Phân tích diễn biến tâm trạng Mị trong đêm nghe tiếng sáo gọi bạn và trong đêm mùa đông cắt dây trói cứu A Phủ (truyện ngắn Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài)

Đề bài: Phân tích diễn biến tâm trạng Mị trong đêm nghe tiếng sáo gọi bạn và trong <br /> đêm mùa đông cắt dây trói cứu A Phủ (truyện ngắn Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài)<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Nổi bật lên trong tác phẩm là hình tượng nhân vật Mị  ­ một nhân vật điển hình cho nỗi  <br /> khổ và sức sống vươn lên của người phụ nữ miền núi. Đoạn hay nhất viết về Mị và cũng  <br /> là đoạn hay nhất của truyện ngắn Vợ chồng A Phủ chính là đoạn diễn tả  tâm trạng Mị <br /> trong đêm mùa xuân nghe tiếng sáo gọi bạn và trong đêm mùa đông cắt dây trói A Phủ. <br /> Qua những đoạn văn này người đọc thấy được chiều sâu nhân đạo ngòi bút Tô Hoài và tài <br /> năng nghệ thuật của nhà văn trong xây dựng nhân vật.<br /> <br /> Những ngày làm dâu gạt nợ, Mị  phải sống trong tâm trạng đau khổ. Từ  một cô gái trẻ <br /> trung, xinh đẹp, nết na, Mị đã bị biến thành kẻ làm dâu trừ nợ bị bóc lột, bị đánh đập hành  <br /> hạ một cách tàn nhẫn. Không cam chịu thân phận nô lệ có lúc cô đã định tìm đến cái chết. <br /> Không nên nghĩ rằng tìm đến cái chết là ở Mị đã cạn nguồn sinh lực sống. Con thuyền tự <br /> đánh đắm mình trên sông nước còn yêu sông nước hơn là con thuyền cứ để mặc cho dòng  <br /> đời trôi dạt. Giải thoát bằng cái chết là tiêu cực nhưng điều đó lại chứng tỏ  Mị  phản  <br /> kháng lại số phận.<br /> <br /> Không dễ gì chết được khi món nợ gia đình còn đó, khi bản chất Mị lại tiềm ẩn một sức  <br /> sống mãnh liệt cô buộc phải sống phải nén căm giận nuốt hờn nuốt tủi vào trong. Ẩn sau  <br /> vẻ ngoài như một cái bóng vật vờ lầm lũi là tâm hồn hừng hực ngọn lửa sống. Ngọn lửa  <br /> ấy đã bùng lên dữ dội vào một đêm mùa xuân.<br /> <br /> Mùa xuân của đất trời đã gọi dậy cả sức sống mùa xuân trong lòng Mị. Ngày tết đến, Mị <br /> cũng lén lấy rượu uống. Lúc đầu, Mị  uống là theo thói quen Tết đến là phải có rượu <br /> nhưng sau đó là sự  thức tỉnh của tâm linh. Mị  uống rượu và uống ừng  ực từng bát một,  <br /> cách uống ấy đâu chỉ là nuốt hờn nuốt tủi vào trong mà còn là để rạo rực men say tuổi trẻ <br /> của một thời đã qua Men rượu đã làm nồng thêm men đời.<br /> <br /> Trong trạng thái nửa say nửa tỉnh, Mị nhìn những người lên đồng mà lòng cô đang sống  <br /> về  ngày trước giữa lúc  ấy tiếng sáo gọi bạn bồi hồi tha thiết từ  xa vọng tới. Mị nhẩm  <br /> thầm theo bài hát của người đang thổi sáo. Thật kỳ diệu làm sao khi tiếng sáo đã làm lay  <br /> động, làm thức tỉnh con người tâm linh trong Mị đưa cô từ cõi trần trở về cõi nhớ. Mị nhớ <br /> lại những ngày tháng khổ đau trong thân phận dâu trừ nợ. Khi nhớ lại điều đó, Mị đã ứa  <br /> nước mắt. Lúc  ấy cô chỉ  muốn chết: nếu có nắm lá ngón khi ấy Mị  sẽ  ăn để  chết ngay  <br /> chứ không buồn nhớ lại nữa. Tuy nhiên tha thiết hơn, mãnh liệt hơn tiếng sáo lại đưa Mị <br /> về với những ngày hạnh phúc tươi đẹp trong quá khứ, tiếng sáo bay lửng lơ ngoài đường <br /> với những lời ngọt ngào tình tứ:<br /> <br /> Anh ném Pao em không bắt<br /> <br /> Em không yêu quả Pao rơi rồi.<br /> <br /> Tiếng sáo làm Mị nhớ  lại những ngày chưa làm dâu gạt nợ. Ngày ấy MỊ xinh đẹp lại có  <br /> tài thổi sáo, cô thổi lá cũng hay như thổi sáo, sắc đẹp và tiếng sáo của Mị đã cuốn hút bao <br /> trai bản đến mức miếng đất cạnh vách nơi Mị nằm đã nhẵn thín vì vết chân đợi chờ  của  <br /> bao chàng trai. Những chàng trai Mèo đã từng thổi sáo đi theo Mị hết quả núi này sang quả <br /> núi khác.<br /> <br /> Nhớ lại quá khứ hạnh phúc thì MỊ lại khao khát sống, khao khát hạnh phúc trong hiện tại. <br /> Viết đến đây dường như  tác giả  đã hóa thân vào nhân vật để  diễn tả  tâm trạng tinh vi <br /> phức tạp của Mị  bằng hình thức ngôn ngữ  nửa trực tiếp: Mị  còn trẻ  lắm, Mị  muốn đi <br /> chơi. Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi ngày Tết huống chi A Sử với Mị không có <br /> lòng với nhau và vẫn ở với nhau.<br /> <br /> Mị muốn thoát khỏi căn buồng chật chội tối tăm. Cô lấy mỡ bỏ thêm vào đĩa đèn cho căn <br /> buồng thêm sáng. Cái ánh sáng ngọn lửa đèn ấy cũng là ánh sáng bùng lên từ cuộc đời Mị. <br /> Cô sửa lại mái tóc với chiếc váy hoa chuẩn bị đi chơi. Mị thôi làm con rùa lùi lũi trong xó  <br /> cửa, Mị muốn làm cánh chim bay lên bầu trời để chào đón mùa xuân.<br /> <br /> Giữa lúc Mị sống trong niềm hạnh phúc với giấc mơ  và khát vọng thì A Sử  trở  về  hiểu  <br /> được ý định đi chơi của Mị. Lúc ấy, A Sử lạnh lùng trói đứng Mị vào cột nhà. Hắn trói Mị <br /> lạnh lùng vô cảm, lạnh lùng tắt đèn như thản nhiên khép cửa đi chơi không mảy may xúc  <br /> động. Việc A Sử trói Mị chỉ càng làm dồn tụ thêm sức sống mùa xuân trong cô. Men rượu, <br /> tiếng sáo làm Mị ngất ngây như người mộng du, tâm trạng Mị đồng hiện giữa quá khứ và <br /> hiện tại cô quên mình đang bị trói. Lòng Mị hướng theo tiếng sáo gọi bạn để  hướng tới  <br /> cuộc vui xuân. Mị vẫn vùng bước đi mặc dù chân tay đau không cựa được. Sức sống tiềm  <br /> tàng của Mị được thể  hiện ngay cả trong tình huống bi thảm nhất. A Sử có thể  giam Mị <br /> giữa ngày xuân chứ làm sao giam nổi sức sống mùa xuân trong cô.<br /> <br /> Sau cái đêm mùa xuân nghe tiếng sáo gọi bạn, Mị lại trở về với cuộc sống, với thân phận  <br /> dâu gạt nợ, lại trở về với trạng thái vô cảm trong sự lầm lũi cam chịu. Giữa lúc ấy một <br /> sự việc diễn ra làm thay đổi cuộc sống, số phận Mị đó là việc A Phủ làm mất bò để bò bị <br /> hổ  ăn thịt và anh trở  thành vật thế mạng bị thống lý Pá Tra trói đứng chờ  ngày chết khô  <br /> chết héo.<br /> <br /> Lúc đầu nhìn thấy A Phủ  bị trói, Mị  trong trạng thái vô cảm vì cô đã quá quen với cảnh <br /> này trong nhà thống lý. Mị dậy sưởi lửa là theo thói quen A Phủ có là cái xác chết đứng đó  <br /> là cũng thế thôi. Mị chỉ biết có ngọn lửa trở thành người bạn thân thiết sưởi ấm cô trong <br /> đêm đông lạnh giá.<br /> <br /> Nhưng sau đó Mị nhìn sang và nhận ra từ đôi mắt trừng trừng của A Phủ với những giọt  <br /> lệ  lăn trên gò má sạm đen. Những giọt nước mắt của A Phủ chính là những giọt nước  <br /> mắt cuối cùng làm tràn đầy cốc nước làm thay đổi con người đi. Và những giọt nước mắt <br /> ấy cũng đã làm được điều kỳ diệu là đưa Mị từ cõi quên trở về cõi nhớ. Mị nhớ lại ngày  <br /> trước Mị cũng bị trói như A Phủ. Nước mắt chảy tràn trên mặt trên cổ mà không thể nào <br /> lau được, nhớ lại quá khứ của mình Mị tự thương.<br /> <br /> Với một tâm hồn nhân hậu của người phụ nữ như Mị thì lòng tự thương sẽ dẫn tới một  <br /> tình cảm lớn lao cao đẹp đó là lòng thương người. Mị  đồng cảm với người cùng cảnh  <br /> ngộ. Mị  nghĩ mình đã bị  trình ma thì đến chết rũ xương  ở  nhà thống lý còn người kia vì <br /> sao lại bị trói bị hành hạ như vậy, chúng nó thật độc ác quá. Chỉ vài ngày sau thì người ấy <br /> sẽ chết khô chết héo. Từ thương người Mị đã đi tới hành động cứu người. Cô không sợ <br /> chết mà sẵn sàng chết thay cho A Phủ nên đã cắt dây trói giải thoát cho A Phủ.<br /> <br /> Sau khi cứu người, Mị lại trở về với lòng tự thương. Cô lại sợ chết, nhưng đó lại là biểu <br /> hiện của lòng ham sống, thương mình. Mị  phải cứu chính cuộc đời mình. Vả  lại Mị  đã  <br /> cắt được dây trói cho người thì lẽ  nào lại không cắt được dây trói của chính cuộc đời  <br /> mình. Hành động Mị vùng chạy theo A Phủ để thoát khỏi nhà thống lý Pá Tra là hoàn toàn <br /> hợp logic.<br /> <br /> Trong cả phần một của thiên truyện, Mị luôn sống trong trạng thái câm lặng luôn cúi mặt <br /> buồn rười rượi thì đây là lần duy nhất Mị ngẩng cao đầu. Lời nói duy nhất của Mị chính  <br /> là tiếng nói của khát vọng giải phóng: A Phủ cho tôi đi, ở đây thì chết mất.<br /> <br /> Người ta thường so sánh hình  ảnh nhân vật Mị  với nhân vật chị  Dậu trong Tắt đèn của  <br /> Ngô Tất Tố. Hai người phụ nữ đều có số phận đau khổ đều tiềm tàng một sức sống. Tuy  <br /> không bằng Mị nhưng sức sống  ở chị Dậu là sức sống tiềm ẩn không có điều kiện phát <br /> huy còn sức sống của Mị  đã đơm hoa kết trái hạnh phúc trong cuộc đời mới. Chị  Dậu <br /> cũng như  Mị  đã chạy vùng khỏi cái địa ngục trần gian trong một đêm tối trời. Nhưng  <br /> không trước mặt chị Dậu là trời tối đen như  mực tối, như  cái tiền đồ  của chị  còn trước  <br /> mặt Mị không phải là đêm đen mà là ánh sáng của sự  sống hạnh phúc. Có sự  khác nhau  <br /> này là khi viết Vợ chồng A Phủ Tô Hoài đã được rọi chiếu bởi ánh sáng của cách mạng.<br />