SSỞỞ GGIIÁÁOO DDỤỤCC VVÀÀ ĐĐÀÀOO TTẠẠOO NNGGHHỆỆ AANN ----------------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM QUA
CHỦ ĐỀ “BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN”
(sách Kết nối tri thức với cuộc sống)
NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC, PHẨM CHẤT
CHO HỌC SINH LỚP 10 THPT
Lĩnh vực: Hoạt động trải nghiệm, hƣớng nghiệp
Năm học: 2022 – 2023
SSỞỞ GGIIÁÁOO DDỤỤCC VVÀÀ ĐĐÀÀOO TTẠẠOO NNGGHHỆỆ AANN
TTRRƯƯỜỜNNGG TTHHPPTT BBẮẮCC YYÊÊNN TTHHÀÀNNHH ----------------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM QUA
CHỦ ĐỀ “BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN”
(sách Kết nối tri thức với cuộc sống)
NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC, PHẨM CHẤT
CHO HỌC SINH LỚP 10 THPT
Lĩnh vực: Hoạt động trải nghiệm, hƣớng nghiệp
Tác giả: Nguyễn Mai Thương - SĐT: 0944036898 Nguyễn Thị Thủy - SĐT: 0976910398 Phan Thị Thảo - SĐT: 0982013767
Năm học: 2022 – 2023
Trang
MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1
2. Nội dung và mục đích nghiên cứu ............................................................ 2
3. Phạm vi, đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3
4. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................... 3
5. Tính mới của đề tài.................................................................................... 3
PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ..................................................................... 5
I. Cơ sở khoa học của đề tài .......................................................................... 5
1. Cơ sở lí luận .............................................................................................. 5
1.1. Lí luận về năng lực, phẩm chất ........................................................ 5
1.2. Lí luận về hoạt động trải nghiệm ..................................................... 6
2. Cơ sở thực tiễn .......................................................................................... 8
2.1. Thực trạng dạy và học bằng phương pháp trải nghiệm....................... 8
2.2. Thực trạng về dạy học chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” ............. 9
2.3. Thực trạng về học tập chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” .............. 9
3. Sự cần thiết của việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm về chủ đề
“Bảo vệ môi trường tự nhiên” .............................................................. 10
II. Tổ chức các hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự
nhiên” .................................................................................................... 11
1. Nguyên tắc lựa chọn các hoạt động trải nghiệm ..................................... 11
2. Đề xuất các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm về chủ đề “Bảo
vệ môi trường tự nhiên” ........................................................................ 12
III. Sự cấp thiết và tính khả thi của đề tài ................................................... 18
1. Mục đích khảo sát ................................................................................... 18
2. Nội dung và phương pháp khảo sát......................................................... 18
2.1. Nội dung khảo sát .......................................................................... 18
2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá ..................................... 18
3. Đối tượng khảo sát .................................................................................. 19
4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp ......... 20
4.1. Sự cấp thiết của các giải pháp đề xuất .......................................... 20
4.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất .......................................... 21
IV. Tổ chức thực nghiệm ............................................................................ 23
1. Tổ chức thực nghiệm các giải pháp hoạt động trải nghiệm chủ đề ........ 23
1.1.Hoạt động trải nghiệm: Sinh hoạt dưới cờ ...................................... 23
1.1.1.Diễn kịch “Chung tay bảo vệ môi trường” ................................. 24
1.1.2.Triển lãm “Thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương”....... 26
1.1.3.Thi tuyên truyền viên giỏi về ý nghĩa việc bảo vệ môi trường tự
nhiên ở địa phương” ................................................................................... 27
1.1.4.Tổ chức các cuộc thi tái chế rác thải bảo vệ môi trường ............ 29
1.2. Hoạt động trải nghiệm: Giáo dục theo chủ đề ............................... 33
1.2.1. Tổ chức thực địa khảo sát, phân tích, đánh giá về thực trạng
môi trường tự nhiên ở địa phương .............................................................. 33
1.2.2. Tổ chức thảo luận đề xuất các giải pháp bảo vệ môi trường tự
nhiên ở địa phương ..................................................................................... 35
1.2.3. Trải nghiệm thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường ........... 36
1.3. Hoạt động trải nghiệm: Sinh hoạt lớp ............................................ 38
1.3.1. Chia sẻ kết quả khảo sát thực trạng môi trường tự nhiên .......... 38
1.3.2. Chia sẻ về kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường
tự nhiên ở địa phương ................................................................................. 39
1.3.3. Chia sẻ về kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường
tự nhiên ở địa phương ................................................................................. 40
2. Kết quả đạt được sau khi tổ chức các hoạt động trải nghiệm chủ đề ..... 41
2.1. Về phía Đoàn trường, giáo viên chủ nhiệm ................................... 42
2.2. Về phía học sinh ............................................................................. 42
PHẦN III. KẾT LUẬN .................................................................................... 46
1. Đóng góp của đề tài................................................................................. 46
1.1. Tính khoa học................................................................................. 46
1.2. Tính ứng dụng của đề tài ............................................................... 46
1.3. Hiệu quả của đề tài ....................................................................... 46
2. Kiến nghị và đề xuất ............................................................................... 46
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 48
PHỤ LỤC ........................................................................................................... 49
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ
GV Giáo viên
HS Học sinh
GDPT Giáo dục phổ thông
MTTN Môi trường tự nhiên
BGH Ban giám hiệu
Nxb Nhà xuất bản
THPT Trung học phổ thông
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Hiện nay, hội nhập quốc tế đang trở thành xu thế toàn cầu đòi hỏi ở mỗi người có đủ yếu tố chân - thiện - mỹ, đức và tài, sự năng động, nhạy bén, kĩ năng sống và vốn kiến thức phong phú. Đây cũng chính là mục tiêu giáo dục hướng tới trong thế kỉ XXI. Điều này được thể hiện rõ trong chương trình GDPT 2018 “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông nhằm tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hoà đức, trí, thể, mĩ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh”. Chương trình tổng thể cũng nhấn mạnh đến việc tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và đây trở thành một hoạt động giáo dục bắt buộc trong nhà trường.
Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp tuân thủ định hướng đổi mới chương trình GDPT 2018, chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực; bám sát mục tiêu, nội dung, yêu cầu cần đạt quy định trong chương trình giáo dục phổ thông Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp lớp 10. Hoạt động trải nghiệm có vai trò củng cố, vận dụng tri thức đã học ở các môn học, phát triển những tình cảm kĩ năng đã có khi thiết kế các hoạt động trải nghiệm. Qua đó học sinh (HS) không chỉ vận dụng, củng cố, kiểm nghiệm những tri thức, cảm xúc đã có mà còn hiểu rõ hơn ý nghĩa thực tiễn của những điều đã thu nhận được, đồng thời có nhu cầu sử dụng những tri thức kĩ năng đó vào thực tiễn để từng bước hình thành, phát triển những phẩm chất, năng lực cần thiết cho bản thân.
1
Sách Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 (Bộ Kết nối tri thức với cuộc sống) được thực hiện trong 105 tiết, biên soạn dựa trên 4 mạch nội dung chính: Hoạt động hướng vào bản thân, Hoạt động hướng đến xã hội, Hoạt động hướng đến tự nhiên và Hoạt động hướng nghiệp. Các mạch nội dung đó được thiết kế thành 11 chủ đề gần gũi, thiết thực và có ý nghĩa đối với mỗi HS. Mỗi chủ đề được thực hiện từ 3 - 4 tuần với ba loại hình hoạt động cơ bản: Sinh hoạt dưới cờ, Hoạt động giáo dục theo chủ đề và Sinh hoạt lớp. Trải nghiệm 11 chủ đề này sẽ giúp các em từng bước hình thành và phát triển các năng lực chung được quy định trong chương trình tổng thể (năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo), đặc biệt là các năng lực đặc thù: năng lực thích ứng với cuộc sống, năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực định hướng nghề nghiệp... đồng thời góp phần phát triển các phẩm chất như: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. Trong chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp lớp 10, Chủ đề 8:“Bảo vệ môi trường tự nhiên” là một chủ đề thuộc mạch nội dung hoạt động hướng đến tự nhiên, giúp các em nhận thức được thực trạng môi trường tự nhiên (MTTN) địa phương, thấy được ý nghĩa của
việc bảo vệ môi trường, từ đó các em đề xuất được những giải pháp thiết thực và trực tiếp tham gia bảo vệ chính MTTN xung quanh mình.
Yên Thành nói riêng và các vùng quê trên khắp đất nước Việt Nam nói chung vốn được xem là những vùng quê thanh bình với MTTN phong phú đa dạng: có đồi núi, đồng ruộng, sông ngòi; có nhiều loại động vật, thực vật, vi sinh vật... Tuy nhiên, cùng với sự tiến bộ của khoa học công nghệ, sự xuất hiện rầm rộ của các nhà máy, xí nghiệp... đã gây ra nhiều hậu quả về MTTN, dấy lên tiếng chuông cảnh báo về một “lá phổi xanh” của con người đang bị hủy hoại. Trước thực trạng đó, đã có những giải pháp bảo vệ MTTN được đưa ra, nhưng nhìn chung vẫn chưa thường xuyên, liên tục và thiếu sự đồng bộ. Nhiều thành phần xã hội trong đó có HS còn rất thờ ơ thiếu trách nhiệm trước môi trường sống xung quanh mình. Các em nhận thức chưa đầy đủ về thực trạng MTTN về sự tác động của con người tới môi trường, chưa thấm thía sâu sắc về vai trò ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường sống, vì thế càng chưa thể hiện được trách nhiệm chưa có những hành động việc làm thiết thực để bảo vệ môi trường. Những hạn chế trong nhận thức và hành động này ở các em HS một phần cũng xuất phát từ việc gia đình - nhà trường - xã hội chưa thực hiện tốt các hoạt động giáo dục. Vì thế, việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm về chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” không chỉ giúp các em rèn luyện năng lực, phẩm chất của người học mà còn góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của bản thân các em trong việc bảo vệ môi trường sống xung quanh mình.
Là những giáo viên (GV) phụ trách công tác Đoàn, trực tiếp làm công tác chủ nhiệm và trực tiếp giảng dạy hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp; ý thức được trách nhiệm của người con đối với MTTN quê hương, chúng tôi nhận thấy việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm về chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” cho HS lớp 10 là việc làm hết sức thiết thực nhằm nâng cao ý thức bảo vệ MTTN, đồng thời góp phần hình thành, phát triển năng lực phẩm chất cho các em. Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi đã nghiên cứu đề tài Tổ chức các hoạt động trải nghiệm qua chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” (sách Kết nối tri thức với cuộc sống) nhằm phát triển năng lực, phẩm chất cho HS lớp 10 THPT.
2. Nội dung và mục đích nghiên cứu
- Nội dung nghiên cứu: Cách thức tổ chức các hoạt động trải nghiệm về bảo
vệ MTTN.
- Mục đích nghiên cứu:
+ Tìm hiểu thực trạng MTTN tại địa phương, sự tác động của con người tới môi trường, nhận thức sâu sắc về ý nghĩa của việc bảo vệ MTTN.
+ Khơi dậy ý thức trách nhiệm, từ đó có hành động thiết thực bảo vệ MTTN trên quê hương mình.
2
+ Đề xuất cách thức tổ chức các hoạt động trải nghiệm gắn với bảo vệ MTTN.
+ Góp phần đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất HS.
3. Phạm vi, đối tƣợng nghiên cứu
Đề tài được tiến hành nghiên cứu cách tổ chức các hoạt động trải nghiệm để
giáo dục HS ý thức về bảo vệ MTTN.
Đối tượng áp dụng: HS lớp 10 tại Trường THPT Bắc Yên Thành.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài, chúng tôi đã sử dụng các phương pháp:
- Khảo sát thống kê, phân loại: người viết tiến hành khảo sát các tài liệu
hướng dẫn cách thức tổ chức các hoạt động dạy học trải nghiệm hướng nghiệp.
- Phân tích, tổng hợp, qui nạp: trên cơ sở phân tích cụ thể mục đích, các bước tiến hành một hoạt động trải nghiệm, điều kiện cụ thể của từng đối tượng HS ở địa phương, người viết lựa chọn những phương pháp nổi bật, tối ưu, phù hợp với nhu cầu của thực tiễn và tâm sinh lí của các em.
- So sánh: So sánh đối chiếu giữa các phương pháp có thể áp dụng.
- Thực nghiệm: Sau khi xây dựng đề cương, được sự góp ý, phản biện của tổ chuyên môn, chúng tôi tiến hành thực nghiệm bằng việc áp dụng cách thức tổ chức các hoạt động trải nghiệm về bảo vệ MTTN cho các em khối 10 ở tại trường THPT Bắc Yên Thành năm học 2022 - 2023. Kết quả thực nghiệm là cơ sở để chúng tôi đánh giá tính hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm này.
5. Tính mới của đề tài
Được thể hiện trước hết ở nội dung đối tượng để HS khám phá, trải nghiệm: Bảo vệ môi trường tự nhiên - một vấn đề gần gũi, thiết thực với các em HS. Các nội dung thực hiện hoạt động trải nghiệm mà GV hướng dẫn đều xuất phát và gắn liền với không gian sống của các em.
Là đối tượng khám phá quen thuộc nhưng để triển khai nghiên cứu và thực hiện một cách bài bản toàn diện thì đây là một vấn đề hoàn toàn mới mẻ. Chương trình mới. sách giáo khoa mới, chủ đề lần đầu được đưa vào để giáo dục HS nên trước đọ chưa từng có một công trình nào được tiến hành nghiên cứu thực nghiệm và công bố cả.
3
Hơn nữa, nội dung dạy học trên lớp và nội dung tiến hành hoạt động trải nghiệm được diễn ra trong cùng một khoảng thời gian. Vì vậy, vấn đề nghiên cứu đảm bảo tính liền mạch giữa kiến thức bài học trong sách Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp10 với kiến thức địa phương và tính liên hệ thực tiễn. Từ đó nâng cao tính giáo dục trong dạy học trải nghiệm, hướng nghiệp.
4
Đây là đề tài được nghiên cứu, thực nghiệm thành công và đúc rút kinh nghiệm có tính thực tiễn cao. Trên cơ sở tiếp thu những thành tựu về mặt kiến thức – lí thuyết trong lĩnh vực hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp, kết hợp với thực nghiệm tổ chức các hoạt động chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” hiệu quả, chúng tôi đã tìm ra một hướng đi mới trong việc thực hiện nhiệm vụ quan trọng này – nhiệm vụ tổ chức giáo dục chương trình Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 10 cho HS THPT.
PHẦN II. GIÁI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở khoa học của đề tài
1. Cơ sở lí luận
1.1. Lí luận về năng lực, phẩm chất
Theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018:
- Phẩm chất “là những tính tốt thể hiện ở thái độ, hành vi ứng xử của con người, cùng với năng lực tạo nên nhân cách con người”.
- Năng lực “là thuộc tính cá nhân được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con người huy động tổng hợp các kiến thức như hứng thú, niềm tin, ý chí... thực hiện thành công một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những điều kiện cụ thể”.
Phẩm chất và năng lực là hai thành phần chủ yếu giúp hình thành nên nhân cách con người. Sự hình thành và phát triển nhân cách con người chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố trong đó giáo dục giữ vai trò chủ đạo. Vì thế, chương trình GDPT 2018 định hướng phát triển 5 phẩm chất chủ yếu và 10 năng lực cốt lõi đang được các nhà trường hưởng ứng và thực hiện chủ động, sáng tạo thông qua các môn học, các hoạt động giáo dục đạo đức, lối sống, thể chất, nghệ thuật và văn hóa.
- 05 phẩm chất trong chương trình giáo dục tổng thể bao gồm:
Yêu nước: Đây là truyền thống ngàn đời của dân tộc Việt Nam được xây dựng và bồi đắp qua các thời kỳ từ khi ông cha ta dựng nước và giữ nước. Tình yêu đất nước được thể hiện qua tình yêu thiên nhiên, di sản, yêu người dân đất nước mình; tự hào và bảo vệ những điều thiêng liêng đó.
Nhân ái: Là biết yêu thương, đùm bọc mọi người; yêu cái đẹp, yêu cái thiện;
tôn trọng sự khác biệt; cảm thông, độ lượng và sẵn lòng giúp đỡ người khác.
Chăm chỉ: Đức tính chăm học, chăm làm, hăng say học hỏi và nhiệt tình tham gia công việc chung sẽ giúp các em rèn luyện, phát triển bản thân để đạt được những thành công lớn lao trong tương lai.
Trung thực: là thật thà ngay thẳng, mạnh dạn nói lên ý kiến của mình, biết
nhận lỗi, sửa lỗi, bảo vệ cái đúng cái tốt.
Trách nhiệm: Xây dựng nội quy lớp học, môn học, hướng HS đến việc tự kiểm soát đánh giá những quy định mà chúng ta đã đề ra sẽ dần hình thành tinh thần trách nhiệm với bản thân, với tập thể lớp, với gia đình và tiến tới xã hội.
- 10 năng lực cốt lõi được chia ra thành 2 nhóm đó là năng lực chung và năng lực đặc thù, bao gồm:
Năng lực chung là những năng lực cơ bản, thiết yếu hoặc cốt lõi, làm nền tảng cho mọi hoạt động của con người trong cuộc sống và lao động nghề nghiệp. 5
Năng lực chung sẽ được nhà trường và GV giúp các em HS phát triển trong chương trình giáo dục phổ thông là: Tự chủ và tự học; Giao tiếp và hợp tác; Giải quyết vấn đề và sáng tạo.
Năng lực đặc thù là những năng lực được hình thành và phát triển trên cơ sở các năng lực chung theo định hướng chuyên sâu, riêng biệt trong các loại hình hoạt động, công việc hoặc tình huống, môi trường đặc thù, cần thiết cho những hoạt động chuyên biệt, đáp ứng yêu cầu hạn hẹp hơn của một hoạt động. Các năng lực đặc thù được rèn luyện và phát triển trong Chương trình giáo dục phổ thông mới là: Năng lực ngôn ngữ; Năng lực tính toán; Năng lực tin học; Năng lực thể chất; Năng lực thẩm mỹ; Năng lực công nghệ; Năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội.
Có thể nói rằng Chương trình giáo dục định hướng năng lực, phẩm chất trở thành xu hướng giáo dục quốc tế và đã khẳng định vai trò rất quan trọng của nó. Dạy học theo định hướng phát triển năng lực phẩm chất sẽ thực hiện được mục tiêu phát triển toàn diện các phẩm chất nhân cách của người học, giúp HS đối mặt và giải quyết được các tình huống đa dạng, phức tạp mà cuộc sống đặt ra.
1.2. Lí luận về hoạt động trải nghiệm
- Khái niệm hoạt động trải nghiệm
Hoạt động trải nghiệm được xem là một bộ phận hữu cơ không thể thiếu trong quá trình giáo dục nói chung, dạy học nói riêng góp phần thực hiện các mục tiêu giáo dục đào tạo của nhà trường phổ thông. Theo Từ điển Tiếng Việt: “Trải nghiệm là trải qua, kinh qua”. Trải nghiệm là trải qua thực tế để rút ra được những kinh nghiệm. Trải nghiệm thiên về các hoạt động thực tiễn. Còn theo Từ điển Giáo dục học: “Trải nghiệm là hoạt động thực hành, thực nghiệm các vấn đề đặt ra trong bài học và những vấn đề liên quan đến bài học”.
Trong cuốn “Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường phổ thông”, NXB giáo dục, tác giả Lê Huy Hoàng nêu ý kiến: hoạt động trải nghiệm là hoạt động xã hội thực tiễn giúp HS tự chủ trải nghiệm trong tập thể, qua đó hình thành và thể hiện phẩm chất năng lực; nhận ra năng khiếu, sở thích, đam mê, bộc lộ và điều chỉnh cá tính, giá trị, nhận ra chính mình cũng như khuynh hướng phát triển bản thân; bổ trợ và cùng các hoạt động dạy học trong chương trình giáo dục thực hiện tốt nhất mục tiêu giáo dục. Hoạt động này nhấn mạnh sự trải nghiệm, thúc đẩy năng lực sáng tạo của người học và được tổ chức một cách linh hoạt, sáng tạo.
6
Theo Chương trình GDPT tổng thể thì “hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục trong đó từng HS được trực tiếp hoạt động thực tiễn trong nhà trường hoặc trong xã hội dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, các kĩ năng và tích lũy kinh nghiệm riêng của cá nhân. Trải nghiệm là hoạt động được coi trọng trong từng môn học; đồng thời trong kế hoạch giáo dục cũng bố trí các hoạt động trải nghiệm sáng tạo riêng, mỗi hoạt động này mang tính tổng hợp của nhiều lĩnh vực giáo dục, kiến thức, kĩ năng khác nhau”.
Các thuật ngữ này đều mang một nghĩa chung là sự sản xuất, tạo ra, sinh ra một cái gì đó mà trước đây, chưa hề có, chưa tồn tại về vật chất và tinh thần hoặc có cách giải quyết mới, không bị gò bó bởi các đã có. Theo đó, “hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục, trong đó, dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, từng cá nhân HS được tham gia trực tiếp vào các hoạt động thực tiễn khác nhau của đời sống gia đình, nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình”.
- Vai trò hoạt động trải nghiệm
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo có một vai trò quan trọng trong chiến lược đổi mới căn bản, toàn diện của giáo dục hiện nay. UNESCO cho rằng, hoạt động học tập dựa trên sự trải nghiệm sẽ tạo môi trường học tập suốt đời cho HS. Còn J.Dewey và A. Balleux thì khẳng định chính hoạt động trải nghiệm là chất keo gắn kết nhà trường với cuộc sống. Nhà giáo dục M.Lindeman thì nhấn mạnh vai trò của hoạt động trải nghiệm là hình thức đặt HS vào giải quyết các tình huống của thực tiễn ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Các nhà khoa học J.Piaget và D.Kolb lại làm nổi bật vai trò phát triển năng lực sáng tạo của HS dựa vào môi trường học tập, bởi vì chính cuộc sống sẽ kích thích và phát triển sự sáng tạo của HS. Chính vì thế trong nhiệm vụ chung của ngành giáo dục, dạy học theo định hướng phát tiển năng lực, phẩm chất của HS, việc tổ chức hoạt động trải nghiệm cho các em là một trong những điểm nhấn, yêu cầu cốt lõi mà mỗi GV cần phải tích cực thực hiện.
- Các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm
Có 4 nhóm hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm:
Thứ nhất là hoạt động có tính khám phá như những chuyến đi thực địa,
tham quan, dã ngoại …
Thứ hai là hoạt động mang tính thể nghiệm, HS được trải nghiệm và thể
nghiệm mình qua các hoạt động giao lưu, đóng kịch, sân khấu hóa…
Thứ ba là những hoạt động có tính nghiên cứu và phân hóa, như những dự án, hoạt động nghiên cứu khoa học, các hoạt động câu lạc bộ có tính định hướng có tính phân hóa…
Thứ tư là những hình thức nhóm mang tính cống hiến (gồm các hoạt động
tình nguyện, nhân đạo, vì cộng đồng…).
7
Như vậy, hoạt động trải nghiệm là một dạng hoạt động giáo dục được tổ chức theo phương thức trải nghiệm và sáng tạo. Mục đích của hoạt động này là góp phần hình thành và phát triển những phẩm chất, tư tưởng, ý chí, tình cảm, giá trị, kỹ năng sống và những năng lực chung cần có ở con người trong xã hội hiện đại, góp phần phát triển toàn diện năng lực tư duy và nhân cách HS.
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thực trạng dạy và học bằng phương pháp trải nghiệm
Qua tìm hiểu, trao đổi với các đồng nghiệp trong trường và trên địa bàn huyện Yên Thành kết hợp thực tế dạy học của bản thân những năm qua về phương pháp dạy học trải nghiệm, chúng tôi nhận thấy hoạt động trải nghiệm vốn là hoạt động tập thể giáo dục ngoài giờ lên lớp. Năm học 2021 - 2022, Trường THPT Bắc Yên Thành chúng tôi cũng đã tiến hành có tính tổ chức một số hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp qua các tiết sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp theo chủ đề nhằm tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho HS. Tuy nhiên, tại thời điểm đó, hoạt động giáo dục này xét về tổng thể thì vẫn còn dựa trên tinh thần “mạnh ai nấy làm”, làm đến đâu ghi nhận đến đó, do hoạt động giáo dục chưa được đưa vào chính thức trong chương trình, chưa có sách giáo khoa, chưa triển khai kiểm tra đánh giá. Còn từ năm học này, trải nghiệm hướng nghiệp chính thức trở thành một hoạt động giáo dục bắt buộc trong chương trình GDPT 2018. Vì vậy, chương trình có đầy đủ tài liệu hướng dẫn thực hiện: từ sách giáo khoa, sách giáo viên đến sách bài tập cho HS, hoạt động còn được tổ chức kiểm tra đánh giá thường xuyên và định kì. Lần đầu tiên một hoạt động giáo dục được bố trí trong dạy học chính thức lên đến 105 tiết (trung bình 3 tiết/tuần) cho 9 chủ đề trải theo ba loại hình hoạt động cơ bản: Sinh hoạt dưới cờ, Hoạt động giáo dục theo chủ đề và Sinh hoạt lớp.
Theo đó trong thời gian gần đây, việc tổ chức tập huấn hướng dẫn GV thực hiện chương trình hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 10 cũng diễn ra thường xuyên, bài bản hơn ngay từ đầu năm học. Trên mạng Internet, nhiều nhà nghiên cứu cũng đã có bài viết sâu sắc về hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp này. Các tài liệu về hoạt động khá đầy đủ, vừa cung cấp những vấn đề lí thuyết chung về giáo dục trải nghiệm vừa có những định hướng thiết kế các hoạt động cụ thể theo từng chủ đề. Nhìn chung hướng thiết kế chu đáo, phù hợp với yêu cầu về kiến thức, kĩ năng, thái độ, phẩm chất và năng lực cho HS lớp 10. Đó là những tài liệu quý báu để người viết học hỏi, tham khảo để thực hiện.
Hoạt động trải nghiệm cũng không phải là hoạt động quá mới mẻ. Trong những năm gần đây, Trường THPT Bắc Yên Thành cũng luôn quan tâm, chú trọng tổ chức các hoạt động này như tổ chức cho HS tham quan mô hình kinh tế, doanh nghiệp, tổ chức cho các em học tập tại các địa chỉ đỏ, tham gia các hoạt động thiện nguyện tiếp sức mùa thi... Đa số GV đã tiếp xúc, đã làm quen và thực hiện ở các mức độ khác nhau. Các em HS cũng rất thích thú khi được trải nghiệm. Chính điều này là một thuận lợi rất lớn để GV tổ chức hoạt động trải nghiệm.
2.2. Thực trạng về dạy học chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”
8
Chúng tôi đã tiến hành tìm hiểu thực trạng của việc áp dụng phương pháp trải nghiệm vào dạy học chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” nhằm phát triển năng lực, phẩm chất cho HS bằng phiếu điều tra khảo sát 52 GV làm cán bộ Đoàn, GV chủ
nhiệm ở một số trường THPT trên địa bàn Yên Thành và vùng lân cận (Phụ lục 1). Chúng tôi nhận thấy có một số vấn đề đáng để suy nghĩ:
Đa số các GV đều khẳng định rằng việc khai thác nội dung giáo dục “Bảo vệ môi trường tự nhiên” ở chương trình giáo dục Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 là hết sức cần thiết, bởi hiện nay thực trạng ô nhiễm môi trường đang ở mức báo động. Do đó, việc quan tâm đến nội dung này sẽ giúp HS nâng cao ý thức về bảo vệ MTTN. Cũng qua khảo sát, có đến 38/52 (chiếm 73,1%) GV cho rằng con đường hiệu quả nhất để giáo dục HS bảo vệ MTTN là tổ chức cho các em được trải nghiệm, khám phá, được tham gia trực tiếp vào các hoạt động liên quan môi trường như đi thực địa, tái chế các sản phẩm từ rác thải, diễn kịch...
Nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của việc giáo dục ý thức bảo vệ MTTN cho HS qua hoạt động trải nghiệm nhưng trên thực tế, số GV tổ chức cho HS trải nghiệm về chủ đề này lại khá khiêm tốn. Chỉ có 6/52 (11.5%) GV là thường xuyên tổ chức, còn lại có đến 46 GV (88.5%) lựa chọn thỉnh thoảng tổ chức hoặc mới chỉ tổ chức một lần. Lí giải cho điều này, các GV đều khẳng định, mặc dù đã được tập huấn thực hiện chương trình, có các tài liệu hướng dẫn nhưng dù sao đây là chương trình mới, trở thành hoạt động giáo dục bắt buộc lần đầu tiên được đưa vào dạy học nên cả GV và HS còn gặp khá nhiều bỡ ngỡ, lúng túng. Không chỉ thế, về phần tài liệu tổ chức hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp tuy đã có nhưng chưa nhiều, chưa phong phú. Nhiều GV loay hoay không biết tổ chức các hoạt động này như thế nào cho hiệu quả. Đó là chưa kể đến tâm lí của một số GV quen cách dạy truyền thống, ngại khó, ngại khổ chỉ thực hiện qua loa, chiếu lệ, đối phó nên hiệu quả giáo dục chưa thực sự cao. Việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm này cũng tốn kém kinh phí, thiếu thốn về cơ sở vật chất, nhất là đối với một địa bàn HS chủ yếu thuần nông.
Từ thực trạng trên, thiết nghĩ GV phải có hình thức, phương pháp dạy học phù hợp, nhất là tổ chức các hoạt động trải nghiệm để phát triển các năng lực cho HS đáp ứng với yêu cầu đào tạo con người mới trong một xã hội phát triển.
2.3. Thực trạng về học tập chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”
Để có kết luận xác đáng, chúng tôi đã tiến hành khảo sát tìm hiểu thực trạng học tập của HS. Cụ thể, chúng tôi đã phát phiếu điều tra ngẫu nhiên cho 200 cho HS khối 10 của các trường trên địa bàn để các em phát biểu những cảm nhận và nêu ý kiến, nguyện vọng của mình về việc áp dụng dạy học theo phương pháp trải nghiệm vào chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” trong chương trình Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 10 (Phụ lục 2). Chúng tôi thu được kết quả như sau:
Khi được hỏi “Bạn thấy ý thức và hành vi của HS THPT về bảo vệ MTTN hiện nay như thế nào?”, có đến 181 HS (chiếm 90%) trả lời là chưa tốt. Điều này chứng tỏ các em nhìn thấy thực trạng MTTN đang bị ô nhiễm và cần phải nâng cao hơn nữa trách nhiệm của mỗi người trong việc bảo vệ sự sống của chính chúng ta. Tuy nhận thức được điều đó nhưng việc tham gia vào các hoạt động cụ thể của các em để bảo vệ MTTN ở trường học lại khá hạn chế. Hoạt động mà các em được 9
tham gia nhiều nhất là tham gia vệ sinh, lao động cảnh quan trường lớp, sau đó là vẽ tranh, làm poster về môi trường. Các hoạt động khác như tuyên truyền nâng cao ý thức các bạn HS, tham quan dã ngoại về MTTN hay các cuộc thi... còn khá ít. Từ thực tế đó khiến chúng tôi trăn trở làm thế nào để các em có trách nhiệm hơn, tham gia nhiều hơn vào việc bảo vệ MTTN quanh mình.
Cũng qua điều tra, khảo sát, chúng tôi nhận thấy tất cả các em rất hứng thú với việc học tập chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” thông qua tổ chức các hoạt động trải nghiệm. Lí giải vấn đề này, có đến 81% HS khẳng định hoạt động trải nghiệm giúp người tham gia hiểu rõ hơn về các vấn đề môi trường, tác động của chúng đến cuộc sống của con người và các loài sinh vật. Có 152 HS (chiếm 76%) cho rằng việc tổ chức hoạt động trải nghiệm có thể giúp tạo ra ý thức cộng đồng về vấn đề môi trường và tạo ra sự tham gia tích cực của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường. Mặt khác, hoạt động trải nghiệm cũng có thể giúp phát triển các kỹ năng sống, như kỹ năng giao tiếp, tư duy phản biện, kỹ năng xử lý vấn đề và tư duy sáng tạo có thể khuyến khích người học tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường... Có thể nói, sống gần gũi trong MTTN, các em có điều kiện thuận lợi để khám phá, trải nghiệm tác động qua lại giữa môi trường và con người. Hơn nữa, các em HS lớp 10 mới lớn, thích khám phá, tìm tòi những điều mới lạ với tư duy nhanh nhạy. Vì thế việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong chủ đề này là rất cần thiết, góp phần rèn luyện được năng lực, phẩm chất cho HS.
Từ những phân tích thực trạng trên có thể thấy rằng: Thực tế việc dạy học chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” trong chương trình Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 chưa chú trọng vào phát triển năng lực, phẩm chất cho HS, chưa đảm bảo được yêu cầu đổi mới cấp thiết của ngành Giáo dục và Đào tạo đề ra. Bởi vậy chúng tôi mạnh dạn đề xuất cách thức và một số nội dung, giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho HS tại cơ sở giáo dục của mình.
3. Sự cần thiết của việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm về chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”
10
Vốn là một huyện lúa thuần nông của tỉnh nhà, những năm qua đời sống của nhân dân Yên Thành đã có nhiều khởi sắc, các hoạt động giáo dục cũng đã được các bậc phụ huynh chú ý nhiều hơn nhất là những hoạt động nhằm tăng tính trải nghiệm cho HS. Tuy vậy đa số các em tại trường THPT Bắc Yên Thành sinh sống trong gia đình còn nhiều khó khăn, ngoài giờ học ở trường ít khi HS được tham gia những hoạt động trải nghiệm khác ở các câu lạc bộ, các trung tâm vui chơi hay đơn giản là những chuyến tham quan dã ngoại. Các em có thể tiếp thu nhanh những tri thức từ sách vở nhưng những kĩ năng mềm để xử lí tình huống trong cuộc sống vẫn còn thiếu hụt. Thực tế đó nhắc nhở chúng tôi cần có những giải pháp để kết nối các em với đời sống xã hội, nhất là cuộc sống xung quanh, xây dựng lối sống lành mạnh bồi dưỡng tình yêu, ý thức trách nhiệm với quê hương.
Mặt khác, MTTN là vấn đề gần gũi, thiết thực gắn bó với mỗi HS nên rất thuận lợi tổ chức hoạt động trải nghiệm. Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo qua chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” là một trong những giải pháp tạo ra các môi trường học tập khác nhau để HS được quan sát, suy nghĩ và trải nghiệm tham gia vào các hoạt động thực tiễn như làm video, vẽ tranh về thực trạng môi trường quanh em, làm các sản phẩm tái chế từ ni lông, giấy báo... Qua đó khuyến khích, động viên và tạo điều kiện thuận lợi cho HS tích cực nghiên cứu, khơi nguồn cho sự sáng tạo, tìm ra những giải pháp mới, những cái mới trên nền tảng vận dụng những cái đã có và những cái đã được trải nghiệm trong thực tiễn cuộc sống, biến ý tưởng thành hiện thực… Thông qua hoạt động trải nghiệm, các em phân tích, đánh giá được thực trạng MTTN tại địa phương, nhận thức được ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường và đề xuất các giải pháp, nhất là tham gia thực hiện các hoạt động bảo vệ MTTN. Từ đó hình thành những phẩm chất và kĩ năng sống, phát triển năng lực chủ thể của HS. Học từ trải nghiệm và bằng trải nghiệm mang lại hiệu quả cao, phù hợp với xu thế phát triển của giáo dục và đào tạo trong thời kì hội nhập và quốc tế hóa.
II. Tổ chức các hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”
1. Nguyên tắc lựa chọn các hoạt động trải nghiệm
- Đảm bảo phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo, sẵn sàng tham gia mọi hoạt động trải nghiệm của mỗi HS.
- Tạo cơ hội - điều kiện cho HS suy nghĩ, phân tích, khái quát hóa những trải nghiệm để kiến thức kiến tạo kiến thức mới – hình thành và phát triển kĩ năng - năng lực mới, kinh nghiệm mới trong việc giải quyết mọi vấn đề đời sống và học tập.
- Lựa chọn linh hoạt, sáng tạo các phương pháp giáo dục phù hợp: phương pháp giáo dục bằng tập thể; phương pháp thuyết phục; phương pháp tranh luận; phương pháp luyện tập; phương pháp tạo sản phẩm và các phương pháp giáo dục khác.
- Đảm bảo phù hợp đặc điểm tâm lí HS lớp 10: thích khám phá, phát triển ý thức đạo đức, tự định hướng giá trị để hình thành bản sắc cá nhân nên tranh biện, kịch tương tác được tăng cường sử dụng; nhu cầu giao tiếp đồng lứa ở tuổi này phát triển mạnh nên sự tương tác về suy nghĩ, ý tưởng, quan điểm giữa các em và tư duy phản biện trong quá trình trải nghiệm được coi trọng, tư duy lí luận phát triển mạnh và các em ưa thích khái quát, do đó ở bước kết nối đã tạo cơ hội cho HS phát huy khả năng khái quát, tự mình tìm ra những kinh nghiệm mới...
- Đảm bảo sự phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất, đặc điểm tình hình của nhà trường.
11
- Đảm bảo mục tiêu giáo dục chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”.
2. Đề xuất các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm về chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”
Dựa trên kết quả nghiên cứu cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn về tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”, chúng tôi đề xuất một số giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm. Cụ thể:
- Giải pháp 1: Diễn kịch “Chung tay bảo vệ môi trường”
- Giải pháp 2: Triển lãm “Thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương”
- Giải pháp 3: Thi tuyên truyền viên giỏi về ý nghĩa của việc bảo vệ MTTN ở địa phương
- Giải pháp 4: Tổ chức các cuộc thi tái chế rác thải bảo vệ MTTN.
- Giải pháp 5: Tổ chức thực địa khảo sát, phân tích đánh giá về thực trạng MTTN ở địa phương
- Giải pháp 6: Tổ chức thảo luận đề xuất các giải pháp bảo vệ MTTN.
- Giải pháp 7: Trải nghiệm thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN.
- Giải pháp 8: Chia sẻ kết quả khảo sát thực trạng MTTN ở địa phương
- Giải pháp 9: Chia sẻ về kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương.
- Giải pháp 10: Chia sẻ kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương
10 giải pháp trên được chúng tôi cụ thể hóa trong kế hoạch bài dạy chủ đề
“Bảo vệ môi trường tự nhiên” như sau:
CHỦ ĐỀ: BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG TỰ NHIÊN
2. 1. Mục tiêu chủ đề:
Sau chủ đề này, HS có khả năng:
- Phân tích, đánh giá được thực trạng MTTN tại địa phương; tác động của con người tới MTTN;
- Thuyết trình được với các đối tượng khác nhau về ý nghĩa của việc bảo vệ MTTN;
- Đề xuất được các giải pháp bảo vệ MTTN và tham gia thực hiện các giải pháp đã đề xuất;
- Tham gia các hoạt động bảo vệ MTTN do Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh của nhà trường hoặc địa phương tổ chức.
Chủ đề góp phần hình thành các năng lực, phẩm chất:
- Năng lực hướng tới:
12
+ Năng lực giao tiếp và hợp tác (Tự tin khi thuyết trình, chia sẻ, thảo luận về các vấn đề bảo vệ môi trường tự nhiên; Chủ động hợp tác, thảo luận đề xuất giải pháp, thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTTN...)
+ Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo (Biết lập kế hoạch, thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường, biết sáng tạo trong việc phản ánh thực trạng, tạo các sản phẩm từ vật liệu tái chế...)...
- Phẩm chất: Trách nhiệm (Có ý thức trách nhiệm với bản thân, với xã hội trong việc bảo vệ MTTN), Chăm chỉ (Thường xuyên thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN), Trung thực (Trung thực trong việc phản ánh thực trạng và thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương..).
2.2. Chuẩn bị:
- Đoàn trường kết hợp GV chủ nhiệm:
+ Chuẩn bị kế hoạch: Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm, ra thông báo toàn trường, thành phần ban giám khảo.
+ Chuẩn bị thiết bị/học liệu: hệ thống câu hỏi thi, phần thưởng cho các đội thi, tiết mục văn nghệ, chuẩn bị loa đài, phông bạt, sân khấu...
+ Phân công người dẫn chương trình.
- HS:
+ HS chuẩn bị kịch bản dẫn chương trình.
+ Các tiết mục văn nghệ, diễn kịch, thời trang tái chế, các kiến thức liên quan về chủ đề bảo vệ MTTN.
+ Các lớp cử người tham gia.
2.3. Tiến trình hoạt động
Hoạt động trải nghiệm: Sinh hoạt dưới cờ
Văn nghệ
Mục tiêu Chuẩn bị Tiến trình thực hiện
- Đối với Bí thư đoàn trường, BGH và GV:
- Người dẫn chương trình giới thiệu các tiết mục văn nghệ. + Phân công HS dẫn chương trình.
- HS ý thức rõ hơn về ý nghĩa của việc bảo vệ MTTN...
+ Phân công tập thể lớp/nhóm lớp thực hiện các tiết mục văn nghệ: 10A1 nhảy, 10D1 hát...về chủ đề môi trường.
+ Hỗ trợ HS chuẩn bị sân khấu, loa đài... - Tạo tâm thế thoải mái vào bước buổi ngoại khóa. - HS biểu diễn: Hát “Thênh thang đường mới” (Hồ Trọng Tuấn) do Đoàn Trang (10D1) trình bày. Lớp 10A1 nhảy hiện đại: “Có hẹn với Thanh Xuân”. Lớp 10D2 nhảy „Kun bảo vệ môi trường”
13
trình - Đối với HS: Chuẩn bị tiết mục văn nghệ, trang phục, âm nhạc... -Người dẫn chương cảm ơn đội văn nghệ.
Diễn kịch “Chung tay bảo vệ môi trường”
Mục tiêu Chuẩn bị Tiến trình thực hiện
- Đối với Bí thư đoàn trường, BGH và GV:
- Người dẫn chương trình giới thiệu vở kịch và diễn viên tham gia vở kịch.
- HS diễn kịch biết - HS được MTTN đang bị hủy hoại, ô nhiễm nặng nề;
+ Hướng dẫn HS xây dựng kịch bản, tập duyệt kịch “Chung tay bảo vệ môi trường”, Chuẩn bị sân khấu, hệ thống âm thanh phục vụ cho hoạt động
- Kết thúc vở kịch, người dẫn chương trình cảm ơn đội diễn kịch, mời khán giả chia sẻ cảm xúc, cho lời khuyên cùng với diễn viên. - HS biết được nhiệm trách của bản thân trong việc bảo vệ MTTN. - Đối với HS: Nhận nhiệm vụ tập luyện theo kịch bản; Chuẩn bị đạo cụ, trang phục cho các diễn viên.
Triễn lãm “Thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương”
Mục tiêu Chuẩn bị Tiến trình thực hiện
- Đối với Bí thư đoàn trường, BGH và GV: Chuẩn bị khu vực trưng bày triển lãm tranh ảnh...
- Đối với HS: - Triển lãm được tổ chức ở khu vực nhà đa chức năng. Mỗi lớp treo kết quả điều tra trạng MTTN ở địa thực phương (qua tranh ảnh)
+ Chuẩn bị báo cáo kết quả đánh giá thực trạng MTTN
- Giúp HS có khả năng tái hiện và trình bày được kết quả phân tích, đánh giá thực trạng MTTN ở địa phương.
- HS các lớp trong trường lần lượt xem và lắng nghe đại diện các nhóm trình bày kết quả khảo sát.
+ Trang trí không gian triển lãm và trưng bày tranh ảnh, video clip, bài báo, pano... làm minh chứng cho kết quả đánh giá.
- Khách tham quan triển lãm có thể bình luận nhận xét, đánh giá, cho ý kến triển - Phát năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực sáng tạo. + Phân công người thuyết trình, giới thiệu khách tham quan triển lãm.
Thi tuyên truyền viên giỏi về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường tự
nhiên ở địa phương
Mục tiêu Chuẩn bị Tiến trình thực hiện
- Đối với Bí thư đoàn trường, BGH và GV:
- Người dẫn chương trình giới thiệu HS đại diện lớp tham gia thuyết trình.
14
+ Lấy danh sách đăng kí tham gia thuyết trình. - Hs lắng nghe, nêu câu hỏi, - Rèn luyện cho HS kĩ năng thuyết trình về ý của nghĩa
nhận xét,giơ tay bình chọn cá nhân xuất sắc.
việc bảo vệ MTTN ở địa phương. + Thông qua tiêu chí chấm điểm, phần thưởng cho các cá nhân tuyên truyền hay, ý nghĩa.
+ Sân khấu, hệ thống âm thanh ... - Giám khảo bình chọn tuyên truyền viên xuất sắc nhất.
- Đối với HS: thưởng cho tuyên
- Trao truyền viên xuất sắc. triển - Phát năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội. Chuẩn bị bài thuyết trình, tập kĩ năng thuyết trình
Giao lưu cùng khán giả: Đố vui về môi trường tự nhiên
Mục tiêu Chuẩn bị Tiến trình thực hiện
- Đối với Bí thư đoàn trường, BGH và GV:
- Người dẫn chương trình công bố câu hỏi đố vui về chủ đề MTTN.
+ Chuẩn bị hệ thống câu hỏi đố vui về chủ đề MTTN
- Khán giả xung phong trả lời câu đố...
+ Chuẩn bị các phần quà trao thưởng cho khán giả
- Trao/nhận phần quà nếu HS trả lời đúng. - HS nhận biết một số vấn đề liên quan ô nhiễm MTTN; có ý thức trách nhiệm bảo vệ MTTN.
- Đối với HS: Chuẩn bị tâm thế, tìm hiểu kiến thức liên quan chủ đề MTTN.
- Tạo tâm thế thoải mái, hứng thú ...
Tổ chức các cuộc thi tái chế rác thải bảo vệ môi trường tự nhiên
Mục tiêu Chuẩn bị Tiến trình thực hiện
- Đối với Bí thư đoàn trường, BGH và GV: - Ra thông báo, thể lệ cuộc thi, chấm thi
- HS có ý thức thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN.
+ Thông qua thể lệ + tiêu chí chấm điểm các cuộc thi: Tái chế ca dao, thơ; làm lọ hoa tái chế; trang trí phòng học xanh; thi trình diễn thời trang. - Người dẫn chương trình giới thiệu đối tượng tham gia trình diễn, thuyết minh về trang phục và thông điệp của lớp.
tạo - Sáng khéo léo trong các hoạt động tái chế... + Sân khấu, hệ thống âm thanh phục vụ cho hoạt động. - Người mẫu trình diễn trang phục
- HS quan sát, bình chọn.
15
- Đối với HS: Chuẩn bị các hạng mục sản phẩm, trang phục trình diễn thời trang... - Công bố kết quả, trao giải cho các nội dung
Hoạt động trải nghiệm: Giáo dục theo chủ đề
Tổ chức thực địa khảo sát, phân tích đánh giá về thực trạng môi trường
tự nhiên ở địa phương
Chuẩn bị Tiến trình thực hiện Mục tiêu
- GV:
+ Chuẩn bị mẫu kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm
+ Mẫu báo cáo kết quả thực hiện
- HS: - GV chia HS trong lớp thành các nhóm, yêu cầu mỗi nhóm chọn một vấn đề về môi trường để lập kế hoạch khảo sát, đánh giá thực trạng (Môi trường đất, môi trường nước, môi trường không khí)
+ Bản khảo sát, câu hỏi điều tra thực trạng MTTN ở địa phương.
- HS phân tích, đánh giá được thực trạng MTTN, tác động của con người đến MTTN ở địa phương. - Rèn luyện thu kĩ năng thập xử lí thông tin.. + Các phương tiện như điện thoại, máy quay phim, máy ghi âm... - Các nhóm lập kế hoạch, tiến hành khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng MTTN ở địa phương.
Tổ chức thảo luận đề xuất các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên
Chuẩn bị Tiến trình thực hiện Mục tiêu
- GV:
+ Chuẩn bị mẫu kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm
+ Phương tiện hỗ trợ: máy chiếu, bảng phụ, bút mực... - GV yêu cầu HS thảo luận đề xuất các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương dựa trên kết quả phân tích, đánh giá thực trạng và tác động của con người đến MTTN.
thảo - HS luận, đề xuất được các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương. - Rèn luyện năng lực giao tiếp và hợp tác… - Các nhóm thảo luận đề xuất các giải pháp. Đại diện các nhóm trình bày các giải pháp
- HS: Giấy Ao, bút dạ, tranh ảnh, giấy màu... để viết kết quả thảo luận đề xuất các giải pháp bảo vệ MTTN và xây dựng bài thuyết trình - GV và các nhóm khác góp ý, bổ sung
Trải nghiệm thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên
Mục tiêu Chuẩn bị Tiến trình thực hiện
- GV: Chuẩn bị mẫu kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm và mẫu báo cáo kết quả thực hiện.
16
- GV giao nhiệm vụ cho các nhóm HS triển khai thực hiện các biện pháp vảo vệ môi trường tự nhiên theo kế hoạch đã xây dựng. - HS: - HS thực hiện được các giải pháp đã đề xuất và viết báo cáo
kết quả thực hiện.
+ Các nhóm về địa phương phân công nhiệm vụ và thực hiện các giải pháp đã đề xuất.
- Các nhóm HS thực hiện các giải pháp và chụp ảnh, quay video, ghi chép... để lưu giữ minh chứng.
+ Các phương tiện như điện thoại, máy quay phim, máy ghi âm... tranh ảnh. - Viết báo cáo kết quả thực hiện các giải pháp. - Hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo…
Hoạt động trải nghiệm: Sinh hoạt lớp.
Chia sẻ kết quả khảo sát thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương.
Mục tiêu Chuẩn bị Tiến trình thực hiện
- GV: Chuẩn bị các thiết bị hỗ trợ: máy tính, ti vi,máy chiếu...
- HS:
- Chia sẻ được kết quả khảo sát thực trạng MTTN ở địa phương.
- GV yêu cầu các nhóm chia sẻ kết quả khảo sát thực trạng MTTN ở địa phương mà nhóm đã tiến hành, đặc biệt là phân tích tình hình, biểu hiện ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí của địa phương + Các nhóm chuẩn bị bài báo cáo thực trạng MTTN ở địa phương bằng PowerPoint, tranh ảnh, video... - Đại diện các nhóm trình bày.
+ Phân công người đại diện nhóm trình bày báo cáo sản phẩm. - Cả lớp nhận xét kết quả khảo sát của nhóm - Rèn luyện khả năng trình bày giao tiếp, khả năng sử dụng công nghệ…
Chia sẻ về kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên ở
địa phương.
Mục tiêu Chuẩn bị Tiến trình thực hiện
- GV: Chuẩn bị các thiết bị hỗ trợ: máy tính, ti vi, máy chiếu...
- HS: - Đại diện các nhóm trình bày, chia sẻ kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương.
- Các nhóm khác lắng nghe và nhận xét, góp ý - HS chia sẻ kế được hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương.
+ Các nhóm thảo luận, chuẩn bị bài trình bày về kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương bằng sơ đồ tư duy, PowerPoint... - GV nhận xét kế hoạch của các nhóm
+ Phân công người đại diện nhóm trình bày báo cáo sản phẩm.
17
- Các nhóm hoàn thiện lại kế hoạch trên cơ sở xử lí các ý kiến góp ý của GV và các bạn - Rèn luyện khả năng trình bày giao tiếp, sử dụng công nghệ
Chia sẻ kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên ở địa
phương
Mục tiêu Chuẩn bị Tiến trình thực hiện
- GV: Chuẩn bị thiết bị hỗ trợ: máy tính, ti vi,máy chiếu...
- Từng nhóm trình bày kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương... - HS:
- Cả lớp thảo luận, rút kinh nghiệm chung. - HS chia sẻ được kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương.
+ Các nhóm chuẩn bị bài trình, chia sẻ về kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương bằng PowerPoint, video... - HS bình chọn “Những nhà bảo vệ môi trường trẻ tuổi”.
+ Phân công người đại diện nhóm trình bày. - GV tổng kết, trao phần thường.
- Rèn luyện khả năng trình bày giao tiếp, sử dụng công nghệ…
III. Sự cấp thiết và tính khả thi của đề tài
1. Mục đích khảo sát
Thông qua khảo sát nhằm khẳng định sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm qua chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” nhằm phát triển năng lực, phẩm chất HS đã đề xuất, để từ đó hoàn thiện các biện pháp cho phù hợp với thực tiễn.
2. Nội dung và phƣơng pháp khảo sát
2.1. Nội dung khảo sát
Để tiến hành khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đã thực
hiện, chúng tôi xây dựng phiếu câu hỏi trưng cầu ý kiến theo hai tiêu chí:
- Sự cấp thiết của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” đối với vấn đề nghiên cứu hiện tại.
- Tính khả thi của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” đối với vấn đề nghiên cứu hiện tại.
2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá
18
Chúng tôi tiến hành khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất bằng phương pháp trao đổi qua các câu hỏi trên Google forms (https://forms.gle/YDG4o9sxCyETza2i9 và https://forms.gle/Q6DYHE1r8Phf4Zj19) sau đó gửi link đến các đối tượng khảo sát. Thực hiện đánh giá các tiêu chí theo 4 mức độ từ thấp đến cao và được lượng hóa bằng điểm số. Cụ thể:
- Sự cấp thiết: Không cấp thiết (1 điểm); Ít cấp thiết (2 điểm); Cấp thiết (3 điểm); Rất cấp thiết (4 điểm).
- Tính khả thi: Không khả thi (1 điểm); Ít khả thi (2 điểm); Khả thi (3 điểm); Rất khả thi (4 điểm).
Sau khi nhận kết quả thu được, chúng tôi tiến hành phân tích, xử lí số liệu trên bảng thống kê, tính tổng điểm (∑) và điểm trung bình (X̅ ) của các biện pháp đã được khảo sát trên phần mềm Excel, đánh giá và rút kinh nghiệm.
𝑥1∗1+𝑥2∗2+𝑥3∗3+𝑥4∗4
Công thức tính điểm trung bình:
𝑥1+𝑥2+𝑥3+𝑥4
X̅ =
Trong đó X̅ : Điểm trung bình của giải pháp
x1: Số lượt người chọn không cấp thiết/không khả thi
x2: Số lượt người chọn cấp thiết/khả thi
x3: Số lượt người chọn ít cấp thiết/ít khả thi
x4: Số lượt người chọn rất cấp thiết/rất khả thi
3. Đối tƣợng khảo sát
Chúng tôi đã tiến hành trò chuyện, trao đổi bằng phiếu hỏi về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” tới các đối tượng:
- Cán bộ quản lí: Chúng tôi đã khảo sát cán bộ quản lí là Hiệu trưởng, Hiệu phó các trường THPT trên địa bàn Yên Thành và các trường lân cận. Họ có thể đưa ra ý kiến về tính cấp thiết và tính khả thi của các hoạt động trải nghiệm về MTTN dựa trên quan điểm và góc độ quản lí (khả năng tổ chức, nguồn lực...) đối với việc giáo dục môi trường cho HS.
- GV: Để khẳng định sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp, chúng tôi cũng tiến hành khảo sát các GV phụ trách công tác Đoàn, GV chủ nhiệm ở các trường THPT. Họ có thể đánh giá tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm về chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” dựa trên kinh nghiệm giảng dạy và hiểu biết chuyên môn của mình.
19
- HS lớp 10: Đây là đối tượng trực tiếp tham gia vào các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm và có thể đưa ra ý kiến về tính cấp thiết của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm về MTTN đối với sự quan tâm, nhu cầu và mong muốn của các em. HS cũng có thể đánh giá khả năng thực hiện và tính khả thi của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm này dựa trên nhận thức và kiến thức của các em về MTTN.
- Cán bộ công chức phụ trách môi trường: Cán bộ công chức phụ trách môi trường có thể đánh giá tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm về MTTN dựa trên kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm của họ trong việc quản lý và bảo vệ MTTN.
- Các đối tượng liên quan khác: Ngoài những đối tượng trên, còn có các bên liên quan khác như phụ huynh HS (đánh giá mức độ quan tâm, hứng thú, khả năng thực hiện các hoạt động trải nghiệm của con em mình); tổ chức Đoàn thanh niên các xã (Đoàn thanh niên các xã có phối hợp để tổ chức các hoạt động trải nghiệm); cộng đồng dân cư (cộng đồng dân cư gần với các khu vực tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”)...
Tổng hợp các đối tƣợng khảo sát
Đối tƣợng
Số lƣợng 11 138 196 22 36 TT 1 2 3 4 5
Cán bộ quản lí GV HS lớp 10 Cán bộ phụ trách môi trường Các đối tượng liên quan (Phụ huynh HS, Cán bộ Đoàn, người dân địa phương...) Tổng 403
4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất
4.1. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất
Kết quả khảo sát sự cấp thiết của các giải pháp tổ chức hoạt động trải
20
nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” được thể hiện hiện ở bảng sau:
Bảng đánh giá sự cấp thiết của các giải pháp đề xuất
Các thông số Mức TT
Các giải pháp Tổng ∑ TB X̅ Không cấp thiết Ít cấp thiết Cấp thiết
Rất cấp thiết
SL Điểm SL Điểm SL Điểm SL Điểm
2
2
5
10
86
258
311
1244
1514
3.76 Cấp thiết cao
3
3
4
8
101
303
295
1180
1494
3.71 Cấp thiết cao
tay bảo vệ môi 1
1
1
4
8
57
171
341
1364
1544
3.83 Cấp thiết cao
2
2
2
3
6
51
153
347
1388
1549
3.84 Cấp thiết cao
3
3
3
3
6
91
273
306
1224
1506
3.75 Cấp thiết cao
4
0
0
5
10
94
282
303
1212
1504
3.73 Cấp thiết cao
5
0
0
2
4
87
261
314
1256
1521
3.77 Cấp thiết cao
6
1
1
5
10
101
303
295
1180
1494
3.70 Cấp thiết cao
7
1
1
5
10
104
312
293
1172
1495
3.71 Cấp thiết cao
8
0
0
3
6
97
291
303
1212
1509
3.74 Cấp thiết cao
9
10 Diễn kịch “Chung trường” Triển lãm “Thực trạng MTTN ở địa phương” Thi tuyên truyền viên giỏi về việc bảo vệ MTTN ở địa phương Tổ chức các cuộc thi tái chế rác thải bảo vệ MTTN Tổ chức thực địa khảo sát, phân tích đánh giá về thực trạng MTTN ở địa phương Tổ chức thảo luận đề xuất các giải pháp bảo vệ MTTN Trải nghiệm thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN Chia sẻ kết quả khảo sát thực trạng MTTN ở địa phương Chia sẻ về kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương Chia sẻ kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương
Điểm trung bình các giải pháp
3.75 Cấp thiết cao
Từ số liệu thu đƣợc ở bảng trên có thể rút ra nhận xét:
Các nhóm đối tượng được khảo sát đã đánh giá sự cấp thiết của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” có mực độ cấp thiết cao, với điểm trung bình chung cả 10 giải pháp là 3.75 điểm. Mặc dù các đối tượng khảo sát có cách đánh giá khác nhau, nhưng theo quy luật số lớn, có thể nói đa số lượt ý kiến đánh giá đều thống nhất cho rằng cả 10 giải pháp đề xuất là có sự cấp thiết cao. Trong đó, giải pháp 4 “Tổ chức các cuộc thi tái chế rác thải bảo vệ MTTN” được đánh giá có sự cấp thiết cao nhất với X̅ = 3.84 điểm, xếp bậc 1/10. Trong đó giải pháp 8 “Chia sẻ kết quả khảo sát thực trạng MTTN ở địa phương” được đánh giá ít cấp thiết nhất với X̅ = 3.70 điểm, xếp 10/10. Còn lại các giải pháp khác có điểm trung bình tương ứng từ X̅ = 3.71 điểm tới X̅ = 3.83 điểm.
3.85
3.8
3.75
3.7
3.65
3.6
Mức độ cấp thiết của các giải pháp đề xuất tương đối đồng đều, khoảng cách giữa các giá trị điểm trung bình không quá xa nhau (chênh lệch giữa X̅ max và X̅ min là 0.14 điểm). Từ bảng số liệu ở trên, có thể biểu đạt qua biểu đồ sau:
Biểu đồ 1: Mức độ cấp thiết của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”
Biểu đồ trên cho thấy, mức độ cấp thiết của các giải pháp theo thứ tự từ cao đến thấp là giải pháp 4, 3, 7, 1, 5, 10, 9, 2, 8 và có 5 giải pháp về sự cấp thiết lớn hơn hoặc bằng 3.75 điểm tức là lớn hơn giá trị điểm trung bình chung của 10 giải pháp. Đây là thứ tự ưu tiên về sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất. Các giải pháp 2, 6, 8, 9, 10 có điểm thấp hơn giá trị điểm trung bình chung nhưng vẫn rất cấp thiết.
4.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất
Kết quả khảo sát tính khả thi của các giải pháp tổ chức hoạt động trải
21
nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” được thể hiện hiện ở bảng sau:
Bảng đánh giá tính khả thi của các giải pháp đề xuất
Các thông số Mức TT
Các giải pháp Tổng ∑ TB X̅ Rất khả thi
Không khả thi SL Điểm Khả thi Ít khả thi SL Điểm SL Điểm SL Điểm
2
110
330
283
1132
1480
16
2
8
3.67 Khả thi cao
2
110
330
277
1108
1468
28
2
14
3.64 Khả thi cao
tay bảo vệ môi 1
2
105
315
285
1140
1479
22
2
11
3.67 Khả thi cao
2
3
100
300
286
1144
1475
28
3
14
3.66 Khả thi cao
3
0
118
354
268
1072
1460
34
0
17
3.62 Khả thi cao
4
2
109
327
281
1124
1475
22
2
11
3.66 Khả thi cao
5
2
8
101
303
296
1184
1497
2
4
3.72 Khả thi cao
6
3
112
336
278
1112
1471
20
3
10
3.65 Khả thi cao
7
3
105
315
285
1140
1478
20
3
10
3.67 Khả thi cao
8
2
119
357
274
1096
1471
16
2
8
3.65 Khả thi cao
9
10 Diễn kịch “Chung trường” Triển lãm “Thực trạng MTTN ở địa phương” Thi tuyên truyền viên giỏi về việc bảo vệ MTTN ở địa phương Tổ chức các cuộc thi tái chế rác thải bảo vệ MTTN Tổ chức thực địa khảo sát, phân tích đánh giá về thực trạng MTTN ở địa phương Tổ chức thảo luận đề xuất các giải pháp bảo vệ MTTN Trải nghiệm thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN Chia sẻ kết quả khảo sát thực trạng MTTN ở địa phương Chia sẻ về kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương Chia sẻ kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương
Điểm trung bình các giải pháp
3.66 Khả thi cao
Từ số liệu thu đƣợc ở bảng trên có thể rút ra nhận xét:
Kết quả khảo sát tính khả thi ở bảng trên cho thấy, các đối tượng tham gia khảo sát đánh giá tính khả thi của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” đã đề xuất có tính khả thi cao. Điểm trung bình chung của 10 giải pháp là 3.66 điểm. Khoảng cách giữa các giá trị điểm trung bình không quá xa nhau (chênh lệch giữa X̅ max và X̅ min là 0.1 điểm).
3.72 3.7 3.68 3.66 3.64 3.62 3.6 3.58 3.56
Giải pháp 7 “Trải nghiệm thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN” là giải pháp có mức độ khả thi cao nhất với X̅ = 3.72 điểm. Giải pháp 5 “Tổ chức thực địa khảo sát, phân tích đánh giá về thực trạng MTTN ở địa phương” là giải pháp có giá trị điểm thấp nhất với X̅ = 3.62 điểm, xếp thứ 10/10. Các giải pháp còn lại đều có tính khả thi với điểm trung bình từ 3.64 đến 3.67 điểm. Mức độ đánh giá tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất được thể hiện ở biểu đồ sau:
Biểu đồ 2: Mức độ khả thi của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”
Biểu đồ này cho thấy, giá trị trung bình chung của cả 10 giải pháp là 3.66 điểm, trong đó có 7/10 giải pháp có điểm cao hơn giá trị trung bình chung. Theo thứ tự từ cao đến thấp là các giải pháp 7, 1, 3, 9, 4, 6, 8, 10, 2, 5. Các giải pháp 2, 5, 10, 8 tuy có điểm thấp hơn giá trị điểm trung bình nhưngcũng có tính khả thi cao. Đây là một căn cứ để chúng tôi ưu tiên lựa chọn thực hiện giải pháp nào trước.
22
Tóm lại, từ bảng kết quả khảo sát cho thấy, các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm trong chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” đã nêu trong đề tài đều được các nhà quản lí, GV, HS, các chuyên gia môi trường, các đối tượng liên quan... đánh giá mức độ rất cấp thiết và rất khả thi. Các giải pháp đưa ra đạt điểm trung bình X̅ = 3.75 điểm về sự cấp thiết và X̅ = 3.66 điểm về tính khả thi. Việc thực hiện có hiệu quả các giải pháp này sẽ là cơ sở để phát triển năng lực, phẩm chất HS.
Đánh giá về tƣơng quan giữa sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp:
Mối quan hệ giữa sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp được thể hiện
Sự cấp thiét
3.85 3.8 3.75 3.7 3.65 3.6 3.55 3.5
Tính khả thi
trong biểu đồ sau:
Biểu đồ 3: Mối tương quan giữa sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”
Biểu đồ cho thấy, các giải pháp đều có sự cấp thiết và tính khả thi cao. Dễ dàng nhận thấy giải pháp 5 “Tổ chức thực địa khảo sát, phân tích đánh giá về thực trạng MTTN ở địa phương” có sự cấp thiết cao nhưng tính khả thi chưa cao do việc đi thực địa tại địa phương đòi hỏi học sinh tốn thời gian, gặp khó khăn trong di chuyển cũng như một số người dân địa phương khi được phỏng vấn còn tỏ ra ngại, sợ liên lụy nên không hợp tác. Tất cả các giải pháp đều có sự cấp thiết cao hơn tính khả thi. Điều này chứng tỏ các giải pháp đưa ra được đa số cán bộ quản lí, GV, HS... đồng tình ủng hộ. Giữa sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp có mối tương quan thuận và chặt chẽ, nghĩa là các giải pháp vừa cấp thiết và khả thi. Kết quả khảo sát là cơ sở thuận lợi để chúng tôi tiến hành thực nghiệm sư phạm.
IV. Thực nghiệm sƣ phạm
1. Tổ chức thực nghiệm các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”
1.1. Hoạt động trải nghiệm: Sinh hoạt dưới cờ
23
Một trong những họat động giáo dục quan trọng trong nhà trường đó là sinh hoạt dưới cờ. Đây là hoạt động có tính chất định hướng các hoạt động giáo dục trong tuần mới, tháng mới. Trước đây, chúng ta chủ yếu tiến hành nghi thức Chào cờ và hát Quốc ca, sau đó là phần nhận xét đánh giá của các tổ chức giáo dục trong nhà trường như: BGH, Đoàn Thanh niên… về các hoạt động học tập, lao động và rèn luyện diễn ra trong một tuần qua của HS đồng thời triển khai kế hoạch mới
trong tuần tiếp theo. Thì nay, hình thức và nội dung họat động có nhiều thay đổi so với trước, nhằm phù hợp với nhu cầu thực tiễn của giáo dục nước nhà. Theo đó, mỗi tuần chương trình hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 10 sẽ được tiến hành trong 1 tiết sinh hoạt dưới cờ. Đây là cơ hội để HS tập dượt khả năng điều khiển hoạt động trên quy mô toàn trường. Vì thế, nó có tác dụng góp phần rèn luyện ý thức kỉ luật và năng lực tự quản cho HS. Mặt khác, với hình thức và nội dung phong phú, sinh hoạt dưới cờ còn mở rộng kiến thức và hiểu biết cho HS thông qua các chủ đề sinh hoạt, tạo điều kiện để các em nêu lên tiếng nói của mình về các vấn đề liên quan. Hơn thế nữa, nó còn rèn luyện cho HS kỹ năng giao tiếp, ứng xử trong cuộc sống, tạo môi trường vui chơi, giải trí lành mạnh để thể hiện tài năng, năng khiếu, giúp các em tham gia tích cực, mạnh dạn trong các hoạt động tập thể, tránh xa các tệ nạn xã hội. Trong đó, chủ đề 8 “Bảo vệ môi trường tự nhiên” có 3 tiết sinh hoạt dưới cờ được thực hiện trong 3 tuần. Tuy nhiên, do điều kiện thời tiết không thuận lợi cùng với sự phù hợp điều kiện thực tế của nhà trường, được sự cho phép của BGH, chúng tôi đã linh hoạt tiến hành tổ chức các hình thức sinh hoạt hoạt dưới cờ thành một buổi hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên - Vì một môi trường xanh - sạch - đẹp” với một số hoạt động sau:
1.1.1. Diễn kịch “Chung tay bảo vệ môi trường”
24
Thay vì tuyên truyền về thực trạng MTTN đơn điệu, chúng tôi đã tổ chức cho các em sân khấu hóa bằng cách diễn kịch. Việc tổ chức cho HS trực tiếp tham gia diễn kịch, được trải nghiệm “hóa thân” vào nhân vật, sử dụng lời nói, điệu bộ, cử chỉ, nét mặt... cùng với sự hỗ trợ của đạo cụ, âm nhạc sân khấu mang đến hơi thở cuộc sống để giải quyết các tình huống cụ thể diễn ra hàng ngày. Điều này không chỉ đem lại sự thích thú, lôi cuốn mà còn giúp HS biết được MTTN đang bị hủy hoại, ô nhiễm nặng nề từ đó kích thích các em tham gia tìm hiểu đánh giá thực trạng MTTN xung quanh, nâng cao hơn nữa trách nhiệm bản thân trong việc bảo vệ môi trường. Cũng thông qua việc diễn kịch, các bạn HS được phát triển năng lực hợp tác, giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, phát triển kỹ năng giao tiếp hiệu quả. Để tiến hành hoạt động trải nghiệm này, chúng tôi đã phân công nhiệm vụ cho tập thể lớp 10C1 (Tập thể lớp có nhiều thành viên có năng khiếu viết kịch bản, diễn xuất...). Ngay khi được phân công công việc, các em dựa vào một số câu chuyện, tình huống thực tế về MTTN đang diễn ra xung quanh (câu chuyện tái diễn lại cảnh hai người cùng quê vào thành phố để mở sạp bán bún đậu mắm tôm, tình cờ gặp nhau, hỏi thăm nhau về quê hương. Họ biết được ở quê giờ đang bị ô nhiễm môi trường, rác nhiều, xả rác bừa bãi ra sông ngòi, ao hồ khiến nguồn nước cũng bị ô nhiễm, đất đai bạc màu, không khí ngột ngạt...) kết hợp với một số trào lưu “hot” phù hợp tâm lí HS như thích chụp ảnh rivew, lồng ghép nội dung câu chuyện dựa trên những giai điệu bài hát quen thuộc “Việt Nam trong tôi là”, “Sáng mắt chưa” để tiến hành xây dựng kịch bản chi tiết vở kịch “Chung tay bảo vệ môi trường”. Các em cũng cụ thể hóa một số yếu tố như bối cảnh, nhân vật, lời thoại, đạo cụ... Trong quá trình các em xây dựng kịch bản, GV có thể hỗ trợ, góp ý để hoàn chỉnh vở kịch.
vụ cho hoạt (Xem video động diễn kịch này
Sau khi xây dựng được kịch bản, các em sẽ tiến hành phân vai để đóng các nhân vật trong vở kịch: Cô bé Kim Dung rivew, bà C, bà Lâm, bà bí thư... ; phân công nhiệm vụ cho các bạn khác chuẩn bị đạo cụ, trang phục, dàn dựng sân khấu, âm thanh... phục tại: https://www.youtube.com/watch?v=ctyExuuBOeg ). Cuối buổi diễn, GV sẽ có phiếu đánh giá vở kịch của HS thực hiện qua thái độ của người xem cả về mặt nội dung (như có thể hiện chính xác, trọn vẹn nội dung chính của vở kịch không? có làm nổi bật được chi tiết đặc sắc không? Có truyền tải được thông điệp về môi trường?) và hình thức (diễn xuất có tự nhiên? có đạo cụ phục trang hỗ trợ; các diễn viên nói to, rõ ràng, lưu loát; kết hợp tốt diễn xuất và lời thoại...).
Hình ảnh kịch bản, HS lớp 10C1 diễn kịch “Chung tay bảo vệ môi trường”
(Ảnh cắt từ video)
25
Với sự chuẩn bị chu đáo, công phu, hoạt động trải nghiệm diễn kịch của lớp 10C1 đã diễn ra vô cùng náo nhiệt trong những tràng vỗ tay không ngớt của thầy cô và HS trong trường. Các em đã chứng tỏ mình thật tuyệt vời, đáng yêu biết bao khi trở thành nhà viết kịch bản, diễn viên sâu khấu, đạo diễn không chuyên tài năng. Học tập thông qua việc xem kịch không chỉ đem lại sự hứng thú, hào hứng mà còn giúp các em nhận thức rõ thực trạng MTTN quanh mình đang bị ô nhiễm nghiêm trọng, từ đó ý thức sâu sắc hơn được trách nhiệm bản thân trong việc bảo vệ sự sống quanh ta. Cũng thông qua hoạt động giáo dục này, HS được rèn luyện phẩm chất trung thực trong việc phản ánh thực trạng ô nhiễm môi trường ở địa phương; có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ lao động, giữ gìn vệ sinh trường lớp, ở nhà và ngoài xã hội. Từ đó các em thêm yêu quý quê hương đất nước của mình. Không những thế, thông qua hoạt động giáo dục ý nghĩa này, các em biết đánh giá và tự điều chỉnh bản thân, hình thành những thói quen tích cực, phát triển năng lực giải quyết vấn đề, phát huy khả năng sáng tạo trong việc thảo luận xây dựng kịch bản, có ý thức hợp tác để diễn xuất ăn ý... Bằng hình thức tổ chức sân khấu hóa, buổi trải nghiệm này không chỉ đảm bảo yêu cầu phát triển năng lực, phẩm chất người học đáp ứng mục
tiêu giáo dục trong tình hình mới mà còn mang lại nhiều niềm hứng khởi tràn đầy năng lượng mới của thầy cô và HS trường THPT Bắc Yên Thành.
1.1.2. Triển lãm “Thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương”
Từ việc tổ chức cho HS trải nghiệm tham gia thực địa để điều tra, đánh giá thực trạng MTTN ở địa phương, các em thể hiện tài năng, hiểu biết của mình bằng các tranh vẽ trên giấy Ao. Với những sản phẩm hội họa này, chúng tôi tổ chức Triển lãm “Thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương”. Thông qua hoạt động này, các em trình bày, giới thiệu được kết quả phân tích, đánh giá thực trạng MTTN ở địa phương bằng ngôn ngữ, màu sắc, đường nét... Từ đó giúp phát triển ở HS năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực sáng tạo và phẩm chất trung thực, trách nhiệm.
Để thực hiện hoạt động này, GV giao nhiệm vụ cho các nhóm lớp thông qua hoạt động vẽ tranh làm minh chứng cho kết quả đánh giá. Dựa vào đặc điểm, ưu thế của từng lớp, chúng tôi giao nhiệm vụ thực hiện cho các tập thể lớp khối 10 gồm 10A3, 10A4, 10A5, 10A6, 10A7, 10 C1, 10C2, 10D2, 10D3, 10D4. Các em có thời gian chuẩn bị trong 2 tuần. Trong thời gian này, các em sẽ đi thực địa tại địa phương, tìm hiểu các thông số, tư liệu, quan sát trực tiếp... để nắm bắt được thực trạng ô nhiễm MTTN. Sau đó bằng khả năng sáng tạo, tài hoa nghệ sĩ, các nhóm/lớp sẽ thể hiện ý tưởng, thông điệp về môi trường qua các đường nét, màu sắc hội họa. Khi các em hoàn thành nhiệm vụ, chúng tôi bố trí không gian triển lãm ở khu vực nhà thi đấu đa chức năng, gần lối nhà xe, nơi GV HS thường xuyên đi qua, tham gia các hoạt động tập thể. Tại thời điểm diễn ra triển lãm, các lớp bố trí phân công người thuyết trình để giới thiệu với khách tham quan triển lãm. HS các lớp lần lượt tham quan các tranh triển lãm và lắng nghe đại diện các lớp trình bày, giới thiệu kết quả khảo sát. Tại không gian triển lãm này, các bạn HS, các thầy cô giáo có thể bình luận, góp ý về kết quả khảo sát thực trạng môi trường đã được trưng bày. Cuối hoạt động, GV sẽ đánh giá kết quả thực hiện qua ý thức, thái độ chuẩn bị triển lãm, kết quả trưng bày, thuyết minh triển lãm.
26
Việc tổ chức triển lãm những bức tranh sinh động, đa dạng với màu sắc bắt mắt, bố cục hài hòa, đường nét tinh tế... nói về thực trạng ô nhiễm MTTN như của tập thể 10A3, 10A8, 10C1, 10D2... đã thu hút được đông đảo các bạn HS tham gia. Ghé thăm triển lãm sau buổi học, bạn Tạ Thị Nga, HS lớp 10D1 cho biết: “Em cảm thấy mình học được nhiều thứ hơn, những điều ý nghĩa hơn thông qua triển lãm này, ví dụ như nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường từ rác thải nhựa, các biện pháp nhằm hạn chế rác thải nhựa trong đời sống hàng ngày”. Nói về cảm xúc sau khi chiêm ngưỡng các tác phẩm tại triển lãm, các bạn HS lớp 10D4 cảm thấy các bức tranh được bố cục thành các mảng khối, màu sắc độc đáo mang đến góc nhìn khá đa dạng về tác hại của việc xả rác bừa bãi, nhất là túi ni lông cũng như lợi ích của việc trồng nhiều cây xanh, thu gom rác đúng quy định, đặc biệt là những thông điệp vô cùng ý nghĩa trong việc chung tay bảo vệ môi trường vì một môi trường xanh - sạch - đẹp. Những bức tranh này đã gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh về ý thức bảo vệ môi trường. Cũng thông
qua việc sáng tác, bản thân các tác giả cũng tự mình ý thức được trách nhiệm phản ánh một cách trung thực về vấn đề môi trường qua những tác phẩm tranh cổ động, từ đó nâng cao nhận thức của tất cả mọi người, góp phần cải tạo, xây dựng môi trường chung ngày càng tốt đẹp hơn. Tổ chức trải nghiệm triển lãm “Thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương” là một hình thức học tập hiệu quả không chỉ là nơi để các em bày tỏ quan điểm và ý kiến cá nhân của mình về thực trạng MTTN ở địa phương mà còn khơi dậy đam mê và phát triển tư duy sáng tạo trong việc lựa chọn bố cục, mảng khối, màu sắc, thể hiện suy nghĩ của mình một cách độc đáo để truyền tải thông điệp về môi trường. Ngoài ra triển lãm tranh ảnh cũng là cơ hội để các em được làm việc cùng nhau, trình bày sản phẩm của mình trước cộng đồng giúp thúc đẩy tinh thần đoàn kết và kỹ năng thuyết trình với khách tham quan về thông điệp của nhóm mình... Qua đó, HS nhận thức rõ hơn về MTTN địa phương đang bị hủy hoại bởi những tác động của con người. Hơn ai hết, các em ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc giữ gìn, bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp.
Một số hình ảnh triển lãm “Thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương”
1.1.3. Thi tuyên truyền viên giỏi về ý nghĩa việc bảo vệ môi trường tự nhiên ở địa phương
Ô nhiễm môi trường đang là một trong những vấn đề nhức nhối của xã hội, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Tuyên truyền để nâng cao ý thức của mỗi người là một giải pháp tối ưu bảo vệ môi trường cho tương lai. Hoạt động thi tuyên truyền viên giỏi về ý nghĩa việc bảo vệ môi trường không chỉ giúp các bạn HS nâng cao ý thức, trách nhiệm góp phần chung tay bảo vệ môi trường sống của chúng ta mà còn giúp rèn luyện ở các em kỹ năng thuyết trình, tự tin giao tiếp trước đám đông, phát triển được năng lực giải quyết vấn đề. Nhận thức được ý nghĩa to lớn của cuộc thi tuyên truyền viên giỏi, Đoàn trường kết hợp với GV chủ nhiệm lấy danh sách HS đăng kí tham gia thuyết trình của các lớp: 10A1, 10A2, 10A5, 10A7, 10C1, 10D1 với chủ đề: “Giải cứu Trái Đất - Bảo vệ môi trường”. Các nhóm có 1 tuần để thảo luận về nội dung, phân công người thuyết trình. Các em có thể sử dụng thêm tranh ảnh, video minh họa... để hỗ trợ cho bài thuyết trình. Để có một bài thuyết trình tốt, ngoài việc chuẩn bị nội dung bài nói chu đáo với 27
những hiểu biết về các vấn đề môi trường để truyền đạt thông tin chính xác, hiệu quả, các em cũng cần rèn luyện kỹ năng nói trước tập thể một cách rõ ràng, thuyết phục, hấp dẫn, kết hợp giữa ngôn ngữ với ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ... Trong buổi trải nghiệm thi tuyên truyền viên giỏi về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường, đại diện cho các nhóm lớp lên thuyết trình trước toàn trường (Xem video tại https://www.youtube.com/watch?v=mm1SXRxs988). Sau khi thuyết trình xong, khán giả có thể đặt thêm các câu hỏi, bình luận để các bạn tuyên truyền viên phản hồi. Cuối buổi, chúng tôi đánh giá các tuyên truyền viên qua kết quả thuyết trình (nội dung có trúng trọng tâm, ngôn ngữ có lưu loát, có biết kết hợp với yếu tố phi ngôn ngữ, phong thái có tự tin không? Bài tuyên truyền có sử dụng nhiều hình thức khác như poster, video, có truyền tải thông điệp rõ ràng, cô đọng và ấn tượng không?...) và chọn ra các tuyên truyền viên xuất sắc nhất để trao giải.
Hình ảnh HS thi tuyên truyền viên giỏi (Ảnh cắt từ video)
28
Đây là hoạt động giáo dục hết sức ý nghĩa và thiết thực. Việc lắng nghe các bài thuyết trình đã giúp HS nhận thức được ý nghĩa quan trọng của việc bảo vệ MTTN chính là bảo vệ sự sống của mình. Từ đó khuyến khích, hình thành cho các em thói quen tích cực như: Giảm thiểu sử dụng rác thải nhựa; không thải rác bừa bãi ra môi trường; thói quen vệ sinh trường lớp sạch sẽ; tuyên truyền và vận động mọi người chung tay bảo vệ môi trường… Đây là cơ hội tốt để các em phát triển kỹ năng xã hội, kỹ năng lãnh đạo và lan tỏa, phát triển những giá trị tốt đẹp như trách nhiệm và tình yêu thiên nhiên, giúp họ trở thành công dân có ích cho xã hội và môi trường. Các em nhận thấy, việc bảo vệ môi trường không phải là trách nhiệm của riêng ai, mỗi HS sẽ là một tuyên truyền viên tích cực, hiệu quả để tuyên truyền vận động người thân trong gia đình và các đối tượng ngoài cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp. Mặt khác, việc tổ chức cuộc thi tuyên truyền viên giỏi còn là cơ hội để các em được cọ xát, rèn luyện năng lực giao tiếp trước đám đông, biết sử dụng kết hợp yếu tố ngôn ngữ với ánh mắt, cử chỉ... nhằm thu hút, thuyết phục người nghe. Đây chính là những năng lực, phẩm chất cần thiết của một công dân trong thời đại mới.
1.1.4. Tổ chức các cuộc thi tái chế rác thải bảo vệ môi trường tự nhiên
Đối với HS lớp 10 THPT, việc tạo điều kiện cho các em môi trường hoạt động là rất quan trọng vì môi trường tốt thì mới kích thích sự khám phá, tìm tòi của các em để đáp ứng nhu cầu “Học mà chơi, chơi mà học”. Được chơi, được khám phá, được học tập, tự mình trải nghiệm sẽ giúp HS có thiện cảm với thiên nhiên, có ý thức chăm sóc bảo vệ MTTN. Với những thuận lợi trên, chúng tôi đã nghiên cứu, lên kế hoạch phân công tổ chức cho các em nhiều cuộc thi tái chế với chủ đề “Khéo tay hay làm” nhằm mục đích tuyên truyền bảo vệ MTTN như: Thi “tái chế” thơ ca về chủ đề bảo vệ MTTN; Thi làm các lọ hoa đẹp để bàn GV từ các vật liệu tái chế; Thi trang trí phòng học xanh; Thi thiết kế thời trang từ vật liệu tái chế. Bằng cách thực hiện tái chế, HS có thể hình thành thói quen bảo vệ môi trường, đồng thời là cơ hội để các em thể hiện sự sáng tạo, từ việc tìm cách sử dụng lại các vật liệu đến thiết kế và tạo ra sản phẩm tái chế. Điều này khuyến khích HS kết hợp giữa việc học lí thuyết gắn với thực tiễn, tạo ra những trải nghiệm thú vị trong quá trình học tập.
Đầu tiên, chúng tôi phát động rộng rãi trong HS khối 10 về việc tổ chức cuộc thi sáng tác thơ ca “tái chế” về chủ đề MTTN. Sau khi phát động, cuộc thi đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của nhiều bạn HS. Dựa vào những câu thơ, câu ca dao quen thuộc, các em đã sáng tạo ra nhiều câu thơ, câu ca dao hay, tiêu biểu như:
Đi chợ thì nhớ mang làn
Mua cháo mang hộp, mua trà mang chai
Đừng ham túi bóng ai ơi
Mỗi ngày một chút, tương lai trong lành
(Thơ của bạn Ý Nhi – 10D1)
Hay dựa vào câu tục ngữ quen thuộc “Cá không ăn muối cá ươn/Con cãi cha mẹ trăm đường con hư”, bạn Quang Tuấn lớp 10A1 đã “tái chế” câu thơ về chủ đề môi trường rất ý nghĩa:
Cá không ăn muối cá ươn
Bạn mà vứt rác, trăm đường bạn hư
Câu thơ “Bàn tay ta làm nên tất cả/Há chi việc dọn rác nhựa con con” của bạn Vũ Huy Quang lớp 10A3 lấy được “tái chế” từ hai câu thơ nổi tiếng của tác giả Hoàng Trung Thông. Còn bài thơ của bạn Tạ Nga lớp 10C1 truyền tải thông điệp:
Đừng tàn phá rừng xanh
Đừng vứt bừa rác thải
Cho môi trường xanh mãi
29
Một bầu trời bình yên...
Với việc lan tỏa thông điệp giảm thiểu rác thải nhựa, ni lông... một cách gần gũi, dễ hiểu, cuộc thi không chỉ góp phần mang đến sân chơi thú vị, ý nghĩa, giàu cảm xúc mà cho là cơ hội để nhiều bạn HS thể hiện năng khiếu sáng tác văn học. Chia sẻ cảm xúc khi đọc những câu thơ “tái chế”, bạn Huỳnh Minh An lớp 10A1 đã nói “Những câu thơ “tái chế” với thông điệp về bảo vệ môi trường, giảm thiểu rác thải sinh hoạt, túi ni lông... đã đem lại cho em rất nhiều điều bất ngờ thú vị. Những câu ca dao quen thuộc mang đến cách thức truyền tải mới mẻ, dễ hiểu, gần gũi, truyền cảm hứng và khuyến khích mọi người thực hiện những hành động tích cực để bảo vệ môi trường”. Quả thật, sức mạnh lan tỏa thông điệp về ý thức sống xanh, góp phần bảo vệ môi trường cho thế hệ tương lai của những câu thơ, câu ca dao “tái chế” là rất lớn.
Hình ảnh những câu thơ “tái chế” của các chi đoàn
30
Bên cạnh việc “tái chế” các câu thơ, câu ca dao truyền tải thông điệp bảo vệ môi trường, chúng tôi cũng phát động cuộc thi trang trí không gian phòng học xanh ở tất cả các lớp khối 10 bằng việc sử dụng các chai nhựa để tạo bình, lọ tái chế. Từ những bình cây, lọ hoa “tái chế” xinh xắn đó, các em trồng cây xanh, cây hoa để trang trí phòng học. Chúng tôi giao nhiệm vụ cho các em thực hiện trang trí phòng kết hợp với theo dõi, chăm sóc cây hoa hàng ngày. Hoạt động này nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của các lớp bởi ở đó các em được thỏa mãn khả năng sáng tạo khi tự tay làm những chiếc bình xinh xắn, tự tay chăm sóc cây hoa và trang trí không gian lớp học của riêng mình. Các em chia sẻ rằng, khi được trang trí phòng học xanh, chúng em cảm thấy lớp học thật gần gũi, thân thiện, đầy sức sống với màu xanh mướt của lá, màu sắc rực rỡ của những bông hoa. Chúng em yêu sao lớp học của mình. Đây quả thật là ngôi nhà thứ 2 vậy. Không chỉ vậy, chúng tôi nhận thấy, với việc tổ chức được hoạt động này đã tạo động lực, khuyến khích các em có ý thức tự giác trong lao động, chăm sóc bảo vệ cây xanh, bảo vệ MTTN quanh mình.
Hình ảnh trang trí phòng học xanh lớp 10A1, 10A6
Một trong những phần thi cũng hấp dẫn không kém là thi làm các lọ hoa “tái chế” xinh xắn để bàn GV trong phòng học. Từ vật liệu tưởng như bỏ đi như ống hút nhựa, giấy báo cũ, vỏ nhựa, cành cây khô... qua đôi bàn tay khéo léo, sự sáng tạo tinh tế, chỉ sau 1 tuần phát động các em đã tạo ra những lọ hoa thật đẹp tặng các cô giáo, bạn nữ trong dịp 8/3. Cuộc thi giúp các em thỏa mãn đam mê sáng tạo, được trổ tài “khéo tay - hay làm”, quan trọng nhất giúp HS nhận thức được ý nghĩa của việc phân loại, tái chế các loại rác thải thành vật dụng hữu ích, giảm thiểu được rác thải ra môi trường, nhất là các loại rác thải khó phân hủy như rác thải nhựa, phát triển ý thức bảo vệ môi trường.
Hình ảnh lọ hoa trang trí bàn GV của các lớp
Đặc biệt phần thi thiết kế thời trang từ vật liệu tái chế đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của tất cả các bạn HS. Đây là cơ hội để các em tự tay thiết kế những bộ trang phục mình thích, phát huy năng khiếu, cá tính sáng tạo... Buổi trình diễn thời trang làm bằng vật liệu tái chế đã thu hút được sự quan tâm đông đảo thầy cô, phụ huynh và HS toàn trường. Với những vật liệu như bao bì, túi ni lông, giấy báo... qua bàn tay tài hoa, các em đã “hô biến” chúng thành những bộ trang phục bắt mắt, đầy sáng tạo. Cuộc thi đã được chiêm ngưỡng 28 bộ trang phục độc đáo với nhiều kiểu 31
dáng, màu sắc sặc sỡ như Nữ hoàng plastic, Công chúa bong bóng, Hoa của giấy báo, Sự thuần khiết của thiên nhiên, Duyên dáng Việt Nam... (Xem video trình diễn thời trang tại https://www.youtube.com/watch?v=CyhG2rmiwCM). Mỗi bộ trang phục mang một thông điệp riêng nhưng đều hướng tới mục đích chung là giáo dục HS ý thức bảo vệ môi trường. Khoác lên mình bộ trang phục “Hoa của giấy báo” được làm từ những những tờ báo cũ được xếp li tinh tế, sáng tạo và xòe ra ở phần phía dưới mang đến sự nhẹ nhàng nữ tính sang trọng, bạn Yến Vy, HS lớp 10A1 muốn truyền tải tới mọi người thông điệp “Hãy yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường để cuộc sống của chúng ta đẹp như những bông hoa đang khoe sắc”. Yến Vy cho biết thêm, em và các bạn đã đi thu gom, xin giấy báo cũ ở rất nhiều nơi và cùng nhau tập trung để làm nên bộ trang phục này. Tuy mới tham gia chương trình lần đầu nhưng em thấy rất thích thú. Qua chương trình, em và các bạn đã học được rằng không được vứt rác bừa bãi ra môi trường. Bộ trang phục "Bầu trời hi vọng" đến từ chi đoàn 10D3 do người mẫu Trần Thị Hiền trình diễn với vật liệu chính là túi ni lông được xếp thành các bông hoa sắc màu được đính tinh tế, khéo léo tạo nên chiếc váy xòe nhiều màu sắc trông rất bắt mắt cũng được nhiều HS yêu thích. “Bầu trời hi vọng” đem tới thông điệp hãy hạn chế sử dụng túi ni lông và tái chế nếu có với hi vọng bầu trời rộng lớn kia sẽ luôn đầy ắp hạnh phúc, trong lành. Tất cả kì vọng đặt trong tầm tay của chúng ta...
Hình ảnh trang phục tái chế của các chi đoàn
Việc tổ chức các cuộc thi tái chế rác thải nhằm bảo vệ MTTN đã lôi cuốn được đông đảo HS tham gia một cách chủ động, đáp ứng nhu cầu về vui chơi giải trí, thu hút được tài năng và sự sáng tạo của các em; phát triển khả năng hoạt động tích cực và tương tác, góp phần bồi dưỡng HS động cơ học tập, kích thích hứng thú trong quá trình nhận thức.
32
Cùng với việc tổ chức cho HS diễn kịch, thi tuyên truyền viên giỏi, thi trình diễn thời trang, buổi hoạt động trải nghiệm còn đan xen với các tiết mục văn nghệ như hát “Thênh thang đường mới” (sáng tác Hồ Trọng Tuấn) do bạn Đoàn Trang
đến từ chi đoàn 10D1 trình bày, ca khúc “Cùng hành động vì thiên nhiên” (sáng tác của Nguyên Jenda) với sự thể hiện của bạn Hồng Quảng đến từ chi đoàn 10A1. Những lời ca tiếng hát ngọt ngào của các bạn HS một lần nữa đã truyền tải thông điệp về môi trường “Tổ quốc Việt Nam xanh ngát, Có sạch đẹp mãi được không, Điều đó tùy thuộc hành động của bạn, Chỉ thuộc vào bạn mà thôi”. Và tiết mục nhảy “Kun bảo vệ môi trường” của lớp 10D2 đã khép lại chương trình hoạt động trải nghiệm với quyết tâm “Chung tay bảo vệ môi trường xanh – sạch – đẹp”.
Hình ảnh các tiết mục văn nghệ
Buổi hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” đã diễn ra sôi nổi nhận được sự hào hứng thích thú từ phía các em HS. Học tập thông qua hoạt động trải nghiệm đã giúp các em hiểu, nhận thức sâu sắc được thực trạng MTTN cũng như tác động của con người đối với môi trường. Các em cũng nhận biết, phân biệt được các loại rác thải và tái sử dụng lại những đồ dùng trong đời sống một cách dễ dàng nhất, qua đó cũng giáo dục lối sống tiết kiệm, thân thiện với môi trường xung quanh, có trách nhiệm với bản thân, với gia đình, với xã hội trong việc bảo vệ sự sống của chính mình. Thông qua các hoạt động thực hành, những việc làm cụ thể, HS sẽ phát huy vai trò tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo, rèn luyện năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác giải quyết vấn đề. Hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp đã tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích, giúp HS giảm những căng thẳng, mệt mỏi trong học tập.
1.2. Hoạt động trải nghiệm: Giáo dục theo chủ đề
1.2.1. Tổ chức thực địa khảo sát, phân tích đánh giá về thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương
“Trăm nghe không bằng một thấy”. Nhận thức được vai trò to lớn đó, chúng tôi đã tổ chức cho các em HS đi thực địa để tìm hiểu về thực trạng MTTN ở địa phương với chủ đề: “Một ngày em làm nhà khoa học nghiên cứu về môi trường”. Mục đích của chuyến thực địa là để HS được tiếp xúc trực tiếp khảo sát, đánh giá thực trạng MTTN ở địa phương cũng như đánh giá được những tác động của con người tới 33
MTTN, từ đó đề xuất giải pháp và lập kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN. Hoạt động trải nghiệm này rất hấp dẫn, giúp các em được giao lưu, chia sẻ và thể hiện khả năng vốn có của mình, là cơ hội tốt để hình thành phát triển tính tự quản, kỹ năng làm việc nhóm, năng lực giải quyết vấn đề... đồng thời giáo dục tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương và ý thức trách nhiệm bản thân đối với môi trường.
Để thực hiện tốt hoạt động thực địa này, GV phân chia lớp thành các nhóm: Nhóm 1 - nhà khoa học về môi trường đất, Nhóm 2 - nhà khoa học về môi trường nước, Nhóm 3 - nhà khoa học về môi trường không khí. GV cũng có thể định hướng cho các em khu vực sẽ thực địa (môi trường đất ở khu vực xã Thọ Thành, Hồng Thành, Mã Thành...; môi trường nước ở xã Lăng Thành, Hậu Thành, Phúc Thành...; môi trường không khí ở xã Đồng Thành, Hùng Thành, Tiến Thành...) cũng như lập phiếu khảo sát để điều tra thực trạng. Trên cơ sở sự phân công nhiệm vụ của GV, các nhóm lập kế hoạch khảo sát, đánh giá thực trạng MTTN ở địa phương và tiến hành thực hiện theo kế hoạch đã lập. Trong quá trình thực địa và tìm hiểu tại địa phương, HS phải thực hiện đúng quy định và nhiệm vụ được giao. Các em thực hiện khảo sát, đánh giá thực trạng MTTN ở địa phương qua phiếu khảo sát. Trong quá trình điều tra, HS quan sát, quay phim, chụp ảnh ghi lại những điều mắt thấy tai nghe để có minh chứng trả lời cho các câu hỏi điều tra thực trạng như “Ngoài địa điểm quy định tập kết rác thải, người dân có xả rác bữa bãi ở khu vực khác nữa không? Ngoài đồng ruộng, có bao bì hộp đựng thuốc trừ sâu thuốc diệt cỏ còn để lại không?....(Điều tra thực trạng môi trường đất) hay “Nước sông, hồ, kênh, bàu, mương, giếng... có màu đen hoặc màu khác lạ không? Nước sông, hồ, kênh, bàu, mương, giếng có mùi khó chịu không?” (Khi điều tra thực trạng môi trường nước ở địa phương). Cũng qua các phiếu khảo sát này, các em dùng các câu hỏi phỏng vấn người dân địa phương, các chuyên gia để đánh giá tác động của con người tới MTTN, nhất là những tác động tiêu cực từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh cũng như hành vi, thói quen sinh hoạt hàng ngày của người dân địa phương đến MTTN như “Ông/bà/cô/bác có suy nghĩ như thế nào trước hiện tượng những người dân ra đồng sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ xong vẫn để bao/hộp đựng thuốc lại trên đồng ruộng? Ông/bà/cô/bác có cảm nghĩ gì khi người dân quanh mình thải trực tiếp phân gia súc, nước thải từ các trại chăn nuôi chưa qua xử lí ra đường thoát nước/khe/ bàu? Địa phương ông/bà/cô/bác có thực hiện chiến dịch trồng cây xanh đường làng ngõ xóm, phủ xanh đồi núi trọc?...”. Thông qua việc quan sát của bản thân kết hợp với phỏng vấn điều tra, các em sẽ đánh giá chung về thực trạng MTTN ở địa phương và thảo luận đề xuất giải pháp, chia sẻ kết quả theo nhóm cho GV và các nhóm khác cùng nghe trong tiết sinh hoạt lớp.
34
Việc tổ chức chuyến đi thực địa là cách các em được tiếp xúc trực quan với MTTN, sử dụng khả năng quan sát, thu thập và phân tích thông tin, đưa ra những góc nhìn của cá nhân về sự vật, hiện tượng. Điều này sẽ giúp HS phát triển năng lực tư duy, sáng tạo khi các em biết đặt câu hỏi, đưa ra ý tưởng và phân tích, đánh giá kết quả thu thập được từ những vấn đề đó. Ngoài ra, việc tổ chức hoạt động này còn giúp rèn luyện kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc theo nhóm, hợp tác với nhau thực hiện yêu cầu theo chủ đề được. Từ đó, HS được bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên,
phát huy tinh thần trách nhiệm của thế hệ tương lai với thiên nhiên và môi trường sống. Học tập thông qua các hoạt động trải nghiệm thực địa là cơ hội để các em thực hiện phương châm “học đi đôi với hành”, “lí luận đi đôi với thực tiễn”.
Hình ảnh HS đi thực địa tìm hiểu thực trạng MTTN tại địa phương
1.2.2. Tổ chức thảo luận đề xuất các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên
Mục đích của tiết thảo luận là nhằm giúp HS nâng cao nhận thức và những hiểu biết về những vấn đề thực tiễn của môi trường đồng thời tìm kiếm những giải pháp cụ thể bảo vệ MTTN ở quanh em. Thông qua buổi thảo luận, các bạn HS có cơ hội trao đổi, chia sẻ với nhau về các giải pháp bảo vệ MTTN xoay xung quanh 3 chủ đề lớn: Giải pháp bảo vệ môi trường đất; Giải pháp bảo vệ môi trường nước; Giải pháp bảo vệ môi trường không khí... đồng thời cũng là dịp các em biết lắng nghe, học tập lẫn nhau.
35
Tại tiết thảo luận, dựa trên các kết quả phân tích thực trạng MTTN, đánh giá những tác động của con người đến môi trường mà các em thu thập được trong chuyến đi thực địa, đại diện các nhóm đã bày tỏ quan điểm, suy nghĩ và thái độ của mình khi đưa ra các giải pháp. Tiết thảo luận đã thu nhận được nhiều giải pháp tích cực để bảo vệ môi trường như: Giảm thiểu sử dụng phân bón vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp, thu gom, xử lý vỏ thuốc bảo vệ thực vật; phân loại và tái chế rác thải; Không xả rác bừa bãi, xác súc vật, gia cầm ra sông hồ; Trồng nhiều cây để giảm xói mòn đất, tăng độ phì nhiêu của đất, ngăn chặn hóa chất độc hại và hóa chất chảy vào nguồn nước; Kiến nghị chính quyền địa phương có biện pháp nhắc nhở, xử phạt nghiêm khắc những người dân và các cơ sở sản xuất, chăn nuôi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường nước, sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, công tác tham gia bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp gắn với xây dựng trường học thân thiện, sử dụng các phương tiện công cộng, tăng cường sử dụng năng lượng sạch... Đặc biệt, phần góp ý, bổ sung của các nhóm khác diễn ra sôi nổi, hấp dẫn. Các bạn chia sẻ về giải pháp phải cụ thể, có tính khả thi, tránh những giải pháp mang tính lí thuyết sách vở, hô hào khẩu hiệu. Từ các ý kiến thảo luận đưa ra những giải pháp mang ý nghĩa thiết thực, hiệu quả, HS lập kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ
môi trường một cách tích cực, chủ động, đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong tương lai.
Tổ chức cho HS thảo luận về các giải pháp bảo vệ MTTN là một hoạt động rất có ý nghĩa. Tại diễn đàn này, các em được nói lên tiếng nói, quan điểm bản thân, được đề xuất giải pháp trong việc bảo vệ MTTN. Thảo luận cũng nhằm thúc đẩy tinh thần trách nhiệm, khuyến khích các em thực hiện hành động cụ thể, tích cực. Cũng qua hoạt động trải nghiệm này, HS rèn luyện được năng lực hợp tác và giải quyết vấn đề, kỹ năng trình bày, thuyết phục người khác, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng thể hiện sự tự tin... Hơn ai hết, các em ý thức được rằng “Gieo suy nghĩ gặt hành động. Gieo hành động gặt thói quen. Gieo thói quen thành tính cách”. Việc xây dựng được những “thói quen, tính cách” để bảo vệ môi trường là vô cùng cần thiết, vì thế chỉ đề xuất giải pháp thôi chưa đủ, điều quan trọng là biến các giải pháp đó thành hành động cụ thể. Mỗi cá nhân thực hiện một hành động nhỏ là góp phần to lớn trong việc bảo vệ sự sống của chúng ta. Nhiều người có ý thức đẹp sẽ tạo thành một nét văn hóa đẹp chung tay cùng nhau tạo nên một môi trường xanh - sạch - đẹp với thông điệp "Bảo vệ môi trường, bảo vệ chúng ta".
HS thảo luận đưa ra cá giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên
1.2.3. Trải nghiệm thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên
Lớp học, sân trường là ngôi nhà thứ hai, hàng ngày đến trường các em như được sống trong ngôi nhà thân yêu của mình. Để lớp học, sân trường luôn sạch - đẹp, chúng tôi giao nhiệm vụ cho các em trực nhật hàng ngày, tổ chức tham gia hoạt động giữ gìn vệ sinh lớp học, sân trường, biết chăm sóc cây xanh, đổ rác đúng nơi quy định... Đó là những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa lớn đối với tập thể. Điều này vô cùng quan trọng vì môi trường sạch, thoáng mát sẽ góp phần đảm bảo sức khỏe, giúp các em thỏa thích vui chơi, học tập. Việc thường xuyên vệ sinh sân trường, lớp học sẽ dần hình thành thói quen tự giác bảo vệ môi trường sống, giúp các em thêm yêu quý không gian trường học cũng như nhắc nhở hoặc khiển trách những hành vi xâm phạm đến môi trường sống của cộng đồng, nhất là trong không gian trường lớp. Ngoài ra, vào dịp tết Nguyên Đán, hưởng ứng lời dạy của Bác 36
“Mùa xuân là tết trồng cây/Làm cho đất nước càng ngày càng xuân”, nhà trường đã phát động phong trào “Tết trồng cây”. Đặc biệt, nhà trường còn phát động HS tặng trường các gốc đào tết của gia đình không dùng nữa. Sau nhiều năm thực hiện, hiện nay trường đã có không gian rợp bóng mát, một vườn đào khoe sắc thắm mỗi độ xuân về. Mỗi dịp Tết trồng cây, chúng ta thêm gắn bó với thiên nhiên, đất nước, làm đẹp thêm cho khung cảnh xung quanh nơi chúng ta sống. Hoạt động này đã góp phần xây dựng ý thức trách nhiệm của các em học trong việc trồng và chăm sóc cây xanh, bảo vệ môi trường, tạo dựng cảnh quan trường học xanh - sạch - đẹp.
Ngoài ra, ngay từ đầu năm học, đoàn trường đã triển khai phong trào “Kế hoạch nhỏ”, thu gom giấy loại, lọ chai nhựa đến từ HS các lớp. Hưởng ứng phong trào đó, HS thực hiện thu gom giấy loại, chai lọ từ lớp học và ở khu vực gần trường, nạp về cho Đoàn trường vào cuối tuần. Đây là một hành động có ý nghĩa thiết thực, một mặt vừa giúp giữ gìn vệ sinh trường lớp, giảm lãng phí giấy, một mặt giúp các em ý thức trách nhiệm rõ hơn, cần có hành động cụ thể trong việc bảo vệ MTTN, bảo vệ chính sự sống của mình.
Bảo vệ MTTN là vấn đề mang ý nghĩa sống còn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Nhận thức được điều đó, tuổi trẻ nhà trường luôn giữ vai trò xung kích giữ gìn màu xanh của sự sống. Do đó, Đoàn trường luôn phối hợp với Đoàn các xã lân cận để tổ chức cho HS tham gia các hoạt động thiện nguyện bảo vệ MTTN ở địa phương trong các dịp lễ lớn như Ngày chủ nhật xanh, tham gia quét dọn tại nghĩa trang liệt sĩ xã Lăng Thành, thu dọn rác thải ở Sông Đào, cầu Cây Phượng... Hoạt động này đã giúp cho từng đoàn viên có ý thức hơn trong suy nghĩ và hành động, đồng thời cộng đồng dân cư cũng sẽ hưởng ứng và thay đổi hành vi, không làm những việc tác động xấu đến môi trường. Những việc làm nhỏ nhưng đã góp phần giúp các em HS ý thức được rõ hơn trách nhiệm của bản thân để góp phần bảo vệ MTTN.
37
Hình ảnh HS vệ sinh ở khu vực sân trường, tham gia Ngày chủ nhật xanh ở Đền Sừng (Lăng Thành)
Như vậy, trải nghiệm các giải pháp bảo vệ MTTN giúp HS hình thành ý thức bảo vệ môi trường trong tư duy, hành vi của mình, góp phần phát triển HS kỹ năng thực tiễn như kỹ năng quản lí tài nguyên, kỹ năng phân loại và tái chế rác, kỹ năng làm việc nhóm... Đây là những kỹ năng rất cần thiết trong thời đại mới. Mặt khác, thực hiện các giải pháp MTTN cũng là cách để các em thể hiện tình yêu với thiên nhiên, trách nhiệm với quê hương trong việc giữ gìn môi trường sống.
1.3. Hoạt động trải nghiệm: Sinh hoạt lớp.
Tiết sinh hoạt lớp đóng vai trò quan trọng vào sự hình thành phát triển năng lực và phẩm chất HS. Thế nhưng trước kia, trong chương trình giáo dục cũ, tiết sinh hoạt lớp thường theo các bước cứng nhắc, HS chỉ nghe GV nhận xét, thường là phê bình, nêu những khuyết điểm nên những em mắc lỗi rất sợ, tâm lí nặng nề. Chính vì vậy mà tiết Sinh hoạt lớp không phát huy tác dụng giáo dục, gây sự nhàm chán trong các em. HS tham gia tiết học một cách thụ động, chỉ ngồi nghe là chủ yếu, ít được bày tỏ chia sẻ quan điểm, ý kiến. Nhận thấy được điều đó, trong chương trình GDPT 2018, tiết sinh hoạt lớp ngoài việc sơ kết tuần, triển khai kế hoạch tuần sau thì phần lớn thời gian còn lại các em được trao đổi, chia sẻ, nêu quan điểm, ý kiến cá nhân về một vấn đề học tập theo chủ đề. Thông qua đó khơi dậy cho HS tính tích cực, chủ động sáng tạo, tinh thần hợp tác, trách nhiệm đối với bản thân, đối với tập thể, đối với cộng đồng. Hình thành và phát triển ở HS kĩ năng hoạt động độc lập, tự chủ, kỹ năng giao tiếp, ứng xử trong các mối quan hệ tập thể, có nền nếp, đoàn kết gắn bó, sống có trách nhiệm cùng nhau. Vì thế, HS ngày càng hào hứng, thích thú hơn với tiết sinh hoạt lớp.
1.3.1. Chia sẻ kết quả khảo sát thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương.
Sau khi đi thực địa để khảo sát, phân tích đánh giá về thực trạng môi trường, tác động của con người tới MTTN ở địa phương, các nhóm HS chia sẻ kết quả. Đại diện nhóm các nhà khoa học tìm hiểu về môi trường đất, các nhà khoa học tìm hiểu về môi trường nước, các nhà khoa học tìm hiểu về môi trường không khí lên trình bày kết quả. Các em có thể trình bày bằng bảng phân tích kết quả khảo sát bằng PowerpPint hoặc trình chiếu sản phẩm dưới dạng hình ảnh, video về thực trạng MTTN ở địa phương. Qua tiết chia sẻ, các em không chỉ nhận thức được rõ hơn về thực trạng MTTN ở địa phương đang bị ô nhiễm nghiêm trọng mà còn rèn luyện được năng lực giao tiếp, hợp tác, giải quyết vấn đề và phẩm chất trách nhiệm, trung thực.
38
Tiết sinh hoạt đã diễn ra vô cùng sôi nổi khi đại diện các nhóm phân tích, trình bày kết quả thực địa về MTTN ở địa phương qua các bảng khảo sát, hình ảnh. Trong vai trò là các nhà khoa học tìm hiểu về môi trường đất, các em đã chia sẻ: “Đất đai ở khu vực các xã phía bắc huyện Yên Thành được bồi đắp phù sa của sông Đào nên rất màu mỡ. Tuy nhiên hiện nay do tình trạng xả rác thải sinh hoạt bừa bãi, sử dụng các phân bón hóa học, thuốc trừ sâu nhiều dẫn đến đất đai đang có dấu hiệu bạc màu, ô nhiễm, ảnh hưởng đến canh tác của bà con nông dân”. Còn các bạn trong nhóm nhà khoa học về nước, sau khi điều tra bằng bảng hỏi đã khẳng định nguồn nước đang bị ô
nhiễm nghiêm trọng. Bằng chứng cho thấy nước chuyển sang màu đục, bốc mùi hôi thối, có nhiều tạp chất trong nước. Tại các kênh mương, sông hồ, người dân vứt xác động vật chết, rác thải, túi ni lông... dẫn đến nguồn nước sạch ngày càng khan hiếm. Có nhóm các nhà khoa học còn trình bày kết quả điều tra thực trạng MTTN ở địa phương bằng những thước video phóng sự rất chân thật, sắc nét (Xem video tại https://www.youtube.com/watch?v=83aO2JaGheU). Những hình ảnh chân thật cùng những nhân chứng địa phương... có trong các phóng sự đã thu hút được sự chú ý của các thành viên trong lớp. Sau khi đại diện các nhóm trình bày, các thành viên của lớp đã nhận xét, góp ý, bổ sung để hoàn chỉnh hơn bản báo cáo chia sẻ. Như vậy, việc được chia sẻ về kết quả khảo sát thực trạng môi trường ở địa phương đã giúp HS tự tin hơn trong quá trình giao tiếp, đồng thời hình thành kỹ năng trình bày, năng lực giải quyết vấn đề, phản biện trình bày của các nhóm. Còn việc lắng nghe chia sẻ giúp các em rèn được kỹ năng lắng nghe, trách nhiệm, yêu quê hương. Từ đó, các em ý thức rõ hơn về thực trạng MTTN xung quanh ta đang bị ô nhiễm năng nề. Hơn ai hết các em sẽ có những hành động, việc làm cụ thể, thiết thực để chung tay góp phần giữ gìn bảo vệ môi trường sống của mình.
Hình ảnh HS chia sẻ kết quả khảo sát thực trạng MTTN địa phương
1.3.2. Chia sẻ về kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên ở địa phương.
39
Cũng giống như tiết sinh hoạt tuần trước, tuần này GV tổ chức cho HS chia sẻ về kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương. Đó là việc xác định mục tiêu, đưa ra các phương pháp tiếp cận và quyết định cách tốt nhất để đạt được mục tiêu. Việc lập kế hoạch sẽ giúp các em HS xác định cụ thể, chi tiết những việc cần làm, làm như thế nào, khi nào và ai là người thực hiện. Khi các em lập được kế hoạch sẽ giúp cho việc theo dõi, kiểm tra tiến độ thực hiện giải pháp dễ dàng hơn. Sau khi phân tích kết quả khảo sát thực địa và thảo luận về các giải pháp bảo vệ MTTN, các em lập kế hoạch thực hiện giải pháp theo 3 nhóm: Nhóm chia sẻ về kế hoạch thực hiện giải pháp bảo vệ môi trường đất; Nhóm chia sẻ về kế hoạch thực hiện giải pháp bảo vệ môi trường nước; Nhóm chia sẻ về kế hoạch thực hiện giải pháp bảo vệ môi trường không khí... theo bảng:
Giải pháp Công việc cần
làm Thời gian thực hiện Kết quả mong đợi Người phụ trách
Đại diện nhóm trình bày kết quả đã xây dựng. Các nhóm khác và GV lắng nghe, nhận xét và góp ý về kế hoạch của các nhóm.
Các nhóm đã có những chia sẻ rất hay về kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường do mình thực hiện. Các giải pháp đưa ra cụ thể, thiết thực, thời gian thực hiện giải pháp rõ ràng. Thông qua việc trao đổi, chia sẻ, các em nhận ra rằng, muốn bảo vệ MTTN quanh ta cần có sự phối hợp đồng bộ của nhiều giải pháp với sự tham gia của tất cả mọi người. Và việc thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN không chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn mà phải diễn ra thường xuyên, liên tục. Cũng thông qua tiết chia sẻ về kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường này, các em đã phát triển được năng lực hợp tác, giải quyết vấn đề trong việc thảo luận, vạch ra kế hoạch thực hiện, năng lực tự thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực giao tiếp, trình bày vấn đề trước tập thể. Đồng thời, hoạt động này sẽ góp phần bồi dưỡng tinh thần trách nhiệm, tình yêu quê hương đất nước.
Hình ảnh HS chia sẻ kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương
1.3.3. Chia sẻ kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên ở địa phương
40
Ở tuần sinh hoạt lớp thứ 3, GV tổ chức cho HS chia sẻ về kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương. Các giải pháp đã giúp duy trì “sức khỏe” của MTTN, đảm bảo sự tồn tại và phát triển bền vững của hành tinh. Đại diện các nhóm lên trình bày kết quả thực hiện các giải pháp đã đề ra trong kế hoạch, đặc biệt là kết quả tuyên truyền, vận động các đối tượng trong và ngoài nhà trường. Các em đã tự tin trao đổi, chia sẻ những thuận lợi, khó khăn, những hiệu quả tích cực từ các giải pháp mình thực hiện. Nhóm thực hiện giải pháp bảo vệ môi trường đất đã chia sẻ: “Chúng mình đã thực hiện đầy đủ các giải pháp bảo vệ MTTN như đã đề ra trong kế hoạch, cùng với Đoàn thanh niên xã Lăng Thành
tham gia quét dọn đường làng ngõ xóm trong Ngày chủ nhật xanh, lao động vệ sinh khu vực rác phía sau trường, Đình Sừng... Trong quá trình thực hiện, chúng mình gặp rất nhiều thuận lợi vì đa số các bạn, người dân đều ý thức rất rõ ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường nên mọi người đều góp sức bằng những hành động nhỏ như hạn chế sử dụng túi ni lông, không xả rác bừa bãi ra môi trường... Bọn mình rất vui vì góp chút sức nhỏ trong việc bảo vệ sự sống của chính mình”. Cũng chia sẻ về kết quả thực hiện, nhóm giải pháp về môi trường không khí bên cạnh những thuận lợi, những kết quả thực hiện được cũng nói thêm về những khó khăn của mình: “Bên cạnh việc các bạn HS, người dân ý thức trong việc bảo vệ môi trường thì vẫn còn không ít người dân thiếu ý thức chung. Do chưa nhận thức đầy đủ nên vào cuối mỗi buổi chiều, họ vẫn đốt rác thải, trong đó có cả túi ni lông, nhựa... khiến cho nguồn không khí ngột ngạt, lượng khí độc rất nhiều. Mặc dù chúng mình đã cố gắng giải thích nhưng chỉ được ít hôm, hôm sau người dân lại tiếp tục đốt rác thải vì họ cho rằng đó là cách giải quyết nguồn rác ngày càng nhiều”... Sau khi các nhóm trình bày, cả lớp thảo luận rút kinh nghiệm chung. Cuối tiết HS bình chọn “Những nhà bảo vệ môi trường trẻ tuổi” dựa trên kết quả thực hiện giải pháp bảo vệ môi trường của các nhóm. GV tổng kết, trao thưởng cho các em.
Tiết sinh hoạt diễn ra sôi nổi, hứng thú, không nặng nề phê bình, trách phạt. Thông qua việc chia sẻ về kết quả thực hiện giải pháp, một lần nữa nâng cao ý thức trách nhiệm của các em trong việc bảo vệ môi trường, góp phần hình thành, phát triển năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp... Các em trở thành người công dân toàn cầu, thành đại sứ của môi trường để bảo vệ chính sự sống của mình, vì một môi trường xanh - sạch - đẹp.
Hình ảnh các em chia sẻ kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương
2. Kết quả đạt đƣợc sau khi tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trƣờng tự nhiên”
41
Khi tiến hành tiết tổ chức buổi hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên - Vì một môi trường xanh - sạch - đẹp” như đã trình bày ở trên, chúng tôi nhận thấy có hiệu quả thiết thực đối với cả GV và HS:
2.1. Về phía Đoàn trường, giáo viên chủ nhiệm:
Sau khi tiến hành buổi hoạt động trải nghiệm theo chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”, chúng tôi nhận thấy buổi học đã tạo ra được sự hứng thú rất lớn đối với HS. Với việc tổ chức một loạt các hoạt động như văn nghệ, diễn kịch, thuyết trình, trình diễn thời trang... mà ở đó, các em được trực tiếp tham gia trải nghiệm đã lôi cuốn không chỉ những người tham gia mà còn thu hút được sự quan tâm của các bạn khác. Chúng tôi ghi nhận được những tràng vỗ tay thật lớn mỗi khi HS trình diễn trên sân khấu. Đó là sự thành công lớn mà buổi trải nghiệm mang lại. Mặt khác, qua những thảo luận, chia sẻ, trao đổi trong quá trình trải nghiệm, GV hiểu và gần gũi với các em HS hơn để tạo nên những “lớp học hạnh phúc”. Đồng thời, các cán bộ Đoàn, GV chủ nhiệm cũng có nhiều cơ hội tích lũy kinh nghiệm trong quá trình giáo dục, quản lí HS, nâng cao kỹ năng xử lí các tình huống sư phạm.
Cũng qua các hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”, đa số GV đều đánh giá tốt các hoạt động. Các GV nhận thấy các hoạt động trải nghiệm về chủ đề này thể hiện sự đáp ứng và sự phù hợp với mục tiêu kế hoạch bài dạy, sự phù hợp của phương pháp và hình thức tổ chức. Đồng nghiệp đánh giá rất cao sự phù hợp về thời gian, địa điểm, cơ sở vật chất của đơn vị sở tại khi thực hiện chủ đề và khẳng định sự phù hợp công cụ đánh giá các hoạt động, tính logic, tính khoa học giữa các hoạt động, đảm bảo tính hấp dẫn... Chính những đánh giá từ phía GV một lần nữa khẳng định sự thành công của việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm chủ đề trong việc phát triển năng lực, phẩm chất người học. Muốn vậy, đòi hỏi người GV làm công tác Đoàn, GV chủ nhiệm phải tâm huyết với nghề, luôn có những tìm tòi không ngừng đổi mới về hình thức, phương pháp tổ chức để có những buổi hoạt động trải nghiệm hiệu quả.
2.2. Về phía HS:
Sau khi tiến hành triển khai tổ chức thực hiện các hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” chúng tôi tổ chức khảo sát ngẫu nhiên 200 HS để kiểm tra, đánh giá về hiệu quả thu được của HS sau chủ đề với phương châm khảo sát khách quan đối tượng, hệ thống câu hỏi phù hợp, có tính phân hóa (Phụ lục 4).
Kết quả ban đầu cho thấy:
Bài kiểm tra mức độ hứng thú học tập của HS:
Bạn hãy cho biết mức độ hứng thú của tiết học chủ đề “Bảo vệ MTTN” được tổ chức hoạt động trải nghiệm:
Rất hứng thú Hứng thú Ít hứng thú Không hứng thú
Kết quả thu được: Bảng kết quả mức độ hứng thú học tập của học sinh
Hứng thú
42
Số lượng 200 HS Rất hứng thú 132 HS – 66% 68 HS – 34% Ít hứng thú Không hứng thú 0 HS – 0% 0 HS – 0%
Nhận xét: Hứng thú là yếu tố quan trọng quyết định đến hiệu quả của chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”. Khi áp dụng tổ chức các hoạt động trải nghiệm, chúng tôi nhận được tín hiệu đáng mừng là tất cả các em đều hứng thú, rất hứng thú với các hoạt động trải nghiệm chủ đề này. Điều đó đã đáp ứng được kì vọng của các em như khi chúng tôi khảo sát thực trạng ban đầu. Tiết học trải qua nhẹ nhàng, vui tươi và rất sôi nổi. Buổi học không còn nặng nề về lí thuyết, sự truyền giảng kiến thức của GV mà trở thành niềm háo hức, say mê mong chờ của các em.
Hầu hết HS đều nhận thấy hiệu quả của việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm. Các em thích tham gia và tham gia một cách tích cực, có hiệu quả những hoạt động trải nghiệm trong chủ đề này. Ở đó, các em được chia sẻ nói lên ý kiến, được hoạt động nhiều hơn, tự đánh giá, phân tích vấn đề để rút ra bài học kinh nghiệm. Ở đó, các em được xâm nhập vào thực tế qua giải quyết các tình huống, đóng vai để có cơ hội thể hiện bản thân nhiều hơn... Nhờ vậy, năng lực, phẩm chất của HS ngày được phát triển toàn diện.
Bài kiếm tra kết quả thu đƣợc sau hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”:
Để kiểm tra hiệu quả thu được sau tổ chức các hoạt động trải nghiệm, chúng tôi đã lập bảng khảo sát điều tra với câu hỏi: Bạn đánh giá mức độ thay đổi kỹ năng, thái độ, hành vi của bản thân đối với môi trường trước và sau khi tham gia hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” như thế nào?
43
Hình ảnh kết quả phiếu khảo sát HS sau tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”
Kết quả thu được như sau:
Bảng kết quả thu được sau hoạt động trải nghiệm
Tiêu chí T T Đạt Đạt Tốt
Đánh giá mức độ Trước khi tham gia HĐTN Sau khi tham gia HĐTN Tốt Chưa đạt Chưa đạt
1 61 HS - 30.5% 50 HS - 25% 7 HS - 3.5% 28 HS - 14% thực 89 HS - 44.5% 165 HS - 82.5%
2 52 HS - 26% 28 HS - 14% 13 HS - 6.5% 120 HS - 60% 33 HS - 16.5% 154 HS - 77 %
3 138 HS - 69% 35 HS - 17.5% 0 HS – 0% 44HS - 22%
4 38 HS - 19% 19 HS - 9.5% 10 HS - 5% 30 HS - 15%
5 43 HS - 21.5% 68 HS - 34% 10 HS - 5% 10 HS - 5% 27 HS - 13.5% 143 HS - 71.5% 89 HS - 44.5% 156 HS - 78% 160 HS - 80% 180 HS - 90%
6 48 HS - 24% 38 HS - 19% 16 HS - 8% 28 HS - 14 % 114 HS - 57% 156 HS - 78%
7 35 HS - 17.5 % 98 HS - 49% 67 HS - 33.5% 20 HS - 10% 31 HS - 15.5%
8 25 HS - 12.5% 98 HS - 49% 77 HS - 38.5% 0 HS – 0% 24 HS - 12% 149 HS - 74.5% 176 HS - 80%
9 9 HS - 9.5% 128 HS - 64% 0 HS – 0% 20 HS - 10% 53 HS - 26.5% 180 HS - 90%
44
Biết quan sát, thu thập tư liệu ảnh, con số, thống kê... để phân tích, trạng đánh giá MTTN ở địa phương Biết dựa trên các tư liệu thu thập được để đánh giá tác động của con người tới MTTN Biết lập lập kế hoạch, đề xuất các giải pháp bảo vệ MTTN Biết tuyên truyền về ý nghĩa của việc bảo vệ MTTN Có kỹ năng thảo luận, trình bày và hợp tác nhóm thuyết Có kỹ năng trình trước đám đông, thể hiện sự tự tin trong giao tiếp Có năng lực giải quyết các vấn đề đặt ra trong thực tiễn Rèn luyện được phẩm chất trung thực, trách nhiệm, yêu nước Tham gia thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương (quét dọn vệ sinh, không vứt rác bừa bãi, trồng và chăm cây xanh, biết chế tạo một số đồ dùng đơn giản từ vật liệu tái chế)
Nhận xét: Từ bảng kết quả thu được ở trên, chúng tôi nhận thấy đã có sự chuyển biến tích cực về kỹ năng, thái độ, hành vi nhằm phát triển năng lực, phẩm chất cho HS thông qua tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”. Tỉ lệ HS biết quan sát, thu thập các tư liệu ảnh, con số “biết nói”... để từ đó phân tích đánh giá thực trạng MTTN cũng như đánh giá tác động của con người tới môi trường sau khi tham gia hoạt động trải nghiệm đã tăng cao từ 25% lên 82.5%. Cũng thông qua hoạt động trải nghiệm này, số lượng HS ghi nhận sự thay đổi trong việc phát triển năng lực hợp tác, cùng thảo luận, chia sẻ, trao đổi với nhau trong việc lập kế hoạch, đề xuất giải pháp bảo vệ MTTN đã tăng lên khá rõ rệt. Ngoài ra, được tham gia các hoạt động trải nghiệm cũng là cơ hội để các em được phát triển kỹ năng thuyết trình trước đám đông tuyên truyền về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường. Trước khi tham gia trải nghiệm, có đến 24% HS thừa nhận mình chưa có kỹ năng thuyết trình, còn rụt rè, thiếu tự tin thì sau hoạt động trải nghiệm, số lượng này đã giảm còn 8%. Đây chính là cơ hội thuận lợi để HS nâng cao năng lực giao tiếp. Đặc biệt, việc được trực tiếp tham gia thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường như quét dọn vệ sinh, không vứt rác bừa bãi, biết tạo ra một số đồ dùng đơn giản từ vật liệu tái chế không chỉ giúp nâng cao nhận thức của các em, biến nhận thức thành hành động cụ thể mà còn góp phần phát triển ở HS năng lực giải quyết các vấn đề đặt ra trong thực tiễn. Cũng qua việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm chủ đề này đã hình thành và phát triển 100% ở HS phẩm chất trung thực (trung thực trong việc lựa chọn, phản ánh đúng thực trạng MTTN ở địa phương), yêu quê hương đất nước (biết sống thân thiện với môi trường, yêu quý quê hương mình), có tinh thần trách nhiệm (có trách nhiệm với bản thân trong việc thực hiện những hành động để bảo vệ môi trường, có trách nhiệm tuyên truyền kêu gọi mọi người cùng chung tay bảo vệ môi trường từ những hành động thiết thực nhất). Trước khi thực hiện các hoạt động trải nghiệm, vẫn còn HS không tham gia hoặc tham gia một cách đối phó thì sau hoạt động trải nghiệm, các em đã tham gia một cách tích cực, hiệu quả các giải pháp cụ thể bảo vệ MTTN. Nhờ tổ chức các hoạt động trải nghiệm chủ đề, HS được phát triển năng lực, phẩm chất toàn diện, đáp ứng yêu cầu của người công dân mới trong thời đại 4.0.
45
Các năng lực, phẩm chất được hình thành và phát triển cho HS qua việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm như thế này thực sự sẽ thấm sâu và tạo nên những chuyển biến tích cực nhận thức, hành động. Các em cũng chia sẻ mong muốn sẽ được tham gia nhiều hơn vào các hoạt động trải nghiệm tương tự. Thông qua việc được trực tiếp thấy, trực tiếp cảm nhận, trực tiếp lắng nghe, trực tiếp thực hiện... các em mới nhận thức sâu sắc về ý nghĩa vấn đề.
PHẦN III. KẾT LUẬN
1. Đóng góp của đề tài
1.1. Tính khoa học
Đề tài được triển khai trên cơ sở lí luận và thực tiễn. Đặc biệt trong quá trình khảo sát, chúng tôi đã thiết kế các phiếu điều tra để tổng hợp, đánh giá, nhận xét và khái quát vấn đề. Các số liệu đưa ra được lấy từ thực tiễn. Đánh giá kết quả của đề tài cũng được xây dựng trên một số tiêu chí theo các mức độ phù hợp với trình độ, đối tượng HS ở địa bàn Yên Thành nói riêng và Nghệ An nói chung. Văn bản được trình bày theo phong cách khoa học, tính logic cao. Các tư liệu đưa vào có tính chất minh họa nhằm làm rõ thêm quá trình triển khai thực hiện của chúng tôi.
Đề tài được trình bày bài bản, cẩn thận. Các phương pháp nghiên cứu được vận dụng phù hợp và phát huy hiệu quả của nội dung đề tài. Ngôn ngữ trong sáng, tường minh, cấu trúc gọn, rõ, chặt chẽ, dẫn chứng khách quan, xác thực.
1.2.Tính ứng dụng của đề tài
Đề tài đã áp dụng thành công cho đối tượng HS lớp 10 Trường THPT Bắc Yên Thành 10 nhưng có thể mở rộng cho đối tượng HS ở các khối lớp khác. Đề tài cũng có khả năng ứng dụng rộng rãi cho các trường THPT nói chung.
1.3. Hiệu quả của đề tài
- Đối với HS: Phần lớn HS đã có những thay đổi rõ rệt trong nhận thức, chuyển biến tích cực trong thái độ, hành vi đối với MTTN. Các em luôn cảm thấy phấn khởi hứng thú và chờ đón các hoạt động trải nghiệm. Hầu hết HS đã nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của MTTN, khuyến khích các em có đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường. Ngoài ra, các hoạt động trải nghiệm này còn tạo cơ hội HS khám phá những điều mới mẻ, kích thích trí tưởng tượng và sáng tạo, phát triển kỹ năng quan sát, kỹ năng tương tác, kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp, giải quyết vấn đề, hình thành phẩm chất trung thực, trách nhiệm, yêu quê hương... Đây là những kỹ năng, năng lực, phẩm chất quan trọng trong cuộc sống hàng ngày và trong tương lai. Những thay đổi tích cực từ phía HS đã tiếp thêm động lực cho GV ngày càng tâm huyết với nghề, tích cực tìm tòi đổi mới, linh hoạt phương pháp các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm.
- Đối với GV: Qua quá trình tổ chức thực hiện các hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”, GV không chỉ nâng cao kiến thức, hiểu biết về MTTN mà còn tạo động lực, cảm hứng cho công việc giảng dạy. Đồng thời, GV cũng nâng cao nghiệp vụ sư phạm, tích lũy kinh nghiệm trong quá trình giáo dục, quản lí HS.
2. Kiến nghị và đề xuất:
Để tổ chức tốt hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp cho HS lớp 10 qua chủ
46
đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”, chúng tôi xin đề xuất:
- Về phía các cấp quản lí:
Hiện nay, trong chương trình GDPT 2018, Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp là một môn học bắt buộc. Thực tế đó đòi hỏi cần tăng cường tập huấn, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Đoàn, GV chủ nhiệm, cung cấp nhiều tài liệu hướng dẫn tổ chức hoạt động trải nghiệp hướng nghiệp 10 cho GV và HS.
Có cơ sở vật chất đầy đủ tạo điều kiện thuận lợi ban đầu cho GV, HS thực
hiện các kế hoạch trải nghiệm, tạo môi trường học tập tốt nhất.
Thường xuyên tổ chức các buổi trao đổi kinh nghiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp cho HS với các trường THPT trên địa bàn để trao đổi học hỏi lẫn nhau, nâng cao chất lượng giáo dục HS.
- Về phía GV:
Để tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” có hiệu quả nhằm phát triển, năng lực phẩm chất người học đòi hỏi GV cần có sự chuẩn bị chu đáo. GV cần chuẩn bị kế hoạch thực hiện, thiết kế các hoạt động, hình thức tổ chức phù hợp với nội dung bài học, điều kiện thực tế cơ sở giáo dục và cả tâm lí HS. Quan trọng nhất là GV thiết kế được các hình thức để các em được trực tiếp “cảm nhận, thấy”, trực tiếp “thực hiện”... từ đó giúp hoàn thiện nhân cách, trở thành người công dân toàn cầu. Muốn vậy, GV làm công tác Đoàn, GV chủ nhiệm cần phải tâm huyết với nghề, yêu thương HS thực sự.
GV không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ. Các đồng nghiệp trong trường hỗ trợ nhau cùng thảo luận, xây dựng thiết kế các hoạt động trải nghiệm phù hơp các chủ đề dạy học theo hướng phát triển năng lực, phẩm chất HS. Việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp trong chương trình 10 cần được áp dụng thường xuyên và linh hoạt. Bên cạnh đó, GV cũng cần kết hợp với các hình thức giáo dục khác để hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất HS một cách toàn diện.
- Về phía HS:
Cần nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp trong việc hình thành phẩm chất, năng lực bản thân. Từ đó thay đổi tư duy, cách học để không coi đây là chương trình phụ mà học đối phó.
Chủ động học tập, tích cực sáng tạo trong việc tham gia các hoạt động trải nghiệm. Trong quá trình học tập cần phải mạnh tự giác giải quyết các tình huống, tham gia tích cực các cuộc thi do trường phát động...
47
Trên đây là toàn bộ nội dung của đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Tổ chức các hoạt động trải nghiệm qua chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” (sách Kết nối tri thức với cuộc sống) nhằm phát triển năng lực, phẩm chất cho HS lớp 10 THPT”, chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý chân thành của quý vị và bạn bè đồng nghiệp.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa: Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 - NXB Giáo dục - 2022. 2. Sách GV: Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10, Sách GV - NXB Giáo dục - 2022. 3. Bài tập hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 – NXB Giáo dục – 2022. 4. Tài liệu tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo THCS - NXB giáo dục Việt Nam - 2017 5. Tài liệu dạy học theo định hướng phát triển năng lực 2014 - Bộ GD - ĐT. 6. Lê Khánh Tùng, Các dạng thức của hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học Ngữ văn trung học phổ thông www.khoanguvandhsphue.org 7. Nguyễn Thị Liên, Nguyễn Thị Hằng, Tưởng Duy Hải, Đào Thị Ngọc Minh, Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường phổ thông, NXB giáo dục 2006.
48
8. Hướng dãn tổ chức hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp THPT theo chương trình giáo dục phổ thông mới – NXB Đại học sư phạm – 2019.
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC 1
PHIẾU ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM HƢỚNG NGHIỆP DÀNH CHO GV
Họ và tên GV : ……………………………………………
Đơn vị công tác: ……………….................................……..
Kính thưa quý Thầy/Cô giáo! Hiện nay chúng tôi đang nghiên cứu đề tài Tổ chức hoạt động trải nghiệm qua chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên” (sách Kết nối tri thức với cuộc sống) nhằm phát triển năng lực, phẩm chất cho HS lớp 10 THPT. Mục đích của đề tài là thiết kế các hoạt động trải nghiệm phù hợp nội dung chủ đề 8 nhằm phát triển năng lực và phẩm chất cho HS, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
Kính mong quý Thầy/Cô giúp chúng tôi hoàn thành phiếu câu hỏi này bằng
cách tích dấu (X) vào các ô phù hợp dựa trên thực tế giảng dạy ở trường THPT.
Câu 1. Theo Thầy/Cô việc khai thác nội dung giáo dục “Bảo vệ môi trường tự nhiên” ở chương trình Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 là:
Rất cần thiết Cần thiết Ít cần thiết Không cần thiết
Câu 2. Theo Thầy/Cô, con đường hiệu quả nhất để giáo dục HS bảo vệ MTTN là?
Thông qua tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ MTTN tại cộng đồng
Thông qua việc tích hợp, lồng ghép trong các môn học có nội dung bảo vệ MTTN.
Tổ chức cho HS được trải nghiệm, khám phá kiến thức về bảo vệ MTTN.
Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, hoạt động vệ sinh lao động trong nhà trường
Ý kiến khác.........................................................................................
Câu 3. Thầy/Cô có thường xuyên tổ chức hoạt động trải nghiệm về nội dung “Bảo vệ môi trường tự nhiên” không?
Thường xuyên Thỉnh thoảng Chỉ 1 lần Chưa thực hiện
Câu 5: Thầy/Cô gặp những khó khăn nào khi tổ chức hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 10 chủ đề “Bảo vệ môi trường tự nhiên”? (Có thể lựa chọn nhiều phương án trả lời)
Tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp chưa nhiều, chưa phong phú.
Mất nhiều thời gian để thiết kế, tổ chức hoạt động trải nghiệm.
49
Tốn kém kinh phí, cơ sở vật chất thiếu thốn.
Tâm lí đã quen với cách dạy học thường ngày, không muốn thay đổi.
Bản thân lúng túng, bỡ ngỡ trong việc lựa chọn các hoạt động để tổ chức.
Sự quan tâm, đôn đốc của lãnh đạo nhà trường.
PHỤ LỤC 2
PHIẾU ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG HỌC TẬP THEO HÌNH THỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM HƢỚNG NGHIỆP DÀNH CHO HS
HS : ……………………………………………
Lớp ……………...............................…………..
Để góp phần nâng cao chất lượng dạy học, bạn hãy vui lòng cho biết tình hình học tập chủ đề 8: "Bảo vệ môi trường tự nhiên " trong Chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp lớp 10 ở Trường THPT và một số hiểu biết của bạn về việc học tập theo hình thức trải nghiệm. Bạn hãy tích vào đáp án mình cho là hợp lí:
Câu 1. Bạn thấy ý thức và hành vi của HS THPT về bảo vệ MTTN hiện nay như thế nào?
Chưa tốt Bình thường Tốt Rất tốt
Câu 2. Bạn đã tham gia các hoạt động nào để bảo vệ MTTN ở trong trường học? (Có thể chọn nhiều câu trả lời)
Tuyên truyền nâng cao ý thức cho các bạn HS
Tham quan, dã ngoại về MTTN
Vẽ tranh ảnh, poster..
Tham gia các cuộc thi: Rung chuông vàng, thi hùng biện...
Tham gia vệ sinh, lao động trường lớp, các hoạt động thiện nguyện về môi trường.
50
Hoạt động khác..................................................................
Câu 3. Theo bạn, việc tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề "Bảo vệ môi trường tự nhiên" đem lại những lợi ích nào? (Có thể chọn nhiều câu trả lời)
Hoạt động trải nghiệm giúp người tham gia hiểu rõ hơn về các vấn đề môi trường và tác động của chúng đến cuộc sống của con người và các loài sinh vật
Hoạt động trải nghiệm có thể khuyến khích người tham gia tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường
Hoạt động trải nghiệm có thể cung cấp cho người tham gia những cơ hội học tập mới và thú vị.
Qua hoạt động trải nghiệm cũng có thể giúp phát triển các kỹ năng sống, như kỹ năng giao tiếp, tư duy phản biện, kỹ năng xử lý vấn đề và tư duy sáng tạo
Tổ chức hoạt động trải nghiệm cũng có thể giúp tạo ra ý thức cộng đồng về vấn đề môi trường và tạo ra sự tham gia tích cực của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường.
Rất hứng thú Hứng thú Ít hứng thú Không hứng thú
51
Câu 4. Bạn có hứng thú với việc học tập chủ đề "Bảo vệ môi trường tự nhiên" thông qua tổ chức các hoạt động trải nghiệm không?
PHỤ LỤC 3
52
KẾT QUẢ KHẢO SÁT THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM HƢỚNG NGHIỆP DÀNH CHO GV
53
KẾT QUẢ KHẢO SÁT THỰC TRẠNG HỌC TẬP THEO HÌNH THỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM HƢỚNG NGHIỆP DÀNH CHO HS
PHỤ LỤC 4
PHIẾU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THU ĐƢỢC SAU TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM HƢỚNG NGHIỆP
HS : ……………………………………………
Lớp ………………................................………..
Để góp phần đánh giá hiệu quả học tập chủ đề: "Bảo vệ môi trường tự nhiên" qua việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm nhằm phát triển năng lực, phẩm chất HS lớp 10 ở Trường THPT, chúng tôi nhờ bạn hãy tích vào đáp án mình cho là hợp lí:
Rất hứng thú Hứng thú Ít hứng thú Không hứng thú
Câu 1. Bạn hãy cho biết mức độ hứng thú của tiết học được tổ chức hoạt động trải nghiệm:
Câu 2. Bạn đánh giá mức độ thay đổi kỹ năng, thái độ, hành vi của bản thân đối với MTTN trước và sau khi tham gia hoạt động trải nghiệm như thế nào? (Đánh dấu X vào lựa chọn thích hợp)
Tiêu chí T T Đánh giá mức độ Trước khi tham gia HĐTN Sau khi tham gia HĐTN Tốt Chưa đạt Tốt Chưa đạt Đạt Đạt
1
thực
2
3
4
5
6
54
Biết quan sát, thu thập tư liệu ảnh, con số, thống kê... để phân tích, đánh giá trạng MTTN ở địa phương Biết dựa trên các tư liệu thu thập được để đánh giá tác động của con người tới MTTN Biết lập lập kế hoạch, đề xuất các giải pháp bảo vệ MTTN Biết tuyên truyền về ý nghĩa của việc bảo vệ MTTN Có kỹ năng thảo luận, trình bày và hợp tác nhóm Có kỹ năng thuyết trình trước đám đông, thể hiện sự tự tin trong giao
7
8
9
tiếp Có năng lực giải quyết các vấn đề đặt ra trong thực tiễn Rèn luyện được phẩm chất trung thực, trách nhiệm, yêu nước Tham gia thực hiện các giải pháp bảo vệ MTTN ở địa phương (quét dọn vệ sinh, không vứt rác bừa bãi, trồng và chăm cây xanh, biết chế tạo một số đồ dùng đơn giản từ vật liệu tái chế ...)
Câu 3. Chia sẻ thêm về “Những điều em muốn tiếp tục sau hoạt động trải nghiệm chủ đề: “Bảo vệ môi trường tự nhiên”:
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
55
..................................................................................................................................
PHỤ LỤC 5
KỊCH BẢN CHƢƠNG TRÌNH HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM HƢỚNG NGHIỆP 10 CHỦ ĐỀ: BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG TỰ NHIÊN
“VÌ MỘT MÔI TRƯỜNG XANH – SẠCH – ĐẸP”
Đan Linh: Nồng nhiệt chào mừng các thầy giáo cô giáo cùng toàn thể các bạn HS tới dự hoạt động trải nghiệm hướng nghiệm chủ đề: “Bảo vệ môi trường tự nhiên – vì một môi trường xanh – sạch – đẹp” ngày hôm nay.
Lời đầu tiên, cho phép em được gửi tới các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn HS lời chúc sức khỏe và lời chào trân trọng nhất. Chúc chương trình của chúng ta thành công rực rỡ!
1. TUYÊN BỐ LÍ DO, GIỚI THIỆU ĐẠI BIỂU:
Việt Bằng: Kính thưa các thầy giáo, cô giáo, cùng toàn thể các bạn HS thân mến!
Cùng với sự phát triển chóng mặt của ngành công nghiệp và dòng chảy mạnh mẽ của cuộc cách mạng 4.0, vô số những ảnh hưởng liên quan đến đời sống con người chính thức khởi phát. Không khó để bắt gặp hình ảnh: những dòng sông nhuốm màu đen của chất thải công nghiệp, những cây xanh ngày càng ít đi, khẩu trang luôn là vật bất ly thân khi ra ngoài với mỗi người và đặc biệt bệnh tật như ung thư đang có dấu hiệu trẻ hóa... Hiển nhiên rằng: môi trường có vai trò vô cùng to lớn đối với loài người từ đời sống sinh hoạt đến hoạt động sản xuất, nhưng thật đáng buồn khi chúng ta lại tự tay hủy hoại đi môi trường sống của mình một cách nhanh chóng đến mức không tưởng. Bảo vệ môi trường là một chủ đề chưa bao giờ hết nóng. Việc bảo vệ môi trường sống chính là bảo vệ sự sống của chúng ta, vì vậy mỗi cá nhân đều cần có trách nhiệm trong việc thực hiện các giải pháp một cách đồng bộ, thường xuyên để khắc phục những hậu quả của ô nhiễm môi trường, từ đó góp phần tạo ra môi trường xanh, sạch, đẹp. Đó là lí do hôm nay chương trình hoạt động trải nghiệm hướng nghiệm chủ đề: Bảo vệ môi trường tự nhiên – Vì một môi trường xanh – sạch – đẹp được tổ chức.
Đan Linh: Về tham dự chương trình ngoại khóa ngày hôm nay, em xin trân trọng giới thiệu và đón chào:
- Thầy giáo: Nguyễn Bá Thủy, bí thư chi bộ, hiệu trưởng nhà trường.
- Cô giáo: Nguyễn Thị Hà, phó hiệu trưởng nhà trường
- Thầy giáo Tạ Văn Cường, phó hiệu trưởng nhà trường
- Thầy giáo Hồ Văn Lịch, bí thư đoàn trường
56
Cùng toàn thể các thầy giáo, cô giáo. Và đặc biệt không thể không nhắc đến đó là sự có mặt của toàn thể HS khối 10 trong chương trình hoạt động trải nghiệm ngày hôm nay.
Một lần nữa, hãy giành một tràng pháo tay thật lớn để chào đón sự có mặt của tất cả chúng ta ngay lúc này!
2. VĂN NGHỆ
Đan Linh: Để mở đầu cho chương trình hoạt động trải nghiệm với chủ đề: “Bảo vệ MTTN – Vì một môi trường xanh – sạch – đẹp” hôm nay, xin kính mời các quý vị đại biểu, các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn HS thưởng thức các tiết mục văn nghệ:
- Ca khúc “Thênh thang đường mới”, sáng tác Hồ Trọng Tuấn, do bạn Đoàn Trang đến từ chi đoàn 10D1 trình bày.
- Nhảy hiện đại: Có hẹn với Thanh Xuân của chi đoàn 10A1
Xin mời quý vị đại biểu, các thầy cô giáo và các bạn cùng thưởng thức.
(Sau khi hết chường trình văn nghệ) Cảm ơn các tiết mục văn nghệ đặc sắc, sôi động đến từ các bạn HS.
3. DIỄN KỊCH
Việt Bằng: Kính thưa các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn HS thân mến!
MTTN có tác động trực tiếp đến sự sự sống của con người và các hoạt động kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, MTTN hiện nay đang ở trong mức đáng báo động, từ môi trường không khí, môi trường nước cho đến môi trường đất đều bị ô nhiễm một cách trầm trọng và chưa có một giải pháp cụ thể nào để giải quyết triệt để. Và hôm nay, thực trạng ô nhiễm môi trường sẽ được tái diễn lại dưới góc nhìn của các bạn HS trẻ, năng động đến từ chi đoàn 10C1, chúng ta hãy cùng nhau hướng lên sân khấu để đón xem tiểu phẩm “Chung tay bảo vệ môi trường” với sự tham gia diễn xuất của các diễn viên:
- Bạn Vương Hoa trong vai bà C
- Bạn Tuyết Lâm trong vai bà Lâm
- Bạn Vương Hiền trong vai bà trưởng thôn
- Bạn Đoàn Dung và Tạ Nga trong vai những cô bé reviwer
- Bạn Hồ Hoa trong vai người vứt rác
Xin mời các quý vị đại biểu, các thầy cô giáo và các bạn cùng đón xem.
Đan Linh: (Sau khi kết thúc vở kịch)
Kính thưa các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn HS thân mến!
57
Tiểu phẩm “Chung tay bảo vệ môi trường” với sự diễn xuất của các diễn viên không chuyên đến từ chi đoàn 10C1 đã giúp chúng ta hiểu thêm về thực trạng xả rác bừa bãi, đất đai thoái hóa, bạc màu không canh tác được, nguồn nước ô nhiễm… trong cuộc sống hiện nay. Tiểu phẩm cũng muốn gửi gắm tới chúng ta
thông điệp: “Mọi người dù già hay trẻ, hãy chung sức, chung tay cùng nhau bảo vệ môi trường trước khi nó trở nên ô nhiễm quá nặng”.
Một lần nữa chúng ta hãy giành một tràng pháo tay thật lớn để chúc mừng thành công của tiểu phẩm vừa rồi.
(Chờ vỗ tay xong). Xin trân trọng cảm ơn.
4. GIAO LƢU KHÁN GIẢ
Việt Bằng:
Các bạn khán giả đâu ạ? Các bạn có muốn nhận những phần quà thú vị từ chương trình không ạ?
Vậy chúng ta hãy cùng nhau thử sức với các câu đố vui nhá.
Câu hỏi thứ 1
Quanh năm đứng ở vệ đường
Các bạn qua lại hãy thương cho cùng
Cái gì các bạn chẳng dùng
Đưa tôi giữ hộ, vứt vung người cười
Là cái gì?
(Đáp án: Thùng rác)
(MC mời khán giả trả lời, công bố đáp án, chúc mừng bạn đã giành được phần quà từ ban tổ chức)
Đan Linh Câu hỏi thứ 2
Cái gì dùng để đựng
Lỡ tay vứt ra đường
Chúng theo mưa xuống cống
Chặn đường nước thải trôi
Gây lụt khắp mọi nơi?
Là cái gì?
(Đáp án: Túi ni lông)
Việt Bằng:
Câu hỏi thứ 3
Tôi ở khắp mọi nơi
Có ích, có hại từ nơi người dùng
58
Phân loại quan trọng vô cùng
Môi trường xanh sạch việc chung mọi người
Là gì?
(Đáp án: Rác )
Đan Linh: Câu hỏi thứ 4
Nghề gì vất vả ai ơi
Tay đưa chổi quét sạch nơi phố phường
Trong nhà ngoài ngõ tinh tươm
Nhờ ơn cô, bác sớm trưa chuyên cần?
Là ai?
( Đáp án: Cô, Bác lao công)
Việt Bằng :
Câu hỏi thứ 5
Ai đem ngọn lửa lên đây
Để thiêu cây cối hại mây, hại trời
Rừng xanh nuôi giấu muôn loài
Phải chăm, phải giữ, phải trồng bạn ơi!
Là hiện tượng gì?
(Đáp án: Cháy rừng)
Cảm ơn các bạn đã tham gia phần thi rất nhiệt tình. Còn rất nhiều phần quà hấp dẫn đang chờ đón các bạn ở các phần tiếp theo.
5. THI TUYÊN TRUYỀN VIÊN GIỎI VỀ Ý NGHĨA CỦA VIỆC BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG
Việt Bằng: Kính thưa các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn HS thân mến!
Chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy MTTN quanh ta đang bị ô nhiễm nghiêm trọng đã, đang đe dọa và ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống con người. Vì vậy, việc cấp thiết cần làm hiện nay đó là phải đưa ra các giải pháp cải thiện và bảo vệ môi trường. Mỗi chúng ta trước hết phải là một tuyên truyền viên tích cực, hiệu quả trong hoạt động này. Đó cũng là lí do mà chương trình hôm nay có phần thi tuyên truyền viên giỏi về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường.
Mở đầu cho nội dung thi tuyên truyền viên giỏi hôm nay, chúng ta hãy nhiệt liệt chào mừng phần thuyết trình của bạn NGUYỄN HẢI ĐAN LINH đến từ chi đoàn 10A1.
59
Việt Bằng: Cảm ơn phần thuyết trình rất ý nghĩa của bạn. Tiếp theo chương trình, xin trân trọng kính mời bạn LÊ THỊ THẢO đến từ chi đoàn 10A2 sẽ tiến lên sân khấu để tham gia phần thuyết trình của mình.
Đan Linh: Vừa rồi là phần thuyết trình đến từ chi đoàn 10A2, xin chúng ta hãy giành một tràng pháo tay thật lớn để chúc mừng cho phần thi thành công của bạn. Sau đây, xin mời các thầy cô giáo, các bạn HS cùng lắng nghe phần thuyết trình của chi đoàn 10C1 do bạn TẠ THỊ NGA thể hiện.
Việt Bằng: Tiếp theo chương trình xin mời bạn NGUYỄN Ý NHI đến từ chi đoàn 10D1 sẽ tham gia phần thi thuyết trình của mình.
Đan Linh: Xin Cảm ơn phần trình bày của bạn. Một lần nữa chúng ta hãy giành một tràng vỗ tay thật nồng nhiệt để chúc mừng cho thành công của các bạn.
Việt Bằng: Vừa rồi, chúng ta đã được nghe 4 bạn tuyên truyền viên xuất sắc đến từ chi đoàn 10A1, 10A2, 10C1 và 10D1. Các bạn đem đến cho chúng ta những thông điệp vô cùng sâu sắc ý nghĩa . Mỗi chúng ta hãy bằng những hành động cụ thể, thiết thực, trở thành một tuyên truyền viên để chung tay bảo vệ môi trường sống quanh ta. Môi trường có trong sa ̣ch thì sức khoẻ, cuộc sống của chúng ta mới lâu dài và bền vững. “Tổ quốc Việt Nam xanh ngát, có sạch đẹp mãi được không. Điều đó tùy thuộc hành động của bạn, chỉ thuộc vào bạn mà thôi!”
6. TRÌNH DIỄN THỜI TRANG
Đan Linh: Kính thưa các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn HS thân mến!
Hiện nay các nhà khoa học môi trường đang cảnh báo với thế giới rằng lượng rác mà con người thải ra môi trường ngày một càng nhiều. Thậm chí ở một số khu vực còn đang ở mức báo động. Với niềm tin rằng mỗi hành động nhỏ được thực hiện cùng nhau sẽ tạo nên tác động to lớn, và để bồi đắp ý thức tái chế rác thải để bảo vệ MTTN tới tất cả mọi người nhất là các bạn trẻ, chúng em đã tổ chức các hoạt động như làm lọ hoa tái chế để bàn GV, trang trí phòng học xanh. Mục tiêu của việc làm này là nhằm giảm bớt sự nguy hại của chất thải đối với môi trường sống, bảo vệ sức khỏe cho tất cả mọi người. Với những vật liệu hoặc chất thải được tái chế như túi ni lông, các ống hút, giấy loại...qua bàn tay khéo léo của các bạn đã tạo ra những lọ hoa để bàn xinh xắn đáng yêu, những phòng học với không gian xanh tươi mát như chi đoàn 10A1, 10C1, 10A2, 12A4, 11C2....
Việt Bằng: Đặc biệt, ngay lúc này đây, sân khấu của Trường THPT Bắc Yên Thành sẽ bùng nỗ với màn trình diễn thời trang được làm từ các vật liệu tái chế như túi nilon, giấy báo, bao bì... đến từ các nhà thiết kế, người mẫu không chuyên của các chi đoàn khối 10. Mời tất cả các quý vị đại biểu, các thầy cô giáo và các bạn HS cùng hướng lên sân khấu để thưởng thức
(Mở nhạc)
(10A1)
60
Đan Linh: Mở đầu cho bộ sưu tập ngày hôm nay là phần trình diễn của 2 bạn: Đào Yến Vy và Nguyễn Thị Ánh Tuyết đến từ chi đoàn 10A1.
Bộ cánh của Ánh Tuyết mang tên “Nữ hoàng plastic” được lấy cảm hứng từ những chiếc túi ni lông - nguồn rác thải nhiều nhất sau một ngày hoạt động và sinh hoạt.
Việt Bằng: Còn Yến Vy với trang phục dạ hội mang tên“Hoa của giấy báo” được xếp li tinh tế, sáng tạo và xòe ra ở phần phía dưới mang đến sự nhẹ nhàng nữ tính sang trọng.
Thông điệp mà 2 đại diện 10A1 muốn lan tỏa là: hãy yêu yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường để cuộc sống của chúng ta đẹp như những bông hoa đang khoe sắc.
10A2
Đan Linh: Xuất hiện trước mắt các quý thầy cô và các bạn HS đó là người mẫu Trần Thị Như Ngọc và Trần Ngọc Bảo Hà đến từ chi đoàn 10A2.
Như Ngọc khoác lên mình bộ trang phục “Công chúa bong bóng”. Lấy ý tưởng từ những nàng công chúa trong truyện cổ tích, bộ trang phục từ bao nilong xanh mộng mơ kết hợp với chiếc túi xinh xắn, những bông hoa đủ màu săc, tạo nên nét duyên dáng cho người mặc.
Việt Bằng: Từ những chiếc bao bì rách, 10A2 đã chế tác thành một bộ váy ngắn xinh xắn, trẻ trung toả sáng trên đôi vai người mẫu của Trần Ngọc Bảo Hà. Cùng với với bộ trang phục là chiếc nơ cài tóc được làm từ các giấy ăn tôn lên vẻ đẹp uy quyền của người mẫu.
Hi vọng qua ý tưởng của bộ trang phục, chúng ta sẽ suy nghĩ nghiêm túc chung tay bảo vệ môi trường. Hãy hạn chế sử dụng bao bì nilong và tái sử dụng nếu có. Tất cả kì vọng đặt trong tầm tay của chúng ta! Xin một tràng vỗ tay thật lớn dành cho bạn đến từ chi đoan 10A2!
10A3:
Đan Linh: Lấy cảm hứng từ những tấm bạt, bì cũ tưởng chừng như bị lãng quên, lớp 10A3 đã quyết định thực hiện bộ trang phục do người mẫu Vương Thị Thảo Nguyên và Nguyễn Tuấn Dũng biểu diễn. Từ những vật liệu tưởng như có thể bỏ đi, các bạn A3 đã tái chế thành 2 bộ trang phục cách tân khéo léo và độc đáo, truyền cảm hứng bảo vệ môi trường, không gian sống.
Việt Bằng: Hi vọng qua ý tưởng từ bộ trang phục của lớp 10A3, chúng ta sẽ cùng chung tay, bằng những hành động nhỏ nhất để bảo vệ môi trường và sức khỏe của chính mình. Chúng ta hãy cùng nhau nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Hãy tái sử dụng những thứ bỏ đi xung quanh mình như: giấy, báo cũ, bao bì ni lông, chai lọ nhựa, thủy tinh… nếu còn có thể.
10A4:
61
Đan Linh: Trên sân khấu lúc này là phần trình diễn của 3 bạn đến từ chi đoàn 10A4: Trần Thị Thu Hà, Ngọc Ánh và Minh Khang .
Thu Hà thướt tha với bộ cánh được làm từ những túi ni lông với 2 màu sắc chủ đạo là trắng và đen tạo thành những dải lụa thướt tha trong gió. Bộ cánh dự sẽ làm chao đảo mùa lễ hội năm nay.
Việt Bằng: Còn đây là 2 người mẫu Ngọc Ánh và Minh Khang trong bộ trang phục được gấp xếp từ giấy báo tinh tế và sáng tạo khi những mảnh giấy được xếp xòe dần ra ở phần dưới, ôm dần lên thân tạo nên nét duyên dáng xinh đẹp và tự tin đậm cá tính cho người mặc.
Những bộ trang phục này vô cùng xinh đẹp và in đậm cá tính sáng tạo. VỚI THÔNG ĐIỆP HÃY CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG XANH SẠCH ĐẸP.
10A5:
Đan Linh: Chúng ta cùng chào đón ra sân khấu người mẫu Thái Phương Linh và Nguyễn Tuấn Thành đến từ chi đoàn lớp 10A5.
Phương Linh khoác trên mình chiếc váy dạ hội được làm từ ni lông và những tờ báo cũ. Bạn đã xử lí vô cùng khéo léo khi xếp gấp dài dần phía dưới làm tôn lên vẻ đẹp của người mẫu.
Việt Bằng: Vẫn từ báo chí cũ, lấy cảm hứng từ những bộ vest lịch sự, sang trọng, người mẫu Nguyễn Tuấn Thành khoác lên mình bộ đồ toát lên vẻ quý phái và sang trọng.
Với thông điệp mà các bạn 10A5 muốn gửi tới tất cả mọi người: Không có gì là bỏ đi quan trọng là bạn có biết tận dụng nó hay không mà thôi.Hãy biến rác thải thành những vật phẩm có ích, thân thiện với môi trường! Xin một tràng vỗ tay thật lớn dành cho bạn đến từ chi đoàn 10A5!
10A6:
Đan Linh: Người mẫu Hồ Thị Kim Hồng và Nguyễn Đức Anh đến từ chi đoàn 10A6 xin được kính chào quý thầy cô và các bạn!
Kim Hồng mang đến một bộ trang phục được làm từ ni lông với hai tông màu chủ đạo là trắng và vàng. Bộ trang phục được chế tạo khéo léo mang tới vẻ đẹp độc đáo truyền cảm hứng cho người xem về ý thức bảo vệ môi trường.
Việt Bằng: Tiếp theo là bộ trang phục “MONG MANH NHƯ GIÓ” được trình diễn bởi bạn Nguyễn Đức Anh . Bộ trang phục này được làm từ những tờ báo cũ - nguồn rác thải xuất hiện khá nhiều trong cuộc sống. Hãy cùng chung tay bảo vệ và làm sạch MTTN.
Xin chúc cho chúng ta sẽ luôn luôn được sống trong một thiên nhiên và môi trường xanh - sạch - đẹp nhất! Đó cũng chính là thông điệp mà các bạn 10A6 gửi đến chúng ta.
10A7:
Đan Linh: Tiếp theo là phần trình diễn đến từ chi đoan 10A7.
Trước mắt của chúng ta là bộ trang phục đc làm hoàn toàn từ túi ni lông mang tên "Nàng thơ" do người mẫu Lê Linh thể hiện. Với bộ váy thướt tha được kết hợp 62
những túi ni lông dài, tạo thành các tầng như lụa bồng bềnh vô cùng độc đáo, người mặc sẽ cảm thấy nhẹ nhàng và tự tin hơn.
Việt Bằng: Đang sải bước trên khấu là người mẫu Thùy Dương với thiết kế mang tên "Hoa giấy", đây là chiếc váy dạ hội quyến rũ được gấp xếp từ những tờ giấy báo với sự vận dụng đầy sáng tạo và tinh tế. Chiếc váy xòe - tà xinh xắn,với chiếc áo đơn giản nhưng sang trọng.
Qua những bộ trang phục mang đầy sự vui vẻ và tươi mới, chi đoàn 10A7 mong muốn tất cả mọi người đặc biệt là các bạn HS trong trường THPT Bắc Yên Thành sẽ cùng nhau chung tay bảo vệ môi trường XANH - SẠCH - ĐẸP.
10A8:
Đan Linh: Trên sấn khấu lúc này là người mẫu Đinh Thị Hoàng và Đinh Thị Bảo Ngọc đến từ chi đoàn 10A8.
Và đây là chiếc váy xòe xinh xắn của người mẫu Đinh Thị Bảo Ngọc được thiết kế khéo léo từ những túi ni lông vứt đi. Người mẫu trông thật tự tin và duyên dáng khi khoác lên mình bộ trang phục này.
Việt Bằng: Bộ trang phục của Đinh Thị Hoàng lấy ý tưởng từ những đám mây trắng bồng bềnh trên bầu trời, các các nhà thiết kế đã tạo nên bộ trang phục dạ hội làm từ ni lông tái chế kết hợp với bông hoa cách điệu đẹp mắt đem đến nét duyên dáng của người con gái.
Với thông điệp: “Vì một thế giới xanh, sạch, đẹp”, chi đoàn 10A8 mang đến những bộ trang phục được tái chế từ những túi nilong đầy màu sắc.
10C1:
Đan Linh: Tiếp theo chúng ta hãy cùng theo dõi phần trình diễn của 2 bạn đến từ chi đoàn 10C1: Đoàn Thị Dung và Nguyễn Ngọc Sương.
Bạn Đoàn Dung trong bộ trang phục váy dạ hội sang trọng làm tôn lên vẻ đẹp trong sáng, xinh xắn của người mẫu với số đo 3 vòng 78-60-84.
Việt Bằng: Và đây là bạn Nguyễn Ngọc Sương trong bộ thời trang được thiết kế từ những tờ báo cũ. Với vóc dáng thon thả, người mẫu đã làm toát lên được vẻ đẹp nữ tính qua bộ trang phục này.
Qua bộ sưu tập này chi đoàn 10C1 muốn gửi đến thông điệp: hãy tái chế rác thải - đặc biệt là các loại khó phân hủy nhằm góp phần bảo vệ môi trường.
10C2:
Đan Linh: chi đoàn 10C2, với sự có mặt của Đặng Anh Quân và Nguyễn Lê Vy đang từ từ tiến ra sân khấu..
63
Với sự sáng tạo ngẫu hứng từ sự nhẹ nhàng, mát mẻ của khí trời Anh Quân đang khoác lên mình bộ trang phục mang tên “Ƣơm mầm sức xanh”. Những tờ báo, bao bì được cắt dán tỉ mỉ và xếp thành bộ đồ sang trọng, lịch sự tỏa ra sự mạnh mẽ và cá tính.
Việt Bằng: người mẫu Nguyễn Lê Vy đang mang trên mình bộ trang phục “sự thuần khiết của thiên nhiên” Lấy cảm hứng từ những tờ báo cũ được tái sử dụng, các nhà thiết kế đã lên ý tưởng tạo nên một chiếc váy với tông màu trầm tĩnh toát lên vẻ sang trạng, quý phái cho bộ trang phục.
Hi vọng qua sản phẩm này, chúng ta sẽ trân trọng sự đẹp đẽ của thiên nhiên và bảo vệ nó cho hôm nay và mai sau
10D1:
Đan Linh: Tiếp theo là phần trình diễn của 2 người mẫu Cung Thị Phương Thảo và Trần Đăng Ninh đến từ chi đoàn 10D1 .
Phương Thảo với dáng đi uyển chuyển, thướt tha với bộ trang phục mang tên "Nữ Hoàng Hoa Trong Nắng Mới" được làm hoàn toàn từ tờ báo cũ và các vật liệu phụ khác như: dây lánh,ghim,thép. Được lấy ý tưởng từ những cánh hoa khoe sắc trong nắng, xung quanh bộ trang phục được gắn những bông hoa tươi sắc tỏa ra như ánh nắng Mặt Trời.
Việt Bằng: Và đây là bạn Trần Đăng Ninh. Lấy cảm hứng từ những tờ báo cũ không sử dụng được, các nhà thiết kế của chi đoàn 10D1 đã tạo ra một bộ đồ rất lịch sự, sang trọng và cá tính khiến người mặc trang phục cảm thấy tự tin và nhẹ nhàng khi bước đi trong gió.
Thông điệp mà chi đoàn 10D1 gửi đến hôm nay là hãy bảo vệ môi trường, hãy tái chế sử dụng bao nilon, giấy báo cũ một cách hợp lý để mãi mãi trong hôm nay và tương lai chúng ta sẽ thấy một màu xanh hy vọng.
10D2:
Đan Linh: Xin giới thiệu bộ trang phục thời trang đến từ chi đoàn 10D2 qua phần trình diễn của 2 bạn: Nguyễn Thị Kim Chi và Bùi Thị Kim Oanh . Kim Chi khoác lên mình trang phục được tái chế từ nilon mang tên “nữ hoàng”. Chiếc váy ngắn cùng với chiếc vương miện xinh xắn giúp người mặc cảm thấy tự tin quyến rũ.
Việt Bằng: Người mẫu Bùi Thị Kim Oanh với bộ trang phục được làm hoàn toàn từ giấy báo mang tên “Duyên dáng Việt Nam”. Bộ cánh thướt tha dễ thương, tôn lên nét đẹp nữ tính của người phụ nữ Việt Nam.
Thông điệp mà các bạn muốn gửi đến: Hãy bảo vệ môi trường không khí trong lành vì sức khỏe của chúng ta.
10D3:
64
Đan Linh: Với mục đích nâng cao nhận thức và khuyến khích mọi người tái sử dụng rác thải. Các nhà thiết kế đến từ chi đoàn 10D3 đã quyết định làm nên bộ đồ vest thời trang làm từ bao bì cũ.
Người mẫu Nguyễn Hữu Hải đang khoác lên mình bộ vest sang trọng, lịch sự nhưng không kém phần thoải mái này sẽ hứa hẹn trở thành cơn sốt trong bộ sưu tập thời trang năm nay.
Việt Bằng: Và người mẫu Trần Thị Hiền mang đến cho chúng ta bộ "Bầu trời hi vọng". Lấy ý tưởng từ những tờ báo cũ vứt đi, chi đoàn 10D3 mang đến cho chúng ta bộ váy xòe được xếp li rất tỉ mỉ, tài hoa với hi vọng rằng trên bầu trời rộng lớn kia sẽ luôn đầy ắp sự hạnh phúc.
Hãy hạn chế sử dụng túi ni lông và tái sử dụng nếu có. Tất cả kì vọng đặt trong tầm tay của chúng ta! Xin một tràng vỗ tay thật lớn dành cho bạn đến từ chi đoàn 10D3!
10D4:
Đan Linh: Xuất hiện trước mắt chúng ta là hai siêu mẫu Hồ Uyên và Hồng Vân đến từ chi đoàn 10D4.
Các bạn 10D4 mang đến buổi trình diễn thời trang hôm nay một bộ sưu tập thời trang làm từ bao ni lông và giấy báo với tên gọi “môi trường xanh - hạnh phúc của chúng ta.”. Túi ni lông là nguồn rác thải nhiều nhất mà con người sử dụng trong mọi hoạt động và sinh hoạt hàng ngày. Với những bộ trang phục này sẽ nói lên sự quyết tâm của lớp chúng em vì một trái đất ít bao bì ni lông và xanh sạch đẹp hơn!
Việt Bằng: (Các bạn biểu diễn của cả khối cùng đi hai vòng trên sân khấu)
Sau đây, xin mời các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn hướng lên sân khấu để một lần nữa chiêm ngưỡng lại toàn bộ các trang phục tái chế đến từ 14 chi đoàn.
(Kết thúc nhạc)
Với đôi bàn tay khéo léo, trí óc sáng tạo, các bạn đã làm bùng nổ sân khấu thời trang của chúng ta ngày hôm nay. Mỗi bộ trang phục mang đến hội thi tuy nhỏ nhưng có ý nghĩa thông điệp vô cùng to lớn. Cảm ơn các bạn đã mang đến cho chúng ta một màn trình diễn thật nhiều cảm xúc. Chúng ta hãy giành một tràng pháo tay thật lớn, thật giòn giã để dành tặng cho các người mẫu, nhà thiết kế tài năng của các chi đoàn ạ. Xin trân trọng cảm ơn!
7. TRAO GIẢI
tay kết quả chung cuộc. Xin trân
Việt Bằng: Kính thưa các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn HS thân mến! Chúng ta vừa trải qua các phần thi vô cùng hấp dẫn với sự xuất sắc của các đội chơi đến từ 14 chi đoàn. Sau một thời gian làm việc công tâm, tích cực, hiện chúng tôi đã có trên trọng kính mời Thầy/Cô giáo:................................ đại diện................................. lên công bố kết quả và trao quà cho các bạn !
65
8.VĂN NGHỆ
Đan Linh: Tiếp theo chương trình, xin kính mời các thầy cô giáo và các bạn HS thưởng thức ca khúc “Cùng hành động vì thiên nhiên” sáng tác của Nguyên Jenda do bạn Nguyễn Hồng Quảng đến từ chi đoàn 10A1 trình bày.
(Xong bài hát)
Và thay cho lời chúc mừng thành công của chương trình ngoại khóa, chúng ta cùng hướng lên sân khấu để đón nhận tiết mục nhảy đến từ chi đoàn 10D2. Xin mời các thầy cô giáo và các bạn cùng thưởng thức!
Tiết mục nhảy đã khép lại chương trình hoạt động trải nghiệm chủ đề: Bảo vệ môi trường tự nhiên - Vì một môi trường xanh - sạch - đẹp. Thay mặt ban tổ chức, chúng em xin chân thành cảm ơn sự có mặt của các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn HS. Kính chúc các thầy cô giáo mạnh khỏe, hạnh phúc. Chúc các bạn HS chăm ngoan, học giỏi, không ngừng tiến bộ và ngay từ bây giờ hãy là một tuyên truyền viên tích cực của phong trào “Vì một môi trường xanh – sạch – đẹp”.
Xin trân trọng cảm ơn!
PHỤ LỤC 6
KỊCH BẢN: CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG
LỚP 10C1
=========================***========================
1. LỜI: Tuyết Lâm 2. BIÊN KỊCH: Vương Hoa, Tạ Nga, Hồ Hoa, Vương Hiền, Tuyết Lâm . 3. DIỄN VIÊN: • Vương Hoa trong vai Bà C • Tuyết Lâm trong vai Bà Lâm • Vương Hiền trong vai bà Trưởng thôn. • Đoàn Dung trong vai cô bé Reviewer + người vứt rác • Tạ Nga trong vai bạn của cô bé reviewer + người vứt rác • Hồ Hoa trong vai cô bé vứt rác
PHÂN ĐOẠN : CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG
Bối Cảnh 1 :
Vào một buổi chiều Reviewer Kim Dung cùng một người bạn chạy xe bon bon đi ăn bún đậu mắm tôm. Ngã tư chợ Vinh - Nghệ An có 2 bà bán bún đậu là Sạp bà Lâm và Sạp bà C. Là khách quen của sạp bà C nên Kim Dung muốn vào đó ăn nhưng cô bạn đi cùng lại thấy sạp bà Lâm bên cạnh có vẻ sạch sẽ và mới mẻ hơn nên kéo cô bé review sang sạp bà Lâm.
66
(Tại đây, bà C đứng bên cạnh và nói châm biếm 2 cô bé kia)
Sau khi 2 cô bé review đã đi về thì "tức nước vỡ bờ” bà Lâm lại chất vấn bà C, bà C cũng lí lẽ lại, cuộc tranh chấp bắt đầu ...
Bà Lâm: Vơ cấy bà tê, răng bà lại nói các cháu rứa?
Bà C: Tôi chưa nói gì bà thì thôi, rõ ràng 2 con bé đó định vào sạp tôi ăn mà sao bà lại lôi kéo nó sang như thế?
Bà Lâm: Ơ, bà vô lí rứa tui có lôi kéo hấn mô có như răng hấn mới sang sạp tui thôi bà ạ!
Bà C: Bà lại cãi lại như vậy, mà nói chuyện với tôi thì tháo khẩu trang ra người ở đâu mà giọng quen quen thế?
Bà Lâm: Tui người Phú Thành chi mô!
Bà C: Vơ, bà ... bà .... bà Lâm à?
Bà Lâm: Ầy, tui đây !
Bà C: Trời ơi, đồng hương đây rồi. Mà răng bà lên đây?
Bà Lâm: Dưới nớ môi trường ô nhiễm, đất đai thoái hóa không canh tác được rứa tui mí phải lên đây bán bún đậu đây ri.
Bà C: Bà lừa tui đó chớ, mọi chầu đất đại màu mỡ, không khí trong lành lắm mà bà?
Bà Lâm: Đó là bà lên đây lâu rồi không biết đó chớ tui kể cho nghe
(Hát theo giai điệu bài VIỆT NAM TRONG TÔI LÀ)
Lời: Tôi cho nghe này, quê ta bây giờ đây, rác nhiều, rác nhiều ở đâu cũng rác, có rất nhiều rất nhiều nơi ... Sông ao ô nhiễm ối a... sông ao
Nhà nhà tự hỏi ối a ... môi trường khác xưa.
Xưa nước trong bây giờ nước không trong, không còn là như trước được
Ơ khí xe có hơn nhiều rồi, làng ta không như trước kia
(Điệp khúc) Nếu chúng ta là những người dân ở đây, thì ta đã không để đất ô nhiễm rồi.
Việc làm của chúng ta là làm đất bạc màu, ta tự cảm thấy sai trái biết mấy.
Nếu chúng ta là những người dân ở đây .
Dù là ở đâu, cho dù đi nơi đâu.
Chúng ta cần là, biện pháp ta bảo vệ thôi ...
Bà C: Tôi không ngờ là hấn nghiêm trong như rứa luôn bà ạ , nhân ngày mai dưới kia tui cụng có giỗ hay là 2 ta cùng về một chuyến xem thực hư tình hình như thế nào đi bà?!
67
Bà Lâm: Được đó bà, dọn sạp ta đi thôi, gét gô!
Bối cảnh 2 :
Bà Lâm và Bà C cùng nhau về quê, về đến làng tình cờ gặp bà trưởng thôn và câu chuyện lại tiếp diễn ...
Lời thoại
Bà Trưởng thôn: Ơ, bà Lâm với bà C à?
Bà Lâm: Vơ, bà trưởng thôn à, lâu ngày không gặp, bà đi mô đây ?
Bà Trưởng thôn: Tôi đang đi khảo sát cái môi trường đây, dạo ni làng ta hơi bị nhiều rác 2 bà ạ ...
Bà C: Tôi với bà Lâm hồi nãy cũng mới thảo luận về vấn đề ni xong, hay là sẵn tiện ta cùng nhau đi khảo sát đi bà ...
Bà Trưởng thôn: Rứa dừ 2 bà có biện pháp chi để ta đề ra mà khắc phục không 2 bà?
Bà C (vừa đi vừa nói) nói về các biện pháp như :Hạn chế sử dụng bao ni lông, không xả rác bừa bãi...
Bỗng nhiên gặp 3 cô bé đang ăn bim bim và hát:
- Này bạn iu tao muốn uống tà tưa
- Ăn bim bim đỡ đi bạn ơi !
Sau đó 3 bà lại và nói (Hát theo giai điệu bài SÁNG MẮT CHƯA-Trúc Nhân)
(Điệp khúc)
Lời: Những cô nàng đang ăn bim bim và định vứt rác đúng không? (bà Lâm)
Làng quê ta đó tôi sẽ xử phạt (bà Trưởngthôn)
(Cùng hát và nhún theo giai điệu)
Hãy dọn sạch rác giữ gìn vệ sinh
Mình cùng chung tay cứu lấy môi trường người ơi
Cứ tiếp tục vậy hoài em sáng mắt chưa?
Thời gian thấm thoát trôi qua, giờ thì cùng cứu môi trường người ơi
Này ai ơi chớ có vô tâm
Cùng vì sức khỏe cộng động người ơi !
68
Cùng hô vang: CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG VÌ MỘT CUỘC SỐNG XANH- SẠCH – ĐẸP!
PHỤ LỤC 7
MỘT SỐ HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
69
Một số hình ảnh học sinh trình diễn trang phục tái chế
70
Một số hình ả nh tại triển lãm “Thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương”
71
Một số hình ảnh lọ hoa tái chế của các chi đoàn
72
Một số hình ảnh trang trí phòng học xanh của các chi đoàn
73
Một số hình ảnh học sinh tham gia thực hiện bảo vệ môi trường tại địa phương
74
Một số hình ảnh giao lưu khán giả, văn nghệ, trao giải tại buổi trải nghiệm
75
Hình ảnh học sinh thảo luận, chia sẻ trong các tiết sinh hoạt lớp