intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và một số yếu tố liên quan đến mức độ thiếu máu ở trẻ thiếu máu thiếu sắt từ 6 tháng đến 60 tháng tại Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

3
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thiếu máu thiếu sắt là một vấn đề sức khỏe cộng đồng phổ biến, ảnh hưởng đến 1,2 tỉ người trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Bài viết trình bày mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và xác định một số yếu tố liên quan đến mức độ thiếu máu ở trẻ thiếu máu thiếu sắt.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và một số yếu tố liên quan đến mức độ thiếu máu ở trẻ thiếu máu thiếu sắt từ 6 tháng đến 60 tháng tại Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ

  1. TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC CẦN THƠ – SỐ 74/2024 DOI: 10.58490/ctump.2024i74.2561 NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN MỨC ĐỘ THIẾU MÁU Ở TRẺ THIẾU MÁU THIẾU SẮT TỪ 6 THÁNG ĐẾN 60 THÁNG TẠI BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG CẦN THƠ Võ Thị Xuân Hương1, Nguyễn Đức Trí2, Lê Văn Khoa1*, Trần Đức Long1 1. Trường Đại học Y Dược Cần Thơ 2. Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ *Email: lvkhoa@ctump.edu.vn Ngày nhận bài: 11/4/2024 Ngày phản biện: 17/5/2024 Ngày duyệt đăng: 27/5/2024 TÓM TẮT Đặt vấn đề: Thiếu máu thiếu sắt là một vấn đề sức khỏe cộng đồng phổ biến, ảnh hưởng đến 1,2 tỉ người trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và xác định một số yếu tố liên quan đến mức độ thiếu máu ở trẻ thiếu máu thiếu sắt. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 65 trẻ thiếu máu thiếu sắt từ 6 tháng đến 60 tháng tại Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ từ năm 2023 đến năm 2024. Kết quả: Bệnh nhân giới tính nam chiếm 70,0%, phần lớn bệnh nhân tuổi từ 24 tháng đến
  2. TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC CẦN THƠ – SỐ 74/2024 and 56.9%, respectively. The average Hb, Hct, MCV, MCH, MCHC, ferritin, and serum iron indexes all decreased. Mean Hb was 75.40 ± 19.48 g/dL, mean serum ferritin and iron were 6.95 ± 2.71 ng/mL and 2.91 ± 1.80 mmol/L, respectively. Mild anemia accounted for the highest rate (52.3%). Malnutrition and poverty were associated with severe anemia, this difference is statistically significant (p
  3. TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC CẦN THƠ – SỐ 74/2024 - Tiêu chuẩn loại trừ: + Bệnh nhân có bệnh lý tạo máu, huyết tán bẩm sinh, di truyền hay mắc phải, mắc các bệnh lý mạn tính: Gan, tim, thận, bệnh lý kém hấp thu như Crohn, hội chứng ruột ngắn, tiêu chảy kéo dài, mất máu, tan máu cấp…. + Bệnh nhân thiếu máu rất nặng + Bệnh nhân đang mắc bệnh nhiễm trùng, các bệnh lý cấp tính: Tiêu chảy, viêm phổi,… + Bệnh nhân uống sắt hoặc chế phẩm chứa sắt trong vòng 2 tháng trước khi tham gia nghiên cứu. 2.2. Phương pháp nghiên cứu - Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang có phân tích. - Cỡ mẫu: p  (1 − p ) n = Z21–α/2 d2 Trong đó: Z: Hệ số tin cậy. α: Mức ý nghĩa thống kê d: Sai số cho phép. n: Cỡ mẫu tối thiểu Chọn p = 0,967 (tỉ lệ trẻ có triệu chứng niêm mạc nhợt theo nghiên cứu của tác giả Trần Minh Long và cộng sự (2022) là 96,7% [10], α= 0,05; Z1–α/2 = 1,96; d=0,05, chúng tôi tính được n=49,03, vậy cỡ mẫu tối thiểu cần thiết cho mục tiêu nghiên cứu là 50 bệnh nhân. Trên thực tế chúng tôi thu thập được 65 mẫu thoả tiêu chuẩn chọn mẫu. - Nội dung nghiên cứu: Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu: Tuổi, giới tính, nơi cư trú, bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, tình trạng dinh dưỡng, tình trạng kinh tế gia đình, tiền sử sinh non, nhẹ cân. Lâm sàng: Da xanh xao, niêm nhợt, lòng bàn tay nhợt, tóc khô dễ gãy rụng, mất gai lưỡi, âm thổi tâm thu ở tim, khó thở khi gắng sức, mệt, kém chịu chơi, chán ăn. Cận lâm sàng: Số lượng hồng cầu, Hb, dung tích hồng cầu (Hct), thể tích trung bình hồng cầu (MCV), huyết sắc tố trung bình hồng cầu (MCH), nồng độ huyết sắc tố trung bình hồng cầu (MCHC), ferritin, sắt huyết thanh. Định nghĩa mức độ thiếu máu: Thiếu máu nhẹ: Hb từ 90 đến 110 g/L, thiếu máu vừa: Hb từ 60 đến dưới 90 g/L, thiếu máu nặng: Hb từ 30 đến dưới 60 g/L [11]. Một số yếu tố liên quan mức độ thiếu máu: Tuổi, giới tính, nơi cư trú, bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, tình trạng dinh dưỡng, tình trạng kinh tế gia đình, tiền sử sinh non. - Phương pháp thu thập số liệu: Mẫu phiếu thu thập số liệu soạn sẵn. Xét nghiệm công thức máu bằng máy đếm tế bào huyết học tự động bằng laser Excell 18 và máy huyết học tự động BC Hemologycimalyze 3000 II ghi nhận kết quả số lượng hồng cầu, hemoglobin, Hct, MCV, MCH, MCHC. - Xử lý số liệu: Số liệu được mã hoá, nhập vào máy tính để xử lý và phân tích bằng phần mềm SPSS 26. Các biến số định tính được diễn tả bằng tần số và tỉ lệ phần trăm. Các biến định lượng được diễn tả bằng trung bình và độ lệch chuẩn nếu có phân phối chuẩn, bằng trung vị và sai số chuẩn nếu có phân phối không chuẩn. 134
  4. TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC CẦN THƠ – SỐ 74/2024 Dùng phép kiểm 2 để xác định mối liên quan giữa tuổi, giới tính, nơi cư trú, tình trạng dinh dưỡng, tình trạng kinh tế gia đình, tiền sử sinh non với mức độ thiếu máu, hiệu chỉnh theo Fisher’s exact trong trường hợp bảng 2 x 2 có ít nhất 1 ô vọng trị nhỏ hơn 5. Tất cả các phép kiểm định, so sánh trong nghiên cứu được xem như có ý nghĩa thống kê khi p
  5. TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC CẦN THƠ – SỐ 74/2024 Nhận xét: Các chỉ số Hb, Hct, MCV, MCH, MCHC, ferritin, sắt huyết thanh trung bình đều giảm. Hb trung bình là 75,40 ± 19,48g/dL, ferritin và sắt huyết thanh trung bình lần lượt là 6,95 ± 2,71 ng/mL và 2,91 ± 1,80 mmol/L. Bảng 4. Mức độ thiếu máu (n = 65) Mức độ thiếu máu Tần số (n) Tỉ lệ (%) Nhẹ 34 52,3 Vừa 18 27,7 Nặng 13 20,0 Nhận xét: Thiếu máu mức độ nhẹ chiếm tỉ lệ cao nhất (52,3%). 3.4. Một số yếu tố liên quan đến mức độ thiếu máu Bảng 5. Một số yếu tố liên quan đến mức độ thiếu máu (n = 65) Thiếu máu Thiếu máu OR Đặc điểm nặng vừa, nhẹ p* (95% Cl) n (%) n (%)
  6. TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC CẦN THƠ – SỐ 74/2024 4.2. Đặc điểm lâm sàng Theo nghiên cứu của chúng tôi, các triệu chứng lâm sàng thường gặp nhất là da xanh xao (chiếm 80,0%), niêm nhợt, lòng bàn tay nhợt (76,9%), mệt, kém chịu chơi (50,8%). Đây là nhóm triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân thiếu máu. Nghiên cứu của Nguyễn Thị Trang cho thấy da xanh niêm mạc nhợt là triệu chứng thường gặp nhất với tỉ lệ 92% [12]. Theo tác giả Nguyễn Xuân Tuấn, dấu hiệu niêm mạc nhợt gặp nhiều nhất (chiếm 91,6%), da xanh chiếm tỉ lệ 56,7% [13]. 4.3. Đặc điểm cận lâm sàng Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy Hb, Hct trung bình đều giảm. Các chỉ số MCV, MCH, MCHC giảm cho thấy hồng cầu nhỏ, nhược sắc. Hb trung bình là 75,40 ± 19,48 g/dL, ferritin và sắt huyết thanh trung bình lần lượt là 6,95 ± 2,71 ng/mL và 2,91 ± 1,80 mmol/L. Thiếu máu mức độ nhẹ chiếm tỉ lệ cao nhất (52,3%). Nghiên cứu của Nguyễn Thị Trang cho thấy các chỉ số hồng cầu, Hb trung bình, MCV, MCH, MCHC giảm, tỉ lệ bệnh nhân có nồng độ sắt huyết thanh giảm chiếm tỉ lệ cao, nồng độ sắt huyết thanh trung bình là 4,46 ± 2,46 μmol/L, tỷ lệ bệnh nhân có nồng độ ferritin
  7. TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC CẦN THƠ – SỐ 74/2024 pregnant women for 1995-2011: a systematic analysis of population-representative data. Lancet Glob Health. 2013. 1 (1), 16 - 25. DOI https://doi.org/10.1016/S2214-109X(13)70001-9. 7. Viện Dinh dưỡng. Đánh giá tình trạng thiếu máu, thiếu một số vi chất dinh dưỡng ở phụ nữ và trẻ em năm 2014. Hội nghị Công bố kết quả Tổng điều tra vi chất dinh dưỡng tháng 10 năm 2015. 2015. 8. Coutinho G.G.P.L., Goloni-Bertollo E.M., Bertelli E.C.P. Iron deficiency anemia in children: a challenge for public health and for society. Sao Paulo Med. 2005. 123 (2), 88-92. DOI https://doi.org/10.1590/s1516-31802005000200011. 9. World Health Organization. Iron deficiency anaemia: assessment, prevention and control: A guide for programme managers. 2001. 10. Trần Minh Long, Tăng Xuân Hải, Nguyễn Văn Tuấn. Hiệu quả điều trị thiếu máu thiếu sắt ở trẻ em dưới 5 tuổi tại khoa khám bệnh, Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An. Tạp chí Y học Cộng đồng. 2022. 63. DOI https://doi.org/10.52163/yhc.v63i. 11. Bộ Y tế. Thiếu máu, xếp loại, chẩn đoán và điều trị. Chẩn đoán và điều trị một số bệnh lý huyết học. 2022. 10-15. 12. Nguyễn Thị Trang, Nguyễn Ngọc Sáng, Vũ Văn Quang, Nguyễn Thị Ngọc Thủy. Đặc điểm dịch tễ học lâm sàng và một số yếu tố liên quan đến thiếu máu thiếu sắt ở trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi. 2021. Tạp chí Y học Việt Nam. 194-199. 13. Trần Xuân Tuấn, Nguyễn Văn Sơn. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và một số yếu tố liên quan đến thiếu máu thiếu sắt ở bệnh nhân từ 2 tháng đến 60 tháng tại bệnh viện a thái nguyên. TNU Journal of Science and Technology. 2022. 227 (14), 22-27. DOI https://doi.org/10.34238/tnu- jst.6268. 14. Chaparro C.M., Suchdev P. S. Anemia epidemiology, pathophysiology, and etiology in low‐and middle‐income countries. Annals of the new York Academy of Sciences. 2019. 1450 (1), 15-31. DOI https://doi.org/10.1111/nyas.14092. 138
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2