Quyết định số 1970/1999/QĐ-BKHCNMT

Chia sẻ: Son Pham | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

69
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyết định số 1970/1999/QĐ-BKHCNMT về việc ban hành Quy trình công nghệ tiêu huỷ thuốc bảo vệ thực vật Phốtpho hữu cơ tồn đọng cấm sử dụng do Bộ trưởng Bộ Khoa học, công nghệ và môi trường ban hành

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quyết định số 1970/1999/QĐ-BKHCNMT

B KHOA H C, CÔNG C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA VI T NGH VÀ MÔI TRƯ NG NAM ******** c l p - T do - H nh phúc ******** S : 1970/1999/Q -BKHCNMT Hà N i, ngày 10 tháng 11 năm 1999 QUY T NNH C A B TRƯ NG B KHOA H C, CÔNG NGH VÀ MÔI TRƯ NG S 1970/1999/Q -BKHCNMT NGÀY 10 THÁNG 11 NĂM 1999 V VI C BAN HÀNH QUY TRÌNH CÔNG NGH TIÊU HU THU C B O V TH C V T PH TPHO H U CƠ T N NG C M S D NG B TRƯ NG B KHOA H C, CÔNG NGH VÀ MÔI TRƯ NG Căn c Lu t b o v Môi trư ng ngày 27 tháng 12 năm 1993; Căn c Ngh nh s 22/CP ngày 20 tháng 5 năm 1993 c a Chính ph v nhi m v , quy n h n và t ch c b máy c a B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng; Căn c Ch th s 29/1998/CT-TTg ngày 25 tháng 8 năm 1998 c a Th tư ng Chính ph v tăng cư ng công tác qu n lý vi c s d ng thu c b o v th c v t và các ch t h u cơ gây ô nhi m khó phân hu ; Theo k t lu n t i biên b n ngày 17 tháng 12 năm 1998 c a H i ng khoa h c (thành l p theo Quy t nh s 2312/Q -BKHCNMT c a B trư ng B khoa h c, Công ngh và Môi trư ng ngày 1 tháng 12 năm 1998) nghi m thu tài "Nghiên c u xây d ng quy trình công ngh x lý m t s ch t c t n ng gây ô nhi m môi trư ng"; th c hi n vi c thu gom, tiêu hu các lo i hoá ch t c còn t n ng nh m m b o v sinh môi trư ng; Xét ngh c a ông C c trư ng C c Môi trư ng, QUY T NNH i u 1. Ban hành kèm theo Quy t nh này Quy trình công ngh tiêu hu thu c b o v th c v t ph tpho h u cơ t n ng c m s d ng; i u 2. Quy t nh này có hi u l c thi hành sau 15 ngày k t ngày ký. i u 3. C c trư ng C c Môi trư ng có trách nhi m theo dõi, ki m tra vi c th c hi n Quy trình ban hành kèm theo Quy t nh này. i u 4. C c trư ng C c Môi trư ng, Giám c các S khoa h c, Công ngh và Môi trư ng và các t ch c, cá nhân th c hi n vi c thu gom, tiêu hu thu c b o v th c v t ph tpho h u cơ t n ng c m s d ng ch u trách nhi m thi hành Quy t nh này. Trong quá trình th c hi n quy trình công ngh này, n u phát sinh nh ng khó khăn, vư ng m c, các t ch c cá nhân k p th i ph n ánh v B khoa h c, Công ngh và Môi trư ng nghiên c u s a i, b sung cho thích h p.
Chu Tu n Nh ( ã ký) QUY TRÌNH CÔNG NGH TIÊU HU THU C B O V TH C V T PH T PHO H U CƠ T N NG C M S D NG (Ban hành kèm theo Quy t nh s 1970/1999/Q -BKHCNMT ngày 10 tháng 11 năm 1999 c a B trư ng B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng) M U: b o v cây tr ng ch ng l i các lo i côn trùng và ng v t có h i, hi n nay nư c ta s d ng nhi u lo i thu c b o v th c v t (BVTV), mà trong ó có nhi u lo i ã b Nhà nư c c m s d ng do tác h i c a chúng n môi trư ng và s c kho con ngư i. Hi n nay trên th trư ng thu c BVTV có bán r t nhi u ch ng lo i khác nhau, ư c nh p vào nư c ta theo nhi u ngu n khác nhau, trong ó m t s thu c b c m s d ng như: parathion-methyl, C8H20NO5PS, Monocrotophos, C7H14NO5P và Methamidophos, C2H8NO2PS. Theo các th ng kê chưa y thì các thu c BVTV trên còn t n ng r i rác nhi u nơi trong các gia ình nông dân, các a i m bán l các a phương và ngay c trong kho c a Nhà nư c. ngăn ng a t i a tác ng nguy h i c a các lo i thu c BVTV nói trên n môi trư ng và s c kho con ngư i c n ph i t ch c thu gom, x lý tri t và c bi t ph i ưa ra ư c quy trình công ngh tiêu hu chúng I. QUY TRÌNH CÔNG NGH THU GOM VÀ TIÊU HU THU C B O V TH C V T PH TPHO H U CƠ: PARATHION METHYL, MONOCROTOPHOS VÀ METHAMIDOPHOS 1. Tính ch t lý hoá, c tính c a các thu c BVTV ph tpho h u cơ 1.1. Tính ch t lý hoá, c tính: Các thu c BVTV như parathion Methyl, Monocrotophos và Methamidophos là các h p ch t h u cơ Ph tpho có ho t ng cao trong vi c di t côn trùng, cây, c và n m h i. Chúng là các ch t c th n kinh, có tác d ng kìm hãm men axetylcholinesteraza d n n vi c th a axetylcholine trong cơ th ng v t, sâu b gây nên s r i lo n th n kinh và d n n t vong. - Methamidophos, C2H8NO2PS còn ư c g i là monitor. Nó là m t ch t r n, tinh th không màu, d tan trong nư c và các dung môi h u cơ phân c c. Monitor có tác d ng di t các lo i sâu mi ng nhai, chích hút h i rau màu, cây ăn qu , cây công nghi p và các lo i ng v t như: chu t ng, chu t c ng, chu t nh t. Monitor có tác d ng qua ư ng mi ng hay ti p xúc.
LD50 v i chu t c ng là 30 mg/kg qua ư ng mi ng, còn qua da thì LD50 là t 50 - 110 mg/kg. Th i gian cách ly trư c khi thu ho ch các lo i rau qu ph i t 15 - 20 ngày. Monitor thương phNm là nh ng dung d ch nư c t 50 - 70% ho t ch t. - Monocrotophos, C7H14NO5P còn ư c g i là azodrin. Nó là m t ch t r n tinh th không màu, d tan trong nư c, axeton, etanol, khó tan trong các lo i dung môi không phân c c. Monocrotophos có tác d ng di t các lo i nh n , lo i sâu mi ng nhai, chích hút. Nó có tác d ng qua ư ng mi ng hay ti p xúc, LD50 i v i chu t c ng, qua ư ng mi ng là 21 mg/kg; qua da là 354 mg/kg i v i th . Th i gian cách ly trư c khi thu ho ch các lo i rau ph i t 14 - 21 ngày. Monocrotophos thương phNm là nh ng dung d ch 40, 50 hay 60% ho t ch t trong nư c và ph gia. - Parathinon Methyl, C8H20NO5PS còn ư c g i là Vofatox. Nó là m t ch t r n tinh th không màu, không mùi. R t ít tan trong nư c, tan nhi u trong axeton, toluen, clorofoc, iclometan. Vofatox có tác d ng di t nhi u lo i côn trùng, nh n h i cây, các lo i r p lá, b xít sâu cu n lá, sâu c thân, sâu chè, sâu thu c lá.... Nó có tác d ng qua ư ng mi ng và ư ng ti p xúc. Vofatox là lo i thu c c h i nhóm I. LD50 c a nó i v i chu t t 6-30 mg/kg tuỳ t ng lo i chu t. Ng c i v i ngư i t 14 - 24 mg/kg qua ư ng mi ng. Th i gian cách ly trư c khi thu ho ch các lo i rau qu ph i t 7 - 28 ngày. Vofatox thương phNm là các dung d ch huy n phù trong nư c v i thành ph n 20, 40, 50 và 60% ho t ch t và các ph gia khác. 1.2. Cách phòng ch ng, c p c u, i u tr : - Nh ng ngư i ti p súc v i thu c BVTV phôtpho h u cơ (thu gom tiêu hu ) ph i ư c trang b phòng h lao ng y : ng cao su, găng tay cao su, qu n áo b o h lao ng, khNu trang phòng c, m t n phòng c. - Nh ng ngư i y u, d m n c m thu c BVTV ph tpho h u cơ, ph n có thai không ư c tham gia thu gom và tiêu hu thu c BVTV ph tpho h u cơ. - Nh ng ngư i tham gia tiêu hu thu c BVTV Ph tpho h u cơ ph i ư c hư ng m c ăn b i dư ng c h i cao và ư c u ng s a thư ng xuyên trong th i gian tiêu hu sau ó m t tháng. - Nh ng ngư i tham gia tiêu hu ch làm vi c không quá 4 gi /ngày. Sau khi làm vi c ph i t m r a b ng nư c xà phòng và nư c s ch, qu n áo ph i gi t s ch b ng xà phòng và phơi khô thoáng ngoài n ng gió. - C p c u, i u tr :
+ Ngăn ch n ư ng h p th ch t c vào cơ th , l t b qu n áo, t m r a s ch b ng xà phòng, cho u ng s a, lòng tr ng tr ng, ưa n n nhân ra nơi thoáng mát. Nhanh chóng ưa n n nhân n b nh vi n ho c cơ s y t g n nh t. + i u tr : Truy n d ch, tr tim nâng th tr ng n n nhân, r a d dày b ng nư c mu i ho c dung d ch 70% Socbitol, cho th oxy, u ng thu c gi i c n u có. 2. Các phương pháp phát hi n thu c BVTV Ph tpho h u cơ: - Phát hi n b ng c m quan: Các thu c BVTV Ph t pho h u cơ này khi khuy ch tán trong không khí có mùi r t khó ch u và c trưng c a Ph tpho h u cơ (mùi cá th i). Trên các l thu c bao gi cũng có nhãn ch rõ tên lo i thu c và cách s d ng. Mu n nh n bi t chính xác lo i thu c ph i phân tích b ng các phương pháp hoá lý như h ng ngo i, s c ký khí , s c ký l p m ng, s c ký HPLC xác nh chính xác các nhóm ch c sau khi tách m u và làm giàu b ng cách chi t v i các dung môi h u cơ. 3. Thu gom và tiêu hu các thu c BVTV Ph tpho h u cơ. 3.1. Thu gom Thu c BVTV Ph t pho h u cơ hi n t n ng t i các a phương thư ng r t phân tán: trong các kho thu c, c a hàng bán thu c sâu, th m chí t i các gia ình nông dân. Vì v y vi c thu gom ph i ư c t ch c ch t ch , ng b và tri t . - Trư c khi ti n hành thu gom kho ng 1 tu n, chính quy n xã t ch c h p, thông báo qua ài truy n thanh xã tuyên truy n gi i thích n t ng h gia ình bi t k ho ch thu gom và tiêu hu thu c BVTV Ph tpho h u cơ c m s d ng. - T ng h gia ình còn lưu gi thu c BVTV Ph t pho h u cơ em n p cho xã y t , ph i h p v i thanh niên a phương thu gom thu c t i kho thu c ho c c a hàng thu c xã và t ch c phân lo i óng gói vào t ng bao nilon d y v n chuy n v nơi tiêu hu . Chú ý khi óng gói c n m b o an toàn tránh v khi v n chuy n. - Khi ã t p trung thu c v nơi tiêu hu , ph i t ch c ti n hành tiêu hu ngay tránh lâu không m b o ư c an toàn và gây ô nhi m môi trư ng t i nơi lưu gi này. 3.2. Tiêu hu 3.2.1. Cơ s khoa h c c a phương pháp tiêu hu - Vi c tiêu hu thu c BVTV Ph tpho h u cơ có th áp d ng nhi u phương pháp khác nhau tuỳ thu c s lư ng, hàm lư ng, tr ng thái t n ng c a chúng trong môi trư ng. i v i thu c BVTV Ph tpho h u cơ t n ng c m s d ng hi n nay nư c ta phương pháp t i ưu, kinh t và có tính kh thi là dùng ki m m nh phá hu . Cơ s khoa h c c a phương pháp này như sau:
V m t c u trúc, các h p ch t Ph tpho h u cơ bao gi cũng ch a g c thu phân, như v y v nguyên t c các thu c này ch t n t i t do trong t nhiên trong m t kho ng th i gian nh t nh có hi u l c tr sâu h i. Khi nhóm thu phân b thay th b ng nhóm OH thì tính c h i c a h p ch t Ph tpho h u cơ bân u b m t i. Sau khi b thu phân các nhóm còn l i trên nguyên t photpho là các nhóm ankoxy hay amino cũng d dàng b thu phân do các c trưng c u t o c a chúng d n n s t o thành axit H3PO4 b n v ng không c h i. * i v i Parathion-methyl ph n ng thu phân x y ra như sau: (CH3O)2PS - O - p - C6H4 - NO2 + 2NaOH (CH3O)2PSONa + O2N - p - C6H4- ONa + H2O 2(CH3O)2PSONa + 4NaOH+O2 (t không khí) 2Na3PO4 + 4CH3OH + 2S¯ T t c các s n phNm thu phân ngoài không khí như Na3PO4, CH3OH, S không c h i cho môi trư ng d b chuy n hoá dư i tác d ng c a vi khuNn, tr p-nitrophenol có tính c nh c n lo i b kh i môi trư ng. * i v i methamidophos, ph n ng thu phân x y ra như sau: (CH3O)PO(NH2)SCH3+2NaOH (CH3O)PO(NH2)+ONa+CH3SNa+H2O Ti p theo là ph n ng thu phân c a nhóm este c a s n phNm thu phân c a quá trình trên: (CH3O)PO(NH2)ONa + NaOH PO(NH2) (ONa)2+CH3OH PO(NH2) (ONa)2 có th b thu phân trong môi trư ng ki m nhưng t c ph n ng ch m và ph c t p. Nó d dàng b thu phân trong môi trư ng axit như sau: (NaO)2PONH2 + H+ + H2O H3PO4 + NH3 H2PO4- NH+4 * i v i monocrotophos, ph n ng thu phân x y ra như sau: (CH3O)2PO-O-C(CH3)=C(CONHCH3)H + 2H2O (CH3O)2PO(OH)+ OHC-CH(CH3)-COOH+CH3NH2 este trung gian (CH3O)2PO(OH) b thu phân ti p t c cho ta Na3PO4: (CH3O)2PO(OH)+3NaOH Na3PO4 + 2CH3OH + H2O 3.2.2. K thu t tiêu hu : - Công tác chuNn b : + ChuNn b trang b phòng h lao ng: qu n áo b o h , ng, găng tay cao su, m t n phòng c, phương án sơ c u cho ngư i nhi m c (chú ý khâu chuNn b này ph i r t
chu áo nh t là khi tiêu hu lư ng l n thu c BVTV Ph tpho h u cơ t vài trăm lít tr nên). + ChuNn b d ng c tiêu hu : xô nh a, ch u nh a, phuy nh a (s t) que khu y... + ChuNn b hoá ch t v t li u: xút công nghi p, vôi b t, than ho t tính, v i thô, ngu n nư c c p cho pha dung d ch xút và phòng h lao ng trong quá trình tiêu hu , t m nilon, bao nilon. + H chôn l p s n phNm sau tiêu hu có th t ngay nơi tiêu hu ho c cách xa. H sâu 3m, còn chi u dài, chi u r ng tuỳ thu c lư ng s n phNm ư c chôn, làm sao s n phNm chôn l p ph i cách m t b ng (c t 0) t 1,5 - 2m. H chôn l p ph i ào xa nơi dân cư, xa ngu n nư c sinh ho t, xung quanh thành h ư c bao b c hai ba l p nilon ch ng th m. áy h lót 2-3 l p nilon ch ng th m và ph l p than ho t tính dày 10 cm. - Cách tiêu hu : - Ti n hành cân t ng lo i thu c tính lư ng NaOH (xút), lư ng than ho t tính và các hoá ch t v t li u khác cho vi c tiêu hu , quá trình tiêu hu ư c c th hoá như sau: Tiêu hu parathion-methyl: - ơn v tính: Lư ng Parathion-methyl c n thiêu hu : 10 kg NaOH r n k thu t: 3,1 kg Axit HCl 1:1 2,0 lít Than ho t tính: 2,0 kg Xô nh a 20 lít: 3 chi c V i thô: 1 m2 G y tre dài 2m: 1 chi c Nư c gi ng. Gi y pH - Phá hu thu c: Pha dung d ch NaOH n ng 1M: L y 3,1 kg NaOH r n trên cho vào 75 lít nư c, khu y m nh cho tan h t NaOH. t t dung d ch NaOH vào lư ng thu c BVTV trên và khu y m nh. Sau khi h t lư ng dung d ch NaOH vào lư ng thu c BVTV l i khu y ti p t 3 n 4 gi n a. Sau ó axit hoá h n h p b ng axit HCl 1:1 n pH = 5-6. yên cho tách l p, g n ph n nư c trong qua l p than ho t tính cho nư c l c
ch y ra môi trư ng (theo hình v dư i). Than bNn và c n l ng ư c cho vào bao nilon và cho vào h chôn ã chuNn b như trên. Hình v L p v i thô L p than ho t tính L p v i thô Nư c th i công nghi p Xô nh a C nt a trên là cách tiêu hu cho 10 kg thu c parathion-methyl v i lư ng thu c thu gom ư c b t kỳ P kg s làm theo sơ sau: P kg NaOH 3,29 Parathin-menthyl Pkg 25P lit H2O 3,29 Dung d ch HCl 1:1
Tr n dd NaOH v i thu c BVTV, khu y 4h Trung hoà v pH = 5 - 6 G n l p than ho t tính Nư c g n Th i ra môi trư ng Chôn l p c n và than ho t tính b ô nhi m T ng chi phí v t tư cho vi c tiêu hu 10kg thu c vào kho ng 150.000 ng. Tiêu hu Methamidophos: - ơn v tính; Lư ng methamidophos: 10 kg Lư ng NaOH r n k thu t: 5,7 kg Lư ng H2O2: 3,0 lít Lư ng vôi b t: 5,0 kg Ch u nh a 20 lít G y tre dài 2 m: 1 chi c Nư c gi ng. - Phá hu thu c: Pha dung d ch NaOH n ng 1M: L y 5,7 kg NaOH r n cho t t vào 140 lít nư c, khu y cho tan h t NaOH. t t dung d ch NaOH thu ư c vào lư ng thu c BVTV khu y m nh cho tan h t thu c. Khu y ti p 4h n a. Cho lư ng H2O2 trên vào h n h p ph n ng. Sau khi cho h t lư ng H2O2, ti p vào h n h p ó 5,0 kg vôi b t.
Khu y u. yên cho l ng, g n b nư c trong ra môi trư ng. C n cho vào túi nilon và chôn như ã nói ph n trên. trên là cách tiêu hu 10 kg thu c, còn v i lư ng thu c b t kỳ P kg thì làm như sau: H2O2 30% Nư c vôi Th i môi trư ng Ôxy hoá Nư c g n Ca3(PO4)2 CaSO4 C n em chôn 80P kg NaOH 141,13 Methamidophos Pkg 2000P lit H2O
141,13 Tr n dd NaOH v i thu c BVTV NH3 Tiêu hu Monocrotophos - ơn v tính Lư ng monocrotophos c n tiêu hu : 10 kg C n lư ng NaOH r n k thu t: 3,6 kg CaOCl2: 3,0 kg Xô nh a 10 lít: 1 chi c Ch u nh a 20 lít: 1 chi c G y tre dài 2,0 m: 1 chi c - Phá hu thu c: Pha dung d ch NaOH 1M: L y 3,6 kg NaOH r n cho t t vào 90 lít nư c, khu y cho n tan h t NaOH. t dung d ch NaOH thu ư c vào lư ng thu c BVTV, khu y m nh cho n tan h t thu c, khu y ti p thêm 4h n a. Sau ó lư ng CaOCl2 vào h n h p. Khu y u r i yên. G n nư c th i ra môi trư ng (hình v dư i) c n bã cho vào túi nilon r i chôn như ã nói trên. V i m t kh i lư ng b t kỳ P kg thu c monocrotophos c n tiêu hu thì làm như sau; P kg NaOH 2,79 Monocrotophos Pkg 25P
lit H2O 2,79 Thu phân 4 h Ôxy hoá -CHO thành -COONa CaOCl2 G n Bã cho vào ni lông em chôn Nư c g n th i ra môi trư ng 3.3. X lý bao bì ch a thu c BVTV ph tpho h u cơ: Các chai l ch a thu c BVTV sau khi ã l y h t thu c ưa tiêu hu ph i ti n hành kh c b ng cách ngâm vào dung d ch xút 5% qua êm. Sau ó tráng k b ng nư c vài l n, phơi n ng gió cho khô, phân lo i : - Chai thu tinh chuy n cho các lò n u thu tinh s n xu t l i bao bì ng hoá ch t, thu c tr sâu. - Chai nh a ư c chuy n cho các cơ s tái ch bao bì ng hoá ch t, thu c tr sâu. Chú ý: - Tuy t i c m s d ng các lo i bao bì này làm nguyên li u cho các cơ s s n xu t bao bì ng th c phNm, thu c ho c d ng c gia ình. - N u lư ng bao bì ít, sau khi x lý em chôn l p luôn cùng s n phNm tiêu hu . - Nư c r a bao bì và d ch xút ngâm bao bì ph i ư c x lý b ng cách cho ch y qua l p than ho t tính trư c khi th i ra môi trư ng. Than ho t tính ã dùng x lý trong các quá trình nói trên ph i ư c chôn l p cùng s n phNm tiêu hu .
4. ánh giá ô nhi m môi trư ng khu v c sau khi tiêu hu C n thu th p m t s m u ki m tra m c ô nhi m môi trư ng t i khu v c sau khi tiêu hu , bao g m: - M u nư c r a bao bì: 5 m u -M u t b m t h chôn l p s n phNm: 5 m u - M u lá cây xung quanh khu v c tiêu hu sau 1 tu n: 3 m u T t c các m u ư c óng gói trong chai nh a, túi ni lon ký mã hi u y ,g iv phòng thí nghi m phân tích.