những vị thuốc quanh ta - cây cỏ, rau củ và sức khỏe của bạn: phần 2 - nxb hà nội

CHUỮNG2<br /> VỊ THUỐC Từ CẤC LOẠI RAU CỦ<br /> <br /> 1. VỊ THUỐC T ừ CẤC LOẠI RAU<br /> <br /> Chúng ta muốn khoẻ mạnh thì chế độ dinh dưỡng<br /> là rất quan trọng. Trong các loại thực phẩm hàng ngày,<br /> rau là thành phần không thể thiếu. Rau giàu chất xơ,<br /> canxi, sắt, phot pho và các vitamin cần thiết cho cơ thể.<br /> Bên cạnh đó rau còn là vị thuốc quý.<br /> 1. R au c ầ n<br /> <br /> a. Thành p h ầ n và tác dụng<br /> Rau cần là loại rau thông dụng, không chỉ dùng<br /> làm thực phẩm mà còn có tác dụng chữa bệnh.<br /> Rau cần có giá trị dinh dưõng cao, cứ lOOg rau cần,<br /> chứa 26g protein, canxi 160mg, phot pho 61mg, trong<br /> đó hàm lượng protein cao hơn gấp vài lần so vối rau quả<br /> khác. Hàm lượng sắt, canxi cao gấp 20 lần so vối cà<br /> chua. Rau cần thưòng sử dụng phần cành to và non,<br /> giàu mùi thơm. Có thể xào chay, xào mặn, luộc chín,<br /> cũng có thể làm nhân. Lá và hoa của rau cần cũng cổ<br /> thể ăn. Rau cần chứa tinh dầu dễ bay hơi, mùi thơm,<br /> giúp ăn ngon miệng, tăng tuần hoàn máu. Ngoài ra còn<br /> có tác dụng kiện não ích trí và trị các bệnh tim mạch.<br /> <br /> Theo Đông y, rau cần có tác dụng bình can, thanh<br /> nhiệt, trừ phong lợi thấp, nhuận phê, ngưng ho, sáng<br /> mắt, giảm áp suất máu. Thích hợp cho người huyết áp<br /> cao, mắt mờ, đầu nặng, ho ra đòm, máu ứ, mưng nhọt.<br /> Dùng nưóc cốt rau cần giúp trị sốt cao đột ngột ỏ trẻ, trị<br /> ngưòi nóng sau khi say rượu, thông đại tiểu tiện, sắc<br /> nước rau cần uống trị thổ tả ở trẻ em. Người bị huyết áp<br /> cao nên dùng rau cần thường xuyên, giúp hạ huyết áp.<br /> Rau cần còn có ích cho phụ nữ có thai, bà mẹ đang cho<br /> con bú và người bệnh thiếu sắt. Đối vối người bị bệnh<br /> gan và táo bón, dùng rau cần giúp khôi phục sức khoẻ.<br /> Rau cần nấu vớì thịt giúp kiện tỳ vị. Rau cần vắt nước<br /> hoà vói đưòng trắng uống thay trà, giúp trị viêm khớp<br /> tay chân.<br /> b. B ài thuốc p hối hợp<br /> - Cao huyết áp: Rau cần 10 cây, rửa sạch giã nát,<br /> thêm 10 quả táo tàu, đem đun với nước. Mỗi ngày uống<br /> 2 lần, dùng 15 - 20 ngày là một đợt điều trị; rau cần để<br /> cả rễ 120g rửa sạch, cắt nhỏ, cho thêm gạo vừa đủ nấu<br /> cháo để ăn thưòng xuyên; hoặc dùng rau cần tươi rửa<br /> sạch, luộc chín trong 1 - 2 phút, lấy ra cắt đoạn cho<br /> thêm muối ăn, dầu vừng, giấm vừa đủ, trộn làm thức<br /> ăn. Cho 2 chân ngâm vào nước luộc rau cần khi còn<br /> nóng; hoặc dùng rau cần 500g, luộc cho thêm đưòng<br /> trắng vừa đủ để uống thay trà.<br /> - Tiểu đường: Rau cần 500g rửa sạch vò nát, ép lấy<br /> nưốc. Uống ngày-1 - 2 lần, dùng liên tục. Có thể dùng<br /> nước sôi chần qua, vớt ra cắt khúc rồi trộn thêm gia vị<br /> để ăn.<br /> <br /> 77<br /> <br /> Hoặc: Rau cần tươi 60g, gạo tẻ 70 - lOOg. Rau cần<br /> rửa sạch, thái nhỏ, cho vào nồi cùng vối gạo, đổ khoảng<br /> 600ml nưóc, nấu thành cháo, ăn ngày 2 lần vào buổi<br /> sáng và tối khi cháo còn nóng. Cháo có công dụng bổ<br /> thận, thanh nhiệt, lợi tiểu, bình can, nhưng tác dụng<br /> chậm, phải dùng lâu mới hiệu nghiệm.<br /> - Mất ngủ: Rễ rau cần 90g, nhân hạt táo chua 9g.<br /> Sắc lấy nước uống.<br /> - Đau đầu: Rễ rau cần vừa đủ, rửa sạch vò nát, rồi<br /> đem tráng vối trứng gà để ăn, ngày dùng 2 lần.<br /> - Sau khi sinh bị đau bụng: Dùng rau cần 60g đem<br /> nấu vói một ít đường đỏ và ít rượu. Uống lúc bụng đói.<br /> - Ho lâu ngày: Rau cần để cả rễ 500g, rửa sạch, vò<br /> nát ép lấy nưóc, cho thêm ít muối, rồi nấu cách thuỷ.<br /> Uống 1 bát nhỏ vào buổi sáng và buổi tối. Dùng liền vài<br /> ngày.<br /> - Viêm gan mạn tính, tiểu ra máu: Rau cần tươi<br /> 200g, rửa sạch, vò nát, ép lấy nưốc, cho thêm 50g mật<br /> ong, trộn đều, uống nóng. Ngày 1 - 2 lần, dùng liên tục<br /> trong nhiều ngày.<br /> - Trẻ con nôn mửa và thổ tả: Lấy rau cần đun nước,<br /> cho thêm đường để uống.<br /> - Tiểu khó: Rau cần tươi 50 - lOOg luộc lấy nước<br /> uống.<br /> - Kinh nguyệt sớm: Rau cần tươi lOOg (rau khô thì<br /> khoảng 30g) đun lấy nước uống. '<br /> - Viêm khóp tay và chân, bệnh thần kinh do phong<br /> thấp: Rau cần tươi ép lấy nưốc, cho thêm đưòng trắng<br /> đủ lượng, đun sôi uống như nước trà.<br /> 78<br /> <br /> - Mất ngủ: Lấy gốc rau cần cả rễ 90g, toan táo nhân<br /> 9g (sao cháy đen), sắc nưốc uống.<br /> - Nhức đầu: Lấy gốc rau cần cả rễ 1 nắm to, rửa<br /> sạch, giã nát, xào với trứng gà, ăn ngày 2 lần.<br /> - Viêm phế quản: Gốc rau cần cả rễ lOOg, vỏ quýt<br /> 9g, kẹo mạch nha 30g. Cho kẹo mạch nha vào nồi, đun<br /> sôi, sau đó cho gốc rau cần và vỏ quýt, sao cháy, đổ<br /> thêm nước, sắc uống trong ngày.<br /> - Ho do viêm phế quản mạn tính: Rễ rau cần 15g,<br /> hoa kinh giới 6g, hoa tiêu 2g, phục linh 9g, đường phèn<br /> 12g. Rễ rau cần, hoa tiêu và phục linh đun sôi trong 10<br /> phút, cho hoa kinh giới đun sôi thêm 5 phút, chắt lấy<br /> nước, hoà với 6g đưòng phèn vào uống. Nước thứ 2 đun<br /> sôi trong 10 phút, chắt nước, pha nốt 6g đưòng phèn.<br /> Mỗi liệu trình kéo dài 10 ngày.<br /> - Ho gà: Rau cần cả cây 500g rửa sạch, vắt lấy nước<br /> cốt, thêm vài hạt muối, hấp cách thuỷ, chia 2 phần<br /> uống vào sáng sớm và tối, liên tục trong nhiều ngày.<br /> - Ho do lao phổi: Rễ rau cần 30g rửa sạch, thái nhỏ,<br /> trộn với mật hoặc đưòng đỏ, xào chín, ăn ngày 2 - 3 lần.<br /> - Cao huyết áp, thần kinh căng thẳng, đầu trướng<br /> đau, mặt đỏ bừng: Rau cần tươi 250g rửa sạch, chần<br /> nước sôi, thái nhỏ, giã nát, vát lấy nưóc uôhg (mỗi lần 1<br /> bát con, ngày 2 lần). Thuốc có tác dụng hạ huyết áp và<br /> giải trừ trạng thái căng thẳng, khó chịu.<br /> Nếu không có rau cần tươi, có thể dùng 30 - 60g rau<br /> cần khô (thêm 12g mướp đắng càng tốt) sắc uống. Cách<br /> chế rau cần khô: Rau cần tươi chần qua nước sôi, phơi<br /> trong bóng mát cho khô, cất đi dùng dần.<br /> 79<br /> <br /> - Ăn vào nôn ngược trỏ ra: Rễ rau cần tươi 30g, cam<br /> thảo 15g, thêm nước vào đun sôi trong 10 phút, chắt lấy<br /> nước, đập vào 1 quả trứng gà, ăn trứng, uổng nước.<br /> - Tiểu ra máu: Rau cần tươi giã nát, vắt lấy nưóc<br /> cốt, uông ngày 3 lần, mỗi lần 1 bát.<br /> - Tiểu tiện nhỏ giọt, đau nhức: Rau cần tươi bỏ lá,<br /> giã nát, vắt lấy nưóc cốt, hoà vối nưóc đun sôi để nguội<br /> uống. Hoặc: Rau cần tươi 50 - lOOg, sắc lấy nưóc uống<br /> nhiều lần trong ngày.<br /> - Phong thấp, khớp xương chân tay viêm tấy, đau<br /> nhức: Rau cần tươi giã nát, vắt lấy nước, thêm đưòng<br /> trắng vào đun sôi, uống thay trà trong ngày.<br /> - Kinh nguyệt trước kỳ: Rau cần khô 500g, sắc nưốc<br /> uống thay trà trong ngày, uống thưòng xuyên sẽ có tác<br /> dụng.<br /> - Sau sinh xuất huyết: Rễ rau cần 60g, trứng gà 2<br /> quả, tất cả đem luộc chín, ăn trứng và uống nước luộc.<br /> - Quai bị: Rau cần tươi giã nát, trộn với dầu vừng<br /> hoặc dầu lạc, đắp vào chỗ bị bệnh.<br /> 2. R au m u ố n g<br /> <br /> a. Thành p h ầ n và tác dụng<br /> Rau muống còn gọi là vô tâm thái, ung thái, uông<br /> thái. Tính hàn, vị ngọt. Thành phần chính trong rau<br /> muống là canxi, phot pho, sắt, caroten, vitamin B2, axit<br /> nicotic.<br /> 80<br /> <br />