BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN:
1. Tên sáng kiến:
Một số biện pháp gây hứng thú giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn văn học
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phát triển ngôn ngữ
3. Tác giả:
Họ và tên: Trần Thị Hiền
Ngày sinh: 16 tháng 6 năm 1972
Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm Mầm non
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Vũ Tiến– huyện Vũ Thư – tỉnh Thái Bình
Điện thoại : 0986176614
4. Đơn vị áp dụng sáng kiến:
Tên đơn vị : Trường Mầm non Vũ Tiến
Địa chỉ :– xãVũ Tiến– huyện Vũ Thư – tỉnh Thái Bình.
Điện thoại : 0986176614
5. Đồng tác giả: Không
6. Chủ đầu tư: Không
7. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Tháng 9 năm 2019
II. BÁO CÁO MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến:
Một số biện pháp gây hứng thú giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn văn học
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phát triển ngôn ngữ
3. Mô tả bản chất của sáng kiến
1
Văn học là môn rất quan trọng đối với trẻ mầm non,là phương tiện phát triển
ngôn ngữ cho trẻ có đủ vốn từ,để nói năng lưu loát,diễn đạt gãy gọn. Biết sử dụng từ
đúng chỗ, không những thế mà việc dạy trẻ làm quen với những từ ngữ nghệ thuật
như từ tượng thanh ,tượng hình giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng ,óc quan sát,khả
năng tư duy độc lập trong suy nghĩ.
Văn học là loại hình nghệ thuật, là một bộ phận hoạt động tinh thần cơ bản làm
nên sự phong phú của nhân cách, đặc biệt làm nảy sinh tư tưởng tình cảm, trí tưởng
tượng, niềm tin và hành động nhân văn, nhân đạo của con người trong xã hội và tự
nhiên.
Với trẻ mầm non văn học là một phương tiện có hiệu quả mạnh mẽ đối với
phát triển giáo dục trí tuệ, đạo đức, thẩm mĩ và nó có ảnh hưởng to lớn đến phát triển
ngôn ngữ của trẻ.
Ở lứa tuổi mẫu giáo trẻ rất thích học hói tìm hiểu về nguần gốc về cấu tạo, về
cách làm, về sự phát sinh phát triển của cây cối, con vật, đồ vật có hoặc không có ở
gần trẻ. Trẻ hỏi để phát triển tư duy nhuwg để trả lời hết những câu hỏi đó thì không
phải là dễ. Rất nhiều câu truyện, thơ ca, ca dao, đồng dao đã giúp chúng ta giải đáp
thắc mắc cho trẻ.
Văn học phản ánh thế giới loài vật sinh động đa dạng, môi trường thiên nhiên
với những điều mởi lạ, đa dạng, hấp dẫn. Với phạm vi phản ánh rộng lớn văn học
không chỉ mở rộng hiểu biết của trẻ về thế giới tự nhiên mà còn mở rộng hiểu biết
của trẻ về xã hội. Niềm tự hào về con người, về đất nước Việt nam còn được khơi
dậy trong trẻ qua các tác phẩm văn học phản ánh phong tục tập quán cổ truyền tốt
đẹp của dân tộc.
Văn học là phương tiện quan trọng với sự phát triển nhân cách nói chung, sự
phát triển ngôn ngữ của trẻ nói riêng. Ở mỗi lứa tuổi trẻ khác nhau văn học mang lại
những đặc điểm riêng phù hợp với trình độ nhận thức, nét tâm lý bao trùm của lứa
tuổi bên cạnh tính đặc trưng của thể loại. Văn học thường có kết cấu đối lập, tương
phản giúp cho trẻ dễ hiểu nội dung, ý nghĩa của các tác phẩm văn học một cách dễ
dàng. Nhân vật trong các tác phẩm văn học ít không có tâm trạng phức tạp, mâu
- 2 -
thuẫn, được thể hiện nổi bật qua ngôn ngữ, hành động,cử chỉ trở thành đại diện cho
một đức tính nào đó của con người. Từ ngữ trong tác phẩm văn học dễ hiểu, miêu tả
gần gũi với tâm lý trẻ thơ. Đặc biệt các tác phẩm văn học dành cho trẻ Mầm non với
hình tượng nghệ thuật gần gũi phù hợp với nhận thức của trẻ đã từng bước chắp cánh
cho trẻ vươn tới ước mơ tốt đẹp. Trẻ Mầm non không thể cảm nhậnđược nội dung
nghệ thuật của các tác phẩm văn học khi thiếu sự tác động của cô giáo và người lớn
xung quanh. Bởi trẻ chưa biết đọc mà phải nhờ vào sự tổ chức, hướng dẫn của cô
giáo qua giọng đọc, giọng kể của cô giáo làm cho tác phẩm văn học đến với trẻ trở
thành nhân tố giúp trẻ phát triển tư duy,trí tưởng tượng, ngôn ngữ, thẩm mỹ hình
thành nhân cách và giáo dục đạo đức cho trẻ
Văn học phản ánh thế giới loài vật sinh động đa dạng, môi trường thiên nhiên
với những điều mới lạ, đa dạng, hấp dẫn. Với phạm vi phản ánh rộng lớn văn học
không chỉ mở rộng hiểu biết của trẻ về thế giới tự nhiên mà còn mở rộng hiểu biết
của trẻ về xã hội, niềm tự hào của con người, về đất nước Việt nam mà cònkhơi gợi
trong trẻ những phong tục tập quán cổ truyền tốt đẹp của dân tộc
3.1. Tình trạng và giải pháp
Như chúng ta đã biết “Làm quen văn học” là một trong các hoạt động học tập
của trẻ ở trường Mầm non. Trẻ Mầm non là lứa tuổi đang “học ăn, học nói” chưa biết
đọc, biết viết, việc cho trẻ làm quen văn học còn có ý nghĩa lớn lao ở phương diện
phát triển lời nói của trẻ. Vì ngôn ngữ là yếu tố thứ nhất của văn học nên phải tiếp
xúc với văn học, ngoài ra còn phải tiếp xúc với môn học thì còn có ý nghĩa tiếp xúc
với nghệ thuật ngôn từ. Như vậy trẻ sẽ làm quen với những hình tượng ngôn ngữ
trong sáng, những từ ngữ trong sáng, biểu cảm, đặc biệt là văn học dân gian. Thông
qua hoạt động này trẻ làm tái tạo sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một
cách hồn nhiên phù hợp với nội dung tác phẩm. Song trên thực tế, khi dạy trẻ 5 - 6
tuổi làm quen văn học còn gặp rất nhiều khó khăn như: Tài liệu để cho cô và trẻ
tham khảo còn ít. Trẻ còn nhút nhát, chưa tích cực chủ động trong học tập. Quá trình
tổ chức chưa thật cuốn hút trẻ, hình thức chưa mới mẻ mà mới chỉ dừng lại ở việc
đúng phương pháp. Trẻ không hứng thú lắm với các bài thơ, câu chuyện…
- 3 -
Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học làm quen văn học bản thân tôi
đã nghiên cứu, suy nghĩ, lựa chọn những phương pháp, biện pháp linh hoạt để hướng
dẫn trẻ vào hoạt động. Đối với bản thân tôi dạy mẫu giáo lớn trong các bộ môn thì
với môn làm quen văn học tôi đã nhận thấy các trẻ còn quá yếu. Đứng trước tình hình
đó, bản thân tôi luôn trăn trở một suy nghĩ là mình phải có biện pháp thế nào để thực
hiện giờ làm quen văn học được tốt hơn, đạt hiệu quả hơn. Chính vì vậy tôi chọn đề
tài: “Một số biện pháp gây hứng thú giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn văn học.”
3.2. Nội dung, giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến.
Sau một thời gian ngiên cứu, với những nội dung, phương pháp, thông tin đã
nắm được, tôi bắt đầu tìm toì tạo điều kiện cho trẻ được tham gia vào hoạt động môn
học văn học với nhiều hình thức khác nhau ở mọi lúc mọi nơi, Tôi đã sáng tạo trong
khi tổ chức các hoạt động của môn học, cố gắng nhập vai và thể hiện qua ánh mắt cử
chỉ nét mặt. Giọng đọc và kể của cô sao cho hấp dẫn, lôi cuốn trẻ. Tôi luôn tổ chức
hoạt động một cách mới lạ, cho trẻ tiếp xúc nhiều với dạng trình chiếu Powerpoint
mang hình ảnh động, tĩnh nhiều hơn. Để giúp trẻ cảm nhận tốt về tác phẩm văn học
thì đòi hỏi cô giáo phải có phương pháp và nghệ thuật dạy học lôi cuốn hấp dẫn trẻ.
Xuất phát từ những đặc điểm đó nên khi gây hứng thú cho trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn
làm quen văn học tôi đã thực hiện một số biện pháp sau:
3.2.1. Chuẩn bị đồ dùng dạy học gây hứng thú cho trẻ
Đối với trẻ mầm non nhất là trẻ 5 tuổi, tư duy của trẻ còn là trực quan hình
tượng, trẻ chóng nhớ mau quên. Vì vậy khi cho trẻ làm quen văn học thì việc chuẩn
bị đồ dùng trực quan là rất cần thiết, mà đồ dùng phải đẹp, hấp dẫn trẻ. Bởi vì đồ
dùng trực quan có vai trò rất quan trọng trong quá trình truyền thụ kiến thức cho trẻ,
minh họa cho lời kể, khắc sâu những hình ảnh trong tác phẩm, làm cho tác phẩm văn
học trở lên sống động hơn, rõ ràng hơn...
VD: “Chủ đề thế giới động vật” Bài thơ “Con Ong chuyên cần” tôi làm một
vườn hoa hồng nhiều màu sắc bằng giấy xốp, chai lọ nhựa…Làm Ong từ lọ sữa cắt
làm đôi và dính cánh. Sau đó tôi đính gắn tạo thành mô hình vườn hoa, qua đó tôi
thấy trẻ rất tập trung chú ý vào bài thơ, giờ học trở lên sôi nổi hơn.
- 4 -
Với trẻ 5-6 tuổi, trẻ chỉ có thể hiểu đầy đủ nội dung các tác phẩm văn học khi
được nghe cô kể và được nhìn thấy đồ dùng trực quan minh họa cho lời kể. Vì thế đồ
dùng minh họa phải thể hiện một cách khái quát nhưng phải đảm bảo tính hệ thống.
VD: “Chủ đề thế giới thực vật” Truyện “Nhổ củ cải” tôi làm tất cả các nhân
vật trong truyện bằng rối dẹt, đằng sau có dính gai. Khi kể đến nhân vật nào thì tôi
đưa nhân vật đó ra và dính lên tranh khiến trẻ rất thích thú và hồi hộp theo dõi câu
chuyện.
Với mỗi tác phẩm văn học, tôi luôn luôn suy nghĩ phải chuẩn bị đồ dùng dạy
học như thế nào, đồ dùng phải khác với đồ dùng của tiết học trước ra sao để trẻ chú
ý tham gia vào giờ học nhằm đạt được kết quả cao. Với việc chuẩn bị đồ dùng dạy
học chu đáo trước khi vào giờ dạy như vậy, tôi cảm thấy tự tin hơn rất nhiều trước
khi lên lớp và trẻ lớp tôi cũng hứng thú hơn hẳn.
3.2.2. Tạo môi trường văn học thân thiện trong lớp
Với mỗi chủ đề tôi trang trí thay đổi hình anh taọ môi trường thân thiện khác
nhau nhằm giúp trẻ làm quen với các câu từ,các tình tiết thông qua tranh ảnh, giúp
cho trẻ có sự tưởng tượng về các tác phẩm văn học
Ví dụ: Ở chủ đề “ Nghề nghiệp” tôi dán tranh ảnh về anh em nhà Thỏ trồng rau để trẻ
có thể kể chuyện theo trình tự và sáng tạo. Hay ở chủ đề “Thế giới động vật” tôi cho
trẻ làm quen tác phẩm “Mèo đi câu cá” tôi đã dán hình ảnh hai anh em chú mèo trắng
và nội dung tác phẩm để trẻ có thể vừa tư duy, vừa sáng tạo và ghi nhớ rác phẩm khi
tôi dạy trẻ vào những thời điểm thích hợp.
Tạo môi trường thân thiện phong phú ngay trong lớp học; Cùng vào việc cho
trẻ xem tranh minh họa trong các tác phẩm văn học, hướng dẫn trẻ trả lời về nội dung
các bức tranh, cho trẻ làm quen với các đồ chơi dân gian....Tôi đã tiến hành tạo môi
trường nghệ thuật trong lớp học sạch sẽ và đẹp mắt, trong phòng có nhiều đồ chơi
đẹp, màu sắc phù hợp được bố trí gọn gàng. Ngoài ra phòng, lớp học được trang trí
các mảng tường rất đẹp mắt phù hợp với các chủ đề trẻ đang học.
Tôi luôn thay đổi hình ảnh trang trí với từng chủ đề ở các mảng tường.
- 5 -
Ví dụ: Ở chủ đề “Trường Mầm non” tôi trang trí ác mảng tường có hình ảnh bé đến
trường Mầm non, bé cùng cô múa hát... đồng thời tôi làm những hiếc mũ múa, hoa
tay, trống lắc....... được trang trí bằng những họa tiết đẹp mắt hấp dẫn trẻ.
3.2.3. Xây dựng nề nếp học tập, rèn kỹ năng và kích thích sự sáng tạo
của trẻ
Nề nếp của trẻ là bước đầu của một tiết học, nếu chúng ta không đưa trẻ vào nề
nếp thì giờ học không đạt kết quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt cùng với sự hướng dẫn
khoa học của cô ngay ban đầu trẻ đã say mê với giờ học, luôn thể hiện cảm xúc, trí
tưởng tượng cho hoạt động nghệ thuật.
Tôi đã rèn luyện nề nếp bằng cách: Xếp xen kẽ cháu mạnh dạn với cháu nhút
nhát, cháu nam xen cháu nữ. Chia tổ, đặt tên cho tổ “tổ hoa hồng, tổ hoa cúc, tổ hoa
sen” và bầu ra tổ trưởng để tổ trưởng giúp cô quán xuyến, nhắc nhở thành viên của
mình. Tôi luôn động viên trẻ trong tiết học, uốn nắn tác phong ngồi học cho trẻ, trẻ
ngồi đúng tư thế, không nói chuyện, không nói leo, nói phải xin phép cô, nói rõ ràng,
mạch lạc, đủ câu…Với những biện pháp trên trẻ đã có thói quen tốt trong việc xây
dựng nề nếp học tập.
Ngoài ra, tôi dạy trẻ biết sử dụng kỹ năng chia nhóm kể chuyện, đọc thơ tạo
cho trẻ cảm giác tự tin, mạnh dạn, linh hoạt qua việc trẻ biểu diễn đóng kịch. Tạo
điều kiện cho trẻ thoả thuận và tự chọn vai kể của mình theo ý thích về sự sáng tạo
của trẻ, có thể dùng lời khuyến kích động viên trẻ thực hiện vai diễn của mình.
VD: Nhân ngày 8/3 từ đó dạy trẻ cỏ để bày tỏ lòng biết ơn và yêu quý của mình đối với
các bà, với mẹ, với cụ bằng cỏch dạy trẻ đọc bài thơ “Bú hoa tặng mẹ” đồng thời dạy trẻ vẽ,
làm hoa, sảm phẩm của trẻ tặng cho trẻ mang về nhà tặng bà, tặng mẹ và nhắc trẻ tặng hoa
cho bà cho mẹ và đọc thơ cho ụng bà bố mẹ nghe.
3.2.4. Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy hoạt động
Hiện nay việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động khá phổ biến
đối với giáo viên Mầm non, nhất là trong hoạt dộng làm quen tác phẩm văn học này,
khi tôi chọn một đề tài để dạy thì bản thân phải tạo ra những slied Powerpoint sinh
động. Tôi thường xuyên lên mạng internet tham khảo những Powerpoint giáo án
- 6 -
điện tử lấy những thông tin hỗ trợ từ trang websait dành cho giáo viên trong cách
soạn giáo án điện tử, từ đó chọn lọc những kiến thức cần thiết và tạo cho mình một
kho tàng giáo án điện tử, kể từ đó bản thân tôi có rất nhiều những bài giảng điện tử
về văn học
Khi tổ chức cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học, tôi trình chiếu cho trẻ
xem về nội dung tác phẩm đó, tôi thấy trẻ thích thú hơn, nhất là khi được xem trên
trình chiếu rộng
Để thu hút sự chú ý, gây hứng thú cho trẻ tôi đã sử dụng công nghệ thông tin
vào một số tác phẩm cụ thể:
Ví dụ: Tác phẩm truyện “Quả bầu tiên” Chủ đề: Thế giới thực vật
Với bài dạy này tôi đã sử dụng phần mềm Powerpoint để soạn giáo án điện tử
xuyên suốt tiết học. Để làm được giáo án điện tử trước hết tôi phải chuẩn bị đầy đủ
những đồ dùng cần thiết:
+ Tìm những cây hoa,cây cảnh, cây lấy gỗ, cây ăn quả ở ngoài thật và trên mạng
theo chủ đề và bài hát về chủ đề đó là bài “ Vườn cây của Ba” để quay video làm
thành phim đưa vào vi tính
+ Quyển tranh truyện
+ Băng đĩa kịch bản câu chuyện
+ Nhạc bài hát: “Bầu và Bí ”
+ Vẽ hình ảnh con chim én
Tất cả những hình ảnh trên đều được quay video, chụp ảnh đưa vào máy theo
trình tự một tiết dạy
Trước khi vào tiết dạy tôi còn chuẩn bị máy tính xách tay đã cài đặt phần mềm
PoWerPoint, máy chiếu, phông chiếu là những đồ dùng cần thiết khi giảng dạy .
Sau đó tôi sẽ cho trẻ nhẹ nhàng ngồi trước máy vi tính xem hình ảnh về các
loại cây trên máy chiếu và trò chuyện cùng cô. Tiếp đó trẻ cùng cô đàm thoại nội
dung câu truyện trên máy chiếu và lắng nghe cô kể câu chuyện trên băng đĩa. Với
- 7 -
việc sử dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy, trẻ đặc biệt có hứng thú, trước khi vào
bài học, khi nhìn thấy trong lớp có máy vi tính, có máy chiếu, tất cả trẻ đều ngạc
nhiên đến sửng sốt, đến khi vào tiết học khi được xem trực tiếp các hình ảnh động âm
thanh, bài hát trên màn hình trẻ vô cùng thích thú. Tiết học trôi qua một cách nhẹ
nhàng đầy lôi cuốn trẻ từ đầu đến cuối. Đến khi hết tiết học trẻ còn nói “Học tiếp đi
cô”
Với bài dạy này trẻ được quan sát kỹ các hình ảnh các loại cây một cách sống
động và trung thực, trẻ được quan sát kỹ nội dung quyển tranh truyện trên máy chiếu
thay vì quyển tranh truyện bé ở ngoài. Trẻ được xem và khắc sâu tính cách nhân vật
cậu bé hiền lành tốt bụng, lão địa chủ tham lam độc ác qua cử chỉ, nét mặt của từng
nhân vật, qua đó trẻ tập trung cao độ vào tiết học, hăng hái phát biểu xây dựng bài,
giờ học sôi nổi .
Từ đó phát huy được tính tích cực, phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Giờ học đạt
kết quả từ 90 - 95%.
Ví dụ: Truyện “Chú Dê đen” Chủ đề : Thế giới động vật
Với bài dạy này tôi chuẩn bị :
+ Hình ảnh một số động vật sống trong rừng như hổ, voi, sư tử…
+ Bài hát: Vào rừng xanh
+ Băng đĩa kịch bản với câu chuyện .
Mở đầu bài dạy tôi cho trẻ đến bên cô cùng trò chuyện, sau đó cho trẻ đến
thăm sở thú qua việc xem hình ảnh những con vật trên máy chiếu và đàm thoại cùng
trẻ .
- Có những con vật gì ?
- Chúng đang làm gì ?
- Những con vật này sống ở đâu ?
Sau đó kể chuyện cho các cháu nghe .
- 8 -
Bài dạy: “Chú Dê đen” là một bài khó, bởi vì đây là bài thuộc chủ đề thế giới
động vật – những con vật sống trong rừng nên việc tìm được những con vật sống
trong rừng để giới thiệu với trẻ là rất khó. Thay vì trước đây tôi chỉ có thể sử dụng
tranh ảnh hoặc những con vật bằng rối rẹt để giới thiệu với trẻ nên bài dạy không có
tính thuyết phục, trẻ không hứng thú .Thì nay với công nghệ thông tin tôi có thể dễ
dàng tìm được hình ảnh những con vật sống trong rừng ở trên mạng thật dễ dàng. Từ
việc tìm được hình ảnh đó trẻ rất hứng thú và ngạc nhiên khi được quan sát những
bước đi, tư thế, hay đang rình mồi, tiếng kêu các con vật. Chính điều đó kích thích sự
hứng thú trẻ vào tiết học, trẻ nào cũng chăm chú theo dõi. Qua tiết học trẻ không chỉ
được làm quen với thế giới động vật phong phú, mà còn được học chữ viết, được
phát triển ngôn ngữ tích cực, trẻ đựơc học một cách thoải mái, nhẹ nhàng, vui chơi là
chính, nhưng trong chơi có học. Giờ học đạt kết quả cao.
Các bài học trên máy vi tính là những gợi ý tốt để giáo viên có thêm những ý
tưởng sáng tạo mới nhằm tổ chức các hoạt động cho trẻ một cách sinh động cuốn hút
và đạt hiệu quả cao hơn. Không chỉ bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cô, mà cũng
cần cho trẻ được làm quen, tiếp cận và hướng dẫn trẻ sử dụng máy tính và học trên
máy, điều đó cũng giúp cho giáo viên nắm bắt được sâu hơn tâm lý và sở thích của
trẻ.
3.2.5. Kỹ năng thể hiện diễn cảm của tác phẩm:
Muốn gây hứng thú cho trẻ khi học cô giáo phải thuộc các tác phẩm văn học và
chuẩn bị giọng điệu thật diễn cảm, cuốn hút. Để có được giọng diễn cảm trước tiên
cô giáo phải xác định rõ vần điệu, nhịp thơ với các bài thơ, xác định giọng điệu của
từng nhân vật với các câu chuyện
Ví dụ:Với bài thơ “Mẹ của em” giọng đọc phải nhẹ nhàng chậm rãi thể hiện tình
yêu mếm của con đối với mẹ, sự âu yếm của mẹ dành cho con.
VD: Với truyện “Bác Gấu Đen và 2 chú Thỏ”: Giọng của Bác Gấu kể với
giọng ồm ồm; Giọng Thỏ Trắng nhẹ nhàng, trong trẻo; Giọng Thỏ Nâu thì gắt
gỏng…Đồng thời khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, ngoài việc xác định
giọng diễn cảm, cô giáo phải thật chú ý đến nét mặt, cử chỉ, điệu bộ của mình sao
- 9 -
cho phù hợp với từng nội dung tác phẩm.
Khi đã xác định được cách đọc thơ, kể chuyện diễn cảm, tôi tập làm cho đồng
nghiệp nghe để họ đóng góp ý kiến giúp tôi hoàn thiện hơn. Ngoài ra tôi tự luyện tập
trước gương để vừa có được giọng diễn cảm, vừa có được nét mặt, cử chỉ, điệu bộ
phù hợp với các nhân vật trong từng tác phẩm văn học…Cứ như vậy sau một thời
gian tôi nhận thấy bản thân có nhiều tiến bộ, cách đọc, cách kể diễn cảm hơn, tự tin
hơn. Với từng loại tiết tụi cú thể dựng một số thủ thuật để gõy hứng thỳ thu hỳt sự
chú ý của trẻ.
3.2.6. Lồng ghép, tích hợp vào các môn học khác và dạy trẻ ở mọi lúc,
mọi nơi
Tôi đã và đang thường xuyên tiến hành dạy lồng ghép làm quen văn hoc vào
các môn học khác cho trẻ để gây hứng thú và kết thúc bài, như tiết âm nhạc, tạo hình,
thể dục, môi trường xung quanh, toán….
+ Trong tiết học âm nhạc.
Ví dụ: Dạy vận động hàt bài "Cháu yêu bà"
Cô có thể lồng vào cho trẻ đọc bài thơ "Giúp bà" nhằm giáo dục trẻ yêu bà và
giúp đỡ bà
+ Trong tiết học MTXQ:
Ví dụ: Tìm hiểu về "Một số loại rau" tôi lồng vào cho trẻ đọc bài thơ "Họ nhà
rau", "Cây cải nhỏ".
Tìm hiểu về một số con vật sống trong gia đình có hai chân có mỏ, lồng vào
trẻ đọc bài thơ "Con gà".
Tìm hiểu về Bác Hồ, cô lồng vào bài thơ "Ảnh Bác".
+ Trong tiết học môn toán:
Ví dụ: Dạy số lượng 5, lồng vào trẻ đọc bài thơ "Họ nhà rau" hỏi trẻ trong bài
thơ kể về mấy loại rau.
- 10 -
Trẻ đến và nói kết quả 5 loại rau hoặc cho trẻ chuyển tiếp vừa đi vừa đọc bài
thơ "Đi cầu đi quán", vừa cất đồ dùng, quay sang hỏi trẻ trong bài thơ "Đi cầu đi
quán, đi bán lợn con", mua về được những gì? cho trẻ kể xem được bao nhiêu thứ
(trẻ nói kết quả).
Trong những giờ đón trả trẻ tôi thường đưa thơ chuyện vào đọc cho trẻ nghe,
dạy trẻ đọc, tôi chú ý tìm những bài thơ câu chuyện phù hợp theo từng chủ đề
Ví dụ: Vào đầu năm học tôi thường tìm những bài thơ như "Bạn mới đến
trường", vào giờ đón trẻ cho trẻ đọc thơ "Lời chào buổi sáng"... nhằm giúp trẻ hiểu
và lễ phép chào hỏi, biết thương yêu quan tâm giúp đỡ bạn.
Hay nhân dịp 8/3 tôi đưa vào cho trẻ đọc một số bài thơ, câu chuyện có ý
nghĩa về bà, mẹ, cô giáo, chị như bài thơ "Quà 8/3", "Giúp bà", "Cô và mẹ"...Quá đó
giúp trẻ hiểu về ý nghĩa của ngày 8/3 ngày của bà, mẹ, cô giáo... từ đó trẻ biết quan
tâm đến bà, mẹ, cô giáo, bạn gái...Việc liên kết môn học trong các môn học khác là
vô cùng quan trọng , điều đó giúp trẻ được tiếp xúc với văn học bằng nhiều hình thức
và nhiều phương diện.
VD: Môn thể dục: Khi chơi trò chơi cô cho trẻ đọc bài đồng dao hoặc ca dao
sao cho có nhịp điệu nhanh, dí dỏm giúp trẻ thực hiện tốt các động tác của bài thể
dục. Như vậy, việc cho trẻ làm quen với văn học thông qua các môn học khác giúp
trẻ cảm nhận được tác phẩm văn học một cách sâu sắc hơn.
Như vậy khi tổ chức lồng luồn, tích hợp vào các hoạt động khác và dạy ở mọi
lúc, mọi nơi, tôi thấy trẻ thực sự cảm thấy thoải mái, không gò bó “ Học mà chơi,
chơi mà học”. Trẻ rất hứng thú khi học các môn học khác. Với hoạt động này thì việc
cho trẻ làm quen với tác phẩm ở mọi lúc mọi nơi là rất cần thiết và thuận tiện. Tôi
thường tận dụng những giờ đón trả trẻ, những giờ dạo chơi ngoài trời, giờ vui chơi,
sinh hoạt chiều để cho trẻ được làm quen với tác phẩm. Khi trẻ đã nắm được nội
dung câu chuyện thì tôi tiến hành hoạt động chính rất dễ dàng .
Ví dụ: Khi đón trẻ tôi ngồi với một nhóm và kể cho cháu nghe qua câu
chuyện, khi dạo chơi ngoài trời tôi trò chuyện với nhóm trẻ đó về nội dung câu
chuyện, rồi giờ vui chơi tôi phân vai tập cho cháu đọc kịch, giờ sinh hoạt chiều tôi lại
- 11 -
kể lại câu chuyện này cho cả lớp nghe, và giờ trả trẻ những trẻ chưa có bố mẹ đón,
tôi tiếp tục phân vai và hướng dẫn trẻ đóng kịch, Ngoài ra trong các hoạt động khác
tôi cũng xen kẻ vào cho cháu đọc những bài thơ, nhằm giúp trẻ ôn luyện và ghi nhớ
thêm về tác phẩm
3.2. 7. Phối kết hợp cùng phụ huynh
Ngoài việc cô giáo cung cấp kiến thức cho trẻ ở trên lớp thì việc kết hợp với
gia đình là không thể thiếu được, đây là cơ sở chủ yếu để rèn kỹ năng cho trẻ, chính
vì vậy ngay từ đầu năm học tôi đã tổ chức họp phụ huynh học sinh, để tuyên truyền
tầm quan trọng của việc tổ chức tổ chức chăm sóc, giáo dục nói chung, cho trẻ làm
quen văn học nói riêng, qua đó phụ huynh có thêm hiểu biết, quan tâm đến việc phối
hợp với cô giáo để cùng dạy trẻ.
Chẳng hạn, qua bảng tuyên truyền với nội dung cha mẹ cần biết hay cha mẹ
học cùng trẻ tôi có viết tên nội dung bài thơ, truyện để cha mẹ cùng biết và cùng dạy
trẻ.
Bên cạnh sự tác động hỗ trợ của nhà trường, cô giáo, thì một thành phần không
thể thiếu đó chính là các bậc phụ huynh. Muốn cho con em phát triển một cách hài
hoà và toàn diện thì sự kết hợp giữa nhà trường và gia đình cũng rất quan trọng, nó
giúp cho trẻ ngày càng được tiến bộ hơn và phát triển năng lực hơn khi được rèn
luyện thường xuyên. Ở các buổi họp phụ huynh cũng như những lần đón- trả trẻ tôi
cũng đã trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập cũng như khả năng của trẻ và
tầm quan trọng của bộ môn văn học đối với trẻ cho phụ huynh thấy rõ, để từ đó có
hướng phối hợp cùng nhà trường giúp trẻ học tốt hơn bằng cách trong thời gian ở nhà
phụ huynh có thể khuyến khích động viên trẻ đọc thơ kể chuyện cho bố mẹ nghe.
Ngoài ra trong quá trình dạy trẻ tôi thường xuyên gặp gỡ trao, trao đổi với phụ
huynh kiểm tra kiến thức cho con, tạo môi trường cho trẻ hoạt động văn học ở mọi
lúc, mọi nơi, tạo cơ hội cho trẻ phát góp phần nâng cao chất lượng giáo dục chuyên
đề
3.3. Khả năng áp dụng của của giải pháp:
Các giải pháp trên được áp dụng cho trẻ 5- 6 tuổi trong trường Mầm non Vũ
- 12 -
Tiến thực hiện thường xuyên được đồng nghiệp học hỏi áp dụng và được ban giám
hiệu nhà trường đánh giá cao.
3.4. Hiệu quả, ích lợi thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
giải pháp
Trong quá trình thực hiện tiết văn học ở lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi, 100% các
cháu rất thích nghe cô kể chuyện, đọc thơ, 90-98% các cháu hăng hái phát biểu xây
dựng bài, kể lại được chuyện và tham gia đóng kịch theo nội dung truyện...
Qua đây tôi thấy việc thực hiện: Một số biện pháp gây hứng thú giúp trẻ 5- 6
tuổi làm quen với tác phẩm văn học là rất cần thiết. Để đạt được kết quả trên, mỗi
giáo viên mầm non cần phải đầu tư cho tiết dạy luôn sáng tạo và có sự ứng dụng
công nghệ thông tin phù hợp giúp cho giờ dạy đạt kết quả cao
* Về học sinh:
- Trẻ lớp tôi rất hứng thú với các giờ học làm quen với hoạt động làm quen
văn học, hăng hái tham gia vào các hoạt động, trẻ có nề nếp học tập.
- Đã khích lệ được trẻ nhút nhát tham gia vào hoạt động một cách chủ động tự
tin hơn.
- Trẻ hào hứng tiếp nhận kiến thức một cách thoải mái thông qua các hoạt động
nhóm, tập thể...
- Đa số trẻ đều nắm vững kiến thức và kỹ năng của giờ học. Trẻ được nâng cao
những hiểu biết của mình, trẻ hoạt bát nhanh nhẹn hơn, giờ học, giờ chơi đan xen
nhau một cách nhẹ nhàng mà vẫn đạt được hiệu quả cao.
* Về mặt kinh tế do sáng kiến này mang lại: Kinh phí chi cho sáng kiến rất ít.
*Về mặt xã hội do sang kiến mang lại:
1 - Sáng kiến nêu được ý nghĩa, vị trí, tầm quan trọng của việc phát triển ngôn
ngữ cho trẻ 5 - 6 tuổi tại trường mầm non.
2 - Sáng kiến đã tìm được các giải pháp phù hợp có hiệu quả trong việc phát
triển ngôn ngữ cho trẻ 5 - 6 tuổi.
- 13 -
3 - Sáng kiến áp dụng đã mang lại kết quả cao trong các hoạt động phát triển
ngôn ngữ cho trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng và của trẻ mẫu giáo nói chung.
4 - Về giáo viên: Đã tạo được môi trường học tập và vui chơi cho trẻ trong và
ngoài lớp có khoa học. Đổi mới, sáng tạo trong dạy học nhằm phát huy tính tích cực
cho trẻ luôn làm cho các bài giảng trở nên phong phú hơn, sinh động, hấp dẫn hơn,
mang tính giáo dục và thẩm mỹ cao. Các tiết dạy làm quen tác phẩm văn học của tôi
đã được Ban giám hiệu nhà trường cùng đồng nghiệp đánh giá xếp loại tốt.
- Muốn tạo hứng thú khi cho trẻ làm quen tác phẩm văn học, trước tiên cô
giáo cần chuẩn bị chu đáo dồ dùng dạy học, đó là những đồ dùng trực quan sinh
động, hấp dẫn trẻ.
- Giáo viên phải nghiên cứu kĩ từng tác phẩm. Phải luôn tìm tòi sáng tạo, linh
hoạt khi tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học để trẻ thấy không nhàm
chán.
- Biết tận dụng triệt để công dụng của đồ dùng trong các tiết dạy làm quen
văn học để trẻ thấy không nhằm thu được kết quả cao.
- Ứng dụng công nghệ thông tin một cách hiệu quả vào từng bài dạy.
- Tận dụng mọi cơ hội, tạo môi trường văn học trong và ngoài lớp học để học tập.
- Luôn tự học hỏi mọi để nâng cao trình độ chuyên môn, tự tìm tòi học hỏi qua
sách báo, qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua chị em đồng nghiệp để làm
giàu vốn kinh nghiệm cho mình.
- Dạy trẻ bằng cả tấm lòng nhiệt tình, sự yêu nghề, mến trẻ của mình.
- Trong quá trình giảng dạy, cô phải quan tâm đến khả năng từng trẻ để có biện
pháp bồi dưỡng phù hợp.
- Phải biết phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để cùng phụ huynh giúp trẻ khi làm
quen với các tác phẩm văn học.
Trên đây là “Một số biện pháp gây hứng thú giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn văn
học” mà bản thân tôi tự đúc rút ra trong quá trình giảng dạy, học tập và công tác của
bản thân. Với những biện pháp nêu trên, tôi đã vận dụng vào tình hình hình thực tế ở
- 14 -
lớp một cách hợp lí và kết quả mang lại cho trẻ trong giờ học làm quen với tác phẩm
văn học đạt được kết quả tốt.
Tuy nhiên vẫn không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong được sự đóng góp ý
kiến của các cấp lãnh đạo để bản thân tôi làm tốt hơn trong những năm học tiếp theo.
4. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền
Tôi xin cam kết những nội dung trình bày trong sáng kiến là những suy nghĩ và
việc làm của tôi và đã áp dụng vào trong thực tế tại trường Mầm non Vũ tiến từ tháng
9 năm 2019 đến nay.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Vũ Tiến, ngày 10 tháng 01 năm 2020 CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN ÁP DỤNG SÁNG KIẾN Trần Thị Hiền
