1
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói “…tập thể dục, bồi bổ sức khỏe là bổn phận
của mỗi người dân yêu nước”. Bác kêu gọi “tôi muốn đồng bào ta ai cũng cố
gắng tập thể dục” và “tự tôi ngày nào cũng tập”. Trong công cuộc xây dựng và
bảo vệ đất nước xã hội chủ nghĩa thì con người là yếu tố quyết định mà sức khỏe
là vốn quý nhất của con người. Để có con người hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu
ngày càng cao của xã hội thì giáo dục cần phải đáp ứng được hai yêu cầu phát
triển trí lực và thể lực. Vì thế, trong công tác giáo dục hiện nay, ngoài việc trang
bị cho học sinh về mặt tri thức thì việc giáo dục thể chất trong nhà trường đóng
góp một vai trò quan trọng.
Vĩnh tường là một huyện có phong trào thể dục thể thao rất mạnh trong
tỉnh, trong đó có một số môn thể thao là thế mạnh của huyện như bóng chuyền,
bóng bàn, cầu lông, đá cầu. Làm cho phong trào thể dục thể thao của huyện
Vĩnh Tường ngày càng phát triển hơn nữa thì không chỉ có ở các cuộc thi mang
tính cọ sát trong huyện mà cần được vươn xa hơn nữa, cần được đầu tư về cơ sở
vật chất, nhân tố thể thao…v..v. Để có được nhân tố thể thao thì chính trong các
trường học THPT và THCS trong huyện làm lòng cốt, chính vì vậy việc đầu tư
cơ sở vật chất cũng như thống nhất và quy định những nội dung học bắt buộc
trong môn thể dục ở các trường THPT là rất cần thiết.
Hiện nay, môn học thể thao tự chọn là một nội dung được học tập xuyên
suốt ở các cấp học với số tiết được phân bố ngày một nhiều hơn. Chính vì thế
thể thao tự chọn là nội dung có tầm quan trọng trong quá trình giáo dục thể chất
ở nhà trường. Thể thao tự chọn là một nội dung được giảng dạy nhằm đi sâu vào
sự yêu thích của học sinh và phát triển năng khiếu cá nhân. Do đó, thể thao tự
chọn được học sinh yêu thích và say mê tập luyện. Trong số các môn thể thao tự
chọn như bóng chuyền, bóng đá, bóng rổ, bơi, đẩy tạ,… thì môn bóng chuyền là
môn thể thao được nhiều giáo viên lựa chọn để giảng day cho học sinh. Bởi vì
môn bóng chuyền là môn thể thao được đa số học sinh yêu thích và phù hợp với
điều kiện tập luyện của nhiều nhà trường.
Môn thể thao tự chọn Bóng chuyền có ảnh hưởng sâu rộng đến sự phát
triển của các em về mọi mặt Trí - Đức - Thể - Mỹ. Nếu trong tiết dạy thể thao tự
2
chọn có chất lượng sẽ giúp cho học sinh nắm được kiến thức từ đó hình thành kỹ
năng vận động, tạo ra những giờ học vui vẻ và bổ ích cho học sinh.
Nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã khẳng định, quá trình hình thành
kỹ năng, kỹ xảo vận động dựa trên quá trình nhận thức “Từ trực quan sinh động
đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn”. Như vậy, tính trực
quan trong quá trình giảng dạy thể dục thể thao giữ một vai trò quan trọng. Vì
hoạt động tiếp thu kiến thức động tác của học sinh về cơ bản là mang tính chất
thực tiễn vận động phát triển các cơ quan cảm giác, từ đó học sinh hình thành
thói quen vận động đúng.
Để xây dựng kỹ năng vận động được tiến hành không chỉ bằng thị phạm
động tác, mà bằng cả lời nói và tư duy, tức là phải sử dụng các phương pháp dạy
học thể dục trong việc xây dựng kỹ năng vận động cho người luyện tập thể dục
thể thao mà đối tượng ở đây là học sinh trung học phổ thông, và người huấn
luyện hướng dẫn đó là giáo viên dạy thể dục thể thao. Trong thời gian của một
tiết dạy chỉ 45 phút mà có đến hai hay ba nội dung học khác nhau đan xen vào,
giáo viên phải làm thế nào để truyền tải kiến thức giúp học sinh nhanh chóng
hình thành kỹ năng vận động, nghĩa là vừa xây dựng nhận thức cho các em về
kỹ thuật động tác vừa phải đảm bảo đủ lượng vận động cần thiết cho các em
trong một tiết học, hay nói cách khác trong một thời gian cực ngắn người giáo
viên phải vừa giúp các em nắm được yếu lĩnh kỹ thuật động tác, vừa phải hướng
dẫn cho các em thực hiện động tác.
Muốn đạt được điều này, theo tôi, người thầy phải tăng cường sử dụng
các phương pháp và các hình thức tổ chức như phương pháp sử dụng lời nói,
nhóm phương pháp trực quan, nhóm phương pháp luyện tập. Hay phải tăng
cường làm mẫu thị phạm kết hợp với sử dụng lời nói giảng giải ngắn gọn, mấu
chốt, đủ ý. Hay nói cách khác là vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực
như: Dạy học vấn đáp; Dạy và học phát hiện giải quyết vấn đề; Dạy và học hợp
tác trong nhóm nhỏ vào giảng dạy để giúp học sinh hình thành kỹ năng, kỹ xảo
vận động.
Trong quá trình giảng dạy, người giáo viên còn dùng các động tác bổ trợ
là những động tác đơn giản hơn hoặc có kết cấu gần giống nhưng dùng sức nhẹ
hơn động tác chính. Ngoài ra chúng ta thường sử dụng thêm các phương pháp
trò chơi, thi đấu và tổng hợp,…vào giáo dục thể chất.
3
Vậy làm thế nào để học sinh nhanh chóng hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận
động trong môn thể thao tự chọn bóng chuyền và tiến tới phát triển các tố chât
nâng cao sức khoẻ?
Qua thực tế giảng dạy từ khi về trường đến nay tôi nhận thấy rằng cần
phải đầu tư cho môn Bóng chuyền nhiều hơn ở các mặt để góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục thể chất trong nhà trường. Đặc biệt là đối với học sinh khối
10 là học sinh đầu cấp cần nắm vững kỹ thuật cơ bản về môn thể thao tự chọn
này là một điều kiện hết sức cần thiết thuận lợi cho việc phát triển kỹ năng, kỹ
xảo vận động làm nền tảng cho các năm học tiếp theo. Vậy việc tìm ra phương
pháp để truyền đạt cho học sinh là một vấn đề cần thiết để nâng cao chất lượng
dạy và học môn Bóng chuyền.
Vì lí do đó, tôi đã mạnh dạn đi sâu nghiên cứu “Một số phương pháp giảng
dạy nhằm nâng cao hiệu quả học tập môn bóng chuyền lớp 11” để có thể
giảng dạy môn Bóng chuyền tốt hơn giúp cho học sinh tập luyện tiến bộ và ngày
càng yêu thích môn Bóng chuyền. Qua đó góp phần làm tốt hơn nữa công tác
rèn luyện sức khỏe cho học sinh Trung học phổ thông.
2. Tên sáng kiến:
“ Một số số phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao hiệu quả học tập môn
bóng chuyền cho học sinh nữ lớp 11 trường THPT Nguyễn Thị Giang ”
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên: Nguyễn Thị Trang
- Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường THPT Nguyễn Thị Giang-Vĩnh
Tường-Vĩnh Phúc
- Số điện thoại: 0987811184. E_mail: trangtrangvp1501@gmail.com
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
.................................................................................................................................
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Môn bóng chuyến ở lớp 10 + 11 THPT
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử:
Từ đầu học kỳ 1 năm học 2018-2019 đến hết năm học 2018-2019
4
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
7.1. Mục đích của đề tài .
- Nghiên cứu nhằm đưa ra các phương pháp giảng dạy vào trong quá trình
dạy học, qua đó để kiểm tra đánh giá kết quả tác dụng cũng như khẳng định tính
thiết thực của nó trong quá trình giảng dạy môn thể thao tự chọn bóng chuyền
nói riêng cũng như việc huấn luyện thể dục thể thao nói chung.
- Biết cách và thực hiện cơ bản đúng các kỹ thuật như: Tư thế chuẩn bị,
một số động tác di chuyển cơ bản, chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt,
chuyền bóng thấp tay, đệm bóng,
- Nhằm nâng cao kết quả môn thể dục nói chung và môn bóng chuyền nói
riêng, bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu môn bóng chuyền.
- Thúc đẩy phong trào tập luyện môn bóng chuyền trong nhà trường cũng
như trên địa bàn trường đóng.
- Đề tài đã giả quyết được sự yếu kém về kỹ thuật và thể lực của học sinh
THPT nói chung và thể lực chuyên môn bóng chuyền nói riêng .
- Mục tiêu của tôi đó là đem đề tài trao đổi với các đồng nghiệp nhằm
mục đích nâng cao nghiệp vụ công tác của bản thân góp phần vào việc nâng cao
thể lực và năng lực làm việc của học sinh sau khi tốt nghiệp THPT .
- Nêu được những khó khăn bất cập trong giảng dạy môn Bóng chuyền
trong chương trình Thể dục THPT
7.2. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp tổng hợp phân tích tài liệu.
- Phương pháp quan sát và thực nghiệm sư phạm.
- Phương pháp điều tra sư phạm.
- Phương pháp tính toán và xử lí số liệu.
- Khảo sát kỹ thuật và số lần thực hiện được của học sinh thông qua kiểm
tra chuyền bóng cao tay bằng hai tay (trước mặt), chuyền bóng thấp tay, phát
bóng thấp tay của các em học sinh lớp 11.
7.3. Phạm vi nghiên cứu.
- Tìm hiểu, nghiên cứu phân phối chương trình, sách giáo khoa và thực
tiễn dạy học môn bóng chuyền ở lớp 10 + 11 THPT
5
- Vận dụng một số phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao hiệu quả học
tập chuyên môn môn bóng chuyền.
- Học sinh khóa 2017 - 2020 Trường THPT Nguyễn Thị Giang, Huyện
Vĩnh Tường, Tỉnh Vĩnh Phúc.
- Nghiên cứu kỹ thuật của học sinh thông qua kiểm tra chuyền bóng cao
tay bằng hai tay (trước mặt), chuyền bóng thấp tay, phát bóng thấp tay ở học
sinh lớp 10.
- Nghiên cứu điều kiện và thực tiễn giảng dạy nội dung môn thể thao tự
chọn bóng chuyền qua các năm.
- Nghiên cứu sức khoẻ, trình độ tập luyện, tâm sinh lí giới tính, từ đó tìm
ra các phương pháp, biện pháp nhằm xây dựng tâm lí thoải mái, hứng thú trong
học tập, từ đó phát huy tính tích cực, tự giác cho các em giúp cho các em nâng
cao kỹ thuật cũng như số lần thực hiện động tác hay thành tích của các em trong
tập luyện.
- So sánh kết quả giảng dạy theo phương pháp mới với phương pháp cũ.
7.4. Trang thiết bị:
Bóng chuyền, cột lưới, sân bóng chuyền, đồng hồ bấm giây, dây nhảy, còi.
7.5. Nội dung
7.5.1. Cơ sở lý luận.
Để đất nước ta có nguồn lực lượng lao động đảm bảo sức khoẻ, đạt chuẩn
về trình độ kiến thức, có kĩ thuật tay nghề cao, đó là mục tiêu của sự nghiệp giáo
dục hiện nay và giáo dục thể chất nói riêng để xây dựng con người phát triển
một cách cân đối và toàn diện, đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước. Vì vậy,
muốn đạt được mục đích của giáo dục thể chất thì cần phải làm cho môn học thể
dục trở thành môn học yêu thích của học sinh. Tuy nhiên, qua thực tế giảng dạy
giáo dục thể chất còn gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn về trang thiết bị dạy học và
sân bãi học tập, một số thiết bị dạy học thì đã cũ kỉ, hư hỏng, giáo viên chủ yếu
giảng dạy trong điều kiện thiếu thốn và học sinh tự trang bị cho mình những
thiết bị học tập, những khó khăn, thiếu thốn đó chủ yếu ở các trường xa trung
tâm và các trường ở miền núi càng khó khăn hơn so với các trường ở thành phố.
Bên cạch đó, một tiết học thể dục thường đan xen hai hay ba nội dung học tập
lại càng thêm khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức hình thành kỹ năng, kỹ xảo
vận động ở học sinh và đa phần học sinh còn xem nhẹ môn học thể dục và coi
