SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên đề tài:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT HUY NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH
LỚP CHỦ NHIỆM TẠI
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DIỄN CHÂU 2
LĨNH VỰC: CHỦ NHIỆM
Nghệ An, tháng 05 năm 2024
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 2
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên đề tài:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT HUY NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH
LỚP CHỦ NHIỆM TẠI
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DIỄN CHÂU 2
LĨNH VỰC: CHỦ NHIỆM
TÁC GIẢ: 1. TRẦN THỊ THU HOÀI. ĐT: 0916480111
2. THÁI THỊ MÙI. ĐT: 0974338306
Địa chỉ Email: Tranthithuhoaidc2@gmail.com
thaimui1979@gmail.com
Nghệ An, tháng 05 năm 2024
MỤC LỤC
A. MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
1
II. Mục đích, đối tượng và phương pháp nghiên cứu:
2
III. Tính mới và những đóng góp của đề tài:
2
IV. Kế hoạch thực hiện đề tài:
3
V. Phạm vi nghiên cứu
3
B. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN
PHÁT HUY NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH LỚP
CHỦ NHIỆM
1.1. Cơ sở lí luận:
5
1.2. Cơ sở thực tiễn:
9
1.2.1 Thực trạng của vấn đề:
9
1.2.1.1 Về nhận thức của học sinh
9
1.2.1.2 Về hình thức, phương pháp phát huy năng lực tự học
cho học sinh lớp chủ nhiệm
9
1.2.2 Điều tra, khảo sát.
10
1.3. Các biện pháp đề xuất
18
1.4. Kết luận chương 1
18
CHƯƠNG 2: CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH ĐỂ PHÁT
HUY NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH LỚP CHỦ
NHIỆM
2.1. Các biện pháp
19
2.1.1. Phương pháp lặp lại ngắt quãng( Spaced repetition)
19
2.1.2. Phương pháp chủ động gợi nhớ ( Active recall)
23
2.1.3. Sử dụng Flashcard (Thẻ thông tin) kết hợp cùng hộp lưu
trữ
24
2.1.4. Sử dụng sơ đồ tư duy ( Mindmap)
27
2.1.5. Xây dựng nhóm bạn cùng tiến trong học tập
28
2.2. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
đề xuất
30
2.2.1. Mục đích khảo sát
30
2.2.2. Nội dung và phương pháp khảo sát
30
2.2.2.1. Nội dung khảo sát
30
2.2.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá
30
2.2.3. Đối tượng khảo sát
30
2.2.4. Kết quả khảo sát
30
2.2.4.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp
31
2.3. Kết luận chương 2
32
CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM VÀ KẾT QUẢ
ĐẠT ĐƯỢC CỦA BIỆN PHÁP PHÁT HUY NĂNG LỰC
TỰ HỌC CHO HỌC SINH LỚP CHỦ NHIỆM
3.1. Thực nghiệm sư phạm
33
3.1.1. Mục tiêu thực nghiệm sư phạm
33
3.1.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm
33
3.1.3. Đối tượng thực nghiệm sư phạm
33
3.2. Kết quả thực nghiệm sư phạm
33
3.2.1. Đối với tập thể lớp.
33
3.2.2. Đối với học sinh.
34
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. Kết luận
36
II. Kiến nghị
36
D. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1
A. MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
Trong thời đại khoa học kĩ thuật phát triển nhanh chóng như hiện nay,
đứng trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nhà trường dù tốt đến mấy cũng
không thể đáp ứng hết nhu cầu học tập của người học cũng như đòi hỏi ngày
càng cao của đời sống xã hội. Vì vậy, việc bồi dưỡng năng lực tự học cho học
sinh khi đang còn ngồi trên ghế nhà trường phổ thông là một công việc có vị trí
rất quan trọng. Chỉ có tự học, tự bồi dưỡng kiến thức bằng nhiều con đường,
nhiều cách thức khác nhau mỗi học sinh mới có thể bù đắp được những thiếu
khuyết về tri thức, về đời sống xã hội. Từ đó, có được sự tự tin trong cuộc sống
và công việc.
Vấn đề tự học, tự đào tạo của người học đã được Đảng, Nhà nước quan tâm
quán triệt sâu sắc từ nhiều năm qua. Nghị quyết Trung ương V khóa 8 từng nêu
rõ: “Tập trung sức nâng cao chất lượng dạy và học, tạo ra năng lực tự học, tự
sáng tạo của học sinh, sinh viên; Bảo đảm mọi điều kiện và thời gian tự học cho
học sinh, sinh viên, phát triển mạnh mẽ phong trào tự học, tự đào tạo thường
xuyên và rộng khắp trong toàn dân”. Ngày 04/11/2013 tại Hội nghị lần thứ 8,
Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về
đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. Nghị quyết chỉ rõ: “Phát triển giáo dục
và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển
mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện
năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn;
giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội"; Chương
trình giáo dục phổ thông 2018 cũng chỉ rõ các nhóm năng lực mà học sinh cần
đạt được. Trong đó, năng lực tự chủ và tự học được xem là nhóm năng lực quan
trọng nhất đối với học sinh.
Hiện nay, học sinh trung học phổ thông còn nhiều vướng mắc, khó khăn
khi học tập, chưa thực sự dành nhiều thời gian cho việc tự học, chưa xây dựng
và rèn luyện kĩ năng tự học hợp lí. Mặt khác, do nhiều nguyên nhân nên giáo
viên bộ môn chỉ lo thực hiện chức năng giảng dạy của mình mà ít quan tâm đến
rèn luyện kĩ năng toàn diện cho học sinh trong đó có kĩ năng tự học. Vì vậy,
chúng tôi, những người giáo viên chủ nhiệm luôn có một mong muốn làm thế
nào để học sinh phát huy được năng lực tự học trong tất cả các môn học. Bởi lẽ,
nó không chỉ cần thiết cho học sinh khi còn ngồi trên ghế nhà trường mà cả khi
học lên bậc đại học, ra trường hòa nhập với xã hội, trong suốt cuộc đời. Khi tự
học, mỗi học sinh hoàn toàn có điều kiện để tự nghiền ngẫm những vấn đề nảy
sinh trong học tập theo một cách riêng với những yêu cầu và điều kiện thích hợp
riêng. Điều đó không chỉ giúp bản thân học sinh nắm được vấn đề một cách chắc
chắn và bền vững; chủ động bồi dưỡng phương pháp học tập và kĩ năng vận
dụng tri thức mà còn là dịp tốt để rèn luyện ý chí và năng lực hoạt động độc lập
sáng tạo. Đó là những phẩm chất mà chỉ có chính bản thân học sinh tự rèn luyện
