Quy định về sát hạch công chức trong pháp luật về quản lý công chức

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

44
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết phân tích thực trạng quy định về sát hạch công chức hiện nay và đề xuất một số kiến nghị để hoàn thiện những quy định này nhằm nâng cao hiệu quả quản lý công chức, góp phần lựa chọn được những công chức có đủ phẩm chất, năng lực, trình độ cho nền công vụ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quy định về sát hạch công chức trong pháp luật về quản lý công chức

THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT QUY ÀÕNH VÏÌ SAÁT HAÅCH CÖNG CHÛÁC TRONG PHAÁP LUÊÅT VÏÌ QUAÃN LYÁ CÖNG CHÛÁC Nguyễn Đặng Phương Truyền* * ThS. Học viện Hành chính, Cơ sở TP. Hồ Chí Minh. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khoá: công chức, sát Bài viết phân tích thực trạng quy định về sát hạch công chức hiện nay và đề hạch, quản lý xuất một số kiến nghị để hoàn thiện những quy định này nhằm nâng cao hiệu quả quản lý công chức, góp phần lựa chọn được những công chức có đủ phẩm Lịch sử bài viết: chất, năng lực, trình độ cho nền công vụ. Nhận bài: 13/01/2017 Biên tập: 08/02/2017 Duyệt bài: 17/02/2017 Article Infomation: Abstract: Keywords: public servant, Abstract: The article analyses the practice of provisions about testing the pub- test, management lic servant in our country. Thereby, some proposals are suggested to these provisions to improve the effectiveness of the public servant management, Article History: then to select the ones who have a qualified dignity, competency and concrete Received: 13 Jan. 2017 education for the civil service. Edited: 08 Feb. 2017 Approved: 17 Feb. 2017 1. Đặt vấn đề lý đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm Ngày 13/11/2008, tại kỳ họp thứ 4, chất, năng lực, trình độ đáp ứng yêu cầu Quốc hội khóa XII đã thông qua Luật Cán ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới; phát bộ, công chức thay thế Pháp lệnh Cán bộ, huy tính năng động, sáng tạo của cán bộ, công chức năm 1998 và Pháp lệnh sửa đổi, công chức; thể hiện chính sách thu hút, trọng bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cán bộ, dụng nhân tài của Đảng và Nhà nước ta công chức năm 2000 và năm 20031. Luật trong giai đoạn mới. Cán bộ, công chức ra đời đã trở thành công Trong quá trình thi hành Luật Cán bộ, cụ pháp lý hữu hiệu nhằm xây dựng và quản công chức năm 2008, nhiều quy định về 1 Pháp lệnh Cán bộ, công chức năm 1998 ban hành ngày 26/02/1998 có hiệu lực kể từ ngày 01/05/1998, Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cán bộ, công chức ban hành ngày 28/4/2000, Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cán bộ, công chức được ban hành ngày 29/4/2003 có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2003. Luật Cán bộ, công chức có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2010. NGHIÏN CÛÁU 38 LÊÅP PHAÁP Söë 04(332) T2/2017
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT quản lý đội ngũ công chức được ban hành năng lực công tác của đội ngũ quan lại hoặc và triển khai thực hiện. Tuy nhiên, một số công chức để phục vụ cho việc quản lý và quy định liên quan đến đội ngũ công chức sử dụng có hiệu quả đội ngũ này. vẫn chưa được hoàn thiện. Do đó, trong bối Trước đây, trong chế độ phong kiến, cảnh hiện nay, việc tiếp tục hoàn thiện các việc sát hạch quan lại được gọi là phép khảo quy định này là một vấn đề tất yếu nhằm công (hay khảo khoá) “phép khảo công (hay hướng đến việc xây dựng nền công vụ khảo khoá) quan lại là một thể chế làm việc chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động, của Nhà nước phong kiến Trung Hoa, xuất minh bạch, hiệu quả. Mặt khác, một trong hiện từ thời Đường (thế kỷ VIII). Theo đó, những nhiệm vụ trọng tâm của việc cải cách quan lại các cấp theo định kỳ (thường là 3 chế độ công vụ, công chức là chú trọng và năm một lần) phải chịu sự khảo xét hành nâng cao chế độ kỷ luật trong hoạt động trạng tốt - xấu, hay - dở, những việc làm công vụ để duy trì trật tự, kỷ cương và phát được hay không làm được, những lỗi lầm… huy tinh thần trách nhiệm trong hoạt động trong 3 năm. Căn cứ vào đó, triều đình sẽ công vụ. Để thực hiện điều này thì một trong tiến hành thăng - giáng chức, hoặc thuyên các giải pháp được xác định là “xây dựng chuyển họ đi nơi khác, làm việc khác cho chế độ sát hạch bắt buộc đối với công chức phù hợp”4. Ở nước ta, các triều đại phong lãnh đạo, quản lý và công chức chuyên môn, kiến Việt Nam cũng đã quan tâm đến việc nghiệp vụ”2. Vì vậy, nghiên cứu hoàn thiện quy định và thực hiện phép khảo công (khảo các quy định về sát hạch công chức là điều khóa) đối với quan lại. cần thiết. Chế độ khảo công (khảo khóa) ở nước 2. Khái quát quy định về sát hạch công ta bắt đầu từ năm Tân Mão đời Vua Lý Thái chức trong pháp luật quản lý công chức Tông (1051)5. Thời Trần cũng đã có biện Theo Từ điển Tiếng Việt của Viện pháp thường xuyên kiểm tra nhân cách, Ngôn ngữ học thì “sát hạch” có nghĩa là năng lực quan lại, kỳ hạn khảo xét là 9 năm “kiểm tra xem tri thức hay khả năng có đáp một lần, thời Lê sơ cũng đặt ra quy định về ứng yêu cầu hay không”3. Nghiên cứu về sát hạch quan lại. Năm 1488, vua Lê Thánh lịch sử nhà nước và pháp luật nước ta cho Tông chính thức quy định 3 năm tiến hành thấy, trong chế độ phong kiến trước đây, một lần sơ khảo, 6 năm thì tái khảo và 9 năm chúng ta cũng có những quy định về sát thì thông khảo. Việc áp dụng phép khảo hạch quan lại. Quy định sát hạch công chức khóa nhằm giúp triều đình đánh giá đúng ngày nay cũng có những nét tương đồng với năng lực chuyên môn, đạo đức, phẩm chất những quy định về sát hạch quan lại trong của đội ngũ quan lại, giúp triều đình đào thải chế độ phong kiến trước đây. Bởi lẽ, bản những quan lại không có năng lực; bố trí, sử chất của việc sát hạch quan lại trong chế độ dụng quan lại phù hợp với năng lực, chuyên phong kiến và sát hạch công chức hiện nay môn, tạo động lực để đội ngũ này có ý thức đều nhằm đánh giá kiến thức, chuyên môn, cầu tiến phục vụ triều đình tốt hơn. Nhà 2 Quyết định số 1557/QĐ-TTg ngày 18/10/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức”. 3 Viện Ngôn ngữ học, Từ điển Tiếng Việt phổ thông, Nxb. Phương Đông, tr. 778. 4 Bùi Xuân Đính, Việc tuyển chọn và sử dụng quan lại trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam, Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, số 7/2003. 5 Viện Nghiên cứu Lập pháp (2010), Báo cáo tổng luận và so sánh pháp luật một số nước về viên chức (Tài liệu phục vụ theo yêu cầu của Ủy ban Pháp luật) http://vnclp.gov.vn/UserControls/ckfinder/userfiles/files/ Bao%20cao%20nghien%20cuu%20so%20sanh%20ve%20luat%20Vien%20chuc.pdf. NGHIÏN CÛÁU Söë 04(332) T2/2017 LÊÅP PHAÁP 39
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT Nguyễn cũng là triều đại có những quy định thể giúp triều đình quyết định việc quản lý, cụ thể và đã thực hiện việc sát hạch quan lại sử dụng quan lại một cách phù hợp. định kỳ. Vua Minh Mệnh đã đặt ra chế độ Việc khảo công (khảo khóa) quan lại khảo khóa quan lại. Theo sách Hội điển thời của các triều đại phong kiến Việt Nam là bài Nguyễn “phàm xét thành tích các quan cứ 3 học kinh nghiệm quan trọng để chúng ta tiếp năm làm một khoá (lấy năm thìn, tuất, sửu, tục nghiên cứu, bổ sung chế định về định kỳ mùi làm hạn), cứ đến những năm ấy, văn, võ sát hạch công chức trong pháp luật về quản trưởng quan ở trong Kinh, quan ở tỉnh lý công chức ở nước ta hiện nay. Thực chất ngoài, đều chiểu sự trạng công lao, lầm lỗi việc định kỳ sát hạch công chức có ý nghĩa trong chức sự 3 năm, làm một bản tự trình tương đồng như quy định về khảo công gửi về Bộ Lại kiểm tra giải quyết”6. (khảo khóa) quan lại mà các triều đại phong Phép khảo công (khảo khóa) giúp cho kiến từng quy định. triều đình đánh giá những ưu điểm, khuyết Hiện nay, trong thực tiễn pháp luật về điểm, những mặt mạnh, mặt yếu của đội ngũ quản lý công chức ở nhiều nước trên thế quan lại để chấn chỉnh, bố trí họ vào những giới8 thì sát hạch công chức được hiểu là vị trí, chức trách, nhiệm vụ theo năng lực, việc kiểm tra định kỳ về kiến thức, kỹ năng phẩm chất. Qua đó, khích lệ đội ngũ quan thực thi công vụ liên quan đến chuyên môn, lại cố gắng phấn đấu trở thành những viên nghiệp vụ đang đảm trách của đội ngũ công quan tốt. Đồng thời răn đe, xử phạt những chức. Sát hạch công chức có vai trò rất quan quan lại có hành vi xấu “sử cũ cho biết, nhờ trọng đối với chính công chức được sát hạch các kỳ khảo công này mà nhiều vụ tiêu cực và đối với các cơ quan đơn vị thực hiện sát của quan lại các cấp, cả quan to của triều hạch. Trước hết, việc sát hạch công chức sẽ đình bị phát giác và xử lý nghiêm khắc; qua đặt ra yêu cầu buộc đội ngũ công chức phải đó chấn chỉnh đội ngũ quan lại”7. luôn tìm tòi, học tập nâng cao trình độ để Như vậy, các triều đại phong kiến Việt đáp ứng nhu cầu, đòi hỏi của công việc trong Nam cũng đã có quy định và thực hiện việc tình hình mới nhằm phục vụ tốt hơn yêu cầu định kỳ sát hạch quan lại và gọi là khảo công của công dân, tổ chức. Bên cạnh đó, việc sát (khảo khóa) quan lại. Tùy theo từng triều đại hạch công chức sẽ giúp cơ quan, đơn vị có và từng ngạch quan, triều đình sẽ tổ chức cơ sở để đánh giá, đề bạt, bổ nhiệm, quản lý việc sát hạch một cách phù hợp. Việc khảo đội ngũ công chức một cách có hiệu quả. công (khảo khóa) quan lại buộc quan lại Bởi lẽ thông qua sát hạch, cơ quan, đơn vị phải thường xuyên trau dồi phẩm chất và sẽ có được sự đánh giá chính xác và toàn nâng cao năng lực chuyên môn, qua đó có diện về kiến thức chuyên môn, năng lực 6 Nguyễn Minh Tường, Sử dụng quan lại thời Minh Mệnh, Tạp chí Xây dựng Đảng, http://www.xaydungdang.org.vn/Home/dien-dan/2010/2193/Su-dung-quan-lai-thoi-Minh-Menh.aspx. 7 Bùi Xuân Đính, Phép khảo công với việc xây dựng đội ngũ quan lại trông coi pháp luật thời phong kiến, Tạp chí Luật học, số 5/1997, tr. 59. 8 Ví dụ: việc sát hạch công chức ở nước Anh chủ yếu là xem xét về thái độ cần cù làm việc và thành tích, đồng thời lấy sát hạch thành tích làm trọng điểm. Mặt sát hạch thành tích bao gồm 10 nhân tố sau: (1) Tri thức về công việc; (2) Tính tình nhân cách; (3) Khả năng phán đoán; (4) Tinh thần trách nhiệm; (5) Khả năng sáng tạo; (6) Độ tin cậy; (7) Tính thích ứng nhanh nhạy; (8) Năng lực giám sát; (9) Lòng nhiệt tình; (10) Hành vi đạo đức. Ở Nhật người ta gọi việc khảo sát thành tích là “bình xét công vụ”, nội dung khảo sát thành tích gồm 4 mục lớn : (1) Sát hạch công việc; (2) Sát hạch tính cách; (3) Sát hạch năng lực; (4) Sát hạch tính thích ứng (Xem thêm Đề tài khoa học cấp Bộ - Mã số B.09-13: Hoàn thiện trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan hành chính nhà nước Việt Nam hiện nay – Vấn đề và giải pháp, Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, năm 2009). NGHIÏN CÛÁU 40 LÊÅP PHAÁP Söë 04(332) T2/2017
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT công tác và thành tích thực tế trong công tác kỳ thì cơ quan, tổ chức mới có thể đánh giá của công chức. Qua đó, có thể sử dụng thường xuyên và kịp thời về phẩm chất, người theo tài năng, trả lương một cách hợp năng lực và chuyên môn của đội ngũ công lý, đề bạt những công chức xuất sắc trong chức. công tác vào các cương vị quan trọng, kịp Hiện nay, Luật Cán bộ, công chức thời có những biện pháp điều chỉnh những năm 2008 cũng như các Nghị định hướng công chức có thành thích bình thường, loại dẫn của Chính phủ, Thông tư của Bộ Nội vụ ra khỏi bộ máy công chức yếu kém. cũng chưa đề cập đến những quy định về Như vậy, có thể thấy “sát hạch là công định kỳ sát hạch công chức. Pháp luật về tác cơ bản của việc quản lý công chức, nó quản lý công chức đã có những quy định về đóng vai trò quan trọng làm cho cơ chế động đánh giá cán bộ, công chức. Tuy nhiên, quy viên của việc quản lý nhân sự ngày một định sát hạch công chức khác với quy định vững chắc, đưa ra những căn cứ khách quan về đánh giá công chức hàng năm. cho việc tuyển chọn những người có đức, có Bên cạnh đó, mặc dù Nghị định số tài ra làm việc, nâng cao hiệu suất công tác 24/2010/NĐ-CP ngày 15/3/2010 của Chính của các cơ quan nhà nước”9. Việc sát hạch phủ cũng đề cập đến việc thành lập Ban công chức sẽ giúp đội ngũ công chức không Kiểm tra, sát hạch trong trường hợp tuyển ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, kịp dụng công chức thông qua tổ chức xét tuyển thời tìm biện pháp cải tiến, thi hành tốt hơn và Thông tư số 13/2010/TT-BNV ngày nữa chức trách, cương vị của mình, nâng cao 30/12/2010 cũng đã hướng dẫn cụ thể về hiệu suất làm việc, đồng thời sẽ giúp cơ việc tổ chức sát hạch để tiếp nhận công chức quan, đơn vị có những đánh giá thường không qua thi tuyển công chức (tức là tuyển xuyên, kịp thời, chính xác về năng lực thực dụng thông qua xét tuyển). Theo đó, khi tiếp thi công vụ của đội ngũ công chức. Do đó, nhận không qua thi tuyển thì người đứng sát hạch là một khâu quan trọng, có tính nền đầu cơ quan quản lý công chức thành lập tảng trong toàn bộ công tác quản lý công Hội đồng kiểm tra, sát hạch để đánh giá về chức: “sát hạch công chức là công việc mà các điều kiện, tiêu chuẩn, trình độ và năng các cơ quan nhà nước tiến hành kiểm tra, lực chuyên môn, nghiệp vụ theo yêu cầu, khảo sát, thẩm định theo định kỳ hoặc không nhiệm vụ của vị trí việc làm cần tuyển của theo định kỳ về hiệu quả thành tích làm việc người được đề nghị tiếp nhận không qua thi và tố chất chính trị, kiến thức chuyên môn, tuyển11. Đồng thời, Hội đồng kiểm tra, sát năng lực công tác… của công chức trực hạch căn cứ vào yêu cầu của vị trí việc làm thuộc để thực thi việc thưởng phạt, cất nhắc cần tuyển, báo cáo người đứng đầu cơ quan và điều chỉnh một cách hợp lý, công bằng quản lý công chức xem xét, quyết định quy đối với họ”10. Tuy nhiên, theo chúng tôi thì định hình thức và nội dung sát hạch trước việc sát hạch công chức cần được tiến hành khi tổ chức sát hạch. Ngoài quy định về tổ định kỳ. Bởi lẽ, khi tiến hành sát hạch định chức sát hạch để xét tuyển công chức cho 9 Viện Nhà nước và Pháp luật (Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh), Hoàn thiện trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan hành chính nhà nước Việt Nam hiện nay - Vấn đề và giải pháp, năm 2009, tr. 48 (Đề tài khoa học cấp Bộ - Mã số B.09-13). 10 Diệp Văn Sơn, Sát hạch công chức, http://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/sat-hach-cong-chuc- 20140409230355022.htm. 11 Xem điểm a khoản 2 Điều 10 Thông tư số 13/2010/TT-BNV ngày 30/12/2010 của Bộ Nội vụ. NGHIÏN CÛÁU Söë 04(332) T2/2017 LÊÅP PHAÁP 41
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT những trường hợp không thông qua thi xã thành công chức cấp huyện. Tuy nhiên, tuyển thì Thông tư số 13/2010/TT-BNV việc sát hạch định kỳ nhằm điều chỉnh việc cũng quy định, khi xét chuyển cán bộ, công quản lý và sử dụng công chức như việc bố chức cấp xã thành công chức từ cấp huyện trí công việc, đào tạo, bồi dưỡng, đề bạt, trở lên, người đứng đầu cơ quan có thẩm khen thưởng…. vẫn chưa được đề cập đến. quyền tuyển dụng công chức phải thành lập Do đó, cần nghiên cứu quy định chính thức Hội đồng kiểm tra, sát hạch để đánh giá về sát hạch công chức là một trong những nội các điều kiện, tiêu chuẩn, trình độ và năng dung cơ bản của việc quản lý công chức. lực chuyên môn, nghiệp vụ của người đề 3. Một số kiến nghị nghị xét chuyển theo yêu cầu, nhiệm vụ của Để góp phần hoàn thiện những quy vị trí việc làm cần tuyển12. định của pháp luật về quản lý công chức, Trong các quy định của pháp luật hiện chúng tôi có một số kiến nghị sau đây về chế hành ở nước ta về quản lý công chức thì “sát định sát hạch công chức: hạch” được hiểu là việc kiểm tra, đánh giá Thứ nhất, bổ sung vào Luật Cán bộ, về các điều kiện, tiêu chuẩn, trình độ và công chức năm 2008 quy định về thực hiện năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của người định kỳ sát hạch công chức dự tuyển công chức không qua thi tuyển và Sát hạch công chức có ý nghĩa quan người dự tuyển chuyển từ cán bộ, công chức trọng trong quản lý công chức “sát hạch là cấp xã thành công chức cấp huyện trở lên. bộ phận cấu thành quan trọng của Luật công Vấn đề sát hạch công chức vẫn chưa được chức nhà nước của các nước có nền công vụ pháp luật quy định từ góc độ kiểm tra, đánh tiên tiến. Các nước có nền công vụ tiên tiến giá về năng lực, chuyên môn, nghiệp vụ của đều hết sức coi trọng công tác sát hạch công công chức. Do đó, vấn đề sát hạch công chức, nhất là sát hạch về thành tích thực tế chức mà chúng tôi tiếp cận và đề cập trong trong công tác và trên cơ sở khảo sát thành bài viết này là công việc mà các cơ quan nhà tích một cách nghiêm khắc, sẽ căn cứ vào nước tiến hành kiểm tra, đánh giá theo định năng lực, hiệu quả công tác của các công kỳ về hiệu quả thành tích làm việc, kiến thức chức mà bổ nhiệm đề bạt”13. Nước ta chưa chuyên môn, năng lực công tác của công có quy định cụ thể về vấn đề sát hạch công chức để thực hiện việc đề bạt, khen thưởng, chức, do đó, nghiên cứu bổ sung vào pháp bố trí công việc, đào tạo, bồi dưỡng nhằm luật quản lý công chức những quy định về điều chỉnh việc quản lý và sử dụng công định kỳ sát hạch công chức là điều cần thiết. chức một cách hợp lý, hiệu quả. Bởi lẽ, để quản lý và sử dụng hiệu quả đội Như vậy, hiện nay trong pháp luật về ngũ công chức thì không thể thiếu việc định quản lý công chức vẫn chưa có quy định cụ kỳ sát hạch để thường xuyên kiểm tra, đánh thể về định kỳ sát hạch công chức để kiểm giá định kỳ về năng lực, chuyên môn, tra, đánh giá về năng lực, chuyên môn, nghiệp vụ của công chức. nghiệp vụ của công chức. Các quy định có Mặt khác, Quyết định số 1557/QĐ- đề cập đến kiểm tra, sát hạch đều quy định TTg ngày 18/10/2012 của Thủ tướng Chính việc sát hạch nhằm tuyển chọn, bố trí công phủ về việc phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh cải chức không qua thi tuyển hoặc kiểm tra, sát cách chế độ công vụ, công chức cũng đã đề hạch để chuyển công chức từ công chức cấp ra chủ trương “Xây dựng chế độ sát hạch bắt 12 Xem Điều 13 Thông tư số 13/2010/TT-BNV ngày 30/12/2010 của Bộ Nội vụ. 13 Diệp Văn Sơn, Cần thí điểm sát hạch công chức, http://www.sggp.org.vn/caicachhanhchinh/2010/3/219808/ NGHIÏN CÛÁU 42 LÊÅP PHAÁP Söë 04(332) T2/2017
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT buộc đối với công chức lãnh đạo, quản lý và trạng sát hạch hình thức. Về thẩm quyền sát công chức chuyên môn, nghiệp vụ”14. Thiết hạch thì công chức do cấp có thẩm quyền nghĩ, sớm bổ sung quy định chế định về sát quản lý công chức sát hạch, cấp nào thực hạch công chức là điều cần thiết. Hiện nay, hiện quản lý công chức thì tiến hành việc sát chúng ta đang trong bối cảnh hội nhập quốc hạch công chức và phải chịu trách nhiệm về tế ngày càng sâu rộng trên mọi mặt của đời quyết định của mình. Đồng thời, việc sát sống xã hội nên đòi hỏi đội ngũ công chức hạch phải căn cứ vào chức trách, nhiệm vụ phải nhạy bén, sáng tạo, có ý thức cầu tiến được giao, nhằm hướng đến việc phát hiện để không ngừng nâng cao năng lực, trình độ những ưu điểm, khuyết điểm, tồn tại, hạn công tác. Do đó, việc quy định sát hạch công chế về phẩm chất, năng lực, trình độ chuyên chức nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử môn của công chức trong thực thi công vụ. dụng công chức là điều tất yếu. Về thời gian tổ chức sát hạch, theo chúng Vì vậy, chúng tôi kiến nghị bổ sung tôi, cần quy định định kỳ hàng năm cơ quan vào Luật Cán bộ, công chức năm 2008 có thẩm quyền quản lý công chức tổ chức những quy định về định kỳ sát hạch công việc sát hạch công chức. chức để làm cơ sở thực hiện các vấn đề liên Thứ hai, tổ chức triển khai thực hiện quan đến quản lý công chức15. Quy định về có hiệu quả việc định kỳ sát hạch công chức định kỳ sát hạch công chức trong Luật Cán Để thực hiện có hiệu quả việc định kỳ bộ, công chức sẽ là cơ sở pháp lý để thực sát hạch công chức, trước hết Nhà nước cần hiện sát hạch. Qua đó, các cơ quan, tổ chức ban hành các quy định thống nhất để chính cũng có thể thực hiện việc đánh giá, phân quyền địa phương có cơ sở triển khai thực loại, khen thưởng, đề bạt, bố trí công việc hiện. Trên cơ sở đó, các địa phương ban đối với công chức. Đặc biệt, sau khi sát hạch hành các quy phạm pháp luật để cụ thể hóa công chức sẽ thực hiện việc đào tạo, bồi và triển khai thực hiện quy định của trung dưỡng đối với công chức để đảm bảo công ương. Cụ thể, Ủy ban nhân dân (UBND) các chức có thể đáp ứng tốt nhất yêu cầu công tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cần việc. Bởi lẽ, qua sát hạch sẽ kịp thời phát ban hành Quyết định quy định về định kỳ sát hiện những khiếm khuyết về chuyên môn, hạch công chức ở địa phương mình. Sở Nội nghiệp vụ của công chức để có phương án vụ, Phòng Nội vụ có trách nhiệm tham mưu bố trí, sử dụng phù hợp. UBND cùng cấp triển khai thực hiện có hiệu Ngoài ra, chúng tôi kiến nghị Chính quả việc định kỳ sát hạch công chức ở các phủ ban hành Nghị định quy định về sát cơ quan, đơn vị đảm bảo sự khách quan, hạch công chức trên cơ sở chế định về định minh bạch, đúng pháp luật; việc sát hạch kỳ sát hạch công chức được quy định trong phải được tiến hành thực chất, có hiệu quả, Luật. Trong đó, cần quy định cụ thể nguyên tránh hình thức. tắc, căn cứ, nội dung, thẩm quyền tiến hành Bên cạnh đó, để thực hiện việc định sát hạch công chức. Việc sát hạch công chức kỳ sát hạch có hiệu quả, phải đặc biệt quan cần bảo đảm sự công khai, minh bạch, khách tâm đến những vấn đề liên quan đến việc ra quan nhằm đánh giá đúng năng lực, chuyên đề thi, tổ chức coi thi, chấm thi trong tổ chức môn của công chức được sát hạch, tránh tình thi sát hạch. Do đó, cần có những giải pháp 14 Xem điểm a khoản 7 Mục II Quyết định số 1557/QĐ-TTg ngày 18/10/2012 của Thủ tướng Chính phủ. 15 Khi bổ sung chế định sát hạch công chức vào Luật Cán bộ, công chức, Quốc hội cũng cần giải thích thuật ngữ “sát hạch” giống như việc giải thích các thuật ngữ tại Điều 7 của Luật này. NGHIÏN CÛÁU Söë 04(332) T2/2017 LÊÅP PHAÁP 43
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT hữu hiệu để đảm bảo việc ra đề thi, tổ chức đại diện là các chuyên gia về hành chính, coi thi, chấm thi sát hạch thật sự có chất luật, các chuyên gia về các lĩnh vực gắn với lượng, hiệu quả nhằm đảm bảo tính thống các vị trí công tác mà công chức đảm nhận nhất, công bằng trong kiểm tra năng lực, để có thể kiểm tra, đánh giá chính xác về kiến thức của công chức dự thi sát hạch. năng lực, chuyên môn của công chức. Thực Trước hết về đề thi sát hạch, đề thi tế hiện nay, khi kiểm tra, đánh giá công đóng vai trò quan trọng quyết định đến chất chức, chúng ta vẫn còn tình trạng “tự đánh lượng công tác sát hạch. Do đó, đề thi sát giá” nội bộ, dẫn đến kết quả kiểm tra, đánh hạch công chức không thể chỉ dừng lại ở giá chưa phản ánh một cách trung thực, kiểm tra lý thuyết mà còn phải mang tính chính xác. kiểm tra ứng dụng cao gắn liền với việc Khi sát hạch, cần tiến hành nhiều hình đánh giá năng lực, chuyên môn của công thức kiểm tra, đánh giá như: làm bài thi trắc chức tham gia sát hạch. Đề thi phải chuẩn, nghiệm kiến thức, bài thi viết, tiến hành không chỉ “đúng” (đúng về nội dung), “đủ” phỏng vấn, xử lý tình huống thực tế… để (đủ về độ sâu và tính toàn diện của tri thức) đánh giá kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm mà còn phải phản ánh được tính đặc thù của của công chức trong công việc. Mặt khác, công việc và phân loại được chất lượng công khi tiến hành sát hạch các cơ quan, địa chức tham gia sát hạch. Do đó, đòi hỏi đề thi phương cần đẩy mạnh việc ứng dụng công phải luôn cập nhật những kiến thức mới, nghệ thông tin trong kỳ thi sát hạch (sử dụng như những quy định mới của pháp luật, máy tính, lắp đặt camera quan sát ở các địa những mối quan hệ mới phát sinh trong quá điểm tổ chức sát hạch...) để các kỳ thi sát trình thực hiện công vụ để qua đó có thể hạch thật sự diễn ra công khai, minh bạch, kiểm tra kiến thức, chuyên môn của công đúng pháp luật, không hình thức. chức tham gia sát hạch. Vì vậy, khi xây dựng Ngoài ra, việc chấm thi sát hạch cũng đề thi sát hạch không chỉ kiểm tra lý thuyết cần có Hội đồng chấm thi độc lập. Theo mà cần phải có các nội dung kiểm tra thực quan điểm của chúng tôi, cần có quy định hành, xử lý tình huống thực tiễn phát sinh thống nhất về thành lập Hội đồng chấm thi, gắn với vị trí chức danh công chức đảm ngoài đại diện của địa phương cần có đại nhận. Vì vậy, cần thu hút đội ngũ chuyên diện các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản gia, nhà khoa học, nhà quản lý thực tiễn lý có kiến thức, kinh nghiệm về các lĩnh vực tham gia biên soạn đề thi sát hạch và phải hành chính, quản lý nhà nước, các lĩnh vực có Hội đồng phản biện và thẩm định độc lập chuyên ngành tham gia Hội đồng chấm thi đề thi sát hạch16. nhằm đảm bảo kết quả chấm thi thật sự Bên cạnh đổi mới việc ra đề thi, cần chính xác, phản ánh đúng năng lực của công tiếp tục đổi mới việc tổ chức thi sát hạch. chức được sát hạch. Theo chúng tôi, khi tổ chức sát hạch công Việc sát hạch công chức có thể tổ chức chức cần thành lập Hội đồng sát hạch công thống nhất ở phạm vi bộ, ngành hoặc địa chức để thực hiện có hiệu quả công tác sát phương. Trong trường hợp chưa tổ chức hạch. Hội đồng này do cơ quan quản lý công thống nhất được thì có thể phân cấp cho cơ chức thành lập, ngoài đại diện của địa quan quản lý công chức tổ chức sát hạch. Lẽ phương, cơ quan sử dụng công chức cần có dĩ nhiên khi phân cấp cho cơ quan quản lý 16 Thiết nghĩ nên hạn chế việc chính cơ quan sát hạch ra đề thi sát hạch và tổ chức sát hạch. NGHIÏN CÛÁU 44 LÊÅP PHAÁP Söë 04(332) T2/2017
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT công chức tổ chức sát hạch công chức thì tiến hành việc kiểm điểm những công chức cần có kiểm tra, giám sát của cơ quan cấp nhiều lần có kết quả sát hạch không đạt yêu trên17. cầu để qua đó thúc đẩy đội ngũ công chức Thứ ba, quy định việc sử dụng kết quả không ngừng học tập, trau dồi để tiếp tục sát hạch công chức làm cơ sở thực hiện một nâng cao trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ số hoạt động trong quá trình quản lý công của mình. chức Chúng tôi kiến nghị Chính phủ, Bộ Để việc thực hiện sát hạch công chức Nội vụ cần ban hành các quy định cụ thể về thật sự có ý nghĩa, theo chúng tôi, cần sử vấn đề này. Hiện nay, Chính phủ đã ban dụng kết quả sát hạch công chức làm cơ sở hành Nghị định số 56/2015/NĐ-CP ngày thực hiện một số hoạt động trong quản lý 09/6/2015 về đánh giá, phân loại cán bộ, công chức như bố trí, sử dụng, đào tạo, bồi công chức, viên chức. Do đó, có thể xem dưỡng, nâng ngạch, quy hoạch, bổ nhiệm, xét, nghiên cứu bổ sung quy định về sử dụng miễn nhiệm, điều động, luân chuyển, khen kết quả sát hạch công chức để tiến hành thưởng, kỷ luật và thực hiện các chính sách đánh giá, phân loại công chức. khác đối với công chức. Thứ tư, phát huy vai trò của người Trước hết, các cơ quan, đơn vị cần đứng đầu cơ quan, đơn vị trong thực hiện nghiên cứu xem xét sử dụng kết quả sát hạch sát hạch công chức để bố trí, sử dụng công chức phù hợp với Người đứng đầu cơ quan, đơn vị có năng lực. Qua sát hạch, mạnh dạn thực hiện vai trò rất quan trọng trong thực hiện các điều động những công chức không đáp ứng quy định về sát hạch công chức. Bởi lẽ, yêu cầu của vị trí chức danh đảm nhận, tiến người đứng đầu cơ quan, đơn vị là người hành bố trí, sắp xếp vị trí công việc phù hợp trực tiếp quản lý, sử dụng công chức. Do đó, với năng lực, trình độ chuyên môn nhằm phát nếu phát huy tốt vai trò của người đứng đầu huy tốt nhất khả năng của từng công thì sẽ góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt chức. Bên cạnh đó, qua sát hạch cần phát hiện động này. và quy hoạch những công chức có năng lực, Cần bổ sung chế định sát hạch định kỳ chuyên môn nhằm tạo nguồn phát triển đội công chức để người đứng đầu có điều kiện ngũ lãnh đạo, quản lý của cơ quan, đơn vị. tổ chức kiểm tra, đánh giá chính xác công Sau khi tiến hành sát hạch, phải tiến chức của cơ quan, đơn vị mình. Trong quá hành bồi dưỡng, cập nhật kiến thức bắt buộc trình thực hiện quy định này cần phát huy để hoàn thiện hơn kiến thức, nâng cao năng vai trò của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, lực chuyên môn đối với các công chức chưa nhất là người đứng đầu cơ quan sử dụng đạt yêu cầu về kiến thức, kỹ năng sau sát công chức và người đứng đầu cơ quan quản hạch. Bên cạnh đó, cũng cần có chế độ khen lý công chức. thưởng, khuyến khích, động viên những Thiết nghĩ, người đứng đầu cơ quan, công chức có kết quả sát hạch xuất sắc và đơn vị phải ý thức được vai trò, tầm quan 17 Ví dụ việc tổ chức sát hạch công chức cấp xã có thể do UBND cấp tỉnh tổ chức thống nhất ở tỉnh hoặc phân cấp cho cơ quan quản lý công chức là UBND cấp huyện tổ chức cho từng huyện trong điều kiện chưa tổ chức được thống nhất cả tỉnh và đương nhiên, UBND tỉnh cần kiểm tra, giám sát việc thực hiện vấn đề này. 18 Viện Nhà nước và Pháp luật (Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh), “Hoàn thiện trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan hành chính nhà nước Việt Nam hiện nay - Vấn đề và giải pháp”, tr. 49 (Đề tài khoa học cấp Bộ - Mã số B.09-13 năm 2009). NGHIÏN CÛÁU Söë 04(332) T2/2017 LÊÅP PHAÁP 45
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT trọng của việc định kỳ sát hạch công chức. thể kiểm tra về hiệu quả làm việc, kiến thức Đồng thời sau khi tiến hành sát hạch công chuyên môn, năng lực công tác của công chức, người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải chức để thực hiện việc khen thưởng, đề bạt, chú ý xem xét việc khen thưởng, đề bạt, bố đào tạo, bồi dưỡng, bố trí công việc một trí công việc phù hợp với năng lực chuyên cách hợp lý, công bằng đối với công chức; môn của công chức, cũng như xem xét quyết từ đó phát huy đầy đủ tính tích cực của công định cử công chức tham gia đào tạo, bồi chức trong thực thi công vụ, nâng cao hiệu dưỡng bắt buộc để hoàn thiện hoặc nâng cao suất công tác của các cơ quan nhà nước, thúc trình độ đáp ứng yêu cầu của vị trí việc làm. đẩy nền công vụ phát triển “xét về một ý 4. Kết luận nghĩa nhất định, nó có thể được coi là cốt lõi Pháp luật về quản lý công chức ở của toàn bộ công tác quản lý công chức”1. nhiều nước trên thế giới đã có những quy Tuy nhiên, ở nước ta vẫn còn thiếu các định về định kỳ sát hạch công chức nhằm quy định cụ thể về sát hạch công chức. Vì kiểm tra, đánh giá kiến thức, kỹ năng thực vậy, cần nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật thi công vụ liên quan đến chuyên môn, quản lý công chức trong giai đoạn hiện nay. nghiệp vụ của đội ngũ công chức. Sát hạch Việc xem xét, nghiên cứu bổ sung các quy công chức là một nội dung quan trọng, có định về sát hạch đối với công chức ở nước tính nền tảng trong toàn bộ công tác quản lý ta là điều cần thiết nhằm góp phần xây dựng, công chức ở tất cả các nước. Bởi lẽ, thông quản lý đội ngũ công chức đáp ứng yêu cầu qua sát hạch công chức cơ quan, tổ chức có của nền công vụ trong giai đoạn hiện nay n TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Nội vụ, Thông tư số 13/2010/TT-BNV ngày 30/12/2010 quy định chi tiết một số điều về tuyển dụng và nâng ngạch công chức của Nghị định số 24/2010/NĐ-CP ngày 15/3/2010 của Chính phủ quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức. 2. Bùi Xuân Đính, Phép khảo công với việc xây dựng đội ngũ quan lại trông coi pháp luật thời phong kiến, Tạp chí Luật học, số 5/1997, tr. 59. 3. Bùi Xuân Đính, Việc tuyển chọn và sử dụng quan lại trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam, Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, số 7/2003. 4. Diệp Văn Sơn, Cần thí điểm sát hạch công chức, http://www.sggp.org.vn/caicachhanhchinh/2010/3/219808. 5. Diệp Văn Sơn, Sát hạch công chức, http://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/sat-hach-cong-chuc- 20140409230355022.htm. 6. Nguyễn Minh Tường, Sử dụng quan lại thời Minh Mệnh, Tạp chí Xây dựng Đảng, http://www.xaydungdang.org.vn/Home/dien-dan/2010/2193/Su-dung-quan-lai-thoi-Minh-Menh.aspx. 7. Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 1557/QĐ-TTg ngày 18/10/2012 về việc Phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức”. 8. Viện Nghiên cứu Lập pháp (2010), Báo cáo tổng luận và so sánh pháp luật một số nước về viên chức (Tài liệu phục vụ theo yêu cầu của Ủy ban Pháp luật), http://vnclp.gov.vn/UserControls/ckfinder/userfiles/files/Bao%20cao%20nghien%20cuu%20so%20sanh%20ve%20lu at%20Vien%20chuc.pdf. 9. Viện Nhà nước và Pháp luật (Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh), Hoàn thiện trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan hành chính nhà nước Việt Nam hiện nay – Vấn đề và giải pháp, năm 2009, tr. 49 (Đề tài khoa học cấp Bộ - Mã số B.09-13). NGHIÏN CÛÁU 46 LÊÅP PHAÁP Söë 04(332) T2/2017