A. MC ĐCH, S CN THIT
1. Gio dc truyn thng quê hương v đnh hưng l tưng sng cho hc
sinh thông qua chương trnh ngoi kha l vic lm vô cng quan trng. T đ
mi hc sinh luôn t ho, am hiu v lch s đa phương, c thc bo v, gi
gn nhng di tch ca quê hương mnh. Dy s đ gip hc sinh hiu đưc lch
s, t đ c lng t ho dân tc. Mun vy không ch dy cc em nhng điu c
sn trong sch gio khoa, m cn gip cc em hiu truyn thng ca cha ông,
nht l nhng truyn thng ca đa phương mnh. Đ cng chnh l ci đch m
môn lch s cn hưng ti;
2. Chương trnh gio dc ph thông năm 2018 vi b môn lch s đưc
công nhn l môn hc bt buc, không ch dy kin thc m cn mang ngha
gio dc lng yêu nưc. “Mang cuc sng vo bi hc, đưa bi hc vo cuc
sng” trit l vit sch gio khoa ca cc nh gio dc đem đn cho hc sinh mt
phương php ging dy mi m. Dy lch s gn vi lng ghp gio dc truyn
thng dân tc thông qua cc chương trnh ngoi kha cn đưc duy tr v pht
huy ti cc trưng hc trên c nưc, trong đ c trưng THPT Tun Gio;
3. Cng vi cc môn hc khc  trưng THPT, gio dc truyn thng lch
s thông qua chương trnh ngoi kha c đng gp vô cng quan trng trong
qu trnh đnh hưng ngh nghip, nht l th h tr. Gio dc truyn thng lch
s thông qua chương trnh ngoi kha lmt phương php gn gi, ‘hc đi đôi
vi hnh”. N đng vai tr quan trng đi vi vic hnh thnh tri thc lch s
truyn thng ca mi vng, min, gp phn xâu chui li cc s kin lch s ca
mi đa phương ni riêng v lch s ca đt nưc ni chung. Hin nay, gio dc
truyn thng lch s không ch b hp trong cc tit hc, m đưc tch hp, lng
ghp vo cc hot đng, môn hc trong nh trưng. Chương trnh ngoi kha
không c bi dy c th no, phn ln đu do thy cô biên son v thc hin nên
hnh thc kh phong ph; Gio dc truyn thng lch s thông qua chương trnh
ngoi kha đang l phương php gio dc rt hiu qu, va truyn ti ni dung
kin thc, va lng ghp đnh hưng ngh nghip cho cc em trong tương lai,
va gio dc truyn thng quê hương nơi mnh sinh ra v ln lên; Qua đ hc
sinh thêm yêu vng đt mnh sinh sng, c đng lc xây dng quê hương ngy
cng giu đp;
4. Gio dc truyn thng lch s thông qua chương trnh ngoi kha ti
trưng THPT gip pht huy nhng di sn lch s- văn ha đa phương trong qu
trnh tham gia hot đng tp th, mang li  ngha gio dc v ngha thc tiễn
to ln. Hc sinh đưc trang b nhng tri thc v lch s v truyn thng qu bu
v văn ha cng như truyn thng quê hương, bi dưỡng tnh yêu đt nưc, n
lc pht huy năng lc bn thân đ xây dng v pht trin vng đt nơi mnh sinh
ra. V l do trên, tôi đã mnh dn chn đ ti “Gio dc truyn thng lch s cho
hc sinh THPT thông qua chương trnh ngoi kha” vi mong mun gip cc
em hc sinh hiu bit v nơi mnh sinh ra v ln lên, xây dng tnh cm gn b
vi mnh đt ca cha ông, gi cho cc em mong mun ci to, gi gn, pht
trin mnh đt nơi mnh gn b bằng chnh ngh nghip la chn sau ny;
2
5. C th ni so vi nhng gi hc truyn thng qua sch gio khoa, bi
ging đin t hay bng, phn, th phương php hc lch s qua cc hot đng
ngoi kha thc s đã to ra nhng hiu qu tch cc. Điu đ không ch khơi
gi cho hc sinh hng th hc môn Lch s m cn hiu qu khi tip cn cc s
kin trong qu kh. Lgio viên ging dy lch s, tôi luôn lng ghp gio dc
truyn thng lch s qua cc hot đng chung ca nh trưng. Vi đ ti “Gio
dc truyn thng lch s cho hc sinh THPT thông qua chương trnh ngoi
kha”, tôi mong mun đưa ra mt s phương php mi đ cc đng nghip tham
kho, đ hot đng ngoi kha ca nh trưng luôn gây đưc hng th, hiu bit
cho cc em hc sinh, gip cc em c tnh yêu lch s, yêu truyn thng dân tc
Vit Nam.
B. PHẠM VI TRIỂN KHAI THC HIỆN
- Phm vi kin thc: Trong phm vi mt sng kin kinh nghim tôi ch đ
cp đn cc chương trnh ngoi kha trưng THPT: Vi nt tng quan v
chương trnh lch s v tm quan trng ca gio dc truyn thng lch s thông
qua chương trnh ngoi kha; Gio dc truyn thng lch s cho hc sinh THPT
thông qua chương trnh ngoi kha. Qua đ, trang b cho hc sinh v gio viên
phương php lng ghp gio dc truyn thng lch s thông qua chương trnh
ngoi kha nhằm nâng cao cht lưng gio dc trưng THPT Tun Giáo nói
riêng, ca tnh Đin Biên ni chung, gip cc em c hưng đi v cch chn ngh
đng đn;
- Phm vi đi tưng: Hc sinh đang hc trưng THPT.
C. NỘI DUNG
I. Tình trạng giải pháp đã biết
Dy hc vn l mt ngh sng to đưc v như l mt b môn ngh thut
m ngưi thy gio đng vai tr l mt diễn viên, cht lưng ca vai diễn đưc
đnh gi không ch l yu t ngh thut m cơ bn chnh l sn phm h to nên
đ l c mt th h tr- nhng ch nhân tương lai ca đt nưc. Nâng cao cht
lưng dy hc ni chung, nâng cao cht lưng dy hc lch s ni riêng l
nhim v cơ bn ca mi gio viên đng trên bc ging.
Gio dc truyn thng lch s thông qua chương trnh ngoi kha l mt
trong nhng nhim v quan trng ca ngưi gio viên. Vic gio dc truyn
thng lch s cho hc sinh không dng li cc điu, cc chương trong sch v
m quan trng l phi gio dc bằng chiu sâu lch s, bằng nhng bui hot
đng tri nghim ti cc di tch lch s, bằng nhng cuc gp gỡ vi nhân vt
sng, bằng nhng hot đng tp th. Lâu nay chúng ta giáo dc truyn thng,
đo đc cho các em trong tit hc lch s mang nhiu tính áp đt, lý thuyt,
thưng hc sinh sẽ cm thy sáo rng, không thuyt phc đưc các em. Mun
hình thành cho hc sinh lòng yêu nưc, giáo dc truyn thng dân tc cho hc
sinh không th ch dng vic nêu khu hiu, rp khuôn trong nhng bài ging
lch s khô khan mà nên đưa các em hc sinh t tri nghim nhiu hơn vi thc
t. Chng ta nên tn dng mt h thng phong ph cc di sn lch s văn ha đa
3
phương đ phc v hiu qu hot đng ging dy môn lch s trưng ph
thông.
Bt c dân tc nào cng có mt di sn văn hóa riêng, đc trưng cho bn
sc ca dân tc đ. Điu 1 “Lut di sn văn hóa Vit Nam” đã nêu rõ khái nim
Di sn văn hoá là “bao gm di sn văn hoá phi vt th và di sn văn hoá vt th,
đ là nhng sn phm tinh thn, vt cht có giá tr lch s, văn hoá, khoa hc,
đưc lưu truyn t th h này qua th h khác nưc Cng hòa xã hi ch ngha
Vit Nam”. Di sn văn hoá Vit Nam là nhng giá tr kt tinh t s sáng to văn
hoá ca cng đng 54 dân tc anh em, tri qua mt quá trình lch s lâu đi,
đưc trao truyn, k tha và tái sáng to t nhiu th h cho ti ngày nay. Di sn
văn hoá Vit Nam là bc tranh đa dng văn hoá, là tài sn quý giá ca cng
đng các dân tc Vit Nam và là mt b phn ca di sn văn hoá nhân loi. Di
sn văn hoá Vit Nam có vai trò to ln trong s nghip dng nưc và gi nưc
ca nhân dân ta. Di sn văn hoá Vit Nam là nhng giá tr sáng to t vic hc
hỏi, giao lưu và k tha t các nn văn hoá và văn minh ca nhân loi. Di sn
văn hoá Vit Nam có sc sng mnh mẽ, đang đưc bo tn và phát huy trong
đi sng ca cng đng các dân tc Vit Nam. Mi đa phương đu có nhng di
sn văn hoá riêng phn ánh lch s, truyn thng văn hoá ca vùng đt đ trong
sut quá trình hình thành và phát trin. Vic s dng các di sn văn hoá ca các
đa phương vào vic ging dy môn Lch s va góp phn phát huy tính năng
ca các di tích mt khác còn có hiu qu rt cao trong vic giáo dc truyn
thng cho các em hc sinh ph thông.
Tuy nhiên vn đ nng bỏng hin nay l s xung cp vđo đc trong
hc sinh, thc tinh thn trch nhim, s tôn trng nhng gi tr truyn thng
ngy cng sa st, nhng biu hin v tư tưng lch lc sng không c l tưng
th hin ngy cng nhiu, thêm vo đ l nhng tc đng ca mt tri cơ ch th
trưng trong thi k hi nhp m ca, nhng tư tưng xu ca văn ha ngoi lai,
cc t nn xã hi đang ngy ngy xâm nhp vo th gii hc đưng, đâu đ cn
c nhng hin tưng suy thoi v đo đc, chy theo li sng thc dng ca
ngưi ln cng c nhng tc đng xu đn cc em hc sinh, tnh trng s tr v
thnh niên vi phm php lut c xu hưng ngy cng gia tăng đã ging lên
nhng hi chuông bo đng v thc trng s tha ha nhân cch, s băng hoi
cc gi tr đo đc truyn thng…l mt ni lo cho xã hi v n gây nh hưng
ln đn công tc gio dc đo đc trong nh trưng.
Xut pht t thc t trên, tôi đã mnh dn nghiên cu đ ti “Gio dc
truyn thng lch s cho hc sinh THPT thông qua chương trnh ngoi kha”
nhằm tm ra mt phương php mi gio dc truyn thng lch s cho th h tr
theo cch sinh đng, dễ hiu hơn vi nhng g vn c.
II. Nội dung của giải pháp
1. Mục đích cụ thể, chi tiết của giải pháp
- Cng vi vic không ngng đi mi, nâng cao cht lưng dy hc, vic
gio dc truyn thng lch s, rn k năng sng cho hc sinh thông qua cc hot
đng ngoi kha l vic lm vô cng quan trng;
4
- Thông qua cc hot đng ngoi kha, tm hiu, tuyên truyn vdi tch
lch s, văn ha; hc tp nhng gương chin đu, lao đng ca cc th hđi
trưc, đã gip cc em hc sinh nâng cao hiu bit, bit cm thông, chia s, gn
b thêm tnh yêu quê hương, dân tc vtrong tương lai cc em sẽ l nhng
ngưi lm ch đt nưc, đng gp tr thc, công sc ca mnh nhằm xây dng
đt nưc ni chung v mnh đt Đin Biên ni riêng ngy cng giu mnh;
- Vi sng kin “Gio dc truyn thng lch s cho hc sinh THPT thông
qua chương trnh ngoi kha” trang b cho hc sinh nhng hiu bit cơ bn v
nhng gi tr văn ha, lch s cng như truyn thng tt đp ca dân tc, ca đa
phương, to môi trưng lnh mnh gip th h tr pht huy truyn thng yêu
nưc, nâng cao nhn thc,  thc cch mng, đo đc trong sng, qung b, gii
thiu di tch lch s, di sn văn ha ti cc du khch trong v ngoi nưc.
2. Mô tả chi tiết bản chất, nội dung của giải pháp
Sng kin đưc thc hin qua 3 giai đon:
Giai đon 1 (Thng 9/2023): Nghiên cu vn đ, tm hiu đ ti, xây dng
phương php thc hin.
Giai đon 2 (Thng 10- 12/2023): p dng th nghim ti trưng qua
hot đng ngoi kha, cc trưng lân cn, rt ra ưu- nhưc đim. T đ khc
phc hn ch, hon chnh gii php.
Giai đon 3 (Thng 1- 4/2024): p dng ln hai ti cc hot đng ngoi
kha, cc trưng lân cn, đnh gi, hon thin gii php.
2.1 Vài nét tổng quan về chương trình lịch sử và tầm quan trọng của
giáo dục truyền thng lịch sử thông qua chương trình ngoi kha
Lch s Vit Nam llch s ca cuc đu tranh nhân dân, mi mt chin
thng ca dân tc luôn c s đng gp ca cc lc lưng đa phương, chin
thng đa phương chnh l tin đ, l nhân t quyt đnh đn s thng li ca
cch mng Vit Nam. Hin nay, vic gio dc truyn thng lch s cho hc sinh
trưng THPT chưa đưc quan tâm, nhiu trưng c dy nhưng cch thc khô
cng chưa mang li hiu qu. Hc sinh không hng th, c hiu bit nông cn
v lch s quê hương mnh. Nâng cao hiu bit lch s truyn thng qua chương
trnh ngoi kha sẽ pht huy tnh tch cc, ch đng, sng to ca hc sinh trong
qu trnh hc tp, vn dng đưc cc kin thc xã hi khc nhau đ gii quyt
mt vn đ lch s;
Gio dc truyn thng lch s thông qua chương trnh ngoi kha đt hiu
qu, trưc ht gio viên phi c kin thc v lch s đa phương, c s hiu bit
sâu rng v cc nhân vt lch s, vng đt v con ngưi nơi đây, đi hỏi ngưi
gio viên không ngng hc tp nâng cao trnh đ, bit kt hp kin thc cc b
môn linh hot, sng to, ph hp tng bi, ph hp trnh đ nhn thc ca hc
sinh;
Gio dc truyn thng lch s thông qua chương trnh ngoi kha l điu
không mi m g đi vi mt gio viên dy lch s, nhưng vic nâng n lên
5
thnh mt kỹ năng v gây hng th cho hc sinh trong qu trnh t chc hot
đng ngoi kha li l mt vn đ không đơn gin. Đ nâng cao hiu bit di tch
lch s đa phương cho hc sinh thông qua chương trnh ngoi kha hiu qu cn
thc hin theo cc nguyên tc cơ bn sau:
(1) Nâng cao nhn thc v ngha v tm quan trng ca gio dc truyn
thng lch s cho hc sinh; to s đng thun t trong trưng đn gia đnh, t
cc cp chnh quyn đn ngưi dân;
(2) Xây dng v trin khai k hoch xây dng chương trnh ngoi kha; t
chuyên môn phi xây dng k hoch gio dc truyn thng lch s bằng nhiu
phương php, c s đng thun v ph hp ni dung cc hot đng nh trưng
mt cch khoa hc, hp l;
(3) T chc tm hiu cc ni dung gio dc truyn thng lch s đ hưng
dẫn cc em la chn; gip cc em bit quê hương mnh c nhng gi tr truyn
thng lch s no; mnh c kh năng khai thc nhng kha cnh gì; truyn thng
lch s y c vai tr như th no trong xã hi; mnh cn lm g đ pht huy v
bo tn truyn thng lch s đ;
(4) Nâng cao trnh đ cho gio viên ging dy; gio viên l nhân t c
ngha đc bit quan trng trong gio dc hc sinh, đ gio viên thc hin tt
đưc vic gio dc truyn thng lch s qua chương trnh ngoi kha, nhà
trưng cn bi dưỡng kin thc v văn ha lch s đa phương, đi mi kim tra,
đnh gi. Bn thân gio viên cng cn nâng cao trnh đ bằng cch t hc, t bi
dưỡng chuyên môn v vng đt mnh đang sng v lm vic.
Thc t vic b tr cc hot đng ngoi kha ca cc trưng THPT không
nhiu nhưng kh ph hp, ty điu kin v cch thc mi trưng khc nhau m
vic t chc cc hot đng ngoi kha cng khc nhau. Đi vi trưng THPT
Tun Gio, cc hot đng ngoi kha đưc lên k hoch ngay t đu năm hc
tương đi ph hp vi cc ngy k nim quan trng trong năm:
Tháng
Chủ đề, nội dung ngoại
khóa
Mục tiêu giáo dục cần đạt
9/2023
Truyn thông v An ton
giao thông; Phòng cháy
cha chy; An ninh, trt
t; Phng, chng t nn xã
hi.
- Gio dc thc chp hnh Lut giao
thông đưng b.
- Nhng kin thc, kỹ năng cơ bn v
phng chy, cha chy.
- Gio dc phng chng ti phm, t
nn xã hi.
- Gio dc phng chng bo lc hc
đưng.
10/2023
- Truyn thông v gio dc
gii tnh, sc khỏe sinh
sn v thnh niên, phng
chng HIV-AIDS.
- Gio dc gii tnh v sc khỏe sinh sn
vthnh niên, phng chng HIV-AIDS.
- Truyn thng v vang ca ngưi Ph
n Vit Nam.