Phân tích chương III tác phẩm Số phận con người của M.Sôlôkhốp

Đề bài: Phân tích chương III tác phẩm Số phận con người của M.Sôlôkhốp<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Mikhail Sôlôkhốp là nhà văn Liên Xô (cũ) kiệt xuất. Sinh trưởng trong một gia đình nông  <br /> dân nên Sôlôkhốp chỉ  được học hết tiểu học  ở  trường làng và vài ba năm trung học  ở <br /> Matxcơva rồi ông lại trở  về quê. Song môi trường gia đình là cái nôi văn học đã tạo cho <br /> tâm hồn tác giả tình yêu văn học, lòng yêu nước từ thuở ấu thơ. Ông đã tham gia các cuộc  <br /> tiễu phỉ từ những năm 13, 14 tuổi.<br /> <br /> Vừa cầm súng chiến đấu, Sôlôkhốp vừa hoạt động: đóng kịch, viết truyện kí.<br /> <br /> Rồi ông lên thủ đô làm đủ mọi nghề để kiếm sống nhằm mục đích mở rộng kiến thức để <br /> thực hiện "giấc mơ viết văn".<br /> <br /> Đời Sôlôkhốp cũng có những nét tương tự  như  Macxim Gorki. Sự trưởng thành của nhà <br /> văn không phải là qua trường đại học chính quy mà là trường đại học đường đời.<br /> <br /> Nhưng Sôlôkhốp lại trở về vùng sông Đông. Thiếu hơi ấm quê hương, tác giả không thể <br /> sáng tác được,  ở đây, ông bắt tay viết Sông Đông êm đềm. Vào các năm 1927, 1928, các  <br /> tác phẩm của Sôlôkhốp được xuất bản  ở  Matxcơva. Ngay từ các tác phẩm đầu tay, ông  <br /> đã được độc giả  và các nhà văn tên tuổi đương thời đánh giá cao. Nhưng để  có các tác  <br /> phẩm đó, ông đã phải tự học bền bỉ, lao động nghiêm túc. Có những bộ  tiểu thuyết, ông <br /> phải viết đến trên 30 năm (Đất vã hoang 1932 ­ 1959). Tài năng và ý chí làm việc không  <br /> mệt mỏi là những nét nổi bật, nhân cách cao quý của tác giả.<br /> <br /> Truyện này gồm ba chương, kể  lại cuộc đời của nhân vật Xôcôlôp, một con người mà  <br /> cuộc đời đã đi qua trần ai, nếm trải đủ  điều đau đớn. Phần trích giảng trong sách giáo  <br /> khoa là chương III. Chương này miêu tả quãng cuối cuộc đời Xôcôlôp.<br /> <br /> Vợ  và hai con gái anh bị  máy bay phát xít ném bom giết chết. Anh còn hy vọng gặp lại  <br /> đứa con trai. Nhưng ngay trong ngày chiến thắng thì con anh tử  trận. Anh được gọi đến <br /> để  nhìn mặt lần cuối. Hạnh phúc gia đình tan nát. Nỗi thất vọng đè nặng lên anh, "trong <br /> người tôi như có cái gì đó vỡ tung ra".<br /> <br /> Đau đớn đến cực độ, nhưng vốn là con người có nghị lực, Xôcôlôp không thể buông tay.<br /> <br /> Nhưng bây giờ về đâu? Sinh sống ra sao? Cuối cùng anh về ở với một người bạn cũ. Bạn  <br /> anh làm lái xe, anh làm phụ với bạn để kiếm sống. Quá đau buồn, nên sau mỗi ngày, anh <br /> uống ly rượu cho khuây khỏa. Và tình cờ, anh đã thấy ở cái quán quen thuộc một chú bé <br /> đói rách thảm hại.<br /> <br /> Tự nhiên, anh thấy quí thằng bé và thương nó với một tình thương đặc biệt.<br /> <br /> Sau khi biết bố mẹ nó đã chết, nó sống bơ vơ, anh hồn nhiên nhận nó là con.<br /> <br /> Sao anh lại quyết định vậy? Phải chăng nỗi khát khao có đứa con, nhưng quan trọng hơn  <br /> là tấm lòng thương trẻ của anh, trách nhiệm làm người của anh. "Không thể để cho mình  <br /> và nó chìm nghỉm riêng rẽ được". Hai con người bất hạnh này phải nương tựa vào nhau <br /> mà sống, mà chống đỡ với mọi bất hạnh trên cuộc đời này.<br /> <br /> Có thể coi quyết định đó là đột ngột không? Ở một góc độ nào đó ta thấy đột ngột, những  <br /> thực ra việc "nhận con" là diễn biến tự nhiên của tình thương trẻ, noi cô đơn, niềm khao <br /> khát có một đứa con cho đời đỡ vô nghĩa...<br /> <br /> Khi Xôcôlôp nói mình là bố  của Vaniuska thì em mừng khôn xiết. Điều đó thật tự nhiên, <br /> em nói là bố  mình chết ở  mặt trận, nhưng trong thâm tâm em chẳng tin điều đó (có biết  <br /> bao bà mẹ) bà vợ liệt sĩ, nhận giấy báo tử của con, của chồng hẳn hoi mà nào có tin con  <br /> mình, chồng mình đã hi sinh. Tình thương không cho họ  chấp nhận điều phũ phàng đó. <br /> Nhiều người vẫn chờ đợi qua năm này tháng nọ. Vậy nên khi Xôcôlôp nhận là bố em thì <br /> em tin ngay. Cũng cần nói thêm là ngoài tình máu mủ, niềm khao khát chung của đứa con <br /> muốn có cha, Vaniuska còn có hoàn cảnh riêng: sống cô đơn, cầu bơ cầu bất.<br /> <br /> Nay có bố thì em có chỗ nương tựa vững vàng về mọi mặt.<br /> <br /> Đưa Vaniuska về  nhà bạn, Xôcôlôp phải đóng kịch là đã tìm ra con. Gia đình bạn hiểu  <br /> ngay câu chuyện, mừng tíu tít. Bà vợ người bạn vội nấu súp cho Vaniuska ăn, nhìn nó ăn  <br /> ngấu nghiến mà nước mắt bà "ròng ròng", "lấy tạp dề che mặt khóc". Khi thằng bé hỏi vì <br /> sao "cỗ lại khóc" thì bà "lại càng đầm đìa nước mắt, càng khóc sướt mướt".<br /> <br /> Vì sao bà lại khóc? Phải chăng bà thương cho Xôcôlôp, một con người tốt là vậy mà phải <br /> chịu số phận đắng cay? Và cũng có thể bà thương cho vợ chồng mình, khao khát một đứa <br /> con mà không có? Nói chung là tình thương của con người tốt bụng cho số  phận con  <br /> người. Ta gặp ở đây những tấm lòng cao cả.<br /> <br /> Xôcôlôp đã tìm được niềm vui. Anh sống tất cả vì con. Khó khăn mấy anh cũng vượt qua.  <br /> Nhưng những năm tháng vất vả  đã làm anh đau tim. Anh sợ  chết làm cho con trai khiếp  <br /> sợ. Anh yêu Vaniuska bằng cả  tâm hồn và lý trí. Vaniuska cũng yêu thương bố  rất mực  <br /> nhưng đấy là tình cảm hồn nhiên của trẻ  thơ, làm sao có sự  sâu lắng bằng người lớn.  <br /> Càng yêu con anh càng buồn về bệnh tật.<br /> <br /> Lại còn thêm những kỉ niệm đau buồn của quá khứ "liều như đêm nào tôi cũng chiêm bao <br /> thấy những người thân đã quá cố... tôi ở bèn này, sau hàng rào dây thép gai còn vạ con thì <br /> tự  do  ở bên kia..." Và, "ban đêm thức giấc thì gối đẫm nước mắt...". Số  phận đâu có để <br /> cho anh yên.<br /> <br /> Bút pháp hiện thực tâm lí độc đáo: Cũng là hai con người bất hạnh, nhưng Vaniuska và  <br /> Xôcôlôp vẫn là hai kiểu người khác biệt, không trộn lẫn. Vaniuska thật hồn nhiên, thơ <br /> ngây, trong sáng, nhưng đặc biệt mẫn cảm theo kiểu một đứa trẻ  sớm gặp bất hạnh.  <br /> Xôcôlôp từng trải, khắc khổ, giàu nhân ái, có quá trình tâm lý tinh tế, chân thật...<br /> <br /> Nghệ thuật điển hình: Đẩy nhân vật vào chân tường của hoàn cảnh để buộc phải bộc lộ <br /> toàn bộ tính cách. Xôcôlôp bị giáng tới tấp ba đòn tai họa, bị đẩy tới trạng thái dường như <br /> không tồn tại được nữa, cho nên toàn bộ tính cách anh ta chỉ có một cách biểu hiện dường <br /> như là duy nhất ở đoạn kết: "Làm thế nào để tồn tại? Tác giả lại chú ý mối quan hệ riêng <br /> chung, khiến nhân vật Xôcôlôp có sức khái quát lớn: Số phận cá nhân của anh không dừng  <br /> lại ở ý nghĩa cá nhân, mà tiêu biểu cho số phận của nhân dân Nga trong và sau chiến tranh,  <br /> đồng thời cũng là số phận của con người nói chung trước những thăng trầm của đời sống.<br /> Số phận con người làm sống lại trước mắt ta hình ảnh những con người lương thiện mà <br /> số phận thì thật nghiệt ngã. Nhà văn muốn thông qua tác phẩm nói gì với chúng ta? Bằng <br /> sự  chiêm nghiệm gần cả  cuộc đời mình ông muốn nói rằng: Cuộc sống của con người  <br /> lương thiện thật chẳng dễ dàng chút nào, rằng con người phải sống lương thiện dù chiến <br /> tranh qua ư khốc liệt, chiến tranh hủy diệt tất cả. Hãy sẵn sàng chấp nhận số phận, hãy <br /> vượt lên trên mọi nỗi đau đớn, đứng vững vái tư thế một con người. Lối kể chuyện đơn  <br /> giản, chi tiết chọn lọc nên cảnh và người hiện lên y như thật.<br /> <br />  <br />