ồ ưỡ
ươ
ự
ự
ụ
ệ
ệ
ệ
ọ
B i d
ng ph
ậ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý
KINH NGHI M:Ệ
Ồ ƯỠ ƯƠ Ọ Ự Ệ B I D NG PH NG PHÁP TH C NGHI M CHO H C SINH
Ọ Ậ Ự Ụ Ạ Ệ Ệ TRONG VI C TH C HI N M C TIÊU D Y H C V T LÝ
Ở Ầ
Ầ
I PH N M Đ U
Ọ Ề
I.1: LÍ DO CH N Đ TÀI
ộ ữ ượ
ề ạ ữ ạ ề ỗ
ườ ể ạ ượ ạ ụ
ế ờ ọ ứ ấ ế ể ố ỹ t, gi
ậ ụ ẫ ự ọ ố ỏ
ấ ượ ấ ượ ạ ọ
ố ng đ i trà, phát tri n ch t l ườ ạ ủ ằ ộ ỗ ự ọ Ngh d y h c là m t trong nh ng ngh cao quý. Đ c vinh d làm ề ạ ạ ủ ọ i là h nh phúc c a m i chúng ta. Tuy nhiên d y h c ngh d y ch , d y ng ư ế ế ậ ọ c m c đích: H c sinh nhanh chóng ti p nh n ki n nh th nào đ đ t đ ẹ ứ h c nh nhàng, th c, v n d ng ki n th c y đ có k năng th c hành t ọ ủ ừ ấ h p d n, lôi cu n kích thích lòng ham mu n h c h i khám phá c a t ng h c ủ ng mũi nh n c a sinh nh m nâng cao ch t l ầ ừ t ng b môn là tiêu chí c n đ t c a m i ng ể ầ i th y.
ậ ề ơ ở ủ ậ ỹ
ố ạ ớ ậ ế ẽ ặ
ỹ
ề ọ ậ ả ụ ộ
ệ ộ ọ V t lý là c s c a nhi u ngành k thu t quan tr ng. Môn V t lý có ứ ệ ắ ọ i v i các môn h c khác. Nhi u ki n th c m i quan h g n bó ch t ch qua l ệ ơ ở ố ớ ậ ạ ượ c qua môn V t lý là c s đ i v i vi c h c t p các môn và k năng đ t đ ờ ố ọ ấ ặ ộ ứ h c khác và có ng d ng r ng rãi trong đ i s ng lao đ ng và s n xu t đ c ấ ướ ạ ệ ệ t trong công cu c công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n bi c.
ươ ạ ổ ọ ầ ng và yêu c u đ i m i ph
ổ ớ ậ ọ
ụ ơ ả ạ ệ
ệ ả ạ ượ ả ộ ố ậ ầ ọ ừ ị T đ nh h ươ ớ và đ i m i ph ọ ặ ấ ừ t ng c p h c đ t ra các nhi m v c b n cho vi c gi ng d y V t lý ậ ọ THCS, khi h c môn V t lý h c sinh ph i đ t đ ướ ng pháp d y h c nói chung ụ ạ ủ ng pháp d y h c môn V t lý nói riêng, m c đích đào t o c a ở ườ ạ tr ng ư c m t s yêu c u nh :
ệ ượ ế ể + Bi ả ng xung quanh, phân tích đ tìm ra cái b n
ế ấ ượ ế ớ t quan sát các hi n t ấ ẫ ch t, cái chung nh t d n đ n hình thành đ ứ c ki n th c m i.
i mang tính
ự ệ ặ ị ữ ứ ề ữ ậ ậ ặ ạ ự + Quan sát trong t nhiên, tìm ra nh ng s ki n l p đi l p l ậ ượ ậ c nh ng nh n th c v các đ nh lu t V t lý. quy lu t, hình thành đ
ứ ủ ụ ế ọ + V n d ng các ki n th c V t lý, các nguyên lý chung c a khoa h c
ế ấ ề ậ ậ ỹ ậ ể ả V t lý đ gi ậ ờ ố i quy t v n đ trong đ i s ng và trong k thu t.
ệ ượ ứ ệ ạ ộ + V n d ng m t cách sáng t o vào vi c nghiên c u các hi n t ậ ng V t
ậ ụ ả ơ lý đ n gi n.
ọ ậ ộ
ả ệ ớ ứ ậ
ặ ứ ủ ọ ớ ụ ứ ậ Quá trình h c t p c a h c sinh nói chung là m t quá trình nh n th c ậ t v i môn V t ừ ế đ d n đ n các ki n th c m i sau đó áp d ng ki n
ệ ượ ả ệ ượ ủ ọ ậ ủ năn nó ph i tuân theo quy lu t c a quá trình nh n th c. Đ c bi ệ ự ọ lý là môn khoa h c th c nghi m thì quá trình nh n th c c a h c sinh là đi t ự ế ể ẫ ng th c t các hi n t ế ứ ầ i quy t các hi n t th c c n gi ế ng trong th c t ậ ế ứ ự ế .
ầ ườ ạ ị Tr n Th Th m ng THCS M o Khê II ắ – Tr
ọ
ệ
ệ
ệ
ụ
ự
ự
ươ
ồ ưỡ
ng ph
B i d
ậ
ỉ ấ ọ D y h c V t lý không ch nh m m c đích cung c p cho h c sinh h
ọ ứ ạ ế ầ ọ
ụ ề ứ ề ộ ị
ố ả ữ ươ ng trình V t lý THCS. Trong các ph
ươ ậ ậ ươ ụ ậ ủ ứ
ệ ặ ọ ng cho h c sinh
ph ệ ọ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý ậ ệ ằ ỹ ề ậ th ng ki n th c, k năng v V t lý mà đi u không kém ph n quan tr ng là ọ ế ữ ng pháp là m t trong ph i trang b cho h c sinh nh ng ki n th c v ph ươ ủ ơ ả nh ng m c tiêu c b n c a ch ng ệ là m tộ ự ọ ng pháp th c nghi m pháp nh n th c khoa h c c a V t lý thì ph ư ươ ươ ồ ưỡ ng pháp ng pháp đ c tr ng. Do đó vi c b i d ph ọ ự ệ ự ạ ệ trong d y h c V t lý có vai trò quan tr ng trong vi c th c hi n th c nghi m ầ ượ ạ ụ m c tiêu d y h c và c n đ
ọ ậ c quan tâm chính đáng.
Ứ Ụ I.2: M C ĐÍCH NGHIÊN C U:
ờ
ệ ỉ ạ Qua th i gian ch đ o và th c t ấ ọ ph
ậ ệ ề ầ ọ t. T đó giúp h c sinh đi u ch nh đ
ủ ng pháp gi ng d y c a mình sao cho phù h p đ i t
ố ượ ứ ợ ạ ạ ổ c b sung ph
ươ ả ả ề ọ ự ể c hi u v
ọ ệ ượ ỹ ượ ứ ệ ọ ủ ớ ặ ậ ạ ự ế ả gi ng d y môn V t lý, v i đ c thù c a ệ cho h cọ ự ươ ng pháp th c nghi m ng ượ ỉ ừ c ặ ng h c sinh, đ c ệ ng pháp gi ng d y đáp ng vi c th c hi n ề ự c rèn luy n k năng th c
ồ ưỡ ậ môn h c, tôi nh n th y vi c b i d ế sinh trong V t lý là vi c c n thi ả ươ ph ượ ệ t giáo viên đ bi ớ ạ ươ ổ ng pháp trong gi ng d y. V phía h c sinh, đ đ i m i ph ậ ươ ng pháp nghiên c u khoa h c V t lý, đ ph nghi m.ệ
Ờ Ể Ị I.3: TH I GIAN, Đ A ĐI M:
ệ ừ ớ c đ a vào t
ọ ộ ọ ườ ủ ự ệ ượ ư ấ ế ớ l p 6 đ n l p 9 và r t ạ ệ cho h c sinh do đó tôi m nh d n ạ ng THCS
ọ ậ ươ ng trình V t lý đ Hi n nay ch ự ế ph ọ ươ chú tr ng đ n ng pháp th c nghi m ứ ệ ư đ a vi c nghiên c u và th c nghi m trên toàn b h c sinh c a tr ạ M o Khê 2 trong năm h c 2007 2008.
Ớ Ề Ặ Ự Ậ Ễ I.4: ĐÓNG GÓP M I V M T LÍ LU N VÀ TH C TI N:
ứ ề ệ ẽ Vi c nghiên c u đ tài thành công s giúp cho:
Giáo viên:
ả ế ấ ạ ả ạ ậ + Không c m th y ng i khi gi ng d y môn V t lý vì ph i ti n hành
ề ệ ả nhi u thí nghi m.
ộ ừ + Phân lo i đ ệ đó có bi n pháp h ỗ
ợ ọ ế ồ ưỡ c h c sinh m t cách chính xác, t ỏ ọ ạ ượ tr h c sinh y u, b i d ọ ng h c sinh gi i.
ọ H c sinh:
ỹ ệ ượ ể ng đ tìm ra cái chung, cái
ệ ượ ệ + Có k năng trong vi c quan sát các hi n t ấ ủ ả b n ch t c a hi n t ng.
ể ể ự ệ + Bi ế ự t t mình thi ế ế ươ t k ph ng án thí nghi m đ ki m tra d đoán.
ệ ỹ ả ệ ả ả + Có k năng trong vi c mô t thí nghi m, gi ế i thích k t qu thí
nghi m.ệ
ự ư ầ ự ầ ế + T s u t m và t ệ làm thí nghi m khi c n thi t.
2 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ồ ưỡ
ươ
ự
ự
ụ
ệ
ệ
ệ
ọ
B i d
ng ph
ậ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý + Có k năng trong vi c th c hi n n i quy th c hành, an toàn phòng
ự ự ệ ệ ộ ỹ
thí nghi m.ệ
ọ ộ ứ ậ ơ + H ng thú h n khi h c b môn V t lý.
3 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ồ ưỡ
ươ
ụ
ự
ự
ệ
ệ
ệ
ọ
B i d
ng ph
ậ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý
Ầ Ộ II PH N N I DUNG
ƯƠ Ổ II.1: CH NG I : T NG QUAN
ị ươ ọ ng pháp d y h c và hình th c t
ườ Đ nh h ấ
ng ph ọ
ề ng v ph ệ ế ấ ớ ọ ậ ướ
ự ng pháp th c nghi m ng đó trong gi ứ ạ ộ ướ
ỉ
ậ ệ ẩ
ẫ ủ ự ệ ng d n c a giáo viên, t
ế ế ị t b thí nghi m, t ướ ự ướ i s h ậ ự ế ả ố ệ ự ậ ứ ọ ạ ứ ổ ạ ướ ch c d y h c ệ ứ ạ ươ ậ ng pháp tìm tòi nghiên c u, phát hi n V t lý nh n m nh vi c tăng c ệ , k t h p ế ợ ươ ề ả ề ấ ph v n đ và gi i quy t v n đ . Coi tr ng ậ ờ ọ ớ ị ọ ậ h c V t h c t p cá nhân v i h c t p theo nhóm. V i đ nh h ủ ể ủ ọ ậ ọ c đây h c sinh lý h c sinh đóng vai trò ch th c a ho t đ ng nh n th c. Tr ộ ệ ụ ộ ch quan sát giáo viên làm thí nghi m và rút ra k t lu n m t cách th đ ng thì ệ ự ắ ị ọ ầ l n này h c ph i t l p ráp thí nghi m theo nhóm, t ghi chép s li u, th o lu n và t ả ự mình chu n b thi ti n hành thí nghi m d ế rút ra k t lu n.
ọ ự ệ
ượ ắ ế ề ế ầ c cân nh c đ n nhi u y u t
ư ị ạ ọ
ệ ề ậ
ượ ơ ở ế ả
ấ ả t c các thí nghi m V t lý đ ầ ớ ắ ể ứ ệ ậ V t lý là môn khoa h c th c nghi m. Các thí nghi m trong sách giáo ệ ế ố t không? khoa đã đ t nh thí nghi m có c n thi ọ Do giáo viên hay h c sinh làm? Có trang b đ i trà không? Có an toàn cho h c c trình bày sinh không? Đi u đó có nghĩa là t ọ t, kh thi và đó là c s khoa h c trong sách giáo khoa là hoàn toàn c n thi ọ ữ v ng ch c đ hình thành tri th c m i cho h c sinh.
ả ướ
ng d n cho h c sinh ho t đ ng theo h ứ ẫ ọ ệ ặ
ử ủ ẫ ướ ng ướ ự i s ti n hành thí nghi m, thu th p, x lý thông tin,
ọ C bài h c là nh ng h ậ ạ ộ ự ự ế ng d n c a giáo viên, t ế ậ ụ ậ ọ ữ ạ ộ ự ắ l p đ t thí nghi m d tích c c hoá ho t đ ng nh n th c: h c sinh t ậ ệ ướ h ự t mình rút ra k t lu n và sau đó v n d ng.
ụ ươ ệ ậ ậ ọ ph
ạ ừ ạ ệ
ạ ộ
ự
ư ề ạ ả
ệ vào d y h c V t lý v a phù ừ ự ng pháp th c nghi m Vi c v n d ng ể ọ ề ậ ứ ủ ộ ể ớ ặ ợ h p v i đ c đi m nghiên c u c a b môn V t lý v a t o đi u ki n đ h c ế ọ ậ ặ ự ự ự ứ l c xây d ng ki n th c. M t khác trong quá trình h c t p, sinh ho t đ ng t ư ạ ươ ẽ ả ệ ủ ạ ọ nh các giai đo n làm vi c c a ng t h c sinh s tr i qua các giai đo n t ạ ể ệ ề ứ duy, sáng t o nhà nghiên c u và đi u đó t o đi u ki n phát tri n kh năng t ủ ọ c a h c sinh.
ệ ạ
ự ệ ụ ậ ồ ệ ả
ể ầ ặ ạ ọ
ế ể ậ ụ ệ ứ ộ ườ ọ ự ươ ở ầ ng pháp th c nghi m bao g m các giai đo n s ki n kh i đ u Ph ngươ ể ế ồ ệ ả ế đ n gi ph i thuy t r i h qu và thí nghi m ki m tra. Khi v n d ng ự ệ c n chú ý đ n các đi u ki n d y h c, đ c đi m nh n th c, ứ ậ ề pháp th c nghi m ớ ể ặ i h c, đ v n d ng v i m c đ khác nhau. đ c đi m ng
ƯƠ Ộ Ứ Ề II.2: CH Ấ NG II: N I DUNG V N Đ NGHIÊN C U.
ươ ự ệ ệ ự ng pháp th c nghi m ụ ệ trong vi c th c hi n m c
ạ ọ II.2.1. Vai trò c a ủ ph tiêu d y h c.
ươ ự
ấ ạ ộ ệ ọ ư ọ ng pháp th c nghi m giúp h c sinh hình thành và hoàn ề ả duy, ý h c là n n t ng cho ho t đ ng t
ệ ạ ộ ẩ ạ II.2.1.1. Ph ữ thi n nh ng ph m ch t tâm l ho t đ ng sáng t o.
4 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ọ
ệ
ệ
ệ
ụ
ự
ự
ươ
ồ ưỡ
ng ph
B i d
ậ
ướ ọ
ệ Ph ườ ạ ọ
ọ
ệ ậ ạ
ẻ ố ớ ọ ấ
ẽ ộ ộ ế ữ ư ề ặ
ự ự l c gi ả ạ ộ ấ ữ ẩ ờ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý ệ ự ươ ạ ẫ ng pháp th c nghi m h ng d n h c sinh tìm tòi, sáng t o theo ạ ộ ả ng và kinh nghi m ho t đ ng sáng t o mà các nhà khoa h c đã tr i con đ ầ ể ệ ớ qua. Nó làm cho h c sinh quen d n v i các cách suy nghĩ, làm vi c theo ki u ấ ể ả ữ ộ V t lý: Cách duy nh t đ lĩnh h i nh ng kinh nghi m sáng t o là t i ề ớ ế i quy t quy t nh ng v n đ m i m đ i v i h c sinh. Trong quá trình gi ủ ữ ọ nh ng nét đ c tr ng c a ho t đ ng sáng nh ng v n đ đó h c sinh s b c l ệ ở ả ạ t o và đ ng th i hình thành, hoàn thi n b n thân nh ng ph m ch t tâm lý ạ ọ h c là n n t ng cho ho t đ ng sáng t o.
ữ ấ ồ ề ả ạ ộ
ươ ế ớ ự ễ ự ệ ắ II.2.1.2. Ph ng pháp th c nghi m cho phép g n lý thuy t v i th c ti n.
ệ ễ ự ự ượ ệ ượ
ươ ự ế
ế ệ
ự ế ả ữ ự ụ ụ
ự ầ ơ
ệ ệ ỹ ệ
ậ ấ
ứ ữ ế ệ ậ ọ ươ ng, ng pháp th c nghi m là các hi n t c nói trong ph Th c ti n đ ậ ệ ệ ả ượ ượ c tái hi n qua các thí nghi m cho giáo , đ c mô t các quá trình V t lý đ ề ấ ệ ọ ự ọ viên hay chính h c sinh t ng án và làm. Vi c h c sinh tr c ti p đ xu t ph ệ ớ ệ ượ ể ng, làm vi c v i ti n hành thí nghi m ki m tra, tr c ti p quan sát các hi n t ệ ế i quy t nh ng khó khăn trong th c nghi m, các thí nghi m và d ng c đo, gi ớ ượ ề ạ c năng l c th c hành, g n gũi h n v i t o đi u ki n cho các em nâng cao đ ế ữ ế ờ ố đ i s ng k thu t, khái quát hoá các k t qu th c nghi m, rút ra nh ng k t ự ậ ng pháp th c lu n có tính ch t lý thuy t. Ho t đ ng nh n th c theo ph ự ễ nghi m, h c sinh th y đ ự ả ự ế ậ ạ ộ ấ ượ ự ắ c s g n bó m t thi ươ ế t gi a lý thuy t và th c ti n.
ươ ự ệ ươ ả ng pháp th c nghi m là ph ng pháp tìm tòi, gi ế ấ i quy t v n
II.2.1.3. Ph đ .ề
ế ụ ề ừ ỏ ế ớ Có th áp d ng đ gi
ạ ấ ế ứ ủ ọ ề ươ
ớ
ả i. Ph
ươ ơ ở ự ữ ỹ
ế ế ấ ự ễ ươ ả ể ả ấ ớ ấ ể ữ nh đ n l n, r t sát v i i quy t nh ng v n đ t ộ ự ễ ở ọ ố ớ ỏ ố m i trình đ , không đòi h i v n ki n th c quá nhi u. Đ i v i yêu th c ti n, ọ ự ừ ố ầ ệ ng pháp th c v n kinh nghi m c a h c sinh, ph c u d y h c xu t phát t ế ố ả ớ ọ ơ ợ ạ ệ i càng phù h p h n ngay c v i h c sinh l p 6, 7 khi mà v n ki n nghi m l ề ế ấ ẽ ệ ỏ ứ i quy t v n đ th c còn ít ng pháp th c nghi m s giúp các em gi ọ ậ ệ ỹ h c t p, trên c s đó n m v ng ki n th c, k năng, tích lu kinh nghi m, ữ ắ n m v ng ph ứ ề i quy t v n đ trong th c ti n. ắ ng pháp gi
ụ ệ ự ệ ệ ng pháp th c nghi m cho phép và rèn luy n
ọ ề ươ II.2.1.4. Vi c áp d ng ph ự cho h c sinh nhi u năng l c.
ự ậ
ứ ố Nó tích c c hoá đ n m c t ắ ế ạ ộ ữ ế ứ
ạ ộ ề ầ ọ ọ
ạ ứ ủ ọ i đa ho t đ ng nh n th c c a h c sinh, cho ố ớ ề ứ ườ phép hình thành ki n th c sâu s c và b n v ng, tăng c ng h ng thú đ i v i ạ ộ môn h c. Nó thôi thúc trong h c sinh m t nhu c u v ho t đ ng sáng t o, xây ự d ng cho các em tính sáng t o trong cá tính.
ồ ưỡ ươ ự ọ ệ ng ph ạ ọ ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong d y h c
II.2.2. B i d V t lý.ậ
ướ ư ọ ẫ ự ệ ở ầ ng d n h c sinh đ a ra d ự
ổ ứ II.2.2.1. T ch c các s ki n kh i đ u h đoán khoa h c.ọ
ệ ổ ứ ự ệ ở ầ ủ * Vai trò c a vi c t ch c s ki n kh i đ u.
5 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ọ
ệ
ệ
ự
ự
ươ
ồ ưỡ
ụ
ệ
ng ph
B i d
ệ ạ ự ệ ở ầ ạ ộ Vi c t o s ki n kh i đ u (mô t
ế
ả ế ị ờ ọ ủ ẽ
ệ ệ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ ậ d y h c V t lý ự ế ư , đ a ra ọ hay ti n hành thí nghi m ...) có vai trò r t quan tr ng. Giai ở ầ ạ h c. Các s ki n kh i đ u t o ế i quy t ế i quy t
ườ ắ ng l
ọ ơ ở ế ề ề ể ả ộ m t ho t đ ng trong th c t ộ ệ m t bài toán, mô t ạ đo n này s quy t đ nh thành công c a gi ẫ ề đi u ki n cho h c sinh phát hi n mâu thu n và g i ý ph ấ i giáo viên n m v ng v n đ , đ v n đ . Trên c s ng ộ ọ ấ v n đ và hi u bi ấ ự ệ ợ ươ ả ng pháp gi ả ố ề ườ ấ i gi ở ầ ẽ ệ ổ ứ ố ự ệ t s ki n kh i đ u s : ch c t ữ t trình đ h c sinh, vi c t
ượ ự ủ ọ Thu hút đ c s chú ý c a h c sinh.
ệ ượ ệ ệ ấ ố ố Làm xu t hi n m i quan h chi ph i hi n t ng.
ể ư ủ ệ ạ ậ ọ ượ c
T o đi u ki n cho h c sinh thu th p đ y đ thông tin đ đ a ra đ ự ề ề ệ ố ầ ậ các d đoán v các m i quan h có tính quy lu t.
ọ ạ ự ế
ụ ở
ợ
ượ ả ổ ứ ầ , trình bày rõ ràng, chính xác s đ nh h
ướ ệ ầ ố
ệ ượ ễ ế ố ề ế ể Trong d y h c, giáo viên đã hi u rõ m c đích, có d ki n v ti n trình ể ủ ộ ọ ạ ự ệ d y h c, cho nên khi t ch c các s ki n kh i dàu giáo viên có th ch đ ng ộ ọ ự ệ ớ ờ ố ữ ử ụ ớ s d ng nh ng s ki n g n gũi v i đ i s ng, thích h p v i trình đ h c sinh. ượ ự ự ệ ẽ ị Các s ki n đ c s ng đ c mô t ủ ọ ng, quá trình, m i quan h c n quan sát, chú ý c a h c sinh vào các hi n t ượ tránh đ gây nhi u. c các y u t
ệ ổ ứ ở ầ ầ ủ * Yêu c u c a vi c t ự ệ ch c các s ki n kh i đ u.
ạ ươ ằ ự ng pháp th c nghi m
Khi d y các ki n th c V t lý b ng ự ệ ứ ể ọ ph ậ ệ ạ ệ , vi c t o ượ ự c s đoán
ọ ầ ậ ế ở ầ các s ki n kh i đ u đ h c sinh thu th p thông tin, nêu ra đ ầ ả ả khoa h c c n đ m b o các yêu c u sau:
ấ ả ề ả c hi n t
ượ + Làm n y sinh v n đ , nghĩa là ph i làm xu t hi n đ ổ ậ
ể ấ ệ ượ ệ ng ự ế ủ ng V t lý), s bi n đ i kèm theo c a ứ ặ ẽ ng khác s có m t trong bi u th c
ứ ề ệ ủ ạ ượ ậ ậ ị ầ ạ ệ ượ c n nghiên c u (khi d y các hi n t ạ ượ ộ m t hay nhi u đ i l ng vào các đ i l ố (m i quan h ) c a quy lu t, đ nh lu t.
ự ế ổ
ượ ng, s bi n đ i ... c n đ ễ ượ c mô t ế ễ ộ ả ự ặ ầ , ho c di n ra rõ ràng ả ụ c di n bi n, s ph thu c nhân qu ,
ề ổ ệ ượ + Các hi n t ể ể ọ đ h c sinh có th theo dõi, quan sát đ ệ ả ự ế ạ ph m vi, đi u ki n c u s bi n đ i.
ể ả ắ ế ớ
ư ầ
ủ ứ
ọ ẫ ủ ầ ớ ki n th c m i, mà c n có s h
ừ ứ ọ ứ ệ ủ ự ệ + V a s c h c sinh (các bi u hi n c a s ki n ph i g n v i ki n th c, ớ ờ ố ả ủ ọ ệ kinh nghi m c a h c sinh, g n gũi v i đ i s ng hàng ngày) nh ng cũng ph i ọ ậ ự ầ ứ ượ c h ng thú, kích thích nhu c u h c t p c a h c sinh (có ch a đ ng gây đ ọ ự ướ ế ố ế ữ ng d n c a giáo viên thì h c nh ng y u t ớ sinh m i thu nh n đ ứ ậ ượ c).
ế ố ễ + Ít y u t gây nhi u.
ể ấ ề ư ướ ự ệ ẫ ọ ọ * H ng d n h c sinh phát hi n, phát bi u v n đ , đ a ra d đoán khoa h c.
ẫ ư ự ậ
ể ọ ể ố ứ ệ
ướ ế ự ệ ế ủ ọ ầ ụ ầ ng d n đ a ra các d đoán, c n chú ý đ h c sinh v n d ng ủ ẵ c v n ki n th c và kinh nghi m s n có c a mình đ đ i chi u, so sánh ướ ị c a h c sinh vào ự ng s chú ý
ề ấ Khi h ố ượ đ ừ ữ ớ v i nh ng s ki n v a quan sát. C n đ nh h các v n đ sau:
6 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ồ ưỡ
ươ
ọ
ệ
ự
ự
ụ
ệ
ệ
B i d
ng ph
ậ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý ể ổ ủ
ậ ễ
ệ ượ ể ệ ượ ủ ế Di n bi n c a hi n t ủ ậ ặ ự ữ ng, quá trình, nh ng s thay đ i c a v t th ng, quá trình. (ho c hành vi c a v t th ) tham gia vào hi n t
ủ ề ổ ộ ạ ượ ng khác (nguyên
ự ế S bi n đ i kèm theo c a m t hay nhi u đ i l ả ế nhân, k t qu ).
ệ ủ ế ữ S gi ng nhau, khác nhau gi a nh ng bi u hi n c a nguyên nhân, k t
ự ố ữ ể ầ ề ệ ệ ả ữ qu trong nh ng đi u ki n khác nhau (trong các l n thí nghi m khác nhau).
ề ướ ổ Chi u h ủ ự ế ng c a s bi n đ i.
ệ ễ ề ầ ệ ấ ả ấ ố D u hi u b n ch t (m i quan h di n ra nhi u l n).
ề ấ ổ ứ ọ ế ệ ể II.2.2.2. T ch c cho h c sinh đ xu t và ti n hành thí nghi m ki m tra.
ậ ụ ể ệ Trong sách giáo khoa V t lý, các tác gi
ệ ươ ng ph
ọ ọ ệ ổ ứ
ặ ả
ấ ả
ự ượ
ườ ế ộ ế ể ng minh ph
ươ ệ ư ệ ề
ế ủ ồ ưỡ
ạ ự ổ ứ ệ ế ế ế ng ph ạ ươ ọ ế t k ti n trình d y h c và t
ườ ứ ế ệ ậ ạ
ự ẽ ế
ể c hi u bi ệ ượ ệ ả ủ ọ ệ ự ụ ự ệ
ồ ả đã th hi n khá rõ m c tiêu b i ưỡ ế ệ ự ự d ng pháp th c nghi m cho h c sinh thông qua vi c xây d ng ti n ề ọ ụ ể ấ ế trình các bài h c c th . Đó là vi c t ch c cho h c sinh đ xu t và ti n hành ộ ự ế ệ ộ ế ế ể ọ t k bài h c bám thí nghi m ki m tra m t gi thuy t, m t d đoán ho c thi ầ ụ ệ ự ươ ướ ủ ọ ng pháp th c nghi m. Ví d , trong ph n quang h c, các sát các b c c a ph ươ ứ ầ ồ ươ ẳ ở ươ ạ i, g ng c u l ng ph ng, g bài nghiên c u các tính ch t nh t o b i g ng ướ ủ ừ ệ ự ươ giai c xây d ng theo các b lõm đã đ ng pháp th c nghi m, t c c a ph ế ệ ế ề ự ấ ấ ề ạ đo n đ xu t v n đ , d đoán, ti n hành thí nghi m ki m tra đ n rút ra k t ậ ứ ứ ụ ng pháp lu n, ng d ng ki n th c. Tuy không nêu m t cách t ự ậ t c a sách giáo khoa đã t o đi u ki n thu n th c nghi m là gì nh ng cách vi ọ ệ ợ ng pháp th c nghi m cho h c i cho giáo viên trong vi c b i d l ạ ọ ch c cho h c sinh ho t sinh. N u giáo viên thi ủ ộ đ ng nh n th c, ti n hành thí nghi m theo con đ ng tìm tòi, sáng t o c a ệ ươ t và quen ph ng pháp th c nghi m thì h c sinh s nâng cao đ ớ ươ ầ d n v i ph ng pháp th c nghi m. Hi u qu c a vi c th c hi n m c tiêu ọ ẽ ố ơ ạ t h n. d y h c s t
ộ ố ụ ạ II.2.3. M t s ví d minh ho .
ở ầ ướ ư ẫ
ng d n h c sinh đ a ra d ượ ủ ọ ấ ự ấ ỏ ng ch t l ng
ọ ụ ề ạ ự ệ II.2.3.1. Ví d v t o s ki n kh i đ u, h ặ ọ ề ể đoán khoa h c v “Đ c đi m c a áp su t gây ra do tr ng l ậ ướ c” (V t lý 7). trong bình n
ủ ể ế ọ c khi xây d ng ki n th c v đ c đi m c a áp su t gây ra do tr ng
ứ ề ặ ọ ự ấ ỏ ướ Tr ủ ế ố ấ ứ ề ng c a kh i ch t l ng trong bình, h c sinh đã có ki n th c v : ượ l
ấ ỏ ấ ỏ ấ Ch t l ng gây ra áp su t trong lòng ch t l ng.
ấ ề ặ V n đ đ t ra là:
Ở ư ế ấ ỏ ấ ộ các đ sâu khác nhau áp su t ch t l ng nh th nào?
ộ ộ ấ ỏ ấ ấ
Ở cùng m t đ sâu, áp su t trong lòng ch t l ng và áp su t lên thành ằ bình có b ng nhau không?
7 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ự
ươ
ồ ưỡ
ự
ụ
ệ
ệ
ệ
ọ
ng ph
B i d
ậ
ở ầ ự ệ ể ọ ự ề
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý ấ a) Có th đ a ra các s ki n kh i đ u đ h c sinh nêu d đoán v các v n ề đ trên nh sau:
ể ư ư
ộ ố ụ ữ ậ
ầ Dùng m t bình hình kh i tr ch nh t có dùi m t s l ộ các đ cao khác nhau trên thành bình (H.1). Lúc đ u nút các l ộ ố ỗ ở ỗ ạ l
ở ồ ờ ọ đáy bình và ổ ướ c i. Đ n ướ c phun
ồ ỗ ủ ừ ở vào bình r i m đ ng th i các nút ra, cho h c sinh quan sát các tia n ra t th ng. các l
ướ ự ư m t bình đ ng n ấ c có hình d ng nh H.2. Áp su t
ạ ằ ể ẽ V hình, mô t ạ ấ ỏ do ch t l ng gây ra t ả ộ i các đi m A, B trên đáy bình có b ng nhau không?
b) Yêu c uầ
ộ ố ủ ệ ầ ớ ọ ể
Các thí nghi m trên g n gũi v i cu c s ng c a h c sinh và có th ệ ượ ễ ự c d dàng. th c hi n đ
ừ ằ các l
ở ỗ ọ ụ ươ ừ ệ c vì sao có các tia n ch nào có l ệ ở ụ ướ c ph t ra t ỗ ướ ị ẩ c b đ y ra thành tia có ph , n ể ả ứ ế i H.1, b ng ki n th c đã h c có th gi ự ỗ ướ c tác d ng áp l c lên (n ng vuông góc
T vi c quan sát thí nghi m ượ thích đ thành bình nên ớ v i thành bình).
8 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ệ
ự
ươ
ồ ưỡ
ụ
ự
ệ
ệ
ọ
ng ph
B i d
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ ậ d y h c V t lý ố ớ ậ s ki n này, n y sinh nhu c u nh n th c đ i v i ấ c ph t ta (áp su t
ứ Tuy nhiên, cũng t
ừ ự ệ ầ ệ ữ ộ ạ ề ố ọ h c sinh v m i quan h gi a đ m nh y u c u các tia n ề ỗ ớ ị ấ ỏ c tính t ch t l ng) v i v trí các l ả ế ả ủ ộ ướ (chi u cao c a c t n ụ ướ ừ ặ m t thoáng).
ỗ T vi c quan sát các tia n
ướ ở c ề ấ ỏ ấ
các l ấ ắ ề ộ ộ ắ
ượ ể ẫ ỏ A, B (H.1) và câu h i (H.2) d n ở ọ ể ọ m i đi m h c sinh t i suy nghĩ v các v n đ : áp su t do ch t l ng gây ra ộ ụ trên đáy ( cùng m t đ sâu) có ch c ch n b ng nhau không? có ph thu c vào l ằ trên các đi m đang xét không? ừ ệ ớ ở ng n ướ ở c
ự ệ ề ớ ị L u ư ý t
ự ề ấ ướ ề ữ i nh ng đi u phân tích trên v các s ki n, giáo viên đ nh ủ ọ ng s chú ý c a h c sinh vào các v n đ sau: h
ế ủ ướ ề ớ + Đ m nh y u c a các tia n c nói lên đi u gì? (Liên quan t ế i các y u
ấ ỏ ủ ộ ạ nào c a ch t l ng?) ố t
ủ ộ ỗ ị c ph thu c vào v trí các l
ướ ấ ỏ ư ế ấ ộ ế t ụ
ụ ộ ạ cho bi ng thay đ i c a áp su t ch t l ng theo đ sâu nh th nào? (có ph ượ ế + Đ m nh y u c a các tia n ổ ủ ướ ở c trên không?) ng n ề ướ chi u h ộ thu c vào l
ự ị ư ự ể S đ nh h ọ ng này s giúp h c sinh đ a ra đ
ướ ớ ộ ộ ộ ấ ỏ ẽ ở ượ c d đoán “có th áp ấ dùng m t đ sâu trong lòng ch t l ng áp su t
ấ su t tăng cùng v i đ sâu, ằ b ng nhau”.
ế
ấ ỏ ạ ể ệ ề ộ ở
ự ọ ướ ệ Giai đo n ti p theo là dùng thí nghi m 1 trong sách giáo khoa (H.3) làm ấ thí nghi m ki m tra d đoán v áp su t trong lòng ch t l ng ( các đ sâu khác nhau, theo m i h ng).
ế ể ể ươ ể ậ
ọ Sau đó có th cho h c sinh th o lu n ph ể ấ ố ớ ậ ề ớ ng án dùng áp k đ ki m tra ướ ở ệ c
ả ế k t lu n trên v áp su t đ i v i thành bình (k các v i thí nghi m bình n H.2)
ở
ằ ấ ỏ ứ ọ ọ ượ ự ộ ộ c d đoán “ cùng m t đ sâu b ng nhau trong ấ ng riêng khác nhau, áp su t do ch t l ng gây ra là ỗ ớ i ki n th c đã h c: m i
Đ h c sinh nêu ra đ ượ ấ ỏ ng d n h c sinh liên t ấ ỏ ẫ ấ ủ ớ ỉ ầ ị ng t ở ộ ớ ể ọ ọ các ch t l ng có tr ng l ưở ướ khác nhau”, ch c n h ộ ấ m t l p ch t ch u m t áp su t c a l p ch t l ng ế trên nó.
ọ ượ ấ ỏ ấ Vì v y, do có tr ng l
ể ng, ch t l ng gây ra áp su t lên đáy bình, thành ấ ỏ ậ ọ bình và m i đi m trong lòng ch t l ng.
9 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ồ ưỡ
ươ
ệ
ự
ự
ụ
ệ
ệ
ọ
B i d
ng ph
ậ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý ế
ứ ọ ấ ụ ề ệ ổ ề ch c cho h c sinh đ xu t và ti n hành thí
ệ ể II.2.3.2. Ví d v vi c t nhi m ki m tra.
ế ậ ạ Ả ủ ọ ộ t k ti n trình d y h c bài “ nh c a m t v t t o b i g ở ươ ng
ế ế ươ ệ ẳ Thi ph ng” theo ph ạ ự ng pháp th c nghi m.
ấ ệ ề ả ấ Làm xu t hi n v n đ . (GV) mô t
ấ
cái “Tháp Rùa l n ng ầ ộ ậ ổ ứ ể
ượ ắ ọ ẳ ươ ng ph ng, đ
ượ ạ ộ ộ Ho t đ ng 1: c” ầ ồ ươ trong hình 5.1 (V t lý 7) mà bé Lan nhìn th y khi đi thăm H G m l n đ u ệ ủ ả ch c cho h c sinh làm thí nghi m đ quan sát nh c a m t cây tiên. Sau đó t ế ớ ỡ ặ n n đang cháy trong g c l p vào giá đ đ t vuông góc v i ậ ặ m t bàn (Hình 5.2 V t lý 7).
ấ ủ ả ự ự ề ạ Xây d ng d đoán v các tính ch t c a nh t o b i g ở ươ ng
ạ ộ Ho t đ ng 2: ph ng.ẳ
ươ ủ ọ ng. Hãy d
ấ ả + GV: Các em đã nhìn th y nh c a ng n n n trong g ộ ớ ủ ả ế ủ ế
ừ ả ươ ế ấ ứ nh đ n g ự ượ c ng so
ằ ớ ộ ớ ủ ậ ả đoán: đ l n c a nh so v i đ l n c a v t? nh c a cây n n có h ng đ ả trên t m bìa dùng làm màn ch n không? Kho ng cách t ả ớ v i kho ng cách t ng có b ng nhau không? ắ ừ ậ ế ươ v t đ n g
ả ờ ậ nh đ n g ế ươ ng
ằ i: đ l n c a nh b ng v t; kho ng cách t ượ ậ ả ả ể ứ ế + HS tr l ả ằ b ng kho ng cách t ng đ n v t; nh có th h ng đ ộ ớ ủ ả ừ ươ g ừ ả c trên màn.
ọ l
ả Qua câu tr ề ộ ớ ủ ả
ọ ừ ấ ng xu t phát t ự ầ ề ự ế quan sát th c t
ượ ọ
ế
ự ự ặ ả ể ứ ư ể ạ ộ ấ ệ i c a h c sinh nêu đ
ươ ầ ậ ọ
ấ ả ẽ ậ
ấ ươ ượ ả ủ ứ ế ẳ ả ờ ủ ự ể ấ i c a h c sinh, giáo viên có th th y: H c sinh nêu d ế ươ ừ ả đoán v đ l n c a nh, v kho ng cách t nh đ n g kinh ừ ệ ố ớ ệ nghi m, t trong thí nghi m. Đ i v i yêu c u nêu d đoán ả ứ c trên màn hay không, h c sinh th c s g p khó khăn, vì các nh có h ng đ ề ắ ể ư em ch a th hình dung ra th nào là màn ch n đ h ng nh. Đ t o đi u ượ ự ậ ợ ủ ọ c d đoán, giáo viên đ a ra m t t m bìa, ki n thu n l ể ấ ở ng và yêu c u h c sinh nh n xét xem có phía sau g di chuy n t m bìa ấ ọ ế ủ th y nh c a cây n n trên t m bìa không? Khi đó, h c sinh s nh n th y, không h ng đ ng ph ng c a cây n n trên màn. c nh qua g
ộ ể ươ
ả ượ ệ ng án thí nghi m ki m tra d ớ ậ ủ ả ứ
ươ ấ ể ể ế nh đ n g ế
ể ng, nh có h ng đ ộ ư ể
ề c. Trong sách giáo khoa đã cho s n m t ph ọ ươ ượ ể
ả ợ ủ
ấ ộ
ẵ ộ c m t ph ụ ng án đ t m t viên ph n sát m t g ậ ặ ươ ả
ừ ậ ế ế ế ỉ v t đ n g ng và t
ự ự
ượ ẽ ệ ả ự ế ề ạ ộ Ho t đ ng 3: Đ xu t và ti n hành m t ph ượ ộ ớ ế c đ l n c a nh so v i v t, so sánh đoán. Làm th nào đ ki m tra đ ươ ừ ậ ế ả ươ ừ ả c trên v t đ n g ng và t kho ng cách t ệ ấ ề ọ ầ màn hay không? N u yêu c u h c sinh đ xu t m t ph ng án thí nghi m ớ ể ki m tra thì có th là đi u khó khăn v i các em, nh ng cũng không th nói là ộ ượ ươ ng án hay các em không làm đ ơ ả ệ ng án đ n gi n và và kh thi. Song li u h c sinh có th nêu đ ệ ự ớ ầ phù h p v i t m suy nghĩ c a các em hay không? Ví d , khi làm th c nghi m, ặ ươ ọ ấ ậ tôi đã nh n th y h c sinh nêu ph ng. ộ ớ ủ ả ể ễ ừ T đó ta có th d dàng so sánh đ l n c a nh và v t, so sánh kho ng cách ư ươ ươ ừ ả ng. Nh ng n u giáo viên ch thông báo nh đ n g t ữ ầ ọ ủ ươ ng án c a sách giáo khoa và yêu c u h c sinh làm theo thì không nh ng ph ạ ủ ọ ả ệ l c, sáng t o c a h c sinh mà ngay c vi c các không phát huy đ c tính t ầ ổ ứ ế ể ả ch c em làm theo cũng s không có hi u qu . Đ gi i quy t, giáo viên c n t
10 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ọ
ệ
ệ
ự
ự
ươ
ồ ưỡ
ụ
ệ
ng ph
B i d
ọ ấ ể ươ ể ạ
ấ ệ ủ ọ
ự ế ể ầ
ở ư ươ ọ ậ ủ ế ớ
ư ậ ẽ ạ ế ạ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ ậ d y h c V t lý ố ộ cho h c sinh đ xu t ph ng án thí nghi m ki m tra, t o ra m t tính hu ng ơ ở ủ ọ ứ ề có v n đ , kích thích h ng thú tìm tòi c a h c sinh. Sau đó, trên c s c a h c ợ sinh mà g i m , đ a các em đ n “vùng phát tri n g n”, giúp các em t tìm ra, ệ ự ng án c a sách giáo khoa. Vi c h c t p nh v y s sinh t đi đ n v i ph ể ọ ủ ả ơ ộ đ ng và có hi u qu h n. Do đó ti n trình d y h c c a giai đo n này có th ượ đ
ệ ế ế ư t k nh sau: c thi
ượ + GV: Làm th nào đ so sánh đ
ể ể ế ượ ộ ớ ừ ả ươ c kho ng cách t nh đ n g t đ
ả ớ ươ ủ ả ng v i c đ l n c a nh trong g ằ ế ng b ng nhau? c có th h ng nh trên màn hay không? Các em hãy
ể ấ ộ ế ậ ủ ộ ớ đ l n c a v t, đ bi ể ế ượ ế Làm th nào đ bi t đ ươ ề đ xu t m t ph ả ể ứ ệ ng án thí nghi m ki m tra.
ướ + HS: Dùng th
ế ươ ộ ươ ng, t ả ng và đo kho ng cách ộ ớ đo so sánh đ l n
nh đ n g ả ươ ừ ấ ả ủ ả ộ ớ c đo đ l n c a nh trong g ặ ặ ươ ấ ừ ả ng … Đ t m t viên ph n sát m t g t ể ứ ặ ấ và kho ng cách. Dùng t m bìa đ t sau g ng đ h ng l y nh.
ặ
ấ ể ướ ể ươ ng án dùng th ặ ươ ng án đ t viên ph n sát m t g ặ c đ đo thì ta đ t th ấ ng mà các em nêu là r t ệ ướ ở đâu đ do? Li u c
+ GV: Ph ươ hay. Song ph phép đo có chính xác không?
ọ ế ụ Khi h c sinh không tr l ả ờ ượ i đ c, giáo viên ti p t c:
ế ươ ệ ằ + GV: N u trong thí nghi m, ta thay t m g
ấ ươ ả
ấ ế ệ ợ
ẽ ng s có l ư ệ ẽ ả ợ sao? Giáo viên g i ý: t m kính có ph i là g ộ ặ ươ g i gì? N u ta đ t toàn b thí nghi m trên m t t vuông nh trên hình 5.2 thì vi c đo các kho ng cách s có thu n l ộ ấ ng b ng m t t m kính thì ấ ng không? Dùng t m kính làm ộ ờ ấ ể gi y k ô ậ ợ i gì?
ủ ươ ệ ế đi đ n ph
ệ ọ ậ ế ế ẽ ự ừ ợ ọ ng án thí nghi m mà T g i ý c a giáo viên, h c sinh s t ể ự ế ọ ế ế ti n hành thí nghi m ki m tra theo sách giáo khoa đã thi t k và h c sinh t ậ ệ ả nhóm sau đó ghi k t qu thí nghi m và nh n xét vào phi u h c t p.
ề ế ạ
ừ ọ
ẳ ậ ủ ậ ủ ể ạ ộ Ho t đ ng 4: Rút ra k t lu n v các tính ch t c a nh t o b i g ầ ề ợ ọ ph ng. H c sinh ch n các t ướ ớ lu n c a sách giáo khoa và phát bi u tr ấ ủ ả ậ ở ươ ng ế ỗ ố thích h p đi n vào ch tr ng trong ph n k t ế c l p các k t lu n c a mình.
ứ ụ ế ạ ộ Ho t đ ng 5: Ứ ng d ng ki n th c.
ả ờ ụ ừ ế ỏ ỏ ỏ ậ i các câu h i v n d ng t câu h i 1 đ n câu h i 5, ghi vào
HS: Tr l ọ ậ ế phi u h c t p.
ỏ ậ ụ ề ổ ọ ổ
GV: T ch c cho h c sinh trao đ i trên l p v các câu h i v n d ng, ọ ả ờ ủ ứ ứ ẩ giúp h c sinh chu n xác hoá câu tr l ớ ố ế i, c ng c ki n th c.
ọ ạ ậ ủ ế ầ HS: Đ c l ọ i các k t lu n c a bài h c trong ph n đóng khung.
ƯƠ
ƯƠ
Ả
Ế
NG III. PH
Ứ NG PHÁP NGHIÊN C U K T QU NGHIÊN
II.3. CH C UỨ .
ươ ứ II.3.1. Ph ng pháp nghiên c u:
ế ợ ả ươ ứ ạ Trong quá trình gi ng d y tôi đã k t h p các ph ng pháp nghiên c u:
11 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ự
ươ
ồ ưỡ
ự
ụ
ệ
ệ
ệ
ọ
ng ph
B i d
ậ
ứ ạ ọ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý ậ ng pháp d y h c, lý lu n ả ng d n gi ng d y, các lo i sách tham kh o.
Nghiên c u các tài li u có liên quan: ph ọ ươ ạ ướ ẫ ả ạ ệ ạ d y h c, sách giáo khoa, sách h
ươ ư ạ Ph ng pháp quan sát s ph m.
ươ ệ ổ Ph ế ng pháp t ng k t kinh nghi m.
ươ ụ ự ệ Ph ng pháp th c nghi m giáo d c.
ế ả ượ II.3.2. K t qu thu đ c.
ớ ệ ươ V i vi c áp d ng các ph
ồ ưỡ i d ạ ng ph ọ ụ ọ ệ ệ
ự ộ ư ự ế ả ươ ng pháp ậ th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu d y h c V t lý sau ệ m t năm th c hi n k t qu thu đ ả ạ ng pháp gi ng d y, b ụ ự ệ ậ ượ ở ộ c b môn V t lý nh sau:
ạ ạ ế Kh iố Lo i gi ạ ỏ i Lo i Khá Lo i Y u, kém
ạ Lo i Trung bình
57 84 83 21 6
136 85 57 12 7
77 81 68 24 8
61 89 82 4 9
ọ ự ầ ệ ượ ự tay th c hi n các thí nghi m có trong sách giáo khoa, c t ứ ấ ệ ả t k thí nghi m khi c n nghiên c u v n ệ ế ế thi
ự ọ 100% h c sinh đ ầ ớ ph n l n h c sinh có kh năng t ề ớ đ m i.
ọ ỏ ấ H c sinh gi i các c p:
ấ ọ ệ + C p Huy n: 3 h c sinh
ấ ọ ỉ + C p T nh: 1 h c sinh
12 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ồ ưỡ
ươ
ự
ụ
ự
ệ
ệ
ệ
ọ
B i d
ng ph
ậ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý
Ậ
Ế
Ế
Ị III. K T LU N VÀ KI N NGH
ữ ự ế ủ ệ
ố ắ ấ ậ ế ả ỉ ạ ch đ o và ườ i giáo
ả ọ ậ ủ ọ ườ ự ế ừ ạ ế ị ạ T nh ng c g ng và vi c làm c a cá nhân trong th c t gi ng d y tôi nh n th y: K t qu h c t p c a h c sinh là chính ng viên quy t đ nh và giáo viên chính là ng i tr c ti p d y các em.
ệ ả ớ
ề ạ ư ộ ọ
ệ ớ ặ ọ ậ ạ Vi c giáo viên say mê v i ngh nghi p, có ph ươ ợ duy dáng t o, các em có c m nh n nh ạ ươ ng pháp gi ng d y ệ ự ng pháp th c nghi m ư
ả ọ ơ ổ ẻ ứ phù h p v i đ c tr ng b môn đó là d y h c theo ph ể ư ể đ giúp cho h c sinh phát tri n t ọ chính các em đang là nhà “Khoa h c tu i tr ” mà h ng thú h c h n.
ể ự ệ ố ứ ệ ả ượ ổ Tuy nhiên đ th c hi n t ạ t vi c gi ng d y, đáp ng đ ớ ộ c đ i m i n i
ươ ả ầ ỏ dung, ch ng trình, đòi h i giáo viên c n ph i:
ầ ủ ự ự ự ệ ị + T mình th c hi n đ y đ các bài th c hành đã quy đ nh trong ch ươ ng
trình.
ị ướ ẩ ả ự ệ ạ + Ph i chu n b tr c và làm thành th o các thí nghi m, các th c hành.
ề + Ph i t o đi u ki n cho t ệ tay làm thí nghi m,
ả ạ ế ị ụ ấ ả ọ ệ ượ ự c t ệ ụ ọ ậ ệ ụ ể t c h c sinh đ t b , d ng c thí nghi m đ hoàn thành nhi m v h c t p. ử ụ s d ng thi
ự ự ệ ẫ ọ ộ ng d n h c sinh th c hi n đúng n i quy th c hành, an toàn + Ph i h
ả ướ phòng thí nghi m.ệ
ả ự ể ỹ
ự ế + C n có đánh giá và cho đi m k t qu th c hành, k năng làm th c ủ ỗ ọ ầ hành c a m i h c sinh.
ạ M o Khê, ngày 25 tháng 4 năm 2008
ƯỜ
Ế
NG
I VI T
ắ ầ ị Tr n Th Th m
13 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ồ ưỡ
ươ
ự
ự
ụ
ệ
ệ
ệ
ọ
B i d
ng ph
ậ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý
Ụ Ụ
Ả
Ệ
IV. TÀI LI U THAM KH O VÀ PH L C: Ệ
Ả TÀI LI U THAM KH O:
ậ ớ 1.Sách giáo khoa và sách giáo viên V t lý các l p 6, 7, 8, 9 NXB Giáo
d c.ụ
ơ ả ệ ắ ậ ậ 2.Sách tham kh o: Câu h i và bài t p tr c nghi m, Bài t p c b n và
ả ậ ớ ỏ ọ ọ nâng cao, Bài t p ch n l c các l p 6, 7, 8, 9.
ạ ế ị ụ t b Giáo d c. 3.T p chí Thi
ệ ướ ẫ ạ ậ ọ ng d n d y h c môn V t lý 4.Các tài li u h
Ụ Ụ PH L C:
Ộ
N I DUNG
TRANG
Ở Ầ Ầ I PH N M Đ U
ề 1 do Lí ọ ch n đ tài
I.1: …………………………………………………. 2
ụ ứ ……..…..…..…..…..…..…..…..…..….. 2 I.2: M c đích nghiên c u ….. 2 ờ ị ể …..…..…..…..…..…..…..…..…..…..…..
I.3: Th i gian, đ a đi m …..
ớ ề ặ ậ ự ễ …..…..…..…..….. 3 I.4: Đóng góp m i v m t lí lu n và th c ti n …. 3
Ầ Ộ II PH N N I DUNG
ƯƠ Ổ …..…..…..…..…..…..…..….. NG I : T NG QUAN
II.1: CH …...
ƯƠ Ộ Ề Ứ …..….. Ấ NG II: N I DUNG V N Đ NGHIÊN C U
II.2: CH …
ươ ự ệ ự ệ ng pháp th c nghi m trong vi c th c
ụ ệ ủ II.2.1. Vai trò c a ph ạ ọ hi n m c tiêu d y h c. 10 ươ ự ọ ệ ng ph ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong
ạ ọ ồ ưỡ II.2.2. B i d ậ d y h c V t lý.
ộ ố ụ ạ II.2.3. M t s ví d minh ho .
11 ƯƠ ƯƠ Ứ II.3. CH NG III. PH Ế NG PHÁP NGHIÊN C U K T
14 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ồ ưỡ
ươ
ự
ự
ụ
ệ
ệ
ệ
ọ
B i d
ng ph
ậ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý
12 Ứ …..…..…..…..…..…..…..…..…..…..…..…..
Ả QU NGHIÊN C U. …..…...
ươ ứ II.3.1. Ph ng pháp nghiên c u.
ế ả ượ II.3.2. K t qu thu đ c.
Ậ Ế Ế Ị …..…..…..…..…..…..…..…..…... III. K T LU N VÀ KI N NGH
Ả Ệ Ụ Ụ …..…..…..…..…..
IV. TÀI LI U THAM KH O VÀ PH L C …..
15 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
ị Tr n Th Th m
ồ ưỡ
ươ
ụ
ự
ự
ệ
ệ
ệ
ọ
B i d
ng ph
ậ
ng pháp th c nghi m cho h c sinh trong vi c th c hi n m c tiêu ọ ạ d y h c V t lý
Ậ Ộ Ồ Ọ Ủ Ấ ƯỜ NG, PHÒNG
Ụ Ạ V. NH N XÉT C A H I Đ NG KHOA H C C P TR GIÁO D C ĐÀO T O.
16 ườ ạ
ầ
ắ Tr
ng THCS M o Khê II
