NHỮNG MẢNH ĐỜI ĐEN TRẮNG<br />
Truyện Dài<br />
Tác giả: Nguyễn Quang Lập<br />
Xuất bản: Hội Nhà Văn<br />
Ebook: nguyenthanh-cuibap<br />
Nguồn Text: WaKa<br />
Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com<br />
<br />
NGƯỜI THUỐC THANG CHO VẾT THƯƠNG CHIẾN TRANH<br />
<br />
Năm truyện ngắn đầu tay của Nguyễn Quang Lập thì ba<br />
<br />
truyện Cây sến lửa, Tiếng lục lạc, và Đò ơi đều được trao giải<br />
thưởng, cho đến nay vẫn thuộc về những truyện ngắn hay<br />
trong vài ba năm trở lại đây. Từ đó đến nay, Nguyễn Quang Lập<br />
đã in hai tập truyện ngắn, viết và phóng tác hai vở kịch, xong<br />
bản thảo tiểu thuyết Những mảnh đời đen trắng, tất cả đều<br />
nhất quán trong một thế giới hình tượng và tư tưởng, khiến<br />
cho Nguyễn Quang Lập nổi lên như một cây bút viết về chiến<br />
tranh sâu sắc và mới lạ, được công chúng tìm đọc với lòng yêu<br />
mến.<br />
Đọc Nguyễn Quang Lập, thoạt đầu người ta đều tưởng rằng<br />
tác giả phải là một người lính già đã từng trải trận mạc, và chất<br />
chứa bên trong biết bao nhiêu kỷ niệm đau đớn về chiến tranh<br />
thì mới viết như thế. Té ra Nguyễn Quang Lập chỉ mới trên ba<br />
mươi tuổi, và chỉ sống những năm nghĩa vụ quân sự trong binh<br />
chủng bộ đội tên lửa để trở thành nhà văn. Và chính vì thế, để<br />
phát hiện ra những nhân vật của mình, Lập đã không nhìn lên<br />
bầu trời, mà cúi xuống lòng mình, đào bới ở đó những điều thấy<br />
cần nói với mọi người và quả nhiên, công chúng đều chăm chú<br />
nghe Lập nói. Trước đó chưa ai nói về chiến tranh giống như<br />
Nguyễn Quang Lập cả.<br />
Chính cái tuổi cầm bút mới mẻ này của Nguyễn Quang Lập<br />
đã mang dấu ấn riêng cho cả một thế hệ nhà văn trẻ lớn lên sau<br />
chiến tranh: họ bắt đầu cầm bút ở thời điểm bản lề của lịch sử<br />
đất nước vừa chuyển từ chiến tranh sang hòa bình, và trên tất<br />
cả những gì đổ nát mà cuộc chiến còn để lại, họ tìm cách kiểm<br />
nhận lại quá khứ, không phải dưới con mắt của người lính đánh<br />
giặc, mà bằng cái nhìn thao thức của những người trẻ khao<br />
<br />
khát hòa bình, nhân phẩm và hạnh phúc chân thật.<br />
Nguyễn Quang Lập viết về chiến tranh, nhưng không để ca<br />
ngợi chiến công, mà để bày tỏ nỗi lo lắng về vết thương. Dưới<br />
con mắt của nhà văn trẻ này, mỗi nhân vật đều mang theo<br />
trong bản thân nỗi bất hạnh mà chiến tranh để lại cho con<br />
người: sự mất mát về hạnh phúc, nỗi cô đơn khi trở lại cuộc<br />
sống bằng hào quang của lửa bom, và nhiều trạng thái méo mó<br />
về nhân cách, bằng cái nhìn phân tích khá sắc bén và mang<br />
giọng hài hước dân dã để chế ngự bớt nỗi đau đớn, tác giả đã soi<br />
mói tận gan của từng nhân vật của mình để chỉ ra những<br />
thương tật chiến tranh để lại trong tâm hồn, những thương tật<br />
mà dù trong truyện hoặc ngoài đời người ta vẫn muốn giấu kín.<br />
Có thể nhìn thấy cách đặt vấn đề như vậy trong từng<br />
truyện ngắn Nguyễn Quang Lập, và ngay trong một vở kịch<br />
đang gây xúc động cũng của Lập: vở Mùa hạ cay đắng, trong đó<br />
một Chủ tịch thị trấn đào nhiệm, một người lính đào ngũ, một<br />
cô gái bội tình và một gã cán bộ Đoàn dùng mọi thủ đoạn gian<br />
trá để ngoi lên địa vị, tất cả bốn con người đó đã gặp nhau trong<br />
một túp lều nhỏ trong khói lửa, qua đó, tác giả lần lượt lột trần<br />
bộ mặt thật của họ một cách không thương xót.<br />
Có điều quan trọng là Nguyễn Quang Lập đã không dừng lại<br />
trong thái độ của một người tố cáo chiến tranh, qua cách giãi<br />
bày của một người muốn nhìn thẳng sự thật, người ta vẫn cảm<br />
nhận được cái tâm của tác giả: đó là nỗi căm ghét cái ác, sự đòi<br />
hỏi về nhân phẩm và lòng khát khao hòa bình và hạnh phúc<br />
cuộc sống. Cách viết của Nguyễn Quang Lập là như vậy, là làm<br />
thương tổn lương tâm trong ý đồ làm cho lương tâm trở nên<br />
hoàn thiện hơn.<br />
Quê hương của Lập là một mảnh đất đã phải gánh chịu quá<br />
nặng cuộc chiến tranh, và có nhiều thương binh trở về sau<br />
chiến tranh. Có lẽ vì thế mảnh đất đau đớn này đã sinh ra một<br />
cây bút đau đáu về vết thương chiến tranh, bằng cách nêu lên<br />
<br />
những đạo lý mà con người phải nhận ra và sống theo, để xứng<br />
đáng với sự hy sinh của nhân dân, xứng đáng với những thương<br />
tích có thật của những người đã chiến đấu cho Tổ quốc.<br />
Luôn luôn là thế, người đọc cám ơn nhà văn và nhà văn<br />
cám ơn quê hương của mình.<br />
Huế, 1988<br />
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG<br />
Thời tôi sống có bao nhiêu câu hỏi<br />
Câu trả lời thật không dễ dàng chi!<br />
NGUYỄN TRỌNG TẠO<br />
<br />