Phân vùng địa lí tự nhiên khu vực Quảng Ninh và Hải Phòng - cơ sở khoa học cho phát triển du lịch bền vững

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> <br /> PHÂN VÙNG ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN KHU VỰC QUẢNG NINH<br /> VÀ HẢI PHÒNG - CƠ SỞ KHOA HỌC CHO<br /> PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG<br /> THE NATURAL GEOGRAPHY PARTITION OF QUANG<br /> NINH AND HAI PHONG AREA - THE SCIENTIFIC BASIS<br /> FOR THE SUSTAINABLE TOURISM DEVELOPMENT<br /> Nguyễn Đăng Tiến<br /> Email: dangtien.dhsd@gmail.com<br /> Trường Đại học Sao Đỏ<br /> Ngày nhận bài: 23/3/2018<br /> Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 28/6/2018<br /> Ngày chấp nhận đăng: 28/6/2018<br /> Tóm tắt<br /> Trong phát triển du lịch bền vững, một trong những yêu cầu và nguyên tắc phát triển là khai thác, sử<br /> dụng hợp lí không gian lãnh thổ và tài nguyên du lịch. Đối với mỗi khu vực, để tổ chức không gian lãnh<br /> thổ hợp lí cũng như việc xác định các điều kiện tự nhiên, đặc điểm tài nguyên… cần dựa trên những cơ<br /> sở khoa học. Phân vùng địa lí tự nhiên (ĐLTN) là việc xác định các địa tổng thể dựa trên sự phân hóa<br /> của tự nhiên lãnh thổ, các mối quan hệ và các quy luật phát triển của tự nhiên. Chính vì vậy, phân vùng<br /> ĐLTN là cơ sở cho việc sử dụng, khai thác hợp lí không gian lãnh thổ và tài nguyên.<br /> Kết quả nghiên cứu này đã phân vùng ĐLTN khu vực Quảng Ninh - Hải Phòng (QN - HP) dựa trên đặc<br /> điểm phân hóa lãnh thổ, sự tác động và mối quan hệ giữa các thành phần tự nhiên. Kết quả phân vùng<br /> đã xác định được 3 vùng, 2 á vùng và 14 tiểu vùng. Trong phát triển du lịch bền vững, kết quả phân vùng<br /> ĐLTN là cơ sở khoa học cho sử dụng, khai thác hợp lí lãnh thổ và tài nguyên.<br /> Từ khóa: Phân vùng địa lí tự nhiên; du lịch bền vững; du lịch Quảng Ninh - Hải Phòng.<br /> Abstract:<br /> In the sustainable tourism development, one of the requirements and principles for development is to<br /> exploit and use properly the territorial space and tourism resources. For each area, it is necessary to<br /> base on the scientific basis in order to rationalize the territorial space as well as to determine the natural<br /> conditions, natural resource characteristics, etc. The natural geography partition is the identification<br /> of geographical area that is based on the differentiation of territorial nature, the relationships and<br /> development principles of nature. Therefore, the natural geography partition is the foundation for rational<br /> usage and exploitation of territorial space and resources.<br /> The study result has divided the natural area of Quang Ninh and Hai Phong provinces which is based<br /> on the characteristics of territorial differentiation, the interaction and relationship of natural components.<br /> The result has identified three zones, two sub - zones and 14 smaller sub - zones. In the sustainable<br /> tourism development, the result of natural geography partition is the scientific basis for the proper usage<br /> and exploitation of territorial space and resources.<br /> Keywords: Natural geography partition; sustainable tourism; Quang Ninh and Hai Phong tourism.<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ yêu cầu và nguyên tắc của phát triển du lịch<br /> bền vững.<br /> Trong phát triển du lịch, việc sử dụng, khai thác<br /> hợp lí lãnh thổ trong đó có việc tổ chức không Đối với mỗi lãnh thổ nhất định, dù lớn hay nhỏ đều<br /> gian và khai thác tài nguyên… là việc khai thác có sự phân hóa do sự tác động tương hỗ giữa<br /> dựa trên các đặc điểm tự nhiên và phù hợp với các thành phần và các quy luật tự nhiên. Việc tìm<br /> các quy luật tự nhiên. Đây là một trong những ra sự phân hóa lãnh thổ, các mối quan hệ và các<br /> quy luật tự nhiên có ý nghĩa quan trọng trong phát<br /> Người phản biện: 1. GS.TSKH. Phạm Hoàng Hải triển kinh tế nói chung và du lịch nói riêng. Phân<br /> 2. GS.TS. Nguyễn Khánh Vân vùng ĐLTN là việc xác định các địa tổng thể ĐLTN<br /> <br /> <br /> 96 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018<br />  NGÀNH NGÔN NGỮ HỌC<br /> <br /> có đặc điểm đồng nhất dựa trên sự phân hóa lãnh tổng hợp thể tự nhiên cần tiến hành phân chia và<br /> thổ cũng như các mối quan hệ và các quy luật tự xác định các đơn vị địa tổng thể tự nhiên.<br /> nhiên. Do vậy, trong phát triển du lịch bền vững,<br /> Kế thừa các kết quả nghiên cứu phân vùng ĐLTN<br /> phân vùng ĐLTN là cơ sở khoa học trong việc khai<br /> thác hợp lí lãnh thổ. trên lãnh thổ Việt Nam [2, 3, 4] và sự phân hóa về<br /> điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội khu<br /> Khu vực QN - HP có điều kiện thuận lợi trong phát vực QN - HP. Trong phân vùng ĐLTN khu vực QN-<br /> triển du lịch do có tài nguyên phong phú và đa HP nhằm phục vụ cho phát triển du lịch bền vững,<br /> dạng. Trên lãnh thổ QN - HP có sự phân hóa đa hệ thống phân vị được xác định gồm ba cấp: Vùng<br /> dạng về điều kiện tự nhiên và kéo theo là sự phân ↔ Á vùng ↔ Tiểu vùng phù hợp với thực tiễn và<br /> hóa về kinh tế - xã hội. Chính vì vậy, việc phân<br /> yêu cầu. Chỉ tiêu xác định các thể tổng hợp tự<br /> vùng ĐLTN khu vực QN - HP có ý nghĩa quan<br /> nhiên theo các cấp phân vị được xác định trong<br /> trọng trong phát triển du lịch. Kết quả phân vùng<br /> bảng 1.<br /> ĐLTN là cơ sở khoa học để tổ chức không gian,<br /> xây dựng kế hoạch, chiến lược khai thác hợp lí Bảng 1: Chỉ tiêu phân vùng địa lí tự nhiên khu vực<br /> tài nguyên, bảo vệ môi trường nhằm phát triển du QN - HP<br /> lịch bền vững.<br /> Cấp phân vị Chỉ tiêu xác định<br /> 2. PHÂN VÙNG ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN KHU VỰC<br /> QUẢNG NINH - HẢI PHÒNG NHẰM PHÁT Dựa vào nhân tố kiến tạo -<br /> TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG<br /> địa mạo, sự phân hóa giữa<br /> Phân vùng ĐLTN là sự phân chia và phân loại các biển và đất liền - là những<br /> địa tổng hợp trên một lãnh thổ nào đó. Công tác khu vực có sự tương đồng<br /> phân vùng bao gồm cả việc phát hiện và đặt tên về cấu trúc hình thái sơn<br /> các địa tổng hợp, thể hiện chúng trên bản đồ và văn có cùng nguồn gốc<br /> thuyết minh những đặc thù của chúng [1]. phát sinh (vùng núi và đồi,<br /> Vùng<br /> Ý nghĩa, đối với khoa học, phân vùng ĐLTN nhằm vùng đồng bằng), có những<br /> phát hiện những đặc điểm phân hóa của các khu nét đặc trưng về đặc điểm<br /> vực, sự tác động và mối quan hệ giữa các thành thủy văn, sự khác biệt giữa<br /> phần tự nhiên. Từ đó cho phép xác định quy luật biển và lục địa, mức độ ảnh<br /> phân hóa ĐLTN trong phạm vi lãnh thổ nghiên cứu hưởng của nó đến điều kiện<br /> và với lãnh thổ kế bên. Đối với thực tiễn, phân<br /> tự nhiên, sự đa dạng các hệ<br /> vùng ĐLTN góp phần vào việc nghiên cứu, phân<br /> sinh thái.<br /> tích đánh giá tổng hợp về điều kiện tự nhiên và tài<br /> nguyên tự nhiên, các điều kiện kinh tế - xã hội, tài<br /> nguyên nhân văn phục vụ cho các mục đích kinh Có sự tương đồng về<br /> tế. Kết quả phân vùng ĐLTN là cơ sở giúp các hướng sơn văn, theo đó<br /> nhà nghiên cứu, nhà quản lí xây dựng kế hoạch, Á vùng tương đồng về điều kiện khí<br /> chiến lược khai thác hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi hậu dưới tác động tương hỗ<br /> trường nhằm phát triển bền vững. của địa hình.<br /> Nhiệm vụ của phân vùng ĐLTN là ở chỗ vạch ra<br /> được các thể tổng hợp ĐLTN ở các cấp phân vị Dựa trên sự thống nhất của<br /> khác nhau dựa trên sự phân hóa lãnh thổ và dựa một kiểu địa hình (khối núi,<br /> trên những nguyên tắc, phương pháp nhất định. khu vực đồi, dạng đồng<br /> bằng…) trên một nền nham<br /> 2.1. Phân vùng địa lí tự nhiên khu vực Quảng<br /> thạch tương đồng về tuổi.<br /> Ninh - Hải Phòng<br /> Đối với các đảo, sự phân<br /> Các cơ sở phân vùng chia được dựa trên tiêu chí<br /> Tiểu vùng<br /> Lựa chọn các cấp phân vị và chỉ tiêu phân vùng: chính là vật chất hình thành<br /> Trên một lãnh thổ dù lớn hay nhỏ, các thành phần nên các đảo và vị trí phân<br /> tự nhiên đều có sự phân hóa và tác động qua lại bố của các đảo. Ngoài ra có<br /> lẫn nhau tạo thành những thể tổng hợp địa lí thống thể xét thêm tiêu chí bổ trợ<br /> nhất. Quy luật tác động của các thành phần tự là cấu trúc của các quần hệ<br /> nhiên trên một lãnh thổ thường không đồng đều, sinh vật (các kiểu thảm, hệ<br /> có những phân hóa theo không gian và thời gian<br /> sinh thái chính).<br /> nhất định. Chính vì vậy, để xác định được những<br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 97<br />  NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> <br /> Phương pháp phân vùng: được chia thành 3 vùng ĐLTN là vùng núi thấp và<br /> đồi phía Bắc, vùng đồng bằng châu thổ hiện đại<br /> Đối với khu vực QN-HP, dựa vào hệ thống phân vị<br /> phía Nam và vùng biển - đảo phía Đông với những<br /> đã lựa chọn và phạm vi lãnh thổ và sự phân hóa<br /> đặc tính cá thể khá rõ nét về điều kiện tự nhiên.<br /> của các yếu tố tự nhiên trên lãnh thổ. Các phương<br /> Ranh giới giữa 3 vùng được xác định theo đứt gãy<br /> pháp phân vùng ĐLTN được lựa chọn là: phương<br /> đường 18 từ Đông Triều và kéo dài về phía Đông<br /> pháp thực địa; phương pháp phân tích yếu tố trội;<br /> phương pháp phân tích tổng hợp các thành phần và chạy dọc theo đường bờ của khu vực QN - HP.<br /> tự nhiên; phương pháp phân tích, so sánh các bản Đối với vùng núi thấp và đồi phía Bắc, do điều<br /> đồ phân vùng bộ phận kiện tự nhiên có sự phân hóa phức tạp nên được<br /> Các nguyên tắc phân vùng: tách thành 2 á vùng: á vùng Đông và á vùng Tây.<br /> Ranh giới giữa 2 á vùng được xác định theo đứt<br /> Dựa trên đặc điểm tự nhiên lãnh thổ và mục đích gãy sâu Đình Lập - Tiên Yên dọc theo QL4B, gần<br /> sử dụng, trong phân vùng ĐLTN khu vực QN- trùng với ranh giới giữa các huyện Tiên Yên, Vân<br /> HP dựa trên một số nguyên tắc như: nguyên tắc Đồn và Cẩm Phả.<br /> phát sinh; nguyên tắc tổng hợp; nguyên tắc toàn<br /> vẹn lãnh thổ; nguyên tắc yếu tố trội; nguyên tắc Ở cấp tiểu vùng, vùng núi thấp và đồi phía Bắc<br /> đồng nhất tương đối trong phân vùng lãnh thổ được chia thành 7 tiểu vùng, trong đó á vùng Đông<br /> nghiên cứu. tách thành 3 tiểu vùng, á vùng Tây tách thành 4 tiểu<br /> vùng. Vùng đồng bằng châu thổ hiện đại phía Nam<br /> Kết quả phân vùng địa lí tự nhiên khu vực QN - HP<br /> được tách thành 2 tiểu vùng. Vùng biển - đảo phía<br /> Dựa vào chỉ tiêu đã xác lập, khu vực nghiên cứu Đông được tách thành 5 tiểu vùng (bảng 2, hình 1).<br /> <br /> Bảng 2: Hệ thống các đơn vị phân vùng địa lí tự nhiên khu vực QN - HP<br /> <br /> Vùng Á vùng Tiểu vùng KH<br /> <br /> 1. Tiểu vùng núi trung bình và thấp Tiên Yên - Bình Liêu<br /> IA.1<br /> - Quảng Hà - Móng Cái<br /> A. Á vùng Đông<br /> 2. Tiểu vùng đồi Tiên Yên - Quảng Hà - Móng Cái IA.2<br /> <br /> 3. Tiểu vùng đồng bằng ven biển Tiên Yên - Hà Cối IA.3<br /> I. Vùng núi thấp và<br /> đồi phía Bắc 1. Tiểu vùng núi trung bình và thấp Hoành Bồ - Ba Chẽ IB.1<br /> <br /> 2. Tiểu vùng núi trung bình và thấp Đông Triều - Uông Bí IB.2<br /> B. Á vùng Tây<br /> 3. Tiểu vùng đồi Hạ Long - Cẩm Phả IB.3<br /> <br /> 4. Tiểu vùng đồng bằng ven vịnh Cửa Lục IB.4<br /> <br /> 1. Tiểu vùng đồng bằng châu thổ cửa sông hình phễu<br /> II. Vùng đồng bằng II.1<br /> Bạch Đằng<br /> châu thổ hiện đại<br /> phía Nam 2. Tiểu vùng đồng bằng châu thổ bồi tụ sông Thái Bình II.2<br /> <br /> 1. Tiểu vùng biển - đảo Cái Bầu - Cái Chiên - Vĩnh Thực III.1<br /> <br /> 2. Tiểu vùng biển - đảo Bái Tử Long III.2<br /> III. Vùng biển - đảo<br /> 3. Tiểu vùng biển - đảo Cô Tô - Trần III.3<br /> phía Đông<br /> 4. Tiểu vùng biển - đảo Hạ Long - Cát Bà III.4<br /> <br /> 5. Tiểu vùng biển - đảo Bạch Long Vĩ III.5<br /> <br /> <br /> <br /> 98 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018<br />  NGÀNH NGÔN NGỮ HỌC<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1. Bản đồ phân vùng địa lí tự nhiên khu vực Quảng Ninh - Hải Phòng [5]<br /> <br /> 2.2. Kết quả phân vùng địa lí tự nhiên Quảng tính đa dạng được đưa lên hàng đầu. Do đó, kết<br /> Ninh - Hải Phòng với phát triển du lịch bền vững quả phân vùng ĐLTN dựa trên các cơ sở khoa<br /> học và thực tiễn của lãnh thổ (xác định các mối<br /> “Phát triển du lịch bền vững là hoạt động khai thác<br /> quan hệ, các quy luật giữa các thành phần, bộ<br /> có quản lí các giá trị tự nhiên và nhân văn nhằm<br /> phận của hệ thống tự nhiên, tìm ra sự phân hóa)<br /> thỏa mãn các nhu cầu đa dạng của khách du lịch,<br /> là cơ sở cho việc khai thác lãnh thổ một cách hợp<br /> có quan tâm đến các lợi ích kinh tế dài hạn trong<br /> lí, tôn trọng các quy luật phát triển của tự nhiên.<br /> khi vẫn đảm bảo sự đóng góp cho bảo tồn và tôn<br /> tạo các nguồn tài nguyên, duy trì được sự toàn Như vậy, kết quả phân vùng ĐLTN nói chung và<br /> vẹn về văn hóa để phát triển hoạt động du lịch khu vực QN - HP nói riêng là cơ sở khoa học và<br /> trong tương lai; cho công tác bảo vệ môi trường thực tiễn cho việc phát triển du lịch bền vững bởi:<br /> và góp phần nâng cao mức sống của cộng đồng<br /> Kết quả của phân vùng ĐLTN là tư liệu, cơ sở<br /> địa phương” [6].<br /> khoa học nền tảng trong nghiên cứu PTDL<br /> Trong khái niệm phát triển du lịch bền vững hàm<br /> Cơ sở ý nghĩa và nhiệm vụ của phân vùng ĐLTN<br /> chứa ba khía cạnh gồm sự đảm bảo bền vững về<br /> cho thấy, kết quả nghiên cứu phân vùng ĐLTN<br /> kinh tế, văn hóa và việc bảo vệ tài nguyên, môi<br /> (bản đồ phân vùng và bản thuyết minh) là những<br /> trường du lịch.<br /> cơ sở khoa học, tri thức tổng hợp và đầy đủ nhất<br /> Ngoài ra, theo các kết quả nghiên cứu [6, 7] đã về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của một lãnh<br /> chỉ ra các nguyên tắc trong phát triển du lịch bền thổ. Phân vùng ĐLTN là công trình khoa học tổng<br /> vững. Trong đó, ngoài các nguyên tắc đảm bảo về hợp của nhiều nhân tố và kết luận của bộ phận, là<br /> các vấn đề kinh tế xã hội, vấn đề chia sẻ lợi ích... việc đúc kết những tri thức về tự nhiên, kinh tế - xã<br /> thì các nguyên tắc khai thác, sử dụng các nguồn hội trên lãnh thổ trong thời gian nhất định. Vì vậy,<br /> tài nguyên một cách hợp lí; hạn chế việc sử dụng kết quả phân vùng ĐLTN trên cơ sở khoa học và<br /> quá mức tài nguyên và giảm thiểu chất thải ra môi phù hợp với thực tiễn lãnh thổ có vai trò cung cấp<br /> trường; phát triển phải gắn liền với nỗ lực bảo tồn các thông tin nền tảng, tiền đề cho người nghiên<br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 99<br />  NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> <br /> cứu có được những khái niệm rõ rệt về đặc điểm các giải pháp thích hợp trong khai thác, sử dụng<br /> tự nhiên tổng hợp cũng như bộ phận nhằm khai hợp lí tài nguyên và bảo vệ môi trường trong phát<br /> thác hợp lí lãnh thổ phục vụ các mục đích kinh tế triển du lịch.<br /> khác nhau trong đó có hoạt động du lịch. Kết quả phân vùng QN - HP đã xác định những<br /> Đối với khu vực QN-HP, kết quả phân vùng cung đặc trưng về tài nguyên theo từng vùng, từ đó<br /> cấp các thông tin chi tiết về tự nhiên (địa chất, địa xác định được phương thức khai thác hợp lí tài<br /> hình - địa mạo, thủy văn, sinh vật) và đặc điểm nguyên nhằm phát triển bền vững. Ví dụ, với tiểu<br /> kinh tế - xã hội, nhân văn theo sự phân hóa lãnh vùng III.4 (Tiểu vùng biển - đảo Hạ Long - Cát Bà)<br /> với những đặc trưng về địa chất, địa mạo (vùng<br /> thổ, từng vùng, tiểu vùng địa lí. Trên cơ sở việc<br /> Karst ngập nước), sinh vật, đặc điểm hải văn, khí<br /> xác định sự phân hóa không gian, thời gia và các<br /> hậu và các tài nguyên nhân văn khác có thể khai<br /> quy luật tự nhiên của khu vực - đây là tài liệu cơ<br /> thác, phát triển các loại hình du lịch bền vững như:<br /> sở nền tảng khi nghiên cứu, khai thác hợp lí lãnh<br /> tham quan vịnh, sinh thái, nghỉ dưỡng biển, văn<br /> thổ theo hướng phát triển bền vững các ngành<br /> hóa. Bên cạnh đó, cần thiết phải có những giải<br /> kinh tế trong đó có hoạt động du lịch. pháp bảo vệ môi trường tự nhiên, chống phá vỡ<br /> Kết quả phân vùng ĐLTN sẽ tìm ra mức độ đa cảnh quan sinh thái, đặc biệt là hoạt động khai<br /> dạng và đặc trưng của tài nguyên du lịch trên khu thác than, lấn biển. Tưng tự với tiểu vùng III.2<br /> vực QN - HP (Tiểu vùng biển - đảo Bái Tử Long) có thể khai<br /> thác và phát triển các loại hình du lịch nghỉ dưỡng,<br /> Du lịch là ngành kinh tế có tính định hướng tài sinh thái, tắm biển… [5].<br /> nguyên rõ rệt, không có tài nguyên du lịch thì<br /> Kết quả phân vùng ĐLTN khu vực QN - HP đã<br /> không thể phát triển được ngành du lịch. Những<br /> vạch ra các thể tổng hợp ĐLTN là các đơn vị cơ sở<br /> lãnh thổ có quy mô lớn thường không đồng nhất<br /> cho đánh giá trong phát triển du lịch<br /> về điều kiện tự nhiên và có sự phân hóa thành<br /> những thể tổng hợp ĐLTN khác nhau. Kết quả đã Trong phát triển du lịch, việc tổ chức không gian<br /> tạo nên tính đa dạng và phong phú trong điều kiện lãnh thổ và đánh giá các điều kiện và tài nguyên<br /> tự nhiên, tài nguyên tự nhiên. Các thể tổng hợp du lịch đóng vai trò quan trọng. Các đơn vị thể<br /> ĐLTN có đặc điểm cũng như mức độ tập trung tài tổng hợp ĐLTN trong phân vùng ĐLTN được sử<br /> nguyên thường khác nhau nên khả năng khai thác dụng làm đơn vị cơ sở để đánh giá, so sánh nhằm<br /> và sử dụng chúng là khác nhau. tìm ra những thể tổng hợp ĐLTN có mức độ thuận<br /> lợi khác nhau. Kết quả đánh giá xác định mức độ<br /> Bên cạnh đó, một số nghiên cứu cho thấy, đa dạng thuận lợi của các thể tổng hợp ĐLTN là cơ sở đưa<br /> tự nhiên có sự tương đồng trong đa dạng văn hóa ra các giải pháp khai thác hợp lí lãnh thổ, khai<br /> [8]. Lãnh thổ có điều kiện tự nhiên, tài nguyên tự thác các nguồn lực phù hợp với các quy luật tự<br /> nhiên đa dạng sẽ đa dạng trong phát triển kinh tế nhiên nhằm đảm bảo mục tiêu phát triển du lịch<br /> - xã hội như việc ứng xử với tự nhiên, sử dụng tài bền vững cho khu vực.<br /> nguyên và không gian cư trú... Từ đó tạo nên tính Kết quả phân vùng ĐLTN khu vực QN - HP đã xác<br /> đa dạng trong văn hóa - tiền đề cho hình thành và định, các tiểu vùng III.2, III.4 rất thuận lợi cho<br /> phát triển tài nguyên nhân văn. Như vậy, sự tương phát triển du lịch, có thể khai thác được hầu hết<br /> đồng về tự nhiên trong các đơn vị thể tổng hợp các loại hình du lịch có tính bền vững cao như du<br /> ĐLTN góp phần tạo nên tính đặc trưng văn hóa, lịch tham quan, sinh thái, tắm biển, nghỉ dưỡng và<br /> từ đó tạo nên văn hóa vùng, đặc trưng văn hóa địa văn hóa. Các tiểu vùng thuận lợi bao gồm: IB.2,<br /> phương (văn hóa đồng bằng, văn hóa cận duyên, II.1, II.2, III.1, III.3. Còn lại các tiểu vùng khác chỉ<br /> văn hóa biển - đảo). đạt ở mức tương đối thuận lợi và ít thuận lợi [5].<br /> Như vậy, sự phân hóa thành các thể tổng hợp Phân vùng ĐLTN khu vực QN - HP là sơ sở cho<br /> lãnh thổ đã tạo sự đa dạng và phong phú, sự độc xác lập những quy hoạch và những định hướng<br /> đáo và những nét đặc thù của tài nguyên du lịch mang tính chiến lược trong PTDL của khu vực<br /> tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn. Đặc biệt, Trong khai thác không gian lãnh thổ, việc xác định<br /> sự độc đáo và tính đặc thù trong tài nguyên đã tạo các địa tổng thể dựa trên các đặc điểm tự nhiên giúp<br /> nên tính đặc trưng và sức hấp dẫn của sản phẩm cho việc phân tích, đánh giá cho các mục đích kinh<br /> du lịch. Phân vùng ĐLTN là vạch ra các thể tổng tế nhằm khai thác lãnh thổ một cách tối ưu nhất.<br /> hợp tương đối đồng nhất về tự nhiên, từ đó tìm ra Trong đánh giá dựa trên các thể tổng hợp ĐLTN,<br /> <br /> <br /> 100 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018<br />  NGÀNH NGÔN NGỮ HỌC<br /> <br /> hướng đánh giá dựa trên các đơn vị phân loại cảnh TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> quan cho phát triển du lịch là một hướng rất tốt và<br /> [1]. V.I. Prokaev (1971). Những cơ sở phương pháp phân<br /> mức độ chi tiết cao. Tuy nhiên, do lãnh thổ QN - HP<br /> là một lãnh thổ rộng lớn, việc đánh giá điều kiện tự vùng địa lí tự nhiên. NXB Khoa học và Kỹ thuật.<br /> nhiên, tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên nhân văn [2]. Phạm Hoàng Hải, Nguyễn Thượng Hùng, Nguyễn<br /> cho phát triển du lịch đòi hỏi mang tính bao quát Ngọc Khánh (1997). Cơ sở cảnh quan học của việc<br /> để phục vụ quy hoạch và những định hướng mang<br /> sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi<br /> tính chiến lược. Chính vì vậy, kết quả phân vùng<br /> trường lãnh thổ Việt Nam.<br /> ĐLTN là cơ sở khoa học và có ý nghĩa thực tiễn cao<br /> trong việc quy hoạch khai thác và định hướng phát [3]. Vũ Tự Lập (1976). Cảnh quan địa lí miền Bắc Việt<br /> triển mang tính chiến lược. Nam. NXB Khoa học và Kỹ thuật.<br /> 3. KẾT LUẬN [4]. Tổ phân vùng địa lí tự nhiên (1970). Phân vùng địa<br /> Phương pháp phân vùng ĐLTN có ý nghĩa khoa lí tự nhiên lãnh thổ Việt Nam. NXB Khoa học và<br /> học và thực tiễn cao trong phát triển du lịch bền Kỹ thuật<br /> vững, đặc biệt trong việc khai thác hợp lí không<br /> [5]. Nguyễn Đăng Tiến (2016). Nghiên cứu, đánh giá<br /> gian lãnh thổ. Kết quả phân vùng tìm ra các thể<br /> tài nguyên du lịch và điều kiện sinh khí hậu phục vụ<br /> tổng hợp ĐLTN dựa trên các mối quan hệ giữa<br /> các thành phần tự nhiên, các quy luật tự nhiên. phát triển du lịch bền vững khu vực Quảng Ninh - Hải<br /> Phòng. LATS, Viện Địa lí, Viện Hàn lâm Khoa học &<br /> Khu vực QN - HP có sự phân hóa đa dạng về tự<br /> Công nghệ Việt Nam.<br /> nhiên cũng như kinh tế - xã hội, lãnh thổ có thể<br /> xác định được nhiều đơn vị thể tổng hợp ĐLTN. [6]. Nguyễn Đình Hòe, Vũ Văn Hiếu (2001). Du lịch bền<br /> Kết quả phân vùng ĐLTN đã xác định, khu vực QN vững. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.<br /> - HP được phân hóa thành 3 vùng, 2 á vùng và 14<br /> [7]. Phạm Trung Lương (2002), Cơ sở khoa học và giải<br /> tiểu vùng. Các đơn vị phân vùng được xác định<br /> dựa trên đặc điểm phân hóa lãnh thổ, các mối pháp phát triển du lịch bền vững ở Việt Nam. Đề tài<br /> quan hệ cũng như đặc điểm các quy luật phân hóa cấp Viện NCPT Du lịch, Tổng cục Du lịch.<br /> tự nhiên của khu vực. Kết quả phân vùng ĐLTN [8]. Nguyễn Ngọc Khánh, Nguyễn Hồng Anh (2012).<br /> khu vực QN - HP là cơ sở khoa học và thực tiễn<br /> Đa dạng văn hóa tộc người trong mối quan hệ hữu<br /> cho việc phát triển du lịch bền vững. Việc xác định<br /> cơ với đa dạng tự nhiên cho mục tiêu phát triển bền<br /> các thể tổng hợp ĐLTN trong phân vùng giúp tìm<br /> ra các giải pháp thích hợp trong tổ chức không vững cộng đồng dân cư Bắc Trung Bộ trong hoàn<br /> gian lãnh thổ du lịch, quy hoạch, quản lí và khai cảnh biến đổi khí hậu. Kỷ yếu Hội thảo quốc tế Việt<br /> thác hợp lí tài nguyên du lịch. Nam học lần thứ 4.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 101<br />