Cuốn sách "Cơ sở và phương pháp tính lịch Chăm" cung cấp những kiến thức khái niệm về lịch, cơ sở để tính lịch Chăm, phương pháp tính lịch Chăm, các phụ lục và tài liệu tham khảo. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung phần 1 cuốn sách tại đây!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Phương pháp và cơ sở tính lịch Chăm: Phần 1
- 529.3
C460S
Cơ sở và PHƯƠNG PHÁP TÍNH LỊCH CHĂM
(Bàlamôn AH1ÉR - 9 ^ 0 AWAl Hồi giáo)
- 523,3
C M -s TRƯỢNG CHÓNG
Co só
và Phưong pháp
tính lịch Chăm
R L Q p Q -Q iL ,
THƯ VI ỆN
NINH-THUẠN
N H À X U Ấ T BÂN T H A N H NIÊN
- Mừng vui lễ /lội Katé
Người Chăm cung kính nguyện cầu bình an!
CHÂN THÀNH XỈN CẢM TẠ:
- Cô Trần Thị Mỹ Dung, Cam Ranh - Khánh Hòa
(có lòng nhân hậu đã tài trợ một phân để xuất bản tập sách này)
- Nhà thơ Nguyễn Thị Lan Viên, tp Phan Rang -Tháp Chàm - Ninh Thuận.
(luôn song hành cổ vũ vờ khích lệ tác giả sớm hoàn thành tác phẩm này).
- tx iS.K-ợ 'iísỷìonợ
KEYCHONG
ĐÔI NÉT VÈ TÁC GIẢ:
Họ và tên: Trương Văn Chóng '
Bút danh: Trượng Chóng
Tcn thường gọi: Key Chong (theo tiếng CHẨM)
Nghề nghiệp: Cán bộ hưu trí
Quê quán: Phước Thái, Ninh Phước, Ninh Thuận.
Thường trú: 26/1 Đường 21/8, p. Phủ Hà, TP. Phan Ran2 - Tháp Chàm
DĐ: 0843.749.599
ĐANG THAM GĨA:
- Hội viên: Hội Người cao tuổi tỉnh Ninh Thuận (Câu lạc bộ thơ - văn)
- Hội viên thơ văn thi đàn Việt Nam
- Hội viên Hội thơ Cách mạng Việt Nam
- Thành viên Hội sáng tác văn chương Việt Nam
- Hội viện Hội liên hiệp văn học Nghệ Thuật tinh Ninh Thuận.
ĐẢ IN CHUNG:
- In chung trên 60 tập thơ trong cả nước
- Viết và đăng thơ trên nhiều đặc san trong và ngoài tinh.
ĐÃ IN RIÊNG:
- Tập thơ “Vãng cành Đường thi” tháng 4/2009 NXB/TN
- Tập thơ "Chiều Xuân” tháng 9/2005 NXB/HNV
- Tập truyện ngắn “Mối tình Chăm - Việt” NXB/T. Nghĩa tháng 9/201'
- “Cơ sở và Phưcmg pháp tính lịch Chăm” (Công trình nghiên cứu kho
cấp tinh Lịch pháp CHĂM) NXB/TN 2020.
SẼ XUẤT BẢN:
- Tập truyện ngắn “Vòng cầu tình yêu”
- Tập thơ Đường luật “Đượm tình thơ ca”.
- T r ượ n g Ch ó n g
LỜI ĐẦU SÁCH
Mọi dân tộc trên thế giới này, dù là nhóm tộc người bé
nhỏ, hoặc các quốc gia hưng thịnh nào, cũng đã tạo thành một
văn hóa riêng trong đó có “lịch” để sinh hoạt hàng ngày cho
chính họ.
Ngưòi Chăm là một dân tộc thiểu số sống trong cộng đồng
các dân tộc Việt Nam. Hiện nay trong cả nước có 178.948
người (theo sổ liệu tổng điều tra dân số và nhà ở 01/4/2019)
sống ở các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, An Giang, Phú
Yên, Đồng Nai, Tây Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh,... Trong
đó đông nhất là ở Ninh Thuận, Bình Thuận.
Người Chăm có một nền văn hóa phát triển rực rờ, có nhiều
giá trị quý báu như hệ thống Tháp, ca múa nhạc dân gian, lễ
nghi lễ hội đáng tự hào. Ngày xưa nền kinh tế của người Chăm
chủ yếu là sản xuất nông nghiệp nên đã hình thành lịch pháp
riêng để phục vụ đò'i sông sản xuất thời vụ, đồng thời phục
vụ sinh hoạt xã hội, nghi lê tôn giáo tín ngưỡng và duy trì cho
đến ngày nay. Họ theo 2 tín ngưỡng Bàlamôn giáo và Hồi giáo
(trong đó có BàNi và ĩslam) nên trong cộng đôno đang sinh
hoạt họ dã và đang sử dụng 2 loại lịch gọi là lịch Chăm Ahiér
(lịch Ầm Dương hỗn hợp) và lịch Chăm Awal (lịch thuần Ấm).
3
- Cơ sở và Phương pháp tí nh lịch Chăm
Mọi ngưòi Chăm, họ đều rõ:
Lịch Chăm Awal chuyên dụng để tính ngày tháng vào ( W
Thánh Đường ăn chay niệm (on v c V ) .
Lịch Chăm Ahiér mới thực dụng đi vào đời sống dân
Chăm, nhất là sinh hoạt quan, hôn, tang, tế và cả sản xuất
nông nghiệp trồng trọt và chăn nuôi. Nên phải gọi chung là
lịch Chăm mới đúng.
Bởi vậy 2 loại lịch này thật khăng khít và bổ trợ lẫn
nhau. Các vị chức sắc và các nhà soạn lịch Chăm luôn phải
nắm bắt lịch Awal để tính lịch Ahiér phòng tránh sự trùng
lặp ngày hành lễ ( A r V ) và ngày lễ hội Katé hàng năm. Tuy
nhiên chu kỳ ngày tháng phải đến lúc trùng lặp. Thời gian
dài hay ngắn phải tính toán nhuần nhuyễn đi đến thống nhất
chung. Do đó, người Chăm xưa phải tính đến 2 loại năm
nhuận.
Trong tiểu chu kỳ 8 năm, cổ thư Chăm có đặt ra phương
thức có 3 năm nhuận:
“ra /’ v itt) ar? ’ ’ “ 'V’c V ‘> ” T O r>Ỹ ■
aọ
“3” năm tách, “5” năm móc, “8” năm xóa.
- Lịch Awal năm nhuận có 1 ngày.
- Lịch Chăm năm nhuận có 1 tháng là tháng 13 = 29 ngày
gọi Tiểu nhuận ('ổtrtĩ) 'ir).
Trong chu kỳ 32 năm, năm nhuận có 2 tháng giêng
^oT-y) gọi là Đại nhuận. Thì năm Đại nhuận này xuât phát từ
đâu và điểm dừng thời gian dài đến 32 năm phải là năm nào?
M ốc thời gian nào?
Cũng có ít học giả Chăm cho rằng Tiểu nhuận cũng là Đại
nhuận. Như vậy có hợp lý không? Tại sao không gọi chung
m ộ t rô r(iri) có tốt hơn phải kêu khác irtf) đê làm gì? Chăc
chắn phải có vấn đề! Hầu hết mọi ngõ ngách, tư liệu Chăm
cổ đều đỏng kín chưa có lời giải hoặc nó năm kín cân đâu đó
4
- Trượng Chóng
trong cộng đồng Chăm mà chưa được giải mã. Vì tam sao
thất bổn là hệ quả khó lường. Đó là một “mắc mứu” rất lớn
trong phương cách soạn lịch Chăm.
Với thời gian trên mươi năm nay, cũng không phải là dài
và cũng chưa phải là ngắn ngủi gì đâu, mặc dù có đi sau đến
chậm trong công việc sưu tầm, truy lục, bươi móc để tìm cái
“mắc mứu” này. Nhưng có còn hon là không.
Nay đến lúc người viết muốn trình làng và công bố cho
mọi tầng lóp yêu văn hóa Chăm và các độc giả biết đâu là
năm Đại nhuận trong lịch Chăm. Đó là tư liệu có được từ
‘Von n v p t / V ” của Ngài cổ Cả Sư Đổng Lúi*, vị Cả sư giỏi,
*
uy tín nhất trong thòi đại Cụ Huyện Phát năm 1913 và Ngài
cũng là cha đẻ của Anh hùng Đổng Dậu (thời kỳ chổng Mỹ)
ở Như Ngọc, Phước Thái, Ninh Phước, Ninh Thuận bây giờ.
Theo lịch Chăm, chu kỳ 32 năm có 1 năm Đại nhuận, năm
đó phải là 2 tháng giêng (tháng 1 cũ và tháng 1 mới đều = 30
ngay).
Có tháng cần phải or>£>on/(dìm đi) cho suôn sẻ các ngày
tháng năm tiếp sau, tránh đừng bị trùng lặp mà vi phạm cổ
thư Chăm đã dạy:
vi 7$n ) ý*, n y 'Ử -SS) V v n ops
Ji2S V * oPoO ^oPỌ
l ỉv i v S ) ’ÌT v n oPoO c ĩ !
(mồng hai Chăm, mồng ba Chăm nhằm mồng một Ả Rập
(Awal) là tốt lắm!
mông bốn Chăm nhằm mồng một Awal thì quá cao!)
Nên không nhất thiết chỉ dìm ẩ\^Tĩ’ nế'ở tháng cuối năm
<
thôi, mà nên dìm đi (or-SoTv') ở bất kỳ tháng nào ở trong năm
hoặc cuối năm đều được, vì không thấy một tư liệu nào bắt
buộc hay khuyến cáo cả, miễn sao tránh bị vi phạm c ổ thư
Lịch pháp Chăm đã truyền dạy để thổng nhất chung cho các
nhà soạn lịch dễ dàng biên tập. Có một số học giả Chăm cho
5
- Cơ sở và Phương pháp tính lịch Chăm
rằng nếu dìm đi (on
- Trượng Chóng
c ơ s ở VÀ PH Ư ƠN G PHÁP TÍNH LỊCH CHĂM
A. KHÁI NIỆM VỀ LỊCH:
Từ xa xưa con người ai cũng nhận thấy có ngày, đêm, mưa,
gió, có mùa. Thời tiết có thể thay đổi ngày đêm theo chu kỳ
đều đặn, rồi trở lại từ ban đầu liên tục tuần hoàn. Thời gian
quay vòng đó có thể thay đổi tuỳ vị trí vùng miền trên trái đất.
Con người có thể lựa chọn một thời điểm thích hợp đặc điểm
của mỗi nước, mỗi tộc người sinh sống mà phát triển lên. Do
đó họ nảy ra ý tưởng xuất hiện nhiều loại lịch trong lịch sử loài
người. Do nhu cầu sinh hoạt cuộc sống cần phải sản xuất nhất
là trồng trọt và chăn nuôi. Nên con người cần biết và dự đoán
sự thay đổi khí hậu các mùa: mưa, gió, lụt lội, hạn hán,... Từ
đó, nảy sinh từ khái niệm thòi tiết, khí hậu, đâu là ảnh hưởng
bởi mặt trời, đâu do chịu ảnh hưởng của mặt trăng? Đó là
những cơ sở để cho các nhà thiên văn học tính ra lịch.
Có nhiều loại lịch trên thế giới:
1, Âm lịch:
Là lịch mặt trăng. Mặt trăng di chuyển quanh quả đất theo
một đường vòng hình quả trứng. Trung bình tháng mặt trăng
dài 29,52 ngày tương dương 29 ngày 12 giờ 44’3’'84. Nên có
tháng lẻ đủ 30 ngày. Tháng chẵn thiếu 29 ngày.
- Cơ sở và Phương pháp tính lịch Chăm
- Là lịch mặt trăng. Năm có 12 tháng. Có tháng nhuận tùy
từng năm như Âm lịch Việt Nam đang sử dụng.
Tuần lễ có 7 ngày là tên 7 hành tinh hệ mặt trời:
- Chủ nhật - Adit - Mặt trời)
- Thứ hai ("ôn- - Som - Mặt trăng)
- Thứ ba - Angal - Hỏa tinh)
- Thứ tư -B u t - Thủy tinh)
- Thứ năm ('vV? - Jip - Mộc tinh)
- Thứ sáu (ocn - Suk - Kim tinh)
- Thứ bảy (onar^oỌ - Sanưcar - Thổ tinh)
- Âm lịch BàNi/Hồi giáo (Sakavvi Chăm Awal): Năm
thường có 354 ngày, năm nhuận phải 355 ngày.
- Ảm lịch Islam: loại lịch, hiện cộng đồng tín đồ Hồi giáo
trên thế giới đang sử dụng.
- Âm lịch Do Thái.
- Âm lịch Hồi giáo Indonesia.
2, Dương lịch:
Là lịch m ặt trời. Quả đất quay xung quanh mặt trời có 365
ngày Va tương đương 365,2422 ngày.
Dương lịch do Thống chế Gregorius quyết định làm ra,
mang tên ông là lịch Gregorius.
Là lịch mặt trời. Năm có 12 tháng. Tháng lẻ 31 ngày, tháng
chẳn 30 ngày. Tháng 8 cũng 31 ngày (vì cháu của Gregorius
ỉàA ugust lên k ế vị đã lấy thảng 8 sinh nhật của mình là thảng
8 đủ nên p h ả i 31 ngày). Riêng tháng 2 là 28 ngày. Tháng 2 có
29 ngày là năm nhuận.
Nói gọn lại, để biết năm nhuận, thì lây tông sô của một
năm Dương lịch đó chia phải chẳn cho 4.
Ví dụ: các năm đều chia chẵn cho 4 như năm 2012, 2016,
2020, 2024,... Cũng có các năm Dương lịch khác như Dương
lịch Ai Cập cổ, Dương lịch Án Độ cổ,...
- Trượng Chóng
Nhưng ngày nay hầu hết các nước trên thế giói đều sử dụng
Dương lịch. Chu kỳ Dương lịch là 28 năm. Ví dụ: 01/1/2020
là thứ tư - 01/1/2048 là thứ tư - 01/1/2076 cũng phải thứ tư
và tuần hoàn tiếp tục...
A
Mãt trời I
Điếm phân tháng 9
Quả đất
3, Âm Dưoìig lịch:
- Là loại lịch kết họp giữa năm Âm lịch so vói mặt trời thấy
không phản ảnh được chu kỳ thời tiết và các mùa trong năm.
Nên ngưòi xưa lấy Ảm Dưcmg lịch dùng để hài hoà. Năm có
12 tháng. Tháng lẻ 30 ngày, tháng chẵn 29 ngày. Năm nhuận.
có 13 tháng, như Lịch Sakawi Chăm Ahiér đang sử dụng.
Còn có nhiều loại Âm Dương lịch khác như:
- Ảm Dương lịch Ai Cập cổ.
- Âm Dưcmg lịch Hy Lạp cổ.
- Âm dương lịch Trung Quốc cổ.
9
- Cơ sở và Phương pháp tính lịch Chăm
4, Lịch Trung Quốc đang sử dụng:
Trung Quôc gọi là lịch Thiên can chi, vì dùng cách đếm
C A N -C H I để ghi lịch:
Chu kỳ 10 CAN (mang theo sổ đuôi của năm Dương lịch
để d ễ nhớ):
GHÉP CẶP SỔ CAN:
Số cuối 0: mang can CANH số cuối 6: mang Can BÍNH
- ^ - 1: - - TÂN - - 7: - _ ĐINH
Số cuối 2: mang Can NHÂM số cuối 8: mang Can M ậu
- - 3: - - QUÝ - - 9: - - KỶ
Số cuối 4: mang Can G IÁ P
- - 5: - ẤT
Ví dụ:
Giáp Ngọ năm 2014 Kỷ Hợi năm 2019
Ất Mùi 2015 Canh Tý 2020
Bính Thân - 2016 Tân Sửu 2021
Đinh Dậu 2017 Nhâm Dần - 2022
Mậu Tuất 2018 Quý Mão 2023
Chu kỳ 12 Chi (tuổi) là: Tỷ, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ,
Ngọ. Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi.
BẢNG KÉT HỢP CAN - CHI CỦA ÂM LỊCH
Can/Chi Canh Tân Nhâm Quý Giáp At Bính Đinh Mậu Ký
Tý 0 2 4 6 8
Sửu 3 5 7 9
Dân 0 2 4 6 8
Mão 3 5 7 9
Thìn 0 2 4 6 8
Tỵ 3 5 7 9
Ngọ 0 2 4 6 8
Mùi 3 5 7 9
Thân 0 2 4 6 8
Dâu 3 5 7 9
Tuât 0 2 4 6 8
Hơi 3 5 7 9
10
- Trượng Chóng
Một CAN được ghép cho 6 chi (tuổi) thôi như CAN 0
(canh), CAN 3 (Quý),...
Ví dụ:
1- Canh Tý 0 Quý sửu 3 ..
2- Canh Dần 0 Quý Mão 3
3- Canh Thìn 0 Quy Tỵ 3
4- Canh Ngọ 0 Quý Mùi 3
5- Canh Thân 0 Quý Dậu 3
6- Canh Tuất 0 Quý Hợi 3
Một CHI (tuổi) được mang vào 5 can thôi:
Ví dụ: tuổi Tý tuổi Sửu:
Can 0 mang Canh Tý , Can 1 mang Tân Sửu
Can 2 - Nhâm Tý , Can 3 Quý Sửu
Can 4 - Giáp Tý , Can 5 Ất Sửu
Can 6 - Bính Tý , Can 7 Đinh Sửu
Can 8 - Mậu Tý , Can 9 Kỷ Sửu
* NĂM: Bắt đầu từ năm 001 (Dương lịch) năm Tân Dậu
~ V5S1r? v r ? • •
Có 2 phương pháp tìm ra vacn v n (..)•
- Cách đếm thủ công từ hôm nay tròn 2018 tuổi trở ngược
về 01 Dương lịch.
- Tính theo toán số:
2018 tuổi là tuổi Dậu thì 2019-2018 = 01 (Tân Dậu).
Theo Chăm lịch phải tìm CAN: 2018: 8 = dư số là 2. Nên
đếm từ 2019 (oP^I V# cỊ iot lui 2 nấc là irn .. Do đó phải
chấp nhận năm 01 Dương lịch (Tân Dậu) phải là vann w r ..
Các năm mang chữ CANH phải tuần tự nằm đúng vị trí
kể cả Chăm lịch:
Năm 100 là Canh Tý = ■
1.000: Canh Tý = e ^ n ọ v o ::
2.000: Canh Thìn = garc^eoP VC1 "
11
- Cơ sở và Phương pháp tính lịch Chăm
3.000 Canh Thân = (r$ v o ::
* Năm 100 Canh Tý theo Chăm là ẹ^oc-vtp-
- 200 Canh Thìn - ! garc^eoP ::
- 300 Canh Thân - : ■
* Năm 400 Canh Tý theo Chăm là S^r-Ỹ v o :
- 500 Canh Thìn - :
- 600 Canh Thân - : ^ vo
* Năm 700 Canh Tý theo Chăm là sV-7 '
- 800 Canh Thìn - : c2^5oP v o :
- 900 Canh Thân - $ ■
* Năm 1.000 Canh Tý theo Chăm là S^P-Ỹ VC9 :
- 1.100 Canh Thìn - - garcSsop •
- 1.200 Canh Thân - - ^ TO ::
* Năm 1.300 Canh Tý - eV-Ỹ •,
- 1.400 Thìn - - v o ::
- 1.500 Thân - - ^ < '* ? '? .
&
- Trượng Chóng
“ 3.200 - Thìn
“ 3.300 Thân
* Năm 3.400 Canh Tý theo Chăm là
3.500 - Thìn
3.600 Thân
5, Lịch Việt Nam:
Mọi người đều biết, Âm lịch Việt Nam từ xa xưa đều bắt
nguồn từ lịch Trung Quốc. Ngày 08/6/1967, Hội đồng Chính
phủ có quyết định số 121/CP chính thức dùng Dương lịch
Gregorius làm lịch để thuận tiện giao lưu và làm việc với
Quốc tế.
6, Lịch của ngưòi Chăm:
Chăinpa xưa kia có nền văn minh ảnh hưởng bỏ'i nhiều văn
hóa khác nhau, như Án Độ, Ả Rập và Mã Lai. Nên cũng ảnh
hường nhiều bởi tôn giáo khác nhau. Thường các nhà nghiên
cún phân làm 4 nhóm người Chăm:
- Người Chăm JAT (không theo tôn giáo nào),
- Người Chăm Ahiér (ảnh hưởng Đạo giáo Bàlamôìi)
- Ngưò i Chăm Awal/ Bà ni (ảnh hưởng Hồi giáo)
- Người Chăm Islam (Chăm Hồi giảo chính thống).
Mỗi nhóm Chăm đều làm cho mình lịch riêng để xem xét
ngày lành tháng tốt sinh hoạt trong cộng đồng mình. Bởi vậy
nhận thấy dân sổ người Chăm rất ít, mà lịch thì nhiều, nôm na
là không có chủ, nghĩa là chính quyền khônơ tham gia quản lý.
Người Chăm Ahiér kiêng thịt bò. Người Chăm Awal/ BàNi
kiêng hẳn thịt heo và thịt dông, nên từ sau thế kỷ XV Hồi giáo du
nhập sâu rộng vào dân Chăm thường xảy ra chiến tranh tương
tàn dai dẳng bất phân thắng bại. Do đó để giải tỏa và dung hòa,
vua PO ROMÉ, Ngài đã có công hòa giải giữa Chăm Ahiér và
Chăm Awal trên tất cả bình diện kể cả lịch pháp.
13
- Cơ sở và Phương pháp tính lịch Chẫm
Kết quả cùa sự dung hòa đó, nên 2 loại lịch Sakawi Chăm
Awaỉ (lịch Chăm Hồi giáo thuần âm) và sakawi Chăm Ahiér
(lịch Chăm Bàìamôìi thuần dương) kết hợp lại thành loại lịch
Âm Dương hỗn họp như Sakawi bánh xe (»1*? A v ỹ ). Từ đó
lịch hỗn họp này được truyền tay phổ biến đến hôm nay.
Có 3 loại lịch:
a, Lịch Takai Ciim (chân chim):
Lịch này người Chăm Awal dùng tính năm theo chu kỳ 8
CAN có ký tự chữ Ả Rập mà người Chăm đã phiên âm thành:
. - aliéh), (or>n - hak), (v ? - jim), :::.,T ì'in -
yấy),
: : (vc? - Dal), . . (v n - bak), : : : - waw), ( V# -
Jim).
Mỗi CAN tương úng với một năm. Đó là móc thời gian
không thay đổi để họ tính lịch.
b, Lịch Takai Treh:
Là loại lịch trung tâm (chính giữa), Người Chăm căn cứ
vào lịch này làm gốc để tính lịch Ahiér.
Do đó, cổ thư Chăm có câu:
r ^ n VP9ế n
oí^VoO sc^n r?
o CV9
onifh C°Ỹ V*
r r n n o T 9 (^ on o ^ r )
(Awal giữ gốc cho Ạhiér chạy
Awal giữ bàn tổ, để vào lễ (cúng) Thánh đường
Awal giữ thế nào cho khóp lệnh với nhau
Ahiér ở phía Thần lửa
Giữ bàn Tổ, làm râm mát cho Awal vào Thánh đường
hành lễ).
14
- Trượng Chóng
BẢNG LẶP NGÀY ĐÀU THÁNG CỦA 8 NẶM CAN (A\val)
- |..
c^VoP- oP «2 Ỹ rt 0 ■e c' ? lfc-‘X ọ (1)
‘l
?
- Cơ sở và Phương pháp tính lịch Chăm
c ổ thư Chăm có viết:
v i - A e a ọ r 5 ’ m p ' d v .v v V* % r n oT$ oPoH o rv - !
oPV^O ^ rỉT f >r an oT?
- ĩ £ j n m
T r ượ n g C hó ng THƯVIẸN
NINH -TMUẠN
CÁCH ĐỌC: v m / A v ỹ (Sakawi baoh ridaih) Hình A:
Vòng tròn bánh xe chia làm 8 múi, tương ứng cho 8 can,
mỗi múi là một can. Tuần tự đọc ngược kim đồng hồ bắt đầu
từ can Aliér . (lđiểm )9/>D(^ XPỸ- Hak (5 điểm) oT3f9 -
Jim . . (3 điểm) - Yây (7 điểm) - Dal :: (4
điểm) Í VC9 - Bak . . (2 điểm) l y r ) - Waw I:: (6 điểm)
a n r-Iim (3 điểm)
Hình bánh xe chia ra làm 5 vòng tròn (đọc từ vòng /Ó 77
ngoài là vòng 1 vào trong là vòng 5):
- Vòng ngoài 1 T chia làm 3 khoảng:
Ó1
Khoảng giữa ghi ngày thứ vào Thánh đường hành lễ
Ramưvan (g rr'if)
^
Khoảng đầu ghi ngày thứ lễ Waha.
Khoảng ba ghi ngày kết thúc Waha„ ).
- Vòng 2: ghi ngày thứ đầu tháng của năm can đó. (o
V )).
VM
- Vòng 3: ghi ký hiệu 8 can.
- Vòng 4: ghi ngày thứ kết thúc Ramưvan, mùa chay niệm
(s-sr1 oPVT^r).
?
- Vòng 5: ghi ngày thứ cuối năm (ẹrvọ V1W hết năm).
)
- Vòng giữa vẽ nan hoa biểu tượng mặt trời.
LUU Ý: Cung aliér. Bắt đầu khởi điểm từ hướng Đông
(oT?oỌ). - Tây :: SoT"1- Bắc (hỸ’ - Nam :::
Cách đọc: Hình B
Đọc cùng tương tự, chỉ có khác vị trí vòng ngoài không
phân khoảng cách như H.A.
Tóm lại:
- Hình A dễ dọc, dễ nhớ hơn hình B, nhưng lệch phương
hướng.
- Hình B được xác định phương hướng ngay trên hình vẽ.
17
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
