SÁCH TỐ VẤN - Thiên hai mươi: TAM BỘ CỬU HẬU LUẬN

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

87
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hoàng Đế hỏi rằng: Tôi nghe về phép cứu châm, ứng với trời đất, ứng với Aâm Dương, hợp với bốn mùa và 5 hành... Đường lối như thế nào, xin cho biết [1]. Kỳ Bá thưa rằng: Chí số của trời đất, bắt đầu tứ số một (1), cuối cùng là số chín (9). Một là trời hai là đất, ba là người. Vậy ba lần ba là chín, để ứng với chín “dã” [2]. Ở con người chia làm ba bộ, mỗi bộ có ba hậu, để quyết sống chết, để trị trăm bệnh, để điều hư...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SÁCH TỐ VẤN - Thiên hai mươi: TAM BỘ CỬU HẬU LUẬN

SÁCH TỐ VẤN Thiên hai mươi: TAM BỘ CỬU HẬU LUẬN Hoàng Đế hỏi rằng: Tôi nghe về phép cứu châm, ứng với trời đất, ứng với Aâm Dương, hợp với bốn mùa và 5 hành... Đường lối như thế nào, xin cho biết [1]. Kỳ Bá thưa rằng: Chí số của trời đất, bắt đầu tứ số một (1), cuối cùng là số chín (9). Một là trời hai là đất, ba là người. Vậy ba lần ba là chín, để ứng với chín “dã” [2]. Ở con người chia làm ba bộ, mỗi bộ có ba hậu, để quyết sống chết, để trị trăm bệnh, để điều hư thực mà trừ tà tật [3]. Hoàng Đế hỏi: Ba bộ là gì? [4]
Kỳ Bá thưa rằng: Có hạ bộ, có trung bộ, có thượng bộ. Mỗi bộ có ba hậu, tức là trời, đất và người [5]. Thượng bộ về trời, ứng vào động mạch ở hai trán, thượng bộ về đất, ứng vào động mạch ở hai bên má, thượng bộ về người, ứng vào động mạch ở hai bên tai [6]. Trung bộ về trời, thuộc thủ Thái âm, trung bộ về đất thuộc thủ D ương minh, trung bộ về người, thuộc thủ Thiếu âm [7]. Hạ bộ về trời, thuộc túc Quyết âm, Hạ bộ về đất, thuộc túc Thiếu âm, Hạ bộ về người, thuộc túc Thái âm [8]. Cho nên hạ bộ về trời để hậu (nghe mạch) cái khi của Can, đất để hậu cái khí của Thận, người để hậu cái khí của Tỳ Vị [9]. Hoàng Đế hỏi: Về sự “hậu” của trung bộ như thế nào” [10] Kỳ Bá thưa rằng:
Cũng có trời, đất, người khác nhau. Trời để hậu Phế, đất để hậu khí ở trong Hung, người để hậu Tâm [11]. Hoàng Đế hỏi: Về sự “hậu” của thượng bộ như thế nào? [12] Cũng có trời, đất, người khác nhau. Trời để hậu khí ở đâu, đất để hậu khí ở miệng và răng, người để hậu khí ở tai và mắt [13]. Trong ba bộ, đều có trời đất người. Do ba mà thành trời, do ba mà thành đất, do ba mà thành người (tức ở trong 9 hậu mỗi hậu đều có ba) [14]. Ba nhân với ba thành chín. Số chín đó chia làm 9 dã, 9 dã lại hợp với 9 Tàng [15]. Về thần Tàng có năm (1) về hình Tàng có bốn (2), hợp lại thành 9 Tàng [16]. Năm Tàng đến lúc bại, sắc tất bợt ra. Bợt ra thời hẳn chết [17]. Hoàng Đế hỏi Về phép “hậu” như thế nào? [18] Kỳ Bá thưa rằng:
Trước phải nhận xem người gầy hay béo, để xét xem khí hư hay thực. Thực trời tả, hư thời bổ. Phải trừ bỏ tà khí trong huyết mạch rồi mới có thể điều hòa. Không cứ gì bệnh khó hay dễ, cốt làm cho khí được quân bình [19]. Hoàng Đế hỏi: Quyết chết sống như thế nào? [20] Kỳ Bá thưa rằng: Hình thịnh, mạch tế, hơi ít như không đủ để thở, là bệnh nguy [21]. Hình gầy, mạch đại, trong hung hơi nghẽn, là bệnh nguy [22]. Lúc đại, lúc tiểu, lúc tật, lúc từ... mạch đi không đều... là bệnh nguy [23]. Ba bộ, chín hậu, mạch đều trái nhau, sẽ chết [24]. Mạch ở trên, dưới tả, hữu cứ so le không khớp với nhau, là bệnh nặng [25]. Mạch ở trên, dưới tả, hữu đều trái nhau không còn nhận được bao nhiêu “chí” là bệnh chết [26].
Mạch ở trung bộ, hậu dù có nhiều, nhưng lại trái hẳn với các tàng khác... là bệnh chết [27]. Mạch ở trung bộ, hậu dù có điều, nhưng lại trái hẳn với các tàng khác... là bệnh chết [28]. Mạch ở Trung bộ, hậu rất mỏng manh, là bệnh chết [29]. Mắt lõm xuống, là bệnh chết [30]. Hoàng Đế hỏi: Sao biết được bệnh ở đâu? Kỳ Bá thưa rằng: Xét ở chín hậu, mạch nếu thiên về “tiểu”, thiên về đại, là mắc bệnh, thiên về tật, thiên về trì, thiên về nhiệt, thiên về hàn, hoặc thiên về hãm, hạ... đều là mắc bệnh [31]. Dùng tay tả của mình, án lên chân bệnh nhân, cách xương “khoai” năm tấc, rồi tay hữu của mình gõ lên xương “khoai” của bệnh nhân. Nếu mạch ứng lên quá 5 tấc, có vẻ hơi bật bật đều đều, thế là vô bệnh, nếu ứng lên tay nhanh, có vẻ tuồn tuồn... là mắc bệnh, hoặc lại chậm chạp bợt bạc... Cũng là mắc bệnh [32].
Nếu mạch ứng lên, trên không tới được 5 tấc (tấc ở đây, thuộc về quan xích đời xưa), dù có gõ lên xương cũng không thấy, bệnh sẽ chết [33]. Bệnh nhân, thịt tiêu mòn hết, sẽ chết [34]. Mạch ở Trung bộ, lúc xơ, lúc sác sẽ chết [35]. Nếu mạch hiện ra Đại mà Câu, là bệnh tại Lạc [36]. Chín hậu cùng ứng, hợp nhau như một, không được so le. Nếu một “hậu” chậm lại sau, là bệnh nguy. Nóùi “chậm lại sau” tức là mạch ứng không đều [37]. Xét ở Phù Tàng, để đoán biết cái thời kỳ sống chết [38]. Phải trước biết Kinh mạch, rồi sau mới biết được bệnh mạch -Mỗi khí mạch của Chân tàng hiện ra, gặp cái ngày “thắng” (khắc), sẽ chết [39]. Kinh Túc Thái dương khí tuyệt bệnh nhân chân không thể co duỗi, khi chết tất trợn mắt [40]. Hoàng Đế hỏi? Mùa Đông thuộc âm, mùa Hạ thuộc Dương, ứng với người thế nào [41].
Kỳ Bá thưa rằng: Mạch chín hậu, đều Trầ m, Tế cách tuyệt nhau thế là âm, thuộc Đông, nên chết về khoảng nửa đêm, nếu mạch thịnh, táo, sác và suyễn. Thế là Dương, thuộc hạ, nên chết về đúng trưa. Phàm bệnh hàn nhiệât, thường chết về lúc sáng rõ, chứng Nhiệt trung với bệnh nhiệt, cũng chết về lúc đúng trưa, bệnh phong, chết về lúc mặt trời lặn, bệnh thủy, chết về nửa đêm, mạch lúc xơ, lúc sác, lúc tật, lúc trì... Tới ngày tứ quý sẽ chết [42]. 43) Thịt ở thân thể tiêu mòn hết, chín hậu dù đều, cũng chết [43]. 44) Bảy phép chẩn dù có đủ (1), nhưng chín hậu đều thuận, không chết [44]. Hoàng Đế hỏi: Như thế nào, có thể chữa được? [45] Kỳ Bá thưa rằng: Bệnh về kinh mạch thời trị kinh mạch, bệnh về Tôn lạc thời trị Tôn lạc. Huyết bệnh mà mình có đau, thời trị ở kinh lạc. Nếu phạm phải kỳ tà (tức tà khí lạ lùng, ít khi có), xét luồng mạch kỳ tà để thích. Bệnh đã lâu ngày, tụ ở khớp xương, nên thích ngay ở khớp xương. Nếu trên thực dưới
hư, huyết mạch không thông, nên tìm chỗ kết ở lạc mạch mà thích cho thấy có máu (1) [46]. Đồng tử đột cao lên, do khí ở Thái dương bất túc. Mắt trợn lên, do khí ở Thái dương đã tuyệt. Đó là cái cốt yếu để quyết sinh tử, phải xét kỹ mới được [47].