S GD & ĐT NGHỆ AN
=== ===
ĐỀ TÀI: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KĨ NĂNG TỰ HỌC
MÔN ĐỊA LÍ CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC PHẦN ĐỊA LÍ TỰ
NHIÊN 10
nh vực: Địa
Năm học: 2023 - 2024
S GD & ĐT NGHỆ AN
TRƯNG THPT QUỲNH U I
=== ===
ĐỀ TÀI: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP N LUYỆN KĨ NĂNG TỰ HỌC
MÔN ĐỊA LÍ CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC PHẦN ĐỊA LÍ TỰ
NHIÊN 10
nh vực: Phương pháp dạy hc Địa
Người thc hin:
1. HOÀNG TH YN MINH - THPT Qunh Lưu I
T : Khoa hc xã hi
S đin thoi : 0988177222
Năm học: 2023 - 2024
MỤC LỤC
Trang
PHN M ĐẦU
1. Lí do chọn đề i
1
2. Mc tiêu
2
3.Tính mi ca sáng kiến
2
4. Đóng góp của đề tài
2
PHN II NI DUNG
3
Chương 1 sở lun thc tin ca vic rèn luyn năng tự
hc cho hc sinh trong dy hc phn Địa lí t nhiên 10
1.1. Mt s khái nim bản
4
1.2. Đặc điểm của chương trình Đa lí 10
6
1.3. Đặc điểmm lí, năng lực hc tp ca HS lp 10
6
1.4. Thc trng vn đề rèn luyện kĩ năng t học môn Đa lí cho HS
trong dy hc phn Đa lí t nhiên 10
7
Chương II. Mt s bin pháp rèn luyện năng lc t hc cho HS
trong dy hc phần Địa lí t nhiên 10
2.1. Quy trình phát trin kĩ năng t hc
11
2.2. Nhng ni dung có th giúp hc sinh rèn luyện kĩ năng t hc
14
2.3. Mt s bin pháp rèn luyện kĩ năng t hc
15
2.3.1. Rèn luyn kĩ năng năng lực t hc cho hc sinh trên lp
15
2.3.1.1. Thiết kế bài gingn luyện kĩ năng t hc
15
2.3.1.2. Thiết kế bài tp, bài thc hành rèn luyện kĩ năng t hc
16
2.3.1.3. Rèn luyn kĩ năng t hc với các phương tiện Đa lí (bn đồ,
biu đồ, bng s liu...)
17
2.3.2. Rèn luyn kĩ năng t hc cho hc sinh nhà
17
2.3.2.1. Rèn luyn kĩ năng tc t hc thông qua internet
17
2.3.2.2. Rèn luyn kĩ năng t hc thông qua sách báo, tài liu tham kho
18
2.4. Bin pháp theo dõi quá trình t hc ca hc sinh
20
2.5. Kim tra kết qu ca quá trình t hc
21
2.6. Ví d minh ha v vic áp dng mt s bin pháp rèn luyện kĩ năng
t hc cho HS trong dy hc môn Đa lp 10
23
Bin pháp 1: Giao nhim v tìm hiui theo nhóm và t chc gi hc
theo hình thức “Lớp học đảo ngược” để giúp hc sinh nâng cao kh
năng làm chủ kiến thc
23
Bin pháp 2: ng dng bn đồ, biểu đồ, lược đồ t chc cho hc sinh
trình bày trước lp nhm nâng cao kh năng tư duy và phân tích khi
thuyết trình
27
Bin pháp 3: T chc tho luận nhóm theo kĩ thuật khăn trải bàn kết
hp k thuật công đoạn giúp tăng cường tương tác, ci thin giao tiếp
ca hc sinh
35
Biện pháp 4: Lồng ghép hoạt động trải nghim vẽ tranh thuyết trình
vào i học giúp phát huy năng lực sáng tạo và phân tích tự nhiên, xã hội
của học sinh
39
Biện pháp 5: Đổi mi hình thức giao bài tập về nhà giúp học sinh học tập
ch cực, chủ động.
42
Chương III. Khảo sát tính cấp thiết tính khả thi ca các giải pháp
được đề xuất trong đề tài.
44
PHẦN KẾT LUẬN
1. Hiệu quả của đề tài
51
2. Khả năng nhân rộng của đề tài
51
3. Một số đề xuất
52
TÀI LIỆU THAM KHẢO
53
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
PHỤ LỤC
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong chương trình giáo dục phổ thông, môn Địa lí 10 đặc biệt là phần Đa
tự nhiên giữ vai trò quan trọng trong việc mở rộng kiến thức và tư duy khoa học cho
học sinh. Qua môn học này, học sinh được khám phá và hiu biết u sắc về các hin
tượng tự nhiên, quy luật của Trái đất mi liên hệ giữa con người với môi trường
xung quanh. Kiến thức Địa không chỉ giúp học sinh nhận thức được sự đa dạng
của thế giới tnhiên, mà còn trang bcho học sinh những kng quan trọng như
tự học, phân tích, đánh giá giải quyết vấn đề liên quan đến môi trường phát
triển bền vững. Bên cnh đó, môn Đa còn góp phần nâng cao nhận thức về trách
nhim và vị trí của con người trong vic bảo v môi trường, qua đó đóng góp vào s
phát triển tổng thể của xã hội.
Kỹ năng thọc ngày ng trở nên quan trọng trong bối cảnh giáo dục hiện
đại, khi hội liên tục phát triển kiến thức không ngừng mở rộng. Việc học không
chỉ diễn ra trong phòng học mà còn ở mi nơi, mi lúc, với sự hỗ trợ của công nghệ
thông tin. Kỹ ng thọc giúp học sinh phát triển khả năng tlập, khả năng tìm
kiếm, phân ch tổng hợp thông tin một cách hiệu quả. Điều này không chỉ tạo
nền tảng vững chắc cho việc học tập suốt đời còn giúp học sinh linh hoạt thích
nghi với những thay đổi nhanh chóng của xã hội. Ngoài ra, kỹ năng tự học còn góp
phần phát triển tư duy phê phán, sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề, từ đó nuôi
dưỡng phẩm chất và năng lực cần thiết cho thế hệ tương lai.
Thực trạng việc tự học của học sinh hiện nay phản ánh một bức tranh đa dạng
về khả ng thái độ học tập. Trong bối cảnh đó, trường THPT Quỳnh u 1 đã
không ngừng nỗ lực đẩy mạnh việc giáo dc knăng tự học cho học sinh đặc biệt
trong qtrình đổi mi phương pháp ging dạy. Nhờ vào sự nỗ lực này, đã có nhiu
chuyển biến tích cực: số lượng học sinh tgiác trong việc học tập ng lên, hình
thành nền tảng kiến thức vững chắc hơn phát triển knăng tìm kiếm, phân tích
thông tin. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một sthách thức. Một bộ phận học sinh chưa
nhận thức đúng đắn về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc tự học. Các em còn lúng
túng trong việc xây dựng và áp dụng các kỹ năng tự học hiệu quả, dẫn đến việc học
hành thiếu tập trung không phương pháp. Sự phụ thuộc qmức o nguồn
học liệu sẵn hoặc sự phụ thuộc vào giáo viên cũng làm hạn chế khả năng tự tìm
tòi, khám pcủa học sinh. Điều này cho thấy, mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể,
song việc hướng dẫn khích lệ học sinh phát triển knăng tự học vẫn cần được
quan tâm và đầu tư thêm để đạt hiệu quả cao hơn nữa.
Trước ý nghĩa scần thiết của yêu cầu đổi mi phương pháp dạy học
trên stình hình thực tế ging dạy môn Địa trường THPT Quỳnh Lưu 1, i
lựa chọn nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp rèn luyện kĩ năng tự học môn Địa lí
cho học sinh trong dạy học phần Địa tự nhiên 10.” Thông qua đó, tôi mong