Ở Ầ Ầ 1. PH N M Đ U
ọ ề
1. 1. Lý do ch n đ tài: ủ ụ ụ ọ ọ ể ữ
ể ự ằ M c tiêu c a giáo d c ti u h c là nh m giúp h c sinh hình thành nh ng c s ầ ề ạ ứ ệ ể ắ ấ ẩ
ỹ ơ ả ườ ệ i Vi
ầ và các k năng c b n, góp ph n hình thành nhân cách con ng ả ụ ể ả ả ề ộ ủ ầ ọ ọ
ế ơ ơ ả ườ ề ầ ỹ ế ề ự t v t
ả t đ n gi n, c n thi ế ữ ệ ể ơ ở ban đ u cho s phát tri n đúng đ n và lâu dài v đ o đ c, trí tu , th ch t, th m mĩ ộ t Nam xã h i ể ch nghĩa. Yêu c u v n i dung giáo d c ti u h c ph i đ m b o cho h c sinh có hi u ộ i; có k năng c b n v nghe, nhiên, xã h i và con ng ể ệ gìn v sinh; có hi u t và tính toán; có thói quen rèn luy n thân th , gi
bi ọ đ c, nói, vi ầ ế ệ ậ bi ề t ban đ u v ngh thu t.
ụ ộ ườ ể ọ ờ ng ti u h c trong th i gian qua
Tuy nhiên, n i dung giáo d c trong các nhà tr ữ ư ệ ạ ọ ọ ứ ạ ữ ọ còn xem tr ng vi c d y ch , ch a chú tr ng đúng m c d y cho h c sinh có nh ng kĩ
ơ ả ộ ố ườ ụ ệ ấ ố ỹ ng ngày, nh t là vi c giáo d c k năng s ng cho
ế ệ ỉ ượ . Th nên vi c giáo d c kĩ năng ch đ
năng c b n trong cu c s ng th ụ ọ h c sinh ọ ỉ ự ệ ố ớ ấ ọ ấ ồ c mang tính ch t l ng ghép vào các ọ ơ ở môn h c và ch th c hi n đ i v i c p h c trung h c c s .
ấ ầ ữ ề ạ ơ ả Nh ng năm g n đây, ngoài v n đ d y các môn văn hóa c b n thì giáo d c
ố ể ượ ụ ậ
ọ ọ cũng đang đ ụ ố ọ
ụ ầ ệ ặ ặ ọ ớ ộ
ỏ ấ ườ ủ ụ kỹ ọ năng s ng cho h c sinh ti u h c c các b c ph huynh và các nhà giáo ể ọ ụ d c chú tr ng trong quá trình giáo d c h c sinh. Rèn kĩ năng s ng cho h c sinh ti u ọ ọ h c nói chung và h c sinh l p 5 nói riêng là m t m t giáo d c c n đ c bi t coi tr ng ệ ế ủ t c a vi c hình ỏ đòi h i th
ụ ng xuyên c a công tác giáo d c và cũng là đòi h i c p thi ị ứ ủ ệ ẽ ọ ố thành nhân cách c a h c sinh. Qua vi c rèn kĩ năng s ng s trang b tri th c, hành vi
ọ ọ ệ ể ồ ờ ị ướ cho các em. Đ ng th i nó đ nh h
ng cho h c sinh ti u h c rèn luy n hành vi và thói ể ệ ự ử ố ủ ọ ệ
ọ ả ả ả ượ ề ứ quen ng x t ố s ng là đ m b o cho h c sinh có đ
ố ữ ử ẽ ố
ệ ắ ậ ả ầ
ễ ơ ị ạ ữ ế ệ ệ ế
ấ ớ ứ ố ờ t. Trong s phát tri n nhân cách c a h c sinh, vi c rèn luy n kĩ năng ế ệ c b n lĩnh rõ ràng v nhân cách toàn di n. N u ứ ạ ự ứ không rèn kĩ năng s ng thì không nh ng s ng x trong các tình hu ng s ph c t p, ệ ủ ặ g p khó khăn, th m chí m c ph i sai l m, mà vi c hình thành nhân cách toàn di n c a ủ ự các em b h n ch , phi n di n, vi c xây d ng nh ng thói quen hành vi d r i vào ch ả i nói
nghĩa hình th c máy móc, lí trí và tình c m không th ng nh t v i nhau: đó là l ệ ượ ế ệ ẫ ớ ệ không đi đôi v i vi c làm d n đ n hi n t ạ ề ng l ch l c v nhân cách.
ộ ố ữ ắ ế ượ ệ
ề Kĩ năng s ng là m t trong nh ng khái ni m đ ệ ề ả ố ố
ề ầ ế ể ấ ả ứ ữ ế ể ả ả ớ t chúng ta ph i bi
t c nh ng đi u c n thi ễ gi n là t ổ ộ ố ượ ằ ố thay đ i di n ra h ng ngày trong cu c s ng. Kĩ năng s ng đ
ữ ự ệ ạ ả ộ ờ ạ ề c nh c đ n nhi u trong th i đ i ơ ngày nay. Có nhi u quan ni m v kĩ năng s ng. Theo b n thân tôi, kĩ năng s ng đ n ữ t đ có th thích ng v i nh ng ộ c hình thành theo m t ữ nhiên qua nh ng va ch m, nh ng tr i nghi m trong quá trình, hình thành m t cách t
ộ ố ư ụ ố ề cu c s ng và qua giáo d c mà có. Có nhi u nhóm kĩ năng s ng nh : nhóm kĩ năng
ứ ậ ả ả ộ nh n th c, nhóm kĩ năng xã h i và nhóm kĩ năng qu n lí b n thân... Dù là kĩ năng nào
ề ấ ầ ọ ế ớ ườ ụ cũng đ u r t quan tr ng và c n thi ỗ t v i m i con ng i. Cho nên, giáo d c kĩ năng
1
ụ ệ ầ ọ ọ ấ ớ ố s ng cho h c sinh có t m quan tr ng r t l n trong vi c giáo d c và hình thành nhân
cách cho các em.
ư ộ ữ ầ ạ ộ
ụ Trong nh ng năm g n đây, B Giáo d c Đào t o đã đ a n i dung giáo d c k ợ ọ ằ ạ ộ ườ ọ ng h c b ng cách tích h p vào các môn h c và ho t đ ng ngoài gi ụ ỹ ờ ố năng s ng vào tr
ộ ớ ữ ườ ọ ọ ệ lên l p. Đây là m t trong nh ng tiêu chí đánh giá “ Tr
ấ ằ ầ ả ậ i mái tr ở ướ d
ọ ượ ườ ề ề ẽ ả ở ph i và nhà tr
c nhi u đi u hay, l ự ấ ướ ọ ậ ườ ể
tích c c”ự . Trên tinh th n đó, b n thân tôi nh n th y r ng: Chính các em h c đ ọ h c sinh tích c c h c t p đ thành ng ướ ụ ừ ệ ậ ầ ở ng h c thân thi n h c sinh ườ ng ệ ng tr nên là ngôi nhà thân thi n, ộ ả ự c, có kh năng h i i tài xây d ng đ t n ộ thành công dân toàn c u. Đây cũng là m t nhi m v quan nh p cao, t ng b
ố ớ ớ ọ ể ạ ầ ọ ọ c tr ầ tr ng đ i v i các th y cô giáo. V i h c sinh ti u h c, đây là giai đo n đ u tiên hình
ộ ố ố ươ thành nhân cách cho các em, giúp các em có m t kĩ năng s ng t ng lai sau này.
ủ ườ ớ ươ ơ t cho t ạ
V i c ư ị ng v là ng ọ ệ i giáo viên ch nhi m đang công tác t ộ ề ặ
ệ ề ủ ư ườ ế ế ị ầ g n nh 100% h c sinh đ u là con em dân t c BruVân Ki u, ch a đ , đi u ki n đ a lí xa xôi, cách tr ; môi tr
ươ ệ ề ạ ả ng ti n truyên thông còn nhi u h n ch )
ph ở ế ể ầ ỏ ố ọ
ộ ố ể ọ ế ế ậ ố Làm th nào đ h c sinh bi
ệ ề ầ ậ ả ấ ả ớ ố i vùng khó, n i mà ề (cái ăn cái m c còn ớ ở ng giao ti p và ti p xúc v i ế ứ ế b n thân tôi h t s c băn khoăn và trăn tr , luôn vang trong đ u câu h i: Làm th nào đ nâng cao kĩ năng s ng cho h c sinh ? ằ ụ t cách v n d ng kĩ năng s ng vào trong cu c s ng h ng ữ i nh ng v n đ nói trên, b n thân ngày ? V i mong mu n góp ph n vào vi c lu n gi
ạ ạ ọ ề ộ ố ệ ố ọ ớ m nh d n ch n đ tài:
ạ ộ ọ ờ Vân Ki u ề ở ườ tr ng bán trú thông qua các môn h c và ho t đ ng ngoài gi M t s bi n pháp rèn kĩ năng s ng cho h c sinh l p 5 Bru ớ . lên l p
ớ ủ ề ể 1.2. Đi m m i c a đ tài
ọ ố ụ ộ ấ ể ề
ệ ượ ấ ườ ụ ề t nó đã đ ẻ ặ m , đ c bi c r t nhi u ng
ố ượ ệ ề ể ớ ọ và quan tâm. Tuy nhiên, đi m m i và khác bi
t đ tài này là đ i t ủ ố ố ề ng h c sinh đ ầ ế ọ ộ
nói đ n là h c sinh dân t c, con em BruVân Ki u. V n s ng c a các em h u nh ch ượ ố ẹ ộ ấ ự ế ầ ọ ộ ớ Giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh có th nói là m t v n đ không có gì m i ứ ự i công tác trong lĩnh v c giáo d c nghiên c u ượ c ư ỉ ở lĩnh h i l y b i vì b m luôn ở ườ tr đ
c ti p thu ẫ ừ ng h c và m t ph n do các em t ướ ộ ị ỉ ả ả ng, ch b o cho các em ph i làm
ờ đi r ng r y trong m t th i gian dài, không ai đ nh h ố ụ ể ủ ộ ố ừ ế ề ệ ạ th nào trong t ng tình hu ng c th c a cu c s ng. Bên c nh đó vì đi u ki n xa xôi,
ớ ượ ế ớ ươ ệ ề vùng biên gi i nên các em ít đ ề c ti p xúc nhi u v i các ph ng ti n truy n thông
ề ư ườ ế ể ằ ồ
ng giao ti p đ ng b ng… nên có th nói kĩ năng ế ả ơ ả ủ ọ ư nh truy n hình, đài báo, môi tr ố s ng c b n c a h c sinh ch a có n n t ng hình thành.
ộ ủ ề ả ượ ộ ố ặ ố
N i dung c a đ tài đánh giá đ ụ ố ề ọ c m t s m t trong hoàn c nh s ng tác đ ng t ủ ề ớ ố ố v n s ng và giáo d c kĩ năng s ng c a h c sinh l p 5 BruVân Ki u; đ xu t đ
ướ ế ậ ụ ớ ố cách ti p c n m i trong giáo d c kĩ năng s ng theo h
ể ặ ớ ạ ộ ụ ờ
ứ ổ ứ ạ ươ ọ ử ụ ộ ộ ớ i ấ ượ c ọ ộ ng khai thác n i dung môn h c ủ ố lên l p đ giáo d c kĩ năng s ng riêng mang tính đ c thù c a ch c d y h c tích ng pháp, hình th c t và ho t đ ng ngoài gi ể ố ọ h c sinh dân t c thi u s và s d ng các ph
2
ụ ủ ộ ụ ụ ể ố ọ ọ ự c c, khai thác n i d ng giáo d c c a bài h c… đ giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh
ậ ụ ố ọ ậ ộ ố giúp các em v n d ng t
ề ừ t trong h c t p và cu c s ng. ụ ể ữ ả ả ặ ỉ i pháp c th , trong đó có nh ng gi i pháp đ c thù ch có
ụ ị ọ ằ ể ữ ứ ế ị Đ tài nêu rõ t ng gi ở ườ tr ng bán trú nh m trang b cho h c sinh nh ng ki n th c, giá tr , thái
ọ ợ ữ ạ
ữ ạ ỏ ự ứ ả
ộ ố ứ ủ ự ạ ố
ậ ợ ể ạ ạ ườ ạ ọ i nhà tr
ọ ậ khi h c sinh h c t p và sinh ho t t ổ ơ ộ ng. T o c h i thu n l ệ ể ậ ủ ề ể ệ ố ề ấ
th áp d ng ộ ỹ đ , k năng phù h p; hình thành cho h c sinh nh ng hành vi, thói quen lành m nh, tích ự c c; lo i b nh ng hành vi, thói quen tiêu c c, giúp các em có kh năng ng phó phù ạ ợ h p và linh ho t trong các tình hu ng c a cu c s ng hàng ngày căn c trên th c tr ng ự i đ HS th c ệ t quy n, b n ph n c a mình và phát tri n toàn di n v th ch t, trí tu , tinh ữ hi n t ầ ộ ề ả ộ ề ả ầ ạ ứ ạ ắ ố th n và đ o đ c góp ph n t o m t n n t ng v ng ch c, m t n n t ng t t cho các em
ộ ố ề trong cu c s ng v sau này.
ủ ề ụ ạ 1.3. Ph m vi áp d ng c a đ tài:
ề ượ ụ ấ ả ạ ộ ọ Đ tài này đ c áp d ng trong t t c các môn h c và ho t đ ng ngoài gi ờ ở ớ l p
5.
ứ ấ ả ố ỹ ọ i pháp rèn k năng s ng cho h c
ố ượ ọ ề ề Nghiên c u các v n đ có liên quan và các gi ớ sinh l p 5 ng bán trú có đ i t ng là h c sinh BruVân Ki u.
ở ườ tr ầ ộ 2. Ph n n i dung
ủ ọ ụ ự ố ớ ề ạ 2.1. Th c tr ng v giáo d c kĩ năng s ng c a h c sinh l p 5 t ạ ườ i tr ng
ự ạ ả ế ộ xã h i
2.1.1. Th c tr ng hoàn c nh kinh t ị ượ ườ ự ị ớ ơ ề ự Nhà tr c xây d ng trên đ a bàn khu v c mi n núi biên gi
ng đ ệ ế ượ ọ ề ộ ố ế chi n l
ặ c đ c bi ậ t quan tr ng v kinh t ườ ả ắ ủ ồ ề hóa mang đ m b n s c c a đ ng bào ng
ộ ầ ậ ượ ữ ả ồ ẫ mang đ m tính dân t c c n đ c gìn gi
ữ ậ ụ ừ ầ ố
ủ ấ ắ ạ ỏ cúng bái khi m đau, b m đi r ng dài ngày đ chăm sóc l n nhau, ít có thói quen m c màn khi ng , g p chăn màn sau khi ng
ố ố ữ ừ ữ ề ệ nh ng t p t c thói quen c n lo i b ( ẫ ự con t d y…ậ ấ ). Xu t phát t
ụ ố ữ nh ng đi u ki n trên mà l ế ố ả ưở ớ i, n i có v trí ề , xã h i, qu c phòng, an ninh, có n n văn ặ ắ ề i BruVân Ki u. Nhi u nét văn hóa đ c s c ư , b o t n và phát huy nh ng v n còn không ít ể ố ẹ ủ ệ t. i s ng cũng có nh ng nét riêng bi ọ ỹ i quá trình giáo d c k năng s ng cho h c Đây chính là nh ng y u t
nh h ọ ng t ớ ể ọ ở ườ sinh ti u h c nói chung và h c sinh l p 5 nói riêng ệ ng hi n nay.
ự ạ ủ ọ ố nhà tr ớ 2.1.2. Th c tr ng kĩ năng s ng c a h c sinh l p 5 t ng
ọ ậ ộ ố ọ ụ ạ ườ i tr ạ ộ
ấ ư ự ủ ủ ọ ế ự ọ
ấ th y tính t ướ ch c a h c sinh ch a cao, ph n l n h c sinh thi u t ị ả ợ ữ ề ớ ớ ợ ỉ
rè tr ự ườ ả ọ ộ ố ng s ng ch
th c hi n. Nguyên nhân do b n tính h c sinh dân t c là nhút nhát, môi tr ố ế ế ẹ ạ ẫ ồ ỹ
ờ ọ ế ế ệ ệ ạ ố ỹ h c giáo viên l
ư ươ ế ễ ề ậ Quan sát m t s h c sinh trong quá trình h c t p và ho t đ ng giáo d c, tôi nh n ụ ầ ớ tin, nhút nhát, r t c nh ng v n đ m i hay ph i đ i giáo viên g i ý, ch đ nh các em m i dám ỉ ệ ờ ả bó h p trong ph m vi gia đình và làng b n d n đ n thi u k năng s ng, đ ng th i i thi u quan tâm đ n vi c rèn luy n k năng s ng cho ạ ợ ấ ng tr nhau, giao ti p, di n đ t trong các gi ọ h c sinh. Qua đi u tra cho th y các kĩ năng nh t
3
ướ ượ ự ư ư ủ ầ ố tr c đám đông đ
c các th y cô giáo tích c c hình thành và c ng c nh ng ch a th ọ ạ ộ ườ ụ ự ề ơ ỉ ượ ể i ho t đ ng h n, tình c nhi u. H c sinh ngày càng th c d ng, ích k và l
ệ hi n đ ạ ử ậ ỉ ọ ụ ẫ ả ố ọ ọ tr ng h c sinh tr n h c, ngh h c không có lý do, nói t c, ch i b y v n x y ra.
ướ ữ ư ụ ề ả ậ Các em hay “nói tr
ụ ế ấ ớ ộ ớ ự ế ớ ọ c quên sau” và ch a có kh năng v n d ng nh ng đi u đã ố ấ , v i h c sinh l p 5 – l p cu i c p, các em r t hi u đ ng, có
ọ h c áp d ng vào th c t ỏ ầ ị ố ặ ặ ự ấ ộ
ầ ầ ứ ọ ứ ả ả ọ
ặ ạ ầ ủ ộ ế ẫ ầ đi l p l
ạ ộ ừ ừ ử ố ọ ờ nhu c u h i đáp, không mu n b áp đ t. M t khác, các em m t m c r t tin vào l i nói ấ ứ ặ ủ c a th y cô giáo, th y cô b o đ c, b o chép thì c đ c c chép và quá trình y c l p ộ ế ả i d n d n d n đ n thói quen, ít có kh năng ch đ ng phân tích, lĩnh h i ti p ờ
ụ ể ủ ứ thu, ng x trong t ng tình hu ng c th c a bài h c hay t ng ho t đ ng ngoài gi lên l pớ
ữ ề ượ ể ệ ả ố ướ c th hi n qua b ng th ng kê d i đây: ấ Nh ng v n đ này đ
Ủ Ọ Ớ Ố Ả B NG ĐÁNH GIÁ KĨ NĂNG S NG C A H C SINH L P 5
Ạ ƯỜ Ọ T I TR Ầ NG VÀO Đ U H C KÌ I
ủ ố ả ườ ọ (Kh o sát trên 42 h c sinh kh i 5 c a tr ng)
ổ T ng s ố Kĩ năng t Có hình thành kĩ năng t
tố % 23.8 SL 19 % 45.2 ư ố Kĩ năng ch a t % 31.0 SL 13 ọ h c sinh 42 SL 10
ự ả Th c hành th o lu n nhóm
ế ậ ư Ch a bi t cách l ng nghe, hay ế ắ ợ ổ Bi t cách l ng nghe, h p tác ố ọ T ng s h c sinh ắ ỏ
SL
42 tách ra kh i nhóm % SL 55,9 19 % 38,2
Ứ ố
ờ ơ ứ ế ử t cách ng x hài hòa, khá phù ng x tình hu ng trong ch i trò ch i t p th ơ ậ ể ẩ ạ , cãi nhau, xô đ y b n ơ Hay th Bi ổ ố ọ T ng s h c sinh ử h p.ợ khi ch i.ơ
SL 18 % 42.9 SL 24 % 57.1
42
ự ạ ứ ủ ụ ỹ ọ ố ề ậ 2.1.3. Th c tr ng nh n th c c a giáo viên v giáo d c k năng s ng cho h c
ớ sinh l p 5 t ạ ườ i tr ng
ự ệ ệ ậ ấ ờ ụ Qua qua trình công tác tôi nh n th y th i gian qua vi c th c hi n giáo d c k
ượ ườ ấ ườ ệ ổ c nhà tr ng xuyên t
ố năng s ng đã đ ạ ộ ề ng r t quan tâm thông qua vi c th ữ ờ ớ nhi u ho t đ ng trong và ngoài gi lên l p, giúp hình thành nh ng thói quen t ỹ ứ ch c ố t cho
4
ứ ượ ề ạ ậ ố ủ ệ ọ h c sinh… Đ i đa s giáo viên đ u đã nh n th c đ c ý nghĩa c a vi c giáo d c k ụ ỹ
ố ọ năng s ng cho h c sinh.
ặ ạ ẫ ế ệ ể ọ
ộ ệ ự ủ Tuy nhiên v n còn tình tr ng giáo viên làm cho có ho c qua loa chi u l ọ ườ ọ
ệ Tr ề ủ ế ạ
ế ể ọ
ư ưở t ượ ầ ư ủ ứ ứ ế ệ ệ ạ ậ ọ
vi c d y ki n th c, giáo viên ch a nh n th c đ ạ ớ ế ả ố ọ ỉ
đ g i là ệ ng h c thân thi n h c sinh tích th c hi n theo n i dung thi đua c a phong trào ư ề ủ c cự . Vi c rèn kĩ năng s ng c a các em c a nhi u giáo viên còn nhi u h n ch , ch a ố ế ỉ ng giáo viên ch chú tr ng đ n có nét chuy n bi n, nguyên do chính là trong t c t m quan tr ng c a vi c rèn kĩ ệ ọ ọ năng s ng cho h c sinh l p mình đang gi ng d y mà ch luôn chú tr ng đ n vi c đ c ố ố t, làm tính t t
ớ ở ệ ườ ượ ư trong nhà tr
t… ủ Công tác ch nhi m l p ể ườ ỗ ứ ng đôi lúc ch a đ ự ệ ế ậ ộ
m c. Giáo viên m i ng ẫ ẹ ớ ừ ẹ ệ ủ ệ c quan tâm đúng ề i hi u, ti p c n và th c hi n m t cách khác nhau. Nhi u đó cũng coi nh vi c rèn kĩ năng
ọ giáo viên v n coi nh công tác ch nhi m l p t ố s ng cho h c sinh.
ả 2.2. Các gi
i pháp ỹ ố ượ ụ ố ọ ộ ộ ủ Giáo d c k năng s ng cho đ i t
ườ ề ườ ỏ ầ ụ ng giáo d c đang đòi h i c n có s c
vùng mi n và con ng ự ơ ữ ể ạ ượ i trong môi tr ệ ữ ả ả ế ố y u t ắ g ng, s quan tâm h n n a đ đ t đ
ữ ị ng h c sinh dân t c b tác đ ng c a nh ng ự ố i pháp có ụ ấ c hi u qu cao nh t. Ngoài nh ng gi ữ ứ ệ ổ ậ ụ ể ự ầ ư tính c th , s đ u t
ọ ụ ầ ố
ỏ ừ ừ ả ấ ơ t nh , t
ơ ở ự ự ệ ạ ạ ả ở
ạ ộ ụ ằ ố
, thay đ i nh n th c... còn là nh ng bi n pháp giáo d c ngay ắ ầ ạ chính trong các môn h c chính khóa và ngo i khóa. Giáo d c kĩ năng s ng c n b t đ u ừ t ng hành vi cá nhân đ n gi n nh t, theo đó hình thành tính cách và nhân ộ ạ trên, b n thân tôi m nh d n th c hi n m t cách. Trên c s th c tr ng đã trình bày ố ỹ ụ ố ệ s bi n pháp trong các ho t đ ng giáo d c nh m giáo d c k năng s ng cho đ i ượ ư ề ớ ọ t
ộ ng h c sinh l p 5 dân t c BruVân Ki u nh sau: ố ệ ớ ọ ả ạ ầ 2.2.1. Giáo viên ph i luôn g n gũi và t o m i thân thi n v i h c sinh
ọ ắ ầ ế ậ ớ ữ ọ ể ạ ự ầ
ờ ắ ả ệ ế ề ủ ọ và giáo viên ch nhi m, b n thân tôi đã s p x p nhi u th i gian cho h c sinh đ
ộ ớ ề ệ ế ẻ ớ ề gi i thi u v mình, đ ng viên khuy n khích các em chia s v i nhau v nh ng s
ướ ơ ươ ố ủ ư ớ thích, c m t
ọ ậ ờ ạ ườ ệ ầ ồ ộ ng h c t p thân thi n “
ậ ự ở ứ ữ ầ
ệ ấ ể ể ả ộ ọ
ế ủ ọ ể ạ ở ọ ự ạ ộ Vào đ u năm h c, sau khi nh n l p, đ t o s g n gũi và g n k t gi a h c sinh ượ c ữ ở ạ ộ ng lai cũng nh mong mu n c a mình v i các em. Đây là ho t đ ng ngườ ể Tr giúp th y và trò hi u nhau, đ ng th i t o m t môi tr ủ ọ ườ h c th t s tr thành ngôi nhà th hai c a các em, các th y cô giáo là nh ng ng i ề thân trong gia đình". Đây cũng là m t đi u ki n r t quan tr ng đ phát tri n kh năng ườ ng tin trong m t môi tr
giao ti p c a h c sinh. B i h c sinh không th m nh d n, t mà giáo viên luôn gò bó và áp đ t.ặ
ế ầ ọ ự ọ ự ồ ủ ị ầ Ti p theo trong tu n đ u, tôi đã cho h c sinh t
ượ ể ắ ặ do l a ch n v trí ng i c a mình ạ ủ ạ ầ ể đ qua đó ph n nào n m đ
ế ụ ể ệ ụ ộ ự ữ c đ c đi m tính cách c a các em: M nh d n hay nhút ầ nhát, th đ ng hay tích c c, thích th hi n hay không thích... Ti p t c qua nh ng tu n
5
ả ộ ọ ậ ữ ữ ệ ề
ạ ị ể ắ ầ ề ồ ọ ợ ỉ hành vi t
ự ế ệ ấ ạ ạ ơ ơ ử ỉ ể ọ h c sau, b n thân chú ý quan sát nh ng bi u hi n v thái đ h c t p, nh ng c ch , ụ i v trí ng i mà các em ch n đ b t đ u có đi u ch nh phù h p. Áp d ng ớ tin h n khi giao ti p v i
ầ bi n pháp này tôi th y các em ngày càng m nh d n h n, t ớ ạ b n bè, v i th y cô...
ủ ườ ự ẽ ầ ặ Ngoài ra, đ c thù c a tr ọ ng bán trú là h c sinh khu v c l ư h u nh ph i
ầ ở ạ ố ộ ủ ườ ọ ậ h c t p và sinh ho t su t tu n
ườ khu n i trú c a tr ế ỉ ả ng xuyên quan tâm, chăm lo, ch b o cho các em n p h c t p, sinh ho t (
ể ư ủ ả th ệ ấ g p chăn màn, đi v sinh đúng ch …
ỗ ) tìm hi u tâm t ể ồ ư ư ờ xem các em nh là con em mình đ ng th i làm sao đ các em coi mình nh là ng
ườ ẹ ể ẻ ồ ị ả ở ạ i l ả ầ ng, nên giáo viên c n ph i ạ ăn, ng ,ủ ọ ậ ả , tình c m c a các em… ph i ườ i ỡ ướ ng
cha, ng ắ i m , là anh, là ch … đ các em chia s bu n vui, giúp các em tháo g v ệ ụ ộ ằ
m c nh m giáo d c các em m t cách toàn di n. ệ ố ợ ệ ả
ọ 2.2.2. Rèn kĩ năng s ng hi u qu qua vi c tích h p vào các môn h c ậ ộ ộ ự ế ỏ ọ ấ ạ ớ Qua th c t
ệ ở ườ ố ỗ ế ứ cho ta th y m t b ph n không nh h c sinh càng l n lên đ o đ c ỉ ậ ủ ầ ể ng k lu t c a nhà càng đi xu ng. Bi u hi n
ọ ch thi u tôn tr ng th y cô, coi th ứ ủ ạ ự ẩ ạ ờ ố ườ ệ ộ tr ng, s ng không lành m nh, xa r i chu n m c đ o đ c c a dân t c Vi
ậ ử ọ ậ ữ ể ệ ạ
ượ ư ế ạ ẫ ộ ồ nguyên nhân d n đ n tình tr ng trên nh ng m t nguyên nhân đ
ụ ế ậ ố ọ
ế ế ộ ộ ấ ứ ườ t y u mà b t c nhà tr
ọ thông qua các môn h c là m t n i dung thi ọ ổ ứ ạ ộ ế ạ ộ ọ t Nam, ề gian l n trong h c t p và thi c ....Đó là nh ng bi u hi n đáng lo ng i. Có nhi u ố c coi là ngu n g c ố sâu xa là do các em thi u kĩ năng s ng. Vì v y giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh ả ng nào cũng ph i ch c các ho t đ ng d y h c giáo
quan tâm đ n. Thông qua n i dung bài h c, cách t ự ố ậ ư
ọ ế ệ ệ ự ượ viên hình thành và xây d ng cho các em các kĩ năng s ng nh : quan sát, nh n xét, giao ố
ồ ọ ọ ả ệ ư
ộ ộ ọ ộ ả ụ ạ ộ
ớ ươ ử ụ ậ ạ ế ậ vào n i dung các môn h c và ho t đ ng giáo d c m t cách quá t ọ ti p c n m i: đó là s d ng các ph
ọ ệ ệ ự ơ ộ ố
ộ ồ ẹ ừ ữ ệ ố ọ
ạ ồ ọ ố ọ
ọ ầ ơ ợ ự ủ ả ạ
qua các môn h c c n ph i kh i g i và phát huy s tham gia c a các em bên c nh s ướ ẫ ủ ệ ố ụ ủ ế
ệ ố ượ
h ủ c a giáo viên. Tuy t đ i không đ ấ ự ậ ẽ ố ở ế ự ạ t
t. B i n u v y s làm m t s ch đ ng, t ố ổ tin và hoà nh p cùng b n bè vì ọ ể ệ ườ ấ
ụ ti p, phân tích, ....Vi c giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh đ c th c hi n thông qua ố ợ ạ d y h c các môn h c nh ng không ph i là l ng ghép, tích h p thêm kinh nghi m s ng i, mà theo m t cách ề ự ể ạ ng pháp và kĩ thu t d y h c tích c c đ t o đi u ọ ậ ả ki n, c h i cho h c sinh th c hành, tr i nghi m kĩ năng s ng trong quá trình h c t p. ế ừ T đó l ng ghép m t cách nh nhàng nh ng kinh nghi m s ng vào bài h c đ n t ng ố ượ ng h c sinh. Trong quá trình d y l ng ghép kĩ năng s ng cho h c sinh thông đ i t ự ng d n c a giáo viên. Tuy t đ i không nên áp d ng ý ki n hay suy nghĩ ch quan ư c phê bình hay đánh giá khi các em làm gì đó ch a ở ứ ậ ủ ộ l a i Nga Dorothy ệ ẻ ẽ ọ ớ ự ẻ ố ế
ấ ứ ệ ố ọ tu i này các em r t mu n th hi n mình. Chuyên gia tâm lí h c ng ỉ Holte đã nói: “N u tr s ng v i s phê bình, thì tr s h c cách ch trích”. ờ ọ ể ự ụ d c kĩ năng s ng cho h c sinh có th th c hi n trong b t c lúc nào, gi h c nào. Đ
ả ả ụ ụ ậ ố ọ Vi c giáo ể ệ giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh có hi u qu b n thân đã v n d ng vào các môn
6
ấ ế ọ ứ ệ ế ậ t; Đ o đ c; Khoa h c; Kĩ thu t... đ
t h c, nh t là các môn nh : Ti ng Vi ờ ọ ể ọ ư ả ọ h c, ti ữ ạ ư ọ ượ tr i nghi m ượ làm đ h c, đ h c sao cho các em đ ể ộ ệ nh trong cu c c c
nh ng gi ự ố s ng th c.
ọ ở ớ ệ ề ể ụ ươ Trong ch ng trình l p 5,
ộ ố ế ề ư ư ế môn Ti ng Vi ế
ị ớ ệ ế ệ ể ứ ươ ượ năng s ng cho các em, đó là các kĩ năng giao ti p xã h i nh : Vi ờ t ẵ in s n; gi i thi u đ a ph ng; K chuy n đ
ố ở ỉ ợ ụ ể
ặ ự ự ạ ộ nói m t cách t
ộ ệ cho các em t ệ ừ ề ậ bài Luy n t
ớ ệ và câu có n i dung rèn luy n các nghi th c l ẩ ữ ộ ố ệ ẫ ả ị
ư ẫ ứ ữ ư ệ ắ ặ ồ ơ gi ộ c ng đ ng nh m u đ n, th , tóm t
ữ ể ể ọ ố
ườ ứ ế ệ ệ ế
t, ng ủ ộ ả ậ ươ ự ụ ề ạ
ơ ọ ậ ươ ự ư ế ọ ng pháp nêu và gi
ố ki n th c và rèn luy n kĩ năng s ng cho h c sinh qua môn ti ng Vi ầ c n ph i v n d ng nhi u ph ủ c a h c sinh nh : Th c hành giao ti p, trò ch i h c t p, ph ổ ứ ế ấ ạ ộ ươ ươ ề ỏ ch c ho t đ ng nhóm, ph quy t v n đ , ph
ng pháp t ọ ậ ạ ộ ượ ệ ả ợ
c phát huy tr i nghi m, rèn kĩ năng h p tác, bày t ệ qua các ho t đ ng h c t p, đ ọ ượ ơ ộ ế ề t có nhi u bài h c có th giáo d c kĩ ấ t th ; đi n vào gi y ượ ặ c ch ng ki n ho c tham gia,... đ c ạ ả ế ồ l ng ghép c th qua các tình hu ng giao ti p. B n thân tôi khi d y ch g i m sau đó ề nhiên hoàn toàn không gò bó áp đ t. Bên c nh đó, nhi u ọ ứ ờ i nói, nhi u bài T p đ c ế i thi u nh ng văn b n m u chu n b cho vi c hình thành m t s kĩ năng giao ti p ấ t tin t c,… ho c cung c p nh ng câu chuy n mà ữ ộ qua đó h c sinh có th rút ra nh ng n i dung rèn kĩ năng s ng. Đ hình thành nh ng ọ i giáo viên ạ ng pháp d y phát huy tính tích c c, ch đ ng, sáng t o ả i ng pháp h i đáp,… Thông ỏ ý ự c c h i rèn luy n, th c hành nhi u kĩ năng
ế t.
ki n cá nhân, đóng vai,… h c sinh có đ ầ ố s ng c n thi Ở ẩ ở ộ ậ ạ ạ ể ứ ứ
ọ ả ử ụ ự môn Đ o đ c, đ các chu n m c đ o đ c, pháp lu t xã h i tr ủ ề ả c m, ni m tin, hành vi và thói quen c a h c sinh. Giáo viên ph i s d ng ph
ổ ọ ớ ạ ự ướ ủ ộ pháp d y h c đ i m i theo h
ọ ệ ự ọ ậ ạ ộ ổ ứ ạ
ả ệ ể ẩ
ơ ố ơ ơ ẽ ể ẩ ọ
ư ọ ậ ạ ươ ọ ề nhi u ph
ệ ử ụ ơ ọ ch i,…Và chính thông qua vi c s d ng các ph
ơ ộ ể ự ượ ạ ệ ề ọ ố đó, h c sinh đã đ
ố ố ứ ử ế ạ ợ ổ ợ
ớ ứ t, phù h p v i l a tu i. Đó là l ộ ố ẹ ờ ẹ ắ thành tình ươ ng ạ ủ ọ ng phát huy tính tích c c, ch đ ng, sáng t o c a h c ư sinh. T ch c cho h c sinh th c hi n các ho t đ ng h c t p phong phú, đa d ng nh : ể ử k chuy n theo tranh; quan sát tranh nh, băng hình, ti u ph m; phân tích, x lí tình ử ụ hu ng; ch i trò ch i, đóng vai ti u ph m, múa hát, đ c th , v tranh, … S d ng ự ng pháp và kĩ thu t d y h c tích c c nh : h c theo nhóm, đóng vai, trò ự ậ ạ ươ ng pháp, kĩ thu t d y h c tích c c ầ ả c t o c h i đ th c hành, tr i nghi m nhi u kĩ năng s ng c n ớ i s ng lành m nh, các hành vi ng x phù h p v i i đ p, chăm sóc b m , ông bà,
ỡ
thi ư ọ ề n n văn minh xã h i nh : g n gàng, ngăn n p, nói l ẻ ớ ạ ợ h p tác, giúp đ , chia s v i b n… ạ ệ ậ ế ậ (SGK ậ Ví dụ: Khi d y T p làm văn các bài: “ Luy n t p thuy t trình, tranh lu n
ế ệ ậ ạ ứ ữ ợ ti ng Vi t 5 t p 1 trang 91) ”, hay môn Đ o đ c bài: ớ “H p tác v i nh ng ng
ứ ơ ổ ả ườ i ơ ch c cho các em đóng vai, ch i trò ch i.
ứ ế ầ ờ ch c cho các em đ ng thành vòng tròn đóng vai, i khuy n khích đ u tiên, t
xung quanh – trang 25” b n thân tôi đã t ổ ứ Sau vài l ệ ế ậ ớ ầ ấ ạ ự gi i thi u, thuy t trình, tranh lu n, … Lúc đ u các em r t ái ng i không t tin khi
7
ế ậ ướ ớ ư ắ ở ị đóng vai, thuy t trình, ít tranh lu n tr
ữ ế ề ầ ộ ộ nh ng đi u c n chú ý trong khi giao ti p, c ng thêm m t môi tr ờ nh c nh các em c l p nh ng tôi đã k p th i ồ ườ ng hòa đ ng thân
ữ ạ ệ ấ ố ự ệ t, không còn nh ng cái nhìn ái ng i. Thay vào đó là
thi n, các em th c hi n r t t ữ ữ ự ắ ọ ạ ạ ơ nh ng cánh tay t
tin cùng nh ng câu nói rõ ràng, ch c g n, m nh d n h n. ượ ể ừ ễ ế ệ ọ ớ ữ Các kĩ năng đ i thi u là nh ng bài
ư c phát tri n t ư ệ d đ n khó, sau bài h c gi ệ ệ ặ ả ả ồ ộ
ọ h c nh khám phá, t ạ ệ duy hi u qu và đ c bi ệ ươ ụ ề ạ ổ ớ tôi luôn t o không khí thân thi n, áp d ng vi c đ i m i ph
ạ ạ ự ẳ ự ậ ị cho các em m nh d n, t l p, t
ạ ệ ừ ạ ừ ư ế t kĩ năng làm vi c đ ng đ i. B n thân ệ ng pháp t o đi u ki n ệ ọ ơ kh ng đ nh và phát huy mình h n qua vi c h c nhóm. ệ t 5 (ti ng Vi Ví dụ: Khi d y bài: “ ” phân môn Luy n t và câu
ư ầ ọ ộ ị Đ i t ọ x ng hô ẩ
ậ t p 1 trang 105) ẫ ừ ữ : tôi đã cho h c sinh chu n b nh ng h p th : Yêu c u h c sinh vi ị ế ạ ư ầ ạ ớ ố ổ ế t i vào t
ẹ em v n x ng hô v i th y, cô; b , m ; anh, ch , em; b n bè…và t ng k t l ạ ừ ư ố ế ấ ẽ ượ ươ ượ x ng hô nh t s đ ề c nhi u đ i t c tuyên d
ổ ứ ư ổ cu i ti ữ t. Em nào nêu đ ậ ả ng. Không ư ế nh ng v y b n thân t
ể ệ ự ị ệ ữ ườ ườ ố ị là l ch s , th hi n đúng m i quan h gi a ng i nói và ng
ẽ ộ ộ ườ ữ ư ớ ọ ch c cho các em trao đ i: “Theo em, nên x ng hô nh th nào ự i nghe?” “Em đã l ch s , nh ng suy i khác ch a?”... qua đó các em s b c l ư tôn tr ng khi x ng hô v i ng
ủ nghĩ c a mình.
ả ố ọ ượ ả ụ ậ c b n thân tôi v n d ng khá
ệ Rèn kĩ năng s ng có hi u qu cho h c sinh còn đ ố ọ ề ơ ọ ậ
ủ ằ ầ ớ ử nhi u trong trong các môn h c thông qua x lí tình hu ng hay các trò ch i h c t p có ộ ố ộ n i dung g n gũi v i cu c s ng h ng ngày c a các em.
Ở ẩ Ví dụ: Trong môn Kĩ thu tậ . bài: " ả trang 15” b n thân cho ị ấ Chu n b n u ăn –
ậ ả ơ ộ ữ ọ h c sinh th o lu n nhóm, ch i trò ch i “ ướ i
ự ơ ơ Đi chợ” và lên th c đ n cho m t b a ăn d ọ ợ ủ ẽ ự ọ
ư ườ ủ ự ậ ớ ọ ơ ự ợ s tr giúp c a giáo viên. Sau khi ch n món, h c sinh s th c hành cách x ng hô v i ng
…. h c sinh nh n xét th c đ n c a nhau, h c sinh s ả i bán ề ộ ữ ủ ầ ứ ế ắ ầ ấ ả đi ch , mua hàng, ọ ẽ ư ẽ ế t
ố ẹ ữ ả ắ ơ kh c sâu ki n th c v m t b a ăn đ y đ c n đ m b o các ch t cũng nh s bi ấ n u nh ng món ăn đ n gi n khi b m đi v ng...
ệ ự ẻ ự ỗ ượ ế
ớ ạ Các em làm vi c tích c c, vui v , t ự m i em nói đ ạ ệ ầ ạ ộ ớ mình v i b n bè, v i th y cô m t cách t
ượ ả ố ộ ỗ t cho b n thân m i em, các em tham gia m t cách ch c thói quen t
ọ ậ ữ ự ề ệ ẻ ạ ủ c ti ng nói, suy nghĩ c a ệ tin m nh d n. Vi c rèn luy n các kĩ năng ủ ạ này đã t o ra đ ộ đ ng tích c c vào quá trình h c t p, t o đi u ki n cho các em chia s nh ng kinh
ệ ể ả ộ ấ ế ề i quy t m t v n đ nào đó.
ế nghi m, ý ki n hay đ gi ả ệ ạ ượ ằ ữ ố ế ố
Hi u qu đào t o kĩ năng s ng không đo đ m đ ụ ể ể ệ ượ ữ ể ệ ằ c b ng nh ng con s chính xác ứ ộ
c th hi n b ng nh ng bi u hi n c th : Các em có ý th c, thái đ khác ớ ạ ườ ự ồ i trong gia đình; luôn hoà đ ng v i b n bè; t
ệ ạ ạ ố tin khi nói năng... ạ đó chính ườ ư nh ng đ ọ ớ v i m i ng ệ ả ừ đào t o kĩ năng s ng. Vi c sinh ho t theo nhóm t o môi tr ng làm
ạ ộ ệ ế ả là hi u qu t ệ ệ
ườ ừ ệ ầ ở vi c thân thi n, giúp các em c i thi n hành vi giao ti p thông qua các ho t đ ng trao ọ ễ ổ đ i di n ra th đó giúp b u không khí h c ng xuyên. Các em tr nên thân thi n, t
8
ộ ẽ ạ ộ ở ơ
ọ ậ ử ợ ứ ư ấ ơ ọ ọ ậ t p, lao đ ng tr nên sôi đ ng h n. Tham gia sinh ho t theo nhóm s giúp các em h c ạ sinh h ng ph n h n trong h c t p và t o nên cách ng x h p lý trong m i tình
ạ ự ể ư ề ả ạ ố ố ư hu ng. Khi sinh ho t nhóm ph i luôn đ a ra nhi u tình hu ng t o s phát tri n t duy
ữ ớ ạ ự ầ cho các em. Đó cũng là cách t o s g n gũi gi a các em v i nhau.
ứ ả ệ ứ ẻ ẻ ả ệ ứ Ngoài ra, b n thân tôi còn chú ý rèn luy n s c kho và ý th c b o v s c kho , kĩ
ố ươ
ỏ ả ứ ủ ườ ế ằ
ạ ề ữ ứ ố ả ạ ượ t r ng s c kh e là tài s n vô cùng quí báu c a m i con ng ệ ứ c thì rèn luy n s c kh e t ọ t là nh ng đi u h c sinh ph i đ t đ ạ năng phòng ch ng tai n n giao thông và các th ọ h c: Ai cũng bi ậ ố t p t
ệ ề ả ượ t, đ o đ c t ọ ộ ứ ượ ặ c đ c bi
ậ ệ ượ cho h c sinh là đi u ph i đ ố t quan tâm. Tuy nhiên có đ ễ ậ t
ứ ỏ ủ c nó thì th t không d . Dù v y không có nghĩa là không làm đ ữ ả t và b o v đ ề ề ấ ụ ả ộ ị
ộ ố ố ệ ứ ế ẻ ả ọ ọ ng tích khác cho h c sinh qua các môn ọ ỗ i. H c ỏ ố t ỏ c m t s c kh e ượ c, nhi u khi s c kh e c a các em ph thu c vào nh ng đi u r t gi n d . Đó chính là giáo ụ d c m t l
ườ ươ ầ ể t sau: ỏ ”, các bài: “C n làm gì đ mônỞ ng “ ứ i và s c kh e
i s ng khoa h c. B n thân rèn luy n s c kho cho các em qua các ti Khoa h cọ : Ch ề Con ng ệ ế ệ ấ ỏ ố ố
ủ ấ ể ằ ụ ợ ố
ả ẹ c m và em bé đ u kh e ?; Phòng b nh s t xu t huy t; Phòng b nh s t rét; Phòng ệ b nh viêm não; ỏ ề ỏ ủ ườ ứ ẹ ạ
ộ ố ệ ườ ế ấ ọ ố ố
em bé đ u kh e m nh, chăm sóc s c kh e c a ng ủ c a m i ng ứ ự i trong gia đình; Bi ệ ế ố ự ệ ệ ằ ẹ giáo d c các em hi u r ng ăn u ng đ ch t và h p lí giúp cho m và ệ i m khi có thai là trách nhi m ế t phòng tránh m t s b nh s t rét, s t xu t huy t; ự giác th c hi n n p s ng v sinh, có ý th c t
giác làm v sinh cá nhân h ng ngày, t ạ ứ ụ ữ ẻ ắ
kh c ph c nh ng hành vi có h i cho s c kho ... ố ể ạ Ngoài ra đ các em có kĩ năng phòng ch ng tai n n giao thông, phòng tránh b
ậ ươ ụ ả ế ệ đi n gi t và các th ng tích khác; b n thân đã giáo d c các em thông qua các ti ị t: An
ặ ọ ạ ư ướ ẫ i trong mùa m a bão, h ng d n các em
toàn giao thông, Khoa h c, d n dò HS đi l ậ ệ ạ ố ươ ư phòng ch ng tai n n giao thông, đi n gi t và các th ằ ng tích khác b ng cách đ a ra
ữ ử nh ng tình hu ng cho các em x lí.
ổ ớ ả ẳ ướ ườ i 7 tu i ph i đi cùng v i ai khi đi trên đ
ề ườ ờ Ch ng h n: ng ? “Khi đi l ng em ph i đi v phía nào ? N u tr i m a to và n
ố ẻ ạ “Tr em d ạ i trên đ ả ư ở ế ườ
ườ ố ả ế ể ố ẹ ườ ả ồ ấ ư ạ ng và khi qua ướ c ng em ng ch a ? Theo các em vì
đ su i lên cao em ph i làm gì ?”; “Khi ng i trên xe máy đ b m ch đ n tr ư ế ph i nh th nào ? “Các em đã nhìn th y tai n n trên đ ạ ả sao tai n n x y ra ?”; ... ụ ượ ườ ạ ạ ng: không đ
Giáo d c cho các em tránh các tai n n trên đ ư c ch y lao ra đ ộ ố ờ ọ khi tan h c, không đ
ượ ộ c l ư ậ ể ự ậ ượ ữ ư ườ ng ố i qua su i khi tr i m a to, không đi m t mình qua khe su i ề ơ ấ ử c nh ng v n đ đ n vào mùa m a bão,...Nh v y, các em có th t l p, x lí đ
ả ặ ả
gi n khi g p ph i. ử ụ Ở ượ bài: “ S d ng năng l ng ch t đ t
ử ố ọ ấ ố ” môn Khoa h c – trang 86: các em đ ố ạ ở ẹ ẫ
ừ ơ nhà nh : ế ử ạ ầ ẽ đóng vai x lí tình hu ng khi có tai n n ấ trông em bé v a n u c m, em bé bò l i g n b p l a, em s làm gì ?
ấ ố ẽ ườ ả ặ ng i thân, bà con trong b n ch t phá cây b a bãi làm ch t đ t, em s làm gì ượ c ư Khi b , m đi làm r y, em v a ừ Ho c ặ khi có ? ... Các
ừ 9
ậ ẽ ả ể ệ ạ ậ nhóm s th o lu n sau đó lên th hi n. Các em còn l
ừ ử ấ ứ ữ ể ạ ố
ệ ừ ụ ặ ả ấ ả ầ ợ ơ ồ ố ớ i quan sát và có nh n xét đ i v i ữ nh ng tình hu ng mà các b n mình v a x lí đ rút ra kĩ năng c p c u khi có nh ng ng h p x u x y ra ho c giáo d c các em b o v r ng đ u ngu n n i mình sinh
ườ tr s ng…ố
ố ế ạ ộ ạ ớ ụ 2.2.3. Rèn kĩ năng s ng qua các ti t sinh ho t l p, ho t đ ng giáo d c, vui
ch iơ
ộ ớ ờ ạ ộ ạ ộ ầ ọ Ho t đ ng ngoài gi
ụ ấ ượ ụ ủ ườ ụ ự ng. Chính t
ch t l ữ ệ ng giáo d c toàn di n, th c hi n m c tiêu giáo d c c a nhà tr ạ ộ ạ ộ ư ể ộ ộ
ụ ủ ệ ế ự t t
giáo d c, t ờ ệ ổ ứ ự ệ ể lên l p là m t ho t đ ng quan tr ng, góp ph n nâng cao ừ ệ ầ ấ ạ ậ nh ng ho t đ ng nh : lao đ ng, sinh ho t t p th , ho t đ ng xã h i đã góp ph n r t ự ọ ớ rèn l n trong vi c hình thành nhân cách c a h c sinh. Giúp em bi ạ ộ ch c các ho t đ ng ngoài gi hoàn thi n mình. Có th nói vi c t
ệ ạ ố ộ ớ lên l p là ụ ệ luy n, t ự
ụ ớ ộ ươ ạ ắ ộ ồ ng pháp nh t đ nh, g n giáo d c v i c ng đ ng, t o s
ủ ế ệ ầ ọ ộ xây d ng cho các em các m i quan h phong phú, đa d ng m t cách có m c đích, có ạ ự ấ ị ế k ho ch, có n i dung và ph ữ ố thân thi n trong m i tình hu ng. Bi n các nhu c u khách quan c a xã h i thành nh ng
ầ ủ ả ọ nhu c u c a b n thân h c sinh.
ẻ ượ ạ ộ ể Nhân cách tr đ
ọ ậ ư ả ố ộ ơ Chính trong quá trình s ng, h c t p, lao đ ng, giao l u, vui ch i gi ứ c hình thành và phát tri n thông qua các ho t đ ng có ý th c. ườ i i trí... con ng
ự ủ đã t ể hình thành và phát tri n nhân cách c a mình.
ệ ổ ứ ạ ộ ụ ờ ớ ườ ọ ể ch c các ho t đ ng giáo d c ngoài gi
Vi c t ệ ố ề ấ ọ ỹ lên l p trong tr ệ ố ng ti u h c là ả t nh t giúp h c sinh tích lu và rèn kĩ năng s ng có hi u qu . Thông qua
đi u ki n t ạ ộ ờ ớ ượ ợ ệ ả ố lên l p các em đ c h p tác, tr i nghi m các kĩ năng s ng. Vì
ầ ế ế ự ổ ứ ạ ộ ệ ờ ớ lên l p sao
các ho t đ ng ngoài gi ậ v y giáo viên c n thi ơ ộ ọ t k và t ể ệ ch c th c hi n các ho t đ ng ngoài gi ự ả ưở ế cho h c sinh có c h i th hi n ý t ệ tr i nghi m và bi ng cá nhân, t t phân tích kinh
ủ ệ ố ườ nghi m s ng c a chính mình và ng
ố ể ệ ụ ậ i khác. ả ả
ạ ộ ượ ớ ờ h c. ộ đ ng ngoài gi lên l p các em đ
ờ ọ Thông qua các ho t đ ng ngoài gi ế ế ổ ứ ự ệ ệ ả ầ
t k và t ưở ể ệ ơ ộ ờ ớ ố tr i nghi m các kĩ năng s ng nên giáo viên c n thi ộ đ ng ngoài gi lên l p sao cho HS có c h i th hi n ý t ng cá nhân, t
ườ ủ ế ệ ạ Đ rèn kĩ năng s ng có hi u qu b n thân tôi còn v n d ng thông qua các ho t ợ c h p tác, ạ ch c th c hi n các ho t ệ ự ả tr i nghi m Đó là qua các bu iổ ố t phân tích kinh nghi m s ng c a chính mình và ng i khác.
ườ ớ ế ạ ớ ngo i khóa c a tr t sinh ho t l p…
ng, l p, các ti ừ ễ ệ ộ Chào m ng ngày Nhà giáo Vi
ườ ữ ộ t Nam 2011. Liên đ i đã phát ườ và bi ạ ủ Ví dụ: Nhân ngày l ộ đ ng phong trào thi làm báo t ng gi a các chi đ i và sao trong toàn tr
ư ầ ườ ế ẽ tôi cùng các em s u t m bài và vi
t bài, v và trang trí báo t ư ự ề ọ ộ ả ng. B n thân ạ ộ ng,... Qua ho t đ ng này rèn cho các em nhi u kĩ năng nh : trình bày, trang trí, l a ch n n i dung có ý nghĩa
ấ ợ ệ ấ ố ế ớ phù h p… các em r t nhi ợ t tình, đoàn k t và h p tác v i nhau r t t t.
10
ế ạ ớ ế ả ữ ạ ổ t sinh ho t l p, b n thân luôn khuy n khích
Ngoài ra, nh ng bu i ngo i khóa, ti ỏ ả ờ ữ ầ ắ ạ ỏ các em xung phong tr l
ạ ộ ờ ậ ạ ạ ầ ộ i nh ng câu h i mà th y và các b n hay h i. Luôn l ng nghe ự ầ ầ các n i dung, ho t đ ng c n làm trong tu n. Nh v y các em m nh d n d n và th c
ệ ố ủ ườ ộ hi n t ng và Liên đ i.
t các phong trào c a nhà tr ạ ườ ế ộ ủ ạ ơ ố Th
ng xuyên t o các tình hu ng ch i trong ch đ sinh ho t hàng ngày c a các ơ ố ớ ọ ể ậ ấ ọ ọ ọ ộ
̀ ́ em vì đ i v i h c sinh b c h c ti u h c trò ch i có m t vai trò r t quan tr ng trong ớ ọ ̣ viêc ren kĩ năng sông cho các em. Các em
ề ế ấ ả ả ộ ơ ơ ỏ l n lên, h c hành và khám phá thông qua trò ự i quy t các v n đ , th c ch i. Các hành đ ng ch i đòi h i các em ph i suy nghĩ, gi
ưở hành các ý t
ng. ữ ế ả ữ ẻ
ớ ạ ủ ữ ữ ậ ầ ả ộ ớ
ả ế Không nh ng th , b n thân còn khuy n khích các em cùng chia s nh ng c m nh n, nh ng suy nghĩ, nh ng quan sát c a mình v i th y, v i b n m t cách tho i mái, ự ạ ớ ữ ặ ờ ờ sinh ho t l p, gi t
nhiên không gò bó, áp đ t. Trong nh ng gi ữ ơ ơ cùng các em tham gia nh ng trò ch i dân gian, trò ch i giúp các em phát tri n trí tu ơ ả ra ch i b n thân ệ ể
ờ ả ậ ỏ ổ ạ (C ca rô, Ô ăn quan, cùng tham gia gi
i bài t p Tr ng nguyên nh tu i…) ̀ ́ ̉ ọ ̣ Ngoài ra, tôi luôn tranh thu đ c sách cho các em nghe trong moi tinh huông nh
́ ờ ờ ươ ̉ lúc sinh ho t đ u gi
ạ ầ ́ ́ , trong gi ệ ạ ớ sinh ho t l p. Tăng c ơ ể ̣ ̉ ̣ ̣
ậ ̀ ̀ ̀ ươ ̣ ̣ ̣ cho các em, giúp các em hoan thiên minh, day các em ng ban be, yêu th yêu th
́ ̀ ̀ ́ ́ ư ư ̣ ̣ ̉
ư ̀ ng kê cho các em nghe cac câu ́ ̀ ư ọ chuyên cô tich, câu chuy n trong bài T p đ c, bài th ,… đ qua đo ren luyên đao đ c ươ ng ̀ ợ ươ i. Tao h ng thu cho các em qua các truyên băng tranh tuy theo l a tuôi, g i ̀ ̀ con ng ́ ở ọ ỏ ể ở ể ả ấ m tinh to mo, ham h c h i, phát tri n kh năng th u hi u
ạ ự ế ế ộ các em. ừ ứ ể Bên c nh đó, đ rèn kĩ năng t ụ ụ ph c v , bi
t lao đ ng v a s c, bi ơ ườ ạ ả ớ ng, yêu l p h n; b n thân tôi đã h
ồ ớ t trang trí l p ướ ẹ ọ ng h c xanh s ch đ p, giúp các em yêu tr ồ ẫ d n các em tr ng cây xanh và chăm sóc b n hoa theo phân công hàng ngày, cùng trang
ớ ọ ủ ể ủ ớ ư ữ ữ nh ng hình
trí l p h c theo ch đi m, cùng chăm sóc góc thiên nhiên c a l p. l u gi ả ạ ộ ủ ớ ủ ề ở ố góc truy n th ng c a l p...
ử ứ ọ nh ho t đ ng c a các em ả ữ ề ộ
ả ượ ữ ố ố ế ạ ạ ầ M t đi u n a theo b n thân tôi cũng khá quan tr ng là kĩ năng ng x có văn hoá ầ c đào t o, vì th ngay nh ng ngày đ u i s ng lành m nh mà các em c n ph i đ là l
ả ớ ọ ộ ờ i hay tiên khi các em vào l p h c, b n thân đã phát đ ng các phong trào:
ứ ử ễ ư ế ư ề “Nói l ỏ t phép nh bi ữ t đi th a v trình, chào h i nh ng
ế ổ ỗ ượ ặ ả ơ ế ẻ làm vi c t ườ ớ ng t xin l
ể i khi có khuy t đi m, c m n khi đ ổ ữ ớ ườ ớ c t ng quà, vui v hoà ế ầ ổ i l n tu i,... và t ng k t vào các
ệ ố ” qua cách ng x l i l n tu i, bi ễ ớ ạ nhã v i b n bè, l ạ ớ ế ả phép v i th y cô và nh ng ng ắ ọ ể ti
t sinh ho t l p. B n thân tôi luôn h c cách l ng nghe, tìm hi u nguyên nhân, và ả ờ ẽ ề ươ ử ữ ủ ằ ỏ ỉ m m m ng b ng nh ng tình c m, c ch yêu th i l
ớ ọ ề ặ ờ ể ớ dùng l ầ c u đi u gì đó v i h c sinh; kông nói n ng l ng c a mình khi yêu ố ớ i đ các em b t đi tính hung hăng đ i v i
ữ ợ ọ ị nh ng h c sinh ngh ch ng m, m c l ắ ỗ i.
11
Ả
Ạ
Ộ Ộ Ụ Ồ
Ề NGO I KHÓA V HÌNH NH ANH
B Đ I C H 22/12
Ả
Ờ Ọ
Ồ CHĂM SÓC B N HOA, CÂY
C NH SAU GI
H C
ộ ưở ị ờ ế ộ ữ ọ
2.2.4. Đ ng viên, khen th ế ể ề ộ ng k p th i nh ng h c sinh có ti n b ở ể ạ ự ư ẻ ấ ấ M t đi u không th thi u đ t o s h ng ph n, vui v , ph n kh i, giúp các em
ệ ứ ủ ọ ệ ế
ưở ọ ng h c sinh.
có ý th c cao trong vi c rèn luy n các kĩ năng c a h c sinh là luôn chú ý đ n công tác ộ đ ng viên, khen th ể ộ ệ ố ự ệ ế ọ
Đ đ ng viên, khuy n khích h c sinh th c hi n t ầ ọ ả ụ ừ ổ ọ ạ ệ t vi c rèn luy n các kĩ năng, ư ế ngay t
ổ ớ ẹ ọ ụ ệ
ờ ộ ể ạ ưở ể ộ ệ bu i h p ph huynh đ u năm h c b n thân tôi đ a ra k ho ch rèn luy n cho ố ợ ớ các em l p mình ph trách. Trao đ i v i Ban đai di n Cha m h c sinh cùng ph i h p ị ng k p th i đ ng viên các em đ t o cho các em ả và dành m t kho n riêng đ khen th
ơ ố ự ệ ệ ằ ộ ộ có m t đ ng c t
ệ ố ể ế ầ ố có bi u hi n t ả t trong vi c duy trì th c hi n. B n thân theo dõi h ng ngày, các em ọ ạ t sinh ho t cu i tu n cho các em bình ch n ổ t thì ghi vào s tay, trong ti
12
ạ ữ ệ ố ẽ ượ ự ộ
nh ng b n th c hi n t ờ ậ c m t ngôi sao vàng. Vì v y, các em thi đua nhau “nói ầ t s đ ố ệ ố ượ ề ấ t” và cu i tu n nào cũng có r t nhi u em đ c ngôi sao vàng. l
i hay, làm vi c t ả ỗ ổ ộ ầ ệ ổ ứ ế M i tháng, b n thân t ng k t m t l n thông qua vi c t
ể ữ ưở ề ạ ng nh ng em đã đ t nhi u thành tích t
ầ ớ các em trong l p đ khen th ỏ ượ ặ ữ ệ ấ ph n quà nh . Các em r t vui và hãnh di n khi đ
ố ắ ừ ủ ữ ầ ặ
ệ ố ể ượ ưở ữ ậ ầ
c nh n nh ng ngôi sao mà th y giáo th ẽ t đ đ ề ầ ấ ệ ẹ ạ ả ơ ị
ậ ch c sinh nh t tháng cho ữ ố ằ t b ng nh ng c t ng nh ng ngôi sao vàng và ự ế nh ng món quà c a th y giáo t ng. Vì th các em không ng ng thi đua c g ng th c ứ ộ ng. Đây là m t hình th c hi n t ứ ộ đ ng viên v tinh th n r t giá tr và hi u qu . Các em s nhanh nh n h n, có đ o đ c ố ơ ộ ố ự ế ạ ạ ơ ơ t h n, m nh d n h n trong giao ti p, t tin h n trong cu c s ng. t
ự ụ ề ậ ̣ ̣ ố ợ ớ 2.2.5. Giáo viên tuyên truy n, ph i h p v i các b c ph huynh th c hiên day
́ ờ ọ ở ơ ả các em các kĩ năng sông c b n trong th i gian h c sinh
ướ ế ả ươ ườ ớ ẫ ươ ố ử Tr c h t, ng
ng m u, yêu th ̀ ́ nhà ọ ́ ả i l n ph i g ả ằ ng, tôn tr ng, đ i x công b ng ơ ̣ ̣ ớ v i các em và đ m b o an toàn cho các em, tao điêu kiên tôt nhât cho các em vui ch i.
ầ ế ẹ ủ ể
̀ ớ Th y, cô giáo, cha m luôn khuy n khích các em nói lên quan đi m c a mình, nói ệ ề ả ữ ự ớ ̣
ề ́ ̀ ể ằ ố ể ự ầ ọ
́ ế ị ủ ệ ẽ ỉ
ạ ộ ự ệ ể ả chuy n v i các thành viên trong l p, trong gia đình v c m giác va v nh ng l a chon ố ủ c a mình, c n giúp các em hi u r ng nên có thông s đ theo đo ma l a ch n, c ự ắ g ng không ch trich các quy t đ nh c a các em. Vi c này s hình thành kĩ năng t tin cho các em khi tham gia các ho t đ ng và các
ki m soát b n thân, rèn luy n tính t ậ ạ ườ ổ ng sau này. i tr
ả bu i th o lu n t ầ ể ở ủ ẹ
ườ ớ ươ ự ể ệ ệ ể ấ ả Th y, cô giáo, cha m giúp các em phát tri n s thích, ý thích c a mình và đ m ng ti n đ các em th c hi n ý thích i l n có th cung c p thêm ph ả ằ b o r ng ng
đó.
ộ ố ọ ế ệ ẽ ẽ ọ
thích v , ngoài vi c cho các em h c năng khi u v thì ấ Ví dụ: M t s h c sinh ể ẽ ẹ ầ ỉ th y cô giáo, cha m có th cho các em thêm bút màu, gi y v và hãy ch cho các em
ữ ẽ ủ ể ạ ứ ư cách l u gi ộ ộ ư ậ các b c tranh đ t o thành m t b s u t p tranh v c a chính các em
ở ặ ể ủ ỏ
ạ ề ho c tri n lãm tranh c a các em ệ ủ ng
ườ ễ ể ấ l n c a tr
tin bi u di n trên sân kh u trong nh ng ngày l ừ ớ ọ góc nh trong nhà, trong l p, hay h c sinh thích múa ườ đ các em ạ ộ Em hát dân ca c a tr ể ổ ứ 20/11; ễ ớ ủ ữ ch c: ề ể ng t ế ữ ừ ệ thì t o đi u ki n cho các em tham gia câu l c b ủ ự đ t ả Văn ngh “M ng Đ ng – M ng Xuân”; hay nh ng em có năng khi u v th thao thì
ố ợ ố ớ ủ ầ ệ ậ ộ ệ giáo viên ch nhi m c n ph i h p t
ư ộ ố ưở ặ ạ em, đ a các em vào câu l c b , cu i năm có khen th t v i giáo viên b môn luy n t p thêm cho các ư ừ ng t ng m t theo thông t
ủ ộ
30/2014 c a B GD&ĐT... ẹ ầ ạ ứ ố ữ Ngoài ra, cha m c n d y các em nh ng nghi th c văn hóa trong ăn u ng, bi
ử ụ ụ ể ượ ố ồ ớ cách s d ng các đ dùng ăn u ng. C th : Các em đ
c làm quen v i nh ng đ ự ạ ộ ồ ế ộ ồ ố ậ ụ ộ ồ
ề ế ộ ồ ự ắ ữ ặ ắ ắ ộ ế t ữ ồ ẽ ọ dùng, v t d ng khác nhau, (b đ b p, b đ ăn, b đ u ng…). S s ch s , g n ậ gàng, m t thói quen n n p, s s p đ t ngăn n p, ngay ng n nh ng b đ dùng, v t
13
ố ừ ố ộ ả ở ở ộ ụ d ng, thái đ ăn u ng t
ữ ẹ ổ ộ ấ ả ữ ế ố ễ ị ẽ nh ng cu c trao đ i nh nhàng, d ch u… t
ố ể t c nh ng y u t ơ ụ ụ ự ố ỹ thói quen t t đ hình thành kĩ năng t ầ ấ t n, không v i vã, không khí c i m , tho i mái và đ m m, trên s giúp các em có ự ậ l p ph c v và ý nghĩa h n là k năng s ng t
sau này.
ơ ả ụ ữ ố ọ ữ 2.2.6. Giáo d c nh ng kĩ năng s ng c b n cho h c sinh thông qua nh ng
ạ ộ ủ ườ ặ ho t đ ng đ c thù c a tr
ng bán trú ́ ́ ự ổ ̣ ̣
ả ́ ̀ ́ ̃ ừ ố ố ợ ̉
ả ằ ạ ộ B n thân tôi luôn tich c c giao duc hoc sinh thông qua các bu i sinh ho t n i trú ụ ể ủ ờ đê giup cac em ren ky năng s ng sao cho phù h p trong t ng tình hu ng c th c a đ i ố s ng h ng ngày các em có th g p ph i.
ể ặ ̀ ́ ́ ̃ ́ ̀ ̃ ̀ ́ ườ ̉ ̉ ̣ ̣
̃ ́ ́ ̀ Đê giup cac em hiêu thêm vê xa hôi, tôi th ư ế ̣ ̣ ̣ ̣ ố ng chu trong vân đê ren ky năng s ng Xanh – Sach –
́ ́ ồ t thông qua cac hoat đông xa hôi nh : tham gia cac phong trao “ ồ ườ ử ả ̣ ̣
ề ả ệ ườ ừ ạ ạ
ề ẽ ạ ng H Chí Minh Tây, ng r ng và tài nguyên thiên nhiên, ngo i khóa ề
ể ả ầ c n thi Đep”, chăm soc b n hoa cây c nh, di tich lich s Km 33 đ tham gia ngo i khóa v b o v môi tr ề v Anh b đ i c H , ngo i khóa 26/3, v tranh RED+, xem phim tuyên truy n v phòng ch ng HIV, ch quy n bi n đ o, An toàn giao thông …
́ ề ́ ậ ứ ệ ố ộ ộ ụ ồ ủ ố ̉ ư ườ ̣ ̣ Th
ầ ng xuyên tô ch c hoat đông em hat dân ca, t p văn ngh vào t ể ệ ớ tu n, cho các phòng
́ ̃ ́ ̃ ổ ̉ ề ̣ ̣
́ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ́ ư ̣ ̉ ̉ ̣
́ ́ ộ ̉ ́ c ban săc văn hoa dân t c mình.
i th 5 hàng ể ụ ậ ở khu bán trú thi th thao và thi văn ngh v i nhau, t p th d c ́ ́ ́ vào bu i sáng, hay cac cuôc thi ve sang tac tranh theo cac chu đ ... đa giup hoc sinh ́ nhân th c đây đu vê văn hoa ban săc dân tôc, co long nêu cao tinh thân truyên thông, co ́ ư y th c gi ắ ̃ ư ượ đ ệ ụ ể ệ ệ ả ố ơ G n vi c rèn luy n kĩ năng s ng thông qua các vi c đ n gi n, c th : trang trí
ở ồ ệ ự ấ g p chăn màn sau khi
, tr ng rau và chăm sóc cây xanh, v sinh khu bán trú, t ộ ỉ ờ ự ọ ủ ự ố ờ ợ phòng ủ ậ ng d y, t b trí th i gian ăn, ngh , gi t h c c a các em m t cách h p lý...
ư ậ ố ắ ứ ề ằ ả
ở ự ế ể ệ ơ ả ữ ệ ả ọ ọ Nh v y b ng nhi u hình th c khác nhau, b n thân tôi luôn c g ng rèn cho h c ộ ủ s ti n b c a h c sinh sinh nh ng kĩ năng c b n có hi u qu , th hi n rõ nét
ư ử ố ử ố ớ ạ ậ ườ ớ ạ ử trong nh n th c, trong c x , đ i x t t v i b n bè, ng i l n và linh ho t x lí trong
ọ ườ ứ ợ ng h p. m i tr
14
Ẽ
ƯỞ
THI V TRANH RED+ H
NG
ỨNG B O VẢ
Ệ TÀI NGUYÊN R NGỪ
Ể Ụ
Ổ
Ọ
Ộ
Ủ
Ậ
T P TH D C BU I SÁNG C A H C SINH N I TRÚ
15
Ạ Ộ
Ơ
HO T Đ NG VUI CH I TDTT C A
Ọ Ủ H C SINH
BÁN TRÚ
ố ọ ự ế ệ ệ ệ ậ ấ ả Qua vi c th c hi n các bi n pháp trên, đ n cu i h c kì II, b n thân nh n th y các em
ệ ệ ộ ế ứ ố ề ệ
ớ ề ố có ti n b rõ r t. Đa s các em đ u có ý th c t ượ ể ệ ạ ằ ệ đ c th hi n rõ qua: Vi c sinh ho t h ng ngày trên l p, trong nhi u nghi th c l
ự ế ờ ụ ế ậ ữ ờ ữ , nh ng l ệ i nói thân thi n vào th c t
ở nói, các em bi ỗ ơ t v n d ng nh ng l ề ữ ầ ị ị ự t trong vi c rèn luy n các kĩ năng, ứ ờ i ả i chào, c m ượ c các em i, nh ng yêu c u, đ ngh l ch s ,... đã tr thành thói quen đ
ể ấ ế ọ ụ ọ t h c, ph huynh h c sinh
ủ ừ ấ ả n hay xin l ằ ậ ụ v n d ng h ng ngày. Các em r t hăng hái phát bi u trong ti ở ớ ế ấ r t vui m ng ph n kh i v i k t qu này c a các em
ế ỗ ế ườ ề ụ ng đ u áp d ng sáng ki n này trong công tác
Thi ệ t nghĩ, ủ ủ ẽ ố ứ ượ ố ơ
m i giáo viên trong tr ọ ch nhi m c a mình thì h c sinh s có kĩ năng s ng t ế ộ ự ả ộ ố ấ ế ượ ườ ề ự t h n: thích ng đ ộ ố c m t s v n đ thi i quy t đ gi
ng xã h i, t ỏ ườ ệ ạ ộ ủ ộ ể ự tr ề ề ứ đ v s c kh e, môi tr ng, t
ụ ộ ườ ớ n n xã h i,… các em có th t ể ự ả quá ph thu c vào ng ẫ i l n mà v n có th t ớ c v i môi ư ấ t th c trong cu c s ng nh v n ị i ích chính
tin, ch đ ng không b ạ ợ ự i l ấ đem l ấ ọ ậ ươ ệ b o v mình, t ệ ề ậ ợ ệ ả
đáng, đi u ki n thu n l ượ i cho b n thân mình rèn luy n, h c t p ph n đ u v ườ ọ ọ n lên ệ ng h c thân thi n, h c sinh tích ự “Xây d ng tr c phong trào thi đua
ứ đáp ng đ c c.”ự
ở ố ớ ụ ề ậ ớ ủ ề “Kĩ năng c aủ kh i l p 5 (sau khi v n d ng đ tài) v i ch đ
ụ ể ư ớ ầ ộ ấ ề ế ả Qua kh o sát ả ế em”; k t qu so v i đ u năm thì các em ti n b r t nhi u. C th nh sau:
Kĩ năng t Có hình thành kĩ năng t
tố % 52.4 ư ố Kĩ năng ch a t % SL 4.7 2 SL 18 % 42.9 ố ổ T ng s ọ h c sinh 42 SL 22
16
ự ả Th c hành th o lu n nhóm
ế ậ ư Ch a bi t cách l ng nghe, hay tách ế ắ ợ Bi t cách l ng nghe, h p tác ắ ỏ ra kh i nhóm ố ổ T ng s ọ h c sinh
42 SL 38 % 91.4 SL 4 % 8.6
Ứ ơ ậ ố ể
ế ờ ơ ứ ẩ ạ Bi ử t cách ng x hài hòa, khá phù ơ Hay th , cãi nhau, xô đ y b n khi
ng x tình hu ng trong ch i trò ch i t p th ử h p.ợ ch i.ơ ố ổ T ng s ọ h c sinh
% 94.3 SL 3 % 5.7
ế ầ SL 39 ậ 42 3. Ph n k t lu n
ủ ề 3.1. Ý nghĩa c a đ tài
ế ằ ụ ộ ộ ạ t r ng giáo d c là m t quá trình tác đ ng qua l
Chúng ta bi ư ệ ạ ộ ượ ổ ứ ố ộ đ ng và giao l u trong các m i quan h xã h i đa d ng, đ
ủ ụ ạ ụ ế k ho ch c a các nhà giáo d c và ng ườ ượ i đ c giáo d c đ
ườ ủ ữ ộ ạ i, là quá trình ho t ụ c t ch c có m c đích có ể hình thành nhân cách ạ “ch ”ữ mà còn d yạ ng xã h i ch nghĩa không nh ng d y
hoàn thi nệ trong nhà tr “ng
ệ ổ ộ ớ ủ ấ ướ ế ố c ta, khi y u t
con ng ủ i.”ườ Trong công cu c đ i m i hi n nay c a đ t n ọ ớ ứ ề ề ệ ạ ầ coi tr ng v ti m năng trí tu cùng v i s c m nh tinh th n. Nhân cách c a con ng
ượ ự ề ẽ ạ ộ ọ ự ế ệ càng đ
ườ ượ i đ c ườ i hi n nay ầ c đ cao và phát huy m nh m trong m i lĩnh v c xã h i. Th c t ướ ượ ư ạ ố c Nhà n ụ ngành Giáo d c Đào t o đã đ
c quan tâm đ a lên qu c sách hàng đ u thi ấ ề ặ ệ ố ạ ệ ệ ữ vi c d y ch nói chung và vi c rèn kĩ năng s ng nói riêng là v n đ đ c bi
ọ ọ ộ ạ ế ứ t đã nói “khoa h c mà không có hành vi đ o đ c thì ch là s
ố ạ ứ ụ ủ ủ ọ t quan ự ỉ ề ồ mà hành vi đ o đ c đó chính là kĩ năng s ng c a h c sinh. Vì
ọ ố ệ ệ ế ế ầ t bao.
ẻ ứ tr ng. M t nhà hi n tri tàn r i c a linh h n” ự ậ v y vi c th c hi n rèn kĩ năng s ng cho h c sinh là c n thi ể ọ ấ ồ t bi ơ ắ ổ ố Tr
ạ ượ ứ ủ ệ ấ ậ ố ố ố ớ th c, v n kinh nghi m s ng c a các em m i có r t ít. Vì v y mu n đ t đ
ệ ủ ườ ụ ể ầ ả ầ
giáo d c phát tri n toàn di n c a nhà tr ế ớ ng, các th y cô giáo c n ph i kiên trì, nhi ế ứ ụ ề ệ ề ạ
ể ượ ứ ả ố
ệ ạ ả ể ượ ụ ệ ế giáo viên ph i có v n ki n th c tâm lý h c, hi u đ ươ ẽ s tìm ra đ ữ c nh ng ph
ả ượ ừ ữ ệ ạ ườ ấ ớ ế em trong l a tu i ti u h c r t h n nhiên ngây th trong tr ng. V n ki n ụ c m c tiêu ệ t ườ tình, có tâm huy t v i ngh , bên c nh ki n th c v chuyên môn nghi p v , ng i ừ ủ ọ ọ c tâm sinh lý c a h c sinh. T đó ữ ầ ng pháp hi u qu đ giáo d c các em. Vi c d y “ch ” c n nh ng tình c xu t phát ngay t
luôn song hành v i vi c d y “ làm ng ệ ữ ấ i”, và ph i đ ộ ố ỏ ố ự ế ủ ọ
ữ ờ ọ hu ng, nh ng vi c làm nh nh t trong cu c s ng th c t ả ụ ứ ủ ệ ả
nh ng gi ế ượ ố ọ ọ ộ
chú ý đ n rèn kĩ năng s ng cho h c sinh. H c sinh đ ậ ứ ủ ạ ộ ứ ế ế ộ c a h c sinh. Ngay trong ầ ế h c ngoài vi c đ m b o m c tiêu ki n th c kĩ năng c a bài, giáo viên c n ố c rèn kĩ năng s ng qua n i dung ọ ki n th c c a bài, qua lĩnh h i ki n th c pháp lu t, qua tham gia các ho t đ ng h c
17
ớ ạ ộ ứ ờ ổ ổ ớ ự ch c. Tích c c đ i m i ph do giáo viên t
ậ t p trong l p, ho t đ ng ngoài gi ự ủ ọ ủ ộ ạ ọ ọ
ượ ọ ậ ệ ạ ố ọ ơ ươ ng ề pháp d y h c phát huy tính tích c c ch đ ng c a h c sinh là giúp h c sinh có nhi u ơ ộ ể c h c t p sinh ho t vui ch i, rèn luy n trong c h i đ rèn kĩ năng s ng. H c sinh đ
ộ ầ ự ườ ườ ệ ố ắ
ọ ẽ ớ ố ế ợ môi tr ườ ng gia đình, nhà tr ụ ể ậ ng, xã h i; vì v y c n th c hi n t ặ tr ng đ giáo d c h c sinh. Ph i k t h p ch t ch v i các ban ngành đoàn th đ
ọ ạ ệ ề ỡ ư ấ ố giúp đ , t
ệ ớ ọ ầ ạ ố ằ t h n b ng cách:
ạ ớ ụ ế ọ ơ t sinh ho t l p, ho t đ ng giáo d c, vui ch i m t s
ưở ườ ọ ng xuyên đ ng viên, khen th
ạ ộ ộ ớ ố ọ ố ợ ụ ữ ế ậ ̣
ộ ́ ơ ả ụ ữ ờ ở ̣
ọ ạ ộ nhà; ặ ơ ả ữ ủ ố ọ
ế t g n k t ba môi ể ể v n, t o đi u ki n cho h c sinh tích lũy có thêm kĩ năng s ng và rèn kĩ ượ ố ơ ố Luôn g n gũi và t o m i thân thi n v i h c sinh; năng s ng đ c t ộ ố ợ Tích h p vào các môn h c, các ti ờ ị ầ ng k p th i kĩ năng s ng c n rèn cho h c sinh; Th ự ề nh ng h c sinh có ti n b ; Tuyên truy n, ph i h p v i các b c ph huynh th c hiên Giáo d c nh ng kĩ day các em các kĩ năng sông c b n trong th i gian h c sinh ườ ng bán năng s ng c b n cho h c sinh thông qua nh ng ho t đ ng đ c thù c a tr trú.
ọ ố ệ ụ ọ ậ ạ ở ườ nhà tr
ế ề ươ Vi c giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh qua h c t p – sinh ho t ẻ ng là ộ ạ ạ t cho t
ườ ể ế ầ ỗ ơ ế ứ ầ đi u h t s c c n thi ệ ả b o v môi tr
ơ ng, tránh xa n i nguy hi m, bi ẻ ự t xin l ệ ượ ứ ữ ệ ẻ ộ c nh ng vi c làm đó và tr th c hi n các hành đ ng đó vì ý th c tr tr ý th c đ
ườ ớ ắ ẻ ủ ứ ể ả ố ỹ hi u ch không ph i vì ng
i l n b t tr ph i làm, khi đó k năng s ng c a tr đ ố ể ạ ượ ẻ ế ề ầ ộ
ệ ng lai các em. Bên c nh vi c d y tr các hành đ ng: ạ i, cám n… chúng ta c n d y ẻ ứ ẻ ượ c c đi u đó, giáo viên c n kiên trì, ạ ướ ế ả ả ờ Đ đ t đ hình thành và theo tr đ n su t cu c đ i. ố ụ ệ ừ c và liên t c trong su t quá trình gi ng d y: ự quy t tâm th c hi n t ng b
ộ ớ ụ ố ọ ộ ọ Giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh dân t c nói chung và h c sinh dân t c l p 5
ề ấ ầ ị ầ ủ ữ ế ể
nói riêng là đi u r t c n thi ộ ố ố ẹ ượ ữ ơ ồ ờ c cu c s ng ngày càng t t. Nó trang b đ y đ nh ng kĩ năng cho các em đ các em ấ t đ p h n. Đ ng th i giúp nh ng em có thói quen x u có đ
ự ỏ ườ ộ ở và hành vi tiêu c c tr thành con ngoan, trò gi i và là ng i có ích cho xã h i sau này.
ế ị ề ấ 3.2. Ki n ngh , đ xu t
ọ ầ ả ể ườ ồ Là giáo viên, b n thân hi u rõ t m quan tr ng trong công tác tr ng ng
ồ ả ố ắ ở ọ ỏ ừ ồ ệ
ả ệ b n thân luôn c g ng trau d i sách v , h c h i t ạ ạ ủ ả ả
ơ ộ ượ ượ ẫ ấ ạ ọ
luôn tôn tr ng và kiên nh n, nh t là t o c h i cho các em đ ọ c nói, đ ộ ở ọ ơ ể ể ỏ bày t
ả tho i mái ề ươ ụ ọ ệ ng châm giáo d c hi n nay là: “H c đ bi V phía nhà tr ng
ườ : Theo ph ẳ ể ự ườ ể ố ọ ị ế i. Vì th , ế ư đ ng nghi p cũng nh đúc k t ứ kinh nghi m gi ng d y c a b n thân, nâng cao đ o đ c và chuyên môn. B n thân đã ạ ễ c di n đ t, ệ ơ ộ m i n i m i lúc đ các em có c h i phát tri n m t cách toàn di n. ể ế t, ộ ng luôn phát đ ng ọ h c đ chung s ng, h c đ t
ơ ữ ướ kh ng đ nh mình” nên: nhà tr ề ứ phong trào này h n n a d
i nhi u hình th c. ầ ế ướ ủ ể ệ ầ ọ ề ụ Tr
ệ ể ẻ ỗ ự ữ ẻ ạ ắ ộ V phía ph huynh: ố luy n kĩ năng s ng cho con em, t o m t ch d a v ng ch c đ tr chia s , bày t c h t là c n hi u rõ t m quan tr ng c a vi c rèn ỏ ,
18
ườ ụ ệ ệ ố ế ợ ớ ng trong vi c giáo d c và rèn luy n cho các em, theo
luôn ph i k t h p v i nhà tr ẻ ể ệ ủ ể ọ ự ụ ợ
ệ ượ ứ ệ ệ ọ dõi m i bi u hi n c a tr đ có s giáo d c cho phù h p. ố Vi c rèn luy n kĩ năng s ng cho h c sinh luôn đ
c xem là ch c năng, nhi m v ưở ủ ộ ộ ậ ườ ứ ừ ề ộ nhi u năm nay. H ng ng cu c v n đ ng v th
ng xuyên c a đ i ngũ giáo viên t ố ắ ả ủ ề ữ ụ ệ ạ ọ ụ ề ch đ năm h c, b n thân đã c g ng áp d ng nh ng kinh nghi m, sáng t o thêm
ữ ươ ớ ề ằ ố ố nh ng ph ọ t cho h c sinh t
ng pháp m i nh m nâng cao nhi u kĩ năng s ng t ụ ụ ở ườ ự ườ ng giáo d c t, l
ng, giáo d c và xây d ng cho các em có năng l c t ạ ể ự ậ ộ ố ạ ơ tr nhà tr ể ố s ng lành m nh đ các em có th t tin h n trong cu c s ng, đem l l p, t ừ môi ự ố ố i ề i ni m
ạ vui, h nh phúc cho các em, gia đình và xã h i.
́ ́ ́ ̀ ̃ ̃ ̉ ả ư ư ̣ ̣ ̣ ự ộ ̀ Trên đây la nh ng suy nghi cua b n thân vê viêc nghiên c u môt sô biên phap giáo
̀ ́ ạ ộ ọ ớ ̣
ề ậ ờ lên l p.
ủ ́ ́ ́ ̃ ữ ế ắ ắ ỏ ơ ụ d c và ren kĩ năng sông cho hoc sinh l p 5 thông qua các môn h c và ho t đ ng giáo ớ Tuy v y do nhi u nguyên nhân khách quan và ch quan nên ụ d c ngoài gi ́ c nhân s giup đ , gop y Rât mong đ
ch c ch n không tránh kh i nh ng thi u sót. ́ ́ ́ ̀ ́ ượ ́ ̣ ự ̀ ̀ ươ ̉ ̉ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ ̉
́ ́ ́ ́ ́ bô sung cua Ban giam hiêu nha tr ả ượ ̀ ng, cac câp quan ly giao duc va đông nghiêp đê ban ́ ̃ ư ̉ ̣ ̉ ̉ ̣ ́ sang kiên cua b n thân co đ c nh ng kinh nghiêm bô ich co thê ap dung cho cac năm
̣ hoc sau.
ả ơ Xin chân thành c m n!
Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O:
19
ụ ể ẩ ọ ố ị 1. C m nang Giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh ti u h c. ọ Ngô Th Tuyên . Nhà
ấ ả ụ ệ xu t b n Giáo d c Vi 2010.
ụ ọ ở ể t Nam, ố 2. Giáo d c kĩ năng s ng trong các môn h c
ươ ầ Lê Minh Châu – Phan Thanh Hà – Bùi Ph ọ ti u h c, 2010. ị ố ng Nga – Tr n Th T Oanh – Phan Th Hoàng Hà Bình – ị
ươ Thu Ph
ự ườ ệ ọ ọ ng – Đào Vân Vi. ẩ 3. C m nang xây d ng tr
ệ ng h c thân thi n, h c sinh tích c c. ễ ị ả ặ ả ọ ố ụ Giáo d c Vi ự Nhà xu t b n ấ ả ệ t Nam, 2009. – Đ ng Qu c B o Nguy n Th B y – Bùi Ng c Di p – Bùi
ị ệ ứ
ạ ộ ị lên l p.
ấ ả ệ ớ Ngô Th Tuyên. ụ Nhà xu t b n Giáo d c Vi t Nam.
ấ ả ụ
ấ ả ụ ệ Đ c Thi p – Ngô Th Tuyên. ờ 4. Ho t đ ng ngoài gi ệ ế ậ 5. Ti ng vi t 5 (t p 1, 2). 6. Khoa h c 5ọ . Nhà xu t b n Giáo d c. ạ ứ Nhà xu t b n Giáo d c Vi 7. Đ o đ c 5. t Nam.
20
Ụ Ụ M C L C
ủ ề
ủ ọ
ụ
ề
ạ ườ i tr
ng
ả
Trang 1 Trang 1 2 Trang 2 Trang 3 Trang 3 Trang 3 Trang 3 Trang 3
ạ ườ i tr ề
ố ứ ủ
ạ ạ ạ ạ
ng ụ
ở ầ ầ 1. Ph n m đ u ề ọ I.1. Lý do ch n đ tài ớ ủ ề ể I.2. Đi m m i c a đ tài ụ ạ I.3. Ph m vi áp d ng c a đ tài ầ ộ 2. Ph n n i dung ự ố Th c tr ng v giáo d c kĩ năng s ng c a h c sinh t 2.1. ế ộ ự xã h i 2.1.1. Th c tr ng hoàn c nh kinh t ự ủ ọ 2.1.2. Th c tr ng kĩ năng s ng c a h c sinh t ố ậ ự 2.1.3. Th c tr ng nh n th c c a giáo viên v giáo d c kĩ năng s ng
Trang 4
ớ
ạ ườ i tr
ng
cho h c sinh l p 5 t ả
ọ i pháp
ầ
ệ
ớ ọ ợ
ệ
Trang 4 Trang 5 Trang 5 9
ệ ạ ớ
ố ố
ế
Trang 9 11
ế
ộ
ị
Trang 1112
ộ ọ ng k p th i nh ng h c sinh có ti n b
ưở ề
ữ ớ
ụ
ự
ậ
̣
2.2. Các gi ố ạ 2.2.1. Giáo viên luôn g n gũi, t o m i thân thi n v i h c sinh ọ ả 2.2.2. Rèn kĩ năng s ng có hi u qu qua vi c tích h p vào các môn h c ụ ạ ộ 2.2.3. Rèn kĩ năng s ng qua các ti t sinh ho t l p, ho t đ ng giáo d c, vui ch iơ ờ 2.2.4. Đ ng viên, khen th ố ợ 2.2.5. Giáo viên tuyên truy n, ph i h p v i các b c ph huynh th c hiên
Trang 12
ọ
ờ
ơ ả
̣