Nghiên cứu giải pháp chiếu sáng sự cố trong các công trình công nghiệp

Kt qu nghiên cu KHCN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nghiên cứu<br /> giải pháp chiếu sáng sự cố<br /> trong các công trình công nghiệp<br /> KS. Nguy<br /> n Thu Di<br /> m<br /> Trung tâm An toàn lao đng, Vin Bo h lao đng<br /> <br /> <br /> I. MỞ ĐẦU nhưng có các chỉ tiêu định chỉ tiêu chiếu sáng sự cố cho<br /> lượng, chất lượng rất cụ thể và các công trình nhà công nghiệp<br /> hiếu sáng sự cố là bộ<br /> <br /> C phận quan trọng<br /> trong hệ thống chiếu<br /> sáng của các công trình xây<br /> chi tiết, trong khi đó ở Việt Nam<br /> chưa có tiêu chuẩn chiếu sáng<br /> sự cố nói chung và các tiêu<br /> chuẩn chiếu sáng sự cố cho<br /> và đề suất các giải pháp chiếu<br /> sáng hiệu quả của các hệ thống<br /> chiếu sáng sự cố các công trình.<br /> dựng. Đặc biệt trong các nhà Vì những lý do trên trong<br /> sản xuất công nghiệp nơi tập từng lĩnh vực công nghiệp riêng nhiệm vụ công tác năm 2012-<br /> trung đông người lao động với biệt dẫn đến việc nghiên cứu, 2013 Viện N/c KHKT Bảo hộ<br /> mật độ cao, có nhiều máy móc, thiết kế, bố trí các biển báo lối lao động đã giao cho Trung tâm<br /> thiết bị sản xuất và các nguyên, thoát, đèn sự cố trong các công An toàn lao động thực hiện đề<br /> nhiên vật liệu, các sản phẩm, trình công nghiệp chưa có sự tài: “ Nghiên cu xây dng<br /> thành phẩm để ở nơi làm việc thống nhất. Điều kiện chiếu các ch tiêu và gii pháp<br /> hạn chế lối vận chuyển, đi lại. sáng sự cố thực tế ở nhiều nhà chiu sáng s c làm c s <br /> Do vậy, hệ thống chiếu sáng sự máy, xí nghiệp rất kém nhưng khoa h<br /> c xây dng tiêu<br /> cố là phương tiện chỉ dẫn rất các cơ quan kiểm tra không có chun chiu sáng s c cho<br /> quan trọng và cần thiết khi có căn cứ để đánh giá. Do vậy cần các công trình nhà công<br /> sự cố mất điện, cháy nổ hoặc thiết nghiên cứu cụ thể hóa các nghip.”<br /> các rủi ro bất ngờ khác, để<br /> người lao động thoát ra khỏi<br /> vùng nguy hiểm.<br /> Cũng như bất kỳ một hệ<br /> thống chiếu sáng nào đó, hệ<br /> thống chiếu sáng sự cố cần<br /> bảo đảm được các chỉ tiêu định<br /> lượng và chất lượng chiếu<br /> sáng theo một chuẩn quy định<br /> phù hợp với đặc thù của hoạt<br /> động thị giác. Tại các quốc gia<br /> công nghiệp, tiên tiến, ứng với<br /> mỗi lĩnh vực công nghiệp đều<br /> có tiêu chuẩn cho hệ thống<br /> chiếu sáng sự cố riêng biệt Ảnh minh họa: Nguồn Interrnet<br /> <br /> <br /> <br /> Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 4,5&6-2014 63<br />  Kt qu nghiên cu KHCN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> II. CÁC CHỈ TIÊU TIÊU Những nghiên cứu thực thử nghiệm vẫn còn do dự như<br /> CHUẨN CHIẾU SÁNG SỰ CỐ nghiệm quan trọng về chỉ tiêu phản ánh trong tốc độ chuyển<br /> chiếu sáng sự cố do Boyce, động trung bình. Ở giá trị<br /> 1. Chỉ tiêu độ rọi<br /> Simmons và Jaschinski [1] Etb=1lx con người có khả năng<br /> Việc xác định chỉ tiêu độ rọi thực hiện. Các thí nghiệm sử di chuyển dễ dàng, nhanh<br /> tiêu chuẩn chiếu sáng sự cố có dụng 3 tiêu chí trong đánh giá chóng trong không gian ở tốc<br /> ý nghĩa quan trọng bởi lẽ ngoài an toàn của chiếu sáng khẩn độ rất gần với tốc độ di chuyển<br /> việc đảm bảo cung cấp ánh cấp là va chạm với các dưới điều kiện bình thường.<br /> sáng đầy đủ về cả số lượng và chướng ngại vật, thời gian<br /> Các kết quả nghiên cứu<br /> chất lượng dọc theo các đường thoát nạn và cảm nhận chủ thực nghiệm đã được áp dụng<br /> thoát đủ để tạo thuận lợi cho quan về ánh sáng. Các nhà đưa vào tiêu chuẩn chiếu sáng<br /> việc di chuyển được an toàn tới khoa học đã chỉ ra rằng mặc sự cố của các nước và tiêu<br /> cửa thoát hiểm, nó còn có ý dù một loạt các chỉ tiêu kỹ chuẩn quốc tế. Hiện nay tiêu<br /> nghĩa quyết định tới những chi thuật ánh sáng có thể ảnh chuẩn quốc tế ISO 30061:2007<br /> phí tính toán thiết kế và vận hưởng đến sự an toàn, chỉ tiêu quy định độ rọi nhỏ nhất trên<br /> hành hệ thống chiếu sáng. độ rọi có thể là thông số quan sàn lối thoát có chiều rộng tới<br /> Đối với việc xác định mức độ trọng nhất, dựa trên sự dung 2m, không nhỏ hơn 0,5lx; ở<br /> rọi chiếu sáng sự cố mà hoạt hòa các yếu tố như sự va tâm đường thoát giá trị độ rọi<br /> động thị giác không đòi hỏi phân chạm với các chướng ngại vật, không nhỏ hơn 1lx.<br /> biệt các chi tiết nhỏ, độ chính thời gian thoát nạn và cảm<br /> nhận chủ quan về ánh sáng. 2. Chỉ tiêu chói lóa<br /> xác cao mà chủ yếu là quan sát<br /> chung, nếu áp dụng các phương Các nghiên cứu đánh giá an Để đảm bảo môi trường ánh<br /> pháp xác định độ rọi tiêu chuẩn sáng tiện nghi, ngoài giá trị độ<br /> toàn theo số va chạm với các<br /> theo độ nhìn rõ thường cho rọi sự cố tiêu chuẩn, người<br /> chướng ngại vật lớn trong<br /> những kết quả không chính xác. thiết kế cần tính tới các yêu cầu<br /> đường thoát luôn cho kết quả<br /> Trong trường hợp này người ta về chất lượng của môi trường<br /> đánh giá tốt ở các mức độ rọi<br /> ánh sáng bao gồm việc hạn<br /> thường áp dụng phương pháp thấp 0,5 lx. Mặc dù các chướng<br /> chế chói lóa.<br /> thực nghiệm kết hợp với điều tra ngại vật có thể tránh được ở<br /> phỏng vấn. những mức thấp này, người Trong chiếu sáng sự cố, các<br /> nguồn sáng chói như đèn có<br /> mặt trong trường nhìn có khả<br /> năng gây ra hiện tượng chói<br /> lóa mất khả năng, làm xuất<br /> hiện hiệu ứng màng mờ của<br /> mắt, gây nên suy giảm độ<br /> tương phản độ chói của hình<br /> ảnh trên võng mạc dẫn đến làm<br /> giảm độ nhìn rõ cũng như giảm<br /> tốc độ phân biệt các chi tiết<br /> nhỏ, giảm tốc độ di chuyển và<br /> khả năng an toàn thoát hiểm<br /> trong trường hợp có sự cố. Do<br /> đó cần thiết đánh giá và hạn<br /> chế hiện tượng này.<br /> Một số nghiên cứu thực<br /> Ảnh minh họa: Nguồn Interrnet nghiệm về độ suy giảm độ nhìn<br /> <br /> <br /> 64 Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 4,5&6-2014<br />  Kt qu nghiên cu KHCN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> rõ trong điều kiện chiếu sáng có các nguồn chói với mức độ khác Từ những năm 70, các tiêu<br /> nhau và thay đổi vị trí so với hướng nhìn được thực hiện tiêu biểu chuẩn chiếu sáng của nước<br /> là nghiên cứu của Holladay. ngoài như Anh, Mỹ… đã đưa ra<br /> Mô hình thực nghiệm về màng mờ của Holladay được công các khuyến nghị về chiều cao<br /> nhận tại Hội nghị lần thứ 9 của Ủy ban Chiếu sáng quốc tế. treo đèn nhỏ nhất phụ thuộc<br /> Holladay đã xác định độ chói màng mờ, được tạo thành từ nguồn vào giá trị cường độ sáng của<br /> sáng điểm trong trường nhìn qua biểu thức (1) sau: đèn. Từ năm 1971, tiêu chuẩn<br /> của Nga đưa ra các yêu cầu<br /> định lượng về hạn chế tác động<br /> Nguoàn choùi chói lóa của các nguồn chói<br /> bằng các mức giới hạn của chỉ<br /> số chói lóa. Hiện nay các tiêu<br /> chuẩn quốc tế về chiếu sáng<br /> sự cố như ISO 30061 :2007<br /> hoặc tiêu chuẩn của các quốc<br /> gia công nghiệp như Anh, Úc<br /> giới hạn giá trị cường độ ánh<br /> sáng lớn nhất theo chiều cao<br /> θ Maét quan saùt<br /> treo đèn, được quy định trong<br /> Höôùng nhìn Bảng 1.<br /> Đối với các lối thoát nạn<br /> khẩn cấp trên mặt phẳng nằm<br /> Hình 1.<br /> ngang, hoặc khu vực sản xuất<br /> Trong đó: β- Độ chói màng mờ khi góc quan sát θ tương ứng<br /> với góc từ 60 đến 90 theo<br /> Em- là độ rọi tại mắt do nguồn chói gây nên<br /> phương thẳng đứng của đèn<br /> θ - là góc giữa nguồn chói với hướng nhìn. (Hình 2), giá trị cường độ sáng<br /> m- hệ số phụ thuộc độ chói của nguồn. của đèn cần hạn chế theo<br /> Bảng 1. Đối với trường hợp<br /> Rõ ràng rằng, để giảm tác động chói lóa mất khả năng, cần hạn đường thoát nạn là cầu thang,<br /> chế giá trị cường độ sáng của đèn trong trường nhìn theo hướng<br /> khi đó cần hạn chế giá trị<br /> quan sát.<br /> cường độ sáng đối với mọi góc<br /> Bng 1: Chiu cao treo đèn gii hn theo giá tr cng đ sáng quan sát, do nguồn chói lóa<br /> hoàn toàn nằm trong trường<br /> Chieàu cao treo Cöôøng ñoä aùnh saùng cuûa nguoàn choùi (Imax , cd) nhìn (Hình 3).<br /> ñeøn (m)<br /> Loái thoaùt naïn vaø Khu vöïc saûn xuaát coù 3. Yêu cầu phân biệt màu sắc<br /> khu vöïc ñeäm caùc yeáu toá nguy hieåm Một trong những yêu cầu về<br /> H