Quyết định số 1113/2003/QĐ-BYT

Chia sẻ: Son Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

76
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyết định số 1113/2003/QĐ-BYT của Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành "Hướng dẫn tạm thời chẩn đoán, xử trí và phòng lây nhiễm Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS)"

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quyết định số 1113/2003/QĐ-BYT

B YT C NG HÒA XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM ------- Đ c l p – T do – H nh phúc -------------- S : 1113/2003/QĐ-BYT Hà N i, ngày 04 tháng 04 năm 2003 QUY T Đ NH V VI C BAN HÀNH "HƯ NG D N T M TH I CH N ĐOÁN, X TRÍ VÀ PHÒNG LÂY NHI M H I CH NG HÔ H P C P TÍNH N NG (SARS)" B TRƯ NG B YT Căn c Ngh đ nh s 68/CP ngày 11/10/1993 c a Chính ph quy đ nh ch c năng, nhi m v , quy n h n và t ch c b máy B Y t ; Theo đ ngh c a V trư ng V Đi u tr B Y t ; QUY T Đ NH Đi u 1. Nay ban hành kèm theo Quy t đ nh này "Hư ng d n t m th i ch n đoán, x trí và phòng lây nhi m H i ch ng hô h p c p tính n ng (SARS)". Đi u 2. "Hư ng d n t m th i ch n đoán, x trí và phòng lây nhi m h i ch ng hô h p c p tính n ng (SARS)" áp d ng cho t t c các cơ s khám ch a b nh Nhà nư c, bán công, tư nhân, dân l p, có v n đ u tư c a nư c ngoài. Đi u 3. Quy t đ nh này có hi u l c k t ngày ký ban hành, thay th Quy t đ nh s 888/2003/QĐ-BYT ngày 19/3/2003 ban hành Hư ng d n t m th i ch n đoán, x trí và phòng lây nhi m h i ch ng hô h p c p tính n ng và Quy t đ nh s 903/2003/QĐ-BYT ngày 21/3/2003 v b sung, s a đ i m c G ph n II c a "Hư ng d n t m th i ch n đoán, x trí và phòng lây nhi m h i ch ng hô h p c p tính n ng" c a B trư ng B Y t . Đi u 4. Các ông, bà Chánh Văn phòng, V trư ng V Đi u tr - B Y t , Giám đ c B nh vi n B ch Mai, Vi n trư ng vi n Y h c lâm sàng các b nh nhi t đ i, Th trư ng các B nh vi n, Vi n có giư ng b nh tr c thu c B , Giám đ c S Y t t nh, thành ph tr c thu c Trung ương, Th trư ng y t ngành ch u trách nhi m thi hành Quy t đ nh này. KT. B TRƯ NG B Y T TH TRƯ NG
Nguy n Văn Thư ng HƯ NG D N T M TH I CH N ĐOÁN, X TRÍ VÀ PHÒNG LÂY NHI M H I CH NG HÔ H P C P TÍNH N NG (SARS). (Ban hành kèm theo Quy t đ nh s : 1113/2003/QĐ-BYT ngày 04 tháng 4 năm 2003 c a B trư ng B Y t ) I. CH N ĐOÁN: 1.1. D ch t : Ngư i b nh vùng d ch lưu hành, ho c có ti p xúc v i ngư i b nh nghi ng m c H i ch ng hô h p c p tính n ng. 1.2. Lâm sàng: a. Kh i phát: Trung bình m t tu n l sau khi ti p xúc v i ngu n lây. b. Tri u ch ng toàn thân: - Đ t ng t s t cao, thư ng s t liên t c trên 380C, đôi khi rét run, m t đ , m ch nhanh, ăn kém, đau đ u, đau m i các cơ, có th đau quanh h c m c và n i h ch ngo i biên. c. Tri u ch ng hô h p: có m t ho c nhi u tri u ch ng sau: - Ho: Thư ng ho khan, m t s trư ng h p ho có đ m khi có b i nhi m. - Khó th : th nhanh nông trên 25l n/phút ( ngư i l n) - Các d u hi u suy hô h p c p - Nghe ph i có th có nhi u ran. 1.3. C n lâm sàng: - Ch p X-Quang ph i: t n thương ph i là hình nh viêm ph i k , lúc đ u có th khu trú sau đó lan to , t n thương ti n tri n nhanh theo t ng ngày, trư ng h p n ng có th m toàn b 2 bên ph i. - Khí máu: có th gi m oxy máu n ng v i SpO2 dư i 90% ho c Pa02 dư i 60mmHg; PaC02 bình thư ng ho c tăng.
- Công th c máu: S lư ng b ch c u và ti u c u bình thư ng ho c gi m. Khi có b i nhi m vi khu n thì s lư ng b ch c u tăng lên. 1.4. Ch n đoán vi sinh v t: - Làm các xét nghi m đ xác đ nh vi sinh v t (n u có đi u ki n). - Làm các xét nghi m vi khu n (đ m, d ch ph qu n, máu) và làm kháng sinh đ . II. X TRÍ: 2.1. Nguyên t c: a. M i trư ng h p đư c phát hi n b nh đ u ph i nh p vi n và cách ly hoàn toàn. b. Nguyên nhân gây b nh chưa đư c xác đ nh rõ ràng, chưa có thu c đi u tr đ c hi u. Vì v y ch y u là đi u tr tri u ch ng, phát hi n và x trí k p th i tình tr g suy hô h p. c. Thông báo ngay t t c nh ng trư ng h p b nh đư c phát hi n v trung tâm y t d phòng c a đ a phương và B Y t . 2.2. Đi u tr tri u ch ng: - Dùng thu c gi m ho n u có ho khan nhi u. - Nh mũi b ng các thu c nh mũi thông thư ng. - N u s t trên 38,5OC thì cho dùng thu c h s t: + Ngư i l n: dùng Paracctamol, li u dùng 2g/ngày, chia làm 4 l n. + Tr em: dùng Paracetamol 50-60 mg/kg cân n ng/ngày, chia làm 4 l n. 2.3. Dinh dư ng, đi u ch nh r i lo n nư c và đi n gi i: - Đ m b o đ dinh dư ng cho ngư i b nh. - U ng nhi u nư c hoa qu - Truy n tĩnh m ch các dung d ch Na tri chlorua 0,9%, Glucosc 5%. Ringerlactat. - Lư ng d ch truy n tuỳ theo di n bi n lâm sàng và đi n gi i đ - Truy n tĩnh m ch các dung d ch xít amine. 2.4. Đi u tr h tr :
- Methylprednisolone tiêm tĩnh m ch li u 1mg/kg/ngày khi có suy hô h p, tình tr ng nhi m trùng, nhi m đ c n ng, s d ng cho đ n khi d u hi u suy hô h p thuyên gi m nhưng không nên quá 5 ngày. - Có th dùng gammaglobulin truy n tĩnh m ch 200-400 mg/kg, ch dùng m t l n; ho c albumin 20% x 100 ml/l n, 3 ngày truy n m t l n n u có đi u ki n, s l n truy n tuỳ theo tình tr ng s c kho c a ngư i b nh. 2.5. Đi u tr suy hô h p c p a. Đánh giá thành tr ng suy hô h p qua các d u hi u: - Lâm sàng: + Khó th , th nhanh trên 25 l n/phút (đ i v i ngư i l n). Đ i v i tr em, xác đ nh th nhanh qua t n s th tính theo l a tu i: . Dư i 2 tháng: > 60 l n/phút . T 2 đ n 12 tháng: > 5O l n/phút . T 1 đ n 5 tu i: > 40 l n/phút + Tím môi, tím đ u chi ho c co kéo cơ hô h p. N u suy hô h p n ng có th có r i lo n ý th c. - Đo đ bão hoà oxy qua da: SpO2 dư i 90% và ho c đo khí máu PaO2 dư i 60mmHg (N u có đi u ki n). b. Đi u trì suy hô h p c p t ngư i l n: - Nguyên t c: + B o đ m thông khí, cung c p đ oxy cho ng m h nh N u có đi u ki n theo dõi SpO2 ho c PaO2 thì ph i duy trì SpO2 > 90% ho c PaO2 > 60 mmHg. + Th oxy qua ng thông mũi ho c m t n (mask). Lưu lư ng 4-10 lít/phút v i ngư i b nh không có b nh ph i m n tính t trư c; lưu lư ng 1-3 lít/phút v i ngư i b nh có b nh ph i m n tính t c ngh n trư c đó. - Thông khi nhân t o không xâm nh p CPAP ho c BIPAP ch đ nh khi: + Th trên 25 l n/phút, co kéo cơ hô h p, m ch nhanh trên 100 l n/phút. + SpO2 dư i 90 % ho c PaO2 dư i 60 mmHg m c dù đã th oxy qua ng thông mũi hay m tn .
+ pH máu: 7,3 - 7,35 Thông khí nhân t o không xâm nh p ch đư c ti n hành đ i v i ngư i b nh t nh h p tác t t, ho kh c đ m t t. Sau 30-60 phút thông khí nhân t o không xâm nh p. N u tình tr ng lâm sàng c a ngư i b nh x u đi ph i đ t n i khí qu n và th máy. Thông khí nhân t o xâm nh p (đ t n i khí qu n và th máy). + Đư c ch đ nh khi ngư i b nh có m t trong các bi u hi n sau: + R i lo n ý th c, đ ng đ m không ho kh c đư c, máy không xâm nh p th t b i. + Ki u th : Thông khí nhân t o v i áp l c dương cu i thì th ra (PEEP), thư ng b t đ u v i FiO2 100 % trong 1 gi v i PEEP +5 cmH20, th tích khí lưu thông (Vt) 6-8 ml/kg; t n s th 16-20 l n/phút; áp l c đ nh d ng d n khí dư i 45cmH20. Gi m d n FiO2 xu ng t i dư i 60% và đi u ch nh PEEP theo khí máu ho c SpO2 nh m duy trì PaO2 > 60 mmHg ho c SpO2 > 90%. + Dùng thu c an th n và m khí qu n u ngư i b nh ch ng máy. c. Đi u tr suy hô h p c p tr em: Theo hư ng d n t i Ph l c 1. 2.6. Đi u tr căn nguyên: - Hi n chưa xác đ nh rõ căn nguyên nên không có đi u tr đ c hi u. Tuy nhiên có nhi u kh năng vi rút là căn nguyên gây ra h i ch ng này. - Đi u tr b i nhi m ph qu n, ph i: dùng kháng sinh ph r ng nhóm cephalosporine th h 3 ho c quinolone th h m i k t h p v i m t thu c nhóm aminoside (Tham kh o Ph l c 2). - Thu c kháng vi rút: Có th dùng Ribavirin 800 mg/ngày, t i đa 1200mg/ngày (theo cân n ng), chia làm 3-4 l n/ngày u ng trong b a ăn (c n theo dõi công th c máu, ch c năng gan th n và đi u ch nh li u cho phù h p), dùng đ n khi h t s t 2 ngày, thư ng t 7-10 ngày. Ch ng ch đ nh ngư i d ng v i thu c ho c tá dư c c a thu c, ph n có thai ho c đang cho con bú, b nh tim n ng, suy th n v i đ thanh thai creatinin dư i 50 ml/phút. Suy gan n ng ho c xơ gan m t bù, các b nh huy t s c t . Ph n đã dùng Ribavirin thì không đư c có thai trong vòng 4 tháng sau khi ng ng thu c vì có nguy cơ gây quái thai. 2.7. Theo dõi a. Lâm sàng: Theo dõi m ch, huy t áp, nhi t đ , nh p th , lư ng nư c ti u.
b. C n lâm sàng: Ch p XQuang ph i, khí máu, creatinin, đi n gi i đ , công th c máu, CPK, men gan (ALT, AST). 2.8. Tiêu chu n cho ra vi n và theo dõi sau khi ra vi n Ngư i b nh đư c chuy n sang khu cách ly khác (khu đ m) khi có đ các tiêu chu n sau: + H t s t ít nh t 5 ngày mà không dùng thu c h s t. + H t ho. + Toàn tr ng t t: ăn ng bình thư ng. + M ch huy t áp, nh p th tr v bình thư ng + các xét nghi m máu tr v bình thư ng n u trư c đó b t thư ng: Công th c máu, các men gan (ALT, AST). + X-Quang ph i c i thi n. + Đo SpO2 trên 95 % . - Ngư i b nh đư c đi u tr t i khu cách ly khác (khu đ m) trong 7 ngày, n u tình tr ng ngư i b nh v n n đ nh m i cho ra vi n. - Trư c khi cho ngư i b nh ra vi n, cơ s đi u tr ph i thông báo cho thư ng tr c Ban ch đ o phòng ch ng d ch. - Sau khi ra vi n ngư i b nh ph i khám l i t i nơi đã đi u tr và ch p X- quang ph i ki m tra 1 l n/1 tu n cho đ n khi X-quang ph i tr v bình thư ng. Trong th i gian này ngư i b nh c n ngh t i nhà, không đ n nơi công c ng. - Sau khi ra vi n ngư i b nh ph i t theo dõi nhi t đ 12 gi /l n, n u nhi t đ > 380C 2 l n đo liên ti p ho c có d u hi u b t thư ng khác thì ph i đ n khám lai ngay t i nơi đã đi u tr III PHÒNG LÂY NHI M 3.1. Nguyên t c Th c hi n các bi n pháp cách ]y nghiêm ng t. M i nhân viên y t khi phát hi n ngư i b nh nghi ng b SARS đ u ph i ch d n ngư i b nh đ n các cơ s y t đư c ch đ nh ti p nh n các ngư i b nh này đ h đư c khám, phân lo i và cách ly n u c n. 3.2. T ch c Khu v c cách ly
Có 3 khu v c cách ly theo nguy cơ lây b nh t i b nh vi n có đi u tr ngư i b nh SARS: a. Khu v c có nguy cơ cao (khu v c cách ly đ c bi t): Nơi đi u tr và chăm sóc ngư i b nh SARS ho c nghi ng m c SARS. - Khu v c này ph i có b ng màu đ ghi "KHU V C CÁCH LY Đ C BI T"và có b ng hư ng d n ch ti t treo t i l i vào đ thông báo cho m i ngư i bi t. - Có ngư i tr c gác đ ki m soát ngư i ra vào, phân lu ng l i đi riêng đ n t ng khu v c khác nhau, hư ng d n s d ng kh u trang và phương ti n phòng lây nhi m. - Khu v c cách ly đ c bi t chia thành 4 khu riêng bi t: khu khám, khu theo dõi ngư i b nh nghi ng SARS, khu đi u tr ngư i b nh SARS và khu đ m. b. Khu v c có nguy cơ: Là khu v c có nhiêu kh năng có ngư i b nh SARS đ n khám và đi u tr ban đ u. Ví d : Khoa hô h p, Khoa c p c u Khoa khăm b nh... Khu v c này ph i có b ng hư ng d n chi ti t treo l i ra vào và có ký hi u màu vàng. c. Khu v c kh năng có nguy cơ: Bao g m các khu v c khác còn l i có ngư i b nh. Khu v c này có b ng màu xanh. 3.3. Phòng ng a cho ngư i b nh và khách đ n thăm: - Phát hi n s m và cách ly bu ng riêng ngay nh ng ngư i nghi ng m c b nh d ch - Ngư i b nh đã xác đ nh b nh đư c x p phòng riêng, không x p chung phòng v i ngư i nghi ng m c b nh d ch. - T t c ngư i b nh SARS ph i đeo kh u trang tiêu chu n như N95, ngư i nghi ng m c b nh d ch ph i đeo kh u trang quy chu n khi trong bu ng b nh cũng như khi đi ra ngoài bu ng b nh. - Ngư i b nh c n ch p Quang, làm các xét nghi m, khám chuyên khoa c n đư c ti n hành t i giư ng. N u không có đi u ki n, khi chuy n ngư i b nh đi ch p chi u, xét nghi m... ph i thông báo trư c cho các khoa liên quan đ nhân viên y t t i các khoa ti p nh n ngư i b nh chi u ch p, xét nghi m cũng ph i mang đ y đ các phương ti n phòng h . Ngư i b nh ph i đeo kh u trang và m c áo choàng khi v n chuy n trong b nh vi n - Hư ng d n ngư i b nh kh c nh vào khăn gi y m m dùng m t l n và cho ngay vào thùng rác y t . - Trong th i gian có d ch h n ch ngư i nhà vào thăm b nh nhân trong b nh vi n. C m ngư i nhà và khách đ n tham khu cách ly. - Ngư i nhà đ n thăm ngư i b nh ngoài khu v c cách ly ph i đeo kh u trang.
- B nh vi n c n t ch c bán kh u trang cho ngư i nhà ngư i b nh. 3.4. Phòng ng a cho nhân viên y t - Phương ti n phòng h g m: Kh u trang lo i N95, kính b o h , m t n che m t, áo choàng gi y dùng m t l n, găng tay, mũ, bao gi y ho c ng. - Phát và s d ng phương ti n phòng h : M ii nhân viên khu v c màu đ (Khu v c cách ly nghiêm ng t) khi b t đ u ca làm vi c ph i đư c phát và mang đ y đ phương ti n phòng h trư c khi ti p xúc v i ngư i b nh và các ch t ti t đư ng hô h p. Khi h t ca làm vi c ph i th i b các phương ti n phòng h vào thùng rác và x lý như ch t th i y t nhi m khu n. - S d ng kh u trang: Dùng kh u trang đ t tiêu chu n như kh u trang lo i N95. Kh u trang ph i khít v i khuôn m t, che kín c mũi và mi ng. M i kh u trang dùng cho m t ca làm vi c ho c thay th ngay khi rách: t, b n. khu v c màu vàng t i thi u ph i mang kh u trang quy chu n lo i N95. khu v c màu xanh hư ng d n m i ngư i ph i đeo kh u trang. - S d ng áo choàng b o h (áo gi y, dùng 1 l n): Mang áo b o hô m i l n ti p xúc tr c ti p v i ngư i b nh, t t nh t là s d ng m t l n. N u không đ có th s d ng áo choàng b o h cho m t ca làm vi c ho c th i b khi b n. Treo áo choàng m t ngoài vào trong khi không s d ng Trư ng h p không có đ áo dùng 1 l n mà ph i s d ng áo choàng v i. sau m i ca làm vi c ph i kh khu n, gi t và ti t khu n. - S d ng găng tay: S d ng găng tay m t l n khi ti p xúc v i ngư i b nh d ng c ho c môi trư ng xung quanh. Tháo b găng sau m i l n s d ng. R a tay ngay b ng xà phòng ho c dung d ch sát khu n ho c c n >60o sau khi tháo găng. - S d ng kính b o h ho c m t n che m t: b t bu c khi làm th thu t, chăm sóc ti p xúc tr c ti p v i ngư i b nh, ch t ti t đư ng hô h p (hút d ch, đ t n i khí qu n, ngư i b nh ho, s mũi...). Sau m i ca làm vi c các kính b o h và m t n che m t ph i đư c kh trùng b ng dung d ch sát khu n ho c c n >60o. - B nh ph m xét nghi m: Ph i đ t trong túi nilon ho c h p v n chuy n theo quy đ nh đ n phòng xét nghi m. - V sinh tay: R a tay b ng xà phòng ho c dung d ch sát khu n tay. R a tay sau khi ti p xúc v i d ch ti t đư ng hô h p, chăm sóc ngư i b nh, ti p xúc v i d ng c b n, sau khi tháo găng tay, sau khi tháo kh u trang, trư c khi r i bu ng b nh - khu v c cách ly. - V sinh cá nhân: Cán b y t ti p xúc v i ngư i b nh khu v c cách ly đ c bi t ph i t m, thay qu n áo trư c khi ra kh i b nh vi n. - Giám sát: L p danh sách nhân viên y t tr c ti p chăm sóc đi u tr và nhân viên làm vi c t i khoa có ngư i b nh SARS. Các nhân viên này s t theo dõi nhi t đ hàng ngày.
Nh ng nhân viên có d u hi u nghi b SARS s đư c khám, làm các xét nghi m và theo dõi như ngư i b nh nghi ng b SARS. 3.3. X lý d ng c y t , đ vài và d ng c dùng cho ngư i b nh: - D ng c y t : Nh ng d ng c dùng l i ph i kh khu n ngay, sau đó m i chuy n v bu ng c r a đ c r a và ti t khu n theo quy đ nh. - D ng c dùng cho ngư i b nh: Ph i c r a và t y u b ng xà phòng và hoá ch t kh khu n hàng ngày và m i khi b n. M i ngư i b nh có d ng c ph c v v sinh và dinh dư ng riêng. - Đ v i: H p ư t dư i áp l c trư c khi gi t. áp d ng phương pháp v n chuy n và x lý như đ v i nhi m khu n. Thu gom đ v i trong túi nilon màu vàng trư c khi v n chuy n xu ng nhà gi t. Ngâm đ v i trong các dung d ch t y. Cho thêm n ng đ ch t t y khi gi t n u th y c n thi t. 3.6. X lý môi trư ng và ch t th i b nh vi n: - Môi trư ng: Khu v c bu ng b nh và khu v c cách ly đư c coi là b nhi m khu n n ng. Sàn nhà, chân tư ng, các góc c nh bàn gh ph i lau t i thi u ngày 2 l n b ng các hoá ch t sát khu n. Các nhân viên làm v sinh khu v c này cũng ph i s d ng các phương ti n phòng h như nhân viên y t . vi c kh khu n sau khi ngư i b nh ra vi n theo hư ng d n t i ph l c 3. Quy trình kh trùng b nh vi n và môi trư ng t i vùng ô nhi m. - Ch t th i: M i ch t th i r n phát sinh t i khu v c cách ly đ c bi t đ u đư c coi là ch t th i nhi m khu n. Ch t th i khi phát sinh ph i đư c thu gom ngay trong các túi nilon màu vàng, các túi đ ng ch t th i ph i bu c c túi và v n chuy n v nơi t p trung rác c a b nh vi n đ đem đi thiêu hu . Không đ các túi đ ng b rách làm rơi vãi rác trên đư ng v n chuy n. 3.7. V n chuy n ngư i b nh: - Nguyên t c: + H n ch v n chuy n ngư i b nh. + Ch chuy n ngư i b nh trong trư ng h p ngư i b nh n ng, vư t quá h năng đi u tr c a cơ s . + Đ m b o an toàn cho ngư i b nh và ngư i chuy n ngư i b nh (lái xe, nhân viên y t , ngư i nhà v.v...) theo hư ng d n m c phòng b nh. - Nhân viên v n chuy n ngư i b nh ph i mang đ y đ phương ti n phòng h : kh u trang lo i N95, áo choàng m t l n, m t n che m t, găng tay, mũ.
- T y u xe c u thương sau môi l n v n chuy n ngư i b nh b ng ch t sát khu n thông thư ng. 3.8. X lý ngư i b nh t vong: - Nguyên t c: B o đ m an toàn cho nhân viên, ngư i nhà và c ng đ ng. - Ngư i b nh t vong ph i đư c khâm li m t i ch theo quy đ nh phòng ch ng d ch, ph i kh khu n b ng các hoá ch t: cloramin B, formalin. - Chuy n ngư i b nh t vong đ n nơi chôn c t hay ho táng b ng xe riêng và m b o đúng quy đ nh phòng lây nhi m. - Sau khi t vong, trong kho ng th i gian 24 gi ph i ho táng ho c chôn c t, t t nh t là ho táng./. PHU L C 1 X TRÍ SUY HÔ H P C P TR EM (Ph l c này là nh ng hư ng d n cơ b n, vi c áp d ng ph i căn c vào t ng trư ng h p c th ) I. NGUYÊN T C: 3 nguyên t c cơ b n: 1. B o đ m thông khí 2. B o đ m lưu lư ng tu n hoàn t i thi u (tr tim m ch) 3. B o đ m thăng b ng toan ki m (ch ng toan máu) II. X TRÍ C TH : 1. B o đ m thông khí: - Tư th đúng: Đ t tr n m ng a trên m t ph ng c ng, kê gói dư i vai, đ u ng a ra sau nghiêng v m t bên. - Hút thông mi ng - h ng b ng ng bơm tiêm qua ng thông, b ng d ng c hút đ p chân, b ng máy hút. - Th oxy: ch đ nh tuy t đ i trong 2 trư ng h p:
+ Tím tái. + Không u ng đư c, quá y u quá m t do viêm ph i n ng Ngoài 2 trư ng h p trên nên ch đ nh th oxy s m hơn trong các trư ng h p: + Tr có nh p th quá nhanh + Có d u hi u co rút l ng ng c m nh + Tr nh dư i 2 tháng có d u hi u th rên (gruntin) + tr có d u hi u v t vã, kích thích, không ng đư c, ra nhi u m hôi. Có th th oxy qua ng thông (sonde) v i li u lư ng 0,5 lít/phút (đ i v i tr dư i 2 tháng), 1 lít/phút (đ i v i tr l n hơn), ho c th qua mũ nh a (Hood), qua m t n (mask) v i li u lư ng 1 lít/phút (đ i v i tr nh ), 2 lít/phút (đ i v i tr l n). Ng ng th oxy n u tr h t tím tái, nh p th tr l i bình thư ng tr n m yên tĩnh th đ u, m ch n đ nh, tình tr ng chung đư c c i thi n. - Bóp bóng Ambu: Tr b viêm ph i n ng có th có cơn ng ng th kéo dài, ho c có t ng cơn ng ng th tím tái n ng, có th h tr th b ng bóp bóng ambu. - Đ t m t n chùm lên mi ng-mũi. Tay trái gi m t n , b ng 2 ngón cái và tr , 3 ngón còn l i nâng c m tr lên. Tay ph i bóp bóng: 20-30 nh p/phút (đ i v i tr l n), 30-40 nh p/phút (đ i v i tr nh và sơ sinh). Bóp bòng đ u đ n cho đ n khi tr h ng hào tr l i, t th đư c. N u ng ng tim ho c tim đ p quá y u quá ch m c n k t h p bóp bóng v i xoa bóp tim ngoài l ng ng c. - Đ t n i khí qu n: Qua ng n i khí qu n có th hút thông đư ng th , th oxy, bóp bóng ho c th máy. - Đ t n i khí qu n đư c ch đ nh trong nh ng trư ng h p: + Có tr ng thái nguy k ch v hô h p t trư c, xu t ti t nhi u, và ki t s c + Đang th oxy v i n ng đ 60% mà v n tím tái dai d ng, ho c Pa02 v n dư i 60mmHg. + Ng ng th kéo dài, bóp bóng không có k t qu . + Nh p tim quá ch m + Tình tr ng choáng ho c nhi m trùng nhi m đ c n ng.
- M khí qu n: ch đ nh h n ch trong trư ng h p viêm ph i n ng gây xu t ti t nhi u t c ngh n đư ng th , ng t th . Vì m khí qu n có th gây tai bi n như thoát khí dư i da, tràn khí màng ph i, khí qu n ch y máu và nhi m khu n, d b t c gây x p ph i.... - Th máy: trư c h t nên ti n hành th máy không xâm nh p b ng m t n (mask), khi có ch đ nh đ t n i khí qu n thì đ ng th i ti n hành th máy xâm nh p qua ng n i khí qu n. - Thông khí nhân t o không xâm nh p CPAP ho c BIPAP đư c ch đ nh khi: + Tr có nh p th quá nhanh + Có d u hi u co rút l ng ng c m ch + Tr nh dư i 2 tháng có d u hi u th rên (grunting) + Tr có d u hi u v t vã kích thích, không ng đư c ra nhi u m hôi trán. + SpO2 dư i 90% ho c PaO2 dư i 600mmHg. N u thông khí nhân t o không xâm nh p mà tình tr ng lâm sàng không c i thi n ph i đ t n i khí qu n th máy xâm nh p (xem ph n ch đ nh đ t n i khí qu n). 2. B o đ m lưu lư ng tu n hoàn t i thi u (tr tim - m ch): Trư ng h p viêm ph i n ng, đ c bi t viêm ph i do vi rút tr d b suy tim, tru m ch do thi u oxy, do viêm cơ tim, do nhi m trùng nhi m đ c n ng.... Vì v y ph i chú ý tr tim m ch đ b o đ m lưu lư ng tu n hoàn t i thi u b o đ m v t chuy n oxy t t. - Xoa bóp (ép) tim ngoài l ng ng c n u có ng ng tu n hoàn. - S d ng các thu c tr tim-m ch: đ c bi t khi có các d u hi u: + Đ i v i tr nh dư i 5 tu i n u nh p tim trên 160 l n/phút + tr sơ sinh tim đ p trên 180 l n/phút + Gan to > 3 cm dư i b sư n, ho c trong quá trình đi u tr th y gan to hơn trư c thì c n ch đ nh dùng thu c tr tim (ví d Digoxin tiêm b p ho c tĩnh m ch v i li u lư ng 0,02- 0,04 mg/kg/l n 8 gi sau có th cho l i l n th 2 v i li u lư ng b ng 1/2 li u ban đ u...). 3. B o đ m nuôi dư ng, bù d ch, ch ng toan máu: - Tr viêm ph i n ng không bú đư c ph i chú ý v t s a m và đ t ng thìa nh ho c ăn b ng ng thông d dày (chia làm nhi u b a ho c nh gi t liên t c). C n th n tr ng vì d s c và gây h i ch ng trào ngư c.
- Truy n d ch qua đư ng tĩnh m ch v i s lư ng ít, t c đ ch m đ tránh đ ng ph i. - Trư ng h p có toan máu, có th dùng dung d ch Bicarbonate Na 1,4% ho c 4,2% v i li u lư ng 2-3mEq/kg. N u có xét nghi m khí máu (Astrup) thì cho theo công th c: S lư ng Bicarbonate Na (mEq) = BE x kg x 0,3 BE: ki m dư Kg: cân n ng c a b nh nhân (kg) 0,3: t l nư c ngoài t bào. 4. Các bi n pháp khác: - Chú ý đi u ch nh thân nhi t (n u tr s t 38-39oC chú ý cho tr u ng nư c, b o đ m s a m , n i r ng qu n áo, tã lót). - N u s t cao 39oC tr lên có th dùng thu c h nhi t Paracetamol (có th 6 gi /l n n u còn s t cao). Tu i ho c cân n ng Viên 100mg (li u 1 l n) Viên 500mg (li u 1l n) 2 tháng - 12 tháng (6- 1 1/4 9kg) 1-3 tu i (10-14kg) 1 1/4 3-5 tu i (15-19kg) 1,5 1/2 - Tr cũng có th h thân nhi t, nh t là tr nh . C n chú ý theo dõi nhi t đ . N u nhi t đ gi m ph i m. PHU L C 2 CÁC THU C KHÁNG SINH CÓ TH DÙNG ĐI U TR B I NHI M PH QU N PH I NGƯ I B NH SARS Dư i đây là m t s thông tin v các thu c kháng sinh chính có th s d ng. Chi ti t tham kh o Dư c đi n Vi t Nam và các tài li u hư ng d n s d ng thu c khác hi n hành. 1. Các thu c kháng sinh nhóm Cephalosporine; Nhóm Tên dư c D ng trình bày, Li u trung bình
ch t đư ng dùng Ngư i l n Tr em Cefotaxime L 1g, tĩnh m ch Không quá 50 - 200mg 12 g/ngày /kg/ngày Cephalosporine chia 3 l n th h 3 Ceftazidime L 1g, tĩnh m ch Không quá 30- 150mg/kg 6g/ngày chia /ngày 3l n Cephalosporine Cefepime L 1g, tĩnh m ch 2-6 g/ngày 50 mg/kg/ngày th h 4 2. Các kháng sinh thu c nhóm Aminoside: Tên dư c ch t D ng trình bày, đư ng Li u trung bình dùng Ngư i L n Tr em Amikacine L 250mg, 500mg, tiêm b p 15mg/kg/ngày 15mg/kg/ngày ho c tĩnh m ch Neltimicine L 50mg, 100mg, tiêm b p 5mg/kg/ngày 7mg/kg/ngày ho c tĩnh m ch Tobramycine L 80mg, 100mg, tiêm b p 3mg/kg/ngày 3-5mg/kg/ngày ho c tĩnh m ch 3. Quinolone (không dùng cho tr em dư i 15 tu i): Tên dư c ch t D ng trình bày, đư ng dùng Li u trung bình Pefloxacine Viên 400mg 2 viên/ngày Ciprofloxacine Viên 500mg 2 viên/ngày Gatifloxacine Viên 400mg 1 viên/ngày Levofloxacine Viên 500mg 1 viên/ngày 4. Các thu c kháng sinh khác: Tên dư c ch t D ng trình bày Li u trung bình Piperacilline + L 4g Ngư i l n và tr em >12 tu i: 12g/ngày Tazobactame chia 3 l n - truy n tĩnh m ch Imipenem + Cilastatine L 500mg Ngư i l n: 1-2 g/ngày, truy n tĩnh m ch chia 3 l n Tr em: 60mg/kg/ngày, truy n tĩnh m ch, chia 3 l n Vancomycine L 500mg, 1g Ngư i l n: 30mg/kg/ngày, truy n tĩnh m ch, chia 4 l n. Tr em:
40mg/kg/ngày, truy n tĩnh m ch, chia 4 l n. PHU L C 3 QUY TRÌNH KH TRÙNG B NH VI N VÀ MÔI TRƯ NG T I VÙNG Ô NHI M 1. Đ I TƯ NG KH TRÙNG: Tác nhân là vi rút, phương th c lây truy n qua đư ng hô h p là ch y u. Căn c v c u trúc và kh năng t n t i c a các loài vi rút trong đi u ki n ngo i c nh, các bi n pháp kh khu n nh sau: 2. BI N PHÁP ÁP D NG CHO: - X lý không khí b ô nhi m - X lý các b m t b ô nhi m - X lý d ng c , máy móc, trang thi t bi, đ dùng y t . 3. N I DUNG TI N HÀNH: a. Kh trùng phùng gi n (không khí) đ i v i bu ng bênh và các khu v c bên trong c a b nh vi n b ng 2 cách: - Dùng hơi formalin đun nóng tr c ti p dung d ch formalin 36-40% đư c pha loãng v i nư c v i t l 1/1/ Li u dùng 5-8 g/m3 không khí Đóng kín c a, cho hơi nóng formalin ti p xúc ít nh t trong 4 gi . Sau đó có th dùng hơi amoniac kh mùi ho c m r ng c a cho thoáng khí (đã đư c kh trùng an toàn), lau khô các d ng c kìm lo i đ đ phòng formalin t n đ ng l i gây han g . Nơi có đi u ki n có th phun formlalin v i lu ng khí nóng v i li u 4-5 g/m3 không khí duy trì trong 4 gi . - Dùng đèn có tia c c tím đ kh trùng không khí trong các bu ng b nh và khu v c cách ly th i gian t 12-24 gi . b. Kh trùng b m t: Dùng dung d ch Cloramin B 2%-5% đ lan b m t (bao g m: san nhà. tư ng nhà, b m t các đ đ c và trang thi t b , c a, b n r a...). Duy trì th i gian ti p xúc t i thi u 120 phút. Ti n hành 2 l n cách nhau 12 gi . c. Kh trùng các d ng c , trang thi t b y t chuyên d ng, qu n áo, chăn màn, đ dùng... c a nhân viên và ngư i b nh theo thư ng quy kh trùng c a b nh vi n.
4. PH M VI TH C HI N: - Bi n pháp a, b hư ng d n t i m c 3 đư c áp d ng tri t đ cho các bu ng đi u tr ngư i b nh và toàn b khu v c cách ly c a b nh vi n. - Khu v c ph c n: Bao g m toàn b khu v c bên ngoài khu cách ly. + Phun khí dung (ULV) b ng hoá ch t Cloramin B 5%. + T ng v sinh ngo i c nh + N u có đi u ki n thì phun hoá ch t di t côn trùng như permethrin... 5. TU N T TH C HI N KH TRÙNG: Ti n hành t trong ra ngoài t vùng ô nhi m n ng ra vùng ô nhi m nh .