BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
Tiếng Anh là ngôn ngữ thông dụng toàn cầu và cũng là môn học đã và đang
được đi đầu trong việc đổi mới tại các trường trung học phổ thông. Bộ GD-ĐT
đã xây dựng phương án nhằm nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ trên cả
nước. Có thể nói Tiếng Anh nói riêng và ngoại ngữ nói chung đang là tiêu điểm
được quan tâm và phát triển mạnh mẽ. Đổi mới và nâng cao chất lượng học
ngoại ngữ cần nhiều giải pháp đồng bộ mà trước hết phải đổi mới phương pháp
dạy và học. Tinh thần đổi mới này đã được phản ánh trong nghị quyết Trung
Ương 2 khóa VIII, được thể chế trong Luật giáo dục (12/1998). Điều 24.2 Luật
giáo dục đã ghi “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực,
tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh. Phù hợp với đặc điểm của từng lớp,
môn học. Bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức
vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho
học sinh”.
Tiếng Anh là rất cần thiết với cuộc sống và công việc hàng ngày
của bao nhiêu người, tuy nhiên cách học và tiếp cận nó như thế nào một cách
hiệu quả thì không phải ai cũng chọn được một phương pháp hiệu quả cho riêng
mình. Để đi sâu vào cách học tiếng Anh như thế nào cho hiểu quả là một vấn đề
khá rộng và khó nói chi tiết cụ thể được vì mỗi đối tượng học tiếng Anh với
mục đích riêng của từng giai đoạn thì lại phải có phương pháp cho từng đối
tượng đó. Ví dụ, với đối tượng học tiếng Anh với mục đích giao tiếp phục vụ
cho công việc thì ta cần chú trọng vào phát triển kỹ năng thực hành như nghe và
nói, còn với đối tượng học tiếng Anh với mục đích thi cử thì người dạy lại phải
tập trung nhiều hơn dạy kỹ năng làm bài kết hợp nhiều kỹ năng mang tính hàn
lâm hơn như đọc, viết và bổ sung ngữ pháp. Là một giáo viên trong môi trường
giáo dục với đối tượng là học sinh THPT và cụ thể hơn là đối tượng học sinh ôn
thi đại học để chuẩn bị bước vào cuộc thi đầy cam go và khốc liệt ở ViệtNam
thì có thể nói trách nhiệm và vai trò của người thầy lại càng quan trọng. Người
1
dạy phải tìm ra một phương pháp hiệu quả để hướng đẫn học viên của mình làm
bài đạt kết quả cao nhất.
Trong quá trình dạy và học ngoại ngữ, đọc là một trong những kỹ năng cơ bản
rất được chú trọng. Đọc là phương tiện hữu hiệu và cần thiết cho học sinh có thể
nắm vững, củng cố kiến thức ngôn ngữ, mở rộng vốn từ vựng cũng như hiểu sâu
thêm văn phong, cách sử dụng ngôn ngữ mình đang học. Các bài đọc đóng một
vai trò rất quan trọng trong việc phát triển kỹ năng đọc hiểu của học sinh.
Thực tế cho thấy, về kỹ năng đọc và làm các bài tập sau khi đọc, các em học
sinh thường mắc một số lỗi phổ biến như: phát âm sai, thường phát âm gió một
cách bừa bãi, vốn từ của học sinh quá ít ỏi hoặc quên nhiều, chưa biết cách đọc
một bài đọc hiểu, không nhớ được thông tin trong bài đọc, không nắm được cấu
trúc ngữ pháp cơ bản, đa số học sinh không biết cách đặt câu hỏi cho đoạn văn
và trả lời. Để khắc phục được tình trạng này, trước hết người giáo viên phải làm
sao cho học sinh có nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của việc học ngoại
ngữ nói chung và cụ thể là học tiếng Anh nói riêng, nhất là làm cho học sinh yêu
thích, quan tâm đến việc học một bài đọc một cách hiệu quả hơn. Các bài giảng
của thầy cô ở trên lớp phải phù hợp với mọi đối tượng học sinh, phải có phương
pháp thích hợp, gây hứng thú học tập cho học sinh.
Từ thực tế đó, tôi đã chọn đề tài “Biện pháp rèn luyện kỹ năng đọc hiểu cho
học sinh trong dạy học Tiếng Anh lớp 11 theo định hướng đề thi THPT Quốc
Gia” làm vấn đề nghiên cứu trong sáng kiến kinh nghiệm của mình.
2. Tên sáng kiến: BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG ĐỌC HIỂU TRONG
DẠY HỌC TIẾNG ANH LỚP 11 THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỀ THI THPT
QUỐC GIA”
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên: Lê Thị Thúy Hằng
- Địa chỉ: Trường THPT Nguyễn Thái Học
- Số điện thoại: 0977547879
- Email: lehangnth81@gmail.com
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
2
- Họ và tên: Lê Thị Thúy Hằng
- Địa chỉ: Trường THPT Nguyễn Thái Học
- Số điện thoại: 0977547879
- Email: lehangnth81@gmail.com
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
SKKN ngoài việc áp dụng trong dạy và học bộ môn Tiếng Anh có thể sử
dụng trong dạy và học các bộ môn ngoại ngữ khác: Tiếng Nhật, Tiếng Pháp,
Tiếng Hàn Quốc,………
6. Ngày sáng kiến được áp dụng
Tháng 9 năm 2019 đến đầu tháng 2 năm 2020.
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
7.1 Nội dung của sáng kiến
PHẦN I: CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU VÀ MỤC TIÊU NGHIÊN
CỨU BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG ĐỌC HIỂU TRONG DẠY HỌC
TIẾNG ANH LỚP 11 THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỀ THI THPT QUỐC GIA
I. CÁC GIẢ THIẾT NGHIÊN CỨU
Kỹ năng đọc hiểu là một trong bốn kỹ năng hết sức quan trọng trong quá
trình dạy và học tiếng Anh: nghe, nói, đọc, viết. Trong chương trình tiếng Anh,
một bài đọc thường có rất nhiều từ và cấu trúc mới mà học sinh chưa được tiếp
cận hoặc đã quên. Vì vậy, việc phát triển kỹ năng đọc hiểu cho HS là một nhiệm
vụ thiết yếu để cho các em có khả năng không chỉ đọc, hiểu những bài trong
chương trình mà còn có thể tự đọc ở nhà để mở mang vốn kiến thức.
Thành thạo kỹ năng đọc hiểu còn giúp cho việc phát triển tư duy, sáng tạo, tính
độc lập tự chủ của các em, phục vụ cho quá trình học tiếng Anh nói chung, với
mục đích biến tiếng Anh thành ngôn ngữ của chính bản thân mình trong giao
tiếp, sử dụng nó như một chiếc chìa khoá vàng mở ra kho tàng tri thức quí báu
vô tận của nhân loại.
Kĩ năng đọc hiểu là một trong những kĩ năng quan trọng trong việc học bất
kỳ một ngoại ngữ nào. Nếu người học sử dụng thành thạo, lưu loát kĩ năng này
sẽ làm cho họ rất hứng thú và tự tin trong học tập trước mắt và sau này. Giúp họ
3
vượt qua những rào cản về ức chế tâm lý khi đọc một tài liệu, một đoạn văn hay
một văn bản bằng Tiếng Anh .
Vậy làm thế nào để học sinh thành thạo kĩ năng đó? Đó có phải là năng
khiếu của từng học sinh có được hay không? Hay học sinh rèn luyện kĩ năng đó
hàng ngày để có được?
Đây là những câu hỏi đã được đặt ra từ lâu cho các nhà ngôn ngữ học, các
nhà chuyên môn nhằm tìm ra những biện pháp hữu hiệu giúp người học, người
dạy tích luỹ kinh nghiệm qua các tiết học và thực tế tiết dạy. Từ những thực tế
đó, các nhà chuyên môn, các nhà giáo ưu tú, các người thầy đi trước đã tích luỹ
được khá nhiều kinh nghiệm quý báu trong việc dạy ngoại ngữ và đã truyền lại,
viết lại cho những người đi sau. Đến nay chúng ta đã biết được khá nhiều kỹ
thuật dạy một tiết đọc hiểu nhưng những kỷ thuật đó vẫn chưa theo kịp với sự
thay đổi của đặc thù môn học, tâm lý và nguyện vọng của học sinh.
II. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Mặc dù tiếng Anh đã trở thành môn học chính thức ở trong trường học,
nhưng việc phát huy lợi ích của nó vẫn chưa được quan tâm nhiều, chưa thu hút
được sự đam mê học tập của học sinh, điều này càng được thể hiện rõ trong các
giờ dạy đọc Tiếng Anh. Học sinh luôn tìm cách lẩn tránh việc phải đọc các bài
văn dài với những dòng chữ dày đặc từ mới. Mặt khác, học sinh chỉ quan tâm
đến nghĩa của từ mà không đi sâu tìm hiểu nội dung của bài đọc, đặc biệt là các
trọng âm lên xuống của bài đọc, kết quả các em không thể trả lời hoàn chỉnh các
câu hỏi về bài đọc. Chất lượng dạy học vì thế giảm xuống, không đáp ứng được
yêu cầu mà mình đã đặt ra. Trong trường hợp này giáo viên cần phải dạy cho
các em học sinh kỹ năng đọc phân tích lấy thông tin, từ đó học sinh mới có thể
áp dụng làm bài tập nhanh được. Bên cạnh đó, vai trò của giáo viên không thể
không kể đến chất lượng dạy học được nâng cao, phương pháp dạy học có đổi
mới phù hợp với từng bài học, từng đối tượng học sinh.
Trong chương trình sách giáo khoa cũ, kỹ năng đọc được rèn luyện đồng
thời với kỹ năng Nghe- Nói và Viết. Từ mới trong mỗi bài đọc thường ít hoặc là
những chủ đề quen thuộc học sinh đã biết qua, giáo viên chỉ cần đặt câu hỏi và
4
yêu cầu học sinh trả lời ép buộc, gượng gạo và như vậy chất lượng học tập của
các em sẽ không bao giờ cao.
Sau khi chương trình Tiếng Anh được biên soạn lại, kỹ năng đọc được rèn
luyện riêng rẽ, đổi mới phương pháp trong dạy học càng cao, càng bắt buộc phải
thực hiện theo. Nhiều đề tài mới lạ được đề cập đến, số lượng từ vựng cũng
nhiều lên. Học sinh cảm thấy quá tải, phương pháp cũ không còn phù hợp.
Chính vì vậy trong việc này giáo viên đóng vai trò chủ đạo. Dạy như thế nào để
vừa đáp ứng được yêu cầu thực tế, vừa nâng cao chất lượng học tập của các em.
PHẦN II: CÁC BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG ĐỌC HIỂU
TRONG DẠY HỌC TIẾNG ANH LỚP 11 THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỀ THI
THPT QUỐC GIA
I. MỤC TIÊU VỀ KIẾN THỨC VÀ KĨ NĂNG
1. Mục tiêu về kiến thức
Sau bài học, học sinh cần:
- Nâng cao vốn từ vựng.
- Cơ bản nắm được các kĩ thuật tìm câu trả lời cho các dạng câu hỏi đưa ra
trong bài tập đọc hiểu.
- Cơ bản biết cách làm bài tập đọc hiểu.
2. Mục tiêu về kĩ năng
- Rèn luyện các kỹ năng đọc như “scanning” và “skimming”.
- Rèn luyện các kĩ thuật tìm câu trả lời cho các dạng câu hỏi đọc hiểu từ
dễ đến khó và phù hợp với từng dối tượng học sinh (học sinh thi tốt nghiệp và
học sinh thi đại học).
II. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Định nghĩa về đọc hiểu
Theo wikipedia, đọc hiểu được định nghĩa như là mức độ về sự hiểu biết
của một văn bản hay một thông tin. Sự hiểu biết được xuất phát từ sự kết hợp
giữa ngôn ngữ được viết trong bài và cách chúng kích hoạt kiến thức bên ngoài
văn bản.
5
