B NG QUY C VI T T TẢ ƯỚ Ế Ắ
GV : Giáo viên
HS : H c sinhọ
Nxb : Nhà xu t b nấ ả
SGK : Sách giáo khoa
SGV : Sách giáo viên
THPT: Trung h c ph thôngọ ổ
TN: Th c nghi mự ệ
ĐC : Đi ch ngố ứ
M C L CỤ Ụ
A. M ĐUỞ Ầ
PH N I. ĐT V N ĐẦ Ặ Ấ Ề
1. Lý do ch n đ tàiọ ề
1.1.Vi c xây d ngệ ự Ch ng trình giáo d c ươ ụ theo đnh h ng phát tri n năngị ướ ể
l c ựh c sinh ọđc bàn đn nhi u t nh ng năm 90 c a th kượ ế ề ừ ữ ủ ế ỷXX và hi nệ
nayđang đc hi n th c hóa nh ng b c c b nượ ệ ự ở ữ ướ ơ ả .Trong ch ng trình giáo d cươ ụ
ph thông t ng th , và thông t s 32/2018/TT-BGDĐT(ngày 26/11/2018) đã cổ ổ ể ư ố ụ
th hóa vi c d y h c phát tri n năng l c. V i Ch ng trình này,ể ệ ạ ọ ể ự ớ ươ m c tiêu phátụ
tri n năng l c ng i h c, đm b o ch t l ng đu ra c a vi c d y h c, phátể ự ườ ọ ả ả ấ ượ ầ ủ ệ ạ ọ
tri n toàn di n các ph m ch t nhân cách, chú tr ng ể ệ ẩ ấ ọ kh năng ảv n d ng tri th cậ ụ ứ
trong nh ng tình hu ng th c ti nữ ố ự ễ … đc xem là v n đ có ý nghĩa then ch tượ ấ ề ố .
D y h c phát tri n ph m ch t, năng l c ng i h ccó yêu c u cao h n, m c đạ ọ ể ẩ ấ ự ườ ọ ầ ơ ứ ộ
khó h nơ, đòi h i ng i d y ph i có ph m ch t, năng l c gi ng d y cao h nỏ ườ ạ ả ẩ ấ ự ả ạ ơ
tr c. Đây chính là đi u mà đi ngũ giáo viên ngày càng nh n th c đc m tướ ề ộ ậ ứ ượ ộ
cách sâu s c. Tuy nhiên,vi c chuy n đi thói quen d y h c, đi m i ph ngắ ệ ể ổ ạ ọ ổ ớ ươ
pháp d y h c, chuy n t d y h c ki n th c, kĩ năng đn d y h c năng l c v nạ ọ ể ừ ạ ọ ế ứ ế ạ ọ ự ẫ
luôn là m t thách th c.ộ ứ
1.2. Trong các năng l c c b n c n rèn luy n cho ng i h c thì năng l cự ơ ả ầ ệ ườ ọ ự
ph n bi n đóng vai trò h t s c quan tr ng, nh t là đi v i môn Ng văn. Năngả ệ ế ứ ọ ấ ố ớ ữ
l c ph n bi n v a là nhu c u v a là yêu c u đi v i ng i h c đ nâng cao k tự ả ệ ừ ầ ừ ầ ố ớ ườ ọ ể ế
qu h c t p, phát tri n b n thân và đm b o năng l c h c t p su t đi.ả ọ ậ ể ả ả ả ự ọ ậ ố ờ Ng vănữ
là môn h c đc tích h p t ba phân môn Văn h c, Ti ng Vi t, T p làm vănọ ượ ợ ừ ọ ế ệ ậ
g m hai ph n Ng và Văn g n bó v i nhau. Là môn h c tích h p, cũng là mônồ ầ ữ ắ ớ ọ ợ
h c công c nên vai trò c a môn Ng văn đóng vai trò quan tr ng cho vi c hìnhọ ụ ủ ữ ọ ệ
thành và phát tri n các năng l c và ph m ch t cho h c sinh. Các năng l c Ti ngể ự ẩ ấ ọ ự ế
Vi t (Nghe, nói, đc,vi t) t o ti n đ cho các năng l c khác phát tri n (năng l cệ ọ ế ạ ề ề ự ể ự
h p tác, sáng t o, giao ti p, gi i quy t v n đ…). Ch khi h c sinh t mình bi tợ ạ ế ả ế ấ ề ỉ ọ ự ế
cách tranh lu n, ph n bi n, cách ti p nh n văn b n văn h c m t cách s c s o,ậ ả ệ ế ậ ả ọ ộ ắ ả
đc l p và sáng t o thì m c đích c a vi c d y – h c môn ng văn m i th c sộ ậ ạ ụ ủ ệ ạ ọ ữ ớ ự ự
có h ng đi đúng.Khác v i các môn h c khác, môn Ng văn đòi h i ng i h cướ ớ ọ ữ ỏ ườ ọ
ph i t mình b c vào th gi i ngh thu t c a văn b n tr c h t b ng vi cả ự ướ ế ớ ệ ậ ủ ả ướ ế ằ ệ
đc, đc có suy lu n, có ph n bi n. N u không ph n bi n khi ti p nh n vănọ ọ ậ ả ệ ế ả ệ ế ậ
h c m i ho t đng khác đu thi u c s và mang tính lí thuy t. V y có thọ ọ ạ ộ ề ế ơ ở ế ậ ể
kh ng đnh v trí c a môn Ng văn: đây là môn h c có nhi u kh năng và u thẳ ị ị ủ ữ ọ ề ả ư ế
nh t trong vi c hình thành và phát tri n năng l c ph n bi n cho h c sinh.ấ ệ ể ự ả ệ ọ
1.3. M c dù ặNg văn là môn h c có nhi u kh năng và u th nh t trongữ ọ ề ả ư ế ấ
vi c hình thành và phát tri n ệ ể năng l c ph n bi n cho h c sinh, nh ng trên th cự ả ệ ọ ư ự
t , trong ch ng trình d y h c tr c đây, v n đ phát tri n năng l c ph n bi nế ươ ạ ọ ướ ấ ề ể ự ả ệ
cho h c sinh thông qua vi c d y h c môn Ng văn v n ch a đc coi tr ngọ ệ ạ ọ ữ ẫ ư ượ ọ
đúng m c. Ch ng trình d y h c v n n ng v cung c p ki n th c mà ch aứ ươ ạ ọ ẫ ặ ề ấ ế ứ ư
3
quan tâm đn vi c rèn luy n, phát tri n các năng l c ph n bi n, tính đa chi u vàế ệ ệ ể ự ả ệ ề
ch a đt vi c d y, h c văn vào cu c s ng. Trong ch ng trình d y h c hi nư ặ ệ ạ ọ ộ ố ươ ạ ọ ệ
hành, yêu c u đi m i ph ng pháp cũng đt ra v n đ phát huy vai trò chầ ổ ớ ươ ặ ấ ề ủ
đng, tích c c c a h c sinh trong quá trình d y h c, giáo viên thay vì làm h h cộ ự ủ ọ ạ ọ ộ ọ
trò thì chuy n sang vai trò ng i đnh h ng, d n đng, ng i tr ng tài trongể ườ ị ướ ẫ ườ ườ ọ
quá trình h c c a h c sinh. Tuy nhiên, t lí thuy t đn th c t v n còn m tọ ủ ọ ừ ế ế ự ế ẫ ộ
kho ng cách không nh . Áp l c thi c khi n nhi u giáo viên v n ph i c mả ỏ ự ử ế ề ẫ ả ả
nh n thay, di n đt thay cho h c sinh. K t qu là nhi u h c sinh khi r i gh nhàậ ễ ạ ọ ế ả ề ọ ờ ế
tr ng v n không có kh năng ph n bi n,không có kh năng tranh lu n nh ngườ ẫ ả ả ệ ả ậ ữ
v n đ th c t cu c s ng, kĩ năng bày t ý ki n h n ch .ấ ề ự ế ộ ố ỏ ế ạ ế
Trong quá trình d y h c văn b n văn xuôi hi n đi trong ch ng trình Ngạ ọ ả ệ ạ ươ ữ
văn 11, tôi đã trăn tr và áp d ng nhi u bi n pháp d y h c tính c c, trong đóở ụ ề ệ ạ ọ ự
bi n pháp phát tri n năng l c ph n bi n thông qua đc - hi u văn b n b c đuệ ể ự ả ệ ọ ể ả ướ ầ
thu đc nh ng k t qu kh thi.ượ ữ ế ả ả
V i nh ng lí do nêu trên, chúng tôi ch n v n đ: ớ ữ ọ ấ ề Phát tri n năng ph n bi nể ả ệ
cho h c sinh THPT qua d y h c văn b n văn xuôi hi n đi trong ch ng trìnhọ ạ ọ ả ệ ạ ươ
Ng văn 11ữlàm đi t ng nghiên c u.ố ượ ứ
2. Đi t ng và ph m vi nghiên c uố ượ ạ ứ
2.1. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
Nh tên đ tài đã xác đnh rõ, đi t ng nghiên c u c a sáng ki n này làư ề ị ố ượ ứ ủ ế
V n đ phát tri n năng l c ph n bi n cho h c sinh THPT qua d y h c văn xuôiấ ề ể ự ả ệ ọ ạ ọ
hi n đi trong ch ng trình Ng văn 11ệ ạ ươ ữ
2.2. Ph m vi nghiên c uạ ứ
Trong đ tài, chúng tôi s ch bàn đn vi c phát tri n năng l c ph n bi nề ẽ ỉ ế ệ ể ự ả ệ
cho h c sinh qua d y h c m t lo i văn b n có v trí quan tr ng nh t c a ch ngọ ạ ọ ộ ạ ả ị ọ ấ ủ ươ
trình là văn xuôi hi n đi trong ch ng trình Ng văn 11ệ ạ ươ ữ
3. M c đích và nhi m v nghiên c uụ ệ ụ ứ
3.1. M c đích nghiên c u ụ ứ
Sáng ki n nh m ch ng minh s c n thi t cũng nh kh năng, u th vàế ằ ứ ự ầ ế ư ả ư ế
hi u qu to l n c a vi cphát tri n năng l c ph n bi n cho h c sinh THPT quaệ ả ớ ủ ệ ể ự ả ệ ọ
d y h c văn xuôi hi n đi trong ch ng trình Ng văn 11ạ ọ ệ ạ ươ ữ
3.2. Nhi m v nghiên c uệ ụ ứ
3.2.1. Nghiên c u c s khoa h c c a đ tài, bao g m vi c làm rõ năng l cứ ơ ở ọ ủ ề ồ ệ ự
ph n bi n trong ho t đng d y – h c, th c tr ng và kh năng v n d ng năngả ệ ạ ộ ạ ọ ự ạ ả ậ ụ
l c ph n bi n trong d y h c môn Ng văn nói chung và ph n văn xuôi hi n điự ả ệ ạ ọ ữ ầ ệ ạ
ch ng trình Ng văn THPT l p 11 nói riêng.ở ươ ữ ớ
4
3.2.2. Xây d ng h th ng ph ng pháp, bi n pháp phát tri n năng l c ph nự ệ ố ươ ệ ể ự ả
bi n trong d y h c ph n văn h c xuôi hi n đi ch ng trình Ng văn THPT l pệ ạ ọ ầ ọ ệ ạ ươ ữ ớ
11.
3.2.3. Ti n hành th c nghi m s ph m đ kh ng đnh tính kh thi và hi uế ự ệ ư ạ ể ẳ ị ả ệ
qu c a nh ng ph ng pháp, bi n pháp v n d ng phát tri n năng l c ph n bi nả ủ ữ ươ ệ ậ ụ ể ự ả ệ
trong d y h c ph n văn xuôi hi n đi ch ng trình Ng văn THPT l p 11.ạ ọ ầ ệ ạ ở ươ ữ ớ
4. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
Chúng tôi s d ng ph i h p nhi u ph ng pháp thu c hai nhóm ử ụ ố ợ ề ươ ộ nghiên c uứ
lý thuy tế và nghiên c u th c ti nứ ự ễ :Dùng ph ng pháp ươ phân tích và t ng h p lýổ ợ
thuy tế, phân lo iạ và h th ng hoá lý thuy tệ ố ế đ đánh giá, th m đnh nh ngể ẩ ị ữ
nghiên c u có liên quan đn đ tài.ứ ế ề
- Dùng các ph ng pháp ươ quan sát và đi u traề đ n m b t nh ng d li u c nể ắ ắ ữ ữ ệ ầ
thi t v ho t đng phát tri n năng l c ph n bi n cho h c sinh qua d y h c vănế ề ạ ộ ể ự ả ệ ọ ạ ọ
xuôi hi n đi trong ch ng trình Ng văn 11ệ ạ ươ ữ
- Dùng ph ng pháp ươ th c nghi mự ệ đ th m đnh, đánh giá tính khoa h c, tínhể ẩ ị ọ
kh thi c a h th ng ph ng pháp, bi n pháp phát tri n năng l c l c ph n bi nả ủ ệ ố ươ ệ ể ự ự ả ệ
cho h c sinh qua d y h c văn xuôi hi n đi trong ch ng trình Ng văn 11ọ ạ ọ ệ ạ ươ ữ
5. Đóng góp c a sáng ki nủ ế
- Nghiên c u m t cách có h th ng v n đ phát tri n năng l c ph n bi nứ ộ ệ ố ấ ề ể ự ả ệ
cho h c sinh.ọ
- Đ xu t nh ng ph ng pháp, bi n pháp có tính kh thi nh m hình thành vàề ấ ữ ươ ệ ả ằ
phát tri n năng l c ph n bi n cho h c sinh qua d y h c văn xuôi hi n đi trongể ự ả ệ ọ ạ ọ ệ ạ
ch ng trình Ng văn 11ươ ữ
- Cung c p cho giáo viên m t h ng d y h c chú tr ng phát tri n h c sinhấ ộ ướ ạ ọ ọ ể ở ọ
các năng l c, đc bi t là năng l c tranh lu n, ph n bi nự ặ ệ ự ậ ả ệ
6. C u trúc c a sáng ki n : ấ ủ ế Ngoài ph n ầM đu, K t lu n ở ầ ế ậ và Tài li uệ
tham kh oả, n i dung c a sáng ki n s đc tri n khai qua m c:ộ ủ ế ẽ ượ ể ụ
I. C s lí lu n và th c ti n c a đ tài ơ ở ậ ự ễ ủ ề
II. H th ng bi n pháp rèn luy n năng l c ph n bi n cho h c sinh qua d yệ ố ệ ệ ự ả ệ ọ ạ
h c văn xuôi hi n đi trong ch ng trình Ng văn 11ọ ệ ạ ươ ữ
III. Th c nghi m s ph mự ệ ư ạ
5
