ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

Ầ Ặ Ấ Ề PH N A: Đ T V N Đ

Ọ Ề I. LÍ DO CH N Đ  TÀI

ự ự ệ ề ễ ắ ọ ộ ọ ớ ộ   Hoá h c là b  môn khoa h c th c nghi m, g n li n v i th c ti n lao đ ng

ọ ứ ụ ấ ọ ả   s n xu t, là môn khoa h c  ng d ng và có vai trò quan tr ng trong quá trình phát

ấ ướ ể ả ượ ầ ọ ữ ứ ế ị ủ tri n c a đ t n c. Do đó h c sinh c n ph i đ c trang b  nh ng ki n th c có

ệ ố ơ ả ầ ế ề ọ ọ ượ tính h  th ng c  b n, c n thi t v  Hoá h c. Đây là môn h c đ ọ   ề c nhi u h c

ứ ả ấ ọ sinh yêu thích và c m th y h ng thú, say mê trong quá trình  h c. Tuy nhiên đó

ạ ừ ượ ố ớ ấ ề ề ả l ọ i là môn h c khó, tr u t ọ ng đ i v i r t nhi u h c sinh. Đi u đó  nh h ưở   ng

ấ ượ ọ ậ ủ ỏ ế không nh  đ n ch t l ng h c t p c a các em.

ệ ố ứ ế ấ ọ ổ ọ  Môn Hoá h c THCS cung c p cho h c sinh h  th ng ki n th c ph  thông

ế ự ề ậ ầ ọ ươ ơ ả c  b n và thi ọ t th c đ u tiên v  Hoá h c. Bài t p Hoá h c là ph ệ ng ti n thi ế   t

ự ấ ạ ả ọ ọ ả ậ th c r t quan tr ng trong gi ng d y Hoá h c. Thông qua gi ọ   i bài t p Hoá h c

ố ế ứ ệ ề ọ ọ giúp h c sinh hình thành, rèn luy n, cũng c  ki n th c, kĩ năng v  Hoá h c. Bài

ọ ươ ể ư ữ ệ ệ ể ệ ậ t p Hoá h c là ph ng ti n h u hi u đ  rèn luy n và phát tri n t ọ   ủ  duy c a h c

ể ế ề ự ụ ư ưở ạ ọ sinh, giúp h c sinh hi u bi ễ t v  th c ti n, giáo d c t t ứ ng đ o đ c và rèn

ệ ệ ậ ọ ươ ệ ể luy n tác phong làm vi c. Ngoài ra bài t p Hoá h c còn là ph ng ti n đ  đánh

ứ ủ ữ ể ế ệ ọ ặ   giá, ki m tra ki n th c kĩ năng c a h c sinh, giúp giáo viên phát hi n nh ng m t

ặ ế ủ ạ ọ ừ ệ ề ắ ỉ m nh, m t y u c a h c sinh t ố  đó có bi n pháp u n n n, đi u ch nh ph ươ   ng

ệ ạ ọ ộ ợ ả ậ ọ ộ pháp d y h c m t cách h p lí. Do đó vi c gi ệ   i các bài t p Hóa h c là m t bi n

ứ ề ể ủ ữ ế ấ ọ ố ọ ắ pháp r t quan tr ng đ  c ng c  và n m v ng các ki n th c v  Hoá h c.

ự ế ở ư ườ ớ ắ ầ ế ớ ượ Nh ng th c t các tr ng THCS, đ n l p 8 m i b t đ u đ ọ c h c b ộ

ề ọ ờ ọ ế ầ ờ ả môn Hoá h c, th i gian h c không nhi u (2 ti t/ tu n), th i gian gi ậ i bài t p trên

ủ ư ữ ắ ấ ả ọ ả ớ l p c a các em r t ít, b n thân h c sinh ch a n m v ng cách gi ệ ố   i và h  th ng

ượ ứ ế ế ậ ấ ạ ậ ọ hóa đ c các d ng bài t p. Vì v y h c sinh r t hay quên ki n th c n u nh ư

ươ ệ ắ ạ ọ ớ ả ậ ợ không có ph ng pháp d y h c, g n v i vi c gi ọ i bài t p Hoá h c phù h p. Nh ư

ể ậ ả ậ ọ ướ ế ả ế v y, đ  có kĩ năng gi i bài t p Hoá h c thì tr c h t các em ph i bi ạ   t phân d ng

ậ ế ướ ả ừ ư ạ ố bài t p và bi t các b c gi ế i cho t ng d ng bài. N u nh  theo phân ph i ch ươ   ng

1 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

ứ ữ ế ể ộ ọ trình và n i dung ki n th c sách giáo khoa thì h c sinh khó có th  có nh ng kĩ

ạ ấ ả ậ năng làm thành th o t ạ t c  các d ng bài t p.

ừ ữ ự ế ả ế ậ ạ T  nh ng th c tr ng nêu trên, tôi thi ầ t nghĩ c n ph i thi ạ   t l p các d ng

ậ ươ ả ể ự ọ ằ bài t p và ph ng pháp gi i nh m giúp các em có th  t h c, t ự ả  gi i bài t p ậ ở

ấ ượ ầ ờ ồ ọ ậ ọ ộ nhà, đ ng th i góp ph n nâng cao ch t l ng h c t p môn Hoá h c. M t trong

ữ ạ ậ ọ ườ ả nh ng d ng bài t p mà h c sinh cho là khó, th ng hay lúng túng khi gi i đó là

ỏ ỗ ạ ấ ợ d ng “tách ch t ra kh i h n h p”.

ấ ừ ế ớ ọ Xu t phát t lí do trên cùng v i suy nghĩ làm th  nào giúp h c sinh gi ả ố   i t t

ỏ ỗ ộ ố ư ấ ậ ọ ầ “ tách ch t ra kh i h n h p” các bài t p Hoá h c ph n ế   ợ  tôi xin đ a ra m t s  ý ki n

ề ộ ố ươ ọ ả ậ ủ c a mình qua đ  tài: “ M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ấ   i bài t p tách ch t

ỏ ỗ ợ ra kh i h n h p.”

Ứ Ụ II. M C ĐÍCH NGHIÊN C U

ươ ỏ ỗ ấ ợ ừ ệ ố ằ ứ  Nghiên c u các ph ng pháp tách ch t ra kh i h n h p, t đó h  th ng b ng các

ậ ổ ạ ộ ứ ự ọ ủ ọ ở ụ ể bài t p c  th , sau đó t ch c ho t đ ng t h c c a h c sinh ớ    nhà và trên l p

ằ ọ ả ậ ạ ọ nh m giúp h c sinh có thêm kĩ năng gi ộ i bài t p Hoá h c m t cách thành th o và

chính xác nh t.ấ

ƯƠ Ứ III. PH NG PHÁP NGHIÊN C U

́ ươ ứ ộ ố ứ ệ ề ệ : nghiên c u m t s  tài li u v  ph ươ   ng Ph ng phap nghiên c u tài li u

́ ́ ả ứ ế ạ ̣ ̣ ̣ pháp gi i các bài toán có liên quan đ n ph m vi nghiên c u, cac đinh luât hoa hoc…

ươ ậ ụ ứ ế ế ọ quan sát h c sinh ti p thu và v n d ng ki n th c đã Ph ng pháp quan sát:

h c.  ọ

́ ́ ̀ ươ ̉ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉   : Tiên hanh trao đôi kinh nghiêm, hoc hoi Ph ng phap trao đôi kinh nghiêm

̀ ́ ́ ́ ́ ́ ư ́ ư ̣ ̣ ̀ ư t  đông nghiêp, cac kiên th c co liên quan đên viêc nghiên c u và tích lũy qua các

ế ự ờ ủ ồ ệ ti c a đ ng nghi p. t d  gi

ươ ự ề Ph ệ : ng pháp đi u tra và th c nghi m

ệ ố ế ề ỏ ­ Dùng h  th ng câu h i và phi u đi u tra

ổ ớ ọ ­ Trao đ i v i giáo viên và h c sinh

ả ủ ọ ự ế ế ả ạ ể ­ Tr c ti p gi ng d y và ki m tra k t qu  c a h c sinh.

ươ ổ ế Ph ệ . ng pháp t ng k t, đánh giá, rút kinh nghi m

2 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

Ủ Ề IV. ĐÓNG GÓP C A Đ  TÀI

́ ̀ ̀ ̀ ̀ ồ ưỡ ệ ơ ọ ỏ ̣ ̉ V i đê tai nay, đây là tài li u b i d ng h c sinh gi i, tai liêu tham khao;

́ ́ ̀ ́ ư ơ ươ ̉ cung câp kiên th c c  ban và nâng cao vê các ph ỏ ổ   ấ ng pháp tách ch t ra kh i h n

́ ạ ọ ọ ọ ợ h p cho h c sinh, giao viên trong quá trình d y h c môn Hoá h c.

́ ộ ố ỏ ỗ ấ ợ ộ ọ Cung câp m t s  kĩ năng tách ch t ra kh i h n h p m t cách  khoa h c, logic

́ ́ ự ự ̀ ư ạ ọ ư ̣ ̣ ́ và sáng t o. T  đo tao cho hoc sinh s  t tin, h ng thu và say mê khi h c môn Hóa

h c.ọ

Ứ Ự Ạ Ề Ấ V. TH C TR NG V N Đ  NGHIÊN C U

ữ ề ề ả ạ ấ ộ ọ M t trong nh ng v n đ  mà giáo viên khi gi ng d y Hoá h c đ u quan tâm đó là:

ể ọ ế ả ậ ọ làm th  nào đ  h c sinh có kĩ năng gi i bài t p Hoá h c.

ự ứ ạ ấ ầ ọ ướ ậ ộ ọ ế Th c tr ng cho th y h u h t các em h c sinh đ ng tr c m t bài t p Hoá h c còn

ể ạ ậ ị ượ ậ ộ ấ r t lúng túng khi xác đ nh và phân d ng bài t p. Do đó đ  làm đ c m t bài t p các

ả ạ ượ ấ ấ ề ế ả ờ ấ ượ ư em ph i m t r t nhi u th i gian, k t qu  đ t đ c ch a cao , nên ch t l ạ   ng đ t

ượ ấ đ c còn th p.

ề ậ ả ạ ọ ấ Trong quá trình gi ng d y tôi nh n th y nhi u em h c sinh còn lúng túng khi

ỏ ỗ ề ạ ậ ậ ấ ợ làm bài t p v  : tách ch t ra kh i h n h p và luôn xem đây là d ng bài t p khó nên

ị ả ế ậ ụ ể ả ứ ế không ch u khó tìm tòi cách gi i, không bi t v n d ng ki n th c vào đ  gi ậ   i bài t p,

ế ệ ụ ể ự ế ề ậ ế không bi t cách th c hi n c  th  vì y u v  kĩ năng nh n bi ấ   ạ t, phân lo i các ch t,

ế vi t PTHH…

ấ ượ ả ậ ọ ọ Qua kh o sát ch t l ng năm h c 2020­2021 khi cho h c sinh làm bài t p v ề

ỏ ỗ ế ấ ả ấ ấ ợ tách ch t ra kh i h n h p tôi th y k t qu  còn th p

TSHS Gi iỏ Khá Trung bình Y uế

Số T  lỉ ệ Số T  lỉ ệ Số T  lỉ ệ Số T  lỉ ệ

ngượ l 4 79 5,06% 22,79% 48,1% 24,05% ngượ l 38 ngượ l 19 ngượ l 18

ừ ự ư ạ ạ ạ ạ ỏ ỗ   ậ “tách ch t ra kh i h n ấ T  th c tr ng trên tôi m nh d n đ a ra d ng bài t p

ể ệ ả ậ ầ ấ h p”ợ   đ  hình thành và rèn luy n kĩ năng gi i bài t p ph n tách ch t nói riêng và

ả ậ ọ ọ gi i bài t p hoá h c nói chung cho h c sinh.

3 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

Ầ Ả Ấ Ế Ề PH N B: GI I QUY T V N Đ

Ơ Ở Ế I. C   S  LÝ THUY T

ố ớ ọ 1. Đ i v i h c sinh:

ể ố ỏ ỗ ấ ả ậ ọ ợ ớ Đ  làm t ể   t các bài t p tách ch t ra kh i h n h p h c sinh ph i nh  và hi u

ọ ủ ừ ấ ạ ấ ạ ơ ố tính ch t hoá h c c a t ng lo i ch t: Kim lo i, phi kim, oxit, axit, baz , mu i…

ấ ụ ể ố ớ ữ ấ ả ấ ớ ­ Đ i v i nh ng ch t c  th  ngoài tính ch t chung ph i nh  tính ch t riêng,

ươ ậ ụ ứ ề ế ế ạ ộ ph ng pháp đi u ch  sau đó v n d ng ki n th c đó m t cách linh ho t.

ả ế ướ ỏ ỗ ể ậ ấ ợ ­ Ngoài ra còn ph i bi t rõ các b ụ   c tách ch t ra kh i h n h p d  v n d ng

ậ ợ ộ làm bài t p m t cách h p lí.

ố ớ 2. Đ i v i giáo viên:

ả ầ ư ố ớ ầ ụ ượ ­ Đ i v i giáo viên thì c n ph i đ u t ậ , tìm tòi, v n d ng đ ạ   c linh ho t

ấ ừ ứ ừ ừ ế ế ạ ộ ỏ ạ ki n th c lí thuy t vào t ng bài, t ng lo i ch t, t ng lo i câu h i m t cách linh

ạ ừ ướ ự ệ ẫ ọ ho t, t đó h ng d n h c sinh th c hi n.

ớ ệ ươ ể ậ ấ ơ ­ Giáo viên gi i thi u các ph ỏ   ả ng pháp v t lí đ n gi n đ  tách ch t ra kh i

ợ ỗ h n h p

ớ ệ ươ ừ ể ạ ọ ­ Giáo viên gi i thi u các ph ng pháp hoá h c đ  tách t ng lo i ch t c ấ ụ

ể ỗ ấ ắ ấ ỏ ấ ợ ỗ ợ ổ ợ th : h n h p ch t r n, h n h p ch t khí, h n h p ch t l ng…

ướ ề ướ ẫ ọ ả ủ ừ ề ­ Giáo viên h ng d n h c sinh phân tích đ , h ng gi i c a t ng đ  bài.

ệ ố ậ ươ ỏ ự ừ ạ ậ ­ Ra h  th ng câu h i và bài t p t ng t cho t ng d ng bài t p đã h ướ   ng

d n.ẫ

Ự Ệ Ệ II. BI N PHÁP TH C HI N

ỏ ổ ợ ằ ấ ươ ậ II.1.Tách ch t ra kh i h n h p b ng ph ng pháp v t lí

4 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ấ ậ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

ớ ệ ươ ấ ậ Giáo viên gi i thi u các ph ỏ ỗ   ể ng pháp v t lí dùng đ  tách ch t ra kh i h n

ỗ ươ ụ ụ ể ầ ọ ộ ớ ợ h p.V i m i ph ng pháp giáo viên cho m t ví d  c  th  và yêu c u h c sinh  làm

ệ ờ ả thí nghi m sau khi đã trình bày l i gi i.

ươ ể ấ ắ ơ ạ : Dùng đ  tách ch t tan r n ( không hoá h i khi II.1.1. Ph ng pháp cô c n

ệ ộ ỏ ị ặ g p nhi t đ  cao) ra kh i dung d ch.

ươ ượ ng pháp thu đ c mu i t ố ừ ướ  n ố c mu i VD : Trình bày ph

ợ ướ ỗ ạ ố ế ấ ắ ơ c bay h i, còn l i ch t r n là mu i k t tinh Gi i:ả  Đun sôi h n h p n

ỏ ỗ ố ợ ộ ố Tách mu i ăn ra kh i h n h p mu i ăn và tinh b t.

ươ ấ ắ ể ạ : Dùng đ  tách các ch t r n có kh i l ố ượ   ng II.1.2. Ph ắ ng pháp l ng g n

ỏ ướ ặ ị riêng khác nhau ra kh i n c ho c dung d ch.

ụ ắ ẫ ỗ ươ ậ ụ   ể ng pháp v t lí đ  tách riêng v n ụ  VD : V n s t có l n v n g . Hãy trình bày ph

s t..ắ

ợ ụ ỗ ụ ắ ỗ ố ướ ấ ề ồ ắ   c vào khu y đ u r i l ng Gi iả  : Cho h n h p v n g  và v n s t vào c c thêm n

ạ ề ầ ẹ ẽ ụ ướ ụ ắ ạ g n. Làm đi làm l ỗ i nhi u l n v n g  nh  s  trôi theo n c ra ngoài, v n s t chìm

ố ượ ụ ắ ằ ươ ọ xu ng đáy. Lúc này ta thu đ c v n s t b ng ph ng pháp l c.

ươ ấ ế ủ ấ ắ ể ỏ II.1.3.Ph ng pháp l c: ọ  Dùng đ  tách ch t k t t a ( ch t r n) ra kh i dung

ị d ch.

ẫ ố ộ ươ ể ạ ố VD: Mu i ăn có l n m t ít cát trình bày ph ng pháp đ  làm s ch mu i ăn.

ỗ ố ợ ướ ố ị c. Khi đó mu i ăn b  tan vào n ướ   c Gi iả  : Hoà tan h n h p mu i ăn và cát vào n

ấ ọ ễ ầ ọ ướ ọ còn cát không tan. Cho gi y l c vào ph u, l c và thu ph n n ạ   c l c, đem cô c n

ầ ướ ọ ượ ph n n c l c ta thu đ ố c mu i ăn.

ươ ư ể ễ ơ ỏ   ấ  Dùng đ  tách ch t l ng d  bay h i ra kh i ấ ỏ II.1.4.  Ph ng pháp ch ng c t:

ươ ấ ệ ộ ệ ợ ỗ h n h p.Ph ể ng pháp này dùng đ  tách các ch t có nhi t đ  sôi chênh l ch nhau

ươ ư ụ ể ạ ấ ớ l n. Sau đó dùng ph ng pháp ng ng t đ  thu l i các ch t.

ỏ ổ ợ ượ ừ ấ ướ ế ệ ộ u và n c. Bi t nhi ủ   t đ  sôi c a VD :  Tách riêng t ng ch t ra kh i h n h p r

ượ r u là 78,3

0C.

ụ ư ấ ượ ụ ợ ỗ ướ ệ ộ u và n c có nhi t đ  sôi khác nhau Gi i:ả  Cho h n h p vào d ng c  ch ng c t, r

ượ ượ ở ầ nên ban đ u ta thu đ c r u 78,3

0C còn l

ạ ướ i n c ta thu đ ượ ở c 100

0C

ệ ượ ấ ượ ự ế ệ ớ ( liên h  v i hi n t ng n u r u trong th c t ).

5 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

ươ ừ ấ ị ể ễ ừ ị Dùng đ  tách ch t b  nhi m t ( b  nam châm II.1.5.Ph ng pháp t tính:

ừ ỗ ợ ắ ấ ị ễ ồ ừ ễ ấ ị ừ hút ) t h n h p r n g m ch t b  nhi m t và ch t không b  nhi m t .

ươ ụ ắ ụ ể ậ ồ VD: Trình bày ph ỏ ỗ   ng pháp v t lí đ  tách riêng v n s t và v n đ ng ra kh i h n

ồ ợ ụ ắ h p v n s t và đ ng.

ả ễ ắ ỗ ợ ừ Gi i: Dùng thanh nam châm cho vào h n h p. Do s t có tính nhi m t ị  nên b  hút

ễ ồ ị ừ vào thanh nam châm, đ ng không b  hút do không có tính nhi m t . Làm đi làm l ạ   i

ề ầ ượ ụ ắ ụ ồ nhi u l n ta thu đ c v n s t riêng, v n đ ng riêng.

ươ ế ấ ỏ ể Dùng đ  tách các ch t l ng không tan vào II.1.6. Ph ng pháp chi t tách:

ừ ỗ ợ ớ nhau t h n h p tách l p.

ươ ẫ ướ ầ VD: Hãy trình bày ph ng pháp tách riêng d u ăn có l n n c.

ả ầ ẫ ướ ễ ế ở ướ ả ố Gi i: Cho d u ăn có l n n c vào ph u chi t. M  khoá cho n ừ   c ch y xu ng v a

ạ ượ ẹ ơ ầ ướ ế h t, đóng khoá l i ta thu đ ầ c d u ăn ( vì d u ăn nh  h n n c và không tan trong

ướ ổ n c nên n i lên trên)

ậ ậ ụ Bài t p v n d ng

ả ớ ướ ừ ấ ầ ỗ ợ ồ Trình bày tách riêng t ng ch t trong h n h p g m d u ho  v i n c. ậ Bài t p 1:

ươ ừ ấ ổ ợ ồ Trình bày ph ộ   ng pháp tách riêng t ng ch t trong h n h p g m  tinh b t, ậ Bài t p 2:

ố mu i ăn và cát.

ẫ ộ ộ ậ ươ ể ậ Trình bày ph ng pháp v t lí đ  tách riêng Bài t p 3: B t CuO có l n b t than.

CuO.

ươ ừ ỗ ợ ồ ộ Trình bày ph ấ ắ ng pháp tách riêng t ng ch t r n trong h n h p g m b t ậ Bài t p 4:

ố ỳ ắ ư s t, l u hu nh và mu i ăn.

ươ ể ượ Trình bày ph ậ ng pháp v t lí đ  thu đ c benzen tinh khi ế ừ t t benzen có ậ Bài t p 5:

ẫ ướ l n n c.

ơ ủ ầ ậ và khí oxi là 2 thành ph n chính c a không khí. Trong kĩ thu t Bài t p 6ậ : Khí nit

ườ ể ạ ấ ệ ộ ể ỏ ế ơ ỏ ở ng i ta có th  h  th p nhi t đ  đ  hoá l ng không khí. Bi t nit l ng sôi

ỏ ở ế ể ượ ­1960C, oxi l ng sôi ­183

0C. Làm th  nào đ  tách riêng đ

c khí oxi và khí nit ơ ừ  t

ọ không khí.(BT 8 trang 11 ­ SGK Hoá h c 8 )

6 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

ậ ươ ấ ừ ỗ ậ ợ ộ Bài t p 7: Trình bày ph ng pháp v t lí tách riêng các ch t t h n h p tinh b t và

ườ đ ng.

ươ ỏ ổ ợ ằ ấ ươ II.2. Ph ng pháp tách ch t ra kh i h n h p b ng ph ng pháp hoá

h cọ

ạ ấ ườ ậ Các d ng bài t p tách ch t th ặ ng g p:

ỏ ỗ ợ ế ấ ộ ấ A.Tách riêng m t ch t ra kh i h n h p ( Tinh ch  ch t ):

ươ ỏ ỗ ọ ợ ằ VD: B ng ph ng pháp hoá h c, tách Ag ra kh i h n h p Cu, Fe, Ag.

ỏ ỗ ợ ừ ấ B.Tách riêng t ng ch t ra kh i h n h p:

ươ ỏ ỗ ừ ấ ọ ợ ồ ằ VD: B ng ph ng pháp hoá h c, tách riêng t ng ch t ra kh i h n h p g m: Cu, Fe,

Ag.

ươ II.2.1. Ph ạ ỏ ng pháp lo i b :

ươ ỏ ỗ ấ ầ ể ấ ộ ợ Ph ng pháp này dùng đ  tách m t ch t ra kh i h n h p khi ch t c n tách

ả ứ ặ ọ khó ho c không tham gia ph n  ng hoá h c.

ơ ồ ổ ỗ ợ ố * S  đ  t ng quát: Có h n h p A, B. Ta mu n tách A:

A

A, B    +      X

XB

ơ ồ ấ ỗ ợ ố ỗ ợ ả   ( S  đ  trên cho th y: Khi có h n h p A, B. Mu n tách A, ta cho h n h p trên ph n

ứ ả ứ ạ ả ấ ả ớ ớ ỉ ạ ượ ng v i ch t X, đ m b o ch  có X ph n  ng v i B t o ra XB, còn l i thu đ c A ).

ỏ ỗ ồ ợ ẫ ợ ỗ ể VD1: Đ  tách N

2 ra kh i h n h p A g m: N

2, CO2, H2, CO. ta d n h n h p A qua

ự ị ư ự bình 1 đ ng CuO d  ( t ư o cao ), bình 2 đ ng dung d ch Ca(OH) ự

2 d , bình 3 đ ng dung

ặ ỏ d ch Hị

2SO4 đ c. Thu khí thoát ra kh i bình là N

2 tinh khi

t.ế

ụ ậ ấ ả ứ ấ ớ ( Trong ví d  trên, nh n th y N

2  là ch t khí không tham gia ph n  ng v i CuO,

ằ ươ ạ ỏ Ca(OH)2, H2SO4  nên ta thu khí này b ng ph ng pháp lo i b  ).

ươ ạ II.2.2. Ph ng pháp tái t o:

ấ ễ ả ứ ể ấ ọ ộ ớ Dùng đ  tách các ch t d  dàng tham gia các ph n  ng hoá h c v i m t ch t trong

ả ứ ấ ợ ỗ khi các ch t khác trong h n h p không ph n  ng.

ơ ồ ổ ỗ ợ ố * S  đ  t ng quát: Có h n h p X, Y. Ta mu n tách Y:

7 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

X

X, Y    +      A

n

(cid:0) (cid:0) (cid:0) YA Y

ơ ồ ấ ỗ ố ợ ợ ỗ ả   ( S  đ  trên cho th y: Khi có h n h p X,Y.Mu n tách Y ta cho h n h p trên ph n

ứ ả ứ ừ ạ ả ả ấ ớ ớ ỉ ạ ng v i ch t A, đ m b o ch  có Y ph n  ng v i A t o YA. T  YA ta l ạ   i tái t o

ượ đ c Y).

ươ ỏ ỗ ợ VD: Trình bày ph ng pháp tách khí CO

2 ra kh i h n h p khí sau: N

2, CO, CO2, H2.

ả ể ỏ ổ ẫ ợ ỗ ợ Gi i: Đ  tách CO ự   2  ra kh i h n h p khí trên ta d n h n h p khí trên qua bình đ ng

ị ị ữ ạ ả ứ dung d ch Ca(OH)

2 d  COư

2 b  gi

l i do ph n  ng:

CO2  +   Ca(OH)2   CaCO3   +  H2O

ọ ấ ế ủ ố ượ ế ổ ượ

2

L c l y k t t a nung đ n kh i l ng không đ i thu đ c CO

CaCO3       CaO  +   CO2

ư ậ ể ấ ộ ồ ừ Nh  v y ta đã chuy n CO

2  thành m t ch t không tan là CaCO

3 r i t

đó tái t o l ạ ạ   i

ờ ỷ ả ứ chúng nh  ph n  ng phân hu .

ấ ầ ả ứ ư ế ấ ợ ỗ ặ    * Chú ý: N u h n h p các ch t trên mà các ch t c n tách ch a có ph n  ng đ c

ư ụ ể ấ ả ộ ớ ấ   tr ng riêng thì ph i cùng cho tác d ng v i m t ch t nào đó. Sau đó chuy n các ch t

ấ ầ trung gian này thành các ch t c n tách.

VD:

n

(cid:0) (cid:0) XA (cid:0) X

n

(cid:0) (cid:0) (cid:0) X, Y    +      A                                               YA Y

ộ ố ư ậ ạ * M t s  l u ý khi làm các d ng bài t p này:

ạ ộ ư ủ ạ ạ ­ Các oxit c a các kim lo i ho t đ ng m nh nh : CaO, Na

2O, MgO, Al2O3 …không

ử ư ề ế ế ạ ố ấ ị ử ở b  kh  b i các ch t kh  nh : CO, H

2, C…N u mu n đi u ch  các kim lo i này thì

ể ả ồ ố ố ệ chuy n thành mu i clorua r i đi n phân nóng ch y mu i clorua.

ệ ế ề ả ệ ­ Riêng đi u ch  nhôm thì đi n phân nóng ch y Al ả   2O3,  không đi n phân nóng ch y

ố ở ệ ộ ố mu i nhôm vì mu i này thăng hoa nhi t đ  cao.

ề ề ế ề ạ ạ ố ổ ườ ệ ­ Mu n đi u ch  kim lo i ki m và kim lo i ki m th  ng i ta đi n phân nóng

ả ả ố ố ố ch y mu i clorua, không dùng mu i sunfat vì khó nóng ch y, không dùng mu i nitrat

ễ ổ vì d  n .

8 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ấ ậ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

ụ ộ ạ ắ ớ ặ ộ ­ Hai kim lo i nhôm và s t th  đ ng v i axit H

2SO4 (đ c, ngu i) và HNO

3 (đ c,ặ

ngu i)ộ

ậ ườ ộ ố      II.2.3. M t s  bài t p th ặ ng g p:

ấ ớ        A.V i ch t khí

ợ ỗ ồ ế ể ượ

2, C2H2 , O2 làm th  nào đ  thu đ

c oxi tinh Bài t p 1ậ : Cho h n h p g m 3 khí: CO

khi t.ế

Gi i:ả

ẫ ợ ỗ ộ ị ướ ư ượ ­ D n h n h p khi l i qua dung d ch n c vôi trong d , khí CO

2 đ

c gi ữ ạ  l i:

CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 (cid:0)  + H2O

ẫ ỗ ạ ị ướ ị ữ ạ ợ ­ D n h n h p khí còn l i qua dung d ch n ư c Brôm d  thì khí C

2H2 b  gi

l i:

C2H2 + 2 Br2  C2H2Br4

Khí thoát ra chính là khí Oxi tinh khi t.ế

ằ ươ ỏ ỗ ừ ợ ọ ồ   ng pháp hóa h c hãy tách riêng t ng khí ra kh i h n h p g m Bài t p 2ậ : B ng ph

CO2, SO2, H2.

Gi i:ả

ự ợ ỗ ị ướ Cho h n h p khí đi qua bình đ ng dung d ch n ư c vôi trong (d ) thì khí CO

2 và SO2

ượ l i và khí H

2 thoát ra. Ta thu đ

c khí H

2.

ị ữ ạ b  gi CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 (cid:0)  + H2O

SO2 + Ca(OH)2  CaSO3 (cid:0)  + H2O

ư ế ỗ ợ ượ Cho dung d ch Hị

2SO3 vào h n h p trên cho đ n khi d  ta thu đ

c khí CO

2.

H2SO3 + CaCO3  CaSO3 (cid:0)  + H2O + CO2 ↑

ế ẽ ợ ỗ ị ượ Cho ti p vào h n h p trên dung d ch HCl s  thu đ c SO

2.

CaSO3 + 2HCl  CaCl2 + SO2 (cid:0)  + H2O

ươ ọ ể ng pháp hoá h c đ  tách các khí CH

4, C2H4, NH3, SO2.

Bài t p 3:ậ Dùng ph

Gi i:ả

ỗ ợ ị ư ồ ư ề ượ

3

2SO4 d , r i cho ki m d  vào thu đ

c khí NH

­ Cho h n h p vào dung d ch H                        NH3   +  H2SO4  NH4HSO4

NH4HSO4 +  2NaOH  Na2SO4 + NH3 (cid:0)  + 2H2O

9 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ấ ậ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

ợ ỗ ạ ư ­ Cho h n h p khí còn l i cho qua Ca(OH) ụ   ọ ế ủ 2 d  , sau đó l c k t t a cho tác d ng

ư ượ ớ v i HCl d  thu đ c SO

2.

Ca(OH)2  + SO2    CaSO3  + H2O

CaSO3      + 2HCl  CaCl2     + H2O + SO2(cid:0)

ợ ỗ ị ư ị ữ ạ ­ H n h p khí thoát ra cho vào dung d ch Br

2 d  thì  C

2H4 b  gi

l i thu đ ượ   c

ị ượ ụ ớ ượ CH4, sau đó cho dung d ch thu đ c tác d ng v i Zn thu đ c C

2H4

C2H4     +   Br2     C2H4 Br2

C2H4 Br2 + Zn      ZnBr2        +        C2H4  (cid:0)

ấ ắ ở ạ ớ ộ B.V i ch t r n d ng b t

ộ ỗ ằ ạ ồ ợ ộ ươ ng pháp Bài t p 1:ậ ạ  Có m t h n h p g m 3 kim lo i  d ng b t Fe, Cu, Au b ng ph

ỏ ỗ ừ ạ ọ ợ hóa h c, hãy tách riêng t ng kim lo i ra kh i h n h p.

Gi i:ả

ả ứ ư ạ ợ ỗ ị ỉ ớ Cho h n h p 3 kim lo i trên ph n  ng v i dung d ch HCl (d ) ch  có Fe tan ra do

ả ứ ph n  ng: Fe + 2HCl  FeCl2 + H2 (cid:0)

ọ ấ ầ ướ ọ ượ ụ ẽ ớ ị L c l y Cu, Au. Ph n n c l c thu đ c cho tác d ng v i dung d ch NaOH s  sinh

ế ủ ắ ra k t t a tr ng  xanh Fe(OH)

2.

FeCl2 + 2NaOH  Fe(OH)2(cid:0)  + 2NaCl

ọ ấ ườ ở ệ ộ L c l y Fe(OH)

2 nung nóng trong môi tr

ng chân không nhi t đ  cao thu đ ượ   c

0t

FeO.

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

FeO + H2O ư ồ ượ Fe(OH)2  ồ Nung nóng FeO r i cho lu ng khí H

2 d  đi qua thu đ

0t

c Fe.

(cid:0) (cid:0) (cid:0) FeO + H2

ả ứ ợ ỗ ớ ặ ỉ

2SO4 đ c nóng ch  có Cu tan ra. Thu đ

ượ   c

Fe + H2O Cho h n h p Cu và Au ph n  ng v i H Au.

ầ ướ ọ ế ủ ả ứ Ph n n ị c l c cho ph n  ng v i dung d ch NaOH sinh ra k t t a Cu(OH)

2.

ệ ộ ượ ở ọ ấ Cu + 2H2SO4  CuSO4 + SO2(cid:0)  + 2H2O ớ CuSO4 + 2NaOH  Cu(OH)2(cid:0)  + Na2SO4 c CuO. t đ  cao thu đ

2 nung

nhi L c l y Cu(OH)

10 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

0t

h pợ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) CuO + H2O

ồ ượ Cu(OH)2  ồ Nung nóng CuO r i cho lu ng khi H

2 đi qua thu đ

0t

c Cu.

(cid:0) (cid:0) (cid:0) CuO + H2 Cu + H2O

ạ ạ ợ ồ ỗ ộ ươ ng pháp Bài t p 2:ậ Có h n h p g m 3 kim lo i d ng b t  Ag, Al, Fe. Trình bày ph

ỏ ỗ ừ ể ạ ợ hóa h cọ  đ  tách riêng t ng kim lo i ra kh i h n h p.

Gi i:ả

ư ỗ ồ ợ ị Hòa tan h n h p g m Ag, Al, Fe trong dung d ch NaOH (d ) thì Fe, Ag không tan,

ầ ọ ấ l c l y ph n không tan.

2.

Al b  hòa tan thành NaAlO 2Al +2NaOH + 2H2O  2NaAlO2 + 3H2(cid:0)

ổ ẽ ầ ượ ế ủ

2 vào ph n tan NaAlO

2 s  thu đ

c k t t a Al(OH)

3.

Th i khí CO 2NaAlO2 + 2CO2 +4H2O  2Al(OH)3(cid:0)  + 2NaHCO3

ọ ấ ở ệ ộ ượ ấ ắ ấ ế ủ L c l y k t t a Al(OH)

3 nung

nhi t đ  cao ta thu đ c Al

2O3. L y ch t r n Al

2O3

ệ ả ượ ế đi n phân nóng ch y thu đ c Al tinh khi t.

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 2Al2O3

DPNC Criohit

4Al + 3O2(cid:0) ị ị ị

2.

ọ ấ ư Hòa tan Fe và Ag trong dung d ch HCl (d ) thì Fe b  hòa tan thành dung d ch FeCl Ag không tan. L c l y Ag.

ị ượ Fe + 2HCl  FeCl2 + H2(cid:0) ị ư Cho dung d ch NaOH (d ) vào dung d ch FeCl

2 ta thu đ

c Fe(OH)

2.

↓ FeCl2 + 2NaOH  Fe(OH)2  + 2NaCl

ườ ẽ ượ ọ ấ

2 nung trong môi tr

ng chân không s  thu đ ấ ắ   c ch t r n

0t

ế ủ L c l y k t t a Fe(OH) FeO.

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

0t

ử ượ ế ở Fe(OH)2 Dùng khí H2 kh  FeO FeO + H2O ệ ộ t đ  cao ta đ c Fe tinh khi t. nhi

(cid:0) (cid:0) (cid:0) FeO + H2 Fe + H2O

ợ ỗ ể ộ  Có h n h p b t 2 Oxít là Fe ỗ   ế 2O3 và Al2O3 . Làm th  nào đ  tách riêng m i Bài t p 3:ậ

ỏ ỗ ợ Oxít ra kh i h n h p.

ư ợ ỗ ớ ị ị 2O3 b  hoà Gi ả ứ i:ả  Cho h n h p 2 Oxít trên ph n  ng v i dung d ch NaOH d  thì Al

ọ ấ tan thành NaAlO2. Còn Fe2O3 không tan. L c l y Fe

2O3.

ả ứ ấ ọ ớ ị ẽ ượ ế ủ L y dung d ch đã l c trên ph n  ng v i CO

2 s  đ

c k t t a Al(OH)

3.

11 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

Al2O3 + 2NaOH d  ư  2NaAlO2 + H2O

3

2NaAlO2 + 2CO2 + 4H2O  Al(OH)3  + 2NaHCO

ọ ấ ế ủ ở ệ ộ ượ L c l y k t t a nung nhi t đ  cao ta thu đ c Al

2O3.

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 2Al(OH)3 Al2O3 + 3H2O

DPNC Criohit

ớ ị ấ ạ C.V i các ch t d ng dung d ch

ỏ ỗ ừ ấ ợ ị ị Tách riêng dung d ch t ng ch t sau ra kh i h n h p các dung d ch AlCl

3,

Bài t p 1:ậ

FeCl3, BaCl2.

Gi i:ả

ư ợ ỗ ị ị Cho dung d ch Ba(OH)

2 d  vào h n h p 3 dung d ch: AlCl

3, FeCl3, BaCl2 thì FeCl3

ế ủ ụ ạ tác d ng t o k t t a Fe(OH)

3.

2

2FeCl3 + 3Ba(OH)2  2 Fe(OH)3   + 3BaCl

2AlCl3 + 4Ba(OH)2 d  ư  Ba(AlO2)2 + 3BaCl2 + 4H2O

ọ ấ ừ ủ ả ứ ớ ị ượ ế ủ L c l y k t t a Fe(OH)

3 cho ph n  ng v i dung d ch HCl v a đ  ta đ

c FeCl

3.

Fe(OH)3 + 3HCl  FeCl3 + 3H2O

ạ ồ ả ứ ớ ị Dung d ch còn l i g m: BaCl

2, Ba(AlO2)2, Ba(OH)2 cho ph n  ng v i HCl v a đ  s

ừ ủ ẽ

ượ ế ủ ứ ị thu đ c Al(OH)

3 k t t a và dung d ch có ch a BaCl

2.

Ba(AlO2)2 + 2HCl + 2H2O  2Al(OH)3(cid:0)  + BaCl2

Ba(OH)2 + 2HCl Ba Cl2 + 2H2O

ọ ấ ừ ủ ả ứ ớ ị ượ ế ủ L c l y k t t a Al(OH)

3 cho ph n  ng v i dung d ch HCl v a đ  ta đ

c AlCl

3.

Al(OH)3 + 3HCl  AlCl3 + 3H2O

ợ ồ ị ằ ỗ : Có dung d ch h n h p g m AgNO

3, Cu(NO3)2, Pb(NO3)2. B ng cách nào

Bài t p 2ậ

ượ ừ ạ ợ ị ể có th  thu đ c t ng kim lo i riêng bi ệ ừ t t ỗ  dung d ch h n h p trên?

ừ ủ ợ ỗ ị ượ ị ồ   c Ag và dung d ch A g m: Gi i:ả  Cho Cu v a đ  vào dung d ch h n h p trên thu đ

ị dung d ch Cu(NO

3)2, Pb(NO3)2.

Cu + 2AgNO3  Cu(NO3)2 + 2Ag

ừ ủ ộ ị ượ ị Cho b t Pb v a đ  vào dung d ch A thu đ c Cu và dung d ch Pb(NO

3)2 :

Pb +  Cu(NO3)2  Pb(NO3)2  + Cu

ừ ủ ộ ị ượ Cho b t  Al v a đ  vào dung d ch Pb(NO

3)2 thu đ

c Pb.

12 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ấ ậ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

2Al + 3Pb(NO3)2  2Al(NO3)3 + 3Pb

ẫ ố ế ố Mu i ăn có l n Na

2SO3, CaCl2, MgSO4. Nêu cách tinh ch  mu i ăn?

ậ Bài t p 3:

ố ướ ượ c thu đ ị c các dung d ch: NaCl, Na

2SO3,  CaCl2,

Gi i:ả  Cho mu i ăn tan trong n

ụ ớ ị ọ ỏ ế ủ ạ ỏ ượ MgSO4 cho tác d ng v i dung d ch  Na

2CO3, l c b  k t t a lo i b  đ

c Ca, Mg.

Na2CO3   +   CaCl2    2 NaCl   +   CaCO3

Na2CO3   +   MgSO4     Na2SO4  +   MgCO3

ượ ủ ớ ừ ị Dung d ch thu đ c có: NaCl, Na ụ 2SO3, Na2SO4  cho tác d ng v a đ  v i BaCl

2, l cọ

ị ỏ ế ủ b  k t t a dung d ch NaCl.

BaCl2 +   Na2SO3    2 NaCl  +  BaSO3

BaCl2 +   Na2SO4    2 NaCl  +  BaSO4

ạ ượ ố ế ị Cô c n dung d ch NaCl thu đ c mu i ăn tinh khi t.

ậ ậ ụ Bài t p v n d ng:

ằ ợ ồ ỗ ươ ọ ng pháp hoá h c hãy Bài t p 1ậ . Có h n h p A g m : Fe, Cu, Ag. B ng ph

a, Thu Fe tinh khi ế ừ t t A.

b, Thu Cu tinh khi ế ừ t t A.

ằ ươ ỏ ỗ ợ ọ ng pháp hoá h c, tách Fe ra kh i h n h p Al, Al

2O3, Zn, ZnO,

Bài t p 2ậ . B ng ph

Fe.

ươ ế ừ ỗ ợ Trình bày ph ề ng pháp đi u ch  CaSO

4, FeCl3, H2SiO3 t

h n h p Bài t p 3.ậ

CaCO3, Fe2O3, SiO2.

ươ ế ừ ỗ ng pháp tinh ch  khí CO t ợ  h n h p CO

2, CO, SO2.

Bài t p 4ậ . Trình bày ph

ộ ố ể ị ễ ộ ư 2, H2S, SO2. Dùng n cướ Bài t p 5ậ . Không khí có th  b  nhi m m t s  khí đ c nh  Cl

ể ạ ỏ ư ộ ố ộ vôi trong d  có th  lo i b  khí đ c nào trong s  khí đ c nói trên?

ẫ ạ ấ ố ộ ở ạ

3, MgSO4

ỉ ộ  d ng b t. Ch Bài t p 6ậ . Có m t gói mu i ăn có l n t p ch t là MgCO

ượ ạ ỏ ạ ạ ợ ơ đ ấ c dùng thêm không quá 3 lo i h p ch t vô c , hãy trình bày cách lo i b  t p

ấ ể ượ ố ế ch t đ  thu đ c mu i ăn tinh khi t.

ấ ỗ ồ ơ ướ ế

2, CO2, O2, CO, h i n

c. Làm th  nào ợ Bài t p 7ậ . Có h n h p g m các ch t sau: N

ở ạ ế ể đ  tách riêng N

2, CO2

d ng tinh khi t ?

13 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

ươ ế ươ ả ứ ạ ẫ ng pháp , vi t ph ể ng trình ph n  ng đ  làm s ch khí có l n Bài t p 8ậ . Nêu ph

các khí sau:

a. O2 có l n COẫ

2.              b.  SO2 có l n SOẫ

3.

ẫ c. CO2 có l n CO.             d.  CO

2 có l n SOẫ

2.

ươ ạ ấ ọ : a.Trình bày ph ạ ng pháp hoá h c lo i các t p ch t khí CO2, SO2, HCl, Bài t p 9ậ

ệ ấ ả ỏ ố kh i CO trong khí th i công nghi p ít t n kém nh t.

ươ ạ ỏ ạ ấ ổ ợ b.Trình bày ph ng pháp lo i b  t p ch t BaCO

3 trong h n h p BaCO

3, BaSO4.

ươ ế c.Trình bày ph ng pháp tinh ch  SO

2 có l n Oẫ

2.

ươ ế ẫ d. Trình bày ph ng pháp tinh ch  SiO

2 có l n  MgO

ươ ế ẫ e.Trình bày ph ng pháp tinh ch  CuO có l n ZnO.

ươ ạ ẫ : a.Trình bày ph ng pháp làm s ch CO

2  có l n khí HCl và h i n

ơ ướ c Bài t p 10ậ

ế ể ế b.Làm th  nào đ  tinh ch  Na ẫ 2CO3  có l n NaHCO

3 ?

Ứ Ả Ế III. K T QU  NGHIÊN C U

ướ ẫ ươ ả Sau khi h ọ ng d n h c sinh ph ng pháp gi i bài t p ỏ ỗ   ậ “tách ch t ra kh i h n ấ

ươ ự ệ ọ ế ậ ng pháp tôi đã th c hi n, h c sinh đã bi t cách làm bài t p hoá ớ h p”ợ  v i các ph

ạ ỏ ỗ ầ ớ ấ ở ự ọ h c d ng ọ ợ , ph n l n h c sinh tr  nên t ơ    tin h n, : “Tách ch t ra kh i h n h p”

ự ệ ạ ơ ơ ả ệ ậ ọ ả tích c c h n và sáng t o h n trong vi c gi i bài t p Hoá h c. Vi c gi ế   i quy t

ữ ả ậ ậ nh ng bài t p trong sách giáo khoa và bài t p trong các sách tham kh o đã không còn

ự ư ướ ấ ượ ữ ể ượ là s  khó khăn nh  lúc tr ừ c n a. T  đó ch t l ng các bài ki m tra đ ả   c c i

ấ ượ ệ ế ố ủ ể ạ ộ thi n, ch t l ọ ng đ i trà c a b  môn Hoá h c ngày càng có chuy n bi n t t. C ụ

ả ạ ượ ể ế th  k t qu  đ t đ ư c nh  sau:

ấ ượ ả ạ * Ch t l ng gi ng d y:

TSHS Gi iỏ Khá Trung bình Y uế

T  lỉ ệ Số T  lỉ ệ Số T  lỉ ệ Số T  lỉ ệ Số

88 11,4% 45,4% 31,8% 11,4% ngượ l 40 ngượ l 28 ngượ l 10 ngượ l 10

ả ạ ượ ữ ệ ẳ ị ế Qua nh ng k t qu  đ t đ ọ   ủ c, tôi kh ng đ nh vai trò c a vi c hình thành cho h c

ả ậ ạ ọ ọ sinh kĩ năng gi ề ả   i các d ng bài t p Hoá h c là vô cùng quan tr ng, nó là n n t ng

ứ ế ế ắ ộ ọ ố ơ ữ v ng ch c giúp các em ti p thu và lĩnh h i ki n th c Hoá h c ngày càng t t h n.

14 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ấ ậ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

Ị Ề Ấ Ế Ầ Ế PH N C. K T LU N Ậ  ­ KI N NGH  Đ  XU T

Ậ Ế I. K T  LU N:

ứ ờ ộ ế ớ ự ố ắ ế ệ Sau m t th i gian nghiên c u và vi ỗ ự   t sáng ki n kinh nghi m v i s  c  g ng n  l c

ớ ự ỡ ủ ệ ệ ạ ồ ọ   ủ ả c a b n thân, cùng v i s  giúp đ  c a ban giám hi u, các b n đ ng nghi p và h c

ủ ế ữ ệ ạ ậ ấ ườ ặ sinh, tôi nh n th y vi c nêu lên nh ng d ng bài ch  y u, th ng g p và ph ươ   ng

ả ể ư ệ ấ ọ pháp gi i là r t quan tr ng trong vi c phát tri n t ự ủ ọ  duy và trí l c c a h c sinh, giúp

ạ ộ ả ữ ậ ọ ờ ọ h c sinh năng đ ng sáng t o trong gi i bài t p Hoá h c. Nh  nh ng kĩ năng suy

ữ ệ ổ ợ ỏ ổ ấ “tách ch t ra kh i h n h p” luân, phân tích, t ng h p các d  ki n trên bài toán ợ  các

ụ ễ ể ạ ậ ậ ế em d  dàng áp d ng khi chuy n sang các d ng bài t p khác: nh n bi t, tính theo

ự ồ ộ ồ ờ ị PTHH, n ng đ  dung d ch…Đ ng th i cũng hình thành cho các em năng l c phân

ữ ợ ổ ươ ạ tích, t ng h p, có nh ng ph ọ   ng pháp sáng t o, giúp các em yêu thích môn Hoá h c

h n.ơ

ế ạ ươ ạ Chúng ta đã bi ọ t trong d y h c không có ph ạ   ọ ng pháp d y h c nào là v n

ự ủ ỉ ườ ủ ượ ế ộ năng, ch  có trình đ  và năng l c c a ng i giáo viên làm ch  đ ứ   c ki n th c,

ượ ế ể ầ ả ạ ạ ọ ọ ườ t ng minh đ ể ư   c k  ho ch d y h c, hi u rõ nhu c u và kh  năng h c sinh đ  đ a

ữ ữ ậ ươ ớ ừ ố ượ ậ ợ nh ng bài t p và nh ng ph ng pháp th t phù h p v i t ng đ i t ư ậ   ng. Có nh  v y

ứ ủ ọ ớ ạ ượ ứ ụ ệ ể ế ế ậ thì vi c hi u ki n th c, v n d ng ki n th c c a h c sinh m i đ t đ ệ c hi u qu ả

ừ ấ ượ ớ ượ cao và t đó ch t l ng m i ngày đ c nâng cao.

ể ạ ể ạ ằ ậ ọ ố Chính vì v y chúng tôi nghĩ r ng đ  d y đ  d y h c sinh làm t ậ t bài t p môn

ọ ườ Hóa h c nói riêng và các môn khác nói chung, ng ừ   ả i giáo viên ph i không ng ng

ặ ồ ệ ở ấ ầ ọ ọ ậ h c t p, trau d i  chuyên môn. Đ c bi t là ự    c p h c THCS, chúng ta c n tích c c

ươ ắ ầ ừ ệ ổ ạ ạ ọ ớ ớ ổ đ i m i ph ng pháp d y h c, b t đ u t vi c đ i m i cách so n bài, cách t ổ ứ    ch c

ạ ộ ử ụ ươ ạ ậ ợ ọ h c sinh ho t đ ng, s  d ng các ph ớ ừ ng pháp phù h p v i t ng lo i bài t p, phù

15 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

ớ ừ ệ ọ ớ ả ọ ọ ợ h p v i t ng tâm lí h c sinh. V i vi c gi ề i bài toán hóa h c, đ u quan tr ng là giáo

ả ạ ự ứ ể ọ ượ ệ ườ viên ph i t o cho h c sinh s  h ng thú, và đ  làm đ c vi c đó ng i giáo viên

ả ớ ươ ạ ọ ự ổ ph i tích c c đ i m i ph ng pháp d y h c.

Ị Ề Ấ Ế II. KI N NGH  Đ  XU T

ườ ố ớ    * Đ i v i nhà tr ng:

ề ơ ở ậ ụ ụ ố ệ ề ấ ạ ệ ả ạ ­ T o đi u ki n v  c  s  v t ch t ph c v  t t cho vi c gi ng d y môn Hoá

ụ ụ ự ấ ọ h c: phòng th c hành, d ng c , hoá ch t…

ộ ế ị ủ ườ ậ ợ ệ ề ạ ử ụ ­  Cán b  thi t b  c a tr ng t o đi u ki n thu n l i cho giáo viên s  d ng các

ươ ệ ệ ả ấ ạ ộ ph ng ti n d y m t cách hi u qu  nh t.

ố ớ ụ * Đ i v i Phòng Giáo D c:

ổ ứ ọ ậ ấ ậ ộ ế ị ủ ườ ­ Nên t ch c các khoá h c t p, t p hu n cho cán b  thi t b  c a tr ọ ng h c,

ọ ế ượ ẩ ị ế ị ạ ọ ọ giúp h  bi t đ c các kĩ năng chu n b  các thi t b  d y h c Hoá h c nói riêng và

ọ các môn h c nói chung.

16 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ậ ấ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O



ọ ả ọ i Lê Xuân Tr ng NXB giáo 1 . Sách giáo khoa, sách giáo viên Hoá h c 8, 9  tác gi

ụ d c năm 2007.

ứ ự ế ẩ ọ ọ ả ễ  Nguy n Th ị 2. H c và th c hành theo chu n ki n th c kĩ năng Hoá h c 9 tác gi

ồ H ng Thuý NXB GD năm 2011

ậ ọ ả ụ ọ i Lê Xuân Tr ng NXB giáo d c năm 2007. 3. Sách bài t p hóa h c 9 tác gi

ữ ề ọ ả 4. Nh ng chuyên đ  hay và khó Hoá h c THCS tác gi Hoàng Thành Chung NXB

GD năm 2013

ồ ưỡ ọ ả 5. B i d ng Hoá h c THCS tác gi Vũ Anh Tu n ấ NXB GD năm 2012

ồ ưỡ ọ ỏ ả ạ ọ ố 6. B i d ng h c sinh gi ọ i Hoá h c 9 tác gi Cù Thanh Toàn NXB Đ i H c qu c

Gia Hà N i.ộ

ộ ố ệ 7. M t s  tài li u khác.

17 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022

ộ ố ươ ọ ả ấ ậ SKKN: M t s  ph ng pháp giúp h c sinh gi ỏ ỗ   i  bài t p tách ch t ra kh i h n

h pợ

Ụ Ụ M C L C



ộ N i dung

ề ề ế ấ i quy t v n đ

ầ ầ ầ

TT 1 2 3 4  5 ặ ấ Ph n A. Đ t v n đ ả Ph n B. Gi ậ ế Ph n C. K t lu n ả ệ Tài li u tham kh o ụ ụ M c l c Trang 1­ 3 4­13 14­15 16 17

18 ọ Năm h c: 2021 ­ 2022