Sách Đỏ Việt Nam năm 2004 và hiện trạng đa dạng sinh học ở nước ta

28(1): 1-4 T¹p chÝ Sinh häc 3-2006<br /> <br /> <br /> <br /> S¸ch §á ViÖt Nam N¨m 2004<br /> Vµ hiÖn tr¹ng cña sù §A D¹NG SINH HäC ë N¦íC TA<br /> <br /> §Æng Ngäc Thanh<br /> <br /> ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt<br /> <br /> Tõ n¨m 2001 tíi n¨m 2003, tr−íc yªu cÇu nh÷ng thay ®æi tr−íc sù ph¸t triÓn kinh tÕ xO héi<br /> cña nhiÖm vô b¶o tån sù ®a d¹ng sinh häc ë nhanh chãng cña ®Êt n−íc trong thêi kú ®æi<br /> n−íc ta, theo ®Ò xuÊt vµ sù tµi trî cña Côc M«i míi, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ho¹t ®éng x©y dùng, s¶n<br /> tr−êng-Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng, xuÊt lµm biÕn ®æi c¶nh quan thiªn nhiªn vµ c¸c<br /> §Ò ¸n tu chØnh vµ so¹n th¶o S¸ch §á ViÖt Nam ®iÒu kiÖn sinh th¸i cña m«i tr−êng sèng; nh÷ng<br /> n¨m 2004 ®−îc tæ chøc thùc hiÖn, do Trung t©m ho¹t ®éng khai th¸c tµi nguyªn sinh vËt trong<br /> Khoa häc tù nhiªn vµ C«ng nghÖ quèc gia (nay thiªn nhiªn ch−a kiÓm so¸t ®−îc, ®O g©y nªn<br /> lµ ViÖn Khoa häc vµ C«ng nghÖ ViÖt Nam) chñ nh÷ng ®e däa, tæn h¹i míi cho ®éng vËt, thùc<br /> tr×, víi sù tham gia cña lùc l−îng c¸n bé khoa vËt hoang dO ë n−íc ta. Nh÷ng d÷ liÖu míi nµy<br /> häc c¸c ngµnh trong c¶ n−íc. cÇn ®−îc cËp nhËt, ®Ó cã ®−îc nh÷ng nhËn ®Þnh,<br /> ®¸nh gi¸ ®óng vÒ t×nh h×nh ®a d¹ng sinh häc, tµi<br /> S¸ch §á ViÖt Nam, gåm phÇn ®éng vËt vµ<br /> nguyªn sinh vËt thiªn nhiªn cña n−íc ta ë thêi<br /> phÇn thùc vËt, lÇn ®Çu tiªn ®O ®−îc so¹n th¶o vµ<br /> ®iÓm hiÖn nay. MÆt kh¸c, sau n¨m 1994, c¸c<br /> c«ng bè trong c¸c n¨m 1992 vµ 1996, ®−îc coi<br /> tiªu chuÈn, thø h¹ng ®¸nh gi¸ møc ®é bÞ ®e däa<br /> nh− mét tµi liÖu khoa häc mang tÝnh quèc gia,<br /> ®èi víi c¸c ®èi t−îng sinh vËt trong thiªn nhiªn<br /> ®O gãp phÇn quan träng vµo viÖc thùc hiÖn KÕ<br /> do HiÖp héi B¶o tån thiªn nhiªn quèc tÕ (IUCN)<br /> ho¹ch hµnh ®éng quèc gia vÒ b¶o tån sù ®a d¹ng<br /> ®Ò xuÊt tr−íc ®©y còng ®O ®−îc chØnh söa theo<br /> sinh häc ë n−íc ta, ®¸p øng yªu cÇu cÊp b¸ch<br /> tinh thÇn míi. V× nh÷ng lý do trªn, viÖc tu chØnh<br /> cña nhiÖm vô nµy trong thêi gian qua. Sau khi<br /> vµ so¹n th¶o S¸ch §á ViÖt Nam n¨m 2004 nh»m<br /> ®−îc c«ng bè, S¸ch §á ViÖt Nam ®O nhanh<br /> ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh thùc tÕ cña thiªn nhiªn<br /> chãng ®i vµo cuéc sèng, ®−îc sö dông réng rOi ë<br /> n−íc ta còng nh− héi nhËp xu thÕ cña thÕ giíi lµ<br /> c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph−¬ng, lµm c¨n cø khoa häc<br /> rÊt cÇn thiÕt.<br /> cho viÖc xem xÐt, ®¸nh gi¸, xö lý c¸c tr−êng hîp<br /> vi ph¹m luËt lÖ, quy ®Þnh cña Nhµ n−íc vÒ cÊm Sau 2 n¨m thùc hiÖn, víi sù tham gia cña<br /> s¨n b¾t, khai th¸c, vËn chuyÓn, bu«n b¸n c¸c h¬n 70 c¸n bé khoa häc cña c¸c ngµnh trong c¶<br /> ®éng vËt, thùc vËt hoang dO cã nguy c¬ bÞ ®e n−íc, ®Ò ¸n ®O hoµn thµnh viÖc so¹n th¶o c¶ 2<br /> däa, còng nh− ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ cÇn tµi liÖu c¬ b¶n: Danh lôc §á ViÖt Nam n¨m<br /> thiÕt cho tõng ®èi t−îng. 2004 vµ S¸ch §á ViÖt Nam n¨m 2004, vµ ®O<br /> ®−îc nghiÖm thu ë cÊp Nhµ n−íc, ®¹t kÕt qu¶<br /> Còng cÇn biÕt r»ng, ngay c¶ tíi thêi gian xuÊt s¾c. Ngoµi viÖc cËp nhËt t− liÖu kh¶o s¸t<br /> gÇn ®©y, trong khu vùc ch©u ¸, míi chØ cã mét míi tíi n¨m 2002, ¸p dông c¸c tiªu chuÈn, thø<br /> sè n−íc lµ ®O so¹n th¶o xong vµ c«ng bè ®Çy ®ñ h¹ng ®¸nh gi¸ møc ®e däa míi cña IUCN ®Ò<br /> S¸ch §á hoµn chØnh cña n−íc m×nh, cßn hÇu hÕt xuÊt n¨m 1994, ®Ò ¸n cßn tæ chøc kh¶o s¸t ®Ó<br /> c¸c n−íc kh¸c chØ míi so¹n th¶o vµ c«ng bè thÈm ®Þnh c¸c t− liÖu cßn nghi ngê, héi th¶o vµ<br /> ®−îc mét phÇn S¸ch §á, hoÆc chØ lµ Danh lôc tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c ngµnh liªn quan,<br /> §á (Red species List) hoÆc Danh s¸ch c¸c loµi nh»m n©ng cao chÊt l−îng tµi liÖu.<br /> bÞ ®e däa mµ th«i.<br /> KÕt qu¶ thùc hiÖn ®Ò ¸n ®O cho thÊy mét<br /> Tuy nhiªn, kÓ tõ thêi gian c«ng bè S¸ch §á t×nh h×nh míi vÒ sù ®a d¹ng sinh häc ë n−íc ta<br /> Viªt Nam trong c¸c n¨m 1992 vµ 1996, qua 10 sau 10 n¨m, kÓ tõ khi c«ng bè S¸ch §á ViÖt<br /> n¨m, thùc tr¹ng thiªn nhiªn cña n−íc ta nãi Nam c¸c n¨m 1992 vµ 1996. Tæng sè loµi ®éng<br /> chung vµ sù ®a d¹ng sinh häc nãi riªng, ®O cã vËt, thùc vËt hoang dO trong thiªn nhiªn ®ang bÞ<br /> 1<br /> ®e däa ë c¸c møc ®é kh¸c nhau, ®−îc c«ng bè maximus), tª gi¸c mét sõng (Rhinoceros<br /> trong S¸ch §á ViÖt Nam n¨m 2004 ®O lªn tíi sondaicus), tr©u rõng (Bubalus bubalis), bß biÓn<br /> 857 loµi (407 loµi ®éng vËt vµ 450 loµi thùc vËt). (Dugong dugong)... C¸c loµi chim ®−îc coi lµ<br /> So víi sè liÖu t−¬ng øng ®O c«ng bè trong S¸ch rÊt nguy cÊp cã thÓ kÓ: v¹c hoa (Gorsachius<br /> §á ViÖt Nam c¸c n¨m 1992 vµ 1996 lµ 709 loµi magnificus), qu¾m c¸nh xanh (Pseudibis<br /> bÞ ®e däa (359 loµi ®éng vËt vµ 350 loµi thùc davisoni), ngan c¸nh tr¾ng (Cairina scutulata),<br /> vËt), cã thÓ thÊy r»ng, nh×n chung, sè l−îng loµi ®¹i bµng ®Çu n©u (Aquila heliaca), kÒn kÒn<br /> bÞ ®e däa ®O t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, ®iÒu (Gyps bengalensis), gµ l«i mµo ®en (Lophura<br /> ®¸ng quan t©m h¬n lµ møc ®é bÞ ®e däa ë tõng imperialis), gµ l«i tÝa (Tragopan temminckii)…<br /> thµnh phÇn ®éng vËt, thùc vËt trong thiªn nhiªn bß s¸t-Õch nh¸i cã nh÷ng loµi nh−: tr¨n ®Êt<br /> còng ®O cã nh÷ng thay ®æi rÊt ®¸ng b¸o ®éng. (Python molurus), tr¨n gÊm (P. reticulatus), r¾n<br /> Trong thµnh phÇn ®éng vËt, nÕu nh− trong hæ mang chóa (Ophiophagus hannah), rïa da<br /> S¸ch §á ViÖt Nam n¨m 1992, nh×n chung, møc (Dermochelys coriacea), qu¶n ®ång (Caretta<br /> ®é bÞ ®e däa cao nhÊt ë c¸c loµi chØ míi ë thø caretta), c¸ sÊu xiªm (Crocodylus siamensis)…<br /> h¹ng nguy cÊp (EN-endangered), th× ë S¸ch §á C¸c loµi ®éng vËt biÓn thuéc diÖn nµy, ngoµi c¸c<br /> ViÖt Nam n¨m 2004, ®O cã tíi 6 loµi ®−îc coi lµ loµi rïa biÓn vµ thó biÓn, cßn cã thÓ kÓ mét sè<br /> ®O bÞ tuyÖt chñng trong lOnh thæ n−íc ta. VÒ thó loµi c¸ san h«, mét sè loµi trai èc biÓn quý hiÕm,<br /> rõng, cã 3 loµi: tª gi¸c hai sõng (Dicerorhinus nh−: èc tï vµ hoa (Charonia tritonis), èc ®ôn<br /> sumatrensis), heo vßi (Tapirus indicus) vµ cÇy (Trochus niloticus), èc xµ cõ (Turbo<br /> r¸i c¸ (Cynogale lowei) cã thÓ coi lµ ®O tuyÖt marmoratus), èc anh vò (Nautilus pompilius)…<br /> chñng hoµn toµn (EX-extinct), cßn loµi h−¬u sao §Æc biÖt lµ mét sè loµi c«n trïng cã h×nh d¸ng<br /> (Cervus nippon) chØ cßn tån t¹i ë t×nh tr¹ng nu«i ®Æc s¾c, mµu s¾c ®Ñp, bÞ s¨n b¾t qu¸ nhiÒu, hiÖn<br /> d−ìng, nh−ng ®O tuyÖt chñng ngoµi thiªn nhiªn nay còng ®ang lµ ®èi t−îng thuéc diÖn rÊt nguy<br /> (EW-extinct in the wild). Trong sè ®éng vËt ë cÊp, nh−: kÆp k×m sõng kiÕm (Dorcus curvidens<br /> n−íc, loµi c¸ chÐp gèc (Procypris merus) vµ loµi curvidens), kÆp k×m lín (D. grandis), bä hung<br /> c¸ sÊu hoa cµ (Crocodylus porosus) còng ®−îc ba sõng (Chalcosoma atlas), c¸nh cam xanh<br /> coi lµ ®O tuyÖt chñng hoµn toµn trong thiªn bèn chÊm (Jumnos ruckeri tonkinensis).<br /> nhiªn lOnh thæ n−íc ta.<br /> Trong c¸c loµi thùc vËt, nÕu trong S¸ch §á<br /> Trong thµnh phÇn thùc vËt, hiÖn nay ch−a ViÖt Nam n¨m 1996 míi chØ cã 24 loµi thuéc<br /> thÊy cã c¸c loµi bÞ coi lµ ®O tuyÖt chñng, song diÖn nguy cÊp, th× nay ®O cã tíi 192 loµi, trong<br /> còng nh− ë ®éng vËt, mét sè lín loµi tr−íc ®©y, ®ã cã 45 loµi ®−îc coi lµ rÊt nguy cÊp. PhÇn lín<br /> trong S¸ch §á ViÖt Nam n¨m 1996, cßn ®−îc sè loµi thuéc diÖn nµy lµ thuéc ngµnh Méc Lan<br /> xÕp trong diÖn sÏ nguy cÊp (VU-vulnerable), th× (H¹t kÝn) vµ ngµnh Th«ng (H¹t trÇn). Trong sè<br /> nay sau 10 n¨m, ®O ph¶i chuyÓn sang diÖn nguy c¸c loµi thùc vËt rÊt nguy cÊp hiÖn nay, cã c¸c<br /> cÊp (EN-endangered), trong ®ã mét tû lÖ kh¸ c©y gç quý, nh−: hoµng ®µn rñ-ngäc am<br /> lín ®O tíi møc ®é rÊt nguy cÊp (CR-critically (Cupressus funebris), hoµng ®µn (C. torulosa),<br /> endangered). b¸ch vµng (Xanthocyparis vietnamensis), b¸ch<br /> Trong c¸c loµi ®éng vËt, hiÖn nay ®O cã tíi t¸n ®µi loan (Taiwania cryptomerioides); c¸c<br /> 149 loµi ®−îc coi lµ nguy cÊp, t¨ng h¬n rÊt c©y thuèc quý nh−: ba g¹c hoa ®á (Rauwolfia<br /> nhiÒu so víi 71 loµi trong S¸ch §á ViÖt Nam serpentina), s©m vò diÖp (Panax bipinnatifidus),<br /> n¨m 1992, tíi 46 loµi ®−îc coi lµ rÊt nguy cÊp, tam thÊt hoang (P. stipuleanatus); c¸c loµi thùc<br /> trong ®ã nhiÒu nhÊt lµ ë c¸c nhãm: thó rõng (12 vËt ®Æc h÷u cña ViÖt Nam nh−: gi¸c ®Õ tam ®¶o<br /> loµi), chim (11 loµi), bß s¸t-Õch nh¸i (9 loµi), (Goniothalamus takhtajanii), sao l¸ cong<br /> c«n trïng (4 loµi). C¸c loµi thó rõng thuéc diÖn (Shorea falcata); c¸c c©y lµm c¶nh quý hiÕm<br /> nµy cã thÓ kÓ: chµ vµ ch©n s¸m (Pygathrix nh−: lan hµi ®á (Paphiopedelum delenatii), lan<br /> nemaeus cinerea), voäc mòi hÕch hµi ®iÓm ngäc (P. emersonii), lan hµi tam ®¶o<br /> (Rhinopithecus avunculus), voäc quÇn ®ïi (P. gratrixianum), lan hµi hªlen (P. helenae).<br /> (Trachypithecus francoisi delacouri), voäc ®Çu<br /> tr¾ng (T. francoisi poliocephalus), hæ ®«ng §ång thêi, so víi S¸ch §á ViÖt Nam c¸c<br /> d−¬ng (Panthera tigris corbetti), voi (Elephas n¨m 1992 vµ 1996, sè loµi ®−îc ®¸nh gi¸ ë møc<br /> 2<br /> ®é sÏ nguy cÊp (VU-vulnerable) hiÖn nay còng khoanh vïng cÊm s¨n b¾t... nªn sè l−îng ®O sím<br /> ®O t¨ng lªn rÊt nhiÒu. ë thùc vËt, sè loµi ®−îc ®−îc phôc håi, tho¸t ra khái t×nh tr¹ng bÞ ®e däa<br /> xÕp vµo thø h¹ng VU tr−íc ®©y lµ 61 loµi, nay ë møc ®é cao, nh−: h−¬u sao, voäc ®Çu tr¾ng,<br /> ®O t¨ng lªn tíi 209 loµi; cßn ë ®éng vËt, tr−íc mét sè loµi gµ l«i, tr¨n, c¸ sÊu, c©y gç l¸t hoa…<br /> ®©y lµ 92 loµi, nay ®O lµ 173 loµi. Sè t¨ng nhiÒu Nh»m môc tiªu nµy, trong S¸ch §á ViÖt Nam,<br /> h¬n c¶ lµ ë nhãm chim (23/6), c¸ n−íc ngät cïng víi viÖc ®¸nh gi¸, ph©n h¹ng møc ®é bÞ ®e<br /> (22/15), thó (31/25), c«n trïng (8/3), ®éng vËt däa, cßn ®Ò xuÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p, nh»m phôc<br /> biÓn (37/12). ë thùc vËt, ngµnh Méc Lan tr−íc håi sè l−îng c¸c loµi ®ang cã chiÒu h−íng bÞ<br /> ®©y chØ cã 48 loµi ®−îc coi lµ sÏ nguy cÊp (VU) gi¶m sót.<br /> th× nay, trong S¸ch §á ViÖt Nam n¨m 2004, ®O Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh trªn cña sù ®a<br /> lµ 180 loµi; ngµnh Th«ng, tr−íc ®©y míi cã 6 d¹ng sinh häc ë n−íc ta hiÖn nay, chñ yÕu lµ do<br /> loµi ®−îc coi lµ sÏ nguy cÊp, nay ®O lµ 18 loµi. ®éng vËt, thùc vËt hoang dO bÞ khai th¸c qu¸<br /> Mét ®iÒu rÊt ®¸ng l−u ý lµ, cã nh÷ng loµi møc, kh«ng kiÓm so¸t næi, hoÆc do vïng ph©n<br /> ®éng vËt hoang dO trªn lOnh thæ n−íc ta ®−îc bè tù nhiªn bÞ thu hÑp, n¬i sinh c− bÞ ph¸ ho¹i<br /> coi lµ ®O tuyÖt chñng ngoµi thiªn nhiªn, nh−: tª do c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ: më réng s¶n xuÊt,<br /> gi¸c hai sõng, heo vßi, cÇy r¸i c¸, c¸ chÐp gèc… ho¹t ®éng du lÞch trªn c¸c vïng rõng nói, trªn<br /> hoÆc cã thÓ lµ ®O tuyÖt chñng, nh− bß s¸m, th× biÓn, ph¸t triÓn ®« thÞ, më réng c¸c khu d©n c−,<br /> theo t− liÖu cña IUCN, l¹i vÉn cßn tån t¹i trªn lµm ®−êng giao th«ng... ch−a chó ý ®Çy ®ñ tíi<br /> lOnh thæ cña mét sè quèc gia l©n cËn. viÖc b¶o vÖ c¸c ®iÒu kiÖn sinh th¸i cña m«i<br /> tr−êng sèng cña sinh vËt hoang dO.<br /> Tõ nh÷ng dÉn liÖu trªn ®©y, cã thÓ nªu lªn<br /> mét sè nhËn xÐt b−íc ®Çu vÒ t×nh h×nh ®a d¹ng ViÖc hoµn thµnh so¹n th¶o S¸ch §á ViÖt<br /> sinh häc ë n−íc ta hiÖn nay. Nam n¨m 2004 ®O gãp phÇn vµo viÖc ®¸nh gi¸<br /> 1. Qua mét thêi gian chØ trong kho¶ng 10 t×nh h×nh hiÖn nay cña sù ®a d¹ng sinh häc ë<br /> n¨m, t×nh tr¹ng sè l−îng ®éng vËt, thùc vËt n−íc ta, thÓ hiÖn mét phÇn ë t×nh tr¹ng sinh vËt<br /> hoang dO trong thiªn nhiªn ë n−íc ta ®O cã hoang dO trong thiªn nhiªn, còng nh− dù ®o¸n<br /> nh÷ng biÕn ®æi ®¸ng kÓ. Sè loµi bÞ ®e däa gi¶m ®−îc xu thÕ ph¸t triÓn trong thêi gian tíi, lµm c¬<br /> sót sè l−îng (nguy cÊp vµ rÊt nguy cÊp) ®O t¨ng së cho viÖc so¹n th¶o LuËt b¶o vÖ sù ®a d¹ng<br /> lªn râ rÖt; mét sè loµi ®O cã thÓ coi nh− tuyÖt sinh häc ë ViÖt Nam hiÖn ®ang ®−îc tiÕn hµnh.<br /> chñng, ®iÒu ch−a thÊy cã trong 10 n¨m tr−íc §ång thêi, còng ®Æt ra nh÷ng nhiÖm vô cÊp<br /> ®©y, trong khi vÉn cßn tån t¹i ë c¸c quèc gia l©n b¸ch vÒ b¶o tån tµi nguyªn sinh vËt thiªn nhiªn<br /> cËn. Trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ xO héi nhanh cña n−íc ta, kh«ng chØ chó träng c¸c sinh vËt cã<br /> chãng ë n−íc ta trong thêi kú ®æi míi, tèc ®é gi¸ trÞ vÒ mÆt kinh tÕ, mµ c¶ vÒ gi¸ trÞ khoa häc,<br /> biÕn ®æi cña t×nh h×nh ®a d¹ng sinh häc, thÓ hiÖn v¨n hãa cña ®Êt n−íc. CÇn kiÓm so¸t chÆt chÏ<br /> mét phÇn ë t×nh tr¹ng sinh vËt hoang dO trong h¬n viÖc khai th¸c, b¶o vÖ tèt h¬n c¸c ®iÒu kiÖn<br /> thiªn nhiªn, còng diÔn ra t−¬ng ®èi nhanh trong sinh th¸i cña m«i tr−êng sèng cña sinh vËt<br /> thêi gian võa qua ë n−íc ta. hoang dO ngoµi thiªn nhiªn, thùc hiÖn nghiªm<br /> chØnh c¸c luËt lÖ, quy ®Þnh cña Nhµ n−íc ®O ban<br /> 2. Thµnh phÇn ®éng vËt, thùc vËt bÞ ®e däa hµnh vÒ b¶o vÖ m«i tr−êng vµ tµi nguyªn thiªn<br /> kh«ng chØ lµ c¸c ®èi t−îng cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, nhiªn. CÇn t¨ng c−êng ho¹t ®éng cña c¸c khu<br /> bÞ khai th¸c qu¸ møc, mµ cßn bao gåm c¶ nh÷ng b¶o tån thiªn nhiªn trªn ®Êt liÒn vµ ë biÓn hiÖn<br /> ®èi t−îng kh¸c ngoµi gi¸ trÞ kinh tÕ (gi¸ trÞ khoa cã vµ sÏ cã, víi chøc n¨ng b¶o vÖ chñ ®éng, tÝch<br /> häc), bÞ ®e däa do c¸c nguyªn nh©n gi¸n tiÕp, cùc vèn ®a d¹ng sinh häc quý cña ®Êt n−íc.<br /> nh− do m«i tr−êng sèng, n¬i sinh c− bÞ ph¸ ho¹i, S¸ch §á ViÖt Nam lµ c«ng cô gãp phÇn quan<br /> vïng ph©n bè bÞ thu hÑp, do c¸c ho¹t ®éng cña träng vµ ®¾c lùc cho ho¹t ®éng b¶o tån thiªn<br /> con ng−êi. nhiªn, b¶o tån sù ®a d¹ng sinh häc, cÇn ®−îc<br /> 3. Bªn c¹nh ®ã, l¹i cã nh÷ng loµi cã gi¸ trÞ sím c«ng bè vµ phæ biÕn réng rOi ®Ó ®−îc sö<br /> cao, ®ang cã nguy c¬ bÞ ®e däa, song sím ®−îc dông cã hiÖu qu¶ vµ ®−îc tæ chøc tu chØnh, cËp<br /> con ng−êi cã biÖn ph¸p b¶o vÖ, nh− nu«i d−ìng, nhËt d÷ liÖu qua tõng thêi gian 5-10 n¨m, ®Ó<br /> ch¨m sãc trong c¸c khu b¶o tån thiªn nhiªn, theo kÞp t×nh h×nh míi.<br /> <br /> <br /> 3<br />  Tµi liÖu tham kh¶o Species Survival Commission.<br /> 1. S¸ch §á ViÖt Nam (phÇn ®éng vËt), 1992: 4. The Singapore Red Data Book, 1994:<br /> Nxb. Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi. Threatened Plants and Animals of<br /> 2. S¸ch §á ViÖt Nam (phÇn thùc vËt), 1996: Singapore.<br /> Nxb. Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi. 5. China Species Red List, 2004: Vol.1, Red<br /> 3. IUCN Red List Categories, 1994: IUCN List (in chinese).<br /> <br /> <br /> Red Data Book 2004 of VietNam<br /> Dang Ngoc Thanh<br /> <br /> SUMMARY<br /> <br /> Contributing to the national biodiversity action plan of Vietnam, the new Red species List and Red Data<br /> Book 2004 of Vietnam have been compiled by the Vietnam Academy of Science and Technology, with the<br /> participation of 70 scientists from different ministries and agencies of the country. This new Red Data Book<br /> 2004 was a revised and updated work, based on the first Red Data Book of Vietnam, published in 1992<br /> (animal part) and 1996 (plant part), using the IUCN Red List Criteria and Categories 1994, updated by new<br /> materials of the fauna and the flora of Vietnam, collected in last 10 years.<br /> The new Red Data Book 2004 has showed a new situation of the biodiversity of the country after 10 years.<br /> The number of threatened species has remarkably increased, from 709 species recorded in the Red Data Book<br /> 1992-1996 to 857 species in the Red Data Book 2004. Six animal species were considered as extinct (EX) and<br /> extinct in the wild (EW). At the same time, 149 animal species were classified in the endangered category<br /> (EN); among them, 46 species were critically endangered (CR). The correspond numbers in plants were 192<br /> endangered species and 45 critically endangered species.<br /> The present status of the wild life in Vietnam was caused firstly by the non rational over exploitation in<br /> land, as well as in seawaters. Besides, the heavy destruction of the natural environment conditions, including<br /> the habitat of wild animals and plants, especially the forest devastation in mountainous regions, the<br /> uncontrolled destruction of coral reefs in coastal zone, were also important agents for the degeneration of the<br /> biodiversity.<br /> In this book, for each animal and plant, suitable protection, conservation and regeneration measures for<br /> threatened species were proposed.<br /> <br /> Ngµy nhËn bµi: 16-01-2006<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4<br />