Nhận thức sai lầm của bà mẹ về bệnh viêm gan B và vắc xin viêm gan B

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> NHẬN THỨC SAI LẦM CỦA BÀ MẸ VỀ BỆNH VIÊM GAN B<br /> VÀ VẮC-XIN VIÊM GAN B<br /> Huỳnh Giao*, Bùi Quang Vinh*, Phạm Lê An*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Vắc- xin viêm gan B thuộc chương trình tiêm chủng quốc gia với liều đầu trong 24 giờ đầu sau<br /> sinh và 3 liều trong năm đầu, nhưng có nhiều bà mẹ đã trì hoãn tiêm ngừa đúng lịch cho trẻ. Do đó, nghiên cứu<br /> của chúng tôi là tìm hiểu các nhận thức sai lầm của bà mẹ về bệnh và tiêm chủng vắc-xin viêm gan B để thiết kế<br /> thông điệp truyền thông phù hợp.<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Nhằmxác định các nhận thức sai lầm của bà mẹ về bệnh viêm gan B và rào cản trong<br /> tiêm chủng viêm gan B ở trẻ dưới 1 tuổi.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu định tính, phỏng vấn sâu 10 bà mẹ và 5 thảo luận nhóm với 35 bà<br /> mẹ có con dưới 1 tuổi đến tiêm ngừa tại phòng khám sức khỏe trẻ em Bệnh viện Nhi đồng 2, từ tháng 4 đến tháng<br /> 10 năm 2015.<br /> Kết quả nghiên cứu: Bà mẹ nhận thức sai lầm về đường lây truyền bệnh viêm gan B là ăn uống chung, di<br /> truyền, vệ sinh kém và không biết virus có thể lây truyền từ mẹ sang con lúc sinh. Đa số họ không biết viêm gan B<br /> là bệnh mãn tính và hậu quả nguy hiểm của nó. Họ cho rằng tiêm ngừa chỉ làm giảm khả năng mắc bệnh, không<br /> chắc chắn phòng được bệnh và thuốc tiêm ngừa theo dịch vụ có chất lượng tốt hơn so với thuốc miễn phí trong<br /> tiêm chủng mở rộng. Rào cản làm trẻ không được tiêm đúng lịch là trẻ bệnh, ngày tiêm chủng rơi vào ngày nghỉ<br /> lễ hoặc trẻ sinh thiếu tháng.Chi phí và nhà xa không quan trọng. Họ không chấp nhận tiêm miễn phí vì sợ thuốc<br /> gây sốc, chết, sốt ; vì lo ngại nhân viên y tế ở trạm không chuyên khoa, tiêm nhầm thuốc và vì trẻ không được<br /> khám sàng lọc trước tiêm ngừa.<br /> Kết luận: Bà mẹ có nhiều nhận thức sai lầm về đường lây truyền, hậu quả bệnh và thuốc tiêm ngừa. Nhiều<br /> rào cản làm trẻ tiêm không đúng lịch và nhiều bà mẹ lo ngại thuốc tiêm ngừa của chương trình quốc gia không an<br /> toàn. Cần truyền thông nâng cao nhận thức, khuyến khích bà mẹ tiêm chủng viêm gan B đúng lịch và nhân viên<br /> y tế phải đảm bảo an toàn trong tiêm chủng mở rộng lẫn dịch vụ.<br /> Từ khóa: HBV, tiêm chủng, vắc-xin, nghiên cứu định tính, mô hình niềm tin sức khỏe, tiêm chủng mở rộng<br /> ABSTRACT<br /> MISPERCEPTIONS OF MOTHERS ABOUT HEPATITIS B DISEASE AND HEPATITIS B VACCINE<br /> Huynh Giao, Bui Quang Vinh, Pham Le An<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 20 - Supplement of No 1 - 2016: 183 - 188<br /> <br /> Background: In Vietnam Hepatitis B vaccine is given free of cost by the Expand Program Immunization<br /> (EPI) for children under 1 year of age with the first dose given in the 24 hour after birth and the next three doses<br /> given in the first year, but many mothers refused or delayed vaccination for their children<br /> Objectives: to identify misperception of mothers about hepatitis B disease and barriers to hepatitis B<br /> immunization for children under 1 year of age.<br /> Methods: A qualitative research was conducted from 4 -10/2015, that included of, 10 in-depth interviews<br /> and 5 focus group discussions of 5 mothers each with 35 mothers of children under 1 year of age, recruited at the<br /> <br /> * ĐH Y Dược TP Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS. Huỳnh Giao ĐT: 0908 608 338 Email: giaophuongyd@gmail.com<br /> <br /> Y tế Công cộng 183<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> Pediatric Number 2 Hospital in Ho Chi Minh City (a service vaccine site).<br /> Results: most misperceptions focused in the area of HBV transmission: due to mothers thought that HBV<br /> could be genetic cause, or transmitted through sharing food or an unclean environment. All mothers were<br /> unaware that HBV infection could be transmitted through delivery childbirth. They did not recognise that<br /> persistence of HBV is a risk for developing chronic liver disease and liver cancer. They thought that hepatitis B<br /> vaccination would only reduce the risk of disease and not guarantee prevention. They also believed that service<br /> vaccine is better quality than vaccine in EPI program. Many barriers for vaccination schedule were children being<br /> sick, premature infant, or vaccination days coinciding with holidays. Costs and travel distance were not<br /> important. Several reasons thatinfluence to parent’s decision for service vaccine such as: fear of side effects (fever,<br /> shock or death after vaccination), unprofessional health staff in local clinics, wrong vaccine administered, no<br /> physician at clinic, and lack of believe in EPI program that their children not examined before vaccination.<br /> Conclusion: Misperceptions existed about HBV infection in general, and the risks of vaccination. There were<br /> many barriers for timely vaccination and many mothers afraided that vaccine they pay for is better quality than<br /> EPI free vaccine. It is essential that the means to raise their perceptions and promote to mothers for following<br /> schedule of vaccination, to reassure mothers that they are safe and professional, their free vaccines in EPI program<br /> have the same quality as those that have to be paid for.<br /> Key words: HBV (Hepatitis B virus), qualitative research, vaccine, vaccination, HBM, EPI.<br /> giải thích các hành vi sức khỏe. có 4 yếu tố trong<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> mô hình là: nhận thức sự nhạy cảm (khả năng<br /> Hiệu quả của tiêm chủng nhằm giảm được mắc bệnh), nhận thức sự nghiêm trọng (nhận<br /> nhiều bệnh tật cho trẻ. Sự thành công của thức hậu quả nghiêm trọng của bệnh), nhận thức<br /> chương trình tiêm chủng đòi hỏi nhận thức lợi ích (hiệu quả của hành động phòng ngừa đã<br /> của bà mẹ về tiêm chủng tốt hơn và họ sẽ chấp nhận), nhận thức rào cản (thời gian, nỗ lực,<br /> quyết định tiêm chủng cho trẻ. Tuy nhiên, gần tiền, không thuận tiện, đau, tác dụng phụ của<br /> đây có nhiều thông tin về các biến cố sau tiêm hành động phòng ngừa). Nguyên lý cơ bản của<br /> chủng miễn phí làm cho tỷ lệ trẻ được tiêm mô hình này giúp cán bộ GDSK xác định cách<br /> chủng đúng lịch giảm đáng kể, đặc biệt tỷ lệ mà cá nhân nhận thức về sức khỏe của họ và<br /> trẻ tiêm chủng vắc-xin viêm gan B trong 24 giờ nhận thức này ảnh hưởng hay thúc đẩy hành vi<br /> đầu sau sinh giảm từ 75% trong năm 2012 của người đó như thế nào.<br /> xuống còn 55,4% năm 2014(1). Ngày nay các bà<br /> mẹ càng nhận thức nhiều hơn về tác dụng phụ Mô hình niềm tin sức khỏe được áp dụng<br /> của thuốc tiêm ngừa nên có nhiều trường hợp hiệu quả trong truyền thông thay đổi hành vi,<br /> trì hoãn tiêm đúng lịch cho trẻ hoặc không đặc biệt là những hành vi phòng bệnh truyền<br /> chấp nhận tiêm ngừa miễn phí trong chương thống như tiêm chủng, khám sàng lọc bệnh(2).<br /> trình tiêm chủng mở rộng. Mục đích của Mục tiêu<br /> nghiên cứu là tìm hiểu các nhận thức sai lầm 1. Tìm hiểu nhận thức sai lầm của bà mẹ về<br /> của bà mẹ về bệnh viêm gan B và các rào cản khả năng bệnh viêm gan B.<br /> trong tiêm chủng viêm gan B để làm tiền đề<br /> 2. Tìm hiểu nhận thức sai lầm của bà mẹ về sự<br /> thiết kế thông điệp truyền thông cho phù hợp.<br /> nguy hiểm của bệnh viêm gan B.<br /> Khung lý thuyết 3. Tìm hiểu nhận thức sai lầm của bà mẹ về lợi<br /> Mô hình niềm tin sức khỏe (Rosenstock 1966 ích của tiêm chủng vắc-xin viêm gan B.<br /> và Becker 1974) là 1 trong những nỗ lực nhằm<br /> <br /> <br /> <br /> 184 Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 4. Tìm hiểu các rào cản đối với bà mẹ khi cũng thường hay bệnh, trẻ em sức đề kháng yếu nên<br /> quyết định tiêm chủng cho trẻ. cũng hay bị bệnh”. (PVS - 0246)<br /> “Viêm gan B lây qua đường hô hấp nên khi mình<br /> ĐỐITƯỢNG–PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> tiếp xúc mình đứng cách xa hơn hay là như thế nào<br /> Thiết kế nghiên cứu chị cũng không biết”. (MS2 –TLN 0164)<br /> Nghiên cứu định tính, thảo luận nhóm và “Lúc mình bị bệnh (viêm gan B) bác sĩ nói mình<br /> phỏng vấn sâu dựa vào mô hình niềm tin sức bị nhiễm là do ăn uống ngoài đường vậy đó”. (PVS -<br /> khỏe. 0157)<br /> Đối tượng nghiên cứu “Do những người đó người ta ăn nhậu nhiều<br /> Đối tượng đích hoặc người ta ở dơ, vệ sinh không sạch sẽ cũng có thể<br /> Các bà mẹ có con dưới 1 tuổi khám tiêm lây qua đường ấy”. (MS1,2 –TLN 0163)<br /> ngừa tại Bệnh viện Nhi đồng 2, Thành phố Hồ “Lây bằng cách mình tiếp xúc qua lại với nhau<br /> Chí Minh. kiểu như là ăn uống chung với người nhiễm bệnh”.<br /> Đối tượng liên quan (PVS - 0247)<br /> Bà mẹ hoặc người chăm sóc trẻ Nhận thức sai lầm của bà mẹ về sự nguy<br /> Nhân viên y tế phụ trách tiêm chủng bệnh hiểm của bệnh viêm gan B.<br /> viện Những bà mẹ đang bị nhiễm vi rút viêm gan<br /> B hoặc có người thân đang mắc bệnh vẫn cho<br /> Phương pháp thu thập số liệu<br /> rằng bệnh không nguy hiểm vì kinh nghiệm cho<br /> Phỏng vấn bán cấu trúc sử dụng đối với thảo thấy bản thân vẫn đi làm bình thường. Họ<br /> luận nhóm và phỏng vấn sâu có kèm ghi âm không biết đây là bệnh mãn tính và hậu quả của<br /> KẾT QUẢ bệnh như thế nào. Đối với người chưa từng thấy<br /> người bệnh viêm gan B vẫn được nghe truyền<br /> Đặc điểm của đối tượng khảo sát<br /> miệng cho là bệnh bình thường hoặc không<br /> Chúng tôi thực hiện 5 thảo luận nhóm, mỗi nguy hiểm hoặc bệnh viêm gan B sẽ chuyển<br /> nhóm 5 bà mẹ và tiến hành phỏng vấn sâu 10 bà thành viêm gan C gây xơ gan<br /> mẹ. Các bà mẹ có tuổi từ 18 đến 40 tuổi, trình độ “Từ B nó có thể chuyển qua C gây xơ gan”. (PVS<br /> học vấn từ lớp 5 đến đại học. Nghề nghiệp đa số<br /> - 0157)<br /> là nội trợ, buôn bán, số ít là công nhân viên chức.<br /> “Chị thấy người ta bị bệnh vẫn bình thường chứ<br /> Nhận thức sai lầm bà mẹ về khả năng mắc có thấy biểu hiện gì đâu”. (PVS – 0159)<br /> bệnh viêm gan B. Bệnh không nguy hiểm nếu mình biết cách điều<br /> Phần lớn cha/mẹ đều có kiến thức không trị”. (MS3 –TLN 0163)<br /> đúng về cách lây truyền bệnh. Họ tin rằng bệnh Nhận thức sai lầm của bà mẹ về lợi ích của<br /> có thể lây truyền qua ăn uống, tắm giặt chung, di tiêm chủng vắc-xin viêm gan B.<br /> truyền, vệ sinh không sạch sẽ, người lao động,<br /> Phần lớn cho rằng vắc –xin chỉ giảm khả<br /> dọn vệ sinh. Một vài cha/ mẹ biết được đường<br /> năng mắc bệnh, không chắc chắn phòng được<br /> lây truyền qua máu, dịch tiết, nhưng không ai<br /> bệnh, tuy nhiên họ tin rằng thuốc tiêm ngừa<br /> biết viêm gan B có thể lây truyền lúc sinh từ mẹ<br /> trong dịch vụ có chất lượng tốt và hiệu quả<br /> sang con.<br /> 100%.<br /> “Chị nghĩ trong cái môi trường sinh hoạt này kia<br /> chứ không phải qua đường máu, chị nghĩ những đối “Chị nghĩ nó phòng vậy chứ không thể phòng<br /> tượng lao động công trường nè, người dọn vệ sinh thì được hoàn toàn được hết. nhiều lúc bị thì mình tránh<br /> cũng không tránh được”. (PVS - 0247).<br /> <br /> <br /> <br /> Y tế Công cộng 185<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> Các rào cản đối với bà mẹ khi quyết định Tìm hiểu các động lực giúp bà mẹ quyết<br /> tiêm chủng cho trẻ định tiêm chủng cho trẻ<br /> Đối với các bà mẹ chọn tiêm dịch vụ mà Đa số bà mẹ chọn tiêm dịch vụ vì tin tưởng<br /> không chọn chương trình tiêm chủng mở rộng, bác sĩ chuyên khoa và bệnh viện có uy tín, kinh<br /> rào cản làm cho con họ không được tiêm đúng nghiệm bản thân, người nhà và hàng xóm cùng<br /> lịch là trẻ hay mắc bệnh đúng vào ngày tiêm được tiêm ở bệnh viện. Họ hành động theo<br /> ngừa, ngày tiêm chủng cho trẻ rơi vào ngày nghĩ nhóm, cộng đồng mà đôi khi không có kiến thức<br /> lễ, thứ bảy, chủ nhật hoặc trẻ sinh thiếu tháng. gì về bệnh cũng như chất lượng thuốc<br /> Đối với họ chi phí và nhà xa thì không quan “Vì bệnh viện nhi đồng 2 nổi tiếng mà chích ở<br /> trọng. đây đa phần là an toàn nên chọn ở đây để chích cho<br /> “Ở quận vùng ven lại xãy ra sự cố như lộn thuốc bé”. (MS1 –TLN 0162)<br /> này kia nên chị cũng sợ dù gấn cũng không đi”. (PVS Họ cũng tin tưởng thuốc trong bệnh viện tốt<br /> 0246) hơn<br /> “Trễ lịch thường do rơi vào ngày lễ, thứ bảy, chủ “Chị làm trong ngành dược nên chị thấy sợ quá<br /> nhật, không có thuốc, nhiều khi do công việc của mình trình vận chuyển thuốc xuống á, các nhân viên ở dưới<br /> nó trở ngại thì mình đi không được mình cũng đành họ không có chuyên nghiệp họ không có bảo quản<br /> chịu”. (MS3 –TLN 0163) thuốc tốt là cái thứ nhất, cái thứ hai là là chị sợ tính<br /> Nhóm chọn tiêm dịch vụ cho rằng lý do họ chuyên nghiệp của nó không có”. (MS3 –TLN 0162)<br /> không chấp nhận tiêm miễn phí là sợ thuốc miễn Họ cũng được nghe thông tin tiêm chủng từ<br /> phí sẽ có tác dụng phụ gây sốt, sốc, chết, và lo truyền miệng, tivi, internet, sổ sức khỏe, tờ rơi<br /> ngại nhân viên y tế ở trạm không chuyên khoa của bệnh viện, trang web bệnh viện nhi đồng,<br /> sẽ xử lý không kịp, sợ nhân viên y tế tiêm nhầm đặc biệt họ có thể hỏi thông tin và đăng ký tiêm<br /> thuốc và không được khám sàng lọc trước tiêm ngừa từ tổng đài 1080.<br /> ngừa.<br /> “Ở đây thì mình cứ gọi 1080 bên Nhi đồng 2<br /> “Tại vì chích ở trạm y tế về lúc nào cũng sốt còn mình hỏi thôi coi còn thuốc không rồi cái lịch tiêm<br /> chích ở đây (BV Nhi đồng 2) về thì bé nó có khi chỉ chủng mình coi trong sổ thôi chứ ngoài ra không<br /> hâm hâm thôi, thấy thế mình đỡ lo”. (MS4 –TLN tham khảo ở đâu hết, theo chỉ định của bác sĩ thì tốt<br /> 0162) hơn”. (MS1 –TLN 0161)<br /> “Ở trạm y tế, trước khi tiêm người ta không có “Mình tiêm buổi sáng rồi tới chiều mình theo dõi<br /> khám, chỉ kêu tên là vô tiêm à, tiêm rồi người ta cũng con dễ hơn. Đầu tuần con nít nhỏ đi nhiều lắm nên<br /> không khám, mình thấy không yên tâm nên mình đi chời đợi lâu cũng không tốt”. (PVS 0157)<br /> nơi khác”. (MS2 –TLN 0163)<br /> BÀN LUẬN<br /> Bảng 1: So sánh nhận thức sai lầm về bệnh và tiêm chủng viêm gan B so với các nghiên cứu khác<br /> Nghiên cứu của chúng tôi Các nghiên cứu khác<br /> Nhận thức - Đối tượng mắc bệnh: người lớn nhậu * Nghiên cứu trên người Mỹ gốc Việt<br /> sai lầm về nhiều, trẻ em sức đề kháng yếu, người lao - Khả năng mắc bệnh và lây truyền bệnh là do ăn uống,<br /> khả năng động dọn vệ sinh, vệ sinh không sạch sẽ đường hô hấp, ho, sổ mũi, sử dụng dụng cụ vệ sinh hàng<br /> mắc bệnh - Đường lây: ăn uống, hô hấp, tắm giặtngày trong nhà, uống rượu(3)<br /> chung, di truyền - Trên 50% nghĩ rằng bệnh có thể lây truyền do hút<br /> - Hoàn toàn không biết đường lây truyềnthuốc, ho, sổ mũi, ăn uống,<br /> lúc sinh Rất ít bà mẹ nghĩ đường lây truyền liên quan đến quan<br /> hệ tình dục.<br /> <br /> <br /> 186 Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Nghiên cứu của chúng tôi Các nghiên cứu khác<br /> * Nghiên cứu ở Singapore<br /> - Trên 50% bà mẹ cho rằng HBV có thể lây truyền qua ăn<br /> uống chung hoặc ăn hải sản.<br /> - Gần 50% không nhận ra đường lây truyền lúc sinh(10)<br /> Nhận thức - Bệnh không nguy hiểm, bản thân bị bệnh - Người bị bệnh vẫn cảm thấy khỏe mạnh, có thể bày tỏ<br /> sai lầm về vẫn đi làm bình thường bệnh tật, không ảnh hưởng công việc. (6)<br /> mức độ - Viêm gan B sẽ chuyển thành viêm gan C<br /> nguy hiểm gây xơ gan<br /> của bệnh<br /> Nhận thức - Chỉ giảm khả năng mắc bệnh, không chắc<br /> sai lầm về chắn phòng được bệnh<br /> lợi ích tiêm - Thuốc tiêm ngừa dạng dịch vụ chất lượng<br /> chủng tốt hơn miễn phí và tin tưởng hiệu quả<br /> 100%.<br /> Các rào cản - Trẻ mắc bệnh vào ngày tiêm ngừa, ngày* Nghiên cứu trẻ em Mỹ gốc Hàn<br /> tiêm không tiêm chủng rơi vào ngày nghỉ lễ, thứ bảy, - Rào cản chính bao gồm chi phí và quên lịch tiêm(4)<br /> đúng lịch chủ nhật hoặc trẻ sinh thiếu tháng * Nghiên cứu trẻ em 2 – 5 tuổi tại Úc<br /> - Sợ thuốc miễn phí có tác dụng phụ gây - Rào cản là sợ chích quá nhiều loại vắc-xin, quan tâm<br /> sốc, chết, sốt đến số loại vắc-xin, nhận thức vắc-xin nguy hiểm.<br /> - Nhân viên y tế ở trạm không chuyên khoa - Họ tin có thể kiểm soát được bệnh và nghi ngờ hiệu<br /> sẽ xử lý không kịp qủa vắc-xin, bác sĩ hay phóng đại sự nguy hiểm của bệnh.<br /> - Sợ tiêm nhầm thuốc - Tin tưởng có thể phòng bệnh và trì hoãn tiêm chủng(5)<br /> - Không được khám sàng lọc trước khi tiêm* Nghiên cứu tại Hoa Kỳ trẻ từ 0 – 3 tuổi<br /> ngừa. - Lý do trẻ tiêm ngừa trê lịch là: trẻ bệnh, quên lịch và sợ<br /> - Chi phí và nhà xa không quan trọng. tác dụng phụ, thời gian tiêm ngừa không thuận lợi và<br /> thời gian chờ ở phòng khám lâu. Thiếu thông tin truyền<br /> thông(9)<br /> * Nghiên cứu kiến thức – thái độ - thực hành tiêm<br /> chủng ở học sinh tại Hoa kỳ<br /> - Có 19,0% số người được phỏng vấn cho rằng hệ thống<br /> miễn dịch của trẻ em có thể bị giảm bởi tiêm quá nhiều<br /> loại thuốc chủng ngừa(7)<br /> * Nghiên cứu về sự trì hoãn và từ chối tiêm chủng cho<br /> trẻ ở Hoa kỳ<br /> - Có 25,8% trẻ chỉ trì hoãn tiêm, 8,2% chỉ từ chối, và 5,8%<br /> trì hoãn và từ chối vắc xin<br /> - Cha mẹ đã trì hoãn hoặc từ chối tiêm chủng cho con họ<br /> thì có mối quan tâm nhiều hơn về an toàn vắc-xin và cảm<br /> nhận được ít hơn về lợi ích của vắc-xin(8)<br /> Động lực - Tin tưởng Bác sĩ chuyên khoa và Bệnh viện - Tỷ lệ người được phỏng vấn tin tưởng các sở y tế công<br /> quyết định có uy tín lập 91,4%, tin tưởng cơ sở y tế địa phương 88,8%.<br /> tiêm chủng - Kinh nghiệm bản thân, người nhà và hàng - Chỉ có 17,4% tin tưởng vào truyền thông đại chúng(7)<br /> xóm<br /> - Tin tưởng thuốc bệnh viện tốt hơn<br /> - Thông tin tiêm chủng từ truyền miệng,<br /> tivi, internet, sổ sức khỏe, tờ rơi của bệnh<br /> viện, trang web bệnh viện, tổng đài 1080<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Y tế Công cộng 187<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> <br /> Nhận thức của bà mẹ về khả năng mắc bệnh nâng cao nhận thức, khuyến khích bà mẹ tiêm<br /> và lây truyền bệnh chưa đúng cũng tương tự chủng viêm gan B đúng lịch và nhân viên y tế<br /> nghiên cứu trên người Mỹ gốc Việt là do ăn phải đảm bảo an toàn trong tiêm chủng mở rộng<br /> uống, đường hô hấp, tắm giặt chung, di truyền, lẫn dịch vụ.<br /> uống rượu và không biết HBV có thể lây truyền TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> lúc sinh và quan hệ tình dục(6,10). Bằng chứng 1. Bộ y tế (2015). Tỷ lệ trẻ viêm gan B tiêm vaccine tiếp tục đạt<br /> nhận thức sai lầm về mức độ nguy hiểm của thấp, http://baodientu.chinhphu.vn/Doi-song/Ty-le-tre-tiem-<br /> vaccine-viem-gan-B-tiep-tuc-dat-thap/225636.vgp, 5/5/2015.<br /> bệnh là người bị nhiễm HBV vẫn cảm thấy khỏe<br /> 2. Glanz Rimer BK (2008). Health Behavior and Health<br /> mạnh, có thể bày tỏ bệnh tật(6). Điều này làm cho Education Theory, Jossey - Bass,United State,<br /> họ thực hiện hành vi phòng ngừa không đúng. 3. Janz NK (1984) "The Health Belief Model: a decade later.".<br /> NCBI, 1-47.<br /> Như vậy cần truyền thông đường lây truyền 4. Kim YO, Telleen S (2001). "Predictors of hepatitis B<br /> bệnh trong dân số này. immunization status in Korean American children.". J Immigr<br /> Health, 3(4), 181-192.<br /> Nhiều nhận thức sai lầm về thuốc tiêm ngừa 5. Levy JD, Nguyen GT (2010). "Factors influencing the receipt of<br /> bằng chứng cho thấy họ sợ tác dụng phụ của hepatitis B vaccination and screenings in Vietnamese<br /> Americans". J Health Care Poor Underserved, 21(3), 851-861.<br /> thuốc tiêm ngừa cũng tương tự nghiên cứu trên<br /> 6. Nguyen TT, McPhee SJ, Stewart S, Gildengorin G, Zhang L,<br /> trẻ em Hoa kỳ(8,9) và chi phí không quan trọng Wong C, et al (2010). "Factors associated with hepatitis B<br /> ngược với nghiên cứu trên trẻ em Mỹ gốc Hàn(4). testing among Vietnamese Americans". J Gen Intern Med, 25<br /> (7), 694-700.<br /> Động lực quyết định tiêm chủng đa số từ bác sĩ 7. Salmon DA, Moulton LH, Omer SB, Chace LM, Klassen A,<br /> chuyên khoa, bệnh viện lớn có uy tín trong khi Talebian P, et al (2004). "Knowledge, attitudes, and beliefs of<br /> nghiên cứu trên học sinh ở Hoa kỳ nhận thấy đa school nurses and personnel and associations with<br /> nonmedical immunization exemptions". Pediatrics, 113 (6),<br /> số họ tin tưởng cơ sở y tế công lập và cơ sở y tế e552-9.<br /> địa phương(7). Do đó, cần nâng cao nhận thức 8. Smith PJ, Humiston SG, Marcuse EK, Zhao Z, Dorell CG,<br /> Howes C, et al (2011). "Parental delay or refusal of vaccine<br /> của người dân về thuốc tiêm chủng trong<br /> doses, childhood vaccination coverage at 24 months of age,<br /> chương trình tiêm chủng quốc gia cũng như and the Health Belief Model". Public Health Rep, 126 Suppl 2,<br /> nhân viên y tế địa phương được đào tạo tốt và 135-46.<br /> 9. Thomas M, Kohli Vaccarella S (2004). "Barriers to childhood<br /> luôn đảm bảo an toàn trong tiêm chủng. immunization: findings from a needs assessment study". 23,<br /> 19 - 29.<br /> KẾT LUẬN<br /> 10. Wei CL, Belinda M, Seng - Gee L (2007). "Public<br /> Bà mẹ có nhiều nhận thức sai lầm về đường misperceptions about transmission of hepatitis B virus in<br /> Singapore". Annals Academy of medicine, 36 (10), 797 - 800.<br /> lây truyền, hậu quả bệnh và thuốc tiêm ngừa.<br /> Nhiều rào cản làm trẻ tiêm không đúng lịch và Ngày nhận bài báo: 12/11/2015<br /> nhiều bà mẹ lo ngại thuốc tiêm ngừa của chương Ngày phản biện nhận xét bài báo: 16/11/2015<br /> trình quốc gia không an toàn. Cần truyền thông Ngày bài báo được đăng: 15/02/2016<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 188 Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br />