1
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Chúng ta đang sống trong nền văn minh có trình độ khoa học kỷ thuật phát
triển rực rỡ, tất cả đều bắt nguồn từ sự sáng tạo, mối liên kết chặt chẽ và sự tương
hộ lẫn nhau. Nước Việt Nam muốn phát triển giàu mạnh, sánh vai với các nước
tiên tiến trên thế giới thì phải có nguồn nhân lực sáng tạo, điều này được xác định
rõ trong luật giáo dục điều 27.1 “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học
sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ
bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo hình thành nhân cách
con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân,
chuẩn bị cho học sinh tiếp tục được học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động tham
gia xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc”.
Dạy học tích hợp theo chủ đề là một mô hình dạy học trong đó nội dung
kiến thức được tổ chức tích hợp thành các chủ đề dạy học làm cho nội dung kiến
thức trở nên hấp dẫn và có ý nghĩa trong cuộc sống. Nhờ vậy dạy học sẽ đạt
được mục đích rèn luyện cho người học kĩ năng giải quyết vấn đề đa dạng của
thực tiễn. Đây là một mô hình dạy học phù hợp với mục tiêu đổi mới phương
pháp dạy học hiện nay, đáp ứng yêu cầu học tập trong thế kỉ XXI.
Tích hợp liên môn được hiểu là sự kết hợp một cách hữu cơ và có hệ
thống những mức độ khác nhau của kiến thức, kĩ năng thuộc các nội dung dạy
học khác nhau thành một nội dung thống nhất được dựa trên cơ sở các mối liên
hệ giữa lý luận và thực tiễn được đề cập trong các môn học đó.
Đối với môn Vật lí và môn Công nghệ có nhiều nội dung liên quan trực
tiếp với nhau, kiến thức của các môn đó hỗ trợ cho nhau trong việc giải quyết
một vấn đề thực tiến. Đối với chương trình hiện nay của môn Vật lí và môn
Công nghệ có nhiều phần trùng nhau. Đặc biệt là đối với các ứng dụng kỹ thuật
như các ứng dụng: máy nhiệt, máy điện, sóng vô tuyến... Việc tích hợp các nội
dung trên với nhau thành những chủ đề tích hợp sẽ làm cho hoạt động học tập
trở nên hấp dẫn học sinh, được giải quyết các vấn đề mang tính thực tiễn. Với
cách làm này học sinh vừa nắm được kiến thức lý thuyết vừa rèn luyện kĩ năng
vận dụng kiến thức để giải quyết các cơ chế hoạt động, cấu tạo của các thiết bị
kỹ thuật vừa rèn luyện kĩ năng vận hành, bảo dưỡng, sử dụng các thiết bị đảm
bảo sự phát triển bền vững trong nền kinh tế công nghiệp hóa và tự động hóa các
dây chuyền hoạt động.
Chủ đề Động cơ nhiệt (ĐCN) thuộc nội dung chương “Cơ sở của nhiệt
động lực học” của Vật lí lớp 10 và chương 5 “Đại cương về động cơ đốt trong”,
chương 6 “Cấu tạo của động cơ đốt trong, chương 7 “Ứng dụng của động cơ đốt
trong” của môn Công nghệ lớp 11. Việc xây dựng chủ đề tích hợp đối với hai
