TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br />
<br />
NGHIÊN CỨU SỰ BIẾN ĐỘNG CỦA MỘT SỐ DẤU ẤN<br />
UNG THƢ VÚ HORMON TUYẾN GIÁP Ở NẠN NHÂN<br />
CHẤT DA CAM/DIOXIN<br />
Trần Văn Khoa*; Nguyễn Duy Bắc*; Đặng Tiến Trường*<br />
TÓM TẮT<br />
Mục đích: khảo sát, đánh giá sự biến động về sức khoẻ, bệnh tật của những ngƣời phơi<br />
nhiễm chất da cam/dioxin có nồng độ dioxin máu cao dựa trên phân tích một số dấu ấn ung thƣ<br />
và hormon tuyến giáp (TG). Đ i tượng và phương pháp: nghiên cứu sự biến đổi dấu ấn ung thƣ<br />
và nội tiết trên 58 trƣờng hợp có nồng độ dioxin máu cao và 102 trƣờng hợp có nồng độ dioxin<br />
máu thấp trong 3 năm. Kết quả: trƣờng hợp có dấu ấn PSA tăng so với giới hạn bình thƣờng ở<br />
nhóm có nồng độ dioxin máu cao cao hơn so với nhóm có nồng độ dioxin máu thấp. Trong số<br />
các hormon TG, tỷ lệ bất thƣờng nồng độ T3 trong máu ở nhóm có nồng độ dioxin máu cao cao<br />
hơn nhóm có nồng độ dioxin máu thấp có ý nghĩa thống kê về. Kết luận: tăng tỷ lệ số có PSA<br />
và T3 ngoài giới hạn bình thƣờng của nhóm có nồng độ dioxin máu cao so với nhóm có nồng<br />
độ dioxin máu thấp.<br />
* Từ khóa: Dioxin; Dấu ấn ung thƣ; Hormon tuyến giáp.<br />
<br />
Study of Changes in Some Tumor Markers and Thyroid Hormone<br />
in Orange Agent/Dioxin Victims<br />
Summary<br />
Ojectives: To survey and assess the variation in health and disease of those exposed to<br />
agent orange/dioxin have high dioxin concentrations based on analysis of some tumor markers<br />
and thyroid hormones. Subjects and methods: Study variation of the some tumor markers and<br />
thyroid hormones over 58 cases of high dioxin levels and 102 cases of low dioxin levels over<br />
three years. Results: We found that the proportion of cases with PSA, increase over the normal<br />
limit of the group have high dioxin levels higher than those with low levels of dioxin. Regarding<br />
to In thyroid hormones, there is difference statistically significant levels of abnormal ratio of T3 in<br />
the high dioxin level group than that in low dioxin level group. Conclusions: There are increase<br />
in abnorrmal ratios and concentrations of PSA, T3 in the group having high dioxin levels in<br />
comparision with the low level group.<br />
* Key words: Dioxin; Tumor marker; Thyroid hormone.<br />
* Học viện Quân y<br />
Người phản hồi (Corresponding): Trần Văn Khoa (tvkhoabio@gmail.com)<br />
Ngày nhận bài: 30/08/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 28/09/2015<br />
Ngày bài báo được đăng: 02/10/2015<br />
<br />
55<br />
<br />
TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br />
<br />
ĐẶT VẤN ĐỀ<br />
Trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam,<br />
Mỹ đã rải xuống miền Nam Việt Nam hơn<br />
70 triệu lít chất da cam/dioxin, tƣơng<br />
đƣơng khoảng 600 kg chất 2,3,7,8 TCDD, gây hậu quả rất nghiêm trọng cho<br />
con ngƣời và môi trƣờng. Nhiều công<br />
trình khoa học liên quan đến tác động của<br />
dioxin ®Õn sức khoẻ con ngƣời và môi<br />
trƣờng của các nhà khoa học Việt Nam<br />
và trên thế giới đƣợc nghiên cứu và công<br />
bố [5, 6, 8].<br />
Uỷ ban 10-80 chủ trì nhiều hội thảo<br />
quốc tế tại Việt Nam về dioxin vào các<br />
năm 1983, 1993. Năm 2002, đƣợc phép<br />
của Chính phủ Việt Nam, Hội nghị Quốc<br />
tế về Chất độc Da cam/dioxin tổ chức tại<br />
Hà Nội, đồng tổ chức là Việt Nam và Mỹ.<br />
Uỷ ban Nghiên cứu Ảnh hƣởng đến sức<br />
khoẻ của cựu chiến binh Mỹ tham chiến ở<br />
Việt Nam có tiếp xúc với chất diệt cỏ của<br />
Viện Y học - Viện Hàn Lâm khoa học Mỹ<br />
đã xem xét tất cả các nghiên cứu (khoảng<br />
700 công trình) từ đầu những năm 1980<br />
đến những năm cuối 1999. Trên cơ sở<br />
các khảo sát này, Viện Hàn lâm Y học Mỹ<br />
đã công nhận một số bệnh có chứng cớ<br />
chắc chắn liên quan với dioxin, một số<br />
bệnh có liên quan hạn chế và một số<br />
khác chƣa đủ chứng cớ liên quan [8].<br />
Tuy nhiên, các nghiên cứu trong nƣớc<br />
mới chỉ là nghiên cứu cắt ngang, chƣa có<br />
nghiên cứu sâu, nghiên cứu dọc về biến<br />
động của các dấu ấn ung thƣ và hormon<br />
TG. Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành<br />
nghiên cứu nhằm: Khảo sát, đánh giá sự<br />
biến động về sức hoẻ, bệnh tật của những<br />
người phơi nhi m chất da cam/dioxin c<br />
nồng độ dioxin máu cao dựa trên phân<br />
tích các dấu ấn ung thư, nội tiết.<br />
56<br />
<br />
ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP<br />
NGHIÊN CỨU<br />
1. Đối tƣợng nghiên cứu.<br />
Nhóm có nồng độ dioxin máu cao: 58<br />
trƣờng hợp có nồng độ dioxin máu cao<br />
(>10 ppm), gồm 27 nam, 31 nữ. Trong đó<br />
48 trƣờng hợp đƣợc sàng lọc từ 600 đối<br />
tƣợng có tiền sử phơi nhiễm chất da<br />
cam/dioxin ở 2 vùng nóng, sàng lọc bằng<br />
kỹ thuật DR Calux và 10 trƣờng hợp dựa<br />
trên kết quả nghiên cứu trƣớc đây của<br />
Học viện Quân y, Trƣờng Đại học Y Hà Nội,<br />
Viện Công nghệ Sinh học, chính quyền<br />
địa phƣơng. Tất cả đều đƣợc phân tích<br />
nồng độ dioxin bằng sắc ký khí khối<br />
phổ độ phân giải cao (HRGC/HRMS), mỗi<br />
năm/1 lần.<br />
Nhóm chứng: 102 đối tƣợng có xét<br />
nghiệm nồng độ dioxin dƣới ngƣỡng cho<br />
phép, gồm 44 nam, 58 nữ, tuyển chọn<br />
qua sàng lọc bằng kỹ thuật DR Calux.<br />
* Địa điểm, thời gian:<br />
Địa điểm: Biên Hòa - Đồng Nai, Đà Nẵng;<br />
một số tỉnh có nạn nhân dioxin đang cƣ<br />
trú. Thời gian từ 2012 - 2015.<br />
2. Phƣơng pháp nghiên cứu.<br />
* Thiết ế nghiên cứu: nghiên cứu dọc<br />
(3 năm), mô tả cắt ngang có phân tích.<br />
* Các chỉ tiêu nghiên cứu:<br />
- Xét nghiệm dấu ấn khối u: AFP, PSA,<br />
CEA, CA 19-9, CA 72-4, Cyfra 21.<br />
- Xét nghiệm hormon TG: TSH, T3, T4,<br />
FT3, FT4.<br />
* Phương tiện, dụng cụ nghiên cứu:<br />
hóa chất và thiết bị xét nghiệm miễn dịch<br />
của Trung tâm Nghiên cứu Y Dƣợc học<br />
Quân sự.<br />
<br />
TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br />
<br />
- Máy xét nghiệm miễn dịch theo công<br />
nghệ điện hóa phát quang (Roche).<br />
<br />
* Xử lý s liệu: tính tỷ lệ trong giới hạn,<br />
ngoài giới hạn theo từng chỉ số phân tích,<br />
giá trị trung bình. Sử dụng phần mềm<br />
STATA 12.0, thuật toán so sánh: X2 test.<br />
<br />
- Các hóa chất phục vụ xét nghiệm<br />
(Hãng Roche Diagnostic).<br />
<br />
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN<br />
Các dấu ấn ung thƣ ở trên có ý nghĩa dự báo khả năng mắc bệnh ung thƣ (ý nghĩa<br />
sàng lọc), tuy nhiên không phải khi các dấu ấn này tăng chắc chắn chuyển thành ung<br />
thƣ. Trong đó, CEA là dấu ấn ung thƣ đại trực tràng và ung thƣ phổi; AFP: dấu ấn ung<br />
thƣ gan nguyên phát; PSA: dấu ấn của ung thƣ tiền liệt tuyến; CA-19-9: dấu ấn một số<br />
ung thƣ đƣờng tiêu hóa; CA-15-3: dấu ấn của ung thƣ vú; CA-72-4: dấu ấn của ung<br />
thƣ dạ dày; CA-125: dấu ấn sàng lọc của ung thƣ buồng trứng; Cyfra21: dấu ấn ung<br />
thƣ phổi không tế bào nhỏ.<br />
Kết quả nhiều nghiên cứu cũng cho thấy ảnh hƣởng của dioxin đến các chức năng<br />
chuyển hóa. Để khảo sát ảnh hƣởng của dioxin đến chức năng này, chúng tôi tập<br />
trung phân tích nồng độ của hormon TG T3 và FT3, T4 và FT4, TSH.<br />
1. Biến động qua x t nghiệm một số dấu ấn ung thƣ.<br />
Bảng 1: Kết quả xét nghiệm dấu ấn PSA.<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU CAO (%)<br />
<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU THẤP (%)<br />
<br />
PSA<br />
<br />
Năm 1 (1)<br />
<br />
Năm 2 (2)<br />
<br />
Năm 3 (3)<br />
<br />
Năm 1 (4)<br />
<br />
Năm 2 (5)<br />
<br />
Năm 3 (6)<br />
<br />
Trong giới hạn<br />
<br />
56,90<br />
<br />
58,62<br />
<br />
58,62<br />
<br />
79,41<br />
<br />
78,43<br />
<br />
73,53<br />
<br />
Ngoài giới hạn<br />
<br />
43,10<br />
<br />
41,38<br />
<br />
41,38<br />
<br />
20,59<br />
<br />
21,57<br />
<br />
26,47<br />
<br />
1,09 ± 0,28<br />
<br />
1,27 ± 0,72<br />
<br />
1,33 ± 0,69<br />
<br />
4,41 ± 3,15<br />
<br />
4,42 ± 3,36<br />
<br />
4,15 ± 3,21<br />
<br />
p1,2 = 0,29<br />
<br />
p2,3 = 0,11<br />
<br />
p3,1 = 0,14<br />
<br />
p4,1 = 0,002<br />
<br />
p5,2 = 0,008<br />
<br />
p6,3 = 0,05<br />
<br />
X ± SD<br />
p<br />
<br />
Nồng độ trung bình của dấu ấn PSA, số trƣờng hợp có nồng độ dấu ấn PSA trong<br />
máu cao hơn giới hạn bình thƣờng ở nhóm có nồng độ dioxin máu cao, cao hơn rõ rệt<br />
so với nhóm có nồng độ dioxin máu thấp, khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05).<br />
Không có sự biến động về nồng độ dấu ấn PSA trong máu ở cả hai nhóm nghiên cứu<br />
qua 3 năm theo dõi dọc. Kết quả này phù hợp với Karim và CS (2008) nghiên cứu trên<br />
đối tƣợng nhóm cựu chiến binh Mỹ có phơi nhiễm chất da cam/dioxin tham gia chiến<br />
tranh tại Việt Nam: tỷ lệ bị ung thƣ tiền liệt tuyến và dấu ấn PSA tăng so với nhóm<br />
không phơi nhiễm với những chất này [3].<br />
<br />
57<br />
<br />
TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br />
<br />
Bảng 2: Kết quả xét nghiệm dấu ấn CEA.<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU CAO (%)<br />
CEA<br />
<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU THẤP (%)<br />
<br />
Năm 1 (1)<br />
<br />
Năm 2 (2)<br />
<br />
Năm 3 (3)<br />
<br />
Năm 1 (4)<br />
<br />
Năm 2 (5)<br />
<br />
Năm 3 (6)<br />
<br />
Trong giới hạn<br />
<br />
94,83<br />
<br />
87,93<br />
<br />
91,38<br />
<br />
98,04<br />
<br />
94,12<br />
<br />
97,06<br />
<br />
Ngoài giới hạn<br />
<br />
5,17<br />
<br />
12,07<br />
<br />
8,62<br />
<br />
1,96<br />
<br />
5,88<br />
<br />
2,94<br />
<br />
X ± SD<br />
<br />
2,06 ± 1,73<br />
<br />
2,45 ± 1,88<br />
<br />
2,07 ± 1,64<br />
<br />
2,35 ± 1,66<br />
<br />
2,56 ± 1,70<br />
<br />
2,40 ± 1,86<br />
<br />
p<br />
<br />
p1,2 = 0,28<br />
<br />
p2,3 = 0,27<br />
<br />
p3,1 = 0,98<br />
<br />
p4,1 = 0,26<br />
<br />
p5,2 = 0,17<br />
<br />
p6,3 = 0,11<br />
<br />
Không có thay đổi nhiều về nồng độ trung bình dấu ấn CEA cũng nhƣ số trƣờng<br />
hợp có nồng độ dấu ấn CEA trong máu cao hơn giới hạn bình thƣờng ở nhóm có nồng<br />
độ dioxin máu cao so với nhóm có nồng độ dioxin máu thấp (p > 0,05). Không có biến<br />
động về nồng độ dấu ấn CEA trong máu ở cả hai nhóm nghiên cứu qua 3 năm theo<br />
dõi dọc.<br />
Bảng 3: Kết quả xét nghiệm dấu ấn CA-19-9.<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU CAO (%)<br />
CA-19-9<br />
<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU THẤP (%)<br />
<br />
Năm 1 (1)<br />
<br />
Năm 2 (2)<br />
<br />
Năm 3 (3)<br />
<br />
Năm 1 (4)<br />
<br />
Năm 2 (5)<br />
<br />
Năm 3 (6)<br />
<br />
Trong giới hạn<br />
<br />
94,83<br />
<br />
98,28<br />
<br />
96,55<br />
<br />
98,04<br />
<br />
95,10<br />
<br />
97,06<br />
<br />
Ngoài giới hạn<br />
<br />
5,17<br />
<br />
1,72<br />
<br />
3,45<br />
<br />
1,96<br />
<br />
4,90<br />
<br />
2,94<br />
<br />
X ± SD<br />
<br />
13,27 ± 8,60<br />
<br />
8,88 ± 7,91<br />
<br />
9,87 ± 8,80<br />
<br />
7,24 ± 7,43<br />
<br />
7,55 ± 8,96<br />
<br />
7,63 ± 8,58<br />
<br />
p<br />
<br />
p1,2 = 0,01<br />
<br />
p2,3 = 0,57<br />
<br />
p3,1 = 0,06<br />
<br />
p4,1 = 0,26<br />
<br />
p5,2 = 0,31<br />
<br />
p6,3 = 0,86<br />
<br />
Không có thay đổi nhiều về nồng độ trung bình của dấu ấn CA-19-9 cũng nhƣ số<br />
trƣờng hợp có nồng độ dấu ấn CA-19-9 trong máu cao hơn giới hạn bình thƣờng ở<br />
nhóm có nồng độ dioxin máu cao so với nhóm có nồng độ dioxin máu thấp (p > 0,05).<br />
Có sự biến động về nồng độ dấu ấn CA-19-9 trong máu ở nhóm có nồng độ dioxin máu<br />
cao giữa năm 1 và năm 2 qua 3 năm theo dõi dọc, nhƣng không thể hiện tính quy luật.<br />
Bảng 4: Kết quả xét nghiệm dấu ấn CA-72-4.<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU CAO (%)<br />
CA - 72<br />
<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU THẤP (%)<br />
<br />
Năm 1 (1)<br />
<br />
Năm 2 (2)<br />
<br />
Năm 3 (3)<br />
<br />
Năm 1 (4)<br />
<br />
Năm 2 (5)<br />
<br />
Năm 3 (6)<br />
<br />
Trong giới hạn<br />
<br />
100<br />
<br />
100<br />
<br />
100<br />
<br />
92,16<br />
<br />
96,08<br />
<br />
98,04<br />
<br />
Ngoài giới hạn<br />
<br />
0<br />
<br />
0,00<br />
<br />
0<br />
<br />
7,84<br />
<br />
3,92<br />
<br />
1,96<br />
<br />
X ± SD<br />
<br />
1,55 ± 0,85<br />
<br />
1,59 ± 0,93<br />
<br />
1,67 ± 0,84<br />
<br />
1,58 ± 1,01<br />
<br />
2,21 ± 5,90<br />
<br />
1,38 ± 0,75<br />
<br />
p<br />
<br />
p1,2 = 0,76<br />
<br />
p2,3 = 0,65<br />
<br />
p3,1 = 0,49<br />
<br />
p4,1 =0,03<br />
<br />
p5,2 = 0,13<br />
<br />
p6,3 = 0,28<br />
<br />
Không có thay đổi nhiều về nồng độ trung bình của dấu ấn CA-72-4 cũng nhƣ số<br />
trƣờng hợp có nồng độ của dấu ấn CA-72-4 trong máu cao hơn giới hạn bình thƣờng<br />
ở nhóm có nồng độ dioxin máu cao so với nhóm có nồng độ dioxin máu thấp (p > 0,05).<br />
58<br />
<br />
TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br />
<br />
Không có biến động về nồng độ của dấu ấn CA-72-4 trong máu ở cả hai nhóm nghiên<br />
cứu qua 3 năm theo dõi dọc.<br />
Bảng 5: Kết quả xét nghiệm dấu ấn Cyfra21.<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU CAO (%)<br />
Cyfra21<br />
<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU THẤP (%)<br />
<br />
Năm 1 (1)<br />
<br />
Năm 2 (2)<br />
<br />
Năm 3 (3)<br />
<br />
Năm 1 (4)<br />
<br />
Năm 2 (5)<br />
<br />
Năm 3 (6)<br />
<br />
Trong giới hạn<br />
<br />
84,48<br />
<br />
77,59<br />
<br />
84,48<br />
<br />
80,39<br />
<br />
85,29<br />
<br />
93,14<br />
<br />
Ngoài giới hạn<br />
<br />
15,52<br />
<br />
22,41<br />
<br />
15,52<br />
<br />
19,61<br />
<br />
14,71<br />
<br />
6,86<br />
<br />
X ± SD<br />
<br />
1,31 ± 0,83<br />
<br />
1,64 ± 0,89<br />
<br />
1,55 ± 0,75<br />
<br />
1,46 ± 0,83<br />
<br />
1,71 ± 1,08<br />
<br />
1,35 ± 0,82<br />
<br />
p<br />
<br />
p1,2 =0,06<br />
<br />
p2,3 = 0,56<br />
<br />
p3,1 = 0,12<br />
<br />
p4,1 = 0,52<br />
<br />
p5,2 = 0,22<br />
<br />
p6,3 = 0,08<br />
<br />
Có thay đổi về nồng độ trung bình dấu ấn Cyfra21 cũng nhƣ số trƣờng hợp có nồng<br />
độ dấu ấn Cyfra21 trong máu cao hơn giới hạn bình thƣờng ở nhóm có nồng độ dioxin<br />
máu cao so với nhóm có nồng độ dioxin máu thấp ở năm 3 (p < 0,05). Không có biến<br />
động về nồng độ dấu ấn Cyfra21 trong máu ở cả hai nhóm nghiên cứu qua 3 năm theo<br />
dõi dọc. Bệnh ung thƣ phổi là nhóm bệnh mức 2 liên quan đến dioxin [0].<br />
2. Biến động qua x t nghiệm hormon TG.<br />
Bảng 6: Kết quả xét nghiệm hormon TG T3.<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU CAO (%)<br />
T3<br />
<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU THẤP (%)<br />
<br />
Năm 1 (1)<br />
<br />
Năm 2 (2)<br />
<br />
Năm 3 (3)<br />
<br />
Năm 1 (4)<br />
<br />
Năm 2 (5)<br />
<br />
Năm 3 (6)<br />
<br />
Trong giới hạn<br />
<br />
74,51<br />
<br />
71,57<br />
<br />
65,69<br />
<br />
74,45<br />
<br />
89,66<br />
<br />
98,28<br />
<br />
Ngoài giới hạn<br />
<br />
25,49<br />
<br />
28,43<br />
<br />
34,31<br />
<br />
25,49<br />
<br />
10,34<br />
<br />
1,72<br />
<br />
X ± SD<br />
<br />
1,65 ± 0,32<br />
<br />
1,61 ± 0,40<br />
<br />
1,64 ± 0,30<br />
<br />
2,10 ± 1,43<br />
<br />
1,88 ± 1,08<br />
<br />
2,28 ± 1,71<br />
<br />
p<br />
<br />
p1,2 = 0,64<br />
<br />
p2,3 < 0,05<br />
<br />
p3,1< 0,05<br />
<br />
p4,1 = 0,00<br />
<br />
p5,2 = 0,01<br />
<br />
p6,3 = 0,00<br />
<br />
Tỷ lệ bất thƣờng và nồng độ T3 trong máu ở nhóm có nồng độ dioxin cao, cao hơn<br />
rõ rệt so với nhóm có nồng độ dioxin thấp, khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05).<br />
Nồng độ T3 trong máu thay đổi qua 3 năm theo dõi không khác biệt có ý nghĩa thống<br />
kê (p > 0,05).<br />
Bảng 7: Kết quả xét nghiệm hormon TG T4.<br />
T4<br />
<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU CAO (%)<br />
<br />
NỒNG ĐỘ DIOXIN MÁU THẤP (%)<br />
<br />
Năm 1 (1)<br />
<br />
Năm 2 (2)<br />
<br />
Năm 3 (3)<br />
<br />
Năm 1 (4)<br />
<br />
Năm 2 (5)<br />
<br />
Năm 3 (6)<br />
<br />
Trong giới hạn<br />
<br />
67,24<br />
<br />
51,72<br />
<br />
48,28<br />
<br />
54,90<br />
<br />
52,94<br />
<br />
58,82<br />
<br />
Ngoài giới hạn<br />
<br />
32,76<br />
<br />
48,28<br />
<br />
51,72<br />
<br />
45,10<br />
<br />
47,06<br />
<br />
41,18<br />
<br />
X ± SD<br />
<br />
86,21 ± 41,13<br />
<br />
73,46 ± 46,19<br />
<br />
70,84 ± 46,21<br />
<br />
79,11 ± 47,09<br />
<br />
79,25 ± 47,42<br />
<br />
78,92 ± 46,32<br />
<br />
p<br />
<br />
p1,2 = 0,18<br />
<br />
p2,3 = 0,76<br />
<br />
p3,1 = 0,05<br />
<br />
p4,1 = 0,13<br />
<br />
p5,2 = 0,88<br />
<br />
p6,3 = 0,20<br />
<br />
Nồng độ T4 trong máu ở nhóm có nồng độ dioxin máu cao khác biệt không có<br />
ý nghĩa so với nhóm có nồng độ dioxin máu thấp (p > 0,05). Nồng độ FT4 trong máu<br />
thay đổi qua 3 năm theo dõi không khác biệt có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).<br />
59<br />
<br />