Nhận xét kết quả phẫu thuật u não tại Bệnh viện Nhân Dân 115

Chia sẻ: Trần Thị Hạnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

63
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu nhằm nhận xét u não theo kết quả giải phẫu bệnh (GPB) theo WHO, theo vị trí, mức độ cắt bỏ u, kết quả khi xuất viện. Nghiên cứu thực hiện ở 69 trường hợp u não được phẫu thuật tại BVND 115 trong 6 tháng đầu năm 2011.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhận xét kết quả phẫu thuật u não tại Bệnh viện Nhân Dân 115

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 NHẬN XÉT KẾT QUẢ PHẪU THUẬT U NÃO TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN 115 Chu Tấn Sĩ* Mục tiêu nghiên cứu: Nhận xét u não theo kết quả giải phẫu bệnh (GPB) theo WHO, theo vị trí, mức độ cắt bỏ u, kết quả khi xuất viện. Phương pháp nghiên cứu: hồi cứu mô tả cắt ngang 69 trường hợp u não được phẫu thuật tại BVND 115 trong 6 tháng đầu năm 2011. Kết quả: U não có thể gặp ở mọi lứa tuổi, chủ yếu là trên 40 tuổi, trung bình là 50,22 ± 11 tuổi. Tỉ lệ nam/nữ là ¾. Dấu hiệu nổi bật là nhức đầu 89,8%, giảm thị lực 36,2%. Trên lều 78,2%, dưới lều 21,8 %. Kích thước u từ 3-5 cm chiếm 40,6%. U tế bào sao chiếm tỉ lệ cao nhất 40,5%, kế tiếp là u màng não 28,9%. Cắt u toàn phần là 55%, bán phần là 26,8%. Chảy máu sau mổ 4,4 %. Tử vong 1 trường hợp do tiến triển của bệnh nặng. Tỉ lệ GOS tốt gần 70%, trung bình 26%. Kết luận: Phẫu thuật là sự lựa chọn ưu tiên trong điều trị u não. Bản chất mô học của u, vị trí u, các phương tiện hỗ trợ trong chẩn đoán và điều trị có ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị và tiên lượng u não. Từ khóa: u não, WHO, GOS. ABSTRACT RESULTS OF SURGERY OF BRAIN TUMORS IN 115 PEOPLE’S HOSPITAL Chu Tan Si * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 38 - 41 Reviews the results of surgery of brain tumor in six months in 2011 at 115 people’s hospital Objectives: 1. Reviews anapathology of brain tumors as WHO; 2. Reviews of brain tumors by location; 3. Reviews on the extent of tumor excision; 4. Reviews results at discharge: GOS. Methods: Retrospective cross-sectional study of 69 cases surgery of brain tumor from Jan. 2011 to June 2011. Reviews anapathology of brain tumors as WHO, location, tumor excision and GOS. Results: Brain tumors can occur in all ages, mostly older than 40 years, average age 50.22 ± 11. The rate of male / female is ¾. Prominent signs were headache 89.8%, loss of vision 36.2%. Supratentorient 78.2%, soustentorient 21.8%. From 3-5 cm tumor size accounted for 40.6%. Astrocytomas is highest proportion 40.5%, followed by meningiomas 28.9%. Resection total is 55%, partial is 26.8%. 4.4% post-operative bleeding. A case of death due to severe progression of the disease. GOS good rate near 70%, averaging 26%. Conclusion: Surgery is the preferred choice in the treatment of brain tumors. The nature of the tumor histology, tumor location, means of support in the diagnosis and treatment may influence treatment outcome and prognosis of brain tumor. Keyword: brain tumor, WHO, GOS. sớm hơn. MỞ ĐẦU Trong khoảng các thập niên gần đây, nhờ sự phát triển vượt bậc của các phương tiện chẩn đoán, u não được phát hiện ngày càng nhiều và U não chiếm khoảng 5,8 % các loại u trong cơ thể. Tại Mỹ, u não xuất hiện với tần suất 4,24,5 / 100.000 dân/năm. Tại Việt Nam chưa có số * Khoa Ngoại Thần kinh – BV Nhân dân 115, Bộ môn Ngoại Thần kinh – Trường Đại học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch Tác giả liên lạc: TS. BS. Chu Tấn Sĩ 38 ĐT: 0913770055 Email: chutansi2004@yahoo.com Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 liệu thống kê dịch tễ học của u não(8). Phẫu thuật u não vẫn là lựa chọn hàng đầu trong các phác đồ điều trị u não, đặc biệt là có sự hổ trợ của hệ thống navigation. Các chỉ định hóa – xạ bổ sung sau phẫu thuật làm gia tăng tỉ lệ sống sau mổ(1,4). Tại nước ta, ý thức chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng nhiều nhưng vẫn chưa cao, nhất là ở các khu vực cách xa các trung tâm thành phố lớn. Do vậy, khi phát hiện u não thường khá muộn và thường gặp khó khăn trong chỉ định điều trị, trong đó phẫu thuật lấy u vẫn là lựa chọn ưu tiên. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu tổng quát Nhận xét kết quả phẫu thuật u não trong 6 tháng đầu năm 2011 tại BVND 115. Mục tiêu chuyên biệt Nhận xét u não theo kết quả GPBL theo WHO. Nhận xét u não theo vị trí. Nhận xét u não theo mức độ cắt bỏ u. Nhận xét kết quả khi xuất viện: GOS. ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: Nghiên cứu hồi cứu mô tả cắt ngang. Đối tượng nghiên cứu Các BN được chẩn đoán và phẫu thuật u não tại khoa Ngoại thần kinh BVND 115 từ 01/2011 đến 06/2011. Có hồ sơ bệnh án đầy đũ, rõ ràng. Phương pháp nghiên cứu Nhận xét kết quả phẫu thuật u não: Các yếu tố dịch tễ học. Phân tích u não theo kết quả GPBL theo WHO: astrocytoma, meningioma, neurinoma… Phân tích u não theo vị trí. Phân tích u não theo mức độ cắt bỏ u. Phân tích kết quả khi xuất viện: GOS. Các số liệu được lấy vào mẫu soạn sẵn và xử lý trên Excel. Nghiên cứu Y học KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN Mẫu NC là 69 trường hợp. - Lứa tuổi gặp nhiều nhất là 40-60 tuổi, chiếm tỉ lệ 56%, trong đó nhỏ nhất là 6 tuổi, lớn nhất là 86 tuổi, trung bình là 50,22 ± 11 tuổi. Tỉ lệ này cũng tương tự NC của các tác giả khác(1,4,5,6,8). U não có thể gặp ở mọi lứa tuổi, chủ yếu là trên 40 tuổi. - Tỉ lệ nam/nữ là 29/40 # 3/4. So với một số NC khác, nam thường gặp nhiều hơn nữ, có NC với tỉ lệ là 2/1(4). Tuy nhiên sự khác biệt này cũng có thể do số liệu các NC cũng nhiều ít khác nhau. Kết quả NC của chúng tôi cũng phù hợp với các NC của các tác giả khác ở trong và ngoài nước. Dấu hiệu khởi phát Dấu hiệu LS Nhức đầu Giảm thị lực Nôn, buồn nôn Động kinh Số lượng 62 26 24 15 Tỉ lệ % 89,8 36,2 34,7 21,7 Dấu hiệu nổi bật là nhức đầu 89,8% (62), giảm thị lực 36,2% (26), nôn, buồn nôn 34,7% (24), động kinh 21,7% (15)… Các dấu hiệu khác như: yếu liệt, rối loạn tri giác … xuất hiện với tỉ lệ thấp hơn. U não là một tổn thương tân sinh, kéo theo phản ứng phù nề quanh u theo cơ chế mạch máu (vasogenic edema). Tùy theo bản chất u, vị trí u … mà biểu hiện của hội chứng tăng áp lực trong sọ sẽ đến sớm hay muộn, đặc trưng hay không đặc trưng. Hội chứng tăng áp lực trong sọ kinh điển bao gồm: nhức đầu, nôn-buồn nôn và phù gai thị…Thường các dấu hiệu của hội chứng tăng áp lực trong sọ chính là lý do nhập viện của người bệnh (>90%). Trong thực hành lâm sàng, soi đáy mắt thường quy trên những người bệnh này sẽ giúp phát hiện phù gai thị và hướng người thầy thuốc đến các chỉ định tiếp theo. Chỉ định chụp CT scanner não ở những người bệnh này sẽ giúp phát hiện sớm các tổn Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012 39 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Nghiên cứu Y học thương tân sinh trong hộp sọ. Kết quả NC của chúng tôi cũng phù hợp với các NC khác(1,7). Vị trí u não Dưới lều: 21,8 % (15). Trong đó có 18,9% (13) trường hợp u cạnh đường giữa, 8,7% (6) trường hợp u góc cầu tiểu não, 6% (4) trường hợp u não thất, 6% (4) trường hợp u sàn sọ. Kết quả NC của chúng tôi cũng phù hợp với các NC khác(5,7,8). Kích thước u não Số lượng 17 28 24 28 20 18 3 40,5 28,9 26,2 4,4 U tế bào sao chiếm tỉ lệ cao nhất 40,5%, kế tiếp là u màng não 28,9%. Trên lều: 78,2% (54). Kích thước u não < 3cm 3-5 cm >5 cm Astrocytoma Meningioma Khác “Âm tính” Tỉ lệ % 24,6 40,6 34,8 Trong đó nhỏ nhất là 1cm, lớn nhất là 10 cm Kích thước này được xác định chủ yếu trên MRI, một số ít trên CT scanner và mang tính thực hàn. Đây chỉ là kích thước tương đối của tổn thương theo đường kính lớn nhất, thường được xác định trên lát cắt ngang (axial),trong khi u não là một tổn thương hình khối cầu, do đó kích thước đúng phải được xác định bằng thể tích thì mới phản ánh được sự to lớn của tổn thương. Kết quả NC của chúng tôi cũng phù hợp với các NC khác(1,4,5,7,8). Có 3 trường hợp “âm tính” được trả lời là phản ứng tế bào thần kinh đệm. Phẫu thuật cắt u Phẫu thuật cắt u Sinh thiết Một phần Bán phần Trọn u Số lượng 8 5 18 38 Tỉ lệ % 11,6 7,2 26,2 55 Chúng tôi thực hiện sinh thiết qua hệ thống khung stereotaxy hoặc mổ hở giải áp + sinh thiết u. Các tổn thương trong nhóm (*), (**) và các tổn thương được phẫu thuật lấy một phần u … được hội chẩn xét chỉ định hóa – xạ bổ sung sau đó. Kết quả này cũng phù hợp với các NC khác(1,5, 7,8). Điều trị bổ sung hóa – xạ sau mổ làm tăng thời gian sống còn sau mổ của người bệnh, ví dụ như GBM có thời gian sống còn 17 tuần với phẫu – hóa và 30 tuần với phẫu - hóa – xạ(2). Kích thước to thường dẫn đến sự khó khăn trong phẫu thuật lấy hết tổn thương, mặc dù không phải là luôn luôn. Bản chất mô học của u, vị trí u có tính quyết định trong kết quả điều trị và tiên lượng bệnh(1,2,7). Một số tổn thương có kích thước không to nhưng phản ứng phù nề quanh u lại rất to (như Astrocytoma grade cao, u di căn… chẳng hạn) dẫn đến sự nặng nề trong điều trị và dự hậu của người bệnh. Biến chứng sau mổ Chảy máu sau mổ: 4,4 % (3) trường hợp, trong đó phải mổ lại lấy máu tụ và cầm máu là 1 trường hợp. Tương tự, một số tổn thương có kích thước nhỏ nhưng vị trí là “ác tính” (các u nằm sâu trong não, vùng chức năng…) cũng có tiên lượng rất nghèo nàn. Dò dịch não tủy: 1 trường hợp, được chỉ định đặt dẫn lưu DNT qua thắt lưng, sau đó vết mổ (VM) tự lành. Giải phẫu bệnh của u não Giải phẫu bệnh 40 Số lượng Tỉ lệ % Nhiễm trùng vết mổ: 0. Tử vong: 1 trường hợp do tiến triển của bệnh nặng. Kết quả này cũng phù hợp với các NC khác(1,4,5,8). Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Tình trạng ra viện: tính theo thang điểm GOS ở thời điểm xuất viện. GOS 5 4 3 2 1 Số lượng 48 18 2 0 1 III IV Tỉ lệ 69,5 26 2,8 0 1,4 Phẫu thuật là sự lựa chọn ưu tiên trong điều trị u não Kết quả này cũng phù hợp với các NC khác(5,8). Theo Greenberg(2), tỉ lệ sống còn đối với các astrocytoma là như sau: I 8-10 II 7-8 III 2-3 Sống còn 1 năm (%) Sống còn 2 năm (%) NC A NC B NC A NC B 60 73 38 50 30 35 12 8 KẾT LUẬN Tỉ lệ tốt đạt gần 70%, tỉ lệ trung bình đạt 26%. Grade Thời gian (năm) Loại u Nghiên cứu Y học IV