Quyết định số 354/2002/QĐ-BYT

Chia sẻ: Son Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

71
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyết định số 354/2002/QĐ-BYT về việc ban hành bản hướng dẫn chuẩn đoán, xử trí và phòng ngộ độc cá Nóc do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quyết định số 354/2002/QĐ-BYT

B YT C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM ******** c l p - T do - H nh phúc ******** S : 354/2002/Q -BYT Hà N i, ngày 06 tháng 2 năm 2002 QUY T NNH C A B TRƯ NG B Y T S 354/2002/Q -BYT NGÀY 06-2-2002 V VI C BAN HÀNH B N HƯ NG D N CH N OÁN, X TRÍ VÀ PHÒNG NG C CÁ NÓC B TRƯ NG B YT Căn c Ngh nh 68/CP ngày 11-10-1993 c a Chính ph quy nh ch c năng, nhi m v , quy n h n và t ch c b máy B Y t ; Theo ngh c a V trư ng V i u tr , C c trư ng C c Qu n lý ch t lư ng v sinh an toàn th c ph m; QUY T NNH: i u 1. Nay ban hành kèm theo Quy t nh này b n hư ng d n chNn oán, x trí và phòng ng c cá Nóc. i u 2. Hư ng d n chNn oán, x trí và phòng ng c cá Nóc ư c áp d ng trong t t c các cơ s khám ch a b nh c a Nhà nư c, bán công, dân l p, tư nhân và các cơ s khám ch a b nh có v n u tư nư c ngoài. i u 3. Quy t nh này có hi u l c sau 15 ngày, k t ngày ký ban hành. Các quy nh trư c ây trái v i quy nh trong Quy t nh này u bãi b . i u 4. Chánh Văn phòng, Chánh thanh tra, V trư ng V i u tr , V trư ng các v c a cơ quan B Y t , C c trư ng C c Qu n lý ch t lư ng v sinh an toàn th c phNm, Giám c S y t các t nh, thành ph tr c thu c Trung ương, Giám c các b nh vi n, các vi n có giư ng b nh tr c thu c B Y t , th trư ng y t các ngành, ngư i ng u các cơ s khám ch a b nh c a Nhà nư c, tư nhân, bán công, dân l p, v n u tư nư c ngoài ch u trách nhi m thi hành quy t nh này. Lê Ng c Tr ng ( ã ký)
HƯ NG D N CH N OÁN, X TRÍ VÀ PHÒNG NG C CÁ NÓC (Ban hành kèm theo Quy t nh s 354/2002/Q -BYT ngày 06-2-2002 c a B trư ng B Y t ). Ng c do ăn cá Nóc ang là v n b c xúc hi n nay. S ngư i ăn cá Nóc b ng c cá Nóc ngày m t tăng, t l t vong cao (t i 60%). Ng c cá Nóc thư ng g p nh t các t nh mi n Trung như: Hà Tĩnh, Qu ng Bình, Qu ng Tr n Phú Yên, quy Nhơn, Qu ng Ngãi... th m chí ngay t i Hà N i và m t s t nh không có b bi n do ăn ph i cá Nóc khô và cá Nóc ông l nh.... b o v s c kho và tính m ng c a nhân dân, B Y t hư ng d n chNn oán, x trí và phòng ng c cá Nóc như sau: I. I CƯƠNG 1- Cá Nóc (có nơi g i là cá cóc, cá b ng bi n, cá ùi gà) v i hàng trăm loài trên th gi i: M (g i là Pufferfish), Nh t B n (g i là Fugu fish).... Vi t Nam g n 70 loài khác nhau. - Cá Nóc s ng nư c m n nhi u hơn nư c ng t. - Lo i cá Nóc c ngư i dân ăn thư ng có thân 4 - 40 cm, ch c, vNy ng n, u to, m t l i, th t tr ng. Ch t c c a cá t p trung da, ru t, gan, cơ b ng, tinh hoàn và nhi u nh t tr ng cá, vì v y con cái c hơn con c và c bi t mùa cá tr ng. Ch t c ó g i là TETRODOTOXIN (TTX). 2- Ch t c tetrodotoxin (TTX) C11 H17 08 N3 nói trên: là ch t c th n kinh, r t c, gây t vong cao, ch t này cũng ư c phân l p t m t s lo i vi khuNn: Epiphytic bacterium, vibrio species, pseudomonas species (Yasumoto 1987), da và n i t ng con sa giông, kỳ nhông, b ch tu c vòng xanh... - Tetrodotoxin không ph i là Proteine, tan trong nư c, không b nhi t phá hu , n u chín hay phơi khô, s y, c ch t v n t n t i (có th b phân hu trong môi trư ng ki m hay acid m nh). - Tetrodotoxin ư c phát hi n b i th nghi m sinh h c v i chu t hay phương pháp quang ph huỳnh quang, s c khí l p m ng, s c khi l ng cao áp. 3- Cơ ch gây c TTX: c ch ho t ng bơm kênh Na+ và K+ qua màng t bào th n kinh cơ, ng ng d n truy n TK - cơ gây li t cơ xương, cơ hô h p... - Sau khi ăn cá Nóc có TTX, ch t c này h p th nhanh qua ư ng ru t, d dày trong 5-15 phút. nh cao TTX trong máu là 20 phút và th i ti t qua nư c ti u sau 30 phút t i 3-4 gi . Ăn cá Nóc có TTX t 4-7g s gây ra tri u ch ng ng c. Theo cơ quan qu n lý thu c và th c phNm M , li u t vong i v i ngư i là 1-2mg. 4- Nguyên nhân t vong do ng c cá Nóc là li t cơ hô h p và h huy t áp. II- CH N OÁN
1- D ch t h c: Có ăn cá Nóc (trư c ó 5 phút n 3-4 gi ). 2- Tri u ch ng: 2.1- Tri u ch ng nh : Xu t hi n s m sau ăn cá Nóc (tươi, khô, m m cá) t 5-10 phút, mu n hơn có th n 3 gi : - Tê lư i, mi ng, môi, m t, tê ngón và bàn tay, ngón chân và bàn chân. - au u, vã m hôi. - au b ng, bu n nôn và nôn, tăng ti t nư c b t. 2.2- Tri u ch ng n ng: - Lo n ngôn, m t ph i h p, m t l . - Y u cơ, li t cơ ti n tri n, suy hô h p, tím, ng ng th , co gi t. - M ch ch m, huy t áp h và hôn mê. Có th xu t hi n: Tăng huy t áp do thi u ô xy ho c ngư i b nh ã có b nh tăng huy t áp t trư c. 3- Xét nghi m: Xác nh c t Tetrodotoxine (n u có i u ki n). 4- ChNn oán phân bi t: V i các trư ng h p d ng ho c s c ph n v do ăn b t kỳ lo i cá bi n ho c th c phNm khác. Các trư ng h p này có các tri u tr ng sau: Khó th ki u hen, m ch tăng, h huy t áp, r i lo n tiêu hoá, da ng a ngay sau khi ăn. III- HƯ NG D N X TRÍ 1- T i nơi ăn cá: Ngay khi có d u hi u u tiên: tê môi, tê tay (ngư i b nh v n còn t nh). 1.1- Gây nôn, phòng b nh nhân b s c ( b nh nhân n m tư th nghiêng, u th p). 1.2- Than ho t (b t hay nhũ): Ngư i l n: U ng 30g + 250 ml nư c s ch qu y u. Tr 1-12 tu i: U ng 25g pha v i 100-200 ml nư c s ch qu y u. Tr dư i 1 tu i: U ng 1g/kg pha v i 50ml nư c s ch qu y u. Có th cho ngư i l n và tr em trên 12 tu i u ng 1 l than ho t nhũ 30 ml. ưa ngư i b nh n b nh vi n.
U ng than ho t s m trong vòng 1 gi sau khi ăn cá s có hi u qu cao, lo i b ch t c, ch ng ch nh khi ngư i b nh ã hôn mê hay r i lo n ý th c. 1.3- N u ngư i b nh có r i lo n ý th c, hôn mê, th y u ho c ng ng th , tím: th i ng t mi ng hay mi ng mũi ho c qua canun Mayo hai chi u. 2- Trên xe c p c u: 2.1- m b o hô h p: - b nh nhân n m nghiêng, u th p tránh s c. - Th ô xy và bóp bóng (ambu) n u b nh nhân tím và ng ng th , t n i khí qu n, bơm bóng chèn (n u có i u ki n) tránh s c. 2.2- m b o huy t ng: - Duy trì huy t áp trên 90 mmHg: truy n d ch Natriclorua 0,9% ho c Glucose 5%. - N u nh p tim ch m dư i 60 l n/phút: Atropin sunphat ng 0,25mg/ml, li u dùng 0,5- 1,5 mg, tiêm tĩnh m ch, c 5-10 phút tiêm nh c l i m t l n, duy trì nh p tim trên 70 l n/phút. - N u vô tâm thu: Ngư i l n: tiêm tĩnh m ch Atropin sunphat ng 0,25mg/ml, c 5 phút tiêm nh c l i m t l n. Tr nh t 1-12 tu i tiêm tĩnh m ch 0,02 mg/kg, c 5 phút tiêm nh c l i m t l n, tiêm tĩnh m ch, t ng li u t i a 1 mg. Tr trên 12 tu i t ng li u 2 mg. - N u huy t áp h mà truy n d ch huy t áp không c i thi n: Ti p t c truy n Dopamine hydrocholoride 40m/ml ng 5 ml + 250 NaCl 0,9% ho c Glucose 5% v i li u 3-10 mg/kg/phút, ho c k t h p norepinephrin (Noradrenalin) li u 0,1-0,3 mg/kg/phút duy trì HA³ 90 mmHg. - N u huy t áp tăng: m b o th ô xy và thông khí, thu c an th n. N u huy t áp tăng k ch phát thì ph i h huy t áp b ng nifedipin (nang 10 mg) ng m dư i lư i 5 gi t (5 mg). 2.3- Thu c h p ph ch t c. - Than ho t 30g + 250 ml nư c s ch, qu y u u ng h t m t l n (n u chưa ư c u ng và b nh nhân còn t nh). N u ngư i b nh có r i lo n ý th c thì ph i d t ng thông d dày trư c khi bơm than ho t. - Chú ý: N u ngư i b nh co gi t, trư c khi t ng thông d dày bơm than ho t c n tiêm b p diazepam (Seduxen ng 5 mg/1ml, ng 10 mg/2ml, Valium ng 10mg/2ml), li u dùng 5 mg n 10 mg. 3- T i khoa c p c u và ch ng c: Ch y u h i s c hô h p, tu n hoàn, b o m ch c năng s ng.
3.1- N u ngư i b nh n s m trư c 3 gi thì x trí như sau: 3.1.1- R a d dày: t t nh t là b ng dung d ch ki m 2% ho c 1,4%, m i l n d ch vào 150 - 200 ml ho c 10 ml/kg tr < 5 tu i, d ch m. D ch l y ra tương ương d ch ưa vào, t ng s t 5-10 lít. N u có d u hi u r i lo n ý th c, tím, th ch m, t n i khí qu n, bơm bóng chèn trư c khi r a d dày. 3.1.2- Than ho t 30g pha v i 250 ml nư c s ch, tr 1-12 tu i u ng 25 g pha v i 100- 200ml nư c, tr < 1 tu i u ng 1g/kg pha v i 50ml nư c. 3.1.3- Sorbitol 40g, n u b nh nhân không a ch y. Tr 20 gi kh năng c u s ng cao. - Chưa có thu c gi i c c hi u cho tetrodotoxin. - Thu c kháng men cholinestelaza: Edrophonium tĩnh m ch ch m, ho c neostigmoine tiêm b p ho c tiêm dư i da, có th dùng nh ng b nh nhân li t hô h p nh , n s m,
tuy nhiên không th thay th các phương ti n h i s c hô h p (thu c này m i ch áp d ng cho th c nghi m trên ng v t). IV- PHÒNG NG C CÁ NÓC 1- Bi n pháp t t nh t là không ăn cá Nóc. 2- Khi ăn ph i cá nghi là cá Nóc (có d u hi u tê môi, tê bàn tay) gây nôn và u ng thu c gi i c ngay (than ho t và sorbitol) ng th i ph i n ngay b nh vi n - Khoa h i s c c p c u, ch ng c x trí. 3- Ngư i i bi n ánh cá, m i gia ình nên có m t túi c p c u bao g m: than ho t nhũ, canun Mayo hai chi u. 4- Không ư c phơi khô cá Nóc làm cá thư ng, không làm ch cá nóc, b t cá nóc bán.