Phong trào hoà bình, phản đối cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam ở CHLB Đức

Umm TRAp HOA BINH, PHAN DOI CUOC CHIEN<br /> TRANH CUA MY TAI VIET NAM 0 CHLB DUTC<br /> <br /> PHAM HONG TUNG*<br /> <br /> <br /> <br /> 1. Md ddu Tuy dUde coi la eugc "canh tranh hoa binh"<br /> nhUng sU tdn tai va phat trien cua hai nha<br /> Do nhieu nguyen nhan ehu quan va nude Ddc thvJc chat la sU tdn tai tren diu<br /> khach quan khae nhau ma trong thdi ky nggn sung, dudi sU yem trd - va khdng khdi<br /> Chie'n tranh Lanh (1945-1989) hai dan tdc bi chi phd'i bdi hai khdi quan sU NATO va<br /> Viet Nam va Ddc ed chung mdt net tUdng Warsaw (Varsava). Ca hai khdi nay deu<br /> ddng quan trgng: hai dan tdc, hai qud'c gia trien khai hang trieu quan vdi du mgi thd<br /> cung bi chia cat lam hai mien vdi hai ehe vii khi td'i tan, nguy hiem nha't tren lanh<br /> do chinh tri dd'i lap nhau. Va do dd, ca hai thd cua hai nha nUde Ddc, va ludn ludn d<br /> qud'c gia, hai dan tdc phai chia se mdt sd' trong trang thai san sang nha dan ve phia<br /> phan nghiet nga la eung trd thanh tieu dd'i phudng.<br /> diem ddi dau quye't liet nha't giiia hai he<br /> thd'ng chinh tri - xa hgi dd'i nghich, giiia hai Cdn d Viet Nam, ngay sau khi The chie'n<br /> phe thu dich la lien minh cua eae nUde tU II ke't thuc, theo quye't nghi cua Hgi nghi<br /> ban chu nghla (TBCN) ddng d i u la My va Ddng Minh d Potsdam (7-1945), Viet Nam<br /> phe xa hgi chu nghla (XHCN) vdi hai tru bi tam thdi phan chia thanh hai khu vUe<br /> cot la Lien Xd va Cgng hda Nhan dan chiem ddng cua hai life lUdng Ddng Minh.<br /> Trung Hoa. Phia Bic vl tuyen 16 la khu vUc chiem<br /> ddng cua quan dgi Trung Hoa (Qud'c dan<br /> Tuy deu vd cung quye't liet, nhUng hinh dang), phia Nam vi tuyen 16 la khu vUc<br /> thai va phUdng thdc dd'i dau giiia phe chiem ddng eua quan Anh. Tuy viec chiem<br /> TBCN va phe XHCN d Ddc va Viet Nam lai ddng cua cac lUe lUdng Ddng Minh nay chi<br /> he't sdc khac nhau. 6 Ddc, dd la cude chay la tam thdi n h i m giai giap quan dgi Nhat<br /> dua, canh tranh hda binh giiia hai che do, Ban, song nd lai md dUdng cho viec thUc<br /> hai md hinh chinh tri, kinh te' xa hgi, hai dan Phap quay lai tai chiem thuge dia d<br /> he y thdc chinh tri dUde diSn ra dUdi hinh Viet Nam va Ddng Dudng, de dga nghiem<br /> thdc cude eanh tranh, dd'i dau giiia hai nha trgng chii quyen va nen dgc lap dan tgc ma<br /> nude: Cdng hda Lien bang Ddc (CHLB Ddc) nhan dan Viet Nam vda ddng len gianh lai<br /> va Cdng hda Dan ehu Ddc (CHDC Ddc). dUdc dudi sU lanh dao cua Dang Cdng san<br /> <br /> <br /> PGS. TS. Dai hoc Quo'c gia Ha Noi<br /> Phong frao hoa binh. phin ddi. 33<br /> <br /> <br /> Ddng Dudng va Mat tran Viet Minh. Day gidi trii qudn bi" va thUe sU trd thanh mdt<br /> chinh la cdi ngudn va la diem khdi d i u cua phong trao quin ehdng rgng ldn, va tU nam<br /> cai ma nhieu sd gia phUdng Tay ggi la 1968 trd di phong trao nay mang ten ggi<br /> "Cude Chien tranh Ddng DUdng lin thd mdi "Phong trdo vi ddn chu. vd gidi trii<br /> nha't" va "Cude Chien tranh Viet Nam", qudn bi". NhU vay, cd the thay d diem xuat<br /> nhQng cude chie'n tranh ma nhan dan Viet phat cua nd, phong trao nay thuan tuy chi<br /> Nam, du khdng mudn, da bi xd day tdi chd la mgt bg phan cua phong trao hda binh<br /> huge phai dd'c het mgi ngudn lUc vat chat vd'n da phat trien lien tuc d Tay Au td sau<br /> va tinh t h i n , hy sinh hang trieu mang sd'ng eugc The chie'n I va trong bd'i canh cua eugc<br /> de vifdt qua, de bao ve duoc quyen sd'ng Chie'n tranh Lanh toan cau luc dd thi no<br /> trong ddc lap, tU do, bao ve sU thd'ng nhat trd thanh phong trao da'u tranh giai trif<br /> va quyen tU quye't cua dan tgc minh. quan bi, va h i u nhU khdng cd lien quan gi<br /> de'n cude chie'n tranh d Viet Nam.<br /> Do vay, eugc doi dau giiia hai phe TBCN<br /> va XHCN d dien ra d Viet Nam khdng ehi Nhung tir khi My quye't dinh leo thang<br /> bieu hien d mdc do quyet liet nhat, dUdi b i n pha mien Bic Viet Nam va dd quan<br /> hinh thdc tan khd'c nha't la chie'n tranh, ma vao chie'n trUdng Viet Nam thi phong trao<br /> edn la sU ddi dau phUc tap nhat, khdng chi nay mdi phat trie'n thanh phong trao phan<br /> ve y thdc he hay sU lUa chgn che do chinh ddi eugc chie'n tranh Viet Nam, ddng thdi<br /> tri - xa hdi, ma edn la sU dor d i u giiia y chi gin chat mue tieu da'u tranh nay vdi cac<br /> ddc lap, tu ehu, tU quye't, tU do cua dan tgc muc tieu phan khang chinh tri - xa hgi cua<br /> Viet Nam vdi am mUu nd dich, thd'ng tri va nhan dan DUc va vdi eugc dau tranh vi hda<br /> chi phd'i cua cac the life ngoai bang. binh tren toan the gidi.<br /> 2. Phong trdo hoa binh, phdn doi Budc ngoat nay cua phong trao dien ra<br /> cuoc chien tranh Viet Nam d Due tU vao mua Thu nam 1964. Ngay sau khi<br /> 1965 den 1967 Td'ng thd'ng My Johnson ra lenh oanh kich<br /> Diem xuat phat va ciing la mdt trong mien Bic Viet Nam, uy ban Trung Udng<br /> nhiing bd phan hdp thanh quan trgng nha't cua Phong trao giai trU quan bi da phat<br /> cua phong trao hda binh, phan ddi cude hanh Td thdng tin sd' 14/64 bay td sU nghi<br /> chie'n tranh cua My d Viet Nam la "Chie'n ngd ddi vdi tinh xae thUe cua cai ggi la: "sU<br /> dich giai trd quan bi" (Kampagne fuer kien Vinh Ble Bd" do Washington edng bd'.<br /> Abruestung - KfA) xuat hien d CHLB Ddc Tiep dd, ngay 19 thang 12 nam 1964, uy<br /> tu d i u nhiing nam 60 cua the ky XX. Khi ban nay da gifi cho chinh phu My mdt bdc<br /> mdi xua't hien vao nam 1960 tai thanh phd Thu ngd, phe phan manh me hanh vi tan<br /> Freiburg phong trao nay dudng nhU "sao cdng chd'ng nUde Viet Nam Dan chu Cdng<br /> chep" nguyen mau phong trao giai trd vii hda cua My, ddng thdi dUa ra mgt ban yeu<br /> khi hat nhan xua't hien d Anh vdi ten ggi saeh gdm ba diem chinh: 1) Yeu ciu My<br /> "Campagne for Nuclear Disarmament" dudi khdng ed them ba't ed hanh vi chie'n tranh<br /> hinh thdc mgt cude t u i n hanh keo dai ba nao nUa d toan coi Ddng Dudng va phai<br /> ngay vao li Phuc sinh (Ostermaerschen), quay trd lai chap hanh dung nhiing quy<br /> vdi lUc lUdng tham gia chu ye'u la thanh dinh cua Hgi nghi Geneve ve Dong Dudng<br /> nien, sinh vien. Den nam 1963 thi phong nam 1954; 2) Dam bao td chdc mdt cude<br /> trao nay chinh thdc mang ten "Phong trdo tdng tuyen cU tU do d Viet Nam; 3) My phai<br /> 34 Rghien cijru Ljch siSr. s6'11.2009<br /> <br /> cd traeh nhiem giup tai thie't Viet Nam. chii ky, trien lam tranh anh, mit tinh, bieu<br /> Ban yeu saeh cUng nha'n manh yeu cau My tinh... Ngoai dip Le Phuc sinh, cac ngay<br /> phai tdn trgng quyen tif quye't cua nhan thanh le khac va ke ca ngay Qud'c khanh<br /> dan Viet Nam. My (4-7) cUng dUdc bie'n thanh nhQng cd<br /> hdi thuan ldi de tap hdp quan chung da'u<br /> Vdi ddng thai nay Phong trao giai trd<br /> tranh.<br /> quan bi da thUe sU cham ngdi cho nhiing<br /> lan sdng da'u tranh manh me cua nhan dan Bd phan thd hai la phong trao sinh vien<br /> Ddc yeu chudng hda binh nham phan dd'i Ddc. TrUdc dd, sinh vien nhieu trUdng dai<br /> chinh saeh hieu chien cua My d Viet Nam, hge d CHLB Ddc da tham gia ra't tich eUc<br /> ddng thdi phan ddi kich liet chinh saeh vao cac boat dgng cua Phong trao giai trif<br /> than My cua chinh phu CHLB Ddc luc dd. quan bi. Td giQa nam 1965 trd di, phong<br /> Neu trong nhUng nam 1963, 1964 sd'ngUdi trao sinh vien phdt trien len mgt t i m cao<br /> tham gia vao cac eugc dieu hanh, bieu tinh, mdi va cang ngay cang mang dam ban sac<br /> mit tinh ddi giai trd quan bi chi vao khoang rieng cua phong trao sinh vien. Hda nhip<br /> tren dudi 1.000 ngUdi thi tU nam 1965 trd vdi phong trao da'u tranh sue sdi cua sinh<br /> di con sd' nay da tang len tren 300.000 vien cac trUdng dai hge d My ddi hda binh<br /> ngudi. Ciing trong thdi gian dd, sd' ngUdi va phan dd'i eugc chie'n tranh eua My tai<br /> tham gia ky ten vao cae ban tuyen bd', kie'n Viet Nam, td ngay 14 de'n ngay 17 thang 10<br /> nghi thu cua phong trao ciing tang vgt td nam 1965, Lien doan Sinh vien Xa hdi chu<br /> khoang 230 len 15.000 (1). Khdi d i u la eugc nghla Ddc (Der Sozialistische Deutsche<br /> tuin hanh khdng Id eua khoang hdn Studentenbund - SDS) da trieu tap Dai hgi<br /> 400.000 ngUdi tren sud't quang dUdng 22km dai bieu toan qud'c va ra quye't nghi, ring<br /> tu Thanh phd' Mainz de'n Thanh phd Lien doan phai tao mgi dieu kien thuan ldi<br /> Frankfurt am Main nhan dip Ld Phuc sinh de sinh vien tie'p can day du nha't vdi cac<br /> nam 1965. Hdn 15.000 ngudi da ky ten vao ngudn thdng tin ve cude chien d Viet Nam,<br /> ban tuyen bd' ddi chinh phu My cha'm ddt ddng thdi hieu rd nhQng nguyen nhan kinh<br /> ngay cac hanh vi chie'n tranh tai Viet Nam, te, chinh tri sau xa eua eugc chien dd. Theo<br /> ddng thdi ddi chinh phu CHLB DUc khdng nhu ban Quye't nghi nay thi rd rang SDS<br /> nhiing phai cha'm ddt ngay mgi sU ung hg khdng nhin nhan eugc chie'n d Viet Nam<br /> ddi vdi chinh saeh hieu chie'n cua My, ma nhu la mgt cude ngi chien ma la cude chien<br /> cdn phai gay sdc ep de chinh phu My cha'm tranh My - Viet Nam. Tai Dai hdi, SDS<br /> ddt ngay "eugc chie'n tranh ban thiu" cua cQng gui thdng diep tdi ta't ca eae lien doan<br /> hg tai Viet Nam (2). sinh vien Tay Au de nghi phd'i hdp trong<br /> nhQng hanh dgng ehung phan dd'i cude<br /> Ben canh cac eugc dieu hanh quan chien tranh cua My tai Viet Nam (3).<br /> chung khd'ng Id, Phong trao vi dan chu va<br /> giai trU quan bi cdn td chdc nhieu hoat Tie'p dd, ngay 27 thang 1 nam 1966 mgt<br /> ddng phan khang tap the da dang khac uy ban Sinh vien Tay Au vi Hda binh cho<br /> nham thu hut ddng dao cac tang Idp nhan Viet Nam da dUdc thanh lap d Ddc va ra<br /> dan DUc, nhu td chUe Tuan le hanh dgng vi Tuyen bd', gdi cho Chinh phu My mdt ban<br /> hda binh, phan ddi cude chie'n tranh Viet yeu saeh ba diem: 1) Rut ngay toan bd cac<br /> Nam, chieu va gidi thieu phim ve cude life lUdng vu trang khdi Viet Nam; 2) Tham<br /> chien, tan phat thdng tin, td chdc thu thap gia vao mdt eugc hgi nghi hda binh vdi sU<br /> Phong frao hda binh, phin ddi. 35<br /> <br /> <br /> cd mat cua ta't ca cae ben tham chie'n; 3) bom, cha'm ddt ngay chie'n tranh va dam<br /> Dam bao tdn trgng quyen tU quyet cua bao quyen tU quye't cua nhan dan Viet<br /> nhan dan Viet Nam (4). Cang ngay phong Nam" (5). Tie'p dd, thdng 8 nam 1968, mgt<br /> trao hda binh cua sinh vien phan dd'i eugc so' nha boat dgng t6n giao va thu Hnh c6ng<br /> chie'n tranh eua My d Viet Nam cang phat doan Ddc da len tieng, phat dgng phong<br /> trien sdi ndi, va de'n giQa nam 1966 thi cac trao "Hay giup hg" (Helft Ihnen) nham<br /> td chdc sinh vien khac d Ddc, nhU Lien quyen gdp tien cdu trd nan nhan chien<br /> dean Dai bgc Xa hdi chu nghla (SHB), Lien tranh d Viet Nam (6).<br /> minh Sinh vien Nhan dao (HSU) va Lien Ldi keu ggi giup dd nan nhan chie'n<br /> doan Sinh vien Tu do DUc... deu tuyen bd' tranh d Viet Nam cua DFG va cac nhan si<br /> sat canh cung hanh ddng vdi SDS. Do vay, ndi tieng nhanh ehdng nhan dUdc su ung<br /> SDS da nhanh ehdng chiem dUde da sd' hd nhiet tinh cua cac tang Idp nhan dan<br /> tuyet dd'i trong Nghi vien Sinh vien Ddc, DUc. Chi trong vdng hdn 4 thang, den<br /> thd'ng nha't td chdc ta't ca cae hoat ddng thang 11 nam 1965 phong trao nay da<br /> tranh dau trong cac trUdng dai hoc va cao quyen gdp dUde so' tien khoang 60.000 DM<br /> dang vi hda binh, ddi My cham ddt chien tu cac ea nhan va cac td chUe td thien tren<br /> tranh tai Viet Nam. Hang tram cude mit toan Tay DUc.<br /> tinh, hdi thao va dac biet la dien dan thdng Theo luat phap CHLB Ddc thi phdng<br /> tin (teach-ins and sit-ins) ve cude chien trao "Helft Ihnen" ehi cd the dUde phep<br /> tranh Viet Nam da dUde td chUc, ldi cud'n ehuyen sd' tien quyen gdp dUde sang Viet<br /> hang tram nghin sinh vien DUc vao phong Nam neu nhU nd hoan toan khdng bdc lg<br /> trao da'u tranh chung cua sinh vien toan lap trUdng chinh tri va thai do vdi eugc<br /> the gidi phan ddi chinh saeh hieu chien cua chie'n mdt each cdng khai. Vi vay, trong cae<br /> chinh phu My. ban Thdng bao thudng ky, phong trao nay<br /> Bg phan thd ba cua phong trao hda da ndi ro: "Chung tdi bie't ring cd ra't nhieu<br /> va'n de lien quan de'n cude chie'n tranh d<br /> binh, phan ddi eugc chie'n tranh cua My d<br /> Viet Nam ma trong pham vi cac boat ddng<br /> Viet Nam la cac boat ddng quyen gdp ung<br /> cdu trd chung tdi khdng the de cap de'n" (7).<br /> hd nhan dan Viet Nam, trUde he't la cdu<br /> trd, ung hg nan nhan chie'n tranh. Ngay td Tuy nhien, xem xet ky each thUe trinh<br /> thang 7 nam 1965 Hdi Hda binh DUc (Die bay sU kien trong cac ban Thdng bao<br /> Deutsche Friedengesellschaft - DFG) da thudng ky thi ed the tha'y thai do va lap<br /> phat ra Ldi keu ggi thd'ng thie't: "Dieu kinh trUdng cua DFG va phcng trad la het sdc ro<br /> khung nhat dang dien ra d Viet Nam. Mdt rang. Trong khi phong trao khdng bao gid<br /> dan tdc chUa tdng ta'n cdng ba't cU ai dang ehi trich Chinh phu Viet Nam Dan chu<br /> bi buy diet mdt each tan bao nha't bdi cac Cdng hda, nhUng ludn ludn md ta hanh vi<br /> thd vu khi tdi tan nha't. Do vay, chung ta chien tranh cua My tai Viet Nam la "xam<br /> canh bao va phan khang manh me, bdi le lUdc" va cao buge My phai chiu traeh nhiem<br /> eugc chien dang mdi ngay mgt lan rgng d ve cude chien tranh do hg gay ra. Ben canh<br /> Viet Nam cd the dan tdi mdt eugc chien dd, cac td Thdng bao thudng ky cung cho in<br /> tranh the gidi bang vu khi hat nhan. lai va phat tan nhQng bai phat bie'u eua<br /> Chung ta ung hg manh me phong trao toan thu Hnh phong trao hda binh, phan chien<br /> the gidi ddi cha'm ddt ngay eae cude nem My Martin Luther King, ke ea cac bai phat<br /> 35 Rghien ciru Lich sCt. so 11.2009<br /> <br /> bieu cua lanh dao Mat tran Dan tgc Giai Nam eung bung phat manh me va lan rdng<br /> phdng Mien Nam Viet Nam. hdn tif sau sU kien "Cude ta'n cdng Tet"<br /> 1968. Net ddc sdc nhd't cua phong trdo ddu<br /> 3. Phong trdo hoa binh, phdn ddi<br /> tranh trong giai dogn ndy la phong trdo dd<br /> cuoc chie'n tranh cua My a Viet Nam<br /> phdt trien td chd phdn ddi cuoc chie'n tranh<br /> tgi CHLB Ddc tie ndm 1968 de'n ndm<br /> ciia My tgi Viet Nam tdi cho iing hg cong<br /> 1973<br /> khai vd mgnh me chinh sdch yeu chuong<br /> Cude Td'ng ta'n cdng va ndi day eua hoa binh vd eugc khdng chidn chinh nghla<br /> quan va dan Viet Nam vao mua Xuan 1968 cua nhdn ddn Viet Nam do Chinh phu Viet<br /> da giang cho quan My va ehe do Viet Nam Nam Ddn chu Cdng hda vd Mat trgn Ddn<br /> Cdng hda mdt ddn choang vang, tao nen tgc Gidi phdng mien Nam Viet Nam lanh<br /> mdt budc ngoat chien lUdc cua cude dien dgo...<br /> chie'n tranh d Viet Nam. "Cude tan cdng<br /> Bg phan ehuyen bien manh me va sdm<br /> Tet" (Tet Offensive) cua quan va dan Viet<br /> nha't la phong trao thanh nien - sinh vien<br /> Nam cung cd tae dgng ehinh tri he't sdc sau<br /> Ddc. Trong hai ngay, 17 va 18 thang 2 nam<br /> rgng tai nUde My va cac nUdc phUdng Tay.<br /> 1968 mdt eugc Dai hdi Qud'c te ve Viet Nam<br /> Nd da chi cho chinh gidi va nhan dan cac<br /> da dUde td chdc tai Tay Berlin. Lien doan<br /> nude nay mgt sU that r5 rang, rang eho du<br /> Thanh nien XHCN Ddc (SDS) da ddng ra<br /> chinh phu My da dd hdn nda trieu quan<br /> td chdc eugc Dai hgi nay, vdi sU tham du<br /> vao mien Nam Viet Nam va leo thang ban<br /> cua hdn 5.000 dai bieu thudc 44 doan dai<br /> pha dQ ddi mien Bac Viet Nam, ehdng ciing<br /> bieu cua cac td chdc thanh nien cdng san<br /> khdng nhQng khdng the ngan ehan dUde da<br /> va dan chu den tif 14 nude phUdng Tay.<br /> ta'n cdng manh me cua each mang Viet<br /> Trong Tuyen bd' cudi cung, eae dai bieu<br /> Nam, va cang khdng ed kha nang gianh<br /> tham du Dai hdi da nha't tri eifc lUc len an<br /> dUde mdt t h i n g ldi quye't dinh de ke't thuc<br /> eugc chien tranh xam lUdc eua My d Viet<br /> chien tranh thee y mud'n cua My. Dae biet,<br /> Nam, ddng thdi cdng khai tuyen bd' ung ho<br /> nhd sU phat trien manh me cua cac phUdng<br /> manh me, chinh phu Viet Nam Dan chii<br /> tien truyen thdng hien dai ma nhQng hinh<br /> Cdng hda va Mat tran Dan tgc giai phdng<br /> anh cua eugc chie'n tai Viet Nam, canh<br /> mien Nam Viet Nam. Dai hdi quyet nghi<br /> quan Giai phdng ta'n edng My ngay tai Sai<br /> keu ggi: "tie'p tuc md rgng day manh d ta't<br /> Gdn, Hue va cae dd thi khae, canh quan dgi<br /> ca cae nude Tay Au eae chie'n dich ung hd<br /> My vdi nhQng vu khi tdi tan dang pham<br /> ve vat chat va tinh than ddi vdi cude dau<br /> phai nhQng tdi ac man rd nhat chd'ng lai<br /> tranh vu trang giai phdng cua Mat tran<br /> thudng dan Viet Nam... dUdc kip thdi cdng<br /> Dan tgc giai phdng mien Nam Viet Nam"<br /> bd d My va phUdng Tay da lam thUe tinh<br /> (8). Trong khdng khi tranh da'u sue sdi do<br /> manh me lUdng tri nhan loai. Do vay, lan<br /> anh hudng eua "Cuoc ta'n edng Tet" td mien<br /> sdng cdng phin, bat binh va phan ddi ehinh<br /> Nam Viet Nam dgi tdi, Dai hdi da dUa ra<br /> saeh hieu chien eua ehinh phu My cang<br /> ldi tuyen bo' cong khai: "Su giup dd ciia<br /> ngay cang lan rdng va sue sdi d My va<br /> ehung ta da ehuyen tif eho quyen gdp mua<br /> nhieu nude ddng minh than My.<br /> thud'c men tdi chd quyen gdp mua vQ khi."<br /> Tai CHLB Ddc phong trao hda binh, Ddng thdi keu ggi "dap tan khd'i xam lUdc<br /> phan ddi cude chien tranh eua My tai Viet NATO" (9).<br /> Phong frao hoa binh, phin ddi. 37<br /> <br /> Trong bdi canh Chien tranh Lanh luc cho khdng khi chinh tri trd nen cang thang<br /> dd, nhQng ldi tuyen bd' tren day ro rang la them. Ngay 2 thang 6 nam 1967 canh sat<br /> qua ta va khdng the' dUde hien thUe hda, da nd sung b i n che't Bennc Ohnesorg tai<br /> song nd da phan anh ro rang nhat sU mdt eugc bie'u tinh tai Tay Berlin. Gan mgt<br /> ehuyen bien lap trUdng va sU gia tang tinh nam sau, ngay 11 thang 4 nam 1968, thu<br /> chat quyet liet cua phong trao hda binh, Hnh eua SDS tai Tay Berlin Rudi Dutschke<br /> phan ddi eugc chie'n tranh Viet Nam eua bi mgt p h i n td cUe hQu am sat hut. Sau khi<br /> My tai Ddc va cac nUdc phUdng Tay khae. dao Luat khan cap dUde thong qua, chinh<br /> Quan trgng hdn, eugc Dai hgi nay da cham phu Tay DUc chinh thUe cho phep canh sat<br /> ngdi cho mdt lan sdng da'u tranh sue sdi, dung vu lUc de giai tan cac eugc bieu tinh.<br /> quye't liet mdi cua thanh nien - sinh vien Dap lai, ngay 11 thang 5 nam 1968, cae<br /> tren toan nUdc DUc chd'ng My va ung hd dang ddi lap canh ta, ma di d i u la SDS, da<br /> nhan dan Viet Nam. Ngay sau dd, ngay 18 to chUe mgt eugc bieu tinh khdng Id vdi sU<br /> thang 3 nam 1968, mgt eugc bie'u tinh tham gia cua khoang gan 80.000 tai Bonn,<br /> khdng Id cua 18.000 sinh vien, thanh nien thu dd cua CHLB DUc.<br /> va dan chung DUc da nd ra d Tay Berlin. 0 NhQng tin tUc tie'p theo tU dien bie'n eua<br /> nhieu thanh phd' khac sinh vien, thanh cude chie'n cang lam cho lan sdng dau tranh<br /> nien DUc cung ddng loat xud'ng dudng hd phan ddi My, ung hd nhan dan Viet Nam<br /> vang cac khau hieu "Hd! Ho! Viet Nam! Hd lan rdng hdn. Dau tien la nhQng tin tdc va<br /> Chi Minh!" Xung dot du dgi giQa sinh vien hinh anh khung khiep ve cude tham sat My<br /> vdi canh sat DUc da dien ra d Bonn, Lai do quan ddi My tie'n hanh, giet hai hdn<br /> Frankfurt am Main, Freiburg, Muenehen, 500 thudng dan Viet Nam vao ngay 16-3-<br /> Kiel, Bochum... (10). Nhieu sinh vien Ddc 1968. Mac du chinh phu My cd' tinh che<br /> da den trudng vdi ao T-shirt mang hinh giau tdi ac nay nhung den cudi thang 3<br /> Che Guevara, Hd Chi Minh va cd dd sao nam 1969 thi ca the gidi da bang hoang khi<br /> vang. Hg tU ggi minh la "the he 68" - the he nhQng sU that man rd dUde bad gidi My<br /> cua cac phong trao da'u tranh sue sdi cua phdi bay. TrUde dd, viec Johnson thUa nhan<br /> sinh vien toan the gidi vi tU do, dan chu, khdng dam ra Ung cd trong nhiem ky tdng<br /> hda binh va ung hg cude khang chie'n anh thd'ng tiep theo da cho thay that bai ro rang<br /> dung cua nhan dan Viet Nam chd'ng My cua phe "dieu hau" trong chinh gidi My.<br /> (11). Viec Hdi nghi Hda binh d Paris ve Viet<br /> Nam chinh thUc khai mac vao thang 5 nam<br /> Phong trao da'u tranh sdi ndi va quyet<br /> 1968 cang mang de'n nhieu niem tin va hy<br /> liet eua sinh vien da nhan dUde sU hudng<br /> vgng cho phong trao hda binh, phan chien d<br /> dng manh me eua nhieu tang Idp dan<br /> khap mgi ndi, trong dd cd CHLB. DUc.<br /> chung Tay Ddc, dac biet la tif giQa thang 3<br /> nam 1968, khi phong trao nay hda nhip vao Thang 10 nam 1968 Uy ban Trung Udng<br /> lan sdng da'u tranh manh me cua dan Phdng trao Dan chu va Giai trif quan bi ra<br /> chung do cac dang ddi lap canh ta td chUe Thdng bao, neu ro: "Mac du hien tai da cd<br /> n h i m phan ddi dao Luat khan cap nhQng hy vgng nhd nhoi, nhUng van tdn tai<br /> (Notstandsgesetze) vda dUde Qud'c hdi Ddc mdt nguy cd r i n g eugc chie'n d Viet Nam se<br /> thdng qua. Hanh ddng dan ap quyet liet trd nen tan khd'c hdn sau eugc b l u ed tdng<br /> cua chinh phu CHLB Ddc cung cang lam thdng My... Vi vay, Uy ban Trung Udng<br /> 38 Rghien ciiru Lich siSr, so 11.2009<br /> <br /> Phong trao Dan chu va Giai trU quan bi Ddc, nhu Nuernberg, Mannheim, Frankfurt<br /> keu ggi mdt lan sdng dau tranh mdi chd'ng am Main, Duesseldorf, Saarbruecken... Qua<br /> lai cude xam lang eua My d Viet Nam" (12). cac eugc tie'p xuc vdi phai doan, nhan dan<br /> Thee dd, ngoai cac boat dgng quyen gdp, Ddc cd dieu kien bay td sU ung hd to ldn ca<br /> mit tinh, dieu hanh, Phong trao cdn td chdc ve vat cha't va tinh than ddi vdi cugc khang<br /> thudng xuyen cac boat ddng tuyen truyen chie'n cua nhan dan Viet Nam. Trong<br /> dudng phd' bang phat thanh, rai truyen khdng khi dd, eugc dieu hanh nhan Le phuc<br /> ddn, dan bieu ngQ cho de'n cac budi dien sinh keo dai td ngay 29 de'n ngay 30 thang<br /> thuyet, hdi hgp... de phd bien thdng tin va 3 nam 1969 dien ra d tren 200 thanh phd'<br /> keu ggi dau tranh chd'ng My, ung hg Viet Tay Ddc da thuc trd thanh ngay hdi ung hg<br /> Nam. eugc khang chie'n cua nhan dan Viet Nam,<br /> ddng thdi yeu cau chinh phu DUc "cham<br /> Phong trao quyen gdp ung hg eugc<br /> khang chie'n cua nhan dan Viet Nam v i n ddt ngay mgi sU ung hg ddi vdi chinh saeh<br /> tie'p tue phat trien manh me. Ngay 11 chie'n tranh eiia My" (13).<br /> thang 1 nam 1969 mgt eugc mit tinh ldn da Dinh eao cua phong trao doan ke't, ung<br /> dUdc td chdc tai Strasbourg, mgt thanh phd' hd cude khdng chien cua nhan dan Viet<br /> n i m d bien gidi Phap - DUc vdi sU tham gia Nam va phan ddi chinh saeh hieu chie'n eua<br /> cua khoang 300 doan dai bieu dai dien eho chinh phu My chinh la Ngay Qud'c te vi<br /> cae td chdc va phong trao dodn ket vdi Viet Viet Nam dien ra vao ngay 15 thang 11<br /> Nam tren khIp lanh thd Tay DUc. Trung nam 1969 tren toan lanh thd Tay Ddc. Vdi<br /> tam diem eua eugc mit tinh la sU tham du khau hieu trung tam "Chdm ddt ngay<br /> cua dai dien phai doan dam phan tai Hdi chien tranh! Hoa binh cho Viet Nam!" Ngay<br /> nghi Paris cua Chinh phu Viet Nam Dan Qud'c te vi Viet Nam da thu hut dUdc sU<br /> chu Cdng hda va Chinh phu Lam thdi Cgng tham gia cua khoang tren 40.000 ngUdi vdi<br /> hda Mien Nam Viet Nam. Do luc dd chinh nhieu hinh thdc khae nhau, nhU bie'u tinh,<br /> phu Tay DUc van ehUa cd quan he ngoai t u i n hanh, mit tinh, quyen tien ung hg...<br /> giao vdi Ha Ndi va td chdi ca'p visa vao Ddc Net dac sic nha't la trong ngay nay, lan<br /> cho hai doan dai bieu nay nen eugc mit d i u tien nhieu bg phan, nhieu td chdc<br /> tinh huge phai td chUc tren da't Phap. L i n rieng le cua phong trao phan khang d Ddc<br /> d i u tien nhQng ngudi tham gia phong trao da gap gd, phdi hdp vdi nhau trdng mdt<br /> hda binh, ung hd Viet Nam dUdc tie'p xuc hanh ddng ehung vi Viet Nam. Mdt td<br /> true tiep va nhan dUde nhQng thdng tin truyen ddn cua phong trao cho bie't: "Day la<br /> ehinh thUe td nhQng dai bie'u eua Viet Nam lan d i u tien cac td chdc cdng doan ldn, hiep<br /> Dan chu Cdng hda va Mat tran Dan tgc hdi sinh vien, hiep hgi giao vien... da cung<br /> Giai phdng mien Nam Viet Nam. Vi vay ddng trong hang ngu chung cua nhQng<br /> tieng vang va sdc cd vu cua cude mit tinh ngUdi phan ddi cude Chien tranh Viet Nam<br /> nay ddi vdi phong trao da'u tranh d Ddc la cua My... Hang nghin binh si eung ddng y<br /> rat ldn. Tie'p do, tU ngay 20 thang 1 den tham gia cac eugc bieu tinh vi hda binh"<br /> ngdy 7 thang 3 nam 1969 mdt phai doan (14).<br /> cua Hgi chQ thap dd td Ha Ngi da dUde<br /> Trong Ngay Qud'c te vi Viet Nam, mgt to'<br /> Lien minh cae td chdc Doan ket vdi Viet<br /> chdc mdi da tuyen bd' ra ddi vdi ten ggi<br /> Nam mdi tham mdt loat thanh phd d Tay<br /> Sang kie'n Qud'c te Doan ke't vdi Viet Nam<br /> Phong h-ao hda binh. phin ddi. 39<br /> <br /> {Initiative Internationale Vietnamsolidaritaet - Trong dip nay, mdt l i n nQa IIVS quye't<br /> irVS). Ngay lap tdc IIVS ra tuyen bd'ung hg dinh mdi Phai doan VNDCCH tai Hgi nghi<br /> ban Chudng trinh 10 diem cua phai doan Paris sang CHLB Ddc. NhUng lai mgt lan<br /> Chinh phu Lam thdi Cdng hda Mien Nam nQa chinh phu Tay DUc td chol cap visa cho<br /> Viet Nam tai Hdi nghi Paris. IIVS da cho Phai doan. Thai do ngoan ed'nay cua Chinh<br /> in ban ChUdng trinh 10 diem nay dudi phu Tay Ddc da va'p phai sU phan ddi<br /> dang truyen ddn va phan phat tren 500.000 manh me td phia IIVS. Ngay 20 thang 3<br /> ban tren khIp Tay DUc. Ddng thdi, IIVS nam 1970, trong budi mit tinh tai nha thd<br /> phat dgng mdt T u i n li vi Viet Nam, quyen Paulskirche d Thanh phd Frankfurt am<br /> gdp, ung hd nhan dan Viet Nam chd'ng My. Main, IIVS da ra "Tuyen ngdn chd'ng lai<br /> hanh ddng chie'n tranh cua My d Viet Nam<br /> Trong dip nay IIVS quye't dinh mdi Phai<br /> va chd'ng lai sU ung hg chinh saeh chien<br /> doan VNDCCH tai Hgi nghi Paris sang<br /> tranh cua Chinh phu CHLB DUc ddi vdi<br /> tham Tay Ddc. Theo ke hoach, Phai doan<br /> My". Hang chue bdc thu ngd eiia cac nhan<br /> se den Tay DUc vao ngay 21 thang 11 nam<br /> si, tri thUc nd'i tieng phe phan chinh saeh<br /> 1969. Tuy nhien, ehi trUde dd mdt ngay<br /> eua Chinh phu Tay DUc lai dUde cdng bd',<br /> ehinh phu mdi cua Thu tUdng Willi Brand<br /> trong dd cd thu cua nha van ndi tieng<br /> da td chdi ca'p visa eho Phai doan. IIVS lap<br /> Martin Walser, cac giao sU W. Abendroth,<br /> tdc keu ggi eae nhan si, tri thdc ndi tieng<br /> E. Bloch, W. Fabian. Cac nha boat dgng<br /> phan doi chinh saeh cua chinh phu Brand.<br /> chinh tri nhu W. Lueder, K. Voigt...<br /> Hang ehuc bdc thu ngd cua cac nha van va<br /> cac giao sU ndi tieng ngay sau dd dUde edng Trong cac nam tie'p theo, tU 1970-1973<br /> bd', kich liet phe phan chinh saeh than My phong trao hda binh, ung hg nhan dan Viet<br /> eua ehinh phu CHLB DUc. Nam ch6'ng My cdn tie'p tuc phat trien d<br /> DUc, nhUng cd chieu hudng suy giam din.<br /> Tiep dd, IIVS keu ggi cung hanh ddng<br /> Mdt p h i n do phong trao phan khang chung<br /> manh me trong T u i n le vi Viet Nam vao<br /> d Tay Au td sau nam 1968 ma't dan da phat<br /> thang 3 nam 1970. Ldi keu ggi cua IIVS<br /> trien. Mat khac, viec Td'ng thd'ng My<br /> •viet: "Chung tdi keu ggi nhQng hanh dgng<br /> Richard Nixon len cam quyen va cdng bd<br /> da dang tren khap CHLB DUc td ngay 13<br /> chinh saeh "Viet Nam hda chien tranh" vdi<br /> den 22 thang 3 nam 1970 nham eh6'ng lai<br /> nhieu thu doan chinh tri xao quyet khac da<br /> cude xam lang cua My tai Viet Nam... Hay<br /> it nhieu xoa diu phong trao. De'n khi My Id<br /> thanh lap ngay nhQng uy ban Viet Nam tai<br /> ro bd mat that, nem bom mien Ble Viet<br /> cac dia phUdng va cac vung! Hay td chdc<br /> Nam lin thd hai vao cudi nam 1972 thi<br /> ngay cac chie'n dich dau tranh kien tri!<br /> phong trao chd'ng My cd da'u hieu bung<br /> Khau hieu ehinh tri cua chung ta la: 'Rut<br /> phat trd lai, tuy nhien lai ling xud'ng ngay<br /> ngay vd dieu kien tat ea quan My va quan<br /> sau khi Hiep dinh Paris dUde ky ke't vao<br /> ddng minh cua My khdi Nam Viet Nam!<br /> ngay 27 thang 1 nam 1973.<br /> Yeu cau Chinh phu Ddc hanh ddng gay<br /> anh hudng de My cham dUt cude xam lang 4. Mgt vdi nhdn xet<br /> d Viet Nam! Cdng nhan ngay nUde Viet Qua tim hieu bude d i u ve lich sU phong<br /> Nam Dan chu Cdng hda! Ung hg Chudng trao hda binh, phan doi eugc chien tranh<br /> trinh 10 diem eua Mat tran Dan tdc Giai Viet Nam cua My tai CHLB Ddc, ed the nit<br /> phdng mien Nam Viet Nam!" (15). ra mdt sd'nhan xet sau day:<br /> 40 Rghien cim Ljch siSr. so 11.2009<br /> <br /> - Trong thdi ky eugc khang chie'n chd'ng dao. Budc ehuyen bie'n nay xua't phat td<br /> My cdu nude cua nhan dan Viet Nam, viec nhieu nguyen nhan, nhUng quan trgng<br /> mdt phong trao hda binh, phan ddi chinh nhat chinh la nhQng thang ldi to ldn cua<br /> saeh hieu chie'n cua chinh phu My xua't quan va dan Viet Nam, dac biet la tac ddng<br /> hien va phat trien manh me ngay tai nUde cua cude tdng ta'n edng va noi day trong Tet<br /> My va nhieu ddng minh phUdng Tay cua Mau Than 1968. Qua dd, cd the tha'y ro sU<br /> My cd y nghla quan trgng ve nhieu phUdng tUdng tac khang kbit giQa cae ye'u to' ben<br /> dien. Chae ehan phong trao nay da gdp trong va yeu td' ben ngoai trong cude khang<br /> phin khdng nhd vao viec lam that bai cac chie'n chd'ng My cdu nude eua nhan dan<br /> chinh saeh va nd luc chie'n tranh cua My Viet Nam.<br /> tai Viet Nam, trilc tie'p gdp p h i n vao t h i n g<br /> - C i n phai nhin nhan phong trao hda<br /> ldi Vl dai cua nhan dan Viet Nam trong<br /> binh, phan ddi cugc chie'n tranh eua My d<br /> cude da'u tranh vi ddc lap dan tdc va thd'ng<br /> Viet Nam nhu mdt bd phan hQu cd cua<br /> nha't dat nude. Trong so' cac nude ddng<br /> phong trao phan khang ehinh tri - xa hgi<br /> minh phUdng Tay, CHLB Ddc ed vi tri dac<br /> cua cae t i n g Idp nhan dan Tay DUc thdi dd.<br /> biet quan trgng, la ndi cung dien ra eugc<br /> Day chinh la diem mang lai ban sac rieng<br /> ddi dau true tie'p va quyet liet giQa phe<br /> cho phong trao nay tai Ddc. Nhan dan Tay<br /> XHCN va phe TBCN trong thdi ky Chie'n<br /> DQc, nha't la thanh nien - sinh vien, hang<br /> tranh Lanh. Vi vay, viec nghien cdu ve lich<br /> hai tham gia vao phong trao nay khdng chi<br /> sd phong trao hda binh, phan ddi eugc<br /> vi hg p h i n ddi chie'n tranh va ung hd nhan<br /> chie'n tranh Viet Nam cua My tai Tay Ddc<br /> dan Viet Nam ma cdn vi chinh ldi Ieh cua<br /> khdng chi gdp phan lam rd hdn lich sU cua<br /> hg, vi khat vgng hda binh, vi muc tieu dan<br /> cude khang chie'n chd'ng My cQu nUdc cua<br /> chu, tu do ngay tai nude Ddc. Cd the tha'y<br /> nhan dan Viet Nam ma edn gdp p h i n hieu<br /> ro mdi lien he nay thdng qua sU gin ket<br /> ro hdn lich sd eugc Chie'n tranh Lanh tren<br /> giUa hai ndi dung ldn cua phong trao: da'u<br /> quy md toan ciu.<br /> tranh phan ddi chinh saeh hieu chie'n cua<br /> - Dudi cai nhin lich dai cd the thay My va da'u tranh chd'ng lai viec eae chinh<br /> phong trao hda binh, phan ddi cude chie'n phu Ddc ung hd chinh sdch hieu chien cua<br /> tranh Viet Nam cua My tai Tay DUc da trai chinh phu CHLB Ddc.<br /> qua hai giai doan. Trude nam 1968 phong - Tuy phat trien manh me, song phong<br /> trao nay chu yeu chi mang ndi dung phan trao hda binh, phan ddi cugc chie'n tranh<br /> ddi cude chie'n tranh cua My d Viet Nam. cua My d Viet Nam tai Tay DUc cdn chUa<br /> Ndi dung ung hd nd luc khang chien cua thUc sU thd'ng nha't va do dd thieu sU quy<br /> nhan dan Viet Nam edn ehUa ro, hay ndi tu sdc manh, khd hien thifc hda dUde cac<br /> ehinh xac hdn, mdi chi la muc tieu gian tie'p muc tieu do nd til de ra va thie'u sdc ben bi,<br /> cua phong trao. Td sau nam 1968, phong lien tuc, nha't la td giQa nam 1970 trd di.<br /> trao da phat trien manh me hdn va hai ndi Day cung la ban che ehung cua phong trao<br /> dung tren day da gin chat vdi nhau, tham hda binh d nhieu nifdc phudng Tay khae.<br /> chi ndi dung ung hg cude khang chie'n cua Gid day, cugc chie'n tranh da lui xa vao<br /> nhan dan Viet Nam do Chinh phu<br /> lich sU va ca hai dan tgc DUc va Viet Nam<br /> VNDCCH va Mat tran DTGPMNVN lanh<br /> deu da dUde thd'ng nha't, trd thanh hai qud'c<br /> dao da trd thanh ngi dung true tie'p va chu<br /> gia cd ehu quyen trgn ven trong bdi canh<br /> Phong h-ao hoa binh. phin ddi... 41<br /> <br /> <br /> mdi eua t h e gidi thdi ky h a u Chie'n t r a n h N a m . Day c h i n h la mdt t r o n g nhQng tai<br /> L a n h . N h i e u n h a n v a t t d n g t h a m gia tich s a n quy gia c i n p h a i t r a n trgng va p h a t<br /> cUc vao p h o n g t r a o hda binh, p h a n chien h u y t r o n g viec xay dUng va p h a t trien mdi<br /> thdi dd v a n edn luu giQ n g u y e n ven ky Uc q u a n h e hdp tac giQa h a i quo'c gia, hai d a n<br /> sdi dgng cua mgt thdi da'u t r a n h vi chinh tdc t r o n g dieu k i e n mdi cua the' gidi ngay<br /> nghla, vi hda b i n h va u n g hd n h a n d a n Viet nay.<br /> <br /> <br /> CHU THICH<br /> <br /> (1). Theo: Buro, Andreas, 'TDie Entstehung der (9). Nhu tren, tr. 159.<br /> Ostermarchbewegung als Beispiel fuer die Entfalttmg<br /> (10). Tai lieu phdng va'n TS. Gerhard Reiner,<br /> von Massenlemprozessen", in: Friedenanalysen, 1977,<br /> Bochum, 3-6-1993. Mot trong nhiing nhan chUng<br /> Band 4, tr. 50-78; Otto, KA, Von Ostermarch zu APO.<br /> nd'i tieng cua eae cude da'u tranh nay la TS.<br /> Geschichte der ausserparlamentarischen Opposition in<br /> Joschka Fischer, ngUdi sau nay da trd thanh thu<br /> de Bundesrepublik 1960-1970, Frankfurt/Main,<br /> llnh Dang Xanh - Lien minh 90 va la Bo trudng<br /> 1979, tr. 78.<br /> Ngoai giao DUc, 1998-2005. Ong la mdt trong<br /> (2). "Schluss mit dem sehmutzigen Krieg in nhiing ngUdi da xung dot kieh liet vdi canh sat DUc<br /> Vietnam", truyen ddn tan phat trong cuoc dilu d Frankfurt am Main vao nam 1968 va thang 3<br /> hanh vi hda binh nhan Li Phuc sinh nam 1965. nam 1973.<br /> Din lai trong Buro, Andreas, sdd, tr. 67.<br /> (11). "Die Welt", sd'ra ngay 19.3.1968. Tai ueu<br /> (3). Siegfried, Prokop, Studenten in Aufbruch, phong va'n GS. TS. Bernhard Dahm, Passau,<br /> Berlin, 1974, tr. 103. 12.4.2007.<br /> <br /> (4). Neue Kritik, so'34 (1965) tr. 4. (12). "Rundbrief Nr. 6 von 5. Oktober 1968".<br /> <br /> (5). Der Deutsche Friedengesellschaft - Bund (13). Borowsky, Peter, Asserparlamentarischen<br /> der Kriegsgegner, Schreiben von 30.7.1965. Archiv Opposition..., da dan, "Informationen fuer<br /> der Hilfsaktion Vietnam. Demokratie und Abruestung, Nr. 69/70/71", tr.<br /> (6). "Die 'Welt", sdra ngay 3.9.1965. 19.<br /> <br /> (7). "Mitteilung Nr.2", Hilfsaktion Vietnam. (14). Truyen ddn: "Stoppt den u-Krieg -<br /> Vietnam Archiv, 11. 1965. Frieden fuer Vietnam jetzt!", Archiv der IIVS.<br /> <br /> (8). SDS, "Der Kampf des vietnamesischen (15). Truyen ddn dang bao cua IIVS "Giftgas,<br /> Volkes und die Globalstrategie Imperialismus", Napalm, Massaker - Stoppt den Terror, Amis<br /> Internationaler 'Vietnam-Kongress, 17/18 Februar raus aus Vietnam", ngay 1.3.1970. Archiv der<br /> 1968, Westberlin, tr. 159. IIVS.<br />