intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Nghiên cứu trao đổi: Pháp luật điều chỉnh hoạt động ban hành văn bản qui phạm pháp luật trong sự nghiệp đổi mới ở nước ta

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST
Báo xấu
107
lượt xem 7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu trao đổi: Pháp luật điều chỉnh hoạt động ban hành văn bản qui phạm pháp luật trong sự nghiệp đổi mới ở nước ta trình bày pháp luật điều chỉnh hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật trước năm 1986, pháp luật điều chỉnh hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật từ năm 1986 đến nay, những vấn đề đặt ra cho việc hoàn thiện pháp luật điều chỉnh hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu trao đổi: Pháp luật điều chỉnh hoạt động ban hành văn bản qui phạm pháp luật trong sự nghiệp đổi mới ở nước ta

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Ts. NguyÔn quèc hoµn * thu c trung ương và c p tương ương. 1. Pháp lu t i u ch nh ho t ng ban Trong ó, Ngh nh s 142-CP ngày hành văn b n quy ph m pháp lu t trư c 28/9/1963 ch t p trung i u ch nh các v n năm 1986 Trư c năm 1986, trong h th ng pháp chung v công văn gi y t nói chung ch lu t Vi t Nam ã có nh ng quy nh i u không quy nh riêng v văn b n quy ph m ch nh ho t ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t, Thông tư 02/BT ngày 11/1/1982 pháp lu t. Có th khái quát m t s i m cơ ch có m t s quy nh liên quan n các b n v pháp lu t i u ch nh ho t ng ban văn b n quy ph m pháp lu t. hành văn b n quy ph m pháp lu t c a nư c Th hai, các quy nh c a pháp lu t i u ta trong giai o n này như sau: ch nh ho t ng ban hành văn b n quy ph m Th nh t, pháp lu t i u ch nh ho t ng pháp lu t ch y u t p trung vào ho t ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t c a ban hành văn b n quy ph m pháp lu t c a nư c ta m c dù ã ư c chú tr ng nhưng các cơ quan hành chính nhà nư c; trình t , v n còn m c r t khiêm t n, chưa có th t c ban hành các văn b n lu t và pháp văn b n riêng quy nh m t cách c th v l nh h u như chưa ư c quy nh rõ ràng. th m quy n và trình t ban hành văn b n Lu t t ch c H i ng b trư ng năm 1981 quy ph m pháp lu t. Ngoài nh ng quy nh có m t s quy nh v th m quy n ban hành v th m quy n ban hành các lo i văn b n văn b n c a H i ng b trư ng, Ch t ch c a các cơ quan nhà nư c trong hi n pháp H i ng b trư ng và các b trư ng; Thông và các o lu t v t ch c b máy nhà tư s 02/BT nêu trên ch quy nh nh ng v n nư c, cơ s pháp lí ch y u cho ho t ng liên quan n vi c ban hành các văn b n ban hành văn b n quy ph m pháp lu t là c a các cơ quan thu c H i ng b trư ng i u l v ch công văn gi y t ban và u ban nhân dân các t nh, thành ph tr c hành kèm theo Ngh nh s 142-CP ngày thu c trung ương và c p tương ương. Pháp 28/9/1963 c a H i ng Chính ph ; Thông lu t trong th i kì này ch có m t s quy nh tư s 02/BT ngày 11/1/1982 c a B trư ng liên quan n th m quy n ban hành và th T ng thư kí H i ng b trư ng hư ng d n t c thông qua lu t và pháp l nh ư c quy nh ng i u chi ti t th c hi n th ng nh t nh trong hi n pháp, Lu t t ch c Qu c h i. vi c xây d ng và ban hành văn b n trong các cơ quan thu c H i ng b trư ng và * Gi ng viên Trung tâm lu t so sánh u ban nhân dân các t nh, thành ph tr c Trư ng i h c Lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007 11
  2. nghiªn cøu - trao ®æi Trong ó, nh ng quy nh áng chú ý là các mà ch quy nh các tên g i các văn b n m t quy nh trong hi n pháp v ban hành và s a cách chung chung ch không xác nh c th i hi n pháp ( i u 70 Hi n pháp năm 1946; văn b n nào là văn b n quy ph m pháp lu t. i u 112 Hi n pháp năm 1959; i u 147 Trong Thông tư s 02/BT, có thu t ng “văn Hi n pháp năm 1980) và các quy nh trong b n pháp quy” nhưng Thông tư này l i hi n pháp v th m quy n ban hành các văn không làm rõ khái ni m “văn b n pháp quy”. b n lu t và pháp l nh. D a vào các quy nh trong Thông tư này thì Th ba, các quy nh c a pháp lu t v văn b n quy ph m pháp lu t ch là m t lo i ban hành văn b n quy ph m pháp lu t ch văn b n pháp quy. Nói cách khác, theo các y u t p trung vào v n th m quy n và quy nh trong Thông tư thì không th ng hình th c c a văn b n ch không chú tr ng nh t văn b n quy ph m pháp lu t v i văn i v i các v n liên quan n trình t , b n pháp quy. M t s văn b n theo thông tư th t c ban hành văn b n quy ph m pháp này ư c ưa vào nhóm văn b n pháp quy lu t. Nghiên c u các quy nh trong hi n nhưng n i dung có th là m t văn b n áp pháp và các lu t t ch c b máy nhà nư c d ng pháp lu t. Ch ng h n, i m 1 m c C v ho t ng ban hành văn b n quy ph m c a Thông tư s 02/BT quy nh v quy t pháp lu t này cho th y h u h t các quy nh nh c a b trư ng như sau: “Quy t nh này thư ng ch xác nh tên g i và cơ quan dùng ban hành các ch , th l thu c ban hành. Có r t ít các quy nh liên quan lĩnh v c công tác c a ngành; quy nh vi c n th t c thông qua các o lu t ho c thành l p, gi i th ho c quy nh nhi m v , ngh quy t c a Qu c h i. Ví d , trong các quy n h n, t ch c b máy c a các cơ quan, b n Hi n pháp thư ng ch có m t s i u ơn v thu c quy n; b nhi m, khen thư ng, kho n quy nh v v n ban hành các o k lu t cán b , nhân viên trong ngành; phê lu t và các s c l nh/pháp l nh cũng như m t duy t các k ho ch, các phương án kinh t , s văn b n dư i lu t khác ( i u 29 và i u kĩ thu t, nhi m v công tác, gi i quy t vi c 49 Hi n pháp năm 1946; i u 48 Hi n pháp năm 1959; i u 87 Hi n pháp năm 1980). c p phát v t tư, ti n v n, lao ng, phương ti n và các công vi c khác...”. Như v y, xét Thông tư s 02/BT cũng ch quy nh v tên v n i dung, quy t nh c a b trư ng v a g i và n i dung ch y u c a các văn b n có th là văn b n quy ph m pháp lu t (trong pháp quy ch không quy nh trình t và th t c ban hành. trư ng h p dùng ban hành các ch , th Th tư, chưa có s phân bi t rõ ràng văn l thu c lĩnh v c công tác c a ngành) và có b n quy ph m pháp lu t v i các lo i văn b n th là văn b n cá bi t (trong trư ng h p mang tính ch t pháp lí khác. Trong hi n ư c s d ng b nhi m, khen thư ng, k pháp, các lu t v t ch c nhà nư c và các lu t cán b ...) nhưng l i ư c x p vào nhóm văn b n dư i lu t khác chưa ưa ra ư c văn b n pháp quy trong Thông tư này. nh nghĩa v văn b n quy ph m pháp lu t M c dù có nh ng h n ch như v y 12 T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007
  3. nghiªn cøu - trao ®æi nhưng ho t ng ban hành văn b n quy pháp lu t i u ch nh ho t ng ban hành văn ph m pháp lu t c a nhà nư c ta trư c năm b n quy ph m pháp lu t ti p t c ư c hoàn 1986 cũng ã t ư c nh ng thành t u thi n trên cơ s các quy nh c a Hi n pháp áng k . S li u th ng kê cho th y t năm năm 1992 và các lu t v t ch c và ho t 1945 n năm 1986, các cơ quan nhà nư c ng c a b máy nhà nư c như Lu t t ch c trung ương ã ban hành g n 10.000 văn b n Qu c h i, Lu t t ch c Chính ph . Trong ó, quy ph m pháp lu t các lo i.(1) m t văn b n áng chú ý v v n này là Thông tư s 33/BT ngày 10/12/1992 c a B 2. Pháp lu t i u ch nh ho t ng ban trư ng, Ch nhi m Văn phòng Chính ph hành văn b n quy ph m pháp lu t t năm hư ng d n v hình th c văn b n và vi c ban 1986 n nay hoàn thi n h th ng pháp lu t áp ng hành văn b n c a các cơ quan hành chính yêu c u c a công cu c i m i, nhi m v nhà nư c. Có th nói, v i hai văn b n này c p thi t ư c t ra là ph i hoàn thi n cơ s trong giai o n u c a th i kì i m i, ho t pháp lí cho ho t ng ban hành văn b n quy ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t ph m pháp lu t. Trong giai o n này, pháp c a nư c ta ã t ng bư c i vào n n n p. lu t i u ch nh ho t ng ban hành văn b n Tuy nhiên, hai văn b n trên ch là bư c quy ph m pháp lu t ngày càng hoàn thi n, u, chưa áp ng ư c yêu c u c a th c th hi n nh ng khía c nh cơ b n sau: ti n ho t ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t. Vì v y, t các văn b n này, qua -Mc i u ch nh pháp lu t i v i m t quá trình nghiên c u, hoàn thi n và th o ho t ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu n, ngày 12/11/1986, Qu c h i khoá IX ã lu t ngày càng cao M t trong nh ng văn b n quy ph m pháp thông qua Lu t ban hành văn b n quy ph m lu t u tiên t n n móng cho quá trình hoàn pháp lu t năm 1996 và ã ư c Qu c h i thi n pháp lu t i u ch nh ho t ng ban hành khoá XI s a i, b sung b ng Lu t s a i, văn b n quy ph m pháp lu t là Quy ch xây b sung m t s i u c a Lu t ban hành văn d ng lu t và pháp l nh ư c ban hành kèm b n quy ph m pháp lu t ư c thông qua theo Ngh quy t s 91/NQ-H NN8 ngày ngày 16/12/2002 (dư i ây, hai văn b n này 6/8/1988 c a H i ng Nhà nư c. N u như s ư c g i chung là: Lu t ban hành văn giai o n trư c năm 1986, do chưa có quy b n quy ph m pháp lu t). Năm 2004, Qu c nh rõ ràng nên s ph i h p gi a các cơ h i khoá XI ti p t c thông qua Lu t ban quan nhà nư c trong vi c ban hành văn b n hành văn b n quy ph m pháp lu t c a h i quy ph m pháp luât còn lúng túng, thi u ng nhân dân và u ban nhân dân. Như khoa h c thì nh vào Quy ch xây d ng lu t v y, ch trong m t th i gian ng n, các o và pháp l nh, ho t ng này ã t ng bư c lu t i u ch nh ho t ng ban hành văn b n ư c n nh.(2) Ti p sau s ra i c a Quy quy ph m pháp lu t ã ư c thông qua. ây ch xây d ng lu t và pháp l nh, v i s ra i ư c coi là m t bư c ti n quan tr ng trong c a Hi n pháp năm 1992, các quy nh c a vi c hoàn thi n pháp lu t i u ch nh ho t T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007 13
  4. nghiªn cøu - trao ®æi ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t văn b n quy ph m pháp lu t c a h i ng nư c ta. Các văn b n này ã th c s tr nhân dân và u ban nhân dân ã i u ch nh thành cơ s pháp lí cho ho t ng ban hành ho t ng c a các ch th tham gia các giai văn b n quy ph m pháp lu t trong th i kì i o n c a ho t ng ban hành văn b n quy m i nư c ta. ph m pháp lu t c a h i ng nhân dân và u ban nhân dân các c p. Bên c nh ó, trình t , - N i dung i u ch nh pháp lu t trong th t c ban hành văn b n quy ph m pháp lu t lĩnh v c ho t ng ban hành văn b n quy c a các cơ quan có th m quy n khác cũng ph m pháp lu t ngày càng toàn di n i u này th hi n m t s i m sau: ư c ban hành r t c th trong m t s văn M t là, ph m vi i u ch nh ã m r ng b n khác. C th là trên cơ s Lu t ban hành t i các quan h phát sinh t t c các giai văn b n quy ph m pháp lu t, các cơ quan o n c a ho t ng ban hành văn b n quy khác c a Nhà nư c ã ban hành văn b n quy ph m pháp lu t: L p chương trình, thông qua ph m pháp lu t thu c th m quy n c a mình chương trình xây d ng văn b n; so n th o ch ng h n, Quy t nh s 28/1998/Q -BCN văn b n quy ph m pháp lu t; th m tra d án ngày 04/27/1998 c a B trư ng B công ho c d th o văn b n quy ph m pháp lu t; nghi p v vi c ban hành quy ch xây d ng, ban cơ quan có th m quy n xem xét và cho ý hành văn b n quy ph m pháp lu t trong ngành ki n v d th o văn b n; l y ý ki n c a các công nghi p; Quy t nh s 1175/Q -BBCVT i tư ng v d th o văn b n; cơ quan có ngày 12/31/2003 c a B trư ng B bưu chính th m quy n xem xét thông qua ho c kí vi n thông ban hành Quy ch so n th o, ban hành văn b n quy ph m pháp lu t; công th m nh và ban hành văn b n quy ph m b văn b n quy ph m pháp lu t và ki m tra, pháp lu t; Quy t nh s 1484/Q -UBTDTT x lí văn b n quy ph m pháp lu t. Ngay t ngày 23/08/2006 c a B trư ng, Ch nhi m b n Quy ch xây d ng lu t và pháp l nh U ban th d c th thao quy t nh ban hành ư c ban hành kèm theo Ngh quy t s Quy ch v trình t , th t c so n th o, th m 91/NQ-H NN8 ngày 6/8/1988 c a H i ng nh, ban hành văn b n quy ph m pháp lu t Nhà nư c, quy n và nghĩa v c a các ch c a U ban th d c th thao… th khác nhau trong quá trình ban hành văn Hai là, các quy nh c a pháp lu t hi n b n quy ph m pháp lu t ã ư c quy nh hành i u ch nh ho t ng ban hành văn b n khá c th . Pháp lu t hi n hành i u ch nh quy ph m pháp lu t ã xác nh rõ nhi m v , ho t ng ban hành văn b n quy ph m pháp quy n h n và trách nhi m c a các ch th lu t cũng quy nh các v n này r t rõ tham gia vào quá trình ban hành văn b n quy ràng. Ch ng h n, Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t. Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t ã quy nh khá chi ti t trình ph m pháp lu t và Lu t ban hành văn b n t và th t c ban hành ngh quy t, lu t c a quy ph m pháp lu t c a h i ng nhân dân Qu c h i và pháp l nh, ngh quy t c a U và u ban nhân dân ã quy nh r t rõ quy n ban thư ng v Qu c h i... Lu t ban hành và nghĩa v c a các ch th tham gia ho t 14 T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007
  5. nghiªn cøu - trao ®æi ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t + Các quy nh pháp lu t hi n hành i u t vi c l p k ho ch và chương trình ban ch nh ho t ng ban hành văn b n quy ph m hành văn b n cho n vi c so n th o, th o pháp lu t ã phân nh rõ hơn th m quy n lu n, thông qua và công b văn b n quy ban hành văn b n quy ph m pháp lu t, tránh ph m pháp lu t. Ch ng h n, các i u 22, 23 ư c s trùng l p v i các quy nh v ch c và 24 Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp năng, nhi m v và quy n h n c a các cơ lu t quy nh khá c th quy n và nghĩa v quan nhà nư c ư c quy nh trong pháp c a các ch th trong quá trình l p chương lu t i u ch nh vi c t ch c và ho t ng c a trình và thông qua chương trình xây d ng các cơ quan này. lu t, pháp l nh. Trong ó, cơ quan, t ch c, Trư c h t, c n ph i kh ng nh r ng ban i bi u Qu c h i có quy n trình d án lu t hành văn b n quy ph m pháp lu t (theo theo quy nh c a hi n pháp g i ngh xây nghĩa r ng) là ho t ng c a Nhà nư c, ch d ng lu t và pháp l nh n U ban thư ng y u ư c th c hi n b i các cơ quan nhà v Qu c h i và Chính ph ; Chính ph l p d nư c có th m quy n theo quy nh c a pháp ki n chương trình xây d ng lu t, pháp l nh lu t. Tuy nhiên, i u này không có nghĩa là v nh ng v n thu c ph m vi ch c năng, ch có các cơ quan nhà nư c m i tham gia nhi m v , quy n h n c a mình trình U ban vào ho t ng ban hành văn b n quy ph m thư ng v Qu c h i; U ban pháp lu t c a pháp lu t. M i cá nhân và t ch c u có th Qu c h i ch trì và ph i h p v i các cơ tham gia vào ho t ng này trong t ng giai quan khác c a Qu c h i th m tra d ki n o n c th và v i nh ng hình th c c th . c a Chính ph v chương trình xây d ng Vì v y, v m t lí lu n, không nên cho r ng lu t, pháp l nh và ngh xây d ng lu t và ho t ng ban hành văn b n quy ph m pháp pháp l nh c a các cơ quan khác, t ch c và lu t là m t ho t ng riêng bi t c a các cơ i bi u Qu c h i; U ban thư ng v Qu c quan nhà nư c. Do ó, không th ưa các h i l p d án, chương trình xây d ng lu t, quy nh c a pháp lu t i u ch nh ho t ng pháp l nh trình Qu c h i quy t nh; Qu c ban hành văn b n quy ph m pháp lu t vào h i quy t nh chương trình xây d ng lu t, m t n i dung trong các lu t v t ch c và pháp l nh… Các i u kho n khác c a Lu t ho t ng c a các cơ quan trong b máy nhà ban hành văn b n quy ph m pháp lu t cũng nư c. V i quan i m ó, pháp lu t i u quy nh rõ quy n và nghĩa v c a ch th ch nh ho t ng ban hành văn b n quy ph m tham gia ho t ng ban hành văn b n quy pháp lu t ã xác nh r t rõ ph m vi i u ph m pháp lu t. ch nh c a nó tránh ư c s trùng l p v i Ngoài ra, m c hoàn thi n c a pháp các quy nh v t ch c và ho t ng c a lu t i u ch nh ho t ng ban hành văn b n các cơ quan nhà nư c. Ngay L i nói u c a quy ph m pháp lu t trong 20 năm i m i Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t còn th hi n tính ng b c a nó trên hai ã xác nh:“Lu t này quy nh th m quy n, khía c nh cơ b n dư i ây: th t c và trình t ban hành văn b n quy T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007 15
  6. nghiªn cøu - trao ®æi ph m pháp lu t” và L i nói u c a Lu t i u này ư c th hi n r t rõ trong các quy ban hành văn b n quy ph m pháp lu t c a nh c a pháp lu t i u ch nh ho t ng ban h i ng nhân dân và u ban nhân dân cũng hành văn b n quy ph m pháp lu t. Ví d , xác nh: Lu t này quy nh th m quy n, th th m quy n v hình th c c a văn b n quy ph m pháp lu t thư ng ư c xác nh trong t c và trình t ban hành văn b n quy ph m các quy nh c a pháp lu t v nhi m v và pháp lu t c a h i ng nhân dân và u ban nhân dân”. Các văn b n quy ph m pháp quy n h n c a các cơ quan nhà nư c. Vì th , lu t khác v v n này cũng ã nêu c th các quy nh c a pháp lu t v ban hành văn ph m vi i u ch nh c a chúng. i u ó cho b n quy ph m pháp lu t d a trên các quy th y pháp lu t i u ch nh ho t ng ban nh ó xác nh th m quy n theo hình hành văn b n quy ph m pháp lu t ã xác th c văn b n c a cơ quan ban hành văn b n. nh ư c ph m vi c a chúng và vì th nó tránh tình tr ng trùng l p, mâu thu n gi a tránh ư c s trùng l p v i các quy nh các quy nh v ban hành văn b n quy ph m khác trong lĩnh v c t ch c và ho t ng c a pháp lu t v i các quy nh v nhi m v , các cơ quan trong b máy nhà nư c. Các quy quy n h n c a các cơ quan nhà nư c, các nh c a pháp lu t i u ch nh ho t ng ban quy nh v th m quy n theo n i dung c a hành văn b n quy ph m pháp lu t c a các cơ văn b n quy ph m pháp lu t thư ng vi n d n quan nhà nư c ch quy nh th m quy n c a các quy nh v nhi m v , quy n h n c a cơ các cơ quan trong vi c ban hành văn b n quy quan nhà nư c có th m quy n ban hành văn ph m pháp lu t ch không quy nh v n i b n quy ph m pháp lu t ư c quy nh dung các v n thu c th m quy n quy t trong lu t v t ch c và ho t ng c a cơ nh c a các cơ quan ó theo ch c năng và quan ó. Ch ng h n, “Ngh quy t c a h i nhi m v c a mình ư c xác nh trong ng nhân dân huy n ư c ban hành pháp lu t v t ch c b máy nhà nư c. quy t nh ch trương, bi n pháp trong các M t khác, các quy nh c a pháp lu t lĩnh v c kinh t , giáo d c, y t , văn hoá, i u ch nh ho t ng ban hành văn b n quy thông tin, th d c th thao, xã h i, i s ng, ph m pháp lu t cũng ã xác nh rõ ư c khoa h c và công ngh , tài nguyên và môi m i quan h gi a pháp lu t i u ch nh ho t trư ng, qu c phòng, an ninh, tr t t , an ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t toàn xã h i, th c hi n chính sách dân t c và v i pháp lu t v t ch c b máy nhà nư c. chính sách tôn giáo, thi hành pháp lu t, xây Xét khía c nh nh t nh, các cơ quan nhà d ng chính quy n a phương và qu n lí nư c có th m quy n óng vai trò quy t nh a gi i hành chính trên a bàn huy n quy trong ho t ng ban hành văn b n quy ph m nh t i các i u 19, 20, 21, 22, 23, 24 và pháp lu t, vì th pháp lu t i u ch nh ho t 25 c a Lu t t ch c h i ng nhân dân và ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t u ban nhân dân và các văn b n quy ph m có m i quan h m t thi t v i pháp lu t v t pháp lu t khác có liên quan c a cơ quan nhà ch c và ho t ng c a b máy nhà nư c. nư c c p trên” (kho n 1 i u 15 Lu t ban 16 T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007
  7. nghiªn cøu - trao ®æi hành văn b n quy ph m pháp lu t c a h i ph m pháp lu t trong ph m vi th m quy n ng nhân dân và u ban nhân dân). c a mình. Ch ng h n, trên cơ s Lu t ban + Các văn b n, các quy nh i u ch nh hành văn b n quy ph m pháp lu t năm 1996, ho t ng ban hành văn b n quy ph m pháp Chính ph ã ban hành Ngh nh s lu t luôn m b o s th ng nh t. 101/1997/CP ngày 23/9/1997 c a Chính ph i u này xu t phát t nguyên t c ư c quy nh chi ti t thi hành m t s i u c a xác l p trong các văn b n ó: “Văn b n quy Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t. Khi Qu c h i ban hành Lu t b sung, s a ph m pháp lu t ư c ban hành ph i phù h p i m t s i u c a Lu t ban hành văn b n v i hi n pháp, b o m tính th ng nh t, th quy ph m pháp lu t năm 2002, Chính ph ã b c hi u l c pháp lí c a văn b n trong h ban hành Ngh nh s 161/2005/N -CP th ng pháp lu t; văn b n do cơ quan nhà ngày 27/12/2005 quy nh chi ti t và hư ng nư c c p dư i ban hành ph i phù h p v i d n thi hành m t s i u c a Lu t ban bành văn b n quy ph m pháp lu t c a cơ quan nhà nư c c p trên” ( i u 2 Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t và Lu t s a i, văn b n quy ph m pháp lu t). Nguyên t c b sung m t s i u c a Lu t ban hành văn này không ch áp d ng i v i các văn b n b n quy ph m pháp lu t thay th Ngh quy ph m pháp lu t i u ch nh các lĩnh v c nh s 101/1997/N -CP. Trên cơ s các khác c a i s ng xã h i mà trư c h t nó văn b n này, các cơ quan nhà nư c khác ư c áp d ng i v i chính h th ng các văn trong ph m vi nhi m v , quy n h n c a b n i u ch nh ho t ng ban hành văn b n mình ư c pháp lu t quy nh cũng ã ban quy ph m pháp lu t c a các cơ quan nhà hành các văn b n c th hoá các quy nh nư c. Vì th , nghiên c u h th ng các quy c a Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp nh i u ch nh ho t ng ban hành văn b n lu t và các ngh nh hư ng d n như ã phân quy ph m pháp lu t, chúng ta luôn th y ư c tích ph n trên. H th ng các văn b n ư c tính th ng nh t c a chúng. Trong h th ng xây d ng theo th b c như v y ã t o ra s các văn b n quy i u ch nh ho t ng ban ng b c a h th ng quy nh pháp lu t hành văn b n quy ph m pháp lu t, Lu t ban i u ch nh ho t ng ban hành văn b n quy hành văn b n quy ph m pháp lu t và Lu t ph m pháp lu t. ban hành văn b n quy ph m pháp lu t c a Tính th ng nh t c a các quy nh i u h i ng nhân dân và u ban nhân dân là ch nh ho t ng ban hành văn b n quy ph m nh ng văn b n có giá tr pháp lí cao ư c pháp lu t còn ư c b o m b i chính các ban hành phù h p v i Hi n pháp. Trên cơ s quy nh i u ch nh ho t ng này thông qua nh ng văn b n này, các cơ quan nhà nư c văn b n quy ph m pháp lu t ã xây d ng cơ trong ph m vi ch c năng nhi m v quy n ch ki m tra và x lí văn b n quy ph m pháp h n c a mình ã ban hành các văn b n lu t. Cơ ch ki m tra và x lí văn b n quy i u ch nh ho t ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t ư c quy nh r t c th T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007 17
  8. nghiªn cøu - trao ®æi trong Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp thân các văn b n i u ch nh ho t ng này lu t và Lu t ban hành văn b n quy ph m ph i tr i qua r t nhi u giai o n và có s pháp lu t c a h i ng nhân dân và u ban tham gia óng góp ý ki n c a nhi u cá nhân, nhân dân và c bi t là các quy nh Ngh t ch c, các nhà khoa h c và s quan tâm nh s 135/2003/N -CP ngày 14/11/2003 úng m c c a các cơ quan tham gia quá v ki m tra và x lí văn b n quy ph m pháp trình so n th o và thông qua văn b n quy lu t. ây là cơ s pháp lí quan tr ng cho ph m pháp lu t. Vì v y, các văn b n này ho t ng c a các cơ quan có th m quy n ư c trình bày khoa h c, các chương, các trong vi c ki m tra và x lí các văn b n quy i u ư c trình bày h p lí là i u không th ph m pháp lu t i u ch nh quan h xã h i ph nh n. Thêm vào ó, các thu t ng ư c các lĩnh v c khác nhau c a i s ng xã h i s d ng trong các văn b n khá rõ ràng, m t nói chung và trong lĩnh v c ban hành văn s khái ni m pháp lí cơ b n liên quan n b n quy ph m pháp lu t nói riêng m ho t ng ban hành văn b n quy ph m pháp b o tính th ng nh t c a chúng. Nói cách lu t ã ư c làm rõ. Ví d : i u 1 Lu t ban khác, Ngh nh này cũng có vai trò trong hành văn b n quy ph m pháp lu t quy nh: vi c b o m tính th ng nh t c a h th ng “Văn b n quy ph m pháp lu t là văn b n do các quy nh c a pháp lu t i u ch nh ho t cơ quan nhà nư c có th m quy n ban hành ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t. theo th t c, trình t lu t nh, trong ó có Bên c nh ó, m c hoàn thi n c a quy t c x s chung, ư c Nhà nư c b o pháp lu t i u ch nh ho t ng ban hành văn m th c hi n nh m i u ch nh các quan h b n quy ph m pháp lu t còn th hi n kĩ xã h i theo nh hư ng XHCN”. M c dù còn t ra t khái ni m này3 thu t pháp lí trong vi c xây d ng các quy có nh ng v n nh c a pháp lu t trong lĩnh v c này ã t nhưng ây là l n u tiên khái ni m văn b n n trình khá cao. i u này th hi n trư c quy ph m pháp lu t ư c ghi nh n chính h t là trong giai o n này các quy nh cơ th c, th hi n rõ s phát tri n v nh n th c b n c a pháp lu t i u ch nh ho t ng ban và góp ph n t o ra m t s khác bi t l n so hành văn b n quy ph m pháp lu t ư c xây v i pháp lu t i u ch nh ho t ng này các d ng trong các văn b n có giá tr pháp lí cao, giai o n trư c. ch y u là lu t c a Qu c h i. ây là s khác Như v y, trong 20 năm v a qua, pháp bi t cơ b n so v i giai o n trư c. Vi c các lu t i u ch nh ho t ng ban hành văn b n quy nh i u ch nh ho t ng ban hành văn quy ph m pháp lu t ã có nh ng bư c phát b n quy ph m pháp lu t ư c ban hành dư i tri n áng k . Các quy nh i u ch nh ho t hình th c lu t c a Qu c h i cho th y chúng ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t ã ư c u tư áng k . N u xét t quy trình toàn di n hơn, ng b hơn và chúng ư c ban hành ra văn b n lu t ư c Lu t ban hành ban hành trình kĩ thu t pháp lí cao hơn văn b n quy ph m pháp lu t quy nh thì b n r t nhi u so v i giai o n trư c. S phát 18 T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007
  9. nghiªn cøu - trao ®æi tri n c a pháp lu t i u ch nh ho t ng ban h n c a Chính ph chưa ư c ti n hành hành văn b n quy ph m pháp lu t ã t o ra ng b t vi c phân tích chính sách, quy t cơ s pháp lí quan tr ng cho ho t ng ban nh chính sách n vi c c th hoá chính hành văn b n quy ph m pháp lu t nư c ta sách ó trong các lu t, pháp l nh nên trong trong giai o n này và óng vai trò quan m t s d án lu t, pháp l nh ư c xem xét tr ng i v i vi c hoàn thi n h th ng pháp quy t nh ưa vào d ki n chương trình lu t Vi t Nam trong i u ki n phát tri n n n chưa xác nh rõ ư c s c n thi t cũng như kinh t th trư ng nh hư ng XHCN và quá ph m vi và i tư ng i u ch nh, chưa xu t trình h i nh p qu c t . phát t tính ch t c thù c a các quan h xã h i trong m i lĩnh v c c th 3. Nh ng v n t ra cho vi c hoàn l a ch n gi i pháp i u ch nh b ng pháp lu t”.(4) thi n pháp lu t i u ch nh ho t ng ban Th hai, c n hoàn thi n pháp lu t i u hành văn b n quy ph m pháp lu t Vi t ch nh ho t ng ban hành văn b n quy ph m Nam hi n nay M c dù ã t ư c nh ng k t qu r t pháp lu t tránh tình tr ng cơ quan ch trì áng khích l trong quá trình phát tri n, pháp so n th o l i là các cơ quan qu n lí nhà lu t i u ch nh ho t ng ban hành văn b n nư c. Vi c làm này có th s d n n các quy ph m pháp lu t c a nư c ta v n còn b c văn b n quy ph m pháp lu t mang tính ch l nh ng h n ch c n kh c ph c áp ng quan g n v i l i ích c a cơ quan ch trì so n nh ng òi h i c a th c ti n hoàn thi n h th o vì th làm gi m i hi u l c th c t c a th ng pháp lu t trong th i gian t i. văn b n. nư c ta hi n nay có t i hơn 90% Trư c h t là v n l p d ki n chương d án lu t, pháp l nh do Chính ph ch trì. trình xây d ng lu t, pháp l nh. Có th nói Nh ng d án lu t này ph n l n ư c giao ây là bư c óng vai trò quan tr ng i v i cho các b , cơ quan ngang b so n th o. tính kh thi c a chương trình xây d ng lu t Theo lí thuy t thì cơ quan qu n lí nhà nư c và pháp l nh. Các quy nh trong pháp lu t là nơi t ch c th c hi n pháp lu t, nơi ưa v chương trình xây d ng các văn b n quy các quy nh c a pháp lu t vào cu c s ng. ph m pháp lu t còn quá khái quát và chung Vì v y có không ít ý ki n cho r ng v i cách chung vì th các chương trình ư c l p ra th c làm lu t như v y s d n n tình tr ng thi u tính kh thi. Các quy nh pháp lu t c c b , “v a á bóng, v a th i còi”, thi u i u ch nh ho t ng han hành văn b n quy khách quan trong vi c tham mưu ban hành chính sách, pháp lu t.(5) ph m pháp lu t còn thi u các quy nh v quy trình l p d ki n chương trình xây d ng Th ba, b sung thêm các quy nh liên pháp lu t. Có m t th c t là “vi c xem xét, quan n kĩ thu t pháp lí và nh ng quy nh xác nh c th nh ng òi h i v n i dung quy t nh ưa các d án lu t, pháp l nh c a t ng lo i văn b n quy ph m pháp lu t vào d ki n chương trình xây d ng lu t, m b o ch t lư ng c a các văn b n, tránh pháp l nh thu c ph m vi nhi m v quy n T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007 19
  10. nghiªn cøu - trao ®æi tình tr ng nhi u văn b n lu t quy nh quá nh c a pháp lu t v ban hành văn b n quy chung chung d n n vi c ph i có nhi u văn ph m pháp lu t hi n hành nư c ta hi n b n hư ng d n thi hành kèm theo. C th là nay, v n này chưa th c s ư c coi tr ng các quy nh c a pháp lu t i u ch nh ho t ho c n u có ch là nh ng quy nh mang tính ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t ch t hình th c mà chưa có cơ ch b o m c n ph i xác nh rõ ràng n i dung c n quy hi u qu th c s c a nhân dân trong ho t nh c a t ng lo i văn b n, ch ng h n, văn ng ban hành văn b n quy ph m pháp lu t. b n lu t ph i quy nh chi ti t n âu, n i Trong M c 6 Chương 3 Lu t ban hành văn dung c a pháp l nh quy nh n âu b n quy ph m pháp lu t, các quy nh v l y tránh trình tr ng khi chưa th ng nh t ư c ý ki n nhân dân v d án lu t, d án pháp gi i pháp cho các v n c n i u ch nh, các l nh còn sơ sài, chưa th c s xác nh rõ nhà làm lu t l i ưa ra quy nh “v n này trách nhi m c a các cơ quan nhà nư c có giao cho Chính ph ho c các cơ quan có th m quy n trong vi c ti p thu ý ki n c a th m quy n nào ó quy nh c th ”. nhân dân. Các câu h i như: nh ng văn b n Th tư là v n l y ý ki n nhân dân i nào s ư c ưa ra l y ý ki n nhân dân? v i d th o văn b n quy ph m pháp lu t. Ý ki n c a nhân dân i v i các d án và d ây là v n r t nh y c m b i vi c l y ý th o văn b n quy ph m pháp lu t ư c x lí ki n nhân dân không ơn thu n ch là m t như th nào? ti p th ra sao? không ti p th v n thu c quy trình l p pháp mà nó còn là vì lí do gì?... chưa có câu tr l i m t cách m t bi u hi n quan tr ng c a ch dân ch xác áng trong các quy nh c a pháp lu t trong nhà nư c pháp quy n. Ngoài ra, vi c hi n hành./. l y ý ki n nhân dân trong quá trình ban hành (1).Xem: Lê Minh Tâm, “Xây d ng và hoàn thi n h văn b n quy ph m pháp lu t còn có ý nghĩa th ng pháp lu t Vi t Nam - Nh ng v n lí lu n và r t l n trong vi c giáo d c và nâng cao ý th c ti n”, Nxb. CAND, Hà N i 2003. S li u th ng th c pháp lu t c a nhân dân - i u có ý kê cho th y t tháng 9/1945 n tháng 12/1954 có nghĩa quan tr ng trong vi c b o m hi u kho ng 1747 văn b n (tr. 77); t năm 1955 n nă m 1959 có kho ng 1917 văn b n (tr. 90); t năm 1958 l c th c t c a văn b n quy ph m pháp lu t. n năm 1075 có kho ng 3857 văn b n (tr. 97); t Vi c l y ý ki n nhân dân trong ho t ng năm 1976 n năm 1980 có kho ng 779 văn b n (tr. ban hành văn b n quy ph m pháp lu t nh m 109); t năm 1980 n năm 1986 có kho ng 1114 văn m b o cho các văn b n quy ph m pháp b n (tr. 113). (2).Xem: Nguy n Quang Minh, “M t s v n lu t khi ã ư c ban hành th hi n ư c v quy trình l p pháp c a Qu c h i”, T p chí nghiên úng b n ch t c a pháp lu t xã h i ch nghĩa c u l p pháp, s 1/2002. là th hi n ý chí c a giai c p công nhân và (3).Xem: oàn Th T Uyên, “Bàn v khái ni m văn nhân dân lao ng. Vì v y, c n ph i coi b n quy ph m pháp lu t”, T p chí lu t h c, s 2/2004. tr ng v n này trong ho t ng ban hành (4), (5). Báo Pháp lu t Vi t Nam, s 210 (2.992) ngày văn b n quy ph m pháp lu t. Trong các quy 01/9/2006, tr. 15. 20 T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2