Nhà lãnh đạo hiệu quả

134<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 3 (36) 2014<br /> <br /> NHÀ LÃNH ĐẠO HIỆU QUẢ<br /> Nguyễn Văn Khanh1<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nhà lãnh đạo hiệu quả là người mang lại hiệu quả cao cho tổ chức. Học hỏi liên<br /> tục và mạnh mẽ sẽ giúp nhà lãnh đạo có kỹ năng tư duy hệ thống mở, kỹ năng giải quyết<br /> vấn đề một cách sáng tạo, khả năng thích nghi với những sự thay đổi; nhằm mang lại<br /> hiệu quả cao hơn cho tổ chức do tầm nhìn xa hơn của nhà lãnh đạo!<br /> ABSTRACT<br /> An effective leader is the one who creates highly effective results to the organization.<br /> Continuous learning  and strong  will help  the  leader develop open system  thoughs,<br /> creative problem-solving skills, the abilities to adapt to change in order to bring greater<br /> effectiveness to the organization thanks to the leader’s a farther vision.<br /> <br /> Hiệu quả công việc của tổ chức phần<br /> lớn phụ thuộc vào hoạt động của nhà lãnh<br /> đạo. Hiệu quả được đo lường thông qua<br /> các kết quả có được từ sự chỉ đạo hoặc<br /> tầm ảnh hưởng của nhà lãnh đạo đối với<br /> tổ chức. Trong mọi lĩnh vực và mọi cấp<br /> độ, nếu công việc của đơn vị thiếu hiệu<br /> quả hoặc thậm chí bê bối, cần phải chấn<br /> chỉnh thì nói chung nơi ấy thiếu một nhà<br /> lãnh đạo hiệu quả. Đặc biệt khi môi trường<br /> sống thay đổi quá nhanh thì việc cần có<br /> nhà lãnh đạo hiệu quả trở nên cấp thiết và<br /> quan trọng hơn bao giờ hết.<br /> Cấp độ hiệu quả của nhà lãnh đạo<br /> thường được đánh giá qua khả năng lãnh<br /> đạo mà khả năng này xuất phát từ những<br /> cá tính, phẩm chất, kỹ năng, kiến thức,<br /> phong cách và nhân cách của họ.<br /> Những cá tính nổi bật của nhà lãnh<br /> đạo góp phần tạo nên hiệu quả trong lãnh<br /> đạo là sự chân thật, trưởng thành về lý trí<br /> và tình cảm, biết hạn chế hoặc tránh căng<br /> thẳng, có bản lĩnh và khao khát lãnh đạo.<br /> Những phẩm chất và kỹ năng thường<br /> phải có của nhà lãnh đạo: dám nhìn thẳng<br /> 1 ThS, Trường Đại học Mở TP.HCM.<br /> <br /> vào sự thật với suy nghĩ độc lập, dám làm<br /> và dám tự chịu trách nhiệm; biết ứng xử<br /> , giao tiếp và hợp tác; biết lắng nghe, cởi<br /> mở và thích nghi với cái mới; biết thu<br /> thập, giải quyết thông tin và truyền thông<br /> có hiệu quả; biết cảm thông, thấu hiểu và<br /> khoan dung; biết tự chủ, khiêm tốn và sửa<br /> sai; có tâm huyết, kiên định và tinh thần<br /> trách nhiệm cao (đặc biệt là trách nhiệm<br /> xã hội); biết tự kỷ luật, trung thực và nhất<br /> quán giữa lời nói với việc làm; biết phân<br /> quyền, hướng dẫn và phát triển nhân sự<br /> đặc biệt là phát hiện, sử dụng và phát huy<br /> hiệu quả của nhân tài; biết tận dụng thời<br /> cơ hay khoảnh khắc lịch sử may mắn; biết<br /> tập trung vào khách hàng ; biết truyền cảm<br /> hứng và tạo động lực phát triển cho nhân<br /> viên; biết huấn luyện, động viên nhân viên<br /> và tự động viên; biết xây dựng các mối<br /> quan hệ, phát huy sức mạnh của tổ chức<br /> và giảm thiểu rủi ro của môi trường; đủ<br /> thông minh với tự tin để giải quyết vấn đề<br /> và sẵn sàng ra quyết định; biết học hỏi liên<br /> tục để quản trị sự thay đổi và quyết đoán<br /> phù hợp; có tầm nhìn chiến lược, năng lực<br /> <br /> TRAO ĐỔI HỌC THUẬT<br /> <br /> tư duy và tổ chức phù hợp với tầm hoạt<br /> động… Dĩ nhiên, tùy vị trí và cấp độ lãnh<br /> đạo mà những trọng số của các kỹ năng<br /> và phẩm chất này sẽ có những yêu cầu ở<br /> những mức độ khác nhau.<br /> Thử thách của người lãnh đạo ngày<br /> càng nhiều, việc xây dựng mối quan hệ<br /> hợp tác trong và ngoài tổ chức sẽ trở thành<br /> một trong những kỹ năng quan trọng nhất<br /> của nhà lãnh đạo trong tương lai.<br /> Người lãnh đạo hiệu quả phải có một<br /> vài phẩm chất đặc biệt nổi bật để thích ứng<br /> với hoàn cảnh mỗi khi tri thức bùng nổ,<br /> mọi thay đổi diễn ra nhanh chóng là tầm<br /> nhìn nhanh hơn xa hơn và tính quyết đoán<br /> mạnh mẽ hơn.<br /> Trong nền kinh tế tri thức và toàn cầu<br /> hóa hiện nay, ngoài kiến thức chuyên môn<br /> trong lĩnh vực đang hoạt động, nhà lãnh<br /> đạo còn phải có các kiến thức tổng hợp<br /> liên quan đến phạm vi hoạt động của mình<br /> như kiến thức quản lý hành chánh và các<br /> qui định pháp luật … Kiến thức luôn luôn<br /> động và dễ bị lạc hậu; do đó nhà lãnh đạo<br /> luôn cập nhật thông tin, học hỏi liên tục và<br /> mạnh mẽ để có tầm nhìn nhanh hơn và xa<br /> hơn!<br /> Đối với doanh nghiệp, hiệu quả hoạt<br /> động vượt trội chỉ đến với những nhà lãnh<br /> đạo có chí làm ăn lớn đồng thời có đủ tri<br /> thức về thị trường, tài chính và công nghệ.<br /> Những ông chủ của các doanh nghiệp đã<br /> thành công nhờ sự sáng tạo và tầm nhìn xa<br /> như Masaru Ibuka và Akio Morita (Sony),<br /> Steven Paul Jobs (Appple). Lần đầu tiên<br /> trong lịch sử nhân loại, một người đã có<br /> tài sản cá nhân lớn nhất thế giới nhờ sự<br /> thông minh và tầm nhìn xa như Bill Gates.<br /> Những ông chủ của các doanh nghiệp<br /> trí tuệ như vậy đã xuất hiện và sẽ xuất<br /> hiện ngày càng nhiều như Larry Page và<br /> Sergey Brin (Google), Mark Zuckerberg<br /> (Facebook)…<br /> Nhà lãnh đạo biết vận dụng linh hoạt<br /> nhiều phong cách lãnh đạo khác nhau tùy<br /> <br /> 135<br /> <br /> theo tình huống, hoàn cảnh, đối tượng cụ<br /> thể và sự khác biệt trong phong cách của<br /> mỗi người. Đặc biệt cần xây dựng phong<br /> cách lãnh đạo không những hướng về cống<br /> hiến mà còn là tác nhân thay đổi trong tổ<br /> chức, góp phần tạo nên hành vi đạo đức<br /> của nhân viên - để mang lại sức mạnh tối<br /> ưu cho tổ chức.<br /> Nhà lãnh đạo không ngừng hoàn<br /> thiện nhân cách và phát triển tầm lãnh đạo<br /> của mình để luôn được mọi người trong tổ<br /> chức công nhận, tôn trọng và trung thành.<br /> Quyền lực được công nhận đến từ sức ảnh<br /> hưởng của nhà lãnh đạo luôn tạo cho họ<br /> một vị trí bền vững và sự chủ động cao<br /> trong công việc.<br /> Thuật lãnh đạo không chỉ giới hạn ở<br /> những vị trí quản lý, mà khi cần thiết còn<br /> có thể lan tỏa đến bất kỳ vị trí nào trong<br /> tổ chức theo nhiều cách khác nhau. Do đó<br /> nhà lãnh đạo giỏi là người biết tạo ra nhiều<br /> nhà lãnh đạo khác, để trở thành nhà lãnh<br /> đạo của những nhà lãnh đạo nhằm gia tăng<br /> bội số sự phát triển của tổ chức. Biết tạo ra<br /> lớp người lãnh đạo kế thừa để tiếp tục sứ<br /> mệnh, hoài bão mà mình đã dày công xây<br /> dựng và phát triển, đó chính là kết quả có<br /> giá trị cao nhất của nhà lãnh đạo.<br /> Như vậy, làm sao để phát triển một<br /> người trở thành một nhà lãnh đạo hiệu quả?<br /> Khách quan, công bằng, dân chủ và<br /> tỉnh táo để nhà lãnh đạo biết phát hiện và<br /> sử dụng những nhà lãnh đạo tiềm năng<br /> trong số những người xung quanh mình,<br /> đặc biệt là những thành viên ngay trong<br /> tổ chức! Vì họ đã từng va chạm và trải<br /> nghiệm với nhiều con người và những<br /> công việc cụ thể trong tổ chức nên họ thấu<br /> hiểu những giá trị văn hóa truyền thống<br /> cần phải bảo tồn và phát triển ... Nhưng<br /> để họ phát huy được năng lực và yên tâm<br /> công tác lại còn tùy thuộc vào văn hóa tổ<br /> chức và sự đối xử. Nhà lãnh đạo cần tạo<br /> cho họ có đủ điều kiện làm việc với không<br /> gian của công sở và tiện nghi phù hợp cho<br /> <br /> 136<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 3 (36) 2014<br /> <br /> lao động sáng tạo, mức thu nhập hợp lý, có<br /> cơ hội học tập và thăng tiến. Người lãnh<br /> đạo tiềm năng mà đơn độc, không có các<br /> cộng sự giỏi, thân thiện và tin cậy thì cũng<br /> không thể tỏa sáng. Nhà lãnh đạo cần vận<br /> dụng linh hoạt các nguyên tắc để tạo sự tự<br /> do và trao quyền tự chủ với trách nhiệm<br /> rõ ràng trong việc thực hiện công việc;<br /> nhằm tận dụng và phát huy mọi tài năng<br /> và nguồn lực cho tổ chức! Vì nhiều người<br /> đi làm không hẳn vì tiền lương; mà vì các<br /> nhu cầu phát triển quan hệ xã hội, tự thể<br /> hiện, nhận thức, tình cảm nghề nghiệp hay<br /> ý nghĩa công việc cũng như niềm vui và sự<br /> cống hiến cho xã hội!...<br /> Kinh tế tri thức và toàn cầu hóa hiện<br /> nay đòi hỏi sáng tạo, tự chủ và năng động<br /> nhằm phát huy cao nhất mọi nguồn tài<br /> nguyên hiện có. Do đó, hiệu quả công việc<br /> của tổ chức muốn được nâng cao thì văn<br /> hóa lãnh đạo, văn hóa tổ chức và cơ cấu tổ<br /> chức phải đổi mới hài hòa và đồng bộ. Sự<br /> đổi mới dựa trên hiệu quả là chính. Khát<br /> vọng đổi mới tổ chức trên cơ sở đổi mới tư<br /> duy để có những giải pháp toàn diện sẽ tạo<br /> ra những xung lực mới cho các bước đột<br /> phá phù hợp với sự phát triển của thời đại.<br /> Nhìn thẳng vào sự thật của vấn đề để mạnh<br /> dạn xóa bỏ những trở ngại, hay giảm thiểu<br /> ảnh hưởng của các phản lực đối với sự<br /> <br /> thay đổi; nhằm tránh sự vô cảm, vô trách<br /> nhiệm, sự trì trệ và thói quen không tốt cho<br /> sự đoàn kết và sức sáng tạo của tổ chức.<br /> Đổi mới có hệ thống các vấn đề không<br /> còn phù hợp sẽ tạo ra những cải thiện hiệu<br /> quả trong hoạt động ngắn hạn và xây dựng<br /> những chiến lược dài hạn; nhằm phát triển<br /> hòa hợp và bền vững để không ngừng<br /> nâng cao hiệu quả, uy tín thương hiệu của<br /> tổ chức.<br /> Thành công trong công tác lãnh đạo<br /> đòi hỏi năng lực tối đa hóa việc sử dụng<br /> năng lực trí tuệ của nhân viên thông qua<br /> việc tạo ra môi trường làm việc năng động<br /> và lành mạnh. Hiện nay, tùy theo hoàn cảnh<br /> cụ thể, nhà lãnh đạo cần có tính quyết đoán<br /> nhanh và sự chuyển đổi nhanh có thể từ bỏ<br /> việc tìm kiếm sự ổn định mà tiến đến đánh<br /> giá cao những thay đổi; chấp nhận thay đổi<br /> và thay đổi nhanh là điều tất yếu đồng thời<br /> cũng là cơ hội để tồn tại và phát triển. Học<br /> hỏi liên tục, hoàn thiện các kỹ năng tự học,<br /> trở thành một người học - nghiên cứu độc<br /> lập sẽ giúp cho nhà lãnh đạo có kỹ năng tư<br /> duy hệ thống mở, kỹ năng giải quyết vấn<br /> đề một cách sáng tạo, khả năng thích nghi<br /> với những sự thay đổi; nhằm mang lại hiệu<br /> quả ngày càng cao hơn cho tổ chức do tầm<br /> nhìn xa hơn của nhà lãnh đạo!<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Nguyễn Văn Khanh, Nhân tài với hiệu quả của tổ chức theo quan điểm quản trị, Tập<br /> san khoa học số 1(2)-2005 của Đại học Mở Tp.HCM, 2005<br /> E-learning.hcmut.edu.vn(Cao học - Kỹ thuật lãnh đạo –TS. Vũ Thế Dũng)<br /> Chu Hảo, Nhân tài trong thời đại mới, Tạp chí Tia Sáng<br /> Website: www.lanhdao.net<br /> Nguyễn Hồng Chi, Tản mạn về nghệ thuật lãnh đạo trong thời đại mới, NXB Văn<br /> hóa Sài Gòn, 2008<br /> Lưu Trọng Tuấn, tài liệu : Thuật lãnh đạo và thay đổi tổ chức, lớp bồi dưỡng kiến<br /> thức và kỹ năng lãnh đạo - Đại học Mở Tp.HCM, 2013<br /> John C. Maxwell, 21nguyên tắc vàng của nghệ thuật lãnh đạo, NXB Lao động – Xã<br /> hội, 2012<br /> <br /> TRAO ĐỔI HỌC THUẬT<br /> <br /> 137<br /> <br /> John C. Maxwell, Phát triển kỹ năng lãnh đạo, NXB Lao động-Xã hội, 2011<br /> Napoleon Hill, Nghĩ giàu làm giàu, NXB Tổng hợp Tp.HCM, 2012<br /> Stephen R. Covey, 7 thói quen để thành đạt, NXB Trẻ, 2012<br /> Stephen R. Covey, Nghệ thuật lãnh đạo theo nguyên tắc, NXB Tổng hợp Tp.HCM,<br /> 2012<br /> Kevin Eikenberry, Remarkable leadership, John Wiley & Sons, Inc., 2007<br /> <br />