Tài liệu "Phục hồi chức năng lao khớp" cung cấp cho học viên những nội dung về đại cương, quy trình chẩn đoán, phục hồi chức năng và điều trị, theo dõi và tái khám cho bệnh nhân bị lao khớp. Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Phục hồi chức năng lao khớp
- PHỤC HỒI CHỨC NĂNG LAO KHỚP
I. ĐẠI CƢƠNG
- Định nghĩa: Lao khớp là một bệnh nhiễm trùng mạn tính thứ phát do vi
khuẩn lao gây nên và đƣợc truyền qua đƣờng máu. Đây là một bệnh lao khu trú
ở khớp, đa số trƣờng hợp khởi đầu ở tuổi đang lớn, ở trẻ em.
- Lao khớp nếu không đƣợc phát hiện sớm điều trị sớm có thể biến chứng
dẫn đến hình thành ổ áp xe lạnh cần phải can thiệp ngoại khoa.
- Ngày nay các thuốc kháng lao và đa hóa trị liệu có thể ngăn chăn sự tiến
triển của bệnh lao.
- Khớp hay gặp nhất là khớp háng và khớp gối, các khớp nhỏ khác ít gặp hơn.
II. CHẨN ĐOÁN
1. Các công việc chẩn đoán
1.1. Hỏi bệnh: lƣu ý đến tiền sử bản thân và gia đình có bị lao phổi hay
nơi khác trong cơ thể không.
1.2. Khám và lƣợng giá chức năng
- Giai đoạn khởi phát: ngƣời bệnh mỏi, đau vùng khớp háng hoặc khớp
gối, dáng đi tập tễnh, nhất là khi đi lại nhiều. Khi đi không dám đứng dồn trọng
lƣợng lên chân có khớp bị tổn thƣơng và luôn giữ cho chân dạng xoay ra ngoài
và gập nhẹ. Lao khớp háng khi khám ấn vào tam giác Scarpa thấy đau tăng, lao
khớp gối cũng đau tăng khi ấn vào vùng gối.
- Giai đoạn toàn phát đau tăng lên, các cơ ở đùi, háng do kích thích bị co
và ngắn lại dẫn đến chân có khớp bị lao có hiện tƣợng ngắn lại. Khớp háng sƣng
to, cơ mông và đùi teo nhanh. Áp xe lạnh thƣờng hình thành trong gia đoạn này,
- Giai đoạn ổn định: bệnh tiến triển dẫn đến dính khớp hoặc liền xƣơng
vững chắc kèm theo biến dạng khớp.
- Ngoài ra cần khám kỹ các triệu chứng toàn thân (, lƣợng giá tầm hoạt
động của khớp và các chức năng thần kinh cơ khác.
1.3. Chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng
- Chụp XQuang khớp háng hoặc khớp gối nghi ngờ bị lao
- Chụp XQuang tim phổi tìm lao nguyên phát.
- Chỉ định nội soi khớp khi thấy cần thiết
- Siêu âm khớp, chụp cắt lớp vi tính khớp nghi bị lao,
335
- - Các xét nghiệm: huyết học, sinh hóa máu, máu lắng, CRP
- Xét nghiệm đặc hiệu: xét nghiệm dịch khớp, xét nghiệm kháng thể kháng lao,
soi tìm vi khuẩn lao, PCR. Phản ứng Mantoux (ít có giá trị chẩn đoán).
2. Chẩn đoán xác định: dựa trên bằng chứng có vi khuẩn lao, nội soi
khớp, kết quả chẩn đoán hình ảnh
3. Chẩn đoán phân biệt
- Đối với khớp háng phân biệt với hoại tử vô khuẩn chỏm xƣơng đùi,
viêm khớp háng không phải do lao, chấn thƣơng khớp háng.
- Đối với khớp gối: chẩn đoán phân biệt với thoái hóa khớp gối, chấn
thƣơng dây chằng khớp gối.
4. Chẩn đoán nguyên nhân: chủ yếu do lao thứ phát.
III. PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀU TRỊ
1. Các nguyên tắc phục hồi chức năng và điều trị
- PHCN sớm và điều trị sớm
- Tiến hành song song PHCN và điều trị
- Điều trị bằng các thuốc giảm đau, cho thuốc kháng lao khi có bằng
chứng phát hiện đƣợc vi khuẩn lao.
- Phẫu thuật khi phát hiện có ổ áp xe.
2. Các phƣơng pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng
- Hƣớng dẫn ngƣời bệnh tập các bài gồng cơ tứ đầu đùi, cơ ụ ngồi, cơ mông.
- Tập di chuyển độc lập và với dụng cụ trợ giúp, tập không chịu sức nặng lên khớp.
- Đối với khớp đƣợc phẫu thuật hoặc thay khớp nhân tạo ngoài các bài tập
trên cần bổ sung các bài tập thở, tập kháng trở tăng tiến các chi. Tập theo tầm
vận động khớp, tập chủ động có trợ giúp.
- Các phƣơng thức Vật lý trị liệu nhƣ nhiệt ấm, các dòng điện giảm đau có
thể ứng dụng để điều trị
3. Các điều trị khác
- Phẫu thuật nạo, cắt bỏ bao hoạt dịch
- Thay khớp nhân tạo
- Hàn khớp
IV. THEO DÕI VÀ TÁI KHÁM
Tái khám định kỳ 6 tháng một lần theo lời dặn của bác sỹ
336