SÁNG KI N KINH NGHI MẾ Ệ
Đ tài:ề
M T S GI I PHÁP NÂNG CAO NĂNG L C ĐC HI UỘ Ố Ả Ự Ọ Ể
CHO H C SINH DÂN T C THI U S CÁC TR NGỌ Ộ Ể Ố Ở ƯỜ
THPT VÙNG CAO NGH ANỆ
MÔN: NG VĂNỮ
S GIÁO D C & ĐÀO T O NGH ANỞ Ụ Ạ Ệ
TR NG THPT K S NƯỜ Ỳ Ơ
SÁNG KI N KINH NGHI MẾ Ệ
Đ tài:ề
M T S GI I PHÁP NÂNG CAO NĂNG L C ĐC HI UỘ Ố Ả Ự Ọ Ể
CHO H C SINH DÂN T C THI U S CÁC TR NGỌ Ộ Ể Ố Ở ƯỜ
THPT VÙNG CAO NGH ANỆ
Môn: Ng vănữ
Ng i th c hi n: Lô Th Vânườ ự ệ ị
SĐT: 0948 335 456
Năm th c hi n: 2020 – 2021ự ệ
2
M C L CỤ Ụ
DANH M C T VI T T TỤ Ừ Ế Ắ .......................................................................................... 5
A. PH N M ĐUẦ Ở Ầ ......................................................................................................... 6
I. Lý do ch n đ tàiọ ề .................................................................................................. 6
II. M c đích, nhi m v nghiên c uụ ệ ụ ứ ........................................................................ 6
1. M c đích nghiên c uụ ứ ............................................................................................ 6
2. Nhi m v nghiên c u.ệ ụ ứ .......................................................................................... 7
III. Đi t ng và ph m vi nghiên c uố ượ ạ ứ ................................................................... 7
1. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ .......................................................................................... 7
2. Ph m vi nghiên c uạ ứ .............................................................................................. 7
IV. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ .................................................................................. 7
V. Th i gian th c hi nờ ự ệ ............................................................................................. 7
V. K t c u đ tàiế ấ ề ...................................................................................................... 7
B. PH N N I DUNGẦ Ộ ...................................................................................................... 8
I. C s c a đ tài ơ ở ủ ề ................................................................................................... 8
1. C s lí lu n ơ ở ậ ......................................................................................................... 8
1.1. Lý lu n v năng l cậ ề ự ........................................................................................... 8
1.2. Lý lu n v d y h c phát tri n năng l cậ ề ạ ọ ể ự ........................................................ 8
1.3. Lý lu n v năng l c Đc hi u: ậ ề ự ọ ể ....................................................................... 9
1.3.1. Năng l c đc hi u theo Ch ng trình đánh giá h c sinh qu c t (PISA):ự ọ ể ươ ọ ố ế ..... 9
1.3.2. Năng l c đc hi u theo ch ng trình Giáo d c ph thông hi n hành:ự ọ ể ươ ụ ổ ệ ........ 11
1. 3. 3. Năng l c đc hi u theo ch ng trình Giáo d c ph thông 2018:ự ọ ể ươ ụ ổ ............... 14
1.1. Yêu c u c n đt v các kĩ năng đc, vi t, nói và nghe ầ ầ ạ ề ọ ế .............................. 15
2. C s th c ti n ơ ở ự ễ .................................................................................................. 23
2.1. Th c ti n năng l c đc hi u c a h c sinh THPT hi n nayự ễ ự ọ ể ủ ọ ệ ...................... 23
2.1.1. Th c ti n chung v năng l c đc hi u c a h c sinh THPT hi n nay ự ễ ề ự ọ ể ủ ọ ệ ......... 23
2.1.2. Th c ti n năng l c đc hi u c a h c sinh DTTS tr ng THPT K S nự ễ ự ọ ể ủ ọ ở ườ ỳ ơ
hi n nay ệ .................................................................................................................. 23
2.2. Th c ti n d y h c đc hi u cho h c sinh THPT hi n nayự ễ ạ ọ ọ ể ọ ệ ........................ 25
2. 2. 1. Th c ti n chung v d y h c đc hi u cho h c sinh THPT ự ễ ề ạ ọ ọ ể ọ ........................ 25
2. 2. 2. Th c ti n d y h c đc hi u cho h c sinh DTTS tr ng THPT K S nự ễ ạ ọ ọ ể ọ ườ ỳ ơ .... 25
2.3. Nguyên nhân c a vi c d y h c đc hi u cho HSDTTS ch a đt hi u qu ủ ệ ạ ọ ọ ể ư ạ ệ ả
cao ............................................................................................................................. 26
3
3. S c n thi t c a m t s gi i pháp nâng cao năng l c đc hi u cho HSDTTS ự ầ ế ủ ộ ố ả ự ọ ể 28
II. M t s gi i pháp nâng cao năng l c đc hi u cho h c sinh dân t c thi u s ộ ố ả ự ọ ể ọ ộ ể ố ở
các tr ng THPT vùng cao Ngh Anườ ệ ................................................................... 29
1. T o “phông văn hóa” xung quanh văn b n đang ti p c nạ ả ế ậ ............................. 29
2. Rút ng n kho ng cách hi u bi t: ắ ả ể ế .................................................................... 30
2.1. Rút ng n kho ng cách không gian b ng các hình nh, s đ tr c quan sinh ắ ả ằ ả ơ ồ ự
đng; v t ng tr ng các hình nh tr u t ng, còn xa l v i HSDTTSộ ẽ ượ ư ả ừ ượ ạ ớ ....... 30
2. 2. Rút ng n kho ng cách hi u bi t b ng cách di n nôm hình nh, hình t ng, ắ ả ể ế ằ ễ ả ượ
văn b n có tính cô đng, hàm súc, tr u t ng, ho c xa l , khó hi u, không có ả ọ ừ ượ ặ ạ ể
ho c có ít trong „tr ng” liên t ng, trong môi tr ng văn hóa, phong t c, t p ặ ườ ưở ườ ụ ậ
quán c a HSDTTSủ .................................................................................................. 31
2. 3. “L y ý” t nh ng gì quen thu c, g n gũi, d hi u trong cu c s ng đi v i ẩ ừ ữ ộ ầ ễ ể ộ ố ố ớ
ng i DTTS; ho c dùng hình nh tr c quan đ d n d t HS ti p c n giá tr ườ ặ ả ự ể ẫ ắ ế ậ ị
TPVH theo h ng t d đn khó, t c th đn tr u t ng, khái quátướ ừ ễ ế ừ ụ ể ế ừ ượ ....... 32
2. 4. Rút ng n kho ng cách hi u bi t b ng cách chuy n th văn b n văn h c ắ ả ể ế ằ ể ể ả ọ . 33
2. 4. 1. Hát ................................................................................................................. 33
2. 4. 2. V tranhẽ ........................................................................................................ 34
2. 4. 3. Giáo viên đc di n c m ho c k t h p tóm t t văn b n, gi i thích nh ng t khó,ọ ễ ả ặ ế ợ ắ ả ả ữ ừ
nh ng khái ni m tr u t ng cho h c sinh nghe và hi uữ ệ ừ ượ ọ ể ......................................... 35
3. Đi sánh t ng , hình nh ti ng Vi t v i ti ng m đ c a HSDTTS ố ừ ữ ả ế ệ ớ ế ẹ ẻ ủ ..... 35
4. Cung c p thêm v n ngôn ng ti ng Vi t cho h c sinh DTTSấ ố ữ ế ệ ọ ..................... 36
5. Phát hi n, tác đng, đnh h ng k p th i làm thay đi nh ng quan đi m, suy ệ ộ ị ướ ị ờ ổ ữ ể
nghĩ tiêu c c, l c h u c a h c sinh ự ạ ậ ủ ọ ..................................................................... 37
5.1. Luôn quan tâm, l ng nghe nh ng tâm s , b c b ch c a HS; chú ý phát hi nắ ữ ự ộ ạ ủ ệ
nh ng quan đi m, suy nghĩ l ch l c đ có đnh h ng giá tr th m mĩ k p th i ữ ể ệ ạ ể ị ướ ị ẩ ị ờ
và phù h pợ ............................................................................................................... 38
5. 2. M nh d n liên h và tác đng, đnh h ng k p th i làm thay đi nh ng ạ ạ ệ ộ ị ướ ị ờ ổ ữ
quan đi m, suy nghĩ tiêu c c l c h u c a HSể ự ạ ậ ủ ..................................................... 38
6. K t qu thu đcế ả ượ .............................................................................................. 39
III. Thi t k giáo án th c nghi m ế ế ự ệ ....................................................................... 39
1. Thi t k giáo ánế ế .................................................................................................. 39
2. K t quế ả ................................................................................................................ 39
C. K T LU N VÀ KI N NGHẾ Ậ Ế Ị ................................................................................... 41
1. K t lu n ế ậ .............................................................................................................. 41
2. Ki n ngh ế ị ............................................................................................................ 41
TÀI LI U THAM KH OỆ Ả ............................................................................................. 42
PH N PH L CẦ Ụ Ụ ........................................................................................................... 44
4
DANH M C T VI T T TỤ Ừ Ế Ắ
Ph ng pháp d y h c tích c cươ ạ ọ ự PPDHTC
K thu t d y h c tích c cỹ ậ ạ ọ ự KTDHTC
B giáo d c đào t oộ ụ ạ BGDĐT
Trung h c ph thôngọ ổ THPT
H c sinh dân t c thi u sọ ộ ể ố HSDTTS
H c sinhọHS
Giáo viên GV
Ph ng pháp d y h cươ ạ ọ PPDH
Ch ng trìnhươ CT
Sách giáo khoa SGK
Văn b nảVB
Bi n pháp ngh thu tệ ệ ậ BPNT
Dân t c thi u sộ ể ố DTTS
5
