Sáng kiến kinh nghiệm
Sử dụng đồ dung trực quan
trong dạy học toán cho học
sinh lớp 1
A
-
PH
ẦN MỞ ĐẦU
1.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Sinh thời, Bác Hồ thường mong muốn, mong muốn đến cháy bỏng l
à sau
này mỗi người dân Việt Nam “ ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng đư
ợc học
hành”. Và mong ước của Bác giờ đây đã trở thành hiện thực là: Tất cả trẻ em đ
ã
được đến trường để học tập và vui chơi, được giáo dục toàn di
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Trong các môn h
ọc ở Tiểu học, môn Toán có một vị trí quan trọng. Môn
Toán trang b
ị cho các em kiến thức, kỹ năng để ứng dụng trong đời sống. Môn
Toán đóng góp một phần rất quan trọng trong việc rèn luyện ý nghĩ, phương pháp
suy luận, pháp giải quyết vấn đề… nó đóng góp vào vi
ệc phát triển trí thông minh,
cách suy nghĩ độc lập, linh hoạt, sáng tạo; nó đóng góp vào việc h
ình thành các
phẩm chất cần thiết và quan trọng của người lao động như: cần cù, c
ẩn thận, có
ýchí vượt khó, làm việc có kế hoạch, có nề nếp và tác phong khoa học.
Trong trường tôi, thực hiện chủ trương của Bộ giáo dục và đào tạo l
à
cần phải đổi mới phương pháp dạy học trong chương trình l
ớp Một, việc sử dụng
đồ dùng trực quan trong dạy học nói chung, trong dạy học toán nói riêng là đi
ều
rất cần thiết vì: học sinh lớp Một, năm đầu trẻ mới tới trư
ờng, trẻ rất bỡ ngỡ từ
việc chuyển hoạt động chủ đạo tự chơi sang hoạt động học tập. Đặc biệt t
ư duy
của trẻ lớp Một
( 6 tuổi) là tư duy trực quan cụ thể, đó là kiểu tư duy được h
ình thành trong quá
trình trẻ vui chơi. Ở lứa tuổi này, các em r
ất dễ xúc cảm, thích cái đẹp, cái mới lạ,
tích cực ham muốn gần gũi với thiên nhiên, nh
ạy cảm với các hoạt động văn học
nghệ thuật như: sách, truyện, tranh ảnh, vật thật, phim ảnh, kịch, múa… Đồ d
ùng
tr
ực quan sinh động góp phần to lớn trong việc h
ình thành ki
ến thức , trong việc
giáo dục…, nó còn mạnh mẽ hơn nhiều những bài lý thuyết khô khan.
Bản thân tôi là giáo viên trực tiếp giảng d
ạy lớp Một, qua thực tế dự giờ
thăm lớp của đồng nghiệp, tôi có ham muốn giáo viên và h
ọc sinh cần có kỹ năng
trong việc sử dụng trực quan ở các tiết học nói chung và
ở một tiết học Toán nói
riêng dẫn đến tiết học đạt hiệu quả cao. Với lý do trên, tôi xin trình bày về việc :
“ Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy- học toán cho học sinh lớp Một”
, năm
học 2007-2008.
2. THỰC TRẠNG VỀ VIỆC SỬ DỤNG TRỰC QUAN
a. Thuận lợi:
- Sách giáo khoa mới có các kênh hình rất đẹp, sinh động gần gũi với đ
ời sống của
trẻ( ước tính kênh hình nhiều gấp đôi kênh chữ và số).
- Trường đã có 01 bộ máy chiếu đa năng và 01 phòng gồm 15 máy vi tính.
- Nhà trường tạo điều kiện mua sắm đồ dùng cần thiết cho giảng dạy.
- Mỗi lớp Một đều được trang bị 01 bộ đồ dùng dạy học Toán.
- Có hệ thống bảng chống loá, bảng phụ, chữ viết của giáo viên rõ ràng, c
ẩn thận,
trình bày trên bảng một cách khoa học.
- Học sinh được trang bị mỗi em 01 bộ đồ dùng học Toán.
- Trường đã động viên giáo viên tự làm đồ dùng thi sử dụng đồ dùng cấp trường.
- Chương trình toán hi
ện nay có cấu trúc đồng tâm, lôgic, thuật ngữ Toán học
chính xác, rõ ràng, phù hợp với tư duy trẻ. Vì v
ậy học sinh dễ tiếp thu kiến thức
mới và áp dụng để làm bài tập.
b. Khó khăn:
+ Do nội dung dạy Toán mang tính trừu tượng.
+ Do sự nhận thức của học sinh lớp Một không đồng đều.
+ M
ột số giáo vi
ên chư
a ý th
ức đ
ư
ợc tầm quan trọng của việc sử dụng trực quan
hoặc còn ngại sử dụng đồ dùng.
+ Đồ dùng dạy học môn Toán Một được trang bị nhiều nhưng chưa phù h
ợp với
từng bài dạy, chưa đ
ủ để đáp ứng nhu cầu. Khi sử dụng trực quan trong dạy học
toán lớp Một cụ thể ở từng bài dạy phải chọn như thế nào? đưa ra lúc nào cho h
ợp
lý và đạt hiệu quả cao? Điều đó bắt buộc chúng ta phải tìm hiểu, xác định và l
ựa
chọn cách nào cho phù hợp nhất?
3. KHẢO SÁT ĐIỀU TRA:
Từ những thuận lợi và khó khăn trên, ngay từ đầu năm học, tôi đã tiến h
ành
trắc nghiệm ở lớp 1A3.
- Mục đích: Tìm hiểu khả năng tiếp thu của học sinh khi dạy bài mới.
1. Không sử dụng trực quan:
L
ớp
S
ố b
ài
Gi
ỏi
Khá
Trung bình
Y
ếu
1A3
28
4
(14,3%)
8
(28,6%)
12 (42,8%)
4
(14,3%)
Với kết quả thu được như trên, tôi nhận thấy học sinh chưa thích h
ọc môn Toán,
giờ dạy tẻ nhạt, học sinh gò bó, kết quả đạt thấp.
Có sử dụng trực quan nhưng chưa chú trọng:
L
ớp
S
ố b
ài
Gi
ỏi
Khá
Trung bình
Y
ếu
1A3
28
7
(25,0%)
12
(42,8%)
8 (28,6%)
1 (3,6%)
Khi dạy bài mới, việc sử dụng trực quan đã có song chưa đư
ợc chú trọng,
tôi thấy học sinh đã thích học môn Toán nhưng kết quả chưa cao. Đi
ều đó chứng
tỏ rằng bản thân các em cần có sự hướng dẫn tỉ mỉ của giáo viên, tự mình s
ử dụng
trực quan để tìm ra kiến thức và củng cố kiến thức.
Muốn nâng cao chất lượng dạy học, làm thế nào để học sinh tiếp thu bài t
ốt
mà không n
ặng nề đối với học sinh? Tôi tháy việc sử dụng trực quan trong giờ dạy
học Toán cần phải có sự chuẩn bị nỗ lực của cả thày và trò, có biện pháp, ph
ương
pháp sử dụng hợp lý thì mới đạt được hiệu quả.
B - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I - MỤC TIÊU DẠY HỌC MÔN TOÁN Ở LỚP 1:
Dạy học Toán 1 nhằm giúp học sinh:
1. Bước đầu có một số kiến thức cơ bản, đơn gi
ản, thiết thực về phép đếm;
về các số tự nhiên trong phạm vi 100 và phép cộng, phép tr
ừ không nhớ trong
phạm vi 100: về độ dài và đo độ dài trong phạm vi 20cm; về tuần lễ v
à ngày trong
tuần; về đọc giờ đúng trên mặt đồng hồ; về một số hình hình h
ọc( đoạn thẳng,
điểm, hình vuông, hình tam giác, hình tròn); về bài toán có lời văn,...
2. Hình thành về rèn luyện các kĩ năng thực hành: đ
ọc, viết, đếm, so sánh các
số trong phạm vi 100; đo và ước lượng độ dài đoạn thẳng( với các số đo là s
ố tự
nhiên trong phạm vi 20cm); nhận biết hình vuông, hình tam giác, hình tròn, đo
ạn
thẳng, điểm; vẽ đoạn thẳng có độ dài đến 10cm; giải một số dạng toán đơn v
ề