Nghiên cứu khoa học " Xây dựng Mô Hình rừng trồng thông nhựa ( Pinus merkusii) có sản lượng nhựa cao mã "

Chia sẻ: Nguye Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

77
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thông nhựa (Pinus merkusii Jungh et de Vriese) là loài thông nhiệt đới, có khả năng sinh trưởng và phát triển trên vùng lập địa nghèo xấu bị thoái hoá. ở nước ta, Thông nhựa được chọn là một trong số những loài cây trồng rừng chính trên đất đồi trọc của vùng thấp từ Quảng Ninh đến Thừa Thiên Huế và một số diện tích ở Tây Nguyên. Ngoài khả năng phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, cải thiện môi trường, làm đẹp cảnh quan, cung cấp gỗ, củi, Thông nhựa còn cung cấp một lượng nhựa khá...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu khoa học " Xây dựng Mô Hình rừng trồng thông nhựa ( Pinus merkusii) có sản lượng nhựa cao mã "

X©y dùng M« H×nh rõng trång th«ng nhùa ( Pinus merkusii) cã s¶n l−îng nhùa cao m∙ sè LN 03/96 (1996-2005) Hoµng Minh Gi¸m ViÖn KHLN ViÖt Nam 1. Më ®Çu Th«ng nhùa (Pinus merkusii Jungh et de Vriese) lµ loµi th«ng nhiÖt ®íi, cã kh¶ n¨ng sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn trªn vïng lËp ®Þa nghÌo xÊu bÞ tho¸i ho¸. ë n−íc ta, Th«ng nhùa ®−îc chän lµ mét trong sè nh÷ng loµi c©y trång rõng chÝnh trªn ®Êt ®åi träc cña vïng thÊp tõ Qu¶ng Ninh ®Õn Thõa Thiªn HuÕ vµ mét sè diÖn tÝch ë T©y Nguyªn. Ngoµi kh¶ n¨ng phñ xanh ®Êt trèng, ®åi nói träc, c¶i thiÖn m«i tr−êng, lµm ®Ñp c¶nh quan, cung cÊp gç, cñi, Th«ng nhùa cßn cung cÊp mét l−îng nhùa kh¸ lín cho c«ng nghiÖp, lµ loµi th«ng cho nhùa nhiÒu vµ tèt nhÊt trong nh÷ng loµi th«ng hiÖn cã ë n−íc ta. Mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng cña viÖc trång rõng Th«ng nhùa lµ ®Ó khai th¸c nhùa, song hiÖn nay hÇu hÕt c¸c diÖn tÝch ®· trång l¹i nh»m môc ®Ých chñ yÕu lµ ®Ó phñ xanh ®Êt trèng, ®åi nói träc, chèng xãi mßn, röa tr«i vµ cung cÊp gç, cñi cho nhu cÇu cuéc sèng con ng−êi. Nh÷ng diÖn tÝch nµy chñ yÕu trång qu¶ng canh hoÆc chØ th©m canh ë tõng c«ng ®o¹n, do ®ã n¨ng suÊt nhùa thÊp, cÇn ph¶i t¸c ®éng b»ng c¸c biÖn ph¸p kÜ thuËt l©m sinh ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt nhùa. H¬n n÷a, theo ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng tõ nay ®Õn n¨m 2010 cña ngµnh L©m nghiÖp, diÖn tÝch g©y trång hµng n¨m loµi c©y nµy kho¶ng 9200 ha/n¨m , ®iÒu ®ã cho thÊy Th«ng nhùa lµ loµi c©y ®−îc Nhµ n−íc rÊt quan t©m. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i nghiªn cøu bæ sung thªm c¬ së khoa häc ®Ó ®−a diÖn tÝch nµy trång th©m canh theo h−íng t¨ng s¶n l−îng nhùa, khi rõng ®Õn tuæi khai th¸c nhùa míi cã thÓ cho n¨ng suÊt cao vµ æn ®Þnh. Do vËy ®Ò tµi: "X©y dùng m« h×nh trång rõng Th«ng nhùa cã s¶n l−îng nhùa cao" lµ cÇn thiÕt. 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu. - Sö dông ph−¬ng ph¸p sinh th¸i thùc nghiÖm: bè trÝ thÝ nghiÖm ngoµi hiÖn tr−êng kÕt hîp víi ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch trong phßng, xö lý sè liÖu theo ph−¬ng ph¸p thèng kª sinh häc. - KÕ thõa cã chän läc sè liÖu cña c¸c t¸c gi¶ ®i tr−íc kÕt hîp thu thËp sè liÖu bæ sung ngoµi hiÖn tr−êng. - Ph©n tÝch kÕt qu¶, kÕt luËn vÊn ®Ò, ®Ò xuÊt bæ sung kü thuËt phï hîp, gãp phÇn hoµn thiÖn kü thuËt trång rõng Th«ng nhùa nh»m n©ng cao s¶n l−îng nhùa. 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn 3.1. X©y dùng míi m« h×nh rõng Th«ng nhùa cã s¶n l−îng nhùa cao. 3.1.1. Kh¶o s¸t chän ®Þa ®iÓm t¹o c©y con vµ trång rõng Ba ®Þa ®iÓm ®· ®−îc chän lµm hiÖn tr−êng thÝ nghiÖm lµ: §«ng Hµ-Qu¶ng TrÞ, H−¬ng Khª-Hµ TÜnh vµ §¹i L¶i-VÜnh Phó víi c¸c ®Þa ®iÓm chñ yÕu sau ®©y. §«ng Hµ - Qu¶ng TrÞ: §©y lµ vïng ®åi träc, c©y bôi lóp xóp tæ thµnh gåm thÈu tÊu, me rõng, sim , mua, thµnh ng¹nh cã ®é cao tuyÖt ®èi
§¹i L¶i-VÜnh Phóc: Lµ ch©n ®åi thÊp tr−íc ®©y ®· ®−îc trång rõng B¹ch ®µn LiÔu, thùc b× cßn l¹i chñ yÕu lµ sim mua, thÈu tÊu, ®Êt ph¸t triÓn trªn ®¸ mÑ phiÕn th¹ch sÐt, tÇng ®Êt tõ máng ®Õn trung b×nh, ®Þa h×nh thay ®æi, ®é dèc tõ 8-250. N¬i ®©y (Trung t©m Khoa häc s¶n xuÊt L©m nghiÖp §«ng B¾c Bé) ®· trång ®−îc hµng tr¨m ha rõng Th«ng nhùa, kh¶ n¨ng sinh tr−ëng kh¸ kho¶ng 5- 6 m3/ ha/n¨m. 3.1.2 KiÓm tra ®¸nh gi¸ vµ thu h¸i h¹t gièng trªn c¸c c©y tréi dù tuyÓn. Tõ s¬ ®å 72 c©y tréi s¶n l−îng nhùa cña Trung t©m NC Gièng c©y rõng ®· chän ®−îc 28 c©y ®Ó thu h¸i h¹t gièng, c¸c c©y tréi ®Òu cã ®é vît l−îng nhùa tõ 2,82-7,44 lÇn ®é lÖch chuÈn . 3.1.3 Tû lÖ sèng cña c©y con víi 2 ph−¬ng ph¸p cÊy c©y kh¸c nhau. §· tiÕn hµnh cÊy c©y vµo bÇu víi 2 ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau lµ cÊy c©y mÇm (d¹ng que diªm) vµ c©ý h¹t nøt nanh, kÕt qu¶ ®−îc dÉn ra t¹i b¶n 3.1. B¶ng 3.1. Tû lÖ sèng chÕt cña c©y con 20 ngµy tuæi víi 2 ph−¬ng ph¸p cÊy c©y vµo bÇu kh¸c nhau. Sè lÇn lÆp CÊy c©y nøt nanh CÊy c©y d¹ng que diªm Tæng sè c©y cÊy Sè c©y c©y chÕt Tæng sè c©y cÊy Sè c©y chÕt 1 500 24 500 6 2 500 27 500 7 3 500 28 500 4 4 500 80 500 9 2.000 159 (92,05%) 2.000 26 (98,7%) Tõ c¸c sè liÖu cña b¶ng 3. 1 cho thÊy: CÊy c©y mÇm ë d¹ng que diªm cho tû lÖ sèng cao h¬n cÊy h¹t nøt nanh vµo bÇu. Tû lÖ sèng cÊy c©y mÇm d¹ng que diªm ®¹t 98,7% trong khi ®ã cÊy h¹t nøt nah chØ ®¹t92,05%.Tuy nhiªn, cÊy c©y mÇm ph¶i chuÈn bÞ khay gieo hay luèng gieo, vËt liÖu ph¶i s¹ch phßng trõ nÊm bÖnh kü, cÊy c©y mÇm Th«ng nhùa nhanh bá mò, c©y con ®ång ®Òu, kh«ng mÊt c«ng chän h¹t. 3.1.4. KÕt qu¶ ghÐp c©y vµ kh¶ n¨ng ghÐp b»ng ®Ønh sinh tr−ëng. * ¶nh h−ëng cña thêi vô ®Õn tû lÖ sèng cña m¾t ghÐp. Theo h−íng dÉn cña Trung t©m Nghiªn cøu Gièng c©y rõng ®· tiÕn hµnh ghÐp c©y ®−îc 3 ®ît. Gèc ghÐp ®−îc nu«i trong bÇu tö 15-24 th¸ng, cµnh ghÐp tõ c¸c c©y tréi s¶n l−îng nhùa ®· ®−îc chon tuyÓn. KÕt qu¶ ®−îc dÉn ra t¹i b¶ng 3.2 B¶ng 3.3. ¶nh h−ëng cña thêi vô ®Õn tû lÖ sèng cña m¾t ghÐp LÇn ghÐp Thêi gian sè c©y ghÐp Sè m¾t sèng Sè m¾t sèng Sè c©y ghÐp ghÐp sau 2 th¸ng sau 3 th¸ng ®i trång LÇn 1 10-20/10/96 360 190 140 137 LÇn 2 20/22/7/97 663 30 0 lÇn 3 20-25/11/97 1006 607 351 351 Tõ kÕt qu¶ b¶ng 3.2 cho thÊy: mïa vô ghÐp cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn tû lÖ sèng cña c©y ghÐp. GhÐp vµo th¸ng 10, th¸ng 11 cã tû lÖ sèng cao h¬n ghÐp c©y vµo th¸ng 7. GhÐp c©y vµo th¸ng 7 cã l−îng m−a nhiÒu nªn tû lÖ sèng kh«ng cao. * Tû lÖ c©y sèng gi÷a c¸c dßng trong cïng lÇn ghÐp. §· tiÕn hµnh lÊy m¾t ghÐp cña 16 c©y tréi l−îng nhùa ghÐp cïng mét thêi gian trong kho¶ng 5 ngµy tõ 20- 25/11 kÕt qu¶ ®−îc dÉn t¹i b¶ng 3.3. 2
B¶ng 3.3. Tû lÖ sèng kh¸c nhau gi÷a c¸c dßng trong cïng lÇn ghÐp. TT Sè hiÖu c©y tréi Sè c©y ghÐp Sau 2 th¸ng Sau 3 th¸ng 1 50 105 68 30 2 49 78 46 36 3 48 64 49 48 4 44 79 27 26 5 23 140 117 34 6 37 66 33 9 7 36 146 86 47 8 40 56 27 14 9 27 48 32 12 10 30 115 74 28 11 33 79 30 14 12 10 54 20 2 13 05 28 22 16 14 22 27 12 0 15 24 107 68 19 16 26 140 87 16 Tõ sè liÖu b¶ng 3.3 cho thÊy: tû lÖ sèng c©y ghÐp gi÷a c¸c dßng rÊt kh¸c nhau tõ 0% (c©y 22) ®Õn 57% (c©y sè 5) vµ 70 % (c©y 48). 3.1.5. Sinh tr−ëng hËu thÕ c¸c c©y tréi s¶n l−îng nhùa: §Ò tµi ®· kh¶o nghiÖm hËu thÕ cña 12 c©y tréi (Ln) ®−îc Lª §×nh Kh¶, Hµ Huy ThÞnh (1990) chän tuyÓn, so s¸nh víi c©y ghÐp vµ gièng s¶n xuÊt lµm ®èi chøng. Qua theo dâi sinh tr−ëng kÕt qu¶ ®−îc tr×nh bµy t¹i b¶ng 3.4 3
4 B¶ng 3.4: Sinh tr−ëng cña Th«ng nhùa víi nguån gèc c©y gièng kh¸c nhau C©y Sè hiÖu c©y tréi (Ln) ChØ tiªu Tuæi TB §C ghÐp ST 20 12 23 35 49 38 10 24 8 43 19 9 D00 (cm) 1,91 2,81 1,87 1,78 1,83 1,83 1,58 2,15 2,19 2,09 1,97 1,77 1,83 1,92 1,93 1 Hvn (m) 0,28 0,45 0,26 0,27 0,28 0,26 0,23 0,30 0,31 0,26 0,34 0,29 0,23 0,27 0,28 D00 (cm) 3,03 3,65 3,01 2,51 2,68 2,83 2,79 3,24 3,49 3,12 3,41 2,92 3,22 3,09 3,06 2 Hvn (m) 0,53 0,67 0,53 0,54 0,55 0,46 0,42 0,60 0,58 0,46 0,65 0,57 0,49 0,55 0,53 D00 (cm) 4,25 4,45 4,42 3,10 3,93 4,37 3,99 4,69 4,98 3,98 4,57 4,12 4,34 4,44 4,46 3 Hvn (m) 1,12 1,03 1,15 0,84 1,14 1,07 0,99 1,30 1,22 0,92 1,34 1,27 1,03 1,19 1,14 D00 (cm) 5,36 5,22 5,44 4,59 5,31 5,27 5,12 5,77 5,75 5,05 5,62 5,51 5,31 5,59 5,37 4 Hvn (m) 1,59 1,42 1,54 1,38 1,62 1,50 1,51 1,69 1,60 1,42 1,79 1,79 1,57 1,66 1,53 D00 (cm) 6,46 6,01 6,23 6,09 6,69 6,17 6,25 6,86 6,51 6,13 6,67 6,89 6,29 6,74 6,28 5 Hvn (m) 2,06 1,77 1,92 1,92 2,10 1,94 2,04 2,08 1,97 1,93 2,23 2,32 2,11 2,13 1,93 D t (m) 0,97 1,36 0,86 1,12 1,01 0,88 0,87 1,02 0,85 0,87 1,03 1,19 0,97 0,95 0,87 D00 (cm) 7,00 6,56 7,09 6,63 7,01 6,89 6,86 7,38 7,02 6,64 7,23 7,22 6,97 7,32 6,86 6 Hvn (m) 2,48 2,12 2,29 2,35 2,65 2,21 2,34 2,65 2,51 2,23 2,7 2,77 2,31 2,63 2,37 D t (m) 1,21 1,78 1,15 1,12 1,23 1,14 1,20 1,28 1,21 1,14 1,25 1,19 1,23 1,29 1,22 D00 (cm) 8,03 7,41 7,90 7,89 8,08 7,52 7,73 8,76 8,49 7,53 8,03 8,31 7,67 8,35 8,00 7 Hvn (m) 2,93 2,54 2,80 2,76 2,87 2,51 2,70 3,20 3,13 2,67 3,24 3,28 2,77 3,21 2,83 D t (m) 1,40 2,11 1,35 1,38 1,46 1,44 1,39 1,58 1,45 1,36 1,4 1,37 1,29 1,42 1,31 D1,3(cm) 6,97 6,37 7,16 6,76 6,96 6,86 6,70 7,80 7,20 6,30 7,23 7,40 6,10 7,40 6,97 8 Hvn (m) 3,49 2,81 3,64 3,25 3,31 3,16 3,10 3,90 3,70 3,10 3,74 3,70 3,50 3,90 3,54 D t( m) 1,63 2,42 1,65 1,56 1,61 1,57 1,56 1,75 1,66 1,52 1,67 1,65 1,58 1,77 1,60 hµng n¨m tõ 1998 - 2005 * Sè liÖu ®−îc ®iÒu tra
Tõ c¸c sè liÖu ®−îc dÉn ra t¹i (b¶ng 3.4) cho thÊy: sinh tr−ëng cña Th«ng nhùa cã nguån gèc tõ h¹t vµ Th«ng nhùa ghÐp sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao, ®−êng kÝnh vµ ®−êng kÝnh t¸n l¸ kh¸c nhau. Víi Th«ng nhùa cã nguån gèc tõ h¹t c¸c c©y tréi s¶n l−îng nhùa vµ tõ h¹t c¸c c©y ®èi chøng, sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao vµ ®−êng kÝnh lµ t−¬ng ®èi ®ång ®Òu ë hÇu hÕt c¸c tuæi. 3.1.6. ¶nh h−ëng cña ph©n bãn ®Õn sinh tr−ëng vµ tû lÖ sèng rõng trång * ¶nh h−ëng ®Õn sinh tr−ëng rõng trång ThÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ víi 3 c«ng thøc ph©n bãn kh¸c nhau lµ: + C«ng thøc 1: Bãn 3kg ph©n chuång + 50gam ph©n supe l©n (l©m thao)/ c©y. + C«ng thøc 2: Bãn 200gam supe l©n (l©m thao)/c©y + C«ng thøc 3: Bãn nh− rõng s¶n xuÊt th«ng dông hiÖn nay lµ bãn 100gam supe l©n/c©y (c«ng thøc ®èi chøng). Qua theo dâi sinh tr−ëng hµng n¨m, kÕt qu¶ ®−îc dÉn t¹i b¶ng 3.5. B¶ng 3.5: Sinh tr−ëng cña rõng TNvíi c«ng thøc bãn ph©n kh¸c nhau TT Tuæi MËt ®é Sinh tr−ëng TN c«ng Sinh tr−ëng TN c«ng Sinh tr−ëng TN c©y (c©y/ha) thøc 1 thøc 2 c«ng thøc 3 (§ C) D00 (cm) Hvn (m) D00 (cm) Hvn (m) D00 (cm) Hvn(m) 3300 1,69 0,21 1,43 0,19 1,33 0,17 1 1 2500 1,71 0,22 1,44 0,18 1,31 0,17 1650 1,68 0,21 1,46 0,19 1,34 0,17 3300 3,86 0,97 2,99 0,67 2,78 0,61 2 3 2500 3,82 0,95 2,91 0,65 2,81 0,59 1650 3,84 0,98 2,91 0,64 2,67 0,60 3300 5,89 1,90 4,21 1,38 3,89 1,34 3 5 2500 5,90 1,89 4,11 1,40 3,84 1,39 1650 5,93 1,83 4,13 1,39 3,96 1,40 3300 7,00 2,28 5,17 1,72 5,07 1,76 4 6 2500 7,04 2,21 5,19 1,77 5,11 1,75 1650 6,98 2,25 5,16 1,79 5,05 1,75, 3300 7,85 2,81 6,24 2,28 6,28 2,21 5 7 2500 7,86 2,89 6,20 2,21 6,15 2,18 1650 7,85 2,82 6,16 2,25 6,24 2,14 3300 6,11 3,48 3,99 2,63 4,05 2,57 6 8 2500 6,03 3,41 3,98 2,52 3,96 2,50 1650 5,93 3,17 4,01 2,67 4,02 2,60 NhËn xÐt: C¸c c«ng thøc ph©n bãn kh¸c nhau ¶nh h−ëng rÊt kh¸c nhau ®Õn sinh tr−ëng Th«ng nhùa. C«ng thøc 2 vµ 3 bãn 200 gam vµ 100 gam supe l©n/c©y kh«ng kh¸c nhau vÒ sinh tr−ëng, c«ng thøc 1 bãn ph©n chuång kÕt hîp víi supe l©n sinh tr−ëng tèt h¬n h¼n so víi chØ bãn ph©n supe l©n * ¶nh h−ëng ®Õn tû lÖ sèng cña rõng trång KÕt qu¶ theo dâi ®−îc dÉn ra t¹i b¶ng 3.6 B¶ng 3.6: Tû lÖ sèng cña rõng Th«ng nhùa víi TN bãn ph©n kh¸c nhau MËt ®é Tuæi C«ng thøc 1 C«ng thøc 2 C«ng thøc 3 (c/ha) c©y Nguyªn Cßn Tû lÖ Nguyªn Cßn Tû lÖ Nguyªn Cßn l¹i Tû lÖ Trång l¹i sèng trång l¹i sèng trång (c©y) sèng(%) (c©y) (c©y) (%) (c©y) (c©y (%) (c©y) 1 240 225 93,75 240 107 86,25 80 70 87,5 3 240 119 91,25 240 174 72,50 80 59 73,75 5 240 213 88,75 240 153 63,75 80 47 58,75 3300 6 240 213 88,75 240 144 60,00 80 45 56,25 7 240 213 88,75 240 144 60,00 80 45 56,25 8 240 213 88,75 240 144 60,00 80 45 56,25 2500 1 180 171 95,00 180 156 86,66 60 50 83,33
3 180 165 91,66 180 126 70,00 60 44 73,33 5 180 162 90,00 180 114 63,33 60 37 61,66 6 180 162 90,00 180 111 61,66 60 36 60,00 7 180 162 90,00 180 111 61,66 60 36 60,00 8 180 162 90,00 180 111 61,66 60 36 60,00 1 150 144 96,00 150 126 84,00 50 41 82,00 3 150 141 94,00 150 108 72,00 50 35 70,00 5 150 138 92,00 150 84 56,00 50 30 60,00 1650 6 150 138 92,00 150 81 54,00 50 28 56,00 7 150 138 92,00 150 81 54,00 50 28 56,00 8 150 138 92,00 150 81 54,00 50 28 56,00 Th«ng nhùa lµ loµi c©y l¸ kim, mäc chËm giai ®o¹n ®Çu, kh«ng mÉn c¶m nhanh víi ph©n ho¸ häc nh− c¸c loµi c©y l¸ réng kh¸c. Tuy nhiªn, bãn hçn hîp ph©n chuång vµ ph©n supe l©n ngoµi kh¶ n¨ng lµm t¨ng sinh tr−ëng cho rõng Th«ng nhùa, cßn lµm cho tû lÖ sèng cao h¬n nhiÒu so víi chØ bãn ph©n supe l©n ®¬n víi liÒu l−îng kh¸c nhau. 3.1.7. ¶nh h−ëng nguån gèc c©y gièng ®Õn h×nh d¹ng Th«ng nhùa §Ó ®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña nguån gèc c©y gièng ®Õn kh¶ n¨ng sinh tr−ëng vµ h×nh d¹ng Th«ng nhùa, ®· tiÕn hµnh thu thËp sè liÖu trªn 30 c©y ®Þnh vÞ, m« h×nh thÝ nghiÖm cña Lª §×nh Kh¶ & Hµ Huy ThÞnh trång n¨m 1990 t¹i §¹i L¶i - vÜnh Phóc. KÕt qu¶ ®−îc dÉn ra t¹i b¶ng 3.7 B¶ng 3.7: Sinh tr−ëng & h×nh d¹ng cña Th«ng nhùa (c©y h¹t vµ c©y ghÐp) Tuæi Sinh tr−ëng Th«ng nhùa cã nguån gèc tõ h¹t Sinh tr−ëng Th«ng nhùa cã nguån gèc tõ c©y c©y ghÐp Tû lÖ Tû lÖ Hvn Dt Hdc Hvn Dt Hdc D 1.3 D 1.3 Hvn/Dt Hvn/Dt (m) (m) (m) (m) (m) (m) (cm) (cm) 5 4,30 2,20 1,47 1,50 3,71 1,91 1,76 1,09 10 10,38 4,29 2,13 1,21 2,01 8,16 3,75 3,38 0,69 1,11 11 11,66 5,08 2,41 1,53 2,11 9,12 4,16 3,76 0,78 1,11 12 13,24 5,82 2,63 1,84 2,21 10,19 4,56 4,21 0,87 1,08 13 14,77 6,62 2,91 2,25 2,27 11,27 4,98 4,62 0,97 1,08 14 16,22 7,41 3,17 2,61 2,34 12,36 5,49 5,10 1,10 1,08 15 17,78 8,13 3,56 3,03 2,28 13,35 5,92 5,49 1,18 1,08 Tõ sè liÖu cña b¶ng 3.7 cho thÊy: Sinh tr−ëng cña Th«ng nhùa cã nguån gèc tõ h¹t c©y tréi SLN lín h¬n h¼n Th«ng nhùa ghÐp tõ cµnh ghÐp c¸c c©y tréi ë tÊt c¶ c¸c tuæi quan s¸t. Møc t¨ng tõ 15,9% ®Õn 33,18% ë tõng ®é tuæi kh¸c nhau ®èi víi ®−êng kÝnh ngang ngùc vµ t¨ng tõ 14,40% ®Õn 37,33% ®èi víi chiÒu cao vót ngän, møc t¨ng ®−êng kÝnh t¸n Th«ng nhùa ghÐp tõ 19,73% ®Õn 60,88% tuú thuéc vµo tuæi. Møc t¨ng cña chiÒu cao d−íi cµnh tõ 75,36% ®Õn 156,78% tuú thuéc vµo tuæi. 3.1.8. ¶nh h−ëng nguån gèc c©y gièng ®Õn l−îng nhùa §Ó nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña nguån c©y gièng ®Õn l−îng nhùa, ®· sö dông h¹t cña 12 c©y tréi SLN, c©y ghÐp cã cµnh ghÐp tõ c©y cã l−îng nhùa cao vµ c©y h¹t b×nh th−êng tõ rõng gièng ®−îc chuyÓn ho¸ tõ rõng s¶n xuÊt (®èi chøng) t¹i §¹i L¶i. KÕt qu¶ ®iÒu tra, theo dâi l−îng nhùa qua mét sè n¨m ®−îc dÉn ra t¹i b¶ng 3.8 B¶ng 3.8: L−îng nhùa cña Th«ng nhùa víi nguån c©y gièng kh¸c nhau Ln c©y L−îng nhùa vi chÝch (cm) T¨ng so Sè hiÖu mÑ víi D/C 2002 2003 2004 2005 Trung c©y tréi (%) (5 tuæi) (6 tuæi) ( 7 tuæi) (8 Tuæi) b×nh 20 21,9 17,07 18,35 15,42 16,06 16,73 21,67 12 24,0 16,65 17,90 17,95 19,82 18,08 31,49 23 54,5 22,27 25,15 16,20 25,75 24,84 80,67 35 28,8 15,57 15,15 16,67 23,70 18,16 32,07 49 22,6 16,02 16,13 15,67 17,42 16,31 18,61 38 39,0 22,43 24,03 23,70 28,05 24,67 79,38
10 22,6 15,12 16,22 15,22 18,35 16,22 17,96 24 32,8 18,87 19,80 18,80 22,26 19,93 44,96 8 20,5 16,68 18,12 16,92 18,77 17,62 28,16 43 45,8 21,52 23,33 22,78 29,23 24,25 76,10 19 35,2 20,83 19,23 21,83 25,85 21,93 59,53 9 25,0 17,08 16,98 16,53 16,22 16,70 21,47 TB 18,34 19,20 18,14 21,80 19,62 42,69 C©y ghÐp 22,43 25,65 22,71 26,12 24,19 76,20 §/ chøng 14,13 13,87 12,90 14,11 13,75 Tõ c¸c sè liÖu cña b¶ng 3.8 cho thÊy l−îng nhùa rõng Th«ng nhùa cã nguån gèc tõ h¹t c¸c c©y tréi cã l−îng nhùa (Ln) cao vµ c©y ghÐp rÊt kh¸c nhau. L−îng nhùa cña gia ®×nh c¸c c©y tréi t¨ng tõ 17,96% ®Õn 80,67%, trung b×nh t¨ng 42,69% so víi ®èi chøng (h¹t cña c¸c c©y b×nh th−êng), c¸c c©y sè 23, 38 vµ 43 cã l−îng nhùa t¨ng so víi ®èi chøng lµ 80,67%; 79,38% vµ 76,10% theo thø tù. Rõng th«ng ghÐp cã Ln t¨ng so víi ®èi chøng lµ 76,20%. 3.2. ¶nh h−ëng cña biÖn ph¸p kÜ thuËt l©m sinh ®Õn l−îng nhùa. 3.2.1 ¶nh h−ëng cña tØa th−a ®Õn l−îng nhùa rõng Th«ng nhùa * Rõng Th«ng nhùa 10 tuæi tØa th−a lÇn ®Çu Nghiªn cøu tØa th−a theo l−îng nhùa cã ®èi chøng víi ph−¬ng thøc tØa th−a theo sinh tr−ëng ®−îc tiÕn hµnh ë l©m phÇn Th«ng nhùa 10 tuæi. ViÖc lo¹i bá c¸c c©y tØa th−a theo l−îng nhùa ®−îc x¸c ®Þnh b»ng l−îng nhùa vi chÝch. Cßn ë c¸c « tØa th−a theo sinh tr−ëng ®−îc tiÕn hµnh theo ph−¬ng thøc tØa th−a th«ng th−êng (lo¹i bá nh÷ng c©y sinh tr−ëng kÐm). MËt ®é ®Ó l¹i sau tØa th−a lµ: 600 c©y/ha, 800 c©y/ha, 1000 c©y/ha vµ mét « ®èi chøng kh«ng tØa cã mËt ®é 1650 c©y/ha. KÕt qu¶ chÆt tØa theo hai ph−¬ng thøc ®−îc dÉn ra t¹i b¶ng 3.9 B¶ng 3.9: KÕt qu¶ chÆt tØa theo hai ph−¬ng thøc kh¸c nhau víi Th«ng nhùa 10 tuæi ( sè liÖu ®iÒu tra 1999) MËt TØa th−a theo l−îng nhùa TØa th−a theo sinh tr−ëng TT ®é ®Ó ChØ tiªu ®¸nh Hvn Dt Ln Hvn Dt Ln D 1.3 D 1.3 l¹i gi¸ (m) (m) (cm) (m) (m) (cm) (cm) (cm) Tr−íc tØa 9,3 3,8 2,2 26 9,0 3,6 2,5 23,5 Sau tØa 9,3 3,9 2,3 37 10,8 4,0 2,7 25,4 1 600 T¨ng tuyÖt ®èi 0 0,1 0,1 11 1,8 0,4 2,7 1,9 42,3 T¨ng t−¬ng ®èi 0 2,63 4,54 20 11,1 7,4 8,5 Tr−íc tØa 8,7 3,5 2,6 25,5 9,3 3,8 2,3 25,3 Sau tØa 9,1 3,6 2,8 34,1 10,7 4,1 2,5 26,2 T¨ng tuyÖt ®èi 0,4 0,1 0,2 8,6 1,4 0,3 0,2 0,9 2 800 33,7 T¨ng t−¬ng ®èi 4,59 2,86 7,69 15,1 7,9 8,7 3,55 Tr−íc tØa 9,3 4,1 2,9 24,4 9,2 4,1 2,5 26,3 Sau tØa 9,5 4,1 3,0 29,7 10,4 4,4 2,6 26,5 T¨ng tuyÖt ®èi 0,2 0 0,1 5,3 1,2 0,3 0,1 0,2 3 1000 21,7 T¨ng t−¬ng ®èi 2,15 0 3,45 13,0 7,3 4,0 0,7 Tr−íc tØa 9,89 3,96 2,64 25,95 9,89 3,96 2,64 25,95 Sau tØa 0 0 0 0 0 0 0 0 §C T¨ng tuyÖt ®èi 0 0 0 0 0 0 0 0 4 1650 T¨ng t−¬ng ®èi 0 0 0 0 0 0 0 0 Tõ sè liÖu ë b¶ng 3.9 cho thÊy: - Víi ph−¬ng thøc tØa th−a theo l−îng nhùa:L−ong nhùa t¨ng tõ: 21,72 - 42,3%; §−êng kÝnh t¨ng tõ 0 - 4,59%; chiÒu cao t¨ng tõ: 0 - 2,86%, §−êng kÝnh t¸n t¨ng tõ: 3,45 - 4,89% - Víi ph−¬ng thøc tØa th−a theo sinh tr−ëng: L−îng nhùa ®Òu t¨ng tõ: 0,7-0,8%, ®−êng kÝnh t¨ng tõ:13,04-20%; ChiÒu cao t¨ng tõ: 7,3-11,1%; §−êng kÝnh t¸n t¨ng tõ: 4-8,7% Tõ hai ph−¬ng thøc tØa th−a trªn cho thÊy: TØa th−a theo l−îng nhùa lµ ph−¬ng thøc c¶i thiÖn ®−îc n¨ng suÊt nhùa cña rõng Th«ng nhùa, ban ®Çu ®· lo¹i ®i ®−îc nh÷ng c©y Ýt nhùa lµm
cho l−îng nhùa trung b×nh cña nh÷ng c©y cßn l¹i trong l©m phÇn t¨ng lªn ®¸ng kÓ, ®iÒu nµy cßn ®−îc chøng tá sau mét thêi gian dµi, l−îng nhùa vÉn cao vµ æn ®Þnh. KÕt qu¶ ®iÒu tra l−îng nhùa sau tØa th−a 14, 24 vµ 48 th¸ng ®−îc dÉn ra t¹i b¶ng 3.10 B¶ng 3.10: L−îng nhùa sau tØa th−a 14, 24, 48 th¸ng rõng Th«ng nhùa 10 tuæi Ln sau Chªnh lÖch víi Ln sau Chªnh lÖch víi Ln Chªnh lÖch víi TT MËt ®é 14 ®èi chøng 24 ®èi chøng Sau 48 ®èi chøng (c©y/ha) th¸ng th¸ng th¸ng TuyÖt T−¬ng TuyÖt T−¬ng TuyÖt T−¬ng (cm) (cm) (cm) ®èi ®èi ®èi ®èi ®èi ®èi (cm) (%) (cm) (%) (cm) (%) 1 600 30,68 9,58 35,24 10,49 33,43 10,19 45,40 42,38 43,84 2 800 28,80 7,70 33,40 8,65 31,09 7,85 36,49 34,95 33,78 3 1000 25,90 4,80 29,72 29,72 28,10 4,86 2337 20,08 20,91 4 §/C 21,10 24,75 23,4 Tõ kÕt qu¶ ®−îc ghi t¹i b¶ng 3.10 cho thÊy: Sau tØa th−a theo l−îng nhùa, l−îng nhùa ë c¸c « ®Òu t¨ng râ rÖt: mËt ®é 600 c©y/ha, t¨ng 45,40%; MËt ®é 800 c©y/ha, t¨ng 36,49%; MËt ®é 1000 c©y/ha, t¨ng 23,37% (sau 14 th¸ng); t−¬ng tù mËt ®é 600 c©y/ha, t¨ng 42,38%; MËt ®é 800 c©y/ha t¨ng 34,95%; MËt ®é 1000 c©y/ha t¨ng 20,08% (sau 24 th¸ng); mËt ®é 600 c©y/ha t¨ng 43,84%; MËt ®é 800 c©y/ha t¨ng 33,78%; MËt ®é 1000 c©y/ha, t¨ng 20,91% (sau 48 th¸ng). * Rõng Th«ng nhùa 19 tuæi ®∙ qua tØa th−a theo sinh tr−ëng KÕt qu¶ tØa th−a theo ph−¬ng thøc t¨ng SLN ®−îc dÉn ra t¹i b¶ng 3.11. B¶ng 3.11: KÕt qu¶ tØa th−a theo SLN cho Th«ng nhùa 19 tuæi MËt L−îng nhùa sau tØa th−a (cm) MËt Ln ®é ®é T¨ng T¨ng T¨ng Sau T¨ng Sau T¨ng tr−íc cßn Ngay ban Sau 2 Sau 6 t−¬n t−¬n t−¬ng 12 t−¬n 24 t−¬n tØa l¹i sau ®Çu th¸ng th¸ng g ®èi g ®èi ®èi th¸n g ®èi th¸n g ®èi (cm) (c/ha tØa (c/ha) (%) (%) (%) g (%) g (%) ) 31,86 33,63 39,26 36,83 34,4 1010 600 30,69 39,48 48,12 29,19 35,58 32,86 27,58 31,91 35,31 32,29 30,96 1020 700 30,49 38,80 47,49 28,36 34,66 32,02 19,35 25,02 27,43 24,65 22,16 1090 800/ 30,41 36,39 45,01 26,71 32,66 29,87 1080 §/ C 30,75 30,75 36,00 20,96 26,2 24,45 Tõ sè liÖu ë b¶ng 3.11 cho thÊy: Th«ng nhùa 19 tuæi ®· qua tØa th−a theo sinh tr−ëng, tØa th−a theo s¶n l−îng nhùa lµm t¨ng ®¸ng kÓ l−îng nhùa c©y tiªu chuÈn trung b×nh, cô thÓ: ngay sau tØa th−a mËt ®é cßn l¹i 600 c©y/ha, l−îng nhùa t¨ng 31,86%, mËt ®é 700 c©y t¨ng 27,58%; mËt ®é 800 c©y t¨ng 19,35%. Sau 2 th¸ng l−îng nhùa t¨ng t−¬ng øng lµ: 33,63%, 31,91% vµ 25,02%; Sau 6 th¸ng l−îng nhùa t¨ng: 39,26%, 35,311% vµ 27,43%; Sau 12 th¸ng l−îng nhùa t¨ng lµ: 33,36%, 32,29% vµ 25,49%; vµ sau 24 th¸ng l−îng nhùa t¨ng lµ: 34.40%, 32,47% vµ 25,48%. ThÝ nghiÖm ¶nh h−ëng cña tØa th−a theo sinh tr−ëng ®Õn l−îng nhùa. Sè liÖu ®−îc dÉn t¹i b¶ng 3.12 B¶ng 3.12: KÕt qu¶ tØa th−a theo sinh tr−ëng cho Th«ng nhùa 19 tuæi MËt MËt Ln L−îng nhùa sau tØa th−a (cm) ®é ®é tr−íc Ngay T¨ng Sau 2 T¨ng Sau 6 T¨ng Sau T¨ng Sau T¨ng ban cßn tØa sau t−¬ng th¸ng t−¬ng th¸ng t−¬ng 12 t−¬ng 24 t−¬ng ®Çu l¹i (cm) tØa ®èi % ®èi ®èi th¸ng ®èi th¸ng ®èi (c/ha) (c/ha) (%) (%) (%) (%) 1010 600 29,90 30,79 39,16 22,87 28,53 26,10 2,97 5,6 8,16 8,89 6,74 1060 700 29,70 29,42 38,66 22,62 27,40 25,30 - 0,94 7,3 7,97 4,58 3,47 1020 800 30,40 30,74 39,16 22,42 28,27 25,61 0,11 8,5 7,01 7,90 4,74 1080 §/ C 30,75 30,75 36,00 20,95 26,2 24,45 Tõ sè liÖu cña b¶ng 3.12 cho thÊy, tØa th−a theo sinh tr−ëng ban ®Çu kh«ng lµm t¨ng l−îng nhùa. L−îng nhùa sau tØa 2 th¸ng t¨ng b×nh qu©n 7,13%, 6 th¸ng t¨ng 8,16%, 12 th¸ng t¨ng 7,12%, 24 th¸ng t¨ng 4,98%.
Nh− vËy: TØa th−a theo SLN lµ ph−¬ng thøc tØa lµm t¨ng ®¸ng kÓ l−îng nhùa trung b×nh trong l©m phÇn, møc t¨ng trung b×nh tõ 20- 45%. TØa th−a nãi chung vµ tØa th−a theo sinh tr−ëng nãi riªng chØ ¶nh h−ëng rÊt nhá ®Õn kh¶ n¨ng t¨ng l−îng nhùa cña l©m phÇn Th«ng nhùa. TØa th−a theo sinh tr−ëng ban ®Çu kh«ng lµm t¨ng l−îng nhùa, cßn tØa th−a chØ lµm t¨ng l−îng nhùa trung b×nh tõ 2,1 - 3,5% víi rõng 10 tuæi vµ 4,98 - 7,71% víi rõng 19 tuæi. L−îng nhùa sau tØa th−a cña rõng Th«ng nhùa lu«n æn ®Þnh trong suèt thêi gian 4 n¨m nghiªn cøu, nghÜa lµ nh÷ng c©y cã l−îng nhùa cao ®−îc gi÷ l¹i th«ng qua chÆt nu«i d−ìng lu«n æn ®Þnh n¨ng suÊt nhùa. * Rõng Th«ng nhùa trång theo khãm §Ó gãp phÇn n©ng cao s¶n l−îng nhùa cho rõng Th«ng nhùa, mét sè chuyªn gia ®· ¸p dông ph−¬ng ph¸p trång rõng theo khãm thay v× ph−¬ng ph¸p trång rõng c¸ch ®Òu. T¹i khu vùc nghiªn cøu trång rõng víi 5 c©y/khãm, nªn tØa th−a vµ ®Ó l¹i ë hai lo¹i mËt ®é lµ 1 c©y/khãm vµ 2 c©y/khãm (øng víi mËt ®é 500 c©y/ha vµ 1000 c©y/ha). KÕt qu¶ ®−îc dÉn ra t¹i b¶ng 3.13 B¶ng 3.13: KÕt qu¶ tØa th−a theo SLN cho Th«ng nhùa trång theo khãm OTT Sè MËt ®é sau Ln Ln sau chÆt Ln sau 14 Ln sau 48 khãm tØa ban th¸ng th¸ng ®iÒu (c©y/khãm) ®Çu TuyÖt T−¬ng TuyÖt T−¬ng TuyÖt T−¬ng tra (cm) ®èi ®èi ®èi ®èi ®èi ®èi (cm) (%) (cm) (%) (cm) (%) 1 34 1 27,70 39,90 44,04 47,35 40,05 46,97 57,6 2 36 2 25,98 32,40 39,1 35,78 31,30 25,0 30 §C 35 5 25,95 25,95 30,05 27,25 Tõ c¸c sè liÖu ë b¶ng 3.13 cho thÊy: sau tØa th−a ®Ó 1 c©y/khãm, l−îng nhùa t¨ng 44,04%, sau 14 th¸ng t¨ng 57,6%, sau 48 th¸ng t¨ng 46,97%. §Ó 2 c©y/khãm l−îng nhùa t¨ng 25%, sau 14 th¸ng l−îng nhùa t¨ng 30%, sau 48 th¸ng l−îng nhùa t¨ng 31,1% 3.2.2. ¶nh h−ëng cña ph©n bãn ®Õn l−îng nhùa rõng Th«ng nhùa *¶nh h−ëng cña lo¹i ph©n bãn ®Õn l−îng nhùa §Ó x¸c ®Þnh ¶nh h−ëng cña c¸c lo¹i ph©n bãn ®Õn kh¶ n¨ng cho nhùa cña loµi Th«ng nhùa, ®· thÝ nghiÖm bãn ph©n cho rõng Th«ng nhùa 25 tuæi víi c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm (CTTN) nh− sau: (1) bãn 1kg NPK (3:5:2) L©m thao/c©y; (2) bãn 1kg ph©n vi sinh S«ng Gianh/c©y. (3) bãn hçn hîp 0,5kg NPK (3:5:2) + 0,5 kg Vi sinh S«ng Gianh/c©y; (4) bãn 1kg hçn hîp §¹m urea, Supe l©n vµ Kaliclorua tû lÖ trén theo thø tù lµ (30% + 50% +20%). (5) §èi chøng (§C) KÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®−îc dÉn ra t¹i b¶ng 3.14 B¶ng 3.14: L−îng nhùa rõng Th«ng nhùa víi c¸c lo¹i ph©n bãn kh¸c nhau L−îng nhùa (cm) Chªnh lÖch so Sè c©y víi ®èi chøng Lo¹i TN thÝ Tr−íc Sau 1 Sau 3 Sau 5 Trung TuyÖt T−¬ng nghiÖm bãn th¸ng th¸ng th¸ng b×nh ®èi ®èi ph©n (cm) (%) CTTN1 108 30,19 34,94 39,14 32,58 35,55 5,91 19,93 CTTN2 111 28,21 33,27 37,4 31,29 33,99 4,33 14,60 CTTN3 111 29,94 34,48 37,24 32,75 34,79 5,15 17,37 CTTN4 108 30,16 35,02 39,77 35,25 36,50 6,86 23,14 §èi chøng 135 30,48 29,64 29,77 29,5 29,64 0 0 Sè liÖu ®−îc dÉn ra t¹i b¶ng 3.14 cho thÊy: C¸c lo¹i ph©n bãn ®Òu cã t¸c dông lµm t¨ng l−îng nhùa cho rõng Th«ng nhùa (F tÝnh =28,33 > F05 = 4,46). Mçi lo¹i ph©n bãn ¶nh h−ëng ®Õn l−îng nhùa mét c¸ch kh¸c nhau. Bãn ph©n vi sinh s«ng Gianh l−îng nhùa t¨ng Ýt nhÊt so víi ®èi chøng chØ ®¹t 4,33 cm (14,60%). Bãn ph©n vi sinh s«ng Gianh hçn hîp víi ph©n NPK L©m Thao l−îng nhùa t¨ng 5,15 cm (17,37%). Bãn ph©n NPK L©m Thao (3:5:2) l−îng nhùa t¨ng 5,91 cm (19,93%). Bãn ph©n NPK tù trén l−îng nhùa t¨ng cao nhÊt 6,86 cm (23,14%).
*¶nh h−ëng cña bãn hçn hîp §¹m, L©n, Kali ®Õn l−îng nhùa Ph©n bãn hçn hîp ®−îc trén tõ 3 lo¹i ph©n th«ng dông trªn thÞ tr−êng lµ: §¹m Urª, Supe l©n vµ Kaliclorua. C¸c tû lÖ ®−îc trén theo 3 cÊp t¨ng hµm l−îng ph©n supe l©n lµ: CT1 NPK (1.1.1), CT2 NPK (1.2.1), CT3 NPK (1.3.1), CT4 (§èi chøng). Mçi gèc c©y bãn 1 kg hçn hîp ph©n cho rõng Th«ng nhùa 19 tuæi. KÕt qu¶ theo dâi l−îng nhùa ®−îc dÉn ra ë b¶ng 3.15 B¶ng 3.15: L−îng nhùa rõng Th«ng nhùa víi bãn hçn hîp §¹m, L©n, Kali kh¸c nhau C«ng thøc Ln L−îng nhùa sau bãn ph©n (cm) Chªnh lÖch so víi ph©n bãn tr−íc ®èi chøng bãn Th¸ng Th¸ng Th¸ng 9 Th¸ng TB TuyÖt T−¬ng (cm) 3 6 12 ®èi ®èi (cm) (%) NPK (1.1.1) 25,05 25,73 47,53 39 16,79 32,25 4,67 16,95 NPK (1.2.1) 26,85 27,50 47 39,41 17,11 32,75 5,17 18,76 NPK (1.3.1) 25,68 26,82 48,03 37,57 18,81 32,80 5,22 18,92 §èi chøng 27,8 20,79 40,91 32,72 16,92 27,58 00 00 Tõ sè liÖu dÉn ra ë b¶ng 3.15 cho thÊy: Bãn NPK (1.1.1) t¨ng 4,67 cm (16,95%); bãn NPK (1.2.1) t¨ng 5,17 cm (18,76%); bãn NPK (1.3.1) t¨ng 5,22 cm (18,92%), lÊy gi¸ trÞ tuyÖt ®èi th× CT 3 (NPK 1.3.1) lµ tèt nhÊt. * ¶nh h−ëng cña bãn kÕt hîp l©n, ka li (P/K) ®Õn l−îng nhùa Bãn mçi gèc c©y 1kg theo 3 c«ng thøc lµ: (1) c«ng thøc 70% supe l©n vµ 30% kaliclorua, (2) c«ng thøc 60% supe l©n vµ 40% kaliclorua, (3) c«ng thøc 50% supe l©n vµ 50% kaliclorua vµ (4) ®èi chøng kh«ng bãn ph©n. KÕt qu¶ theo dâi ®−îc tr×nh bµy t¹i b¶ng 3.16 B¶ng 3.16: L−îng nhùa Th«ng nhùa víi c¸c c«ng thøc bãn hçn hîp P/K L−îng nhùa sau bãn (cm) T¨ng Ln T¨ng Tû lÖ T−¬ng tr−íc tuyÖt Th¸ng Th¸ng Th¸ng Th¸ng P/K ®èi TB bãn (cm) ®èi (cm) 3 6 9 12 (%) 27,53 20,56 7/3 14,25 27,52 37,98 31,64 12,98 4,70 26,77 17,23 6/4 13,91 27,04 36,63 30,58 12,83 3,94 26,31 15,20 5/5 14,14 26,74 35,36 30,18 12,94 3,47 22,84 D/C 14,25 21,85 31,99 25,52 11,98 Tõ c¸c dÉn liÖu cña b¶ng 3.16 cho thÊy: c«ng thøc (1) t¨ng 20, 56%, c«ng thøc (2) t¨ng 17,23% vµ c«ng thøc (3) t¨ng 15,20% so víi ®èi chøng. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ sö dông c«ng thøc 1, bãn 1kg trong ®ã 70% supe l©n vµ 30% kaliclorua/c©y lµ tèt nhÊt. * ¶nh h−ëng liÒu l−îng ph©n bãn ®Õn l−îng nhùa §Ò tµi ®· tiÕn hµnh bãn ph©n víi liÒu l−îng kh¸c nhau víi ph©n NPK (5:10:3) L©m Thao. ThÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh ®èi víi rõng Th«ng nhùa 22 tuæi, bãn víi 3 liÒu l−îng lµ 0,5 kg, 1kg vµ 1,5 kg/1 c©y. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®−îc dÉn t¹i b¶ng 3.17 B¶ng 3.17: L−îng nhùa rõng Th«ng nhùa víi liÒu l−îng bãn ph©n kh¸c nhau Ln L−îng nhùa ®iÒu tra sau bãn ph©n (cm) Chªnh lÖch so víi LiÒu l−îng tr−íc ®èi chøng bãn bãn Th¸ng Th¸ng Th¸ng Th¸ng Trung TuyÖt ®èi T−¬ng (cm) 3 6 9 12 b×nh (cm) ®èi (%) 0,5 kg/c©y 19,75 24,58 36,53 30,72 16,61 27,11 4,23 18,48 1 kg/c©y 19,82 25,63 38,02 32,59 16,62 28,09 5,23 22,85 1,5 kg/c©y 18,95 26,02 38,05 32,77 15,92 28,19 5,31 23,20 §èi chøng 19,15 21,44 30,05 28,87 15,15 23,88 0 0 Tõ sè liÖu cña b¶ng 3.16 cho thÊy: c¶ 3 liÒu l−îng bãn ph©n NPK kh¸c nhau ®Òu ¶nh h−ëng ®Õn kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, cã nghÜa lµ ®Òu cã kh¶ n¨ng lµm t¨ng l−îng nhùa cho rõng Th«ng nhùa .
Bãn ph©n NPK víi 3 liÒu l−îng kh¸c nhau ®· lµm t¨ng l−îng nhùa cho rõng Th«ng nhùa tõ 18,48 - 23,20 %. * ¶nh h−ëng cña thêi vô bãn ®Õn l−îng nhùa §Ò tµi ®· tiÕn hµnh thÝ nghiÖm bãn ph©n vµo 3 thêi ®iÓm kh¸c nhau lµ bãn vµo vô xu©n (th¸ng 2), vô hÌ (th¸ng 5) vµ vô thu (th¸ng 8) víi rõng Th«ng nhùa 26 tuæi, bãn 1kg NPK (5:10:3) L©m Thao/ c©y. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®−îc dÉn t¹i b¶ng 3.18 B¶ng 3.18: L−îng nhùa rõng Th«ng nhùa víi thßi gian bãn ph©n kh¸c nhau Ln L−îng nhùa ®iÒu tra sau bãn ph©n (cm) Chªnh lÖch so Thêi gian tr−íc víi ®èi chøng bãn bãn Th¸ng 3 Th¸ng 6 Th¸ng Th¸ng Th¸ng Th¸ng TuyÖt T−¬ng (cm) 9 12 3 n¨m 6 n¨m ®èi ®èi (%) sau sau (cm) Th¸ng 2 15,17 27,24 34,71 30,1 13,23 5,01 23,35 Th¸ng 5 15,23 34,96 30,60 14,26 19,36 3,14 14,5 Th¸ng 8 14,58 30,38 14,01 21,63 28,66 2,00 9,23 §C 14,55 18,96 27,02 26,46 12,91 19,96 27,29 Tõ c¸c sè liÖu cña b¶ng 3.18 cho thÊy: C¸c thêi ®iÓm bãn ph©n kh¸c nhau cã ¶nh h−ëng ®Õn l−îng nhùa cña rõng Th«ng nhùa kh¸c nhau. Bãn vµo thêi ®iÓm th¸ng 2 cã l−îng nhùa t¨ng cao nhÊt 23,35%, th¸ng 5 l−îng nhùa chØ t¨ng ®−îc 14,5%, ®Æc biÖt bãn vµo th¸ng 8 l−îng nhùa chØ t¨ng 9,23%. Vµo thêi ®iÓm th¸ng 12 tÊt c¶ c¸c « thÝ nghiÖm vµ « ®èi chøng ®Òu cho kÕt qu¶ ngang nhau bÊt kÓ lµ bãn ph©n vµo thêi ®iÓm nµo. §Æc biÖt vµo thêi ®iÓm n¨m sau hiÖu lùc ph©n bãn cña c¸c « thÝ nghiÖm ®Òu kh«ng cã ý nghÜa . 3.3. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ trång rõng th©m canh n©ng cao s¶n l−îng nhùa 3.3.1 HiÖu qu¶ kinh tÕ trång rõng Th©m canh Th«ng nhùa Víi c¸c nghiªn cøu ®−îc tr×nh bµy t¹i môc (3.1), ®Ò tµi ®· lùa chän 2 ph−¬ng ¸n ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ trång rõng th©m canh Th«ng nhùa nh− sau: Ph−¬ng ¸n 1 (PA1): §Çu t− nh− trång rõng s¶n xuÊt hiÖn nay víi Th«ng nhùa. Ph−¬ng ¸n 2 (PA2): §Çu t− th©m canh cao tËp trung chñ yÕu ë 3 kh©u gièng vµ ph©n bãn, tØa th−a nu«i d−ìng theo SLN. Víi gi¶ ®Þnh kinh doanh rõng Th«ng nhùa víi chu kú kµ 50 n¨m, tû suÊt chiÕt khÊu 5,4%/n¨m, kÕt qu¶ ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ cho thÊy: * Ph−¬ng ¸n mét: + Tæng chi phÝ 104.003.200 ®ång. + Tæng thu nhËp 297.180.000 ®ång. + Tæng lîi nhuËn 193.176.000 ®ång + Tû suÊt hoµn vèn néi t¹i 11,4% > 5,4%. + Tû suÊt lîi nhuËn B/C = 2,04 + Thêi ®iÓm hoµ vèn (NPV= 0) n¨m thø 20 * Ph−¬ng ¸n hai: + Tæng chi phÝ 115.337.600 ®ång. + Tæng thu nhËp 454.000.000 ®ång. + Tæng lîi nhuËn 338.622.400 ®ång. + Tû suÊt hoµn vèn néi t¹i 14,4% > 5,4%. + Tû suÊt lîi nhuËn B/C = 2,79. + Thêi ®iÓm hoµ vèn (NPV= 0) n¨m thø 17. NhËn xÐt: Víi 2 ph−¬ng ¸n trång rõng th©m canh Th«ng nhùa víi chu kú 50 n¨m th× c¶ 2 ph−¬ng ¸n ®Òu cã l·i, cô thÓ PA1 cã tû suÊt hoµn vèn néi t¹i lµ 11,4% > tû suÊt chiÕt khÊu 5,4%, tû suÊt lîi nhuËn lµ 2,04% cã nghÜa lµ bá ra mét ®ång vèn thu ®−îc 2,04 ®ång l·i. Trong khi ®ã PA2 cã tû suÊt hoµn vèn néi t¹i lµ 14,4% > tû suÊt chiÕt khÊu 5,4%, tû suÊt lîi nhuËn lµ 2,79% cã nghÜa lµ bá ra mét ®ång vèn thu ®−îc 2,79 ®ång l·i. Trong 2 ph−¬ng ¸n th× ph−¬ng ¸n 2 (th©m
canh cao) theo h−íng t¨ng s¶n l−îng nhùa cã tû suÊt hoµn vèn néi t¹i lín h¬n, tû suÊt lîi nhuËn còng cao h¬n vµ thêi ®iÓm hoµ vèn ®Õn sím h¬n. §iÒu ®ã cã ®−îc lµ dùa trªn 2 gi¶ ®Þnh rÊt c¬ b¶n lµ trong suèt chu kú s¶n xuÊt - kinh doanh trång rõng Th«ng nhùa (50 n¨m) hÖ sè tr−ît gi¸ ®ång tiÒn = 0, kh«ng x¶y ra hiÖn t−îng rõng bÞ ph¸ h¹i hay bÞ ch¸y. 3.3.2 HiÖu qu¶ kinh tÕ bãn ph©n nh»m t¨ng s¶n l−îng nhùa Sau ®©y xin tr×nh bµy mét sè kÕt qu¶ ph©n tÝch kinh tÕ vÒ viÖc bãn ph©n cho trång rõng Th«ng nhùa lµ t¨ng SLN ë 2 ph−¬ng ¸n bãn ph©n øng víi 2 liÒu l−îng bãn kh¸c nhau lµ: i) Ph−¬ng ¸n mét (PA1) bãn 1 kg ph©n NPK (5:10:3)/c©y. ii) Ph−¬ng ¸n hai (PA2) bãn 0,5 kgNPK (5:10:3)/c©y. C¸c gi¸ trÞ ®−îc dÉn t¹i b¶ng 3.19 & 3.20 nh− sau: B¶ng 3.19: Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ (PA1) bãn 1kg NPK/c©y Lîi nhuËn PhÇn thu nhËp (VN§) PhÇn chi phÝ (VN§) (VN §) Nhùa Qu¶n TÝnh TÝnh ChiÕt N¨m t¨ng/ Gi¸ Tæng Ph©n C«ng lý Tæng theo theo khÊu C©y nhùa thu bãn L§ phÝ chi c©y ha 1%/Th (kg) 12% 2000 0.575 3.500 2.0125 1.300 0,533 0,220 0,21996 2.27292 -0.260 -156.252 2001 0.575 4.500 2.5875 1.400 0,533 0,232 0,23196 2.39692 0.1906 114.348 2002 0.575 5.000 2.8750 1.400 0,533 0,232 0,23196 2.39692 0.4781 286.848 2003 0.575 6.000 3.4500 1.500 0,666 0,259 0,25992 2.68584 0.7642 458.496 2004 0.575 6.500 3.7375 1.500 0,666 0,259 0,25992 2.68584 1.0517 630.996 2005 0.575 6.500 3.7375 2.000 0,666 0,320 0,3199 3.3058 0.4317 259.000 B¶ng 3.20: Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ (PA2) bãn 0,5 kg NPK/c©y Lîi nhuËn PhÇn thu nhËp (VN§) PhÇn chi phÝ (VN§) (VN §) Qu¶n Nhùa ChiÕt N¨m Gi¸ Tæng Ph©n C«ng lý t¨ng/C khÊu Tæng chi c©y ha nhùa thu bãn L§ phÝ ©y (kg) 1%/Th 12% 2000 0.45 3.500 1.575 0.65 0,533 0,142 0,14196 1.46692 0.1081 64.848 2001 0.45 4.500 2.025 0.70 0,533 0,148 0,14796 1.52892 0.4961 297.650 2002 0.45 5.000 2.250 0.70 0,533 0,148 0,14796 1.52892 0.7211 432.650 2003 0.45 6.000 2.700 0.75 0,666 0,170 0,16992 1.75584 0.9442 556.500 2004 0.45 6.500 2.925 0.75 0,666 0,170 0,16992 1.75584 1.1692 701.500 2005 0.45 6.500 2.925 1.00 0,666 0,200 0,19992 2.06584 0.8592 515.500 Tõ c¸c sè liÖu cña b¶ng 3.19 & 3.20 cho thÊy: Do gi¸ nhùa th«ng, gi¸ nh©n c«ng vµ gi¸ ph©n bãn biÕn ®æi nªn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc bãn ph©n cho rõng Th«ng nhùa nh»m n©ng cao n¨ng suÊt nhùa lµ kh«ng ®ång ®Òu hµng n¨m. Trong 2 ph−¬ng ¸n bãn ph©n th× ph−¬ng ¸n 2 (bãn 0,5 kg NPK/c©y) cã l·i nhiÒu h¬n ph−¬ng ¸n 1. NÕu n¨m 2000 ë ph−¬ng ¸n 1 bÞ thua lç th× ph−¬ng ¸n 2 l¹i cã l·i lµ 64.848 ®ång/ha. N¨m cã l·i nhiÒu nhÊt cña ph−¬ng ¸n 2 lµ n¨m 2004 víi møc l·i 701.500 ®ång/ha. §Ó ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ kinh tÕ trªn, ®· cè ®Þnh nhiÒu biÕn sè, ®ång thêi kh«ng tÝnh ®Õn møc ®é rñi ro trong khinh doanh rõng trång. Trong khi ®ã Th«ng nhùa lµ loµi c©y rÊt rÔ bÞ ch¸y trong mïa hanh kh«, ®ång thêi dÞch s©u rãm ph¸ h¹i ë nhiÒu n¬i ®· lµm cho s¶n l−îng nhùa gi¶m ®i ®¸ng kÓ. V× nh÷ng lý do trªn mµ viÖc kinh doanh Th«ng nhùa cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p phï hîp ®Ó tr¸nh nh÷ng mÊt m¸t trong qu¸ tr×nh kinh doanh ®èi t−îng nµy. 3.4. §Ò xuÊt bæ sung mét sè biÖn ph¸p kü thuËt nh»m n©ng cao s¶n l−îng nhùa cho quy ph¹m kÜ thuËt trång rõng Th«ng nhùa
Tõ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi ®¹t ®−îc xin ®Ò xuÊt bæ sung biÖn ph¸p kü thuËt th©m canh rõng Th«ng nhùa theo h−íng t¨ng SLN nh− sau: 1. Trång rõng th©m canh Th«ng nhùa nh»m n©ng cao s¶n l−îng nhùa nhÊt thiÕt ph¶i ®−îc lÊy gièng tõ c¸c c©y tréi s¶n l−îng nhùa hoÆc tõ v−ên gièng Th«ng nhùa cã SLN cao ®· ®−îc tuyÓn chän. Nh÷ng n¬i ch−a cã v−ên gièng hoÆc chän ®−îc c©y tréi cÇn vi chÝch kiÓm tra l−îng nhùa ®Ó chän c©y lÊy gièng, c©y lÊy gièng ph¶i cã l−îng nhùa v−ît Ýt nhÊt lµ 2 lÇn ®é lÖch chuÈn. 2. Kh«ng nªn sö dông c©y Th«ng nhùa ghÐp vµo viÖc trång rõng lÊy nhùa. Th«ng nhùa ghÐp tõ m¾t ghÐp c©y tréi l−îng nhùa tuy cã l−îng nhùa cao nh−ng chiÒu cao d−íi cµnh nhá, t¸n réng, h×nh d¹ng c©y kh«ng phï hîp cho viÖc trång rõng ®Ó khai th¸c nhùa chØ phï hîp víi viÖc trång rõng x©y dùng v−ên gièng lÊy h¹t. 3. Nh÷ng n¬i ®Êt nghÌo dinh d−ìng, ®Êt ®· qua lu©n k× trång rõng b¹ch ®µn cÇn bãn lãt ph©n chuång kÕt hîp víi supe l©n, bãn tõ 1-3 kg ph©n chuång + 50 gam supe l©n/c©y cho rõng Th«ng nhùa míi trång. 4. CÇn bãn ph©n cho rõng Th«ng nhùa trong giai ®o¹n ®ang khai th¸c nhùa, bãn ph©n NPK (5:10:3) víi liÒu l−îng 0,5 kg/c©y vµo ®Çu mïa sinh tr−ëng, kh«ng nh÷ng lµm t¨ng l−îng nhùa ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao mµ cßn lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh tr−ëng cña rõng ®ang khai th¸c nhùa. 5. Rõng Th«ng nhùa ®Õn tuæi tØa th−a cÇn tØa theo ph−¬ng thøc t¨ng SLN ®Ó gi÷ l¹i nh÷ng c©y cã SLN cao trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh mËt ®é vµ m¹ng h×nh ph©n bè kh«ng gian dinh d−ìng. Tuy nhiªn, khi ti¶ th−a lÇn ®Çu nh÷ng c©y s©u bÖnh, côt ngän, nh÷ng c©y cã kh¶ n¨ng sinh tr−ëng kÐm kh«ng thÓ tham gia vµo tÇng t¸n chÝnh cña rõng còng ph¶i ®−îc lo¹i bá. Nh÷ng lÇn tØa th−a tiÕp theo nh÷ng c©y cã s¶n l−îng nhùa thÊp ®−îc bµi tØa kÕt hîp víi ®iÒu chØnh mËt ®é (hai c©y gÇn nhau c©y nµo cã l−îng nhùa thÊp h¬n ph¶i ®−îc bµi tØa), mËt ®é ®Ó l¹i tr−íc khi b−íc vµo giai ®o¹n khai th¸c nhùa chÝnh nªn tõ 700 - 800 c©y/ha. 6. Rõng Th«ng nhùa ®· tØa th−a 1 - 2 lÇn theo sinh tr−ëng, lÇn tØa th−a sau cïng (tr−íc khi vµo giai ®o¹n khai th¸c nhùa chÝnh) ph¶i tØa theo ph−¬ng thøc t¨ng SLN, lo¹i bá nh÷ng c©y cã SLN thÊp kÕt hîp víi qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh mËt ®é vµ m¹ng h×nh ph©n bè kh«ng gian dinh d−ìng. 7. Khi tØa th−a nu«i d−ìng rõng trång theo h−íng t¨ng s¶n l−îng nhùa nh÷ng c©y cã ®o¹n th©n nøt v¶y dµi, nøt däc ng¾n vµ vÕt nøt däc n«ng vµ ®Òu ®Æn kh«ng cÇn ph¶i vi chÝch kiÓm tra l−îng nhùa, th«ng th−êng nh÷ng c©y nµy cã l−îng nhùa kh¸ cao, cÇn ®−îc gi÷ l¹i kh«ng nªn bµi tØa. KÕt luËn 1. CÊy c©y mÇm ë d¹ng que diªm cho tû lÖ sèng cao h¬n cÊy h¹t nøt nanh vµo bÇu.Tû lÖ sèng cÊy c©y mÇm d¹ng que diªm ®¹t 98,7% trong khi ®ã cÊy h¹t nøt nanh chØ ®¹t 92,05%. Tuy nhiªn cÊy c©y mÇm ph¶i chuÈn bÞ khay gieo hay luèng gieo, vËt liÖu ph¶i s¹ch phßng trõ nÊm bÖnh kü, cÊy c©y mÇm Th«ng nhùa nhanh bá mò, c©y con ®ång ®Òu, kh«ng mÊt c«ng chän h¹t 2. GhÐp vµo th¸ng 10, th¸ng 11 cã tû lÖ sèng cao h¬n ghÐp c©y vµo th¸ng 7. GhÐp c©y vµo th¸ng 7 cã tû lÖ sèng kh«ng cao. tû lÖ sèng c©y ghÐp gi÷a c¸c dßng rÊt kh¸c nhau tõ 0% (c©y 22) ®Õn 57% (c©y sè 5) vµ 70 % (c©y 48). 3. §iÒu kiÖn cho phÐp, trång rõng b»ng c©y con 10 th¸ng tuæi vÉn cho thÊy ®¹t tû lÖ sèng tõ 95 - 97%. HiÖn nay 9 tuæi rõng ®· khÐp t¸n tû lÖ sèng vÉn ®¹t >85%. 4. Rõng Th«ng nhùa cã nguån gèc tõ h¹t c©y tréi (Ln) cã l−îng nhùa cao h¬n rõng Th«ng nhùa ®èi chøng tõ 17 - 80% trung b×nh 42%, l−îng nhùa cña c©y ghÐp cao h¬n ®èi chøng 76%. Th«ng nhùa cã nguån gèc tõ h¹t sinh tr−ëng nhanh h¬n Th«ng nhùa ghÐp. Th«ng nhùa ghÐp cã chiÒu cao d−íi cµnh nhá, chiÒu cao c©y thÊp, t¸n lín, chØ sè h×nh d¹ng kh«ng thÝch hîp cho viÖc trång rõng ®Ó lÊy nhùa, chØ phï hîp cho môc tiªu x©y dùng v−ên gièng lÊy qu¶. 5. TØa th−a theo sinh tr−ëng kh«ng lµm t¨ng l−îng nhùa c©y tiªu chuÈn trung b×nh cña l©m phÇn. TØa th−a chØ lµm t¨ng l−îng nhùa tõ 2,91- 7,73%, trong khi ®ã tØa th−a theo SLN, l−îng nhùa cña l©m phÇn Th«ng nhùa t¨ng tõ 23,37 - 45,40%. L−îng nhùa cña c¸c c©y ®Ó l¹i sau tØa th−a lu«n lu«n æn ®Þnh trong suèt thêi gian 48 th¸ng. Rõng Th«ng nhùa ®· qua tØa th−a theo sinh tr−ëng tõ 1 - 2 lÇn, tØa th−a lÇn cuèi theo SLN, lµm t¨ng l−îng nhùa trung b×nh cña L©m phÇn tõ 19,35 - 31,86%.
6. Bãn lãt 3 kg ph©n chuång +50 gam supe l©n/c©y lµm t¨ng sinh tr−ëng vÒ ®−êng kÝnh vµ chiÒu cao cña rõng Th«ng nhùa tõ 1 - 8 tuæi, ®ång thêi còng lµm cho tû lÖ sèng cña rõng t¨ng h¬n rÊt nhiÒu so víi víi chØ bãn 100 - 200 gam supe l©n/c©y. 7. C¸c lo¹i ph©n bãn th«ng dông ®Òu cã t¸c dông lµm t¨ng l−îng nhùa cho rõng Th«ng nhùa ®ang khai th¸c nhùa, møc t¨ng tõ 14,60% ®Õn 23,34%, tuú thuéc vµo tõng lo¹i ph©n vµ c«ng thøc bãn. Bãn NPK (5:10:3) l−îng nhùa t¨ng cao nhÊt møc t¨ng 23,34%. Bãn ph©n vµo thêi ®iÓm ®Çu n¨m (th¸ng 2) ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. 8. Trång rõng th©m canh Th«ng nhùa theo h−íng t¨ng s¶n l−îng nhùa cã tû suÊt hoµn vèn néi t¹i lµ 14,4% vµ tû suÊt lîi nhuËn lµ 2,79 cao h¬n so víi trång rõng th©m canh Th«ng nhùa nh− hiÖn t¹i ®ang ¸p dông, tû lÖ nµy lµ 11,4% vµ 2,04, ®ång thêi cã t¸c dông rót ng¾n thêi gian hoµ vèn tõ 20 n¨m xuèng cßn 17 n¨m. Tμi liÖu tham kh¶o 1. Bé N«ng nghiÖp & Ph¸t triÓn n«ng th«n (1996), Quy ph¹m kü thuËt trång rõng Th«ng nhùa QPN - 18- 96. Nhµ xuÊt b¶n N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 36 trang. 2. Bé L©m nghiÖp (1995) B¸o c¸o chiÕn l−îc ph¸t triÓn L©m nghiÖp ®Õn n¨m 2010, Hµ Néi 32 trang. 3. TrÇn Gia BiÓu (1981), BiÖn ph¸p kü thuËt g©y trång rõng Th«ng nhùa vïng Qu¶ng Ninh, B¶n tin chuyªn ®Ò Khoa häc kü thuËt L©m nghiÖp, Vô kü thuËt, Bé L©m nghiÖp sè 2/ 1981 (28 trang) vµ sè 3/1981 (40trang). 4. Hoµng Minh Gi¸m (2000), X©y dùng m« h×nh Th«ng nhùa cã s¶n l−îng nhùa cao. B¸o c¸o s¬ kÕt (1996 -2000) ®Ò tµi cÊp ngµnh LN - 03-96, ViÖn KHLN ViÖt Nam. 5. Lª §×nh Kh¶ (1994), Chän gièng Th«ng nhùa cho trång rõng ë ViÖt Nam. T¹p chÝ L©m nghiÖp Bé L©m nghiÖp sè 10 trang 15-16. 6. NguyÔn Xu©n Qu¸t (1986), Th«ng nhùa (Pinus Merkusiana E.N.G. Cooling et H. Gaussen) ë ViÖt Nam. Yªu cÇu chÊt l−îng c©y con vµ hçn hîp ruét bÇu −¬m c©y ®Ó trång rõng. LuËn ¸n PTS ViÖn KHLN ViÖt Nam, Hµ Néi. 7. Ng« §×nh QuÕ (1995), §Æc ®iÓm ®Êt trång rõng Th«ng nhùa vµ ¶nh h−ëng cña rõng Th«ng nhùa ®Õn ®é ph× cña ®Êt. Khoa häc kü thuËt L©m nghiÖp ViÖt Nam, ViÖn Khoa häc l©m nghiÖp, Nhµ xuÊt b¶n N«ng nghiÖp, Hµ Néi, trang 75 - 79. 8. Tree CD (1973-4/1999) 362 reports on Pinus merkusii. 9. Christopher J. Earle(2001), Pinus merkusii description, http://www.botanik.uni-bonn.de/conifers/pi/pin/merkusii.htm, 10. FAO (2002) Pinus merkusii description http://www.biologie.uni-hamburg 11. FAO, Turpentin and rosin from pine resin, www.fao.org/docrep/v646e