intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Nghiên cứu tính đa dạng họ Gừng (Zingiberaceae) ở Vườn Quốc gia Bạch Mã, tỉnh Thừa Thiên Huế

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST
Báo xấu
1
lượt xem 0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết tập trung nghiên cứu về tính đa dạng của họ Gừng (Zingiberaceae) ở Vườn Quốc gia Bạch Mã, tỉnh Thừa Thiên Huế đã xác định được 13 chi, 47 loài, trong đó bổ sung 7 chi và 33 loài cho danh lục thực vật VQG Bạch Mã đã được công bố vào năm 2003 và 2008.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu tính đa dạng họ Gừng (Zingiberaceae) ở Vườn Quốc gia Bạch Mã, tỉnh Thừa Thiên Huế

  1. T p chí KHLN s 2/2019 (14 - 19) ©: Vi n KHLNVN - VAFS ISSN: 1859 - 0373 i t i: www.vafs.gov.vn 1,* Lê Th , Nguy n Th Thu Huy n2, Tr nh Th 2 1 Vi mT i h c Vinh 2 Khoa Khoa h c T ih cH c Nghiên c u v ng c a h G ng (Zingiberaceae) n Qu c gia T khóa: B ch Mã, B ch Mã, t nh Th a Thiên Hu a d ng, h G ng, sung 7 chi và 33 loài cho danh l c th c v t VQG B c công b Th a Thiên Hu , . Các loài cây h G ng khu v c nghiên c u có các giá tr n qu c gia s d ng khác nhau, 37 loài cho tinh d u, 29 loài làm thu c, 7 loài làm gia v , 3 loài làm c c. H G ng khu v c nghiên c u có 3 y u t a lý, y u t nhi i chi m 61,72%; y u t c h u chi m 36,17% và y u t i chi m 2,13%. Study on diversity of Zingiberaceae in Bach Ma National Park, Thua Thien Hue province Keywords: Bach Ma, Study on diversity of Zingiberaceae in Bach Ma National Park, Thua Thien diversity, Hue province, identified 47 species belonging to 13 genera, of wich 7 genera Zingiberaceae, and 33 species found as new record for the plant list of Bach Ma published in Thua Thien Hue, 2003 and 2008. The number of useful plant species of the Zingiberaceae is National Park categorized as follows: 37 species supply essential oil, 29 species as medicinal plants, 7 species for spice, 3 species for ornamental purpose and 2 edible species. The Zingiberaceae in Bach Ma are mainly comprised of the tropical element (61.72%), endemic element (36.17%) and temperate element (2.13%). 14
  2. Lê Th et al., 2019(2) T p chí KHLN 2019 M u v c thu th n Qu c gia (VQG) B ch Mã có t nghiên c u c a Nguy o 15 - 16o B c, 107o - 107o d u tra theo tuy n m r ng n tích 37.487 ha, là m t hai bên ch y qua t t c các sinh c thu trong nh ng khu v ng v các loài th c c các m u v t thu c h G ng có v t Vi a2 m m nghiên c u ch n các tuy n lu ng th c v t, m t t phía B ng nghiên c u g m: tuy n Trung v i các loài thu c y u t Trung Hoa và m t t n - Thác th y n - Khe D n; Tuy n i di n thu c y u t nh B ch Mã - Quyên; tuy n Trung Indo - Malêzi. Nh ng nghiên c tâm n- c a Nguy M i cây ít nh t thu 2 - 3 m u tiêu b n cùng 1 i u này. Trên th gi i, h G ng có kho ng 50 chi và 1.300 loài (Wu m. Sau khi thu m hi u vào T.L. & Larsen K., 2000). Vi n nay m u. Khi thu m u thì ghi chép t m ngay h G nh m d b m t khi m u khô ho c (Nguy n Qu c Bình, 2011). Nghiên c u v h ngâm trong dung d c, hình d ng G ng VQG B t nhiên c a hoa, qu , lá,... c n mà ch có các công trình nh lo i: S d nghiên c u v ng th c v t c a Nguy n sánh theo các tài li u c a Nguy n Qu c Bình ng tác gi (2003) ghi nh n có Ng ng tác gi (2011), Th c v t chí Trung Qu c (2004), (2008) khi nghiên c u h th c v t B ch Mã Ph m Hoàng H (2000). công b Ng giá tr s d ng d a vào các tài li u Bài báo này góp ph n cung c p c 012), Nguy n Qu c Bình nh ng d n li u v các loài trong h G ng phân (2011), Lê Th ut b VQG B ch Mã. a lý theo Nguy . ng nghiên c u là các loài thu c h G ng phân b VQG B ch Mã, t nh Th a ng v thành ph n loài Thiên Hu . M c thu th p t tháng K t qu u tra, thu th p m u các loài trong n tháng . T ng s m u h G ng VQG B c c là 138 m t i phòng 47 loài thu c 13 chi; b sung 33 loài và 7 chi m u th c v t, Vi mt ng cho danh l c th c v t VQG B ch Mã (2003 và i h c Vinh. 2008) (b ng 1). B ng 1. Danh l c h G ng (Zingiberaceae) n Qu c gia B ch Mã, Th a Thiên Hu Y ut Giá tr TT Tên Khoa h c Tên Vi t Nam a lý s d ng 1 Alpinia blepharocalyx K. Schum. Ri ng nhi u lá b c 4.2 M,E,Or 2 Alpinia breviligulata (Gagnep.) Gagnep. Ri ng mép ng n 6 M,E 3 Alpinia conchigera Griff. Ri ng g ng 4 M,E 4 Alpinia galanga (L.) Willd. Ri ng n p 5.4 M,E,S 15
  3. T p chí KHLN 2019 Lê Th et al., 2019(2) Y ut Giá tr TT Tên Khoa h c Tên Vi t Nam a lý s d ng 5 Alpinia globosa (Lour.) Horan S 6.1 M,E 6 Alpinia hainanensis K. Schum.* Ri ng h i nam 6.1 7 Alpinia latilabris Ridl* Ré 4.1 M,E 8 Alpinia maclurei Merr.* Ri ng maclure 4.4 E 9 Alpinia macroura K. Schum.* Ri ng d i 4.2 E 10 Alpinia napoensis H.Dong & G.J.Xu* Ri ng 6.1 E 11 Alpinia oblongifolia Hayata Ri ng trung qu c 4.1 M,E 12 Alpinia officinarum Hance* Ri ng thu c 4 M,E,S 13 Alpinia pinnanensis T. L. Wu & Senjen* Ri ng pinna 6.1 M,E,Ed 14 Alpinia rugosa S. J. Chen & Z. Y. Chen* Ri 6.1 15 Alpinia zerumbet (Pers.) Burtt & R. M. Smith Ri p 4 M,E,Or 16 Amomum maximum Roxb.* u kh u chín cánh 6.1 M,E 17 Amomum muricarpum C. F. Liang & D. Fang* Sa nhân 4.1 M,E 18 Amomum repoense Pierre ex Gagnep.* Sa nhân miên 4.5 E 19 Amomum velutinum Sa nhân lông nhung 4.5 20 Amomum villosum Lour.* Sa nhân 4.2 M,E,S 21 Amomum villosum var. xanthioides (Wall. ex Baker) T. Sa nhân ké 4.2 M,E,S L. Wu & S. J. Chen 22 Beosenbergia rotunda (L.) Mansf. B ng nga tru t 4 M,E 23 Curcuma aromatica Salisb. Ngh tr ng 4.2 M,E,Ed 24 Curcuma cotuanum n* Ngh 6 25 Curcuma longa L.* Ngh vàng 2.2 M,E,S 26 Curcuma parviflora Wall. Ngh hoa nh 4.3 27 Curcuma zedoaria (Berg.) Rosc. Ngh 4 M,E,S 1, 28 Distichochlamys citrea M. F. Mewman * G 6 M,E 29 Distichochlamys orlowii K. Larsen & M. F. Newman* G ng olow 6 E 30 Elettariopsis triloba (Gagnep.) Loes.* u kh u ba lá 4.1 M,E 31 Elettariopsis unifolia (Gagnep.) M.F. Newman* Ri ng m t lá 6 M,E 1, 32 Etlingera poulsenii * Ét linh poulseni 6 1, 33 Hedychium coronarium Koenig * Ng i hoa tr ng 3.1 M,E,Or 34 Hedychium gardnerianum Rosc.* 4.2 E 35 Hedychium stenopetalum Lodd.* 3.1 E 1, 36 Hornstedtia bella * Gi sa nhân 6 37 Hornstedtia sanhan M.F. Newman* Gi sa nhân 6 M,E 1, 38 Kaempferia galanga L. * a li n 3.1 M,E 1, 39 Newmania sessilanthera * G ng hoa tím 6 40 Newmania sontraensis G 6 1, 41 Siliquamomum tonkinensis Baill. * Sa nhân giác 6.1 E 16
  4. Lê Th et al., 2019(2) T p chí KHLN 2019 Y ut Giá tr TT Tên Khoa h c Tên Vi t Nam a lý s d ng 42 Zingiber collinsii J. Mood & I. Theilade* G ng collin 4.1 M,E 43 Zingiber gramineum Blume G ng lúa 4.1 M 44 Zingiber montanum (Koenig) Link ex Dietr.* G ng núi 4 E 45 Zingiber nudicarpum D. Fang* G ng pù ho t 4.5 M,E 46 Zingiber officinale Rosc.* G ng 4 M,E,S 47 Zingiber zerumbet Sm. G ng gió 4 M,E 1 Ghi chú: chi b sung, *loài b sung cho danh l c th c v t VQG B ch Mã; 2.2. Nhi i châu Á, châu Phi và châu M ; 3.1. C nhi i châu Á và châu Úc; 4. Nhi i châu Á: 4.1. - Malêzi; 4.2. L a châu Á nhi t i; 5.4. g Á; c h u; 6.1. G c h u; Giá tr s d ng; M: làm thu c; E: cho tinh d c; S: làm gia v ; Or: làm c nh. Qua k nghiên c u ng khoa h c và loài b sung cho h th c v t Vi t (Zingiberaceae) VQG B ch Mã cho th y c tìm th y VQG B ch phân b c u Mã (Tran Huu Dang et al., 2018, Lê Th d ng nh t là Ri ng (Alpinia) v i et al., 2017, J. Leong - 15 loài chi m 27,59% t ng s loài, ti n là et al., 2016, Ly Ngoc Sam et al., 2017, Luu chi Sa nhân (Amomum) và G ng (Zingiber) Hong Truong et al., 2017, ng cùng có 6 loài chi m 18,97%; chi Ng i tiên et al., 2015). (Hechydium) có 5 loài chi m 8,62%; chi Curcuma có 4 loài chi m 6,90%; chi ng v giá tr s d ng Kaempferia, Distichochlamys cùng có 3 loài giá tr s d ng c a các loài chi m 5,17%; các chi Elettariopsis cùng v i 2 c a h G ng VQG B ch Mã d a vào các tài loài chi m 3,45%; các chi Etlingera, li n Qu c Bình Silquamomum cùng có 01 loài chi m 1,72%. Ngoài ra, 7 loài m c công b m i cho (2016). K t qu c trình bày b ng 2. B ng 2. Giá tr s d ng c a h G ng (Zingiberaceae) VQG B ch Mã TT Giá tr s d ng S loài* T l (%) 1 Cây cho tinh d u (E) 37 78,72 2 Làm thu c (M) 29 61,70 3 2 4,26 4 Cây làm c nh (Or) 3 6,38 5 Cây làm gia v (S) 7 14,89 * M t loài có th cho 1 ho c nhi u giá tr s d ng khác nhau K t qu b ng trên cho th y, 47 loài trong h G u tra thì 38 loài cho giá tr s Phân tích các y u t a lý th c v t là m t d ng chi m 80,85% t ng s trong nh ng n i dung quan tr ng khi nghiên cho tinh d u v i 37 loài chi m 78,72% t ng s c u m t h th c v t nói chung hay các taxon loài; cây làm thu c v i 29 loài chi m 61,70%; b ch .T c b n ch t c u thành nó cây cho gia v v i 7 loài chi m 14,89%; cây cho vi ng b o t n. K t làm c nh v i 3 loài chi m 6,38% i qu nghiên c u v y u t a lý c a h G ng 2 loài chi m 4,26%. VQG B ch Mã c th hi n trong b ng 3. 17
  5. T p chí KHLN 2019 Lê Th et al., 2019(2) B ng 3. Y u t a lý c a các loài trong h G ng VQG B ch Mã Ký hi u Các y u t a lý S loài T l (%) S loài T l (%) 1 Toàn th gi i 0 0 0 0 2 Liên nhi i 0 0 Liên nhi i 2.1 Nhi i châu Á, châu Úc, châu M 0 0 2,13 2.2 Nhi i châu Á, châu Phi và châu M 1 2,13 1 2.3 Nhi i châu Á và châu M 0 0 3 C nhi i 0 0 C nhi i 3.1 Nhi i châu Á và châu Úc 3 6,38 6,38 3.2 Nhi i châu Á và châu Phi 0 0 3 4 Nhi i châu Á 8 17,02 Nhi i 4.1 - Malêzi 6 12,77 châu Á 4.2 L a châu Á nhi i 6 12,77 53,19 4.3 L 1 2,13 4.4 - Nam Trung Qu c 1 2,13 25 4.5 3 6,38 5 iB c 0 0 5.1 -B cM 0 0 i 5.2 i c th gi i 0 0 2,13 5.3 a Trung H i - châu Âu - châu Á 0 0 1 5.4 1 2,13 6 c h u Vi t Nam 10 21,28 ch u 36,17 6.1 C c h u Vi t Nam 7 14,89 17 T ng 47 100 47 100 K t qu nghiên c u v phân b y u t a lý c 47 loài, 13 chi và b sung 07 chi và 33 c a 47 loài trong h G ng VQG B ch Mã loài cho danh l c th c v cho th y, y u t nhi i châu Á chi i, ghi nh n loài m i v a v i 25 loài chi m 53,19% t ng s loài; ti n c nhi u tác gi công b th i gian qua. là y u t c h u và c c h u chi m v i 17 loài chi m 36,17%; y u t c nhi iv i3 H G ng khu v c nghiên c u có các giá tr loài chi m 6,38%; y u t liên nhi iv i1 s d ng khác nhau, có 37 loài cho tinh d u, 29 loài chi m 2,13%; y u t i v i 1 loài loài làm thu c,7 loài s d ng làm gia v , 3 loài chi m 2,13%. K t qu p lý vì làm c c. các loài trong h G ng phân b ch y u vùng H G ng khu v c nghiên c u có 3 y u t nhi i và c n nhi a lý chính, y u t nhi i chi m 61,72%; i cao, còn nh ng khu v c có nhi th p thì y ut c h u chi m 36,17%, y u t i chúng phát tri ut c chi m 2,13%. h u chi m t l ng minh a h G ng VQG B ch Mã L ic nói riêng và Vi t Nam nói chung. Nghiên c c tài tr b i Qu Phát tri n khoa h c và công ngh Qu c gia tài mã s : K t qu nghiên c u h G ng (Zingiberaceae) 106.03.2017.328. VQG B ch Mã, Th a Thiên Hu nh 18
  6. Lê Th et al., 2019(2) T p chí KHLN 2019 1. Nguy n Qu c Bình, 2011. Nghiên c u phân lo i h G ng (Zingiberaceae) Vi t Nam, Lu n án Ti n s Sinh h c, Hà N i. 2. T n cây thu cVi t Nam, T p 1 - 2, NXB Y h c, Hà N i. 3. Ng ng h th c v t b c cao có m ch n Qu c gia B ch Mã, T p chí Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn, S 9: 96 - 99. 4. Tran Huu Dang, Luu Hong Truong, Tran Ngoc Toan, Nguyen Trung Thanh, Nguyen Quoc Binh, J. Leong - Three new Newmania species (Zingiberaceae: Zingibereae) from central Vietnam, Phytotaxa 367(2): 145 - 157. 5. Ph m Hoàng H , 2000. Zingiberaceae - H G ng, Cây c Vi t Nam, 3: 432 - 461. NXB Tr TP. H Chí Minh. 6. Lê Th , 2016. Nghiên c u m t s m sinh h c và thành ph n hóa h c tinh d u c a m t s loài trong chi Ri ng (Alpinia) và Sa nhân (Amomum) khu v c B c Trung B , Lu n án Ti n s Sinh h c, Hà N i. 7. Lê Th Ng n Qu c Bình, Nguy n Trung Thành, 2017. B sung loài Alpinia rugosa cho h th c v t Vi t Nam, T p chí Khoa h i h c Qu c gia Hà N i, 33(1): 101 - 104. 8. J. Leong - e n & E. Záveská, 2016. Etlingera poulsenii and Hornstedtia bella 2): 287 - 297. 9. Ly Ngoc Sam, Dang Van Son, Do Dang Giap, Truong Ba Vuong, Do Ngoc Dai, Nguyen D. Hung, 2017. - Zingiber nudicarpum D. Fang (Zingiberaceae) a new record for Vietnam, Bioscience Discovery, 8(1): 01 - 05. 10. Nguy , 2003. a d ng sinh h c h n m và h th c v n Qu c gia B ch Mã, NXB Nông nghi p, Hà N i. 11. Nguy , 2007. u th c v t, i h c Qu c gia Hà N i. 12. , 2017. Curcuma cotuana sp. nov. (Zingiberaceae: Zingibereae) from central Vietnam, Nordic journal of Botany, 35(3): 552 - 556. 13. Luu Hong Truong, J. Leong - X. B. Nguyen, C. o, T.T. Hoang, 2015. Newmania sessilanthera (Zingiberaceae): A N 67(2): 351 - 355. 14. Wu T.L. & Larsen K., 2000. Zingiberaceae. In: Wu, Z.Y. & Raven, P. H. (Eds.) Flora of China 24, Beijing, Science Press, pp. 333 - 346. Email tác gi chính: lehuong223@gmail.com Ngày nh n bài: 20/04/2019 Ngày ph n bi a ch a: 09/06/2019 Ngày duy 28/06/2019 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2