Quyết định số 3384/QĐ-BYT

Chia sẻ: Son Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

101
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyết định số 3384/QĐ-BYT của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành Hướng dẫn quy trình kỹ thuật đặt máy trợ thở tạo áp lực dương liên tục (CPAP-KSE) ở trẻ sơ sinh

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quyết định số 3384/QĐ-BYT

B YT C NG HÒA XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM ------- Đ c l p – T do – H nh phúc -------------- S : 3384/QĐ-BYT Hà N i, ngày 10 tháng 09 năm 2008 QUY T Đ NH V VI C BAN HÀNH HƯ NG D N QUY TRÌNH K THU T Đ T MÁY TR TH T O ÁP L C DƯƠNG LIÊN T C (CPAP-KSE) TR SƠ SINH B TRƯ NG B YT Căn c Ngh đ nh s 188/2007/NĐ-CP ngày 27/12/2007 c a Chính ph quy đ nh ch c năng, nhi m v và cơ c u t ch c B Y t ; Xét Biên b n h p H i đ ng chuyên môn nghi m thu Hư ng d n quy trình k thu t đ t máy tr th t o áp l c dương liên t c (CPAP-KSE) tr sơ sinh ngày 08 tháng 8 năm 2008; Theo đ ngh c a C c trư ng C c Qu n lý Khám, ch a b nh – B Y t ; QUY T Đ NH: Đi u 1. Ban hành kèm theo Quy t đ nh này “Hư ng d n quy trình k thu t đ t máy tr th t o áp l c dương liên t c (CPAP-KSE) tr sơ sinh”. Đi u 2. “Hư ng d n quy trình k thu t đ t máy tr th t o áp l c dương liên t c (CPAP-KSE) tr sơ sinh” áp d ng cho t t c các cơ s khám, ch a b nh có s d ng máy CPAP-KSE dành cho tr sơ sinh. Đi u 3. Quy t đ nh này có hi u l c sau 15 ngày k t ngày ký, ban hành. Đi u 4. Các Ông, Bà: Chánh Văn phòng B , C c trư ng C c Qu n lý Khám, ch a b nh – B Y t ; Giám đ c các B nh vi n, vi n có giư ng b nh tr c thu c B Y t , Giám đ c s y t các t nh, thành ph tr c thu c trung ương, Th trư ng y t các ngành ch u trách nhi m thi hành Quy t đ nh này. KT. B TRƯ NG Nơi nh n: TH TRƯ NG - Như Đi u 4; - B trư ng Nguy n Qu c Tri u (đ báo cáo); - Các Đ/c Th trư ng (đ bi t); - Các V , C c thu c B Y t ; - Thanh tra B Y t ; - Website B Y t ; Nguy n Th Xuyên - Phòng HCQT II (51 Ph m Ng c Th ch – TpHCM); - Lưu: VT, KCB. HƯ NG D N QUY TRÌNH K THU T S D NG MÁY T O ÁP L C DƯƠNG LIÊN T C (CPAP-KSE) TR SƠ SINH (Ban hành kèm theo Quy t đ nh s : 3381/QĐ-BYT ngày 10 tháng 9 năm 2008 c a B trư ng B Yt ) I. Đ I CƯƠNG 1. Máy và phương ti n s d ng: Máy CPAP g m h th ng t o ra m t dòng lưu lư ng khí cung c p liên t c cho ngư i b nh trong su t chu kỳ th và m t d ng c t o PEEP b ng c t nư c đ t cu i đư ng th đ t o ra áp l c dương trên đư ng th (bubble CPAP) ho c b ng van Benvenist (Sơ đ xem Ph l c 1). CPAP là h th ng dòng liên t c t o ra áp l c dương trong đư ng th như không có van và không có b ph n c m nh n áp l c. 2. Đ nh nghĩa:
Th áp l c dương liên t c (CPAP) là phương pháp h tr hô h p cho tr sơ sinh b suy hô h p v n còn th t nhiên b ng cách duy trì m t áp l c dương đư ng th liên t c su t chu kỳ th . 3. M c đích: Th CPAP giúp cho tr suy hô h p v n còn th t nhiên luôn có m t áp l c dương liên t c trên đư ng th giúp các ph nang không b x p cu i thì th ra do đó làm tăng dung tích khí c n ch c năng, tăng trao đ i khí, c i thi n tình tr ng oxy máu. 4. Nguyên lý và k thu t th CPAP a. Lo i CPAP Th CPAP có hai lo i: (1) H th ng dòng liên t c (continous flow system) là m t dòng khí liên t c t o ra m t áp l c dương trong h th ng nhưng không có van và không có nh n c m áp l c cho nên có th khí trong đư ng th gi m hơn v i m c CPAP đã đ t. (2) H th ng dòng yêu c u (demand flow system) đư c dùng trong h u h t các thi t b hô h p hi n đ i. Lo i này có m t van nh n c m áp l c đ t trên đư ng th vào. Khi hít vào áp l c dương đư ng th gi m, van này m ra đ cung c p đ lư ng khí đ duy trì CPAP, khi m ra van này đóng l i đ ng ng cung c p khí và làm cho áp l c th ra không tăng. Có nhi u lo i máy CPAP đư c áp d ng trên th gi i: S khác bi t c a các lo i máy này ch là b ph n PEEP. Có th t o PEEP b ng c t nư c (bubble CPAP), t o PEEP b ng van lò xo ho c t o PEEP b ng van Benvenist … Phương pháp th CPAP: Có nhi u phương pháp th CPAP không xâm nh p như G ng mũi (nasal prong CPAP) và ng thông mũi m t bên (nasopharyngeal tube NPCPAP), th qua m t n (mask CPAP), th qua l u (hood CPAP). Máy th CPAP s d ng phương pháp th qua ng thông mũi m t bên và g ng mũi. Tài li u này hư ng d n quy trình k thu t th CPAP t o PEEP b ng c t nư c đơn gi n (CPAP- KSE) và dùng van Benvenist. b. K thu t th CPAP • Ưu đi m: - C i thi n hô h p: Gi m công hô h p, gi m nh p th , nh p tim c i thi n khí máu. - Phòng và đi u tr x p ph i: C i thi n thông khí và tư i máu, gi m shunt ph i trái do CPAP làm giãn các ph qu n nh nên đ m rãi d t ng ra ngoài. - Gi m s c n thi t dùng FiO2 cao: Nên tránh ng đ c oxy, gi m nguy cơ lo n s n ph qu n ph i, b nh lý võng m c sơ sinh. - Gi m nhu c u đ t n i khí qu n th máy: Gi m đư c các bi n ch ng do th máy, gi m nguy cơ viêm ph i b nh vi n. - Gi m th i gian th máy, giúp rút n i khí qu n s m, tránh đ t l i n i khí qu n do cai máy v i CPAP hi u qu hơn so v i phương pháp th oxy qua ng n i khí qu n. • Như c đi m: - Kh năng h tr cơ hô h p h n ch . - Không dùng khi có suy hô h p m t bù. - Không hi u qu khi tr có đ ng đ m dãi nhi u. II. CH Đ NH: 1. Suy hô h p th t b i v i th oxy qua canul mũi: Đánh giá suy hô h p d a vào khí máu (n u có) khi đ bão hòa oxy SpO2 < 90% ho c PaO2 < 50mmHg. Ho c d a vào d u hi u lâm sàng suy hô h p: Ngư i b nh v n còn ít nh t m t trong các d u hi u sau: + Th nhanh > 60 l n/phút.
+ Rút lõm ng c + Th rên thì th ra. + Tím tái. 2. Cơn ng ng th tr sơ sinh non tháng (< 20 giây) 3. X p ph i 4. B nh màng trong 5. Viêm ph i hít phân su 6. Viêm ph qu n ph i 7. Phù ph i 8. M m khí qu n (tracheal malacia) ho c m t s các b t thư ng tương t đư ng hô h p dư i III. CH NG CH Đ NH: 1. Ng ng th dài, li t cơ hô h p 2. Tăng ti t đ m rãi nhi u, quánh dính 3. Tràn khí màng ph i chưa d n lưu 4. Thoát v hoành, tràn d ch màng tim 5. Kén khí ph i b m sinh 6. S c gi m th tích 7. R i lo n ý th c n ng tr không h p tác 8. Ng t n ng, xu t huy t não màng não, tăng áp l c n i s 9. Nhi m khu n, ho i t mũi và vách mũi. IV. CÁC BƯ C TI N HÀNH: 1. Chu n b ngư i b nh: - Hút mũi mi ng s ch. - C đ nh ngư i b nh. 2. D ng c th CPAP 1. Máy CPAP – KSE: - Ngu n khí: Ôxy, khí nén và b ph n tr n khí. - Bình làm m, m và h th ng dây d n. - B ph n ki m soát nhi t đ , đ m. b. G ng mũi: Có hai lo i: (1) g ng mũi hai bên (nasal prong NCPAP) và (2) ng thông mũi m t bên (nasopharyngeal tube NPCPAP). (tùy đi u ki n c a t ng nơi s n có lo i nào có th s d ng lo i đó cho phù h p). Lưu ý: - Khi ch n g ng mũi ph i phù h p cân n ng, tu i thai sao cho khi đ t cho tr sơ sinh ph i v a khít l mũi, tránh th t thoát khí. Khi dùng NPCPAP, mũi bên đ i di n nên dùng m t ng thông d dày đ tránh th t thoát khí. c. ng thông d dày s 6, 8 d. G c th m d u paraphin đ bôi trơn ng thông. đ. B ng dính c t hình ch H đ c đ nh. e. Máy đo đ bão hòa oxy SpO2 (pluse oxymeter) (n u có)
3. K thu t ti n hành: Bư c 1: Đ nư c vào bình làm m, m và bình t o áp l c ngang m c v ch đ đánh d u trên bình. Ki m tra h th ng dân d n đ m b o kín. Bư c 2: Ch n áp l c ban đ u khi th g ng mũi: 5cmH2O Ch n áp l c ban đ u khu th ng mũi m t bên: 7cm H2O Bư c 3: Xác đ nh t ng lưu lư ng khí (Q t ng = Q oxy + Q khí tr i) b ng cách v n tăng d n lưu lư ng k c a c t oxy, c t khí tr i khóa l i, cho đ n khi nhìn th y b t khí trong bình t o áp l c s i liên t c, như v y là xác đ nh đư c Q t ng (Q t ng ph thu c cân n ng ngư i b nh, tình tr ng suy hô h p). Bư c 4: Ch n FiO2 ban đ u Ch n t l oxy trong khí hít vào (FiO2): Tùy tình tr ng suy hô h p (d a vào b ng tính n ng đ oxy) (xem ph l c). - Ngư i b nh tím tái đ t FiO2 = 100% trong vòng 30 phút, gi m ngay FiO2 xu ng khi có th đ duy trì SpO2 t 88 - 95%. N u không có máy đo đ bão hòa oxy có th áp d ng theo kinh nghi m sau: cho th CPAP v i oxy 100% trong 30 phút, sau 1 gi gi m FiO2 xu ng 80% trong 3 gi , 60% trong 6 gi và 40% trong vài ngày ti p theo. - Ngư i b nh khác ch n FiO2 = 40% Bư c 5: Đ t g ng mũi hai bên ho c ng thông mũi m t bên sao cho khít vào l mũi tránh th t thoát khí. * Đ t ng thông mũi m t bên (nasopharyngeal tube NPCPAP) Tr < 1000g: ch n ng thông có đư ng kính trong 2,5mm Tr t > 1000 – 1999g: Ch n ng thông có đư ng kính trong 3mm-3,5mm Tr > 2000g: Ch n ng thông có đư ng kính trong 3,5 mm – 4 mm Lưu ý: - Khi dùng ng thông m t bên chi u sâu c a ng b ng chi u dài ng thông đo t cánh mũi đ n dái tai. - Đ t m t ng thông d dày bên mũi đ i di n. * Đ t ng thông mũi hai bên (nasal prongs NCPAP) Lưu ý: ng thông ph i v a khít mũi, tránh rò r khí ra ngoài, c đ nh ch t không đ g ng mũi tu t ra ngoài (vì chi u dài g ng mũi ch 1 cm d tu t ra kh i l mũi) Bư c 6: N i máy CPAP v i ngư i b nh Theo dõi sát và đánh giá l i tình tr ng ngư i b nh sau 30 phút Bư c 7: Đi u ch nh máy CPAP KSE theo đáp ng ngư i b nh • Đi u ch nh FiO2 (duy trì SpO2 88-95%) Khi ngư i b nh chưa n đ nh v lâm sàng và SpO2 c n tăng FiO2: t 5-10% sau 15- 30 phút. Nên gi FiO2 < 60% đ tránh tai bi n oxy li u cao b ng cách n u áp l c còn th p < 10 cm H2O nên tăng d n áp l c và duy trì FiO2 dư i 60%. Khi n đ nh v lâm sàng và SpO2 c n gi m d n FiO2 10-20% cho đ n khi FiO2 < 30- 40% trư c khi ng ng CPAP. • Đi u ch nh áp l c Khi ngư i b nh chưa n đ nh v lâm sàng và SpO2 tăng d n áp l c t 1-2cmH2O sau 15-30 phút. T i đa không quá 10 cm H2O đ tránh các bi n ch ng. Khi ngư i b nh n đ nh, n u áp l c > 6 cm H2O ph i gi m d n áp l c m i 1-2 cm
H2O cho đ n ≤ 6 cm H2O trư c khi ng ng CPAP. Trong trư ng h p cai máy th , nên b t đ u th CPAP qua n i khí qu n (áp l c không vư t quá 8 cm H2O khi th CPAP qua n i khí qu n). Rút n i khí qu n, th CPAP qua mũi khi ngư i b nh di n bi n lâm sàng t t lên. Th i gian th CPAP qua n i khí qu n không kéo dài quá 1 -2 gi đ i v i tr đ non. 4. Đánh giá k t qu : a. Ch đ nh ng ng th CPAP khi: - Nh p th nh p tim tr l i bình thư ng - H t co rút l ng ng c và di đ ng ngư c chi u ng c – b ng - SpO2 ≥ 92 – 95%. - Xquang: ph i n t t - Khí máu: 7,34 ≤ pH ≤ 7,45; PaO2 > 60 mmHg, pCO2 < 45 mmHg b. Th t b i CPAP: Khi ngư i b nh th CPAP v i FiO2 > 60% và PEEP ≥ 6cmH2O (th g ng mũi) ho c PEEP ≥ 10cm H2O (th ng thông mũi m t bên) mà ngư i b nh còn có d u hi u: - Cơn ng ng th dài trên 20 giây kèm ch m nh p tim. - Ng ng th dài. - Tím tái, tăng co rút l ng ng c, nh p tim, nh p th tăng lên. - SpO2 < 85% trên 3 l n/1 gi liên t c. - Khí máu: pH < 7,25 PaO2 < 50mmHg, pCO2 > 60mgHg. V. BI N CH NG 1. T c ng 2. Cơn nh p tim ch m 3. Tràn khí màng ph i 4. Nhi m khu n t i ch : loét mũi, ho i t vách mũi 5. Chư ng b ng VI. THEO DÕI: 1. Tình tr ng suy hô h p: màu s c da, di đ ng l ng ng c, co rút l ng ng c, SpO2 và khí máu (n u có). 2. Ki m tra ng thông mũi, hút đ m rãi thư ng xuyên. 3. Ki m tra FiO2 khí th vào, gi m th p nh t khi có th mà v n đ t SpO2 > 92-95%. 4. Không có SpO2 thì d a vào d u hi u lâm sàng: màu da, co rút l ng ng c, nh p th … 5. Ki m tra m c nư c trong các bình làm m, và bình t o áp l c luôn v ch đ theo quy đ nh. 6. Ki m tra b ph n ki m soát nhi t đ đ m luôn tr ng thái ho t đ ng. 7. Ti t khu n h th ng sau m i 48 gi s d ng KT. B TRƯ NG TH TRƯ NG Nguy n Th Xuyên
PH L C 1. SƠ Đ H TH NG CPAP-KSE (Ban hành kèm theo Quy t đ nh s : 3380/QĐ-BYT ngày 10 tháng 9 năm 2008 c a B trư ng B Yt ) 1. Sơ đ h th ng: Đ ng h đo áp l c ngư i b nh 2. D ng c PEEP b ng c t nư c T o PEEP b ng cách dùng c t nư c đơn gi n PH L C 2. QUY TRÌNH TI T KHU N MÁY CPAP-KSE (Ban hành kèm theo Quy t đ nh s : 3381/QĐ-BYT ngày 10 tháng 9 năm 2008 c a B trư ng B Yt ) I. M C ĐÍCH: 1. Bi t tháo l p CPAP. 2. V sinh máy và b o qu n máy CPAP. 3. Máy CPAP g m có: Lưu lư ng k , b tr n n ng đ oxy, b đi u khi n đi n, máy t o áp l c, 2 bình th y tinh (bình 1: t o áp l c bình có nút 1 l h ng và 1 c t áp l c có v ch, bình 2 làm m, làm m). II. D NG C R A CPAP: - Máy r a g m ch u g n v i vòi máy bơm nư c. - Van x nư c dư i đáy ch u - Dung d ch kh khu n viên PRECEP ho c cloramin 5% - Ch i r a chai - Khăn lau s ch - Xà phòng III. THAO TÁC THÁO MÁY CPAP:
- Tháo dây d n oxy t h th ng tr n khí nén và oxy v i chai làm m. - Tháo dây d n đi n t bình t i n áp. - Nh c toàn b chai và dây máy ra kh i máy. - Tháo dây d n đi n làm m ra kh i dây máy. - Tháo n p chai và đ h t nư c trong bình. VI. TI N HÀNH V SINH MÁY CPAP: - Đ nư c s ch vào ch u và pha dung d ch kh trùng vào ch u r a. - Đ t giá treo bình lên ch u r a n i h th ng dây v i bơm nư c đ đ m b o nư c tu n hoàn liên t c trong lòng dây d n khi r a (th i gian 1 – 2 gi ). - Sau đó tháo dây máy ra kh i máy bơm. - Dùng ch i r a s ch các bình b ng nư c xà phòng. - X dây máy và bình nư c dư i vòi nư c s ch trong 30 phút. - Úp ngư c bình nơi s ch, dây đư c treo lên ho c xì khô. - Lau s ch các chân máy và n áp b ng khăn lau s ch t m dung d ch kh trùng. - Dây đi n làm m đư c lau b ng khăn s ch khu n và lau c n 70 đ . (Tuy t đ i không ngâm trong dung d ch sát khu n) V. CÁCH L P Đ T MÁY CPAP: - Sau khi ti t khu n bình và dây máy đã khô ti n hành l p đ t - Đ nư c s ch vào 2 bình các m c v ch đã đư c đánh d u. - Đ t hai bình theo th t bình áp l c trư c bình m, m sau vào máy. - Lu n dây làm m vào dây máy và n p vào bình làm m. - L p dây d n đi n t bình làm m, m vào n áp. - L p dây máy vào bình áp l c. - L p dây d n oxy vào h th ng oxy. Chú ý: - Bình và dây máy sau khi ti t khu n ph i đ khô m i l p đ t. - Dây đi n không đư c ngâm vào dung d ch sát khu n. - Nh ng nơi có đi u ki n nên g i xu ng trung tâm ti t khu n đ h p s y theo đúng quy trình ti t khu n máy. - Ti t khu n máy sau 48 gi s d ng. PH L C 3. CÁCH TÍNH N NG Đ OXY C A KHÍ TH VÀO (FiO2) THEO LƯU LƯ NG KHÍ NÉN VÀ LƯU LƯ NG OXY 100% (Ban hành kèm theo Quy t đ nh s : 3381/QĐ-BYT ngày 10 tháng 9 năm 2008 c a B trư ng B Yt ) Cách 1: S d ng bi u đ
Cách 2: S d ng b ng Lưu lư ng khí nén (21%) (lít/phút) Lưu lư ng Oxy 100% (lít/(phút) 1 2 3 4 5 6 7 1 61 47 41 37 34 32 31 2 74 61 53 47 44 41 39 3 80 68 61 55 51 47 45 4 84 74 66 61 56 53 50 5 87 77 70 65 61 57 54 6 89 80 74 68 64 61 57 7 90 82 76 71 67 64 61