Trang: 1
Sáng kiến kinh nghiệm
Giúp học sinh lớp 2 sửa sai
khi giải dạng toán tìm thành
phần chưa biết
Trang: 2
1. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến:
Trong điều kiện kinh tế, xã hội phát triển như hiện nay thì nhận thức của con
người ngày càng cao, nhu cầu học tập của học sinh là tất yếu. Có vai trò quan trọng
góp phần vào sự phát triển của đất nước sau này. Ngành giáo dục không ngừng mở
các lớp đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, giáo viên .
Thường xuyên tổ chức tập huấn nghiệp vụ sư phạm, đổi mới phương pháp dạy
học…
Đã qua nhiều năm nghiên cứu thay sách giáo khoa và đổi mới nội dung
chương trình, phương pháp dạy học môn Toán lớp 2. Học sinh đã làm quen với học
Toán qua chương trình học lớp 1. Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, ham học hỏi nên
việc tiếp cận với chương trình mới, với việc đổi mới phương pháp cũng khá nhanh
chóng.
Giáo viên được trang bị đầy đủ sách giáo khoa, sách giáo viên, sách tham khảo
và đặc biệt là đồ dùng dạy học môn Toán lớp 2 khá đầy đủ.
Bộ đồ dùng của giáo viên và học sinh giống nhau, khi sử dụng rất thuận lợi.
Sự chỉ đạo sâu sát của Phòng giáo dục, Ban giám hiệu nhà trường, Tổ chuyên
môn nhà trường có vai trò tích cực giúp giáo viên dạy lớp 2 đi đúng chương trình,
nội dung môn Toán lớp 2.
Sự quan tâm của phụ huynh học sinh cũng góp phần nâng cao chất lượng các
môn học nói chung và môn Toán nói riêng.
Bên cạnh đó, vẫn còn gặp phải rất nhiều khó khăn trong việc dạy và học đối
với các trường ở vùng sâu vùng xa. Cơ sở vật chất còn thiếu, trình độ nhận thức của
người dân còn thấp, đời sống người dân còn khó khăn, điều kiện cho học sinh đến
trường còn nhiều trở ngại, có nhiều học sinh cách xa trường vài Ki-lô-met … thì
việc giúp đỡ học sinh học Toán và thực hành ngay tại lớp, sau đó nâng cao kiến
thức, bồi dưỡng học sinh khá giỏi là một vấn đề còn khó đối với giáo viên. Làm thế
nào cho các bậc phụ huynh yên tâm về việc học tập của con em mình. Làm thế nào
Trang: 3
để các em khắc phục những sai lầm khi giải toán. Chính vì vậy, việc sửa sai cho học
sinh lớp 2 khi giải dạng toán “Tìm thành phần chưa biết” là rất cần thiết.
2. Phạm vi triển khai thực hiện:
Được sự cho phép của Ban Giám Hiệu nhà trường, tôi thực hiện đề tài này
cho đối tượng học sinh lớp 2A1 năm học 2010-2011 và khối lớp 2 trường Tiểu học
Tân Lợi, xã Hồ Thị Kỷ, huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau (năm học 2011 -2012).
3. Mô tả sáng kiến:
Giúp học sinh khắc phục sai lầm khi giải dạng toán: Tìm một số hạng trong một
tổng; Tìm số bị trừ; Tìm số trừ.
3.1. Thông qua việc gọi học sinh lên chữa bài và chấm bài, tôi đã phát hiện ra
những sai lầm của học sinh trong khi giải dạng toán trên như sau:
a) Dạng toán: Tìm một số hạng trong một tổng.
* Cách giải sai của học sinh: Lấy tổng cộng với số hạng đã biết.
Ví dụ: 5 + x = 12
x = 12 + 5
x = 17
b) Dạng toán: Tìm số bị trừ
* Cách giải sai của học sinh: Lấy số trừ trừ đi hiệu
Ví dụ: x – 15 = 8
x = 15 – 8
x = 7
C) Tìm số trừ
* Cách giải sai của học sinh: Lấy hiệu cộng với số trừ
Ví dụ: 20 – x = 4
x = 4 + 20
x = 24
3.2. Từ những bài giải sai của học sinh, tôi tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sai
lầm đó.
Trang: 4
- Không hiểu bản chất của phép tính cộng, trừ.
- Không thuộc quy tắc để làm.
- Do vô ý hoặc cẩu thả.
3.3. Hiểu được nguyên nhân dẫn đến sai lầm trên, tôi đã tiến hành một số biện
pháp khắc phục, giúp học sinh giải đúng dạng toán này như sau:
a) Trực tiếp chữa bài cho học sinh còn mắc lỗi, cụ thể như sau:
Giúp các em lên chữa bài còn sai ở tiết học trước. Tiết sau tôi chấm bài, tôi đã
ghi tên và bài làm sai của em đó lại để giúp học sinh đó sửa.
Ví dụ: Tìm một số hạng trong một tổng.
Giáo viên ghi bảng một bài giải sai.
* Giáo viên yêu cầu học sinh nhận xét bài làm của bạn?
* Học sinh trả lời: Bài làm của bạn sai.
* Giáo viên hỏi: Vì sao sai?
* Học sinh: Cách làm của bạn sai.
Sau đó tôi gọi học sinh làm sai đứng lên kiểm tra lại lời nhận xét của bạn có
đúng hay không, bằng cách như sau:
* Giáo viên: Nêu tên gọi thành phần trong phép cộng này.
* Học sinh: Số 5 là số hạng đã biết
X là số hạng chưa biết
Số 12 là tổng.
* Giáo viên ghi bảng:
Số hạng Số hạng Tổng
5 + x = 12
* Giáo viên: Vậy 5 cộng với số nào đễ được 12?
* Học sinh: Số 7
* Giáo viên: Làm thế nào để tìm ra số 7?
Trang: 5
* Học sinh: Dựa vào bảng cộng 5 + 7 = 12
* Giáo viên: Còn cách nào khác?
* Học sinh: Lấy 12 trừ đi 5 được 7.
Giáo viên: Vậy muốn tìm số hạng trong một tổng em làm thế nào?
* Học sinh: Muốn tìm số hạng trong một tổng, ta lấy tổng trừ đi số hạng đã
biết.
* Giáo viên chỉ vào bài làm sai trên bảng và hỏi: Vậy vì sao bài giải này sai?
* Học sinh: Làm không đúng quy tắc.
* Giáo viên yêu cầu học sinh sửa lại bài.
* Học sinh giải lại:
5 + x = 12
x = 12 – 5
x = 7
Các trường hợp làm sai bài tìm số bị trừ và tìm số trừ tôi cũng tiến hành tương
tự như trên. Với cách làm như trên một lần nữa tôi đã củng cố, khắc sâu phần lí
thuyết để cho bản thân học sinh giải sai cũng như học sinh trong lớp nắm chắc bài,
không còn giảỉ sai bài tập nữa.
b) Rèn cho học sinh thói quen làm bài tập: Tìm thành phần chưa biết, phải thực
hiện theo hai bước sau:
- Bước 1: Nêu tên gọi của các thành phần chưa biết.
- Bước 2: Đọc thuộc quy tắc, sau đó mới vận dụng quy tắc để làm bài.
Tôi đã tiến hành ở tất cả các tiết học khi gặp dạng toán này. Vì được nhắc đi
nhắc lại nhiều lần nên học sinh rất thuộc quy tắc, ghi nhớ cách làm và thực hiện
cách giải đúng.
Qua hai bước giải trên, tôi thấy học sinh đã hiểu được bản chất của phép tính
công, trừ thuộc quy tắc để làm bài và tránh được tình trạng vô ý, cẩu thả khi giải
toán của học sinh …