Phản ứng với stress cấp

Chia sẻ: Hoason Hoason | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

108
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phụ nữ rất dễ bị stress tấn công. Phản ứng stress cấp là một rối loạn nhất thời, rất trầm trọng, phát triển ở một cá nhân không có bất kỳ rối loạn tâm thần rõ rệt nào khác, đáp ứng lại một thể chất căng thẳng hoặc một trạng thái tâm thần đặc biệt và mất đi trong vòng vài giờ hoặc vài ngày. Tác nhân gây stress có thể là một sang chấn tâm lý mạnh. Các nguy cơ này làm xấu thêm tình trạng cơ thể vốn đã kiệt sức hoặc các nhân tố thực tổn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phản ứng với stress cấp

Phản ứng với stress cấp Phụ nữ rất dễ bị stress tấn công. Phản ứng stress cấp là một rối loạn nhất thời, rất trầm trọng, phát triển ở một cá nhân không có bất kỳ rối loạn tâm thần rõ rệt nào khác, đáp ứng lại một thể chất căng thẳng hoặc một trạng thái tâm thần đặc biệt và mất đi trong vòng vài giờ hoặc vài ngày. Tác nhân gây stress có thể là một sang chấn tâm lý mạnh. Các nguy cơ này làm xấu thêm tình trạng cơ thể vốn đã kiệt sức hoặc các nhân tố thực tổn khác. Tính dễ bị tổn thương và khả năng đối phó của cá nhân đóng một vai trò quan trọng trong việc xảy ra và mức độ của stress cấp. Hoàn cảnh bất ngờ dễ gây ra stress cấp tính Một phụ nữ 52 tuổi từ ngân hàng trở về bị cướp trên 100 triệu đồng, nạn nhân rất hoảng sợ, lo lắng và tiếc của. Sau đó vài giờ bà được cơ quan chức năng mời đến trình bày sự việc, với những câu hỏi bà cho là không mấy dễ nghe. Về
nhà bà rơi vào trạng thái không tiếp xúc, không nói được. Trí nhớ và chú ý giảm, vẻ mặt buồn rầu, lo âu, hốt hoảng. Ý thức bị thu hẹp, đôi khi có cơn kích động, ăn kém, rối loạn giấc ngủ... Bệnh nhân được đưa đi khám và được chẩn đoán bị phản ứng với stress cấp. Sau vài tuần điều trị bằng tâm lý liệu pháp, an thần, hưng thần và nâng đỡ cơ thể, bệnh nhân đã hồi phục tốt. Theo những quan niệm cổ điển, các rối loạn này được gọi là rối loạn tâm thần do căn nguyên tâm lý. Đáp ứng với sự kiện gây chấn thương tâm lý thì người bệnh có các triệu chứng rối loạn phân ly hoặc rối loạn stress cấp. Cảm xúc của người bệnh bị giảm sút, khó hoặc không thể vui vẻ trong các hoạt động vốn có trước đây mà người bệnh ưa thích và có cảm giác về tội lỗi trong cuộc sống hằng ngày; khó tập trung chú ý; cảm giác tan rã các cơ quan trong cơ thể; cảm giác thế giới không thật hoặc giống như một giấc mơ hoặc rất khó khăn gợi lại các chi tiết của sự kiện chấn thương tâm lý như quên phân ly. Mặc dù chấn thương có thể giống nhau về mức độ, nhưng sự đáp ứng có thể khác nhau ở các nền văn hóa khác nhau. Các stress trầm trọng có thể gặp ở tất cả các lứa tuổi. Nguyên nhân Stress tâm lý cấp diễn và đủ lớn: Người thân chết đột ngột. Bị phản bội bất ngờ. Tai họa do thiên nhiên như động đất, núi lửa. Chiến tranh quá tàn khốc. Bị vu cáo không thể thanh minh được. Tính mạng bị đe dọa như trong vùng cháy không có đường ra. Bị làm nhục, bị hãm hiếp, bị bắt cóc, bị cướp giật.
Stress tâm lý trường diễn, chưa đủ lớn nhưng kéo dài: Quan hệ gia đình bị trắc trở. Bị thất bại và mất mát nhiều lần trong cuộc sống mà bản thân người bệnh phải gánh chịu. Mâu thuẫn dai dẳng với mọi người xung quanh, với đồng nghiệp. Bị bất công, ngược đãi, hành hạ phải âm thầm chịu đựng. Phải sống chung với người không phù hợp. Căng thẳng tâm lý và thể lực trong lao động. Trong quân sự, khi bị bắt làm tù binh, bị bao vây phong tỏa. Căn nguyên phụ trợ: Suy nhược cơ thể do nhiễm khuẩn, nhiễm độc; chấn thương sọ não; suy dinh dưỡng; mất ngủ kéo dài; đặc điểm nhân cách; sức đề kháng về tâm thần. Các mức độ bệnh và điều trị Các triệu chứng rất dễ thay đổi như sửng sốt ban đầu với trạng thái ý thức bị thu hẹp, rối loạn định hướng, không có khả năng hiểu được tác nhân gây kích thích. Tiếp theo trạng thái này là tình trạng thoát ra khỏi hoàn cảnh xung quanh hoặc kích động như phản ứng chạy trốn, rối loạn thần kinh thực vật của rối loạn lo âu hoặc hoảng sợ như mạch nhanh, ra mồ hôi, đỏ mặt... Các triệu chứng tổn thương hoặc mất hy vọng có thể xuất hiện trong phản ứng stress cấp. Người bệnh có rối loạn nhận thức, có cảm giác tội lỗi, đáp ứng quá mạnh, hơn mức cần thiết thì có nguy cơ cao phát triển thành hành vi xung động hoặc hành vi tiêu cực hoặc có thể xảy ra rối loạn stress sau sang chấn. Bệnh nhân có ít nhất 3 triệu chứng sau: cảm giác chết lặng, tan rã hoặc mất đáp ứng cảm xúc,
giảm nhận thức với xung quanh hoặc giải thể nhân cách và thu hẹp ý thức hoặc quên phân ly. Có thể có các triệu chứng rối loạn lo âu hoặc kích động vận động. Các triệu chứng xuất hiện trong nhiều phút khi có kích thích hay sự kiện gây stress và biến mất trong vòng 2-3 ngày. Trong giai đoạn này có thể quên từng phần hoặc quên hoàn toàn. Có 2 thể bệnh: Thể bất động (sững sờ): Ngay sau chấn thương tâm lý, xảy ra tình trạng bất động đột ngột ngay tại chỗ, không nói, không cử động mặc dù sự nguy hiểm rất gần. Mất khả năng phản ứng cảm xúc, mất khả năng đáp ứng với ngoại cảnh, mắt mở to nhìn vào một hướng, ý thức thu hẹp, rối loạn sự chú ý và định hướng. Cơn kéo dài từ vài phút đến nửa giờ, xen kẽ với các vận động ngắn như: bỏ chạy, tay chân quờ quạng, lục lọi,... sau đó lại lâm vào tình trạng bất động. Tình trạng trên kéo dài từ vài giờ đến 2-3 ngày, sau đó là giai đoạn hồi phục để lại tình trạng suy nhược và mất nhớ. Thể kích động (tăng động): Ngay sau chấn thương tâm lý, xuất hiện tình trạng hưng phấn vận động như vẫy tay, kêu la hoặc kích động mạnh, bỏ chạy, lao về phía nguy hiểm. Ý thức người bị bệnh bị thu hẹp, rối loạn định hướng và chú ý. Cơn kéo dài từ vài phút đến vài chục phút. Sau cơn để lại tình trạng suy nhược và mất trí nhớ. Các rối loạn thần kinh thực vật và cơ vòng kèm theo: Vã mồ hôi, mạch nhanh, mặt đỏ bừng hoặc tái, mất tự chủ đại tiểu tiện.
Rối loạn stress cấp có thể phát triển ở từng cá thể không cần có điều kiện thuận lợi đặc biệt và chấn thương tâm lý không phải là quá mạnh. Điều trị phản ứng với stress cấp bằng liệu pháp tâm lý là chủ yếu: Giữ vững tâm lý của bệnh nhân. Giúp bệnh nhân thể hiện cảm xúc phù hợp. Hiểu và giải quyết đúng vấn đề. Có thể sử dụng thuốc bình thần benzodiazepin cho một giai đoạn ngắn, nhưng có nguy cơ phụ thuộc thuốc. Các thuốc chống trầm cảm có thể giúp điều trị kết quả hơn. Các thuốc tăng cường tuần hoàn não, vitamin và khoáng chất cũng rất cần thiết.