 (4 vạn cây/ha) (Đ/C)<br /> CT2 (3 vạn cây/ha)<br /> CT3 (2,4 vạn cây/ha)<br /> CT4 (2 vạn cây/ha)<br /> CV%<br /> LSD05<br /> <br /> Số quả /cây<br /> (quả)<br /> 11,00<br /> 12,50<br /> 13,20<br /> 14,00<br /> 7,10<br /> 1,70<br /> <br /> KLTB quả<br /> (gram)<br /> 160,00<br /> 164,16<br /> 168,32<br /> 173,29<br /> 2,00<br /> 6,36<br /> <br /> NSLT<br /> (tấn/ha)<br /> 70,36<br /> 61,54<br /> 53,32<br /> 48,52<br /> 6,90<br /> 7,56<br /> <br /> NSTT<br /> (tấn/ha)<br /> 42,44<br /> 49,08<br /> 42,44<br /> 35,74<br /> 8,20<br /> 6,52<br /> <br /> Bảng 6. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến khả năng nhiễm sâu bệnh hại<br /> Công thức<br /> CT1 (4 vạn cây/ha) (Đ/C)<br /> CT2 (3 vạn cây/ha)<br /> CT3 (2,4 vạn cây/ha)<br /> CT4 (2 vạn cây/ha)<br /> <br /> Tỷ lệ cây bị bọ xít (%)<br /> 15,7<br /> 11,0<br /> 6,4<br /> 5,0<br /> <br /> Qua kết quả bảng 5 cho thấy, số quả trên cây<br /> giữa các công thức dao động từ 11,00 - 14,00<br /> quả/cây. Công thức 4 cho số lượng quả trên<br /> cây lớn nhất (14,00 quả/cây).<br /> Khối lượng trung bình quả cũng chịu ảnh<br /> hưởng nhiều bởi mật độ trồng. Kết quả<br /> nghiên cứu cho thấy, khối lượng trung bình<br /> quả của các công thức biến động từ 160,00 –<br /> 173,29 g/quả. Trong đó, công thức có khối<br /> lượng trung bình quả lớn nhất là công thức 4<br /> trồng với mật độ 2 vạn cây/ha (173,29 g/quả),<br /> lớn hơn nhiều so với các công thức trồng với<br /> các mật độ khác trong thí nghiệm. Công thức<br /> có khối lượng trung bình quả nhỏ nhất là công<br /> thức 1 với 160,00 g/quả.<br /> Năng suất lý thuyết của các công thức thí<br /> nghiệm dao động từ 48,52 – 70,36 tấn/ha.<br /> Năng suất lý thuyết đạt lớn nhất ở công thức<br /> trồng với mật độ 4 vạn cây/ha (70,36 tấn/ha).<br /> Năng suất lý thuyết giảm dần khi tăng khoảng<br /> cách trồng, và đạt thấp nhất ở công thức 4<br /> trồng với mật độ 2 vạn cây/ha với 48,52 tấn/ha.<br /> Năng suất thực thu là chỉ tiêu cuối cùng được<br /> người sản xuất mong đợi. Qua theo dõi kết<br /> quả thí nghiệm cho thấy, năng suất thực thu<br /> của các công thức dao động từ 35,74 – 49,08<br /> tấn/ha. Trong đó, công thức có năng suất thực<br /> thu đạt cao nhất là công thức 2 trồng với mật<br /> độ 3 vạn cây/ha.<br /> 24<br /> <br /> Bệnh giả sương mai<br /> (cấp)<br /> 3<br /> 2<br /> 1<br /> 1<br /> <br /> Bệnh phấn trắng<br /> (cấp)<br /> 3<br /> 3<br /> 2<br /> 1<br /> <br /> Công thức 4 có số quả/cây và khối lượng<br /> trung bình quả lớn hơn các công thức còn lại,<br /> nhưng do mật độ cây quá thấp dẫn đến năng<br /> suất của hai công thức này đạt thấp nhất trong<br /> các công thức thí nghiệm (35,74 tấn/ha).<br /> Khả năng chống chịu sâu bệnh hại dưa<br /> chuột GL1-2 vụ xuân hè 2017<br /> Bệnh hại là yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới<br /> sinh trưởng và hiệu quả của sản xuất dưa<br /> chuột. Qua theo dõi tình hình nhiễm bệnh hại<br /> của các công thức tham gia thí nghiệm cho<br /> thấy, các công thức đều nhiễm bệnh giả<br /> sương mai (Pseudoperonospora cubensis) và<br /> bệnh phấn trắng (Erysiphe cichoarcearum.<br /> Qua theo dõi thí nghiệm cho thấy ở hầu hết<br /> các công thức đều có hiện tượng bọ xít gây<br /> hại trong đó công thức trồng với mật độ 4 vạn<br /> cây/ha thì tỷ lệ hại nặng nhất (15,7%) do số<br /> cây trên đơn vị diện tích lớn, tỷ lệ hại cao gấp<br /> 3 lần so với trồng 2 vạn cây/ha (5,0%).<br /> Qua theo dõi thấy ở các công thức tỷ lệ nhiễm<br /> bệnh giả sương mai và phấn trắng dao động<br /> từ 1 – 3 cấp. Trong đó ở mật độ 4 vạn cây/ha<br /> thì tỷ lệ cả 2 loại bệnh trên đều gây hại nặng<br /> nhất (cấp 3) và mật độ trồng 2 vạn cây/ha thì<br /> tỷ lệ gây hại nhẹ nhất (cấp 1). Các công thức<br /> còn lại tỷ lệ 2 bệnh hại tương đương nhau.<br /> <br /> Lê Thị Thu và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 188(12/1): 21 - 26<br /> <br /> Sơ bộ hoạch toán kinh tế<br /> Hiệu quả kinh tế là một vấn đề được quan tâm nhất đối với người sản xuất, đặc biệt là sản xuất<br /> trong điều kiện hiện nay. Để đánh giá hiệu quả kinh tế các công thức trong thí nghiệm, chúng tôi<br /> đã tiến hành tính toán dựa trên những số liệu đã theo dõi và có kết quả tại bảng 7 (kết quả mang<br /> tính tổng hợp, chi tiết có tại phần phụ lục).<br /> Bảng 7. Sơ bộ hoạch toán kinh tế<br /> Công thức<br /> CT1 (4 vạn cây/ha) (Đ/C)<br /> CT2 (3 vạn cây/ha)<br /> CT3 (2,4 vạn cây/ha)<br /> CT4 (2 vạn cây/ha)<br /> <br /> Thu (1000 đ/ha)<br /> 190.980<br /> 220.861<br /> 190.988<br /> 160.825<br /> <br /> Mật độ trồng ảnh hưởng rất lớn đến thu chi<br /> trong quá trình sản xuất dưa chuột. Ở các mật<br /> độ trồng khác nhau, chi phí cho sản xuất có<br /> thể chênh lệch nhau khoảng 10 triệu đồng.<br /> Qua tính toán chi phí sản xuất dưa chuột trong<br /> thí nghiệm (được quy đổi ra 01 ha), cho thấy<br /> chi phí sản xuất một ha dưa chuột cần tổng chi<br /> phí từ 88.601 – 98.298 nghìn đồng. Chi phí sản<br /> xuất chênh lệch giữa các công thức chủ yếu là<br /> chi phí làm giàn cho dưa chuột.<br /> Thu từ sản xuất dưa chuột dựa vào sản phẩm<br /> quả thu hoạch được. Với năng suất thực thu<br /> của các công thức thí nghiệm từ 35,74 – 49,08<br /> tấn/ha, và với giá bán trên thị trường tại thời<br /> điểm thí nghiệm là 4.500 đ/kg thì mỗi ha dưa<br /> chuột thu về được từ 160.825 – 220.861<br /> nghìn đồng. Trong đó công thức 2 trồng với<br /> mật độ 3 vạn cây/ha có giá trị thu hoạch lớn<br /> nhất, đạt 220.861 nghìn đồng. Công thức<br /> trồng với mật độ 2 vạn cây/ha thu được giá trị<br /> nhỏ nhất là 160.825 nghìn đồng.<br /> Qua hoạch toán sơ bộ thu chi của thí nghiệm<br /> cho thấy, mỗi một ha trồng dưa chuột giống<br /> GL 1-2 tại khu vực tỉnh Thái Nguyên có lãi từ<br /> 72.224 - 127.412 nghìn đồng. Giá trị cây dưa<br /> chuột giống GL1-2 đạt cao nhất khi được<br /> trồng với mật độ dày hợp lý (Công thức 2, 3).<br /> Giá trị của sản xuất dưa chuột lai giống GL12 khi trồng ở các mật độ khác nhau có thể<br /> chênh lệch nhau hơn 55 triệu đồng/ha.<br /> KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ<br /> Qua kết quả nghiên cứu trên cho thấy:<br /> <br /> Chi (1000 đ/ha)<br /> 98.298<br /> 93.449<br /> 90.419<br /> 88.601<br /> <br /> Lãi (1000 đ/ha)<br /> 92.682<br /> 127.412<br /> 100.569<br /> 72.224<br /> <br /> - Giống dưa chuột GL1-2 có khả năng sinh<br /> trưởng tốt trong điều kiện thời tiết vụ xuân hè<br /> tại Thái Nguyên;<br /> - Khả năng phân nhánh của cây phụ thuộc rất<br /> lớn vào mật độ trồng, số nhánh/cây đạt cao<br /> nhất ở công thức 4 (2 vạn cây/ha);<br /> - Số quả/cây và tỷ lệ đậu quả đạt cao nhất ở<br /> công thức 4 (2 vạn cây/ha);<br /> - Năng suất thực thu đạt cao nhất ở công thức<br /> 2 (3 vạn cây/ha) và đạt 49,08 tấn/ha;<br /> - Sâu bệnh hại trên giống dưa chuột GL1-2 có<br /> bọ xít, bệnh giả sương mai và bệnh phấn<br /> trắng và có mức độ gây hại thấp;<br /> - Công thức 2 (3 vạn cây/ha) có lợi nhuận đạt<br /> cao nhất (127.412 nghìn đồng/ha).<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Tạ Thu Cúc (2007), Giáo trình cây rau, Nxb<br /> Nông nghiệp, Hà Nội, 199 trang.<br /> 2. Nguyễn Thị Lan, Phạm Tiến Dũng (2006), Giáo<br /> trình phương pháp thí nghiệm, Nxb Nông nghiệp<br /> Hà Nội.<br /> 3. Thông tư 59/2012/TT-BNNPTNT của Bộ<br /> trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn<br /> Vv Ban hành Quy định quản lý sản xuất rau, quả<br /> và chè an toàn.<br /> 4. Quy chuẩn quốc gia số 01-38:2010/BNNPTNT<br /> Ban<br /> hành<br /> kèm<br /> theo<br /> thông<br /> tư<br /> số<br /> 71/2010/BNNPTNT ngày 10/12/2010 của Bộ<br /> trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn.<br /> 5. Trần Khắc Thi và Phạm Mỹ Linh (2007), Rau<br /> an toàn - cơ khoa học và kỹ thuật canh tác, Nxb<br /> Nông nghiệp, Hà Nội.<br /> <br /> 25<br /> <br />