Nghiên cứu những biến đổi chức năng thanh lọc cầu thận, chỉ số trở kháng của động mạch thận ở người cao tuổi

TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 24, 2004<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NGHIÊN CỨU NHỮNG BIẾN ĐỔI <br /> CHỨC NĂNG THANH LỌC CẦU THẬN, CHỈ SỐ TRỞ KHÁNG <br /> CỦA ĐỘNG MẠCH THẬN Ở NGƯỜI CAO TUỔI<br /> Hoàng Văn Ngoạn<br /> Trường Đại học Y khoa, Đại học Huế<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Thận là cơ quan vừa có chức năng thanh lọc vừa có chức năng điều hòa nội môi  <br /> và giữ  huyết áp hằng định. Mỗi ngày không dưới 1500 lít máu chuyển qua hai thận  <br /> và không dưới 180 lít các chất thanh lọc qua cầu thận... Vì thế  mà bất kỳ  nguyên <br /> nhân nào gây nên các rối loạn tuần hoàn và các rối loạn chuyển hóa các chất đều trực  <br /> tiếp ảnh hưởng đến hoạt động của thận. Trong quá trình lão hóa các hoạt động của  <br /> thận có sự giảm sút đáng kể về lưu lượng máu qua thận và nhất là độ  thanh lọc cầu <br /> thận. Để  góp phần vào chiến lược chăm sóc và phòng lão hóa sớm cho thận người  <br /> già trong tương lai, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm hai mục đích:<br /> 1. Khảo sát những biến đổi các thông số  chức năng thanh lọc cầu thận, chỉ số <br /> trở kháng của động mạch thận.<br /> 2. Tìm mối tương quan giữa những biến đổi chức năng thanh lọc cầu thận, chỉ <br /> số trở  kháng của động mạch thận ở những người cao tuổi so với những người tuổi  <br /> thanh niên và trung niên.<br /> ĐỐI TƯỢNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tượng nghiên cứu:<br /> 1.1. Tiêu chuẩn:<br /> Tình trạng sức khỏe bình thường, không biểu hiện bệnh lý về thận và các bệnh  <br /> liên quan đến thận cụ thể là: <br /> ­ Tiền sử, bệnh sử  và khám nội khoa về  thận bình thường, loại trừ  các bệnh  <br /> mạn tính có  ảnh hưởng đến chức năng thận, huyết áp bình thường được phân loại  <br /> theo JNV­VI. <br /> ­ Xét nghiệm 10 thông số  nước tiểu bình thường bằng giấy thử  nước tiểu  <br /> Multistix.10SG. <br /> ­ Siêu âm tổng quát hai thận đều bình thường.<br /> 1.2. Số lượng:<br /> Đối tượng nghiên cứu gồm 360 người được chia thành 2 nhóm:<br /> ­ Nhóm 1 gồm những người cao tuổi được chia thành 2 độ tuổi<br /> + Người nhiều tuổi từ 60 ­ 74 tuổi gồm 90 người (45 nam, 45 nữ).<br />  + Người già từ 75 ­ 90 tuổi gồm 90 người (45 nam, 45 nữ).<br /> ­ Nhóm 2 gồm những người tuổi thanh niên và trung niên để  so sánh với người <br /> cao tuổi được chia thành 2 độ tuổi<br /> + Thanh niên từ 18 ­ 44 tuổi gồm 90 người (45 nam, 45 nữ).<br /> + Trung niên từ 45 ­ 59 tuổi gồm 90 người (45 nam, 45 nữ).<br /> 2. Phương pháp nghiên cứu <br /> ­ Loại nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang, mô tả và phân tích... <br /> ­ Kỹ thuật thực hiện nghiên cứu: <br /> + Đo độ thanh lọc cầu thận qua tính độ thanh lọc creatinin nội sinh theo phương  <br /> pháp kinh diễn  01 ,  05 ,  06 ,  13 ,  14 .<br /> + Đo chỉ số trở kháng của động mạch thận bằng siêu âm Doppler màu ALOKA  <br /> SSD.630 (hãng KonTron Nhật Bản) theo phương pháp của các tác giả  08 ,  09 ,  10 .<br /> ­ Xử lý và phân tích số liệu: Trên máy vi tính với phần mềm EpiInfo.6 của Tổ <br /> chức Y tế Thế giới.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 1. Những biến đổi các thông số chức năng thanh lọc cầu thận, chỉ số trở kháng  <br /> của động mạch thận<br /> Bảng 1: Độ thanh lọc trung bình creatinin nội sinh<br /> của nam và nữ theo độ tuổi (n = 360).<br /> Thông số Creatinin nội sinh (ml/phút)<br /> <br /> Độ tuổi Nam Nữ Chung<br /> <br /> (n= 45) (n= 45) (n=90)<br /> 18 ­ 44<br /> 100,87   7,50 96,94   7,38 98,81   7,67<br /> <br /> (n= 45) (n= 45) (n= 90)<br /> 45 ­ 59<br /> 94,90   3,70 88,97   5,74 91,94   5,65<br /> <br /> (n= 45) (n= 45) (n= 90)<br /> 60 ­ 74<br /> 89,12   3,49 84,63   2,18 86,97   3,69<br /> <br /> (n= 45) (n= 45) (n= 90)<br /> 75 ­ 90<br /> 75,39   6,77 70,06   9,16 72,84   8,42<br /> <br /> <br /> Độ thanh lọc creatinin nội sinh của nam cao hơn độ thanh lọc creatinin nội sinh  <br /> của nữ trong cùng độ  tuổi, sự biến đổi này có ý nghĩa thống kê (P