intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nghiên cứu lý luận về cải cách và sự phát triển: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:187

13
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 cuốn sách "Cải cách và sự phát triển" cung cấp cho người đọc các lý luận chung về cải cách bao gồm: Quan niệm về cải cách, nội dung và phương pháp luận cải cách, các nước thế giới thứ ba trong nối cách toàn cầu hóa. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu lý luận về cải cách và sự phát triển: Phần 1

  1. NGUYEN TRAN BAT CAi CAch ---- VA Su P h a t T rien TIEU LUAN UYEN _IEU —I— N HA XUAT BAN H0I N H A V A N
  2. C a i Cach VA SU PHAT t r ie n
  3. NGUYEN TRAN BAT Ca i CAch ■vA- SuPHATTRlfiN TIEU LUAN NHA xuat BAN H0I nhA van
  4. MUC LUC traiig - Lai noi dau 9 PHAN I: LV LUAN CHUNG v £ CAI CACH CHLfONG I: QUAN NI$M V§ CAI CACH /. Khai niem v i b in chat cua cai cach 15 1. Doi mdi, cai cach va cach mang 15 2. Cai cach: Ban chat va muc tieu 26 II. Cai c ic h ■bai toan cua ly thuyet p h it trien 32 1. Nhutng thay doi trong quan niem ve phdt trien 32 2. Cai cach vi muc tieu phat trien ben vOng 38 III. Gidi ban cua cai c&ch 46 1. Tinh chu quan trong tac dong nhan tao vao ddi song tif nhien 46 2. Quan he giira phat trien quoc gia va phat trien toan cau 52 CHLfONG II: NOI DUNG VA PHL/ONG PHAP LUAN CAI CACH /. Cac cupc cai c ic h ccfban v i d ie tinh cua no 56 1. Dat van de 56 2. Cai cach kinh te vdi vai tro tien phong 62 5
  5. NGUYEN TRAN BAT 3. Tinh tre cua cii cich chinh tr? 64 4. Tinh lac hau ti/ong d6i cua vin hda vi tinh tit y6u phii cii cich vSn hda 69 5. C ii cich giio due - Diim hQi tu cua tit ci d c cudc cii cich 76 II. Ttfdo • L/nh h6n cua cic cuQc c ilc ic h 78 1. Til do - Sin phim cua cii cich hay cich m?ng 78 2. Tii do - Diinn khdi diu cua mqi Bi/phit triin 82 Hi. Tinh dSng t>6 ctia cic cu$c c ii cich 86 1. V4 khU n$m tinh ddng bQvist/cin thtft phii ttin hdnh d6ng bQ d c cuQc d i dch 86 2. Dim bio tinh d6ng bQcuadc cufc cii cich 103 IV. X iy dung h$ M u chuin c i! cich 126 phAn ii: cAc NUdc th £ gi (j\ thCTbavAvAnb£ cAi cAch CHl/ONG II: CAC Nl/CJC TH£ GICJITHCTBATRONG B6l cANH TOAN CAU H6A /. Toin ci'u hda v i nhOhg thay d 6lctia th fg ktthlin dal 137 1. T6c cfp d6i mdi cua thi gidi hiin d?i 138 2. Tinh phii thudc tin nhau ngiy cing gia ting 140 II. NhOhg xu th$phit triSn ti't y6u cua thfgidi hiin dal 142 1. Din chu hda v i chinh tq 142 2. Til do hda v i kinh tS 147 6
  6. CAI CACH VA SI/P H A T TRIEN 3. Toan cau hda ve vin hda 158 4. NhCtng yeu c iu dSt ra doi vdi the gidi thir ba 172 CHLfONG IV: NGHlEN COU MOT S6 N0I DUNG CAI CACH 6 CACNUCJCTHgGICJI THU BA /. CH cich kinh t f 189 1. V$n d4 x iy di/ng mo hinh kinh te 190 2. Kinh tS tu nhin - D$ng li/c cua qui trinh c ii cich kinh t6 198 3. P h it triin khu vtrc kinh te nhi nifdc 244 II. C ii cich chinh tri 251 1. Nhffng di s in cua mQt cudc g iii phdng nCra vdi 251 2. Si; chim tre cua c ii cich chinh tn d thS gidi thir ba 254 3. ThS chS lac h iu v i nhOmg cin benh cua nd 257 4. TS chCrc v i ren luyen nSn din chu d thS gidi thir ba 259 III. CH cich vin hda 301 1. Si/ fyc h iu vS vin hda cua the gidi thir ba 302 2. NSn vin hda phi til nhien hay sai lim chinh tri cua thS gidi thir ba 305 3. Aih hi/dng cua vin hda lac hiu doi vdi tiSn trinh phit trien 315 4. C ii cich vin hda nhu th4 n io 320 IV. CH cich glio due 337 1. B in vS tinh chit the cua gidi tri thirc b c ic nude the gidi thir ba 339 7
  7. NGUYEN TRAN BAT 2 NhCtng can benh chung cua he thong giao due d the gidi thir ba 345 3. Truy nguyen tinh trang lac hau cua he thong giao due 349 4. Cai cach giao due vi mot nen giao due hien dai 359 5. Them mot so suy nghl ve cai cich giao due 368 CHl/ONG K£T: CAI CACH VA PHAT TRI^N TRONG BOI CANH TOAN CAU HOA 377 8
  8. LCJI NOI DAU Q /r u d c het. xin dupe noi \6 ly do ma toi quyet djnh viet cuon sach nay, cuon sach ban ve ly luan cai cach. Tu lau, toi da nhan ra rang, hau het cac nuoc the gidi thu ba deu tien hanh cai cach. nhung chi rat ft noi thanh cong. Hay co the noi. cho toi luc nay. cac nude dang phat tri^n van la nhung nuoc khong thanh cong trong viec phat trien, tham chi' toe do phat trien cang ngay cang cham v] dinh hudng phat tri^n cang ngay cang xa rai doi hoi cua cuoc song. Truoc day. m6i nuoc deu biet lap. khong co dieu kien de so sanh. do do. cac cuoc cai cach 6 m6i quoc gia chi duoc tu no xem xet. Doi khi mot vai chuong trinh phat trien cua cac t6 chuc quoc te cung xem xet nhung la xem xet trong nhung boi canh cu the. trong nhung di£u kien kinh te, chinh tri cu the. do do khong thay sir lac hau hay su lac dieu cua cac cuoc cai 9
  9. NGUY&M TRAN BAT cach £y. Tuy nhifen, trong thdi dai toan ciu hoa, chung ta khdng nhung co kha nang ma con bat budc phai so sdnh cac cu6c cai cach 6 cac nude th£ gidi thur ba vdi nhau, cung nhu so sanh chung vdi to&n bd nhung ddi hoi cua qua trinh to&n c5u ho^. Vi th£, mdt doi h6i tat ye'u lk 16 churc cdc cudc cai c^ch nhu th£ nao d£ th£ gidi thur ba cai cach thknh cdng va hQi nhap dupe vao d6ng chay chung cua su phat tri£n toan cau. Qua nhung nghifin curu vi thuc trang cua th£ gidi thur ba, tdi nhan ra ring, ph£n rdng ldn nay cua th£ gidi lac hau nh£t la v£ chinh tri va bi£u hifin quan trong nh^t cua su lac hau ay la nhan dan 6 do khdng co tu do. Day cung la nguy6n nhan co ban nha't klm ham su phat tri£n va tifi'n bd cua th£ gidi thti ba. Nhan dan khdng co tu do n6n khdng co khdng gian d£ phat tri^n v i mat tinh than, khdng th£ vuon dfi'n su nhan thurc diy du v i c&c ddi hoi cho su phat tri&i con ngudi. Khi con ngudi khdng nhan thurc day du v i nhu ciu phat tri&i cac gia tri tinh than cua mlnh thi khdng th£ cd phat tri£n that su. Nhung nghifin cuu cua tdi da di dd'n mdt k£t luan cd tinh chat nguyfen ly vfe ly luan, dd la khdng 10
  10. CAI CACH VA S l f PHAT TRIEN the co su phat then nao di truac tu do. Vi the', tift ca cac cudc cai lucrng ma cac nha c£m quyfen cua the' gidi thur ba da va dang lam chi la nhimg hoat ddng kha't lkn trudc nguy ca bung nd chinh tri chur khdng phai lk chu&i bi di phat trien. L< luan cua tdi la \< luan phi cich mang, j / nghla lk tdi khdng tan thknh vide tie'p tuc xua't hien cac cudc c£ch mang. Cac cudc ckch mang trong qua khur din con ngudi tdi thanh cdng sdm cho muc ti£u giai phong dan tdc nhung cung bat con ngudi phai tra gia cho nhung hau qua cua no, va cho de'n bay gid v£n chua tra h£t. Qua trinh tra gia nay con cd the’ keo dai trong nhieu chuc nam nfla. Chinh vi the', chung tdi cho rang, cac hoat ddng khoa hoc, nhung hoat ddng cd tinh chat nghien ctiu ve ddi sd'ng chinh tri 6 cac nude the' gidi thur ba, cin tap trung giai quye't hau qua nay. Ne'u cd ai do nghl rang viec nghien curu Ik de bao ve, duy tri su thd'ng tri cua cac nha ckm quy6n hien nay thi chi chumg to anh ta khdng hieu ddi sd'ng chinh tri. Nha cam quy£n chi cd the tu bao ve minh bang cach giai quye't cac va'n de phat trien dan tdc, ne'u khdng thi chinh ho se khdng cdn co hdi tdn tai. De giai 11
  11. NGUYEN TRAN BAT quyet bai toan phat tridn cua minh, the gidi thur ba khong con con dirdng nao khac la buoc phai cai cach, buoc phai hoi nhap vao he tieu chukn phd bien toan cau ve tat ca cac mat, kinh te, chinh tri, van hda. Cai cach chinh la de phat trien. Day cung chinh la dong co thuc day tdi viet cuon sach nay. No cd muc tieu ro rang la nham dua ra nhung ly giai khoa hoc ve mot loat van de lien quan den phat triein va tien bo cua the gidi thu ba ma tdi cho la ca'p thiet. Tuy nhien, trudc mot van de qua rdng ldn, chac chan phai can them nhieu nghien curu khac cua cac ddng nghiep mdi mong bao quat het. Ne'u nhung gi trinh bay d day thu hut duac su quan tarn cua ban doc thi ddi vdi tdi da la mot may man ldn. Ha Noi, ngay 5 tlidng 9 nam 2005 Tac gia NGUYEN TRAN BAT 12
  12. P H A N I: LY LUAN CHUNG ■ VE CAI CACH
  13. CAl CACH VA SI/P H A T TRI&N CHl/ONG i: q u a n n i £ m v e c Ai c A c h I. KHAI NlfcM VA BAN CHAT CUA CAI CACH 1. Doi mdi, cai c&ch va c£ch mang Th&i dai trudc, phuong phap lanh dao bang cach mang da tumg ddng mdt vai trd r£t quan trong, tham chi mdt sd nu6c c6n tuydt ddi hda vai trd cua no trong vide thuc 6 iy ti£n bd xa hdi. The gidi ngay nay da cd nhung thay ddi co ban va vide lanh dao bang phucmg phap cach mang khdng cdn phii hep nua, c£n phai phat tri^n bang mdt phucmg phap lanh dao mdi, phucmg phap lanh dao phi cdch mang. Ph£n ddu cua cudn sdeh nay se tap trung phan tfch vai trd cua phucmg phap lanh dao phi each mang d£ th£y du
  14. NGUYEN TRAN BAT Trudc khi di sau phan tich ve tinh quy luat cua ddi nidi, thiet nghl can phai tim hic’u v 5 ba khai niem: ddi < mdi, cai cach va cach mang va quan lie giua chung vdi nhau. Ddi mdi. cai cach va cach mang la ba pham tru khac nhau de mieu ta mot sir thay doi, mac du ngudi ta rat hay nhAm l&n trong viec sir dung chung. Noi dung han, doi mdi, cai cach va cach mang la ba phuong thurc dC tao ra su thay doi d ba mute do khac nhau va tren nhung pham vi khac nhau. Tnfc'/c het, can phai liieu cloi mdi la qua trinh many, tinh chit dong, ndm trong quy luat van dong va phat trien tu than cua su vat. Dieu nay cd nghla ddi mdi la mot cdng viec di6n ra h^ng ngay. Bat ky sir vat. hien tupng, ca nhan, cong ddng va dan toe nao cung luon luon trai qua qua trinh ddi mdi nhu la ban nang de tu thi'ch nghi vdi nhung thay ddi cua mdi trudng song. Cau noi rat noi tieng cua Heraclite "Khong ai trim hai ldn tren m ot dong song" da noi len tinh than nay. Vi the, doi mdi it nhieu ham nghla van dong, tuc la sir vat. hien tuong, ca nhan, cong ddng, dan toe va tham chi' ca the gidi muon phat trien binh thudng ciin phai ddi mdi thudng xuyen va tu doi mdi. Mot he thong dat dupe tieu chi' nay la dat deii tieu chuain dau tien va quan trong nhat de dupe cdng nhan la hoan thien va tdi iru. 16
  15. CAI CACH VA SU'PHAT TRIEN Kluic vai doi mdi, cai cach la mot hien phap difoc thuc hien de gidi quye't nhung ddi hoi cua thuc tien vdi muc tieu ro rang, chifong trinh cu the va yen cau phai hoan tat trong m ot thdi gicin nhat dinh. Cai cach con co the hieu la sir dieu chinh Ion ddi vdi cac cau true chinh trj, van hda cua xa hoi, can phai co sir dong tinh, ling ho cua cac lire luong xa hoi. Do do, cai cach se tao ra nhung thay doi m ang tinh he thong hon, tren quy mo rong ldn, sau sdc cung nhu triet de hon v6 mute do. Trong m ot so trudng hop, no con d in tdi ca nhung thay doi ve tu duy hanh dong cung nhu dinh hudng phat trien. Didm giong nhau can ban giira doi m di va cai cach la tinh cd kiem soat, hay tinh cd the kiem soat duoc. Tuy nhien, rat khac vdi doi mdi, cai cach khong the la m ot cdng viec didn ra hang ngay, no cd the tao ra ft nhieu xao tron cung nhung hau qua khong m ong doi. Vi the, no chi duoc thuc hien dua tren nhung nghien cuu va can nhde thau dao ve muc dfch, hau qua, va ngudi ta can phai du dung cam de! chap nhan cai gia phai tra cung nhu du ban linh, du long tin de khac phuc nhung hau qua ay. ■ ------------------- r — --------- - Khac vdi doi mdi va car^ ach , ’cdS)iU ) i ^ ^ )'neii theo i nghla can ban nhat, la .viir cai mdi tien bo hon. N guyen nhan d in den nhung cuoc cach
  16. NGUYEN TRAN BAT mang khong phai la tmh biet lap hay cham phat trien cua the gidi, ma chinh la mot xa hoi phi dan ehu, mot xa hoi dao dure gia, mot xa hoi doe tai. Tai sao? Bdi tat ca nhung nhan to nay da din den nhung tfeh tu trong dai song va trong xa hdi cai duorc goi la mau thuin. Den luat minh, cac mau thuin ay tao ra su bung no. Su bung nd cua cac mau thuin duac goi la cach mang. Nhu vay, di6n dat theo mot cach khac, each mang la quet sach cai cu va tao ti£n d6 cho cai mdfi xua't hien va phat trien. Trudc day, cac cuoc cach mang co y nghla vi no giai quye't mot loat eae van de tfeh tu cua xa hoi va tao ra anh hudng doi vai tien trinh phat trien cua nhan loai, nhung gid day, cang ngay no cang mat dan vai trd cua minh, tra thanh mot hien tuong tieu cue. Mat khac, con ngudi ludn co khuynh hudng lam dung tmh 6n dinh tuong doi cua dai song nen da khong doi mai kip thai, va do do, khi cac van de cua xa hoi tfeh tu den mot muc nha't dinh se dan den each mang. Khi khong con chiu duoc su lac hau v6 chinh tri, ngudi ta phai lam each mang xa hoi. Khi khdng con chiu duac su lac hau v6 mat kinh te, ngudi ta lam cach mang kinh te, va khi khdng chiu duoc su lac hau ve khoa hoc ky thuat, ngudi ta tien hanh each mang khoa hoc ky thuat. Trong bat ky trudng hap nao, cach mang, luon la ket qua cua 18
  17. CAI CACH VA SU'PHAT TRIEN qua trinh khat lan sir d6i mdi dai song va cac mat cua ddi song; noi cach khac, cach mang la ket qua cua su khat lan Iudi bieng va hen nhat cua cac yeu to chinh tri. Mat trai co ban cua cach mang la tao ra sir durt gSy cac cau true, dac biet la cau true van hoa. Cach mang pha vd tmh lien tuc cua cac thoi quen van hoa, cac thoi quen sinh hoat cua doi song. De khau va nhung doan durt g iy ay, con nguai phai mat thdi gian hon nhieu so vdi de cho cau true do phat trien mot cach tu nhien. Con ngudi thudng tudng rin g m inh co tu do nhung thuc ra con ngudi le thuoc rat nhieu vao cac cau true. Cau true hoan toan khong phai chi la hoat dong nhan tao hay chu dong cua con ngudi. Cau true co the la cau true thdi gian nhu qua khu, hien tai va tucmg lai, co the la cau true khong gian nhu nhung vung sang tdi khac nhau, cac chau luc khac nhau, cac vung dia ly khac nhau, cac vung van hoa khac nhau, cac vung ton giao khac nhau... Tat ca cac sir troi buoc m ang tinh cau true nhu vay se bi dut g iy neu con ngudi tiep tuc di theo con dudng cach mang. M at 25 nam Giao hoang John Paul II mdi tao ra duoc trang thai co the ddi thoai duoc giua cac ton giao va giura ton giao vdi chfnh tri, m a nhan loai phai mat hang tram nam mdi co duoc mot ngudi nhu Giao hoang John Paul II. Nhu vay mat hang tram nam nhan loai mdi tiem can duoc 19
  18. NGUYEN TRAN BAT den mot trang thai, mot cau true hop ly. Vdi mdi dan toe cung vay, de tiem can duoc m ot trang thai xa hoi hap ly va on dinh tuong doi thi cac dan toe cung phai m at nhung khoang th ai gian nhat dinh. Vf du tren phan nao the hien ty le cua nhung hoat dong chu dong, nhung dong gop m ang tm h chu dong cua con ngudi so vdi qua trinh phat tri6n tu nhien. Neu nhan loai cu tiep tuc su dung phuang phap cach m ang thi co nghla la se tiep tuc pha v a cac lien ket, cac cau true m a tren do trang thai hoa binh cua d ai song duac xay dung. Tom lai, cac cuoc cach m ang tao ra su durt gay va pha hoai tm h lien tuc cua su phat trien hay tmh kien nhan cua ca tu nhien lin con ngudi. Chung toi cho rang, trong tat ca moi su pha hoai cau true do cac cuoc cach m ang gay ra, su pha hoai cau true so huu la pha hoai lan nhat, d6 lai nhung di chung ljch su tram trong nhat. Viec sira chua kho den mure chung ta co the khong loai trCr kha nang phai lam m ot cuoc each mang chi de khoi phuc lai trang thai thong thudng, tuc tai tao yeu to sd hiru trong ddi song kinh te. Thuc te lich su cho thay, nhidu cuoc cach mang da pha vd lich sir hinh thanh cac quyen ve sd huu, tam ly sd huu hay pha vd toan bo n6n van hoa sd huu. No lam thay ddi cac chu sd huu mot cach cudng burc, thay ddi cac cau true chm h 20
  19. CAI CACH VA SU'PHAT TRIEN tri mot cach cirdng burc, thay doi cac cau true kinh te va thuong mai m ot cach cudng buc. Tom lai, cach mang lam dirt gay cac mach co ban cua cuoc song, tham chf la toan bo lich sir hinh thanh cac tarn ly truyen thong cua con ngudi lien quan den su phat trien cua xa hoi. Xin duoc noi ro hon ve su pha hoai ca'u true truydn thong cua so huu do m ot so cuoc cach mang gay ra. Ban than toi chua hinh dung ra trong cuoc sd'ng co su pha hoai nao ldn hon the. Cuoc song la m ot tien trinh lien tuc, moi su can thiep vao deu lam ngat doan va dan tdi nhung hau qua vd cung khung khiep. Toi cho rang, tmh lien tuc cua cudc song duoc bao dam chm h bang sd huu. Bat ky che do sd huu nao cung co hai phan: phan vat chat va ph£n ca'u true cac quy£n. Sd hiru khdng phai la m ot khai niem vat chat m a la mot khai niem tinh th£n. Dung horn, do la m ot khai niem dao dtic, m ot khai niem van hda. Su pha vd cac ca'u true truyen thong v6 sd huu, do do, chm h la sir pha vd cac gia tri tinh than cua ddi song sd hiru. Vat chat thudng xuyen thay doi, di chuyen tC chu nay sang chu khac. Trong che do sd huu nao cung r cd su dich chuyen cua cac vat tu ngudi sd huu nay tdi ngudi sd hiru khac, va do chm h la qua trinh thuong mai. Sir pha vd cac quan niem , cac he thong xa hoi ve sd huu pha vd toan bo qua trinh quan trong hon ca sd huu, do la 21
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2