Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Những biện pháp tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường THCS Mạo Khê 2 - Đông Triều, Quảng Ninh trong giai đoạn mới

Ở Ầ Ầ PH N M Đ U

1. Lý do ch n đ tài

ở ế ệ ườ ả Con ng

ầ ấ ộ ố

ệ ộ ờ ỳ ồ ướ i tr i qua bi ồ ắ ỳ i phát hi n ra năng l

ậ ế ư ng gió và n ế ỷ

ộ ữ

ữ ư ụ ạ ạ ầ ườ ỡ ờ

ị ườ ọ ừ ự ọ ỹ ổ ủ

ố ử ế ỷ

ấ ệ ượ ơ ậ ế ư ớ ạ

ấ ự

ộ ở ệ ự ự ọ ạ ộ ấ ớ ủ i xu t hi n và đ ộ ả ớ ố

ố ậ ể ẩ ố

ồ ố ộ ố ế ườ ộ ấ ướ ị

ị ờ ỳ ườ ệ ể ọ ề ế ườ ừ t i t khi xu t hi n và ti n hoá tr thành xã h i loài ng ồ ồ ừ ế ổ bao thay đ i. T cu c s ng b y đàn đ n các th i k đ đá, đ đ ng, đ s t cho ớ ượ ườ ế ễ đ n khi con ng c di n ra v i bao k tích. ữ ạ ế ỷ Nh ng đ n th k XV XVI và đ u th k XVII nhân lo i đã ghi nh n nh ng ạ ớ ủ i tài năng và thiên tài. Đó là cu c cách m ng thành t u to l n c a nh ng con ng ổ ậ khoa h c k thu t giai đo n r ng r th i Ph c H ng sau nh ng đêm dài trung c . ư i nh : Tên tu i c a các nhà bác h c l ng danh sáng mãi trong l ch s loài ng ề Lêônađvinxi, Pecma, Côpecnic, Galilê, Niut n... đ n cu i th k XVIII nhi u tài ơ c ghi nh n nh : Anhxtanh, PeriQuiri, Eđix n, năng m i l ọ ậ ỹ Menđen,.... cu c cách m ng khoa h c k thu t này có s đóng góp r t tích c c và ữ hi u qu v i t c đ r t l n c a nh ng ng i có tài. H đã tr thành đ ng l c tiên ấ ỳ ủ ộ phong thúc đ y t c đ phát tri n c a xã h i. Chính vì v y, b t k qu c gia nào ả ệ ề mu n có n n công nghi p ti n b , mu n đ t n c ph n vinh thì ph i xác đ nh cho mình chi n l L ch s n ấ c đ u xu t hi n ng

i tài gi ộ ủ ể

ở ọ ỉ ở ườ ư ợ

ậ ầ

ư ệ ở ữ t ậ ệ ố ư t Nam đã nhìn nh n và đánh giá đúng vai trò c a " i, Vi

ủ ấ ướ ự ộ c, đ ng l c phát tri n kinh t

ự ạ ộ ượ ệ ả

ộ ể ự

ộ ộ ủ ề ố t Nam l n th VII: “ c giáo d c

i là m c tiêu và đ ng l c c a s phát tri n kinh t ề ầ ụ ” hay: “Con ng ườ ấ ữ ệ

ươ

ạ ộ ứ ả ướ ệ ộ

ị

ượ ườ ả ế c c th h n, giáo d c đ ể c phát tri n con ng

ủ i đã đ ụ ố ể

ụ ọ

ệ ể ề ụ ấ ồ ưỡ ng nhân tài

ừ ầ ớ

ờ ỳ ổ ươ ấ ả ế ượ Nhân tài". c " ỏ ấ ướ ề ử ướ m i th i k phát tri n đ t n i c ta, ử ẻ ộ ị dân t c hay đ a đi m nào. Trang s v vang c a dân t c còn mà không riêng ch ệ ệ ấ ấ ấ ủ t nh : Bà Tr ng, Bà Tri u, Lê L i, Quang Trung, i tài đ t Vi ghi d u n c a ng ề ặ ồ ễ nh ng th p niên g n đây, cũng nh nhi u Nguy n Trãi, H Chí Minh,... Đ c bi ủ Nhân ế ớ Qu c gia trên th gi ế ể ồ tài". Đó chính là ngu n nhân l c quý báu c a đ t n ả c ghi trong Văn ki n Đ i h i Đ ng C ng s n xã h i c a qu c gia. Đi u này đã đ ế ụ ứ ệ Dân trí, nhân l c, nhân tài là ba m c tiêu phát tri n chi n Vi ế ự ủ ự ụ ượ ể l ượ ư xã h iộ ”. T nh ng năm 90 v n đ ng ườ ồ ưỡ ) đã đ ừ phát hi n và b i d ng c đ a i tài ( ượ ỡ ụ ầ ọ ố c ghi vào ch ng trình nghiên c u khoa h c giáo d c t m c qu c gia và đã đ ạ ể ệ ả c chuy n m nh trong Văn ki n Đ i h i Đ ng C ng s n Vi t Nam. Đây là b ế ế trong chính sách "Nhân tài" c a Đ ng ta. Đ n Ngh quy t TW2 khoá VIII chi n ượ ụ ể ơ ượ Qu c sách c coi là " l hàng đ uầ ". Công tác giáo d c không ch nh m cung c p tri th c phát tri n nhân ứ ằ ỉ ể ấ ng nhân tài cho đ t cách cho h c sinh mà còn có nhi m v phát tri n và b i d ậ ọ ở ồ ưỡ ướ các b c h c cũng c. Qua nhi u th i k phát tri n công tác b i d n ủ ế ị ệ ự khi có Ngh quy t 04 c a có s xoay v n, thay đ i. Trong tình hình m i hi n nay t ớ ự ề ế ụ ổ Ban ch p hành trung ng Đ ng khoá VII ngày 14/01/1993 v ti p t c đ i m i s

ệ ụ ướ ể

ụ ừ ể

ọ

ạ ọ ườ ng tr ng đi m ch t l c các tr ồ ưỡ .Công tác b i d ạ ộ ụ ế ấ ượ ng h c sinh gi ấ ng th nào, ho t đ ng ra sao? là v n đ đ ớ ộ ng, v i n i dung: ọ ng cao trong các ngành h c, ổ ỏ ở ườ i ng THCS thay đ i, tr ề ề ượ c nhi u nhà giáo d c quan

nghi p giáo d c và đào t o thì giáo d c THCS cũng chuy n h ướ “hình thành t ng b ọ ậ b c h c” (trang 62) ướ ể chuy n h tâm.

ỉ ạ ể ụ ủ ả ướ

ụ ệ ư Cùng v i s chuy n mình c a giáo d c và đào t o trong c n ầ

ọ ề ể ể

ầ ệ ữ

ố ọ ớ ấ ượ ỏ ớ ự ả c, t nh Qu ng ự ườ ạ ng ấ ườ c s a sang và xây m i, nhi u tr ng ti u h c, THCS, PTTH đã ph n đ u ỉ ụ ẩ ng giáo d c tăng lên rõ r t. Nh ng năm g n đây t nh i qu c gia, qu c t Ninhđã th c hi n u tiên hàng đ u cho phát tri n giáo d c. Hàng lo t các tr ấ ọ ượ ử h c đ ố ạ đ t chu n Qu c gia, ch t l Qu ng Ninhđã có h c sinh gi

ố ế ở ậ ề b c Trung h c. ả

ầ ữ ọ ệ ọ ượ c chú tr ng đ u t

ọ ườ

ỉ ạ

ươ ườ ế

ụ ệ ộ ọ ẵ ươ ọ ậ

ể ừ ữ ươ ở ạ ọ ầ c chú tr ng và phát tri n t

ấ ậ ế

ề ạ Chính nh ng lý do nêu

ả ạ ớ ườ ng THCS M o Khê II Đông Tri u Qu ng Ninh, hi n tôi đang công tác V i tr ầ ư ỏ ệ ồ ưỡ i trong nh ng năm g n đây đ ng h c sinh gi thì vi c b i d ậ ụ ộ ố ề ọ ặ t công tác xã h i hoá giáo d c vì v y phong trào thi ng làm t v m i m t. Nhà tr ị ắ ộ ỏ ọ i không ch trong ph m vi nhà tr ng mà còn lan r ng kh p đ a đua h c gi ứ ủ ầ ư ề ờ ậ ọ v th i ng. Nh n th c c a ph huynh h c sinh đã ti n b , h s n sàng đ u t ph ề ế ể n lên trong h c t p. Tuy và các đi u ki n khác đ con em mình v gian, kinh t ề ươ ộ ị ế còn có nhi u khó khăn, phong trào ng thu n nông, kinh t nhiên, là m t đ a ph ớ ượ ụ giáo d c m i đ i đây nên nh ng năm chín m i tr l ề ữ ấ còn r t nhi u nh ng y u kém và b t c p. ữ ệ ữ ọ ở ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d ng h c sinh gi

ạ

ứ ế ầ ọ ạ ự trên tôi đã m nh d n l a ch n nghiên c u đ tài ỏ ở ườ ng THCS M o Khê II tr i ế ề ớ . Mong mu n đ tài nh m t ý ki n ố ọ ồ ưỡ ổ các ch c b i d ứ ạ ư ộ ng h c sinh gi t th c trong công tác t ỏ ở i

ỏ ườ

ứ ủ ề ữ ề ệ ả ổ ứ ồ ưỡ ng ch c b i d

ng THCS M o Khê II .

ỏ ở ườ i tr ụ ệ “Nh ng bi n pháp t ả ề Đông Tri u Qu ng Ninh trong giai đo n m i” ự nh góp ph n thi ệ ng THCS hi n nay. tr ụ 2. M c đích nghiên c u c a đ tài ề ọ h c sinh gi 3. Nhi m v nghiên c u c a đ tài

Đ tài đóng góp nh ng bi n pháp có tính kh thi v công tác t ạ ứ ủ ề ơ ở ữ ồ ưỡ ề ổ ứ ứ ọ ọ ng h c sinh gi ỏ ở i ch c b i d

tr ng THCS.

ạ ọ ề ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d ng h c sinh gi ỏ ườ ng i tr

ự ề ả

ạ ề ấ ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d ọ ng h c sinh

3.1. Nghiên c u nh ng c s khoa h c v t ườ 3.2. Phân tích và đánh giá th c tr ng v t THCS M o Khê II Đông Tri u Qu ng Ninh ả ộ ố ệ ề ằ ả 3.3. Đ xu t m t s bi n pháp có tính kh thi nh m t ỏ ở ườ tr i

ng THCS M o Khê II Đông Tri u Qu ng Ninh. ể ứ gi 4. Khách th và đ i t ạ ố ượ ng nghiên c u

4.1. Khách thể

ỏ ủ ệ ưở ườ ọ i c a Phó Hi u tr ng tr ng THCS Công tác ch đ o b i d

ồ ưỡ ng h c sinh gi ả ề ỉ ạ M o Khê II Đông Tri u Qu ng Ninh

ồ ưỡ ọ ạ ổ ch c b i d ng h c sinh gi ỏ ở ườ tr i ng THCS M o Khê II

ả

ươ ứ ạ ố ượ 4.2. Đ i t ứ ệ Các bi n pháp t Đông Tri u Qu ng Ninh 5. Ph ề ng pháp nghiên c u

ứ ậ ng pháp nghiên c u lý lu n

ệ

ệ ủ ụ ả ạ ở

ươ ổ ươ 5.1. Nhóm ph ứ Nghiên c u tài li u. Các Văn ki n c a Đ ng, ngành, s giáo d c và đào t o. Ph ng pháp phân tích t ng h p.

ươ ự ễ ợ ứ 5.2. Nhóm ph ng pháp nghiên c u th c ti n

ề

ụ ệ ả

ươ ươ ươ Ph Ph Ph ng pháp đi u tra. ứ ng pháp nghiên c u kinh nghi m qu n lý giáo d c. ng pháp quan sát.

ươ ỗ ợ 5.3. Nhóm ph ng pháp h tr

ố

ươ ươ ng pháp th ng kê. ng pháp toán h c.

ọ ứ ủ ề

ỉ ậ ệ ọ ứ “Các bi n pháp t ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d ng h c sinh gi ỏ i

ề ả ng THCS M o Khê II Đông Tri u Qu ng Ninh”

ồ ơ ở ng ọ ủ ệ ổ ứ ồ ưỡ ọ Ph Ph ạ 6. Ph m vi nghiên c u c a đ tài ề Đ tài ch t p trung nghiên c u ạ ở ườ tr ủ ề ấ 7. C u trúc c a đ tài ầ ồ ề Đ tài g m 3 ph n: ở ầ * Ph n m đ u. ộ * Ph n n i dung: g m 3 ch ươ ng I ươ : C s khoa h c c a vi c t ch c b i d ng h c sinh gi ỏ ở i

ườ tr

ự ươ ồ ưỡ ổ ọ ầ ầ + Ch ng THCS. + Ch : Th c tr ng c a công tác t ch c b i d ng h c sinh gi ỏ ở i

ườ ủ ề ả tr

ươ ữ ng II ạ ng III ứ ạ ng THCS M o Khê II Đông Tri u Qu ng Ninh. ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d ỏ ở ườ ng tr i

ọ ng h c sinh gi ớ ạ ả ệ : nh ng bi n pháp t THCS M o Khê II Đông Tri uQu ng Ninh trong giai đo n m i.

ế ậ ả ề ệ + Ch ạ ầ * Ph n k t lu n Tài li u tham kh o.

Ầ Ộ B PH N N I DUNG

ƯƠ Ứ Ồ ƯỠ Ệ Ổ Ơ Ở CH NG I: C S KHOA H C C A VI C T CH C B I D Ọ NG H C

Ọ Ủ Ỏ Ở ƯỜ TR I SINH GI NG THCS

ậ ơ ở

ị ề ư ổ ề T ch c

1. C s lý lu n ệ ộ ố 1.1. M t s khái ni m ổ ứ 1.1.1. T ch c là gì? Có nhi u cách đ nh nghĩa khác nhau v “ ố ộ

ố ư ủ ướ ả ị (Nhà xu t b n chính tr qu c gia Hà N i 1997 i hình thành c u trúc t ng t

ố Cơ ứ ”. Nh ng theo cu n " ị ) đã xác đ nh: ệ ố i u c a h th ng qu n lý ấ ạ ị

ố ợ ố ỳ ứ ả

ụ ổ

ấ ả ớ ệ ố ạ ộ ự ở Phòng GD ả ọ ở s khoa h c qu n lý" ấ ạ ộ ổ ứ “T ch c là ho t đ ng h ạ ữ ấ t nh t gi a các h th ng lãnh đ o và b lãnh đ o (ch p hành)” và ph i h p t . ộ ơ ứ ộ ể Tu theo m c đ và ph m vi qu n lý, ch c năng này có th do m t c quan ộ ứ ổ ộ ứ ch c cán b (Phòng t ệ ự i th c hi n. Trong các ) ho c m t ng m t t

ứ ộ ả ệ ch c cán b th c hi n), m t phòng ban ườ ệ ặ ưở ng đ m nhi m. ộ ổ ( ng h c, ch c năng này do chính Hi u tr

ệ ự

ề ữ ủ ượ

ấ ị ề ệ ạ ầ ứ i đáp ng đ ế ể c yêu t đ hoàn thành có

ạ ộ ạ

ự i ta phân ra ba trình đ c a năng l c là:

ự

ở ộ ( B do V t ở ủ c a S GD&ĐT), ệ ọ ườ tr ế 1.1.2. Khái ni m v năng l c, năng khi u * Năng l cự : Là nh ng đ c đi m tâm lý cá nhân c a con ng ườ ể ặ ầ ủ ộ ạ ộ c u c a m t lo i ho t đ ng nh t đ nh và là đi u ki n c n thi ả ố ẹ ế k t qu t t đ p lo i ho t đ ng đó. ườ ộ ủ Ng Năng l c (ự Capacity). Tài năng (Talent) là trình đ cao c a năng l c. Thiên tài (Genius) là trình đ t t đ nh c a năng l c.

ộ ủ ộ ộ ỉ ầ ườ ủ ố

ề ư ấ ẩ ượ ng đ ữ

ườ ể ủ ườ ủ ể ch t b m sinh di truy n và nh ng y u t i, cho con ng

ế ượ

ộ c m t yêu c u nh t đ nh nào đó. Năng khi u đ ệ ố ệ ố ữ ế ố ượ đ ả i kh năng gi ệ ớ c phát hi n s m và b i d ủ ể ạ ớ ỉ ấ ị ể ự ề c hi u là m m m ng c a tài năng. Nó là h th ng ti n c hình ế ả i quy t ồ ưỡ ng i đ nh cao c a nó là tài năng. Hay nói cách

* Năng khi uế : Th ự ề đ bên trong d a trên nh ng t ờ ố thành trong đ i s ng cá th c a con ng ầ ượ đ có h th ng s phát tri n và có th đ t t khác năng khi u là tín hi u c a tài năng.

Nh v y năng l c đ ươ ệ ủ ự ượ ứ ơ ả ạ ộ ể ự ể ng th c c b n đ phát tri n năng l c. Không t

ự ậ

ể ượ ổ ứ ể ạ ộ ụ ẻ ạ ọ ạ ộ c hình thành và phát tri n trong ho t đ ng. Tham gia ạ ộ ổ ứ ch c ho t đ ng ộ ộ c th m chí còn mai m t, thui ch t đi. ạ ộ ch c cho tr em ho t đ ng nên nó có

ạ ộ ụ ế ứ ớ ự ế ể ẽ ế ư ậ ho t đ ng là ph ế thì năng l c, năng khi u không phát tri n đ ho t đ ng d y h c, giáo d c là ho t đ ng t ự tác d ng h t s c l n lao trong s phát tri n năng l c, năng khi u.

ọ

ỏ ọ

ể ọ ọ ậ ể ưở ọ

ế : ỏ i, h c sinh năng khi u * H c sinh gi ủ ấ ượ Ch t l ng h c t p c a h c sinh gi ố ể ỉ ể ệ ả ơ ủ ượ

ể

ọ ọ

ườ ụ ể ạ ườ ụ ề ớ ỉ ằ i không ch th hi n và đánh giá b ng ng thành ấ ẩ c ph m ch t gì c a nhân cách đang hình ế ể ế ụ ọ ậ c năng l c gì đ ti p t c h c t p và phát tri n. Vì th không ớ ọ ng này v i h c sinh ể ộ ệ ng khác mà ch nên đ i chi u v i m c tiêu giáo d c đ t o đi u ki n đ đ ng

ọ ậ ọ đi m s qua các bài ki m tra, bài thi mà quan tr ng h n c là các em tr ư ế phát tri n nh th nào? Các em có đ ự ượ thành, các em có đ ớ ọ nên so sánh h c sinh này v i h c sinh khác, h c sinh tr ế ố tr ướ viên các em h c t p theo h ộ ng h c sinh nào cũng chăm ngoan ti n b .

ế ở ộ ố ọ H c sinh năng khi u là h c sinh có kh năng cao

ể ả ở các m t khác. Vì v y “

ặ ạ ọ ự ề ọ ế ỏ m t s môn nào đó mà ỏ ” ọ ậ H c sinh gi i ề i và có năng khi u v

ậ

ọ ế ầ ộ ở ự không c n giàng bu c b i s phát tri n cao ế ướ ế c h t là h c sinh có x p lo i h c l c gi nói trong đ tài tr ệ môn văn hoá hay ngh thu t nào đó. ạ 1.2. Công tác đào t o tinh hoa trí tu Qu c t

ạ ệ ở ử ụ

ộ ọ ộ ấ ề ố ế . ữ ệ ữ Đào t o tinh hoa trí tu và s d ng h u hi u tinh hoa đó là m t trong nh ng ở ứ m c đ cao nh t ti m năng khoa

ỗ ế ố y u t ọ h c, kinh t

ể ơ ả i đang t n t

ườ i tài". ộ

ệ ậ ạ ấ ả ồ ạ ượ ở ạ "Ng ng c b n đ đào t o ỹ ả ồ

ọ ọ t c các h c sinh mà ả i hai con đ ệ ở ự c th c hi n ồ ưỡ ươ ệ ấ ể ạ ậ quan tr ng nh t đ t o l p và duy trì ộ ủ ế , văn hoá và xã h i c a m i qu c gia. ế ớ Trên th gi ứ ấ ng th nh t đang đ ể ặ ọ

ự c th c hi n

ng th hai đã và đang đ ướ ở ự các n ố ườ Con ầ ở M , Canada, Nh t B n và m t ph n ở ng đ ng lo t t đó ợ ớ ứ ng trình cho phù h p v i h ng thú và kh năng ộ ượ ệ ở Israel, Anh, Pháp, C ng ư ặ c Tây Âu. Đ c tr ng b i s phân chia khá

ấ

ọ Ở ỹ ệ ộ ị ế ế

ữ ể ề ườ đ ư ụ Th y Đi n. Đ c tr ng b i vi c b i d ề ự cá nhân h có quy n l a ch n ch ứ ườ ủ c a mình. Con đ ầ ớ ở ứ hoà liên bang Đ c và ph n l n ạ rõ h c sinh theo c p đ đào t o. ẻ ẩ M vi c xác đ nh chu n đánh giá th nào là tr ẻ i đó là nh ng tr em có th làm đ t c c t

ẻ ơ ố

ừ ừ ế ọ

ạ i là t ự ấ ừ

ế ạ

ế ệ ế ế ệ ố ằ ệ ỏ ồ

ế ầ ả ể ố

i đa nh ng kh năng c a t ng cá nhân. Vì v y trong nhà tr ộ ầ ầ ồ

ế ỗ ẻ ể ẻ

ườ ươ

ộ ng trình h c t p riêng c a mình. Th c thi quan đi m này ng ứ ệ ố ể ạ ọ ọ ậ ươ ự ổ năng. Có nhi u cách, song chung quy l ơ ơ ớ ườ ơ h i s m h n, h i nhanh h n và th ấ ườ ng i ta th y có t 2 đ n 3% h c sinh hoàn toàn không có năng l c, còn l ự ế đ n 98% có năng l c nào đó. Trong đó l ượ ế ườ c x p vào lo i có năng khi u. Ng đ ụ ữ n a, h th ng giáo d c cũng c n chú ý tr và phát tri n t không c n có m t ch ọ h c sinh. Tr em có t có ch ữ nh ng h th ng ch em có năng khi u và tài ượ ấ ả ạ ng là không gi ng tr em khác. Qua xác minh ự 97 ẻ ạ i có t 2 đ n 3% tr có năng l c r t cao ỹ i M quan ni m r ng: Dù th nào đi chăng ấ ướ c h t đ n vi c xoá b tính đ ng nh t ườ ậ ủ ừ ữ ng ươ ứ ố ớ ạ ề ấ ng trình duy nh t và yêu c u đ ng lo t v tri th c đ i v i ầ ư ấ ch t và t c đ phát tri n khác nhau, vì th m i tr em c n ự i ta xây d ng ử ph thông và đ i h c. T c là cho phép s ố ủ ự ọ ở ch n ng trình t

ổ ể ộ ộ ng làm b c l ng ph thông bình th

ấ ế ủ ỹ ườ ế ẻ và phát tri n toàn di n tr em ế 6,5 đ n

ỷ ậ ả ụ (kho ng 200 t ). ệ ườ ụ d ng các tr ừ ề có năng khi u. Quan tâm đ n v n đ này chính ph M hàng năm dành t ố 7% t ng thu nh p qu c dân chi cho giáo d c

ẩ ậ ề USD ế

ả ẩ ể

ộ ể

ế ạ

ạ ẻ ớ

ỉ ố ề ệ ố ạ

ớ ứ ộ ọ ch c các l p dành riêng cho h c sinh năng khi u. Các em đ

ơ ư ư ườ

ữ ươ ệ ự

ắ ầ

ắ

ạ ồ ạ ỉ ị

ọ ạ ở ỹ ợ

ọ ề ả ầ

ề ố ượ ố ng xuyên v s l

ả ư ườ ổ ườ vi c đào t o "

ườ ụ ế

ộ ố ế ớ

ằ ế ạ ộ ệ

ụ ở ệ

ệ ố Nhìn vào h th ng giáo d c ơ ở ệ

ạ

cho giáo d c

ườ ề ớ ố

ể ệ ướ ượ Ng

ệ t nh t c a đ t n

ườ ườ ầ t và đ

ng THCS là c n thi ụ ạ ệ

ụ ơ ở ể ọ ọ ỏ ng h c sinh gi i

ộ ọ ế ẩ ổ ệ Ở Israel, vi c xác l p chu n đánh giá còn có nhi u ý ki n khác nhau song nói ự ệ ạ i đó là s phát tri n trí tu làm tiêu chu n chính. Tr i qua 17 năm Israel chung l ệ ệ ố ệ ế ẻ ti n hành phát hi n m t cách có h th ng tr em có ch s phát tri n trí tu đ n ệ ẻ ệ ộ ắ ng c nhiên. Do vi c đi nhà tr là b t bu c nên công tác đi u tra và phát hi n tr có ệ ố ế ế ượ ẻ c ti n hành s m và có h th ng. H th ng đào t o tr có năng năng khi u đ ấ ượ ổ ườ ế ở c phân chia khá rõ theo c p đ đào t o. Trong các tr Israel đ ng ph khi u ượ ế ổ ườ i ta t thông ng c ữ ố ọ h c các môn gi ng nh các em khác nh ng cao và đi sâu h n. Gi a các tr ng có ạ ọ ộ ệ ng pháp đào t o. t trong vi c l a ch n n i dung và ph nh ng nét khác bi ả ỹ ệ ố ư ậ ở ơ ư ạ ạ ạ M h th ng đào t o đ i trà nh m ch ng m lan to kh p n i, Nh v y ợ ờ ọ ề ự ệ ố ữ ấ ậ hoà nh p vào h th ng y đ ng th i h đ ra nh ng nguyên t c phù h p và th c ướ ữ ườ ệ ố M không nh ng ch đ nh h i tài ng phát thi sáng t o. H th ng đào t o ng ể ệ ệ hi n tài năng và đào t o m i đi u ki n thích h p cho tài năng phát tri n. Chính vì ề ượ ả ậ ỏ v y h không b sót tài năng, đ m b o cho các m m m ng tài năng đ u đ c phát ạ ể ưở ệ ả ng và đa d ng hi n và phát tri n. Đ m b o tăng tr ng th ộ ơ ở ệ ể ạ Ng ở hoá "Ng i tài" i tài". Israel là Nh ng đi m n i tr i h n ữ ườ ọ ữ ọ ả ắ ng, gi a kh c ph c kho ng cách gi a h c sinh có năng khi u và h c sinh bình th ự ế ọ ụ cu c s ng nh m song song đ t hai m c tiêu phát h c sinh năng khi u v i th c t ộ ươ ự ọ ể ng lai. tri n toàn di n nhân cách h c sinh có năng khi u và xây d ng m t xã h i t ấ ụ ọ t Nam thì th y chúng ta chú tr ng giáo d c Vi ổ ậ ồ ưỡ ạ ế ọ đ i trà, ph c p hoá. Trên c s đó phát hi n, b i d ng h c sinh có năng khi u ố ệ ố ở ệ ố ổ ạ trong su t h th ng ph thông và đào t o chuyên sâu các tài năng h th ng đ i ứ ộ ầ ư ụ ở ướ ư ạ ọ ọ c ta là ch a h c và sau đ i h c. Chính sách và m c đ đ u t n ế ớ ộ ố ắ ớ ấ ng qu c trên th gi i song cũng là m t c g ng r t cao so v i nhi u so v i các c ầ ề ư ố ậ ệ t trong chính sách thu nh p qu c dân. Đi u này đã ph n nào th hi n rõ tính u vi ị ỏ ể ườ ủ ướ ườ i tài" i tài "Ng c không b b sót, đ c ta. " trong n c phát tri n " c a n ệ ụ ấ ủ ấ ướ ồ ưỡ ệ ố ề c. Cho nên nhi m v phát hi n và b i d ng trong đi u ki n t ượ ế ệ ặ ỏ ủ ọ t là tr ng, đ c bi i c a các tr h c sinh gi c coi là ụ ạ ệ ọ ớ nhi m v song song v i nhi m v d y h c và giáo d c đ i trà. ồ ưỡ ệ ệ ọ ủ 1.3. C s khoa h c c a vi c phát hi n, tuy n ch n và b i d ủ 1.3.1. Tiêu chu n chung c a m t h c sinh năng khi u:

ọ ọ ể ủ

ể ữ

ế ệ ồ ưỡ ệ ủ ứ ướ ầ c đ u tiên c a quá trình b i d ữ ộ ả ọ

ề ấ

ừ ự ự ề ườ ố ế Tuy n ch n h c sinh năng khi u là b ng tài ẩ ủ ượ c tiêu chu n c a m t tài năng, nh ng bi u hi n c a năng ể ệ c công vi c tuy n ch n có hi u qu . Qua nghiên c u, phân ự ặ ườ ề i ta th y: ngoài năng l c đ c ộ ố i tài năng đ u có m t s nét chung gi ng nhau,

ườ ể i tài năng th

ữ ọ ế ệ ả ề ấ ọ ng thông minh trí tu phát tri n, có ễ ớ t. H ti p thu v n đ nhanh, nh lâu. H có kh năng suy di n,

ừ ượ ư

ệ ượ ậ ủ ọ ố ắ năng. Khi n m v ng đ ượ ớ khi u ta m i làm đ tích nhi u tài năng khác nhau trên nhi u lĩnh v c ng ữ thù trên t ng lĩnh v c nh ng ng ẩ ượ c quy vào ba tiêu chu n sau: đ ườ + Thông tuệ: nh ng ng ố ự ư năng l c t duy t ạ quy n p, khái quát hoá, tr u t + Sáng t o:ạ H có óc t ng mòn, luôn mu n đi vào b n ch t tìm ra quy lu t c a hi n t ố ng hoá, ... t ộ ậ duy đ c l p, có óc phê phán, không suy nghĩ theo ự ệ ấ ả ng, s ki n, có

ự

ấ ổ ậ ạ ộ ụ ườ đ ả kh năng d báo... ộ ố + Có m t s ph m ch t n i b t nh :

ầ ư say mê, tò mò, ho t đ ng có m c đích, ươ ị n t khó, giàu lòng v tha và tinh th n nhân văn, có ý chí v

ẩ ượ ệ ớ ầ

ệ i hoàn thi n... v i tinh th n ch đ ng. ẩ ặ ấ ổ ậ ớ ộ ố ể ạ

ủ

ả ồ ộ ề ừ ướ ầ ạ không d

chung ng ế ẩ ự trung th c, kiên trì v ủ ộ ươ ớ n t lên, v ệ Ba m t thông tu , sáng t o và m t s ph m ch t n i b t v i các bi u hi n ấ ờ ở ườ i 75% yêu c u v t ng tiêu chu n trong m t con ng i). ọ ộ ố i tài năng đ u có năng l c n i tr i, h có m t s giác ề ợ ạ ươ ầ ng h p t o đi u ẩ ẩ ề ự ổ ộ ấ ề , m t s ph m ch t v sinh lý, th n kinh t

ệ ụ ể c th nêu trên t o nên c u trúc c a tài năng. Ba tiêu chu n này ph i đ ng th i ộ ứ m c đ cao ( ế ố Ngoài ba y u t ể quan phát tri n tinh t ki n cho tài năng phát tri n.

ườ ộ ố ể Ơ Ồ Ấ Ủ S Đ C U TRÚC C A TÀI NĂNG

Thông tuệ

Sáng t oạ

Năng khi uế

ẩ ấ ổ ậ Ph m ch t n i b t

ờ ớ ạ ườ i m mang thai t

ạ ệ ẻ ẽ ớ ể ủ ừ Đ c tính t ứ

ầ

ườ

ườ ố ủ ề

ẹ ả ộ 1.3.2. Các giai đo n phát tri n c a m t tài năng ẹ ượ i lúc tr ra đ i. Đây là lúc ng ặ ắ ấ ế bào g n bó ch t ch v i vi c hình ch c, c u trúc t ố (hay thui ch tộ ) các m m m ng ả ư ệ ứ ề ủ i. Trong giai đo n này vai trò c a di truy n, s c ệ ố ể i b nh t là t và đi u ki n s ng c a ng ệ ặ ể t ế ấ i vi c phát tri n thai nhi. Trong đó đ c bi

ầ ẻ ậ ườ ự ấ i m có nh h ể ệ ủ

ẻ i lúc tr

ả

ơ ứ ẻ ổ ờ ra đ i cho t ể gia đình, nhà tr

ư ả ưở

ườ ọ ế ị ấ ạ * Giai đo n 1: ổ giai đo n hình thành các t ể thành và phát tri n thai nhi cũng nh vi c n y sinh ở ỗ ạ ban đ u tài năng m i con ng ầ ữ kho v t ch t, tinh th n, nh ng hi u bi ớ ế ị ưở ng quy t đ nh t ng ệ ẻ ả là s phát tri n trí tu và tình c m sau này c a tr . ế ừ * Giai đo n 2ạ 1 đ n 30 tu i. : t ạ ẻ ưở ừ ượ ớ ng thành. Đây là giai đo n tr khi tr Đ c tính t ậ ộ ộ ạ ự , phát tri n và xác l p năng l c. Trong giai đo n này, vai trò làm n y sinh, b c l ọ ậ ố ộ n i đ a tr sinh s ng, h c t p ườ ủ ng, xã h i) ng vi mô ( c a môi tr ủ ố ẹ ạ ự ỳ ế và giao ti p hàng ngày là c c k quan tr ng. Nh ng nh h ng c a b m , b n bè và nh t là th y cô giáo có tính ch t quy t đ nh.

ạ ổ ế ấ ầ * Giai đo n 3: t

ượ ử ụ ế ờ ừ 30 tu i đ n h t đ i ạ Đây là giai đo n tài năng đ ể ệ c th hi n, đ

ố ế ụ ể ự ế c s d ng trong th c t ườ ủ

ố

ộ ưở ả ả ế ộ ệ ả ng l ế ế ơ ờ ạ ặ mang ạ ng vĩ mô ủ i, chính sách, c ch , ch đ , cách th c qu n lý ch đ o... c a nhà ệ i vi c phát

ạ ế c, xu th dân t c và th i đ i đ c bi ố i.

ể ượ ạ ế i k t qu các c ng hi n c th . Trong giai đo n này vài trò c a môi tr l ỉ ạ ư ườ ứ nh : đ ướ ớ ộ t có tác đ ng và nh h n ng t ườ ủ ể ứ tri n s c sáng t o và c ng hi n tài năng c a m i ng ề

ầ ng, ph ỗ ệ ạ ệ ng pháp, bi n pháp t

ị ể ả ở

ự ủ ẽ ố Ba giai đo n trên đây k ti p, đan xen, t o đi u ki n cho nhau phát tri n. Vì ộ ươ ỗ t và tác đ ng ế ượ ạ i, n u c l ơ ị ế t các m m m ng c a năng khi u và tài năng s có nguy c b

ộ

ố ầ ứ

ả ạ ộ ề ậ ấ Ở ạ ộ các Đ i h i Đ ng khoá VIII và khoá IX v n đ "

ụ ể ơ ệ ủ ự trí, nhân l c, nhân tài" . ượ tài" càng đ

ế ế ạ ố ủ ươ ạ ậ v y m i giai đo n c n có ch tr ự ủ ừ ờ ể đúng lúc, k p th i đ năng l c c a t ng cá nhân phát tri n, n y n . Ng ệ ầ ố th c hi n không t ặ ộ thui ch t ho c mai m t đi. ơ ở 2. C s pháp lý: ế Dân Trong Văn ki n c a Đ i h i Đ ng toàn qu c l n th VII đã đ c p đ n " iườ ề Ng ả c quan tâm và c th hoá h n. ụ ậ ầ ố Trong Lu t giáo d c có nêu rõ “

ụ ướ ệ ể

ủ ướ ề ụ ạ ằ ng hi u l c qu n lý nhà n

ụ ụ ệ

ấ ướ ạ ụ ệ ụ ả ệ ổ ướ ộ ố ạ Giáo d c và đào t o là qu c sách hàng đ u, là ể ự c và c a toàn dân. Đ phát tri n s nghi p giáo d c tăng c v giáo d c nh m nâng cao dân trí, đào t o nhân ứ ạ c, đáp ng c m nh, xã h i công qu c vì m c tiêu dân giàu n

ệ ủ ự s nghi p c a nhà n ả ệ ự ườ c ồ ưỡ ự ng nhân tài ph c v công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n l c, b i d ự ầ yêu c u xây d ng và b o v t ằ b ng văn minh”.

ọ ườ ỏ ở i các nhà tr

ả ườ ướ ệ ự ng là th c hi n ệ ầ c góp ph n vào vi c

ng h c sinh gi ủ i, chính sách c a Đ ng và nhà n c.

ấ ử ủ ờ ỳ ị ệ ổ ứ ồ ưỡ ư ậ ch c b i d Nh v y vi c t ố ủ ươ ng l đúng ch tr ng, đ ạ ấ ướ đào t o nhân tài cho đ t n ơ ở ự ễ 3. C s th c ti n: Tr i qua các th i k l ch s c a nhân lo i cho ta th y vai trò c a

ọ ố ớ ự ữ ộ

ế

ể i bi ầ ướ ấ

ứ

i tài ỏ ế ườ ề ỗ

ố ớ ọ ể ệ ở ấ ượ ch t l ọ ng thì b i d ượ ế ọ ậ ỏ ả ủ ề ế

ạ ệ ườ ấ ấ ọ ạ ườ ủ "Ng i tài" ỏ ằ ủ ườ i tài gi i b ng ữ ứ t bao công trình nghiên c u, nh ng phát ừ ờ ệ th i phong t Nam ta ngay t ệ ệ ờ ỳ i hi n tài và ngày nay trong th i k công nghi p hoá, hi n ủ "Ng ườ " tăng tri th c thì vai trò c a ồ ưỡ ộ ọ i là m t ng h c sinh gi ủ ườ ng c. Phong trào c a nhà tr ặ ệ ủ ọ ng h c t p và rèn luy n c a h c sinh mà đ c i hàng năm. Đây là v n đ mà các nhà ả ch c và gia đình cùng đông đ o h c sinh r t quan tâm trong

ạ ả ệ ặ t quan tr ng đ i v i s phát tri n c a xã h i. Nh ng ng đ c bi ạ ủ ể ạ ự năng l c và sáng t o c a mình đã đ l ị ề ậ ữ minh, nh ng giá tr v v t ch t và tinh th n. N c Vi ề ườ ế ọ ki n đã chú tr ng ng ấ ạ ấ ướ đ i hoá đ t n c nh t là trong n n kinh t ấ ặ ộ lên g p b i. M t khác đ i v i m i nhà tr ể ạ ộ trong hai ho t đ ng mũi nh n không th thi u đ ế m nh hay y u nó th hi n ỳ t là k t qu c a các k thi h c sinh gi bi ể ổ ứ ng các đoàn th , t tr ệ giai đo n hi n nay.

Ủ NG 2: TH C TR NG C A CÔNG TÁC T CH C B I D

CH Ọ Ề ƯƠ H C SINH GI Ổ Ứ Ồ ƯỠ NG Ả NG THCS M O KHÊ II ĐÔNG TRI U QU NG Ự Ạ Ỏ Ở ƯỜ TR I

Ạ NINH.

ị ể 1. Đ c đi m nhà tr

ả ng. ươ ươ ng và đ a ph ị

ự ọ ệ ủ ươ ườ ặ ộ Qu ng Ninh là m t trong các đ a ph ệ ng có phong trào h c sinh gi ớ ng m i hi n nay, b c THCS c đánh giá cao. Th c hi n ch tr

ấ ườ ỏ ở i ậ ộ ố

ệ ườ ườ ọ ng bán công. Dù

ọ ư ng h c sinh gi

ọ

ọ ỏ ở ổ ứ ỳ

ệ cu c thi này thu hút đ

ồ ưỡ ở ấ c p huy n) ọ

ọ ụ i c a các tr ươ ng h c sinh gi ố ắ ọ

ề ưở

ị ủ

ỳ ề ả ơ ở ợ ệ ủ ọ

ng THCS:

ề ề ở ơ ọ ậ các b c ượ ọ ở h c luôn đ ớ ả ệ Qu ng Ninh không còn tr ng chuyên l p ch n mà đã xu t hi n m t s trung tâm ấ ượ ở ơ ng mang tên huy n, tr ng cao, tr ch t l n i đã có trung tâm ơ ấ ượ ườ ỏ ẫ ồ ưỡ ng cao hay n i ch a có thì công tác b i d ch t l ng i v n th ừ ườ ụ ở ụ ế ng đ n Phòng và S giáo d c. Hàng năm S giáo d c và xuyên chú tr ng t tr ạ ố ớ ườ ả ch c k thi h c sinh gi đào t o Qu ng Ninh th i THCS cho kh i l p ng xuyên t ượ ộ ỉ ổ ứ ố ớ 9 (kh i l p 6; 7; 8 ch t ch c thi Ôlimpic c ườ ỏ ủ ươ ự ng. Nó còn là s chú ý v n lên trong công tác b i d ầ ộ ồ n lên t m cao trong ngu n đ ng viên h c sinh, ph huynh h c sinh c g ng v ỉ ả ể ọ ậ ng, ... mà nó còn là cái đích đ giáo h c t p không ph i ch vì thành tích, ti n th ỗ ị ẳ ự ọ viên và h c sinh t kh ng đ nh mình. Trên c s này tu đi u ki n c a m i đ a ọ ổ ứ ồ ưỡ ươ ch c b i d ng mà h t ph ặ ủ ể 2. Đ c đi m chung c a các tr H c sinh

ư ề

ề ọ ườ ỏ ớ ng h c sinh phù h p v i kh năng c a mình. ườ ơ ứ ự ng THCS nào cũng có h c sinh gi

ườ ề ế ọ ả ơ

ư ấ ằ

ọ ề ơ ả ơ ệ ố ọ ậ n i này hay n i khác có khác nhau v đi u ki n s ng và h c t p ả ớ ể ng thì l p ứ ầ ơ ả i theo yêu c u c b n v ki n th c ỏ i ề ộ ụ i còn ph thu c vào nhi u ỏ ủ ừ i c a t ng n i có ng nào cũng có h c sinh gi ỏ ng h c sinh gi

ọ ố c b c THCS (

ạ ộ ọ ế ch c cu c thi ch n h c sinh gi

ướ ậ ề ắ ệ ổ ứ nh ng trong các em đ u ch a đ ng ti m tàng kh năng phát tri n. Th ọ h c nào, tr ườ ỹ và k năng các môn h c. Song ch a ph i n i nào, tr ọ ỡ ầ t m c qu c gia. Đi u đó cho th y r ng, h c sinh gi ọ ồ ưỡ ấ ế ố nh ng c b n nh t là công tác b i d y u t ư ế ượ đ ỹ ứ ỏ i toàn mi n B c. Nhi u h c sinh đ t gi ọ ch c thi h c sinh gi

ừ ế ề ầ ươ ph

c chú tr ng hay không? Chú tr ng nh th nào? ... T nh ng năm chi n tranh ch ng M c u n ọ ặ ẽ ớ ủ ọ

ụ ớ ấ ỉ

ệ ố ư ọ ừ ữ ấ ọ lúc đó g i là c p ổ ứ ả ọ 2) đã t i ầ ở ỏ các môn thi Toán ho c Văn. Sau này d n d n vi c t cao i ệ ừ ộ ố ể ộ ọ ậ qu c gia t ng môn riêng r đã bi n cu c thi t ng ti n đ đ ng viên h c t p ở ạ ề ườ ng chuyên. Đi u tai h i là h c sinh thành m c đích c a các l p chuyên, tr ị ọ ệ ộ ữ nh ng l p chuyên đó ch đi sâu vào m t môn nên các em b h c l ch, m t tính giáo ụ d c toàn di n.

ừ ọ ữ ố ộ T năm h c 1998 1999 b c THCS không có cu c thi câp qu c gia n a, ch

ọ ỳ ỉ ậ ỏ ấ ỉ (thành phố), huy n ệ (qu nậ ). Công tác b iồ còn các k thi h c sinh gi i c p t nh

ọ ượ ỏ ở i

ả ứ ụ ể ẫ ng ra sao đ v n đáp ng đ ả

ươ ư ệ

ạ

ả

ọ

i

ng THCS

ỏ ở ườ tr

ng h c sinh gi

ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d

ạ

ọ c trong vi c t

ữ ớ ặ ệ ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d ạ ị ưỡ c chính sách các đ a ph ng h c sinh gi d ộ ệ ủ ướ ả ủ ẫ ườ c nh ng v n đ m b o giáo d c toàn di n c a m t i tài c a Đ ng và nhà n ng ớ ậ ọ ạ b c h c là cái m i trong giai đo n hi n nay. ệ ủ ự 3. Th c tr ng c a vi c qu n lý t ề M o Khê II Đông Tri u Qu ng Ninh. ả ạ ượ ủ ng THCS M o Khê II là m t tr

ự ề ộ

ườ ệ ủ ượ ự c s quan tâm c a các c p lãnh đ o d a ph

ệ

ưỡ i do đó tr

t quan tâm bôì d ạ ượ ọ ng đã có h c sinh gi

ế

ấ ố

ả ế ỏ 3.1. Nh ng k t qu đ t đ ng h c sinh gi i ể ằ ộ ườ V i đ c đi m tình hình c a tr ng n m ủ ị ệ trên đ a bàn nông thôn bán công nghi p thu c khu v c mi n núi c a huy n xong ạ ị ấ ươ ườ ng luôn đ nhà tr ng, ban ngành ố ắ ườ ụ ặ ế ứ ệ ủ ặ t c a ngành giáo d c huy n nhà. Nhà tr ng đã c g ng h t s c mình, đ c đ c bi ọ ộ ồ ưỡ ườ ỏ ệ ng ng h c sinh gi ng đ i ngũ giáo viên và b i d bi ỏ ườ ừ ả ộ ố ế i đã đ t đ c m t s k t qu đáng m ng. Hàng năm nhà tr ề ấ ỉ ặ ỏ ấ ọ ề i c p huy n, có nhi u em có năng khi u đ c c p t nh và nhi u em là h c sinh gi ự ộ ệ ề bi

i ỏ ủ ườ

i c a nhà tr ư ế ọ ề ử ụ ệ ể ủ ỉ ượ c tham gia vào đ i tuy n c a t nh d thi c p qu c gia. t v TDTT đã đ ồ ưỡ ỏ ọ ồ ạ ữ 3.2. Nh ng t n t i trong công tác b i d ng h c sinh gi ồ ưỡ ọ ề ng đã ng h c sinh gi Măc dù nhi u năm qua công tác b i d ộ ử ụ ệ ấ c chú tr ng nh ng v n đ s d ng tài li u gì và s d ng nh th nào là m t

ọ ỉ ở ư các c p nh ng ch

ườ ự ấ ử ượ đ ề ấ v n đ mà nhà tr Nhà tr ọ ẹ t ư ở ườ ng còn đang trăn tr . ườ ng th phát ấ các môn ư i th p... nh : Đ a; S ;; Sinh; Hoá; TDTT... ch a

", gi ư "h c v t" ở có HSG các môn

ỏ ở ng xuyên có h c sinh gi i ị ư ả ờ "tr i cho "m nhạ " nh : Toán, Lý, Văn.... ườ ư ụ ể

ố ư

ư ả ệ ồ ưỡ

ệ ạ ơ ườ c trong công tác b i d ộ ố ả ng m i ch th c hi n m t s gi

ư ọ i nhà tr ẵ

ồ ưỡ ữ ấ ọ ỏ i

ồ ạ ấ ấ ng h c sinh gi i và k t qu nêu trên chúng tôi th y có 9 v n đ ề

ồ ưỡ ỏ ặ ề ặ ơ ở ữ Trên c s nh ng t n t ầ c n đ t ra trong công tác b i d

ứ ọ ỏ ậ ng h c sinh gi i.

ể ồ Nguyên nhân chính là nhà tr ng ch a có mô hình c th trong công tác b i ưỡ ồ ạ ộ d ng HSG; ch a có đ i ngũ giáo viên nòng c t, ch a có tài li u gi ng d y, b i ọ ưỡ ế ượ ng; quan tr ng h n là ch a có chi n l d ng h c sinh ỏ ữ ệ ớ ỉ ự gi i pháp mang tính ch a cháy, i. Hi n t ể Mì ăn li nề "…. ắ ng n ngày, ăn s n theo ki u " 3.3. Nh ng v n đ đ t ra trong công tác b i d ả ế ọ ng h c sinh gi i là: ệ ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d ỏ ọ ọ i.

ự

ả ế ị ạ ọ ồ t b d y h c b i

ưỡ d

ệ ả

ể ọ ỏ Nâng cao nh n th c trong vi c t ổ ứ ệ T ch c phát hi n, tuy n ch n h c sinh gi ổ ứ ộ T ch c xây d ng đ i ngũ giáo viên. ả ự ứ ổ T ch c xây d ng và b o qu n CSVC, trang thi ng HSG. ổ ứ ử ụ ự T ch c xây d ng và s d ng tài li u gi ng d y. ộ ổ ứ ạ ọ T ch c d y h c cho đ i tuy n h c sinh gi ạ i.

ộ

ợ ng h c sinh gi ọ ổ ứ ộ ổ ứ ưở ỏ ư ạ T ch c phân công lao đ ng s ph m h p lý. ọ ồ ộ Huy đ ng c ng đ ng tham gia b i d T ch c thi đua khen th ồ ưỡ ề ệ ồ ưỡ ng v vi c b i d ỏ ng h c sinh gi i.

Ứ Ồ ƯỠ Ổ Ữ Ệ

NG III: NH NG BI N PHÁP T CH C B I D Ề Ạ Ả CH GI ƯƠ Ỏ Ở ƯỜ TR I Ọ NG H C SINH NG THCS M O KHÊ II ĐÔNG TRI U QU NG NINH

Ạ Ớ TRONG GIAI ĐO N M I

ả ế

ể ệ ứ ồ ưỡ ả ọ ườ ọ i chú tr ng gi ượ ừ ề nhi u gi c t ỏ ọ ng h c sinh gi

ầ

ế ủ ọ t và phù h p v t

ỏ ạ

ỏ ể i pháp phát Có th nói k t qu h c sinh gi i là tinh hoa có đ ả ệ ổ ch c b i d ng. Vi c t tri n toàn di n nhà tr i ặ ả ữ ơ i pháp đ c thù ra sao? Đánh giá t m nhìn sâu pháp nào h n hay có thêm nh ng gi ứ ộ ế ả ả ộ r ng c a nhà qu n lý. Vì th các gi i pháp nêu ra sau đây không x p theo m c đ ề ổ ứ ồ ưỡ ề quan tr ng mà chúng đ u th hi n tính c p thi ng ch c b i d ọ h c sinh gi ng. 1. Nâng cao nh n th c trong vi c t ế ấ ể ệ ớ ườ ộ ả i trong giai đo n m i m t m ng công tác l n c a nhà tr ỏ ệ ổ ứ ồ ưỡ i ch c b i d

ệ ư i hi u ch a đúng v ậ ứ ề Trong n n kinh t

ụ ứ ợ ớ ủ ọ ng hi n nay không ít ng ạ

ố ậ ề ệ ổ ọ

ầ ứ c h t nhà tr

ỏ ượ ự ủ ng ỏ

ượ ấ i th y đ ấ i tài ". Th y đ ố ớ ự ụ i đ ệ ọ ng h c sinh gi ộ

c vài trò c a ử ử ủ ướ ự ữ ạ ặ

ấ ữ Nh ng ng

ỗ ế ố ấ ướ ố này d i dào thì đ t n

ể ỏ i là y u t ạ ể ữ ỏ ọ c b suy thoái. Nh ng ng

ấ ướ ọ ộ ứ ị t quan tr ng đ i v i đ t n

ệ ạ

ề ( t

ậ ả

c đào t o nhân tài đ

ỗ ạ “M i qu c gia hãy nhanh chóng đ ra chi n l ộ ở ỗ ướ m i n ố ế ượ c”. ề xã h i

ừ ờ ỳ ệ ấ ọ iườ "Ng ế ế th i k phong ki n đã r t coi tr ng ể t Nam ngay t

ở "Qu c sách hàng đ u". ố ự Đ i v i dân t c Vi tài" và đ n nay đã tr thành

ầ ệ ầ ng THCS M o Khê II, vi c c n làm ngay là ph i t

ứ ch c đ ứ ề ọ

ố ạ ề ấ ộ ề ẹ ọ ề ậ ộ ng h c sinh gi ế ị ườ ể ườ ề th tr ằ ọ ủ ườ ọ ch c d y thêm h c thêm c a nhà tr ng là ngành giáo d c, h cho r ng vi c t ủ ệ ổ ồ ưỡ ọ ằ ch c b i d ng h c nh m m c đích thu ti n c a h c sinh. Vì v y mu n vi c t ả ộ ủ (đ ngứ ườ ướ ế c s ng h c a đông đ o qu n chúng thì tr ng sinh gi ồ ệ ụ ưở ) ph i cho m i ng ả ủ ọ ườ ầ đ u là Hi u tr c m c đích chính c a vi c b i ườ ủ "Ng ượ ồ ưỡ ườ ưỡ i tài" "Ng i là b i d ng d ườ ạ ể ị ọ i trong xã h i là vô cùng quan tr ng đ i v i s phát tri n l ch s nhân lo i. Ng ặ ể ị ạ ề hi n tài đã t o ra nh ng b c ngo t trong s phát tri n l ch s c a nhân lo i ho c ề ạ ầ ị ậ ữ ả s n sinh ra nh ng giá tr v t ch t, tinh th n tiêu bi u trong n n văn minh nhân lo i. ế ố ố ử ủ ố ớ ộ ườ c t t c a m t chính i tài gi Đ i v i m i qu c gia thì “ ồ ồ ẽ ế ố ể c phát tri n m nh m ph n vinh. Khi y u t th . Khi y u t ề ự ứ ườ i có h c th c là này kém đi thì quy n l c đ t n i gi ế ặ ệ ố ớ ấ ướ (Trích bia Văn Mi u Hà ạ c” m t s c m nh đ c bi ệ ặ ề ế ớ ố ế ấ ỳ ộ N iộ ) .Chính vì th b t k m t qu c gia nào trên th gi i cũng đ u đ c bi t quan ả ộ ầ ấ ướ ồ ưỡ ế c. G n đây, các h i th o ng nhân tài cho đ t n tâm đ n vi c đào t o và b i d ể iạ ồ ưỡ ạ ọ ệ ự ố ế ng nhân tài qu c t , khu v c v phát hi n, tuy n ch n, đào t o, b i d ề ả ượ ng H i năm 1991, Nh t B n năm 1993, Hàn Qu c năm 1998..) Th đ u nêu lên ể ạ ế khuy n cáo: ẩ ầ góp ph n đ y m nh s phát tri n kinh t ố ớ ộ ế ố ớ ườ Đ i v i tr ề ị ộ các h i ngh chuyên đ bàn v v n đ h c sinh gi ế ừ truy n v n đ ng ngay t ượ ả ổ c ỏ i, có nhi u hình th c tuyên trong đ i ngũ giáo viên đ n cha m h c sinh và toàn xã

ệ ữ ưở ) ph i là nh ng ng

ườ i có đ c " ẽ ơ ệ t Hi u tr ụ ả ng thông thoáng s kh i thông các con đ ủ ả tâm" và " t mầ " ườ ng ng ư ưở t

ộ ặ (đ c bi h i. BGH ế ứ ể đ có s c thuy t ph c cao, khi t đi đ n thành công. 2. T ch c phát hi n, tuy n ch n h c sinh gi

ỏ ề ế ổ ứ ấ Xu t phát t

ế ữ ạ ọ ự ọ ọ ọ ng và ng

ọ ọ ả ồ ưỡ ế ế ừ

ừ ạ ọ ự ể đó tuy n ch n và ti n hành b i d ệ

ị ắ ế ệ ể

ộ ệ ế ệ ộ ướ ằ c h c sinh n ng khi u là b

ờ ấ ệ ồ ưỡ

ớ ự ụ ể ể , là xu t phát đi m c a vi c b i d ả ị

ộ ấ ể

ọ ế ườ

ị ớ ẳ ế

ắ ể ề

ẩ ấ

ọ

ọ ệ

ệ

ế ắ ầ ọ ườ ỏ

ư ậ ứ i b môn khoa h c đòi h i ng ẫ ả ệ ả ấ ầ

ữ ế ấ ả

ọ ẫ ủ ữ ả ạ khác v i s h (

ừ

ả ắ ể ọ

ướ ế ọ

ệ ng. Tr ươ ụ ủ ể ứ

ổ ế ế ệ ể ọ

ể ộ ỏ ọ ọ

ệ M t căn c n a đ phát hi n và tuy n ch n h c sinh gi ứ

ỏ ể ệ i ừ ự ế i đ u là không ph i m i h c sinh có x p lo i h c l c gi th c t ế ượ ạ ế ầ ọ c l i nh ng h c sinh có năng khi u h c sinh có năng khi u c n b i d ệ ể ế ỏ ọ ư ẳ i. Cho nên làm th nào đ phát hi n ch a h n đã là h c sinh có x p lo i h c l c gi ọ ồ ưỡ ượ ọ ọ ng h c sinh c h c sinh có năng khi u t đ ễ ọ ể ọ ố ớ ỏ i cho t ng kh i l p là công vi c quan tr ng. Phát hi n đúng giúp tuy n ch n d gi ướ ng phát tri n đúng đ n cho m t nhân dàng và nó còn mang m t ý nghĩa đ nh h ả ọ ế ọ ượ cách. Vì th vi c phát hi n và tuy n ch n đ c b n ồ ỏ ọ ủ ề i. Đ ng th i nó mang ý nghĩa ng h c sinh gi l ể ủ ọ ướ giáo d c to l n. Đ nh h ng sai kh năng phát tri n c a h c sinh gây nên s khiên ạ ưỡ ng, gò bó r t có h i cho m t nhân cách đang hình thành và phát tri n. Đây cũng c ộ ộ ớ ọ ể ệ ng b c l s m là cái khó trong phát hi n và tuy n ch n h c sinh năng khi u. Th ể ậ ệ ự ữ ộ và s m kh ng đ nh mình là nh ng năng khi u thu c các lĩnh v c ngh thu t, th ế ủ ớ ự ớ ờ ố ụ ự ả c a các d c th thao, các lĩnh v c g n li n v i đ i s ng c m xúc, v i s tinh t ể ể ự ự ề ẻ ủ ơ ể giác quan và s m m d o, uy n chuy n c a c th . Cho nên trong lĩnh v c các ọ ệ ỏ ộ ộ ộ ế ơ mu n h n vì nó đòi h i các ph m ch t trí tu môn khoa h c năng khi u b c l ệ ể ự ơ ượ ổ ế ố này công tác tuy n ch n h c sinh đ c rèn luy n kh công h n. D a vào y u t ừ ố ớ ớ ọ ượ ệ ỏ ở kh i l p 6. Nh v y là vi c phát hi n c ti n hành v i h c sinh t gi THCS đ i ọ ể ộ ở ơ ớ ỏ ượ ọ c b t đ u s m h n tr thành m t căn c cho vi c tuy n ch n. i đ h c sinh gi ệ ọ ỏ ộ i giáo viên ph i có Công tác phát hi n h c sinh gi ư ậ ề ấ và “tinh ý”. Có nh v y không nh m l n nh ng d u hi u b cái nhìn “b n ch t” ộ ể ệ ở ữ ữ ớ ngoài v i nh ng thu c tính b n ch t .Nh ng h c sinh có năng khi u hay th hi n ả ự ữ ớ ự ướ ng d n c a giáo viên i khác l nh ng cách gi ), nh ng c m xúc t ế ộ ư ề ữ ấ đ c đáo và mang b n s c cá nhân. T nh ng v n đ nêu trên nhiên nh ng tinh t ệ ỏ ầ ượ ọ ổ ứ ấ ằ i c n đ t c quán tri ch c phát hi n và tuy n ch n h c sinh gi cho ta th y r ng t ườ ườ ớ i giáo viên và i m i giáo viên trong tr t c h t coi đó là nghĩa v c a ng ọ ể ệ ệ ng pháp cách th c phát hi n đ công tác tuy n ch n sau đó là vi c ph bi n ph ượ ị ả ủ đ c chu đáo. K t qu c a quá trình phát hi n và tuy n ch n này là không b ỏ ầ nh m, không b sót. ứ ữ ủ ọ ộ ể ự ọ ầ ớ ưở ữ ừ ẹ ộ ư ậ i là d lu n c ng ự di truy nề ” gen thông minh c aủ gia ồ đ ng, gia đình c a h c sinh. Căn c này d a vào s “ cha m , dòng t c. Ph n l n nh ng em h c sinh gi ừ c th a h ng gen t ỏ ượ i đ

ể ệ

ướ ậ ướ ậ ụ ệ ể ọ

ế ầ ữ ể ể ồ

ủ ả kh năng c a mình tr ư ậ ỏ ừ ố ẹ i t ỡ ể ộ ộ ậ ớ ồ c t p th . Song cũng có em r t rè, nhút nhát không ọ c t p th . Vì th c n phát hi n và tuy n ch n h c ầ ọ ớ b m và d lu n c ng đ ng. V i nh ng h c sinh này giáo viên c n ự ủ ể năng l c c a

đình cũng th hi n mình tr ộ ộ b c l ộ sinh gi giúp đ đ các em s m hoà đ ng trong t p th , nhanh chóng b c l ả b n thân.

ọ ớ ạ

ố ạ ẩ ầ V i THCS M o Khê II, đ u vào là h c sinh c a tr ng đ t chu n Qu c gia, có phong trào b i d

ng HSG các c p c a tr

ấ ầ ậ ợ ườ ủ ườ ể ọ ng ti u h c Vĩnh Khê là ề ế ồ ưỡ t, n n p, hàng năm ng HSG t ề ạ ệ top ten" trong huy n, t o đi u ng vào " ệ ổ ứ ậ ọ ng HSG các b c h c trên. Vi c t ch c ể ệ ụ ể ng xuyên, liên t c đ phát hi n, tuy n

ọ ỳ ố ch c c u k , t n kém… ố ấ ủ ườ ườ ng này th ế ụ ồ ưỡ ệ i cho vi c ti p t c b i d ườ ứ ả ổ ch c th ng c n ph i t ả ổ ứ ầ ế ấ t ph i t

ố ừ ộ ạ ỏ ướ ế i tr “Mu n có trò gi

ộ ủ

ơ ớ ỏ ớ i. Càng có ý nghĩa h n khi ng

ỹ

ộ ứ ườ ỹ ả ơ ỏ

ề ọ ầ ộ

ự ng h c sinh gi

ộ ướ ệ ọ ữ

ế ọ ề ế ế ị ỹ ề ế

ẽ ỏ ủ ỏ ở ộ ấ i c a nhà tr

ườ ự ư

ự ộ c các n i dung này vi c t

ệ ổ ề ễ ầ ộ ộ ị ế

c ti n hành th ệ ể

ế ạ ồ ưỡ ch c b i d ợ ứ ắ ị ặ ế ủ ữ ụ

ọ ọ ế ặ ơ ạ ầ ể ả ộ

ư ng cho đ i ngũ giáo viên nh sau:

ộ

ồ ưỡ ề ế ọ

ườ

ộ ng trình đ chuyên môn ộ ng trình đ chuyên môn là b i d ộ i trong đ i ngũ giáo viên tr ế ồ ạ ư ế ọ

ư ướ ế ợ ấ ỉ ườ ể ườ tr ố ượ s l ệ ấ ki n r t thu n l thi HSG c p tr ch n HSG, tuy nhiên không nh t thi ự ổ ứ 3. T ch c xây d ng đ i ngũ giáo viên ả ồ ủ ướ ố c h t ph i ng Ph m Văn Đ ng đã t ng nói: C Th t ề ầ ấ ỏ . Đi u này cho th y vai trò l n lao c a đ i ngũ giáo viên trong công i” có th y gi ọ ồ ưỡ i giáo viên v i vai trò ng h c sinh gi tác b i d ứ ắ ổ ự ẫ ẫ d n d t m u m c cho l a tu i đang hình thành k năng, k x o, thói quen và tình ự ế ủ ả i, có sinh đ ng đã ch ng minh, n i nào có th y gi c m c a nhân cách. Th c t ơ ỏ ỏ ả ọ i thì n i đó có k t qu cao v h c sinh gi phong trào h c sinh gi i. Đ i ngũ giáo ơ ở ạ ỏ ồ ưỡ ế ự ượ i. Trên c s d y toàn di n các viên là l c l ng tr c ti p b i d ứ ọ c v ki n th c k năng cho nh ng h c sinh môn h c, đi sâu và nâng lên m t b ộ ấ năng khi u mà đ i ngũ giáo viên s quy t đ nh v n đ có hay không có, cao hay ọ ấ ượ ề ng. Cho nên đòi h i th p v ch t l đ i ngũ giáo ng h c sinh gi ệ ộ ứ ủ ả viên có đ c trình đ chuyên môn, năng l c s ph m và ki n th c kinh nghi m ứ ượ th c ti n. Xác đ nh đ ng đ i ngũ giáo ớ ườ ượ ặ ng xuyên v i nhi u hình th c phù h p. M t m t liên viên c n đ ụ ớ ự ớ ộ t c nâng cao toàn di n cho đ i ngũ giáo viên đ nhanh chóng b t k p v i s l n ế ộ ạ m nh, tiên ti n c a khoa h c giáo d c. M t m t đi sâu vào nh ng m t còn h n ch ồ ả ủ ừ c a t ng giáo viên giúp h ti n b , hoàn h o h n. Có th chia ra các m ng c n b i ưỡ d ồ ưỡ 3.1. B i d ứ ồ ưỡ ng v ki n th c khoa h c theo B i d ạ ậ ừ ng THCS M o Khê II là không t ng thang b c. T n t ườ ề ấ ượ ề ố ượ ng: Năm h c 2008 2009 nhà tr ng thi u v s l ộ ạ ọ ớ có 63 giáo viên trong biên ch nh ng m i có 20 giáo viên có trình đ đ i h c, có 6 ớ ặ giáo viên có "hàm c p t nh ng k t h p v i công ng nh ng còn y u v ch t l ế ". Tr c đ c đi m này nhà tr

ộ ề

ổ ứ ứ ể

ư ầ ủ ứ ầ

ươ ầ ớ t c a h c sinh và v i ph

“bi ng châm: ộ ủ ộ

ướ ọ ạ ọ ớ ườ ng đã đ ng viên giáo viên đi h c đ i h c v i nhi u hình th c nh : chuyên đoàn tr ứ ừ ạ ch c này đã giúp giáo viên hi u rõ t m quan xa,... chính công tác t i ch c, t tu, t ộ ừ ủ ộ ệ ọ tr ng c a vi c nâng cao trình đ v a đáp ng yêu c u ngày càng cao c a xã h i tế ể ả ừ v a tho mãn nhu c u ham hi u bi ộ đã giúp thay đ i v c c u trình đ chuyên môn c a đ i ngũ ườ ể ạ m i đ d y m t” giáo viên. Th hi n

ủ

ộ

ọ ế ủ ổ ề ơ ấ ể ệ ở ả b ng 1 d i đây: ả B ng 1: trình đ chuyên môn c a giáo viên

Trình độ

Năm h cọ

ạ ọ Đ i h c

Cao đ ngẳ

Trung h cọ

ố T ngsổ giáo viên

Trên đ iạ h cọ 0

16 42 1

62 0 20 42 0

63 1 22 40 0

2006 - 2007 2007 - 2008 2008 - 2009

Tr×nh ®é chuyªn m«n cña gi¸o viªn trong trêng ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. §Õn nay ®· cã 100% gi¸o viªn ®¹t tr×nh ®é chuÈn vµ trªn chuÈn . §ã chÝnh lµ yÕu tè mang tÝnh cèt lâi nh»m n©ng cao chÊt lîng d¹y häc trong trêng vµ chç dùa v÷ng vµng cho viÖc båi dìng häc sinh giái. 3.2. Båi dìng n¨ng lùc s ph¹m

N¨ng lùc s ph¹m cña ngêi gi¸o viªn thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng giao tiÕp, kh¶ n¨ng truyÒn thô kiÕn thøc tíi häc sinh. §©y chÝnh lµ nghÖ thuËt cña ngêi gi¸o viªn tríc mçi vÊn ®Ò cÇn chuyÓn t¶i ®Õn häc sinh. Hä ph¶i x¸c ®Þnh c¸i g× nãi tríc, c¸i g× nãi sau hay vÊn ®Ò nµy cÇn gîi më tõ ®©u, cÇn huy ®éng nh÷ng hiÓu biÕt g× ®· cã ë c¸c em ®Ó c¸c em vËn dông gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò míi. B¶n chÊt cña nghÖ thuËt s ph¹m chÝnh lµ ph¬ng ph¸p s ph¹m mµ ngêi gi¸o viªn sö dông ®Ó dÉn d¾t häc sinh ®i tõ c¸i ®· biÕt chiÕm lÜnh c¸i míi. NhiÒu n¨m qua viÖc båi dìng nµy lµ vÊn ®Ò ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc. Qu¸ tr×nh ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i cã sù ®Çu t suy nghÜ, ham häc hái... tuy nhiªn cã

nhiÒu gi¸o viªn do thiªn bÈm, mét phÇn do ham muèn nghÒ nghiÖp ®· cã ®îc n¨ng lùc s ph¹m cÇn thiÕt. Nhng còng cßn nhiÒu gi¸o viªn cÇn ph¶i ®îc båi dìng, híng dÉn cña ®ång nghiÖp. Tæ chøc båi dìng n¨ng lùc s ph¹m cho ®éi ngò gi¸o viªn cã thÓ th«ng qua c¸c h×nh thøc sau:

+ H×nh thøc héi gi¶ng, chuyªn ®Ò: ®©y lµ dÞp thÓ hiÖn kü n¨ng s ph¹m cao nhÊt cña c¸c gi¸o viªn. Víi nh÷ng gi¸o viªn trùc tiÕp thao gi¶ng lµ dÞp ®Çu t suy nghÜ thÓ hiÖn néi dung cña bµi. Cßn víi c¸c gi¸o viªn tham dù héi gi¶ng lµ dÞp häc hái nh÷ng g× mÉu mùc nhÊt cña ®ång nghiÖp lµm vèn kinh nghiÖm cho m×nh. Trêng THCS m¹o Khª II còng ®É tæ chøc ®îc c¸c buæi héi gØ¶ng, chuyªn ®Ò cã hiÖu qu¶ theo ®óng nghÜa cña nã, ®©y lµ viÖc lµm cÇn thiÕt cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c chuyªn m«n nhµ trêng.

+ H×nh thøc dù giê th¨m líp: lµ ho¹t ®éng thêng xuyªn cña ngêi gi¸o viªn ®Ó tù n©ng cao chÊt lîng giê d¹y cña m×nh nhê häc hái trùc tiÕp ®ång nghiÖp. Ngoµi sè lîng giê dù b¾t buéc, cÇn ®éng viªn ®Ó nh÷ng gi¸o viªn tay nghÒ cßn yÕu t¨ng cêng c«ng t¸c dù giê h¬n c¸c gi¸o viªn kh¸c. Dù giê th¨m líp cßn ®îc thÓ hiÖn ë viÖc c¸n bé chuyªn m«n thêng xuyªn dù giê, ®¸nh gi¸ vµ rót kinh nghiÖm cho gi¸o viªn trong trêng, gióp gi¸o viªn thÊy ®îc c¸i g× cha æn vÒ kiÕn thøc vµ ph¬ng ph¸p cña m×nh ®Ó dÇn tiÕn bé.

+ H×nh thøc c©u l¹c bé øng xö s ph¹m: lµ h×nh thøc hÊp dÉn cuèn hót ®îc sù tham gia cña nhiÒu gi¸o viªn. Qua c¸c buæi sinh ho¹t häc hái ®îc c¸ch ®èi xö víi häc sinh, xö lý c¸c t×nh huèng s ph¹m. Còng tõ c©u l¹c bé nµy gi¸o viªn ®îc trao ®æi vÒ c¸ch d¹y, c¸ch gi¶i nhiÒu lo¹i bµi... H×nh thøc nµy nªn tæ chøc ®Þnh kú mçi th¸ng 1 lÇn ®Ó tæng hîp nh÷ng vÊn ®Ò gay cÊn cña th¸ng häc sau hoÆc tæng kÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®· x¶y ra ë th¸ng häc tríc. Nã sÏ gióp gi¸o viªn cã thªm kinh nghiÖm vÒ n¨ng lùc s ph¹m cho m×nh. Thùc tÕ cho thÊy, mét trêng b¹n (THCS NguyÔn §øc c¶nh) ®· lµm rÊt tèt vÊn ®Ò nµy nªn chÊt lîng ®éi ngò ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ

+ H×nh thøc chuyªn gia: lµ c¸ch thøc mêi c¸c chuyªn gia ®Çu ngµnh, chuyªn gia cã tõ lùc lîng phô huynh häc sinh, lµ c¸c gi¸o viªn cã nhiÒu thµnh tÝch cña trêng hoÆc cña ®¬n vÞ b¹n ®Ó phæ biÕn, nãi chuyÖn víi gi¸o viªn trong trêng. C¸ch lµm nµy nh»m n¾m b¾t nhanh nhÊt nh÷ng th«ng tin míi cho tõng n¨m häc hay nh÷ng kinh nghiÖm ®îc ®óc rót ra trong gi¶ng d¹y gióp gi¸o viªn häc hái tù trang bÞ cho m×nh.

Trªn thùc tÕ, nhµ trêng cã thÓ mêi gi¸o viªn trêng b¹n thØnh gi¶ng hoÆc nãi chuyÖn phæ biÕn kinh nghiÖm. HoÆc, tæ chøc ®i tham quan häc tËp m« h×nh t¹i trêng “Träng §iÓm Hßn Gai” mét ng«i trêng cã bÒ dµy vÒ c«ng t¸c båi dìng häc sinh giái hµng n¨m thêng giµnh vÒ nhiÒu gi¶i cao cho thµnh phè.

+ H×nh thøc tù båi dìng: ®©y lµ h×nh thøc ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó n©ng cao n¨ng lùc s ph¹m cho gi¸o viªn. ChÝnh gi¸o viªn lµ ngêi biÕt hä cã ®îc g× vµ cßn thiÕu g× mµ tù båi dìng cho m×nh. Qu¸ tr×nh ®îc thÓ hiÖn ë viÖc tù ®äc, so¹n, gi¶ng, chÊm bµi cho chu ®¸o, tû mØ. Gi¸o viªn cã thÓ tù t×m hiÓu qua c¸c chuyªn san, tËp san... ®Ó båi dìng kiÕn thøc s ph¹m cho m×nh. §Ó ho¹t ®éng tù båi dìng ®i vµo nÒ nÕp còng cÇn cã sù kiÓm tra hå s¬, sæ s¸ch, kiÓm tra chuyªn m«n cña l·nh ®¹o nhµ trêng.

NÕu nh×n nhËn tr×nh ®é chuyªn m«n lµ bÒ s©u cña tri thøc gi¸o viªn th× n¨ng lùc s ph¹m cña häc lµ phÇn næi. Tri thøc sö dông trong d¹y häc tiÓu häc lµ Ýt, lµ n«ng th× yªu cÇu vÒ n¨ng lùc s ph¹m cña gi¸o viªn lµ cao vµ réng. D¹y thÕ nµo ®Ó häc sinh hiÓu ®îc bµi, nhí bµi vµ vËn dông tèt lµ träng t©m cña phong trµo d¹y tèt trong nhµ trêng. Lu ý ®Õn mÆt nµy, trêng THCS M¹o Khª II nh÷ng n¨m qua ®· ®îc ®¸nh dÊu bëi chÊt lîng giê d¹y qua c¸c ®ît thi ®ua trong n¨m häc.

3.3. Båi dìng kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm thùc tÕ

Mét gi¸o viªn ®îc c«ng nhËn lµ gi¸o viªn giái kh«ng cã nghÜa lµ hä sÏ giái m·i nÕu b¶n th©n hä kh«ng thêng xuyªn ®îc båi dìng nh÷ng kiÕn thøc, kinh nghiÖm cña thùc tÕ. Nh÷ng kiÕn thøc nµy mét phÇn do gi¸o viªn tù gãp nhÆt qua thùc tÕ, qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin nhng mét phÇn còng ph¶i do ®îc cung cÊp qua c¸c cuéc héi häp, héi th¶o,... cña nhµ qu¶n lý trêng häc. §ßi hái ë nhµ qu¶n lý ph¶i th- êng xuyªn cËp nhËt c¸c tin tøc thêi sù ®Æc biÖt thêi sù vÒ khoa häc gi¸o dôc. H¬n n÷a mçi gi¸o viªn cÇn cã sæ tay chi chÐp c¸c th«ng tin, gi¶i c¸c bµi to¸n, bµi tiÕng ViÖt khã bËc THCS. ViÖc lµm nµy gióp kiÕn thøc cña gi¸o viªn thêng xuyªn ®îc h©m nãng, ®îc bæ trî lµ chç dùa v÷ng ch¾c cho sù ham hiÓu biÕt cña häc sinh. KiÕn thøc khoa häc lu«n ®îc ®i kÌm víi kiÕn thøc thùc tiÔn lµ cöa ngâ gióp häc sinh thùc hiÖn ®îc nguyªn lý cña viÖc häc. KiÕn thøc thùc tÕ gióp bµi viÕt, bµi lµm cña häc sinh thªm sinh ®éng, tù nhiªn, dÔ thuyÕt phôc tríc ngêi kh¸c.

Kinh nghiÖm thùc tÕ ®îc thÓ hiÖn ë kinh nghiÖm d¹y båi dìng, kinh nghiÖm «n tËp bµi cho häc sinh giái qua tõng n¨m häc, tõng giai ®o¹n. Nh÷ng kinh nghiÖm nµy thêng do gi¸o viªn tù mµy mß ®óc rót. Song nÕu ®îc tæ chøc th¶o luËn gi÷a nh÷ng gi¸o viªn giái ®Ó ®i ®Õn c¸ch s¾p xÕp ch- ¬ng tr×nh, chia t¸ch khèi lîng kiÕn thøc theo chiÒu ngang hay bæ däc... lµ nh÷ng kinh nghiÖm bæ Ých cho mçi gi¸o viªn. Ngoµi vÊn ®Ò vÒ ch¬ng tr×nh th× kinh nghiÖm thùc tÕ cßn thÓ hiÖn ë viÖc n¾m b¾t vÒ thêi gian c¸c kú thi, møc ®é ®Ò thi qua c¸c n¨m ®Ó gi¸o viªn cã träng t©m gi¶ng d¹y.

Tuy nhiªn, víi THCS M¹o Khª II c«ng t¸c nµy cÇn ph¶i t¨ng cêng vµ thêng xuyªn h¬n bëi thùc tÕ ®éi ngò gi¸o viªn hiÖn cã thiÕu nh÷ng gi¸o viªn "g¹o céi"; "c©y ®a- c©y ®Ò"; gi¸o viªn d¹y giái cÊp tØnh trë lªn. C«ng t¸c båi dìng gi¸o viªn cßn h¹n chÕ bëi kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c chuyªn m«n thùc sù

cßn yÕu, míi chØ ®¶m b¶o cho viÖc "dµn qu©n theo hµng ngang" ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô. 4. Tæ chøc x©y dùng vµ b¶o qu¶n c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ d¹y häc båi dìng häc sinh giái.

§©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt tèi thiÓu trong viÖc båi dìng häc sinh giái. C¸c ®iÒu kiÖn nµy ®îc thÓ hiÖn ë viÖc bè trÝ, s¾p xÕp c¸c phßng häc båi dìng ngoµi c¸c buæi häc chÝnh kho¸. Trong ®iÒu kiÖn nhµ trêng cha cã ®ñ phßng häc cho c¸c ®éi tuyÓn häc sinh giái th× c¸ch s¾p xÕp so le c¸c buæi båi dìng trong tuÇn gi÷a c¸c ®éi tuyÓn lµ viÖc dÔ hiÓu. S¾p xÕp phßng häc båi dìng ë vÞ trÝ yªn tÜnh, tho¸ng m¸t cïng víi trang thiÕt bÞ trong phßng häc (®iÖn, qu¹t, bµn ghÕ...) t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh tho¶i m¸i tiÕp thu bµi. §iÒu kiÖn vÒ thiÕt bÞ d¹y häc còng gãp phÇn gióp häc sinh häc tèt c¸c m«n häc ®¶m b¶o tÝnh toµn vÑn cña qu¸ tr×nh d¹y häc tr¸nh hiÖn tîng häc lÖch. §å dïng vµ thiÕt bÞ d¹y häc cßn hç trî häc sinh t×m ra ch©n lý cña c¸c sù vËt hiÖn tîng qua c¸c bµi häc, nã còng gãp phÇn gîi trÝ tß mß, ham hiÓu biÕt cho häc sinh. TÊt c¶ nh÷ng ý nghÜ nªu trªn tæng hîp rÌn luyÖn kh¶ n¨ng t duy, ãc s¸ng t¹o, trÝ tëng tîng phong phó lµm nªn hiÖu qu¶ cao cña c«ng t¸c båi dìng häc sinh giái. 5. Tæ chøc x©y dùng vµ sö dông tµi liÖu gi¶ng d¹y

Sö dông tµi liÖu ®èi víi c¸c gi¸o viªn chñ yÕu lµ ®äc vµ nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn ®Ó so¹n, gi¶ng bµi. Nhng ®èi víi gi¸o viªn d¹y båi dìng häc sinh giái th× cßn kÐo theo c¶ sù lùa chän, t×m tßi, tham kh¶o nhiÒu lo¹i tµi liÖu. H¬n n÷a tµi liÖu phôc vô båi dìng häc sinh giái kh«ng cã s½n vµ phæ biÕn nh c¸c tµi liÖu kh¸c. Do vËy tæ chøc x©y dùng vµ sö dông tµi liÖu båi d- ìng häc sinh giái lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt vµ cã hiÖu qu¶ kh«ng nhá. Ngêi qu¶n lý cÇn chó ý mét sè ®iÓm sau:

- X©y dùng ch¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch båi dìng tõng m«n häc cho tõng khèi líp. ViÖc lµm nµy gióp gi¸o viªn ®Þnh híng vµ h×nh dung ra kÕ ho¹ch d¹y båi dìng cho m×nh phï hîp. C¨n cø vµo ch¬ng tr×nh chung, gi¸o viªn ®Ò ra kÕ ho¹ch cô

thÓ cho m×nh, duyÖt qua HiÖu trëng. Sau khi ®· thèng nhÊt ngêi qu¶n lý lÊy ®ã mµ kiÓm tra ®«n ®èc gi¸o viªn.

- X©y dùng tñ s¸ch chung vµ tñ s¸ch c¸ nh©n phôc vô båi dìng häc sinh giái. Nhµ trêng cã lîng s¸ch lu tr÷, tµi liÖu gi¶ng d¹y båi dìng häc sinh giái. Tñ s¸ch nµy thêng xuyªn ®îc bæ xung mçi khi xuÊt hiÖn nh÷ng ®Çu s¸ch hay trªn thÞ trêng. Víi gi¸o viªn d¹y båi dìng cÇn cã thªm tñ s¸ch riªng cho m×nh, ngoµi nh÷ng lo¹i s¸ch dïng chung hä cßn ph¶i t×m tßi, su tÇm c¸c lo¹i s¸ch quý phôc vô cho viÖc d¹y båi dìng th«ng qua m¹ng internet. Song dï lµ tñ s¸ch chung hay tñ s¸ch c¸ nh©n th× viÖc sö dông nh÷ng lo¹i s¸ch cña nhµ xuÊt b¶n nµo cho cã hiÖu qu¶ lµ ®iÒu ta còng ®¸ng quan t©m. Thêng th× c¸c lo¹i s¸ch cña Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc, Nhµ xuÊt b¶n Hµ Néi cã ®é tin cËy lín h¬n vÒ kiÕn thøc còng nh ph¬ng ph¸p nªu trong tµi liÖu.

- Sau khi ®· cã ®îc tµi liÖu th× viÖc tæ chøc sö dông tµi liÖu còng rÊt bæ Ých. Víi gi¸o viªn ph¶i hiÓu vµ gi¶i ®îc c¸c bµi tËp trong tµi liÖu, h¬n n÷a hä ph¶i biÕt s¾p xÕp c¸c bµi tËp theo tõng d¹ng phï hîp víi tiÕn ®é cña ch¬ng tr×nh ®¹i trµ. 6. Tæ chøc d¹y häc cho ®éi tuyÓn häc sinh giái

§Ó viÖc tæ chøc d¹y häc cho ®éi tuyÓn häc sinh giái cã hiÖu qu¶ cao tríc hÕt ngêi gi¸o viªn trùc tiÕp d¹y ph¶i t¹o ®îc høng thó häc tËp cho häc sinh. Muèn vËy gi¸o viªn cÇn hiÓu ®îc t©m lý cña ngêi häc nãi chung vµ cña häc sinh THCS nãi riªng. §©y còng chÝnh lµ nghÖ thuËt s ph¹m trong d¹y häc, gi¸o viªn nªn kÕt hîp nhiÒu h×nh thøc d¹y häc (ë líp, ë nhµ, c¶ líp, nhãm, c¸ nh©n...). Cã thÓ tæ chøc c¸c c©u l¹c bé to¸n häc hoÆc c¸c trß ch¬i trong d¹y häc võa ph¸t triÓn trÝ th«ng minh cho häc sinh ®ång thêi t¹o t©m lý tho¶i m¸i trong giê häc khiÕn häc sinh c¶m thÊy thÝch ®Õn trêng, thÝch ®îc nghe thÇy c« gi¸o gi¶ng bµi vµ nhËn thÊy nhu cÇu häc tËp cña c¸ nh©n.

Mét ®iÒu rÊt quan träng n÷a lµ gi¸o viªn d¹y båi dìng cÇn ph¶i so¹n gi¸o ¸n cô thÓ tõng tiÕt, tõng buæi. C¸c kiÕn thøc ®îc s¾p xÕp theo tõng chuyªn ®Ò, mçi chuyªn ®Ò l¹i chia ra thµnh tõng d¹ng bµi tËp. Sau khi häc mçi chuyªn ®Ò, gi¸o viªn nªn cho häc sinh lµm bµi kiÓm tra ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh häc sinh ®ång thêi bæ xung ngay nh÷ng kiÕn thøc häc sinh n¾m cha v÷ng.

Mét vÊn ®Ò cÇn lu ý n÷a lµ gi¸o viªn chØ d¹y c¸c kiÕn thøc n©ng cao trªn c¬ së häc sinh ®· n¾m ®îc c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n trong s¸ch gi¸o khoa. Trªn thùc tÕ cho thÊy nhiÒu gi¸o viªn cha d¹y kiÕn thøc c¬ b¶n ë s¸ch gi¸o khoa ®· cho häc sinh lµm c¸c bµi tËp n©ng cao. §iÒu ®ã kh«ng nh÷ng kh«ng cã hiÖu qu¶ mµ cßn t¸c ®éng ngîc trë l¹i, khi häc sinh ®äc ®Ò bµi lªn kh«ng hiÓu ®Ò bµi häc sinh sÏ lóng tóng, g©y t©m lý hoang mang cho c¸c em.

Víi THCS M¹o Khª II, cÇn ph¶i tæ chøc c¸c m« h×nh båi

dìng häc sinh giái hîp lý, ®a d¹ng:

+ Tæ chøc c¸c líp båi dìng häc sinh giái (gåm nh÷ng häc sinh cã n¨ng khiÕu ®îc ph¸t hiÖn trong c¸c líp ®¹i trµ)

+ X©y dùng kÕ ho¹ch gi¶ng d¹y, båi dìng, cã ch¬ng

tr×nh phï hîp víi tr×nh ®é n¨ng lùc cña häc sinh.

+ Chia thµnh c¸c nhãm ®Ó båi dìng hiÖu qu¶ h¬n. + §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc d¹y häc: T¹i phßng häc, t¹i nhµ häc sinh, t¹i phßng cña gi¸o viªn, giao viÖc cho c¸c em, cho c¸c nhãm häc sinh.... 7. Tæ chøc ph©n c«ng lao ®éng s ph¹m hîp lý

§©y còng lµ c«ng viÖc quan träng trong c«ng t¸c tæ chøc cña ngêi qu¶n lý. S¾p xÕp gi¸o viªn nµo vµo vÞ trÝ nµo ®Ó hä lao ®éng víi n¨ng xuÊt, hiÖu qu¶ cao nhÊt? §ßi hái ngêi qu¶n lý ph¶i cã c¨n cø chÝnh x¸c. ViÖc phèi hîp c¸c c¨n cø ®Ó bè trÝ gi¸o viªn vµo ®óng vÞ trÝ cña hä cã thÓ nãi lµ “phÐp dïng ngêi” mµ ngêi HiÖu trëng cÇn tÝnh ®Õn tríc mçi n¨m häc. Dùa vµo n¨ng lùc cña tõng gi¸o viªn trêng m×nh mµ bè trÝ vµo tõng khèi líp, m«n häc cã thÓ

ệ ắ

ố ạ ồ ưỡ , kh i d y b i d

ế ự ế ạ ồ ưỡ d y b i d ượ ớ ề i c n có chi n l ạ ố t ọ ng h c c. Cho nên

ư ạ ế ượ ộ Ở ứ ỏ ọ i. Trong th c t ng h c sinh gi ừ ắ c lâu dài, ch t chiu t ắ nhi u năm m i có đ ế ư

coi lµ lùa chän vßng 1. vòng th hai là vi c s p x p giáo viên d y t ổ ấ nh t trong t ỏ ầ sinh gi ế ắ trong s p x p lao đ ng s ph m có hai cách s p x p nh sau: 7.1. Phân công chuyên ạ ổ ở ộ ố ớ ẽ ề ọ Giáo viên d y n đ nh nhi u năm

m t kh i l p s giúp h chuyên sâu v ị ể ổ ư ả

ị ố ớ ọ ố ớ ỉ ố ề ể ỉ

ứ

ề ứ ế ki n th c các môn kh i l p đó. Nh ng không ph i mãi mãi giáo viên có th n đ nh ư ạ ở ộ d y m t kh i l p, h có nhi u lý do nh : thuyên chuy n, ngh m, ngh thai ả s n,... do đó ta còn có cách phân công th hai. 7.2. Phân công luân phiên

ỗ ợ Là cách phân công h tr

ắ ệ ề

ế ế ổ

ộ ắ ệ ứ

ạ ế ố ớ ọ ng trình c a b c THCS. Giúp giáo viên có đi u ki n n m đ ề ế ớ

ế ọ ẽ ủ ậ ứ ủ ừ ươ ứ

ớ ể ế ứ ừ ổ ọ ứ ẵ

ắ ế ự ư ở cho cách phân công chuyên. N u nh cách phân ứ ở ộ ố ắ công chuyên giúp giáo viên có đi u ki n đi sâu và n m ch c ki n th c m t kh i ượ ố ể ớ c cái nhìn t ng th xuyên su t l p thì phân công luân phiên giúp giáo viên có đ ề ượ ươ c m c đ yêu ch ơ ở ủ ả ọ ệ ầ i c u v ki n th c c a t ng kh i l p. Đây là c s c a vi c d y h c tránh quá t ọ ứ ạ ượ ắ c ki n th c nào h c sinh ng pháp d y h c. Khi giáo viên n m đ và đ i m i ph ế ượ ộ ọ ẽ ọ c ki n đã h c, ki n th c nào s h c sau đó thì h s giúp h c sinh huy đ ng đ ế ọ ế th c s n có đ chi m lĩnh ki n th c m i trong t ng ti t h c. ộ ướ c

ợ ỉ ố ườ ế ậ ể nhân l c cho các tr ặ ng h p ngh m, sinh con ho c thuyên chuy n công tác.

ể

ồ ưỡ ạ

ề ẽ ạ ỏ i nói riêng đ ể ệ ệ

ộ ệ ố ố

ọ ủ ứ ồ ấ ủ ượ ườ ữ ệ ụ c nh ng gì tinh tuý nh t c a nhà tr

ọ

ỏ i

Phân công luân phiên còn có ý nghĩa d trù đ i ngũ k c n, s p x p tr ự ộ ệ ế ợ ả K t h p c hai cách phân công lao đ ng nói trên s t o đi u ki n đ công tác ạ ọ ọ ượ ạ c chu đáo, ho t ng h c sinh gi d y h c nói chung và d y b i d ồ ưỡ ộ ọ ề ừ ạ ề đ ng đ u tay. Hai cách phân công v a t o đi u ki n đ vi c b i d ng h c sinh ậ ỏ ượ c liên t c, theo m t h th ng trong su t ba năm h c c a b c THCS, nó gi i đ ồ ừ ạ ng d n s c cho vi c b i v a t o ra đ ưỡ d ồ 8. Huy đ ng c ng đ ng tham gia b i d ụ

ứ ổ ộ ọ ỏ ng h c sinh gi ộ ộ ộ ng v i gia đình, v i các t ch c xã h i, các thành ph n kinh t

ươ

ng h c sinh gi ố ợ ộ ầ c ta hi n nay, giáo d c càng c n phát huy ph

ế ướ n

ự ự ớ ệ c và nhân dân cùng làm”. ầ ụ ng ngân sách nhà n

ồ ưỡ ư t công tác b i d

ớ ố ượ ể ộ ọ

ồ

ệ t, nó là công vi c th c t ồ ưỡ ườ ệ ằ

ồ ưỡ ữ ạ ộ Xã h i hoá giáo d c th c s là chính sách đ c đáo, ph i h p ho t đ ng gi a ườ ớ ế nhà tr ... Trong ệ ề nhà đi u ki n kinh t ng châm “ ướ ể ướ ạ n V i s l c có h n phát tri n ụ ạ ố ỏ ạ ọ giáo d c đ i trà đã khó nh ng đ làm t i càng ng h c sinh gi i l ồ ộ ế ổ ứ ơ ỏ ồ ưỡ ch c huy đ ng c ng đ ng tham gia b i d khó h n. Vì th t i là ng h c sinh gi ượ ự ế ườ ằ ờ ế ệ ấ ầ n đ ng th i nh m duy trì đ , sát s vi c r t c n thi c ụ ủ ỏ ọ ng, là i là nhi m v c a nhà tr ng h c sinh gi công tác này. Đành r ng b i d

ầ ệ ế ủ ế ỗ ợ

ứ

ả ữ i ph i làm nh ng gì? Ph i b t đ u t

ả ỗ ừ ặ đâu là cách làm c a m i ng ộ ố ơ

ổ ườ ị ạ ư

ọ ồ ủ ệ ỏ ủ i c a ng h c sinh gi

ằ ấ ướ nhà tr

ọ ầ ề ư c. ứ ư ệ ơ ở ậ ụ ồ ưỡ ng nhân tài cho đ t n ủ ườ ồ ng h c ch a đ đáp ng yêu c u b i

ỏ ọ ưỡ d ệ i.

ỏ ọ ồ ưỡ i.

ố ủ ẹ ọ ồ ư ng h c sinh gi ủ hào c a cha m h c sinh, c a

ị ệ ượ đ ọ

ọ ộ ồ ưỡ ỏ i ng h c sinh gi ự ế ự ự ự c lòng t ỏ i. ng khi có con em h c gi ồ ộ ch c huy đ ng c ng đ ng tham gia b i d

ớ ự ỉ ư h tr thì ch là tính trách nhi m c a giáo viên nh ng n u không có ph n kinh t ệ ồ ưỡ ộ ồ ộ ấ ng ch t hô hào, hình th c. Cho nên huy đ ng c ng đ ng tham gia vào vi c b i d ườ ủ ả ắ ầ ừ ỏ ọ h c sinh gi i ể ủ ừ đ c đi m qu n lý. T nguyên nhân không thành công c a m t s đ n v b n và t ữ ủ riêng c a nhà tr ng n i lên nh ng khó khăn c a công tác này nh sau: ự ự ể ộ ộ M t là, c ng đ ng ch a th c s hi u nhi m v b i d ồ ưỡ ườ ng là nh m phát hi n và b i d ấ Hai là, đi u ki n c s v t ch t tr ng h c sinh gi ỗ ợ Ba là, ngu n kinh phí h tr giáo viên tr c ti p b i d B n là, ch a th c s khích l ươ ề chính quy n đ a ph ậ ổ ứ Chính vì v y t ệ t các vi c đó là: ộ ặ ủ i c p tr

ứ ứ ố ầ c n làm t ổ ổ ườ i,...

ộ ẹ ọ ị ượ ầ ọ T ch c H i ngh h c sinh gi ộ ng ch trì, n i dung h i ngh nêu đ ỏ Ở ộ ị c t m quan tr ng c a vi c b i d

ỏ i và nh ng khó khăn c a nhà tr

ề ườ ả ọ ữ ế ự ờ hào v

ệ ề lòng t ự ồ

ề ắ i.

ẹ ọ ồ ưỡ ế ổ ọ ư ứ ố s bu i h c, m c đóng ng (

ồ ưỡ ổ ứ

ch c, cá nhân...). ơ ế ỏ ấ ị ọ ng, v i s có m t c a các ban ệ h i ngh này đích thân Hi u ch c xã h i, cha m h c sinh gi ngành, t ồ ưỡ ủ ộ ủ ưở ng tr ọ ọ ủ ườ ng v phòng h c, v kinh phí,... h c sinh gi ề ệ ỏ ủ ồ ng, khích l i c a nhà tr Đ ng th i báo cáo k t qu h c sinh gi ậ ộ ư ậ con em mình cho cha m h c sinh... Nh v y đã giúp c ng đ ng có s nhìn nh n ỏ đúng đ n v công tác b i d ạ ng và các t ả Phòng, Sở) quan tâm h n đ n công tác

ề ị ớ ng h c sinh gi ồ ưỡ b i d ng.

ứ ừ

ng trong công tác b i d ng h c sinh gi

ụ phía ph huynh. ọ ự ữ

ọ ng h c sinh gi ề ệ ạ Đ a ra các ý ki n bàn b c v vi c d y b i d ươ ỗ ợ ủ ị ủ góp c a gia đình, h tr c a đ a ph ủ ơ Đ ngh v i các c quan ch qu n ( ườ ỏ ủ ọ i c a nhà tr ự ỗ ợ ề ế ế Khuy n khích s h tr v ki n th c t ưở ổ ứ 9. T ch c thi đua khen th ả ộ Là m t trong nh ng gi ả ồ ưỡ ế ệ

ằ ộ

ấ

ị ệ ậ ỉ ứ ọ

ả ọ ầ ỏ ưở ủ ủ ầ ở ỏ i ủ ả ầ i pháp mang tính khuy n khích s say mê c a c th y ự ệ ộ ả ả và trò. Gi i pháp này cùng lúc th c hi n c hai bi n pháp qu n lý đó là tác đ ng ế ế ượ ả ầ ả ọ ỏ ộ vào tâm lý và tác đ ng b ng kinh t c c th y . K t qu h c sinh gi i đ ng viên đ ị ự ở ờ ồ ấ ứ ể ướ ậ ẳ c t p th công s c và ngh l c ph n đ u đ ng th i và trò, b i nó kh ng đ nh tr ổ ỏ ồ ưỡ ạ ế ả ề cho vi c l p k ho ch b i d làm b n l i năm sau. Công tác t ừ ầ ặ ứ ầ đ u năm h c và ch c c n đ t ra ch tiêu thi đua, m c khen th ầ ả ớ ỏ ế ự i cùng v i ph n ph i th c thi khi có k t qu h c sinh gi ệ ặ ưở ng, c a huy n và kèm theo ng c a S trao t ng c n có ph n th th ọ ng h c sinh gi ụ ể ưở ng c th ngay t ố ớ ọ i. Đ i v i h c sinh gi ườ ủ ng c a tr

ớ ồ ặ ứ ư ậ

ỏ ớ ọ ộ ấ ậ ố ớ ệ i toàn c ng đ ng đ c bi ở i thì các c p S , Phòng và tr

ầ ưở ủ t là cha m ườ ng dù nh nh

ưở ự ố ắ ệ ể ộ ỏ ủ ứ ầ ế

ẹ ộ ấ gi y ch ng nh n. Có nh v y m i tác đ ng t ọ ng cũng h c sinh. Đ i v i giáo viên có h c sinh gi ư ầ c n có ph n th ng x ng đáng. Vi c làm c a thi đua, khen th ư ậ v y nh ng đã góp ph n l n đ đ ng viên khuy n khích s c g ng c a nhà ườ tr

ả ọ ủ ệ ả ổ i c p huy n và c p t nh c a nhà tr

ấ ỉ ố ế ợ ự ộ ồ ườ ng ả i

ớ ọ ớ ọ ng, giáo viên và h c sinh. ợ ỏ ấ ế B ng t ng h p k t qu h c sinh gi ầ ầ ọ ữ nh ng năm h c g n đây đã th hi n ph n nào s ph i k t h p đ ng b các gi ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d pháp t i trong giai đo n m i.

ể ệ ỏ ng h c sinh gi ợ ế ả

ổ

ả

ỏ

ạ ọ

B ng 3: t ng h p k t qu thi h c sinh gi

i.

2006 2007

2007 2008

2008 2009

ỳ

62 58 67

36 18 0 43 11 1 37 21 1

So s¸nh kÕt qu¶ gi÷a 03 n¨m häc võa qua: vÒ sè lîng

thèng kª tuy cha nãi lªn ®îc sù tiÕn bé hay thay ®æi, nh- ng xÐt vÒ chÊt lîng cña c¸c gi¶i ta sÏ thÊy sù tiÕn bé ®¸ng kÓ trong c«ng t¸c båi dìng häc sinh giái cña trêng THCS M¹o Khª II.

Trªn ®©y lµ 9 gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc båi dìng häc sinh giái ë trêng THCS M¹o Khª II trong giai ®o¹n míi. §Ó kh¼ng ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña c¸c gi¶i ph¸p nµy t«i ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra ý kiÕn c¸c c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc vµ gi¸o viªn. Víi sè lîng 100 phiÕu (mÉu ë phÇn phô lôc) cho c¸n bé qu¶n lý vµ gi¸o viªn ë 13 trêng THCS trong huyÖn ®· thu ®îc kÕt qu¶ ë b¶ng 4 nh sau:

ả

ộ ả

ụ

ợ

ổ

ề

ế

ả

ọ

B ng 4: B ng t ng h p ý ki n cán b qu n lý giáo d c và giáo viên v tính kh thi ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d

ệ ủ c a các bi n pháp t

ng h c sinh gi

ỏ . i

ứ ộ

M c đ đánh giá

ế t

ệ Các bi n pháp t

ọ ng h c

ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d iỏ

sinh gi

%

ầ Tính c n thi Số ngượ l

Tính kh thiả Số ngượ l

ứ

ậ

ệ ổ ứ ồ ch c b i

98

99 ỏ

ọ

1. Nâng cao nh n th c trong vi c t ưỡ d

ứ

ể

ọ

i. ệ

98 ng h c sinh gi ổ i ỏ

2. T ch c phát hi n, tuy n ch n h c sinh gi

ộ

ự

ổ ứ

100

98 ổ

ứ

ấ

3. T ch c xây d ng đ i ngũ giáo viên ự ế ị ạ

ả ồ ưỡ

ả ọ

t b d y h c b i d

98 ơ ở ậ 4. T ch c xây d ng và b o qu n c s v t ọ ch t, trang thi ng h c iỏ sinh gi ổ

ử ụ

ự

ứ

99 ả

ạ

ệ 5. T ch c xây d ng và s d ng tài li u gi ng d y

ổ ứ ạ

ể

ộ

98

99 ọ 6. T ch c d y h c cho đ i tuy n ư

ổ ứ

ạ

ộ

99

100 ợ 7. T ch c phân công lao đ ng s ph m h p lý

ộ

ồ

ồ ưỡ ng

98

99 ỏ

i

8. Huy đ ng c ng đ ng tham gia b i d ọ h c sinh gi ổ ứ

ưở

ng trong công tác

100 ỏ

9. T ch c thi đua khen th ọ ồ ưỡ b i d ề

i ấ

ứ ấ ộ ị ẳ

ng h c sinh gi Qua đi u tra cho th y: + 98% cán b qu n lý giáo d c và giáo viên kh ng đ nh bi n pháp th nh t là

ế ẳ ị ả t và 99% s ng ệ c h i kh ng đ nh là có tính kh thi. ầ c n thi

ụ ố ườ ượ ỏ i đ ế ẳ ứ ệ ả ị

ầ ầ ứ ệ ẳ ả ế t và có tính kh thi. + 98% các ý ki n kh ng đ nh bi n pháp th hai là c n thi ế ế ị t và 98% các ý ki n + 100% các ý ki n kh ng đ nh bi n pháp th ba là c n thi

ị ẳ kh ng đ nh là có kh thi.

ả ầ là c n thi

ả

ứ ư ứ ứ ệ ệ ệ ẳ ẳ ẳ ầ ầ ị ị ị ế ế t và có tính kh thi. + 98% các ý ki n kh ng đ nh bi n pháp th t ế + 99% các ý ki n kh ng đ nh bi n pháp th năm là c n thi t và có tính kh thi. ế t và 99% ý ki n cho + 98% các ý ki n kh ng đ nh bi n pháp th sáu là c n thi

ả

ế ả ế ế ế ằ r ng có tính kh thi. ế ứ ả ệ ầ ị ế + 99% các ý ki n kh ng đ nh bi n pháp th b y là c n thi ế t và 100% ý ki n

ị ẳ ả

ế ứ ệ ầ ị ế + 98% các ý ki n kh ng đ nh bi n pháp th tám là c n thi ế t và 99% ý ki n

ả ẳ ị ẳ kh ng đ nh có tính kh thi. ẳ kh ng đ nh có tính kh thi.

ứ ế ệ ẳ ầ ị ế + 100% các ý ki n kh ng đ nh bi n pháp th chín là c n thi t và có tính kh ả

thi.

Ầ Ế Ế Ị Ậ C PH N K T LU N VÀ KI N NGH

ậ

ộ ệ

ườ ườ ế 1. K t lu n ể ủ ử ị L ch s phát tri n c a xã h i loài ng ủ "Ng ị

ộ

ử ộ ị i nói chung và l ch s dân t c Vi ở ầ ự ượ i tài" ng kh i đ u cho s . H là l c l ề ế ố ấ

ơ ệ ồ ưỡ ng THCS n i phát hi n và b i d t Nam ự ọ xã h i, đem đ n cho qu c gia n n văn minh, ti n b không ng là n i ch p cánh cho các nhân tài phát ng nhân tài thông qua

ế

ằ ẳ nói riêng đã kh ng đ nh vai trò c a ế ế ể phát tri n kinh t ừ ng ng. H n ặ ể tri n, đ c bi ệ ồ ưỡ vi c b i d ồ ưỡ B i d ượ ướ c phát tri n. Nó còn nh m phát hi n, đ nh h

ọ ườ ệ ồ ưỡ ỏ ng h c sinh gi

ể i trong tr ồ ị ọ ượ ế

ộ ườ ơ ở ế đâu h t, chính nhà tr ơ ệ ở ườ t tr ỏ ọ i. ng h c sinh gi ỏ ọ i trong nhà tr ng h c sinh gi ể ế ườ i qu n lý, giáo viên nên nó đ ơ ở

ng năng khi u cho h c sinh. B i d ả ụ ủ ụ ạ ọ ụ ế ề ọ ọ

ứ ầ ấ ợ

ụ

ả ị ng.

ươ ệ ỏ i chúng tôi

ệ ứ ọ i.

ể ị ủ ọ ồ ưỡ ng h c sinh gi ồ ưỡ ụ ể ỏ ọ i. C th là: ng h c sinh gi ỏ ệ ổ ứ ồ ưỡ ng h c sinh gi ch c b i d ỏ ọ ọ i.

ộ

ả ơ ở ậ ế ị ạ ọ ồ ự ự ả ấ ề ng giúp tài năng, năng khi u có đi u ắ ệ ng phát tri n đúng đ n và ki n đ ườ ồ ưỡ b i d ng THCS là ệ ộ ớ ệ c ti n hành đ ng b v i nhi m nhi m v c a ng ứ ế ụ ệ v giáo d c đ i trà. Do đó trên c s giáo d c toàn di n mà nâng cao ki n th c cho ệ ụ ỏ ữ i, h c sinh năng khi u v các môn khoa h c. Nhi m v này nh ng em h c sinh gi ủ ươ ả ữ ả ặ ng, i pháp phù h p, th nh t là làm đúng ch tr đ t ra c n ph i có nh ng gi ướ ộ ủ ả ớ ủ chính sách m i c a Đ ng, nhà n c và các quy đ nh c a B giáo d c. Sau đó là phù ớ ủ ừ ệ ợ ề h p v i đi u ki n hoàn c nh c a t ng đ a ph ơ ở ạ ự ậ Trên c s lý lu n và th c tr ng c a vi c b i d ấ ề ạ ạ đã m nh d n đ xu t 9 bi n pháp b i d ậ Nâng cao nh n th c trong vi c t ệ T ch c phát hi n, tuy n ch n h c sinh gi T ch c xây d ng đ i ngũ giáo viên. T ch c xây d ng và b o qu n c s v t ch t, trang thi t b d y h c b i

ỏ ọ d ng h c sinh gi i.

ạ ả ệ

ộ

ồ ưỡ ộ ồ i.

ưở ọ ỏ ỏ ng h c sinh gi i

ạ ả ạ ệ ổ ứ ổ ứ ổ ứ ưỡ ổ ứ ổ ứ ạ ổ ứ ộ ổ ứ ờ

ử ụ ự T ch c xây d ng và s d ng tài li u gi ng d y. ể ộ ọ T ch c d y h c cho đ i tuy n. ư ạ T ch c phân công lao đ ng s ph m h p lý. ọ Huy đ ng c ng đ ng tham gia b i d T ch c thi đua khen th V i th i gian có h n, b n thân tôi l ệ ề ợ ng h c sinh gi ồ ưỡ ng trong công tác b i d ề ư ộ ố ệ

ạ

ồ ưỡ ọ ng h c sinh gi

ế ớ ủ ữ

ế ợ ả ữ ằ ộ ớ ộ ườ ả tác qu n lý m t tr ỏ ở ườ ọ h c sinh gi tr ượ th c t đ ạ ườ tr thu i ch a có nhi u kinh nghi m trong công ổ ứ ồ ưỡ ấ ng THCS , vi c đ xu t m t s bi n pháp t ng i pháp này ng THCS M o Khê II còn mang tính cá nhân. Các gi ạ i ế c ti p ầ ng khi làm Cán b Qu n lý. Tôi mong r ng đây là nh ng ý ki n góp ph n ch c b i d ả i ỏ ủ ừ ự ế ộ ố i c a tôi t c rút ra t m t s năm tham gia b i d ụ ươ ớ ng THCS M o Khê II k t h p v i nh ng xu th m i c a giáo d c đ ế ở ườ tr

ả ệ ườ

ự ữ ụ ướ ng THCS nói riêng và s nghi p giáo d c n ả i pháp t

ỏ ấ ượ ồ ưỡ ụ ng b i d ộ ng h c sinh gi c nhà ổ i còn ph thu c r t l n vào lòng

ế ớ ệ ộ

ủ ư ớ

ả ỏ ể ng có th duy trì đ

ứ ả B , S , Phòng và s quan tâm h

ườ i là m ng công tác l n c a nhà tr ộ ụ ượ c mà nó còn ph thu c vào vi c t ủ ộ ng ng c a c ng đ ng ườ ưở ả ự ộ ướ ộ ng nh ng không ệ ổ (đ cặ ộ ố D i góc đ là cán b qu n lý nhà tr ồ ng tôi có m t s

ị vào công tác qu n lý nhà tr ấ ả nói chung. B n thân tôi còn nung n u m t suy nghĩ n a là dù có các gi ọ ộ ấ ớ ứ ồ ch c r i thì ch t l ủ ề yêu ngh , tâm huy t v i công tác này c a ban giám hi u và đ i ngũ giáo viên. ế ị 2. Ki n ngh ồ ưỡ ọ ng h c sinh gi B i d ườ ươ ả ơ ph i đ n ph ng nhà tr ứ ừ ộ ở ch c, qu n lý t ẹ ọ ệ t là cha m h c sinh). bi ế ki n ngh sau:

ụ ị ộ 2.1. Đ ngh B giáo d c và đào t o: ạ Nên ti p t c t

ề ậ ọ ọ

ấ ị ỉ ỉ ệ

ổ ứ ả ồ ưỡ ể ch c b i d

ạ

ướ ữ ng d n c th v n i dung ch

ề ẫ ụ ể ề ộ ơ ở ọ ờ ỏ ằ ỏ i ch c k thi h c sinh gi ỏ i ng h c sinh gi ề ” nhau v kinh ạ ọ ệ i. Tuy nhiên đ tránh tình tr ng h c l ch, ố ượ ị ng môn ồ ưỡ ươ ng trình b i d ng ọ ệ ồ ưỡ ng h c sinh i nh m t o c s khoa h c, c s pháp lý cho vi c b i d

ế ụ ổ ứ ỳ ể ệ ồ ưỡ ố ự Qu c gia b c THCS. Vì đây th c ch t là đ nh cao đ vi c b i d ị ọ ề c sát có d p đánh giá b n thân mình, là d p các t nh có đi u ki n “ ọ ệ ỏ ng h c sinh gi nghi m t ụ ầ ộ ch y đua theo thành tích B giáo d c c n xem xét v các quy đ nh và s l ồ thi đ ng th i nên có nh ng h ạ ơ ở ọ h c sinh gi i.ỏ gi

ố ế ụ 2.2. Đ ngh v i S giáo d c và đào t o: ạ Ti p t c duy trì t

l p 9ớ

ể ệ

ườ ầ ậ ơ ng. H n n a S

ượ ớ ươ ữ ớ ấ ố ố ậ ọ ỳ t các k thi h c ồ ể ỉ ). Vì đây cũng là đ nh cao đ công tác b i ệ ươ ớ c vi c thành l p mô hình n t ở i các tr i các ng trình hàng năm t ụ ị ớ ở ề ở ậ ỏ ấ ỉ b c THCS ( i c p t nh ỏ ở ọ các huy n v ng h c sinh gi i i. Đ tránh đ ọ ớ ự ể ng chuyên l p ch n c n có s ki m tra, thanh tra t ấ t công tác t p hu n, th ng nh t ch

ươ

ờ ng 2.3. Đ ngh v i Phòng giáo d c và đào t o:

ạ N m b t k p th i thông tin v ườ ng. Ch đ ng t

ộ ể ỏ ấ ắ ị i các tr ợ ờ ủ ộ i c p huy n v i th i gian phù h p, đó là th i gian “

ở ệ các tr ng

ể ờ ạ ủ ờ ố ầ

ườ ỳ i đ th i gian ôn luy n cho k thi ưở t công tác thi đua khen th ọ ự ề ổ chín ườ ở ấ c p ụ ơ ng h n ồ ng, các giáo viên và h c sinh tích c c trong công tác b i

ỏ i.

ườ sinh gi ưỡ d ườ tr ụ ầ giáo d c c n làm t ụ ị Phòng Giáo d c đ a ph ắ ụ ị ớ ề ọ ớ ỏ ừ ở S , B đ nhanh chóng tri n khai t i t h c sinh gi ệ ớ ọ ỳ ứ ch c k thi h c sinh gi ư ủ ồ ưỡ iớ ” c a b i d t ng nh ng l ỉ t nh. Ngoài ra Phòng giáo d c cũng c n làm t ữ ể ộ n a đ đ ng viên các tr ọ ưỡ ng h c sinh gi d ố ớ 2.4. Đ i v i nhà tr ng:

ố t công tác t ọ ớ ng v i các ị i. Ph i xác đ nh rõ

ỗ ợ ệ ổ ứ ồ ưỡ ầ C n làm ngày càng t ch c b i d ế ượ ỏ ạ ế ộ ầ thành viên tham gia, h tr vi c t đây là m t công tác c n có tính chi n l ư ưở t ả ng h c sinh gi c lâu dài, có tính k ho ch cao.

ố ể ọ ng h c sinh gi

ổ ứ ồ ưỡ ch c b i d ỏ ọ ủ ượ ố ng có đ

i. BGH nhà tr ự ể ệ ơ

ệ ỏ ườ ng xuyên c ng c và phát tri n công tác t i Th ườ ề ườ ể ng c truy n th ng, phong trào h c sinh gi đ nhà tr ợ ệ ự ầ c n có s phân công h p lý h n trong phân công chuyên môn đ vi c th c hi n ả ơ chuyên môn có hi u qu h n..