Nghiên cứu pháp luật về phòng chống ma túy: Phần 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:147

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp phần 1, phần 2 của tài liệu "Tìm hiểu pháp luật về phòng, chống ma túy" tiếp tục trình bày các nội dung chính sau: Quy định của pháp luật hình sự về các tội phạm ma túy. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu pháp luật về phòng chống ma túy: Phần 2

PHAÀN THÖÙ BA QUY ÑÒNH CUÛA PHAÙP LUAÄT HÌNH SÖÏ VEÀ CAÙC TOÄI PHAÏM MA TUYÙ Caâu hoûi 16: Theo quy ñònh cuûa Boä luaät hình söï naêm 1999 ñöôïc söûa ñoåi, boå sung naêm 2009, coù nhöõng loaïi haønh vi phaïm toäi naøo veà ma tuyù? Traû lôøi: Trong Boä luaät hình söï (BLHS) naêm 1999 ñöôïc söûa ñoåi, boå sung naêm 20091 (sau ñaây goïi laø BLHS hieän haønh), caùc toäi phaïm veà ma tuyù ñöôïc quy ñònh taïi Chöông XVIII, goàm 9 ñieàu luaät, töø Ñieàu 192 ñeán Ñieàu 201 (Ñieàu 199. Toäi söû duïng traùi pheùp chaát ma tuyù ñaõ ñöôïc baõi boû theo Luaät söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieàu cuûa BLHS naêm 2009) quy ñònh 24 loaïi haønh vi phaïm toäi, cuï theå laø: - Troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù (Ñieàu 192); - Saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù (Ñieàu 193); 1. Luaät soá 37/2009/QH12 (BT). 47
- Taøng tröõ, vaän chuyeån, mua baùn traùi pheùp hoaëc chieám ñoaït chaát ma tuyù (Ñieàu 194); - Taøng tröõ, vaän chuyeån, mua baùn hoaëc chieám ñoaït tieàn chaát duøng vaøo vieäc saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù (Ñieàu 195); - Saûn xuaát, taøng tröõ, vaän chuyeån, mua baùn caùc phöông tieän, duïng cuï duøng vaøo vieäc saûn xuaát hoaëc söû duïng traùi pheùp chaát ma tuyù (Ñieàu 196); - Toå chöùc söû duïng traùi pheùp chaát ma tuyù (Ñieàu 197); - Chöùa chaáp vieäc söû duïng traùi pheùp chaát ma tuyù (Ñieàu 198); - Cöôõng böùc, loâi keùo ngöôøi khaùc söû duïng traùi pheùp chaát ma tuyù (Ñieàu 200); - Vi phaïm quy ñònh veà quaûn lyù, söû duïng thuoác gaây nghieän hoaëc caùc chaát ma tuyù khaùc (Ñieàu 201). Caâu hoûi 17: Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät hieän haønh, coù nhöõng chaát naøo thuoäc danh muïc chaát ma tuyù? Traû lôøi: Hieän nay, theo Nghò ñònh soá 67/2001/NÑ-CP ngaøy 01-10-2001 cuûa Chính phuû ban haønh danh muïc caùc chaát ma tuyù vaø tieàn chaát, Nghò ñònh soá 133/2003/NÑ-CP ngaøy 06-11-2003 cuûa Chính phuû boå sung moät soá chaát vaøo danh muïc caùc chaát ma tuyù vaø tieàn chaát theo Nghò ñònh soá 67/2001/NÑ-CP ngaøy 01-10-2001 cuûa Chính phuû, Nghò ñònh soá 48
163/2007/NÑ-CP ngaøy 12-11-2007 cuûa Chính phuû quy ñònh söûa teân, boå sung, chuyeån, loaïi boû moät soá chaát thuoäc danh muïc caùc chaát ma tuyù vaø tieàn chaát ban haønh keøm theo Nghò ñònh soá 67/2001/NÑ-CP ngaøy 01-10-2001 cuûa Chính phuû ban haønh danh muïc caùc chaát ma tuyù vaø tieàn chaát, Nghò ñònh soá 17/2011/NÑ-CP ngaøy 22-02-2011 boå sung, söûa teân chaát, teân khoa hoïc ñoái vôùi moät soá chaát thuoäc danh muïc caùc chaát ma tuyù vaø tieàn chaát ban haønh keøm theo Nghò ñònh soá 67/2001/NÑ-CP ngaøy 01-10- 2001 cuûa Chính phuû vaø Nghò ñònh soá 163/2007/ NÑ-CP ngaøy 12-11-2007 cuûa Chính phuû söûa ñoåi, boå sung Nghò ñònh soá 67/2001/NÑ-CP ngaøy 01- 10-2001 thì caùc chaát ma tuyù goàm 235 chaát, chia thaønh ba danh muïc. Danh muïc I. Caùc chaát ma tuyù raát ñoäc, tuyeät ñoái caám söû duïng trong lónh vöïc y teá, vieäc söû duïng caùc chaát naøy trong phaân tích, kieåm nghieäm, nghieân cöùu khoa hoïc vaø ñieàu tra toäi phaïm theo quy ñònh ñaëc bieät cuûa cô quan coù thaåm quyeàn (coù trong Baûng IV Coâng öôùc cuûa Lieân hôïp quoác naêm 1961 vaø Baûng I Coâng öôùc cuûa Lieân hôïp quoác naêm 1971) goàm 45 chaát. Danh muïc II. Caùc chaát ma tuyù ñoäc haïi, ñöôïc duøng haïn cheá trong phaân tích, kieåm nghieäm, nghieân cöùu khoa hoïc, ñieàu tra toäi phaïm hoaëc trong lónh vöïc y teá theo yeâu caàu ñieàu trò (coù trong Baûng I, Baûng II Coâng öôùc cuûa Lieân hôïp quoác 49
naêm 1961 vaø Baûng II Coâng öôùc cuûa Lieân hôïp quoác naêm 1971) goàm 119 chaát. Danh muïc III. Caùc chaát ma tuyù ñoäc döôïc ñöôïc duøng trong phaân tích, kieåm nghieäm, nghieân cöùu khoa hoïc, ñieàu tra toäi phaïm hoaëc trong lónh vöïc y teá theo yeâu caàu ñieàu trò (coù trong Baûng III vaø Baûng IV Coâng öôùc cuûa Lieân hôïp quoác naêm 1971) goàm 71 chaát1. Caâu hoûi 18: Troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù cuï theå laø nhöõng haønh vi gì? Traû lôøi: Theo Ñieàu 192 BLHS hieän haønh vaø Thoâng tö lieân tòch soá 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC- TANDTC-BTP ngaøy 24-12-2007 cuûa Boä Coâng an, Vieän kieåm saùt nhaân daân toái cao, Toaø aùn nhaân daân toái cao, Boä Tö phaùp höôùng daãn aùp duïng moät soá quy ñònh taïi Chöông XVIII “Caùc toäi phaïm veà ma tuyù” BLHS naêm 1999 (Thoâng tö lieân tòch soá 17) thì troàng caây thuoác phieän, caây coâca, caây caàn sa hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù laø haønh vi gieo troàng, chaêm boùn hoaëc thu hoaïch caùc boä phaän cuûa caây (nhö laù, hoa, quaû, thaân caây coù chöùa chaát ma tuyù). 1. Xem Danh muïc caùc chaát ma tuùy vaø tieàn chaát, ban haønh keøm theo caùc Nghò ñònh cuûa Chính phuû (Phaàn phuï luïc cuoái saùch). 50
Tröôøng hôïp ngöôøi thöïc hieän haønh vi troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù vaø coù haønh vi baùn saûn phaåm (chöa thu hoaïch hoaëc ñaõ thu hoaïch) do mình troàng (nhö laù, hoa, quaû, thaân caây coù chöùa chaát ma tuyù) thì ngoaøi vieäc bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï veà toäi troàng caây thuoác phieän hoaëc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù quy ñònh taïi Ñieàu 192 BLHS hieän haønh, ngöôøi thöïc hieän haønh vi vi phaïm coøn bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï veà toäi mua baùn traùi pheùp chaát ma tuyù quy ñònh taïi Ñieàu 194 BLHS hieän haønh neáu thoaû maõn caùc daáu hieäu khaùc cuûa caáu thaønh toäi phaïm naøy. Tuy nhieân caàn löu yù, tröôøng hôïp thöïc hieän haønh vi baùn saûn phaåm cuûa caây coù chöùa chaát ma tuyù (do mình gieo troàng hoaëc coù ñöôïc töø nguoàn khaùc) seõ khoâng phaûi laø haønh vi thuoäc maët khaùch quan cuûa toäi mua baùn traùi pheùp chaát ma tuyù quy ñònh taïi Ñieàu 194 BLHS hieän haønh neáu saûn phaåm ñoù khoâng chöùa chaát ma tuyù. Haønh vi thuoäc maët khaùch quan cuûa toäi troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù luoân theå hieän döôùi daïng haønh ñoäng. Ngöôøi thöïc hieän haønh vi phaïm toäi thuoäc maët khaùch quan cuûa toäi phaïm coù theå laø ngöôøi thöïc hieän taát caû hoaëc laø ngöôøi thöïc hieän moät, moät soá haønh vi neâu treân. 51
Caâu hoûi 19: Trong ñieàu kieän naøo thì haønh vi troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù bò coi laø toäi phaïm? Traû lôøi: Theo Ñieàu 192 BLHS hieän haønh, haønh vi troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù chæ caáu thaønh toäi phaïm khi thoaû maõn ba ñieàu kieän sau ñaây: Moät laø, loãi cuûa ngöôøi thöïc hieän haønh vi vi phaïm laø coá yù. Ngöôøi thöïc hieän haønh vi vi phaïm nhaän thöùc roõ haønh vi troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù cuûa mình laø nguy hieåm cho xaõ hoäi, traùi vôùi quy ñònh cuûa phaùp luaät nhöng vaãn coá tình thöïc hieän. Tröôøng hôïp ngöôøi thöïc hieän haønh vi naøy vôùi loãi voâ yù, töùc laø khoâng bieát ñoù laø caây thuoác phieän hoaëc caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù maø nhaø nöôùc caám troàng thì khoâng caáu thaønh toäi phaïm. Tröôøng hôïp moät ngöôøi khi thöïc hieän haønh vi phaïm toäi khoâng nhaän thöùc ñöôïc tính chaát xaõ hoäi cuûa haønh vi cuûa baûn thaân hoaëc khoâng ñieàu khieån ñöôïc haønh vi cuûa baûn thaân do say röôïu hoaëc chaát kính thích maïnh khaùc nhö ma tuyù thì theo quy ñònh taïi Ñieàu 14 BLHS hieän haønh, ngöôøi thöïc hieän haønh vi phaïm toäi vaãn phaûi chòu traùch nhieäm hình söï. Hai laø, ngöôøi thöïc hieän haønh vi vi phaïm töø ñuû 16 tuoåi trôû leân khi thöïc hieän haønh vi vi phaïm 52
vaø coù naêng löïc traùch nhieäm hình söï, töùc laø coù khaû naêng nhaän thöùc ñöôïc tính chaát xaõ hoäi cuûa haønh vi cuûa mình vaø laøm chuû ñöôïc haønh vi ñoù. Ba laø, tröôùc ñoù ngöôøi thöïc hieän haønh vi vi phaïm ñaõ ñöôïc aùp duïng ñaày ñuû caû ba bieän phaùp: ñöôïc giaùo duïc nhieàu laàn, ñöôïc taïo ñieàu kieän oån ñònh cuoäc soáng vaø ñaõ bò xöû phaït haønh chính veà haønh vi naøy maø coøn vi phaïm: - Ñaõ ñöôïc giaùo duïc nhieàu laàn laø ñaõ ñöôïc cô quan nhaø nöôùc, toå chöùc, ngöôøi coù traùch nhieäm ôû ñòa phöông töø hai laàn trôû leân vaän ñoäng, thuyeát phuïc, nhaéc nhôû veà vieäc khoâng ñöôïc troàng caây coù chöùa chaát ma tuyù hoaëc phoå bieán ñöôøng loái, chính saùch, quy ñònh cuûa phaùp luaät veà caám troàng caây coù chöùa chaát ma tuyù. Caùc bieän phaùp giaùo duïc naøy phaûi ñöôïc theå hieän baèng bieân baûn. Chæ bò coi laø ñaõ ñöôïc giaùo duïc nhieàu laàn neáu vieäc giaùo duïc ñöôïc thöïc hieän tröôùc khi bò xöû phaït haønh chính. - Ñaõ ñöôïc taïo ñieàu kieän ñeå oån ñònh cuoäc soáng laø ñaõ ñöôïc hoã trôï veà tieàn voán, kyõ thuaät ñeå saûn xuaát, hoã trôï gioáng caây troàng, vaät nuoâi hoaëc ñaõ ñöôïc höôùng daãn veà kyõ thuaät chaên nuoâi, troàng troït caây aên quaû, caây coâng nghieäp, caây löông thöïc... ñeå thay theá caùc loaïi caây coù chöùa chaát ma tuyù. - Ñaõ bò xöû phaït haønh chính veà haønh vi naøy maø coøn vi phaïm ñöôïc hieåu laø tröôùc ñoù ñaõ coù haønh vi troàng caây coù chöùa chaát ma tuyù vaø ñaõ bò xöû phaït caûnh caùo hoaëc phaït tieàn theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà xöû phaït vi phaïm haønh chính, nhöng chöa 53
heát thôøi haïn ñöôïc coi laø chöa bò xöû phaït vi phaïm haønh chính, maø laïi tieáp tuïc coù haønh vi troàng caây coù chöùa chaát ma tuyù. (Theo quy ñònh cuûa Phaùp leänh xöû lyù vi phaïm haønh chính naêm 2002 (söûa ñoåi, boå sung naêm 2007, 2008) thì coù hai hình thöùc xöû phaït vi phaïm haønh chính laø caûnh caùo, phaït tieàn. Thôøi haïn ñöôïc coi laø chöa bò xöû phaït haønh chính laø moät naêm, keå töø ngaøy chaáp haønh xong quyeát ñònh xöû phaït hoaëc keå töø ngaøy heát thôøi hieäu thi haønh quyeát ñònh xöû phaït maø khoâng taùi phaïm. Thôøi hieäu thi haønh quyeát ñònh xöû phaït vi phaïm haønh chính laø moät naêm keå töø ngaøy ra quyeát ñònh xöû phaït. Tröôøng hôïp caù nhaân, toå chöùc bò xöû phaït coá tình troán traùnh, trì hoaõn thì thôøi hieäu noùi treân ñöôïc tính laïi keå töø thôøi ñieåm chaám döùt haønh vi troán traùnh, trì hoaõn). Tröôøng hôïp moät ngöôøi tuy khoâng tröïc tieáp gieo troàng, chaêm boùn hoaëc thu hoaïch caây coù chöùa chaát ma tuyù nhöng bieát ngöôøi khaùc thöïc hieän moät trong caùc haønh vi neâu treân, ñaõ ñöôïc aùp duïng ñaày ñuû caû ba bieän phaùp: giaùo duïc nhieàu laàn, taïo ñieàu kieän oån ñònh cuoäc soáng vaø ñaõ bò xöû phaït haønh chính veà haønh vi naøy maø vaãn giuùp hoï thöïc hieän haønh vi vi phaïm nhö cho, mua hoä haït gioáng, caây gioáng, giuùp ñôõ thu hoaïch saûn phaåm... thì cuõng bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï veà toäi troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù quy ñònh taïi Ñieàu 192 BLHS hieän haønh 54
vôùi vai troø ñoàng phaïm neáu thoaû maõn daáu hieäu khaùc cuûa caáu thaønh toäi phaïm. Tröôøng hôïp ngöôøi troàng caây coù chöùa chaát ma tuyù, ñaõ ñöôïc aùp duïng ñaày ñuû caû ba bieän phaùp: giaùo duïc nhieàu laàn, taïo ñieàu kieän oån ñònh cuoäc soáng vaø ñaõ bò xöû phaït haønh chính nhöng khoâng chòu phaù boû maø baùn laïi cho ngöôøi khaùc thì vaãn bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï veà toäi troàng caây thuoác phieän, caây coâ ca, caây caàn sa hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù theo quy ñònh taïi Ñieàu 192 BLHS hieän haønh. Ngöôøi mua laïi caây coù chöùa chaát ma tuyù ñeå tieáp tuïc chaêm soùc thì bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï veà toäi naøy neáu thoaû maõn caùc daáu hieäu khaùc cuûa caáu thaønh toäi phaïm naøy. Toäi phaïm coù caáu thaønh hình thöùc, haäu quaû khoâng phaûi laø daáu hieäu baét buoäc cuûa caáu thaønh toäi phaïm. Haäu quaû xaûy ra hay khoâng, khoâng coù yù nghóa trong vieäc ñònh toäi maø chæ coù yù nghóa trong vieäc quyeát ñònh hình phaït. Ñoái töôïng taùc ñoäng cuûa toäi phaïm laø caây thuoác phieän, caây coâ ca, caây caàn sa hoaëc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát gaây nghieän, chaát höôùng thaàn theo quy ñònh cuûa Chính phuû. Thöïc tieãn cho thaáy, haønh vi phaïm toäi troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù coù theå gaây thieät haïi vaät chaát hoaëc phi vaät chaát cho xaõ hoäi. Haønh vi troàng traùi pheùp caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa 55
chaát ma tuyù taïo ra nguoàn ma tuyù baát hôïp phaùp vaø laø ñieàu kieän naûy sinh nhieàu haønh vi phaïm toäi khaùc veà ma tuyù. Haønh vi phaïm toäi naøy choáng laïi vieäc thöïc hieän chuû tröông, chính saùch xoaù boû caây thuoác phieän vaø caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, aûnh höôûng ñeán traät töï quaûn lyù nhaø nöôùc. Caâu hoûi 20: Traùch nhieäm hình söï cuûa ngöôøi troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù ñöôïc quy ñònh nhö theá naøo? Traû lôøi: Ñieàu 192 BLHS hieän haønh quy ñònh hai khung hình phaït chính nhö sau: - Khung cô baûn thuoäc khoaûn 1 coù hình phaït tuø töø saùu thaùng ñeán ba naêm aùp duïng vôùi tröôøng hôïp phaïm toäi bình thöôøng, khoâng coù tình tieát taêng naëng traùch nhieäm hình söï. - Khung hình phaït taêng naëng thuoäc khoaûn 2 coù hình phaït tuø töø ba naêm ñeán baûy naêm aùp duïng ñoái vôùi tröôøng hôïp phaïm toäi coù toå chöùc hoaëc taùi phaïm toäi naøy. + Phaïm toäi coù toå chöùc laø hình thöùc ñoàng phaïm coù söï caâu keát chaët cheõ giöõa nhöõng ngöôøi cuøng thöïc hieän toäi phaïm. Trong tröôøng hôïp phaïm toäi naøy coù söï baøn baïc, phaân coâng vai troø cuûa nhöõng ngöôøi tham gia thöïc hieän toäi phaïm. 56
+ Taùi phaïm toäi naøy laø tröôøng hôïp ngöôøi phaïm toäi tröôùc ñoù ñaõ bò keát aùn veà toäi troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù, chöa ñöôïc xoaù aùn tích maø laïi phaïm toäi. - Ngoaøi hình phaït chính, ngöôøi phaïm toäi troàng caây thuoác phieän hoaëc caùc loaïi caây khaùc coù chöùa chaát ma tuyù coøn coù theå bò aùp duïng hình phaït boå sung laø phaït tieàn töø moät trieäu ñoàng ñeán naêm trieäu ñoàng. Caâu hoûi 21: Haønh vi saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù ñöôïc hieåu nhö theá naøo? Traû lôøi: Saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù laø laøm ra chaát ma tuyù (cheá bieán, ñieàu cheá...) baèng thuû coâng hoaëc coù aùp duïng khoa hoïc coâng ngheä töø caây coù chöùa chaát ma tuyù, töø caùc tieàn chaát vaø caùc hoaù chaát hoaëc laøm ra chaát ma tuyù naøy töø chaát ma tuyù khaùc maø khoâng ñöôïc pheùp cuûa cô quan coù thaåm quyeàn hoaëc khoâng ñuùng vôùi noäi dung ñaõ ñöôïc cô quan coù thaåm quyeàn cho pheùp. Ñoái vôùi caùc haønh vi nhaèm taïo thuaän lôïi cho vieäc söû duïng chaát ma tuùy ñaõ coù saün nhö pha cheá thuoác phieän thaønh dung dòch ñeå tieâm chích, nghieàn heâroâin töø baùnh thaønh boät ñeå hít... thì khoâng thuoäc haønh vi saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù quy ñònh taïi Ñieàu 193 BLHS hieän haønh. Ñoái töôïng taùc ñoäng cuûa toäi phaïm laø caùc loaïi caây coù chöùa chaát ma tuyù, caùc tieàn chaát ma tuyù, 57
caùc hoaù chaát khaùc coù theå söû duïng vaøo vieäc saûn xuaát chaát ma tuyù vaø caùc chaát ma tuyù. Caâu hoûi 22: Vôùi ñieàu kieän naøo thì haønh vi saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù caáu thaønh toäi phaïm? Traû lôøi: Haønh vi saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù caáu thaønh toäi phaïm khi thoaû maõn caùc daáu hieäu sau: Moät laø, loãi cuûa ngöôøi vi phaïm laø coá yù. Ngöôøi thöïc hieän haønh vi vi phaïm nhaän thöùc roõ haønh vi cuûa mình laø traùi phaùp luaät, nguy hieåm cho xaõ hoäi nhöng vaãn thöïc hieän. Hai laø, ngöôøi thöïc hieän haønh vi vi phaïm töø ñuû 14 tuoåi trôû leân vaø coù naêng löïc traùch nhieäm hình söï: (töø ñuû 14 tuoåi trôû leân nhöng chöa ñuû 16 tuoåi ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp phaïm toäi thuoäc caùc khoaûn 2, 3 vaø 4 Ñieàu 193 Boä luaät hình söï hieän haønh (töùc laø vôùi löùa tuoåi naøy, hoï chæ phaûi chòu traùch nhieäm hình söï veà caùc toäi phaïm raát nghieâm troïng vaø ñaëc bieät nghieâm troïng theo quy ñònh taïi Ñieàu 12 Boä luaät hình söï hieän haønh); töø ñuû 16 tuoåi trôû leân ñoái vôùi tröôøng hôïp phaïm toäi thuoäc quy ñònh taïi taát caû caùc khoaûn cuûa Ñieàu 193 Boä luaät hình söï hieän haønh (theo khoaûn 1 Ñieàu 12 Boä luaät hình söï hieän haønh, nhöõng ngöôøi treân phaûi chòu traùch nhieäm hình söï veà moïi toäi phaïm). Löu yù, ñoái vôùi ngöôøi chöa thaønh nieân (chöa ñuû 18 tuoåi) Boä luaät hình 58
söï hieän haønh quy ñònh khoâng aùp duïng hình phaït chung thaân vaø töû hình ñoái vôùi hoï, hình phaït cao nhaát ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi hoï laø 18 naêm tuø. Toäi phaïm naøy coù caáu thaønh hình thöùc. Toäi phaïm ñöôïc coi laø hoaøn thaønh khi ngöôøi phaïm toäi thöïc hieän haønh vi thuoäc maët khaùch quan cuûa caáu thaønh toäi phaïm. Troïng löôïng chaát ma tuyù ñöôïc saûn xuaát traùi pheùp khoâng phaûi laø daáu hieäu ñònh toäi maø laø daáu hieäu ñònh khung, quyeát ñònh möùc hình phaït. Caâu hoûi 23: Traùch nhieäm hình söï cuûa ngöôøi thöïc hieän haønh vi saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù ñöôïc quy ñònh nhö theá naøo? Traû lôøi: Ñieàu 193 BLHS hieän haønh quy ñònh boán khung hình phaït chính: - Khung cô baûn thuoäc khoaûn 1 coù hình phaït tuø töø hai naêm ñeán baûy naêm aùp duïng vôùi tröôøng hôïp phaïm toäi bình thöôøng, khoâng coù tình tieát taêng naëng traùch nhieäm hình söï. - Khung hình phaït taêng naëng thuoäc khoaûn 2 coù hình phaït tuø töø baûy naêm ñeán möôøi laêm naêm aùp duïng ñoái vôùi tröôøng hôïp phaïm toäi thuoäc moät trong caùc tröôøng hôïp: coù toå chöùc; phaïm toäi nhieàu laàn; lôïi duïng chöùc vuï, quyeàn haïn; lôïi duïng danh nghóa cô quan, toå chöùc; nhöïa thuoác phieän, nhöïa caàn sa hoaëc cao coâ ca coù troïng löôïng töø naêm traêm gam ñeán 59
döôùi moät kiloâgam; heâroâin hoaëc coâcain coù troïng löôïng töø naêm gam ñeán döôùi ba möôi gam; caùc chaát ma tuyù khaùc ôû theå raén coù troïng löôïng töø hai möôi gam ñeán döôùi moät traêm gam; caùc chaát ma tuyù khaùc ôû theå loûng töø moät traêm mililít ñeán döôùi hai traêm naêm möôi mililít; taùi phaïm nguy hieåm; coù töø hai chaát ma tuyù trôû leân maø toång soá löôïng cuûa caùc chaát ñoù töông ñöông vôùi soá löôïng chaát ma tuyù thuoäc moät trong caùc tröôøng hôïp: nhöïa thuoác phieän, nhöïa caàn sa hoaëc cao coâ ca coù troïng löôïng töø naêm traêm gam ñeán döôùi moät kiloâgam; heâroâin hoaëc coâcain coù troïng löôïng töø naêm gam ñeán döôùi ba möôi gam; caùc chaát ma tuyù khaùc ôû theå raén coù troïng löôïng töø hai möôi gam ñeán döôùi moät traêm gam; caùc chaát ma tuyù khaùc ôû theå loûng töø moät traêm mililít ñeán döôùi hai traêm naêm möôi mililít. + Tình tieát phaïm toäi nhieàu laàn quy ñònh taïi ñieåm b khoaûn 2 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh ñöôïc hieåu laø tröôùc ñoù ngöôøi phaïm toäi ñaõ coù töø hai laàn phaïm toäi trôû leân (hai laàn saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuùy trôû leân) maø moãi laàn phaïm toäi coù ñuû yeáu toá caáu thaønh toäi phaïm quy ñònh taïi khoaûn 1 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh, ñoàng thôøi trong soá caùc laàn phaïm toäi ñoù chöa coù laàn naøo bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï vaø chöa heát thôøi hieäu truy cöùu traùch nhieäm hình söï. Trong tröôøng hôïp naøy ngöôøi phaïm toäi phaûi chòu traùch nhieäm hình söï veà toång soá löôïng chaát ma tuùy cuûa caùc laàn phaïm toäi coäng laïi. 60
+ Tình tieát lôïi duïng chöùc vuï, quyeàn haïn quy ñònh taïi ñieåm c khoaûn 2 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh ñöôïc hieåu laø ngöôøi phaïm toäi ñaõ döïa vaøo chöùc vuï, quyeàn haïn maø mình ñöôïc ñaûm nhieäm ñeå thöïc hieän haønh vi phaïm toäi. + Tình tieát lôïi duïng danh nghóa cô quan, toå chöùc quy ñònh taïi ñieåm d khoaûn 2 BLHS hieän haønh ñöôïc hieåu laø ngöôøi phaïm toäi ñaõ lôïi duïng danh nghóa cô quan, toå chöùc nôi hoï laøm vieäc hoaëc coâng taùc ñeå thöïc hieän haønh vi phaïm toäi. + Tình tieát taùi phaïm nguy hieåm quy ñònh taïi ñieåm k khoaûn 2 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh ñöôïc hieåu laø tröôùc ñoù ngöôøi phaïm toäi ñaõ taùi phaïm (veà toäi saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù hoaëc toäi phaïm khaùc), chöa ñöôïc xoaù aùn tích nay laïi phaïm toäi (saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù) hoaëc tröôùc ñoù ngöôøi phaïm toäi ñaõ bò keát aùn veà toäi raát nghieâm troïng, toäi ñaëc bieät nghieâm troïng do coá yù (veà toäi saûn xuaát traùi pheùp chaát ma tuyù hoaëc toäi phaïm khaùc), chöa ñöôïc xoaù aùn tích nay laïi phaïm toäi thuoäc khoaûn 2 Ñieàu 193 naøy. + Veà tình tieát quy ñònh taïi ñieåm i khoaûn 2 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh: “Coù töø hai chaát ma tuyù trôû leân maø toång soá löôïng cuûa caùc chaát ñoù töông ñöông vôùi soá löôïng chaát ma tuyù quy ñònh taïi moät trong caùc ñieåm töø ñieåm ñ ñeán ñieåm h khoaûn 2 Ñieàu naøy. Theo höôùng daãn taïi ñieåm 2.5 khoaûn 2 muïc I Thoâng tö lieân tòch soá 17/2007/TTLT-BCA- VKSNDTC-TANDTC-BTP ngaøy 24-12-2007 thì: 61
tình tieát “coù töø hai chaát ma tuyù trôû leân maø toång soá löôïng cuûa caùc chaát ñoù töông ñöông vôùi soá löôïng chaát ma tuyù quy ñònh taïi moät trong caùc ñieåm töø...” quy ñònh taïi ñieåm i khoaûn 2, ñieåm e khoaûn 3, ñieåm ñ khoaûn 4 Ñieàu 193 hoaëc ñieåm o khoaûn 2, ñieåm h khoaûn 3, ñieåm h khoaûn 4 Ñieàu 194 BLHS hieän haønh ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: a) Tröôøng hôïp caùc chaát ma tuyù ñoù ñeàu coù troïng löôïng döôùi möùc toái thieåu quy ñònh taïi khoaûn 2 (töùc laø thuoäc khoaûn l) Ñieàu 193 hoaëc khoaûn 2 Ñieàu 194 BLHS hieän haønh, thì toång troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù ñoù ñöôïc xaùc ñònh theo caùc böôùc sau ñaây: Böôùc 1: Xaùc ñònh tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa töøng chaát ma tuyù so vôùi möùc toái thieåu ñoái vôùi töøng chaát ma tuyù ñoù taïi ñieåm töông öùng quy ñònh taïi khoaûn 2 Ñieàu 193 hoaëc khoaûn 2 Ñieàu 194 BLHS hieän haønh. Böôùc 2: Coäng tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa töøng chaát ma tuyù laïi vôùi nhau. Böôùc 3: Xaùc ñònh ñieåm, khoaûn, ñieàu luaät. Neáu toång caùc tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù döôùi 100%, thì ngöôøi phaïm toäi chæ bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï theo khoaûn 1 Ñieàu 193 hoaëc khoaûn 1 Ñieàu 194 BLHS hieän haønh; neáu toång tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù töø 100% trôû leân, thì ngöôøi phaïm toäi bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï theo tình tieát ñònh khung: “Coù töø hai chaát ma tuyù trôû leân maø toång soá 62
löôïng cuûa caùc chaát ñoù töông öùng vôùi soá löôïng chaát ma tuyù quy ñònh taïi moät trong caùc ñieåm töø...” quy ñònh taïi ñieåm i khoaûn 2 Ñieàu 193 hoaëc ñieåm o khoaûn 2 Ñieàu 194 BLHS hieän haønh. Ví duï 1: Moät ngöôøi saûn xuaát hai traêm gam nhöïa thuoác phieän vaø hai gam heâroâin (ñeàu thuoäc khoaûn 1 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh). Toång troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: - Tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa nhöïa thuoác phieän so vôùi möùc toái thieåu ñoái vôùi nhöïa thuoác phieän quy ñònh taïi ñieåm ñ khoaûn 2 Ñieàu 193 BLHS laø 40% (hai traêm gam so vôùi naêm traêm gam). - Tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa heâroâin so vôùi möùc toái thieåu ñoái vôùi heâroâin quy ñònh taïi ñieåm e khoaûn 2 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh laø 40% (hai gam so vôùi naêm gam). - Toång tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa caû hai chaát nhöïa thuoác phieän vaø heâroâin laø 40% + 40% = 80% (döôùi 100%), cho neân ngöôøi phaïm toäi chæ bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï theo khoaûn 1 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh. Ví duï 2: Moät ngöôøi mua baùn boán traêm gam nhöïa thuoác phieän vaø ba gam heâroâin (ñeàu thuoäc khoaûn 1 Ñieàu 194 BLHS hieän haønh). Toång troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: - Tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa nhöïa thuoác phieän so vôùi möùc toái thieåu ñoái vôùi nhöïa thuoác phieän quy ñònh taïi ñieåm g khoaûn 2 Ñieàu 194 63
BLHS hieän haønh laø 80% (boán traêm gam so vôùi naêm traêm gam). - Tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa heâroâin so vôùi möùc toái thieåu ñoái vôùi heâroâin quy ñònh taïi ñieåm h khoaûn 2 Ñieàu 194 BLHS hieän haønh laø 60% (ba gam so vôùi naêm gam). - Toång tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa caû hai chaát nhöïa thuoác phieän vaø heâroâin laø 80% + 60% =140% (thuoäc tröôøng hôïp töø 100% trôû leân), cho neân ngöôøi phaïm toäi bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï theo ñieåm o khoaûn 2 Ñieàu 194 BLHS hieän haønh. b) Tröôøng hôïp caùc chaát ma tuyù ñoù ñeàu ñöôïc quy ñònh trong cuøng moät ñieåm cuûa khoaûn 2, khoaûn 3, khoaûn 4 Ñieàu 193 hoaëc trong cuøng moät ñieåm cuûa khoaûn 2, khoaûn 3, khoaûn 4 Ñieàu 194 BLHS hieän haønh thì coäng troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù ñoù laïi vôùi nhau vaø so saùnh vôùi quy ñònh veà troïng löôïng trong ñieàu luaät töông öùng ñeå truy cöùu traùch nhieäm hình söï ngöôøi phaïm toäi theo khoaûn naøo phuø hôïp cuûa ñieàu luaät ñoù. Ví duï: Moät ngöôøi saûn xuaát 300 gam nhöïa thuoác phieän vaø 300 gam nhöïa caàn sa. Do nhöïa thuoác phieän vaø nhöïa caàn sa ñöôïc quy ñònh trong cuøng ñieåm ñ khoaûn 2, ñieåm b khoaûn 3, ñieåm a khoaûn 4 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh, cho neân chæ caàn coäng troïng löôïng nhöïa thuoác phieän vaø nhöïa caàn sa laø 300 g + 300 g = 600 g. Ñoái chieáu vôùi quy ñònh veà troïng löôïng trong Ñieàu 193 BLHS 64
hieän haønh, thì ngöôøi phaïm toäi bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï theo ñieåm ñ khoaûn 2 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh. c) Tröôøng hôïp caùc chaát ma tuyù ñoù coù troïng löôïng taïi caùc ñieåm khaùc nhau cuûa cuøng khoaûn 2 (khoaûn 3) Ñieàu 193 hoaëc khoaûn 2 (khoaûn 3) Ñieàu 194 BLHS hieän haønh, thì toång troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù ñoù ñöôïc xaùc ñònh theo caùc böôùc sau ñaây: Böôùc 1: Xaùc ñònh tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa töøng chaát ma tuyù so vôùi möùc toái thieåu ñoái vôùi töøng chaát ma tuyù ñoù taïi ñieåm töông öùng quy ñònh taïi khoaûn 3 (khoaûn 4) Ñieàu 193 hoaëc khoaûn 3 (khoaûn 4) Ñieàu 194 BLHS hieän haønh. Böôùc 2: Coäng tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa töøng chaát ma tuyù laïi vôùi nhau. Böôùc 3: Xaùc ñònh ñieåm, khoaûn, ñieàu luaät. Neáu toång caùc tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù döôùi 100%, thì ngöôøi phaïm toäi chæ bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï theo khoaûn 2 (khoaûn 3) Ñieàu 193 hoaëc khoaûn 2 (khoaûn 3) Ñieàu 194 BLHS hieän haønh; neáu toång tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù töø 100% trôû leân, thì ngöôøi phaïm toäi bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï theo tình tieát ñònh khung: “Coù töø hai chaát ma tuyù trôû leân maø toång soá löôïng cuûa caùc chaát ñoù töông öùng vôùi soá löôïng chaát ma tuyù quy ñònh taïi moät trong caùc ñieåm töø...” quy ñònh taïi ñieåm e khoaûn 3 (ñieåm ñ khoaûn 4) Ñieàu 193 hoaëc 65
ñieåm h khoaûn 3 (ñieåm h khoaûn 4) Ñieàu 194 BLHS hieän haønh. Ví duï 1: Moät ngöôøi saûn xuaát saùu traêm gam nhöïa thuoác phieän vaø chín gam heâroâin (ñeàu thuoäc khoaûn 2 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh). Toång troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: - Tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa nhöïa thuoác phieän so vôùi möùc toái thieåu ñoái vôùi nhöïa thuoác phieän quy ñònh taïi ñieåm b khoaûn 3 Ñieàu 193 BLHS laø 60% (saùu traêm gam so vôùi moät kiloâgam). - Tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa heâroâin so vôùi möùc toái thieåu ñoái vôùi heâroâin quy ñònh taïi ñieåm c khoaûn 3 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh laø 30% (chín gam so vôùi ba möôi gam). - Toång tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa caû hai chaát nhöïa thuoác phieän vaø heâroâin laø 60% + 30% = 90% (döôùi 100%), cho neân ngöôøi phaïm toäi chæ bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï theo ñieåm i khoaûn 2 Ñieàu 193 BLHS hieän haønh. Ví duï 2: Moät ngöôøi mua baùn boán kiloâgam nhöïa thuoác phieän vaø ba möôi gam coâcain (ñeàu thuoäc khoaûn 3 Ñieàu 194 cuûa BLHS hieän haønh). Toång troïng löôïng cuûa caùc chaát ma tuyù ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: - Tyû leä phaàn traêm veà troïng löôïng cuûa nhöïa thuoác phieän so vôùi möùc toái thieåu ñoái vôùi nhöïa thuoác phieän quy ñònh taïi ñieåm a khoaûn 4 Ñieàu 194 BLHS hieän haønh laø 80% (boán kiloâgam so vôùi naêm kiloâgam). 66