S GIÁO D C VÀ ĐÀO T O QU NG TRỞ Ụ Ạ Ả Ị
TR NG THPT LÊ L IƯỜ Ợ
SÁNG KI NẾ
V N D NG D Y H C STEMẬ Ụ Ạ Ọ
TRONG BÀI CACBON C A CH NG TRÌNHỦ ƯƠ
HÓA H C L P 11 THPTỌ Ớ
Lĩnh v c/môn: ựHóa h cọ
Tên tác gi : ảLê Th M Huy nị ỹ ề
Giáo viên môn: Hóa h cọ
Đn v công tác: Tr ng THPT Lê L iơ ị ườ ợ
M C L CỤ Ụ
3
I. M ĐUỞ Ầ
Đáp ng m c tiêu giáo d c trong chi n l c phát tri n giáo d c m iứ ụ ụ ế ượ ể ụ ớ
chuy n t ch ng trình giáo d c ti p c n n i dung sang ti p c n năng l cể ừ ươ ụ ế ậ ộ ế ậ ự
ng i h c, l y ng i h c làm trung tâm, g n lí thuy t v i th c hành, t duyườ ọ ấ ườ ọ ắ ế ớ ự ư
và hành đng, nhà tr ng và xã h i, h ng đn s hình thành, phát tri nộ ườ ộ ướ ế ự ể
năng l c và kh năng h c t p su t đi cho h c sinh…ự ả ọ ậ ố ờ ọ
T đc tr ng c a b môn Hóa h c: là môn khoa h c t nhiên có nhi uừ ặ ư ủ ộ ọ ọ ự ề
ng d ng trong th c ti n, ngoài ra còn có m i liên k t v i nhi u môn h cứ ụ ự ễ ố ế ớ ề ọ
khác nh Sinh h c, Đa lí, Công ngh ,… Do đó vi c ng d ng ki n th cư ọ ị ệ ệ ứ ụ ế ứ
c a môn Hóa h c k t h p v i các môn h c khác trong cu c s ng r t phongủ ọ ế ợ ớ ọ ộ ố ấ
phú, liên quan đn nhi u v n đ, nhi u ngành ngh trong xã h i.ế ề ấ ề ề ề ộ
D y h c theo đnh h ng m i g n v i Stem môn hóa THPT nh mạ ọ ị ướ ớ ắ ớ ằ
nâng cao ngh thu t d y h c, cũng nh phát huy tính sang t o trong vi cệ ậ ạ ọ ư ạ ệ
d y và h c. Góp ph n nâng cao ch t l ng d y h c trong tr ng trung h cạ ọ ầ ấ ượ ạ ọ ườ ọ
nói chung và b môn Hóa h c nói riêng, góp ph n phát huy tính ch đng,ộ ọ ầ ủ ộ
tích c c, sáng t o trong h c t p c a ng i h c, giúp h c sinh v n d ngự ạ ọ ậ ủ ườ ọ ọ ậ ụ
đc ki n th c liên môn trong vi c gi i quy t tình hu ng th c ti n. Trên cượ ế ứ ệ ả ế ố ự ễ ơ
s đó đnh h ng năng l c cho h c sinh. Rèn luy n cho h c sinh k năngở ị ướ ự ọ ệ ọ ỹ
giao ti p, k năng h p tác, k năng gi i quy t v n đ và t duy ph n bi n ế ỹ ợ ỹ ả ế ấ ề ư ả ệ ở
góc đ là nhà nghiên c u, m t nhà s n xu t, m t ng i s d ng s n ph m.ộ ứ ộ ả ấ ộ ườ ử ụ ả ẩ
H c sinh luôn t tin bày t ý t ng và luôn có nh ng ý t ng m i trong h cọ ự ỏ ưở ữ ưở ớ ọ
t p ph n nào đáp ng vi c h ng t i m c tiêu giáo d c Ba ph m ch t năngậ ầ ứ ệ ướ ớ ụ ụ ẩ ấ
l c cho h c sinh.ự ọ
T nh ng lí do trên, tôi ch n đ tài ừ ữ ọ ề “V n d ng d y h c STEM trongậ ụ ạ ọ
bài Cacbon c a ch ng trìnhủ ươ hóa h c l p 11 THPT”ọ ớ v i mong mu n sớ ố ẽ
mang l i cho b n thân, đng nghi p và các em h c sinh m t tài li u nghiênạ ả ồ ệ ọ ộ ệ
c u, h c t p b ích. ứ ọ ậ ổ
4
II. N I DUNGỘ
1. Th c tr ng c a v n đự ạ ủ ấ ề
Môn Hóa h c đc B giáo d c và Đào t o biên so n trên tinh th n điọ ượ ộ ụ ạ ạ ầ ổ
m i, đm b o tính ph thông, c b n, hi n đi và phù h p v i th c ti n Vi tớ ả ả ổ ơ ả ệ ạ ợ ớ ự ễ ệ
Nam. Nó cùng v i các môn h c khác trong tr ng ph thông góp ph n quanớ ọ ườ ổ ầ
tr ng vào vi c t o n n t ng ban đu đ đào t o con ng i phát tri n toànọ ệ ạ ề ả ầ ể ạ ườ ể
di n, nh m giúp h c sinh hoàn thi n h c v n ph thông có nh ng hi u bi tệ ằ ọ ệ ọ ấ ổ ữ ể ế
thông th ng v k thu t và h ng nghi p, có đi u ki n l a ch n h ngườ ề ỹ ậ ướ ệ ề ệ ự ọ ướ
phát tri n và phát huy năng l c cá nhân, ti p t c h c lên cao h n ho c h cể ự ế ụ ọ ơ ặ ọ
ngh .ề
Th c t hi n nay, vi c đi m i ph ng pháp d y h c môn Hóa h cự ế ệ ệ ổ ớ ươ ạ ọ ọ
ch a mang l i hi u qu cao. Truy n th tri th c m t chi u v n là ph ngư ạ ệ ả ề ụ ứ ộ ề ẫ ươ
pháp d y h c ch đo c a nhi u giáo viên. S giáo viên th ng xuyên chạ ọ ủ ạ ủ ề ố ườ ủ
đng, sáng t o trong vi c ph i h p các ph ng pháp d y h c cũng n sộ ạ ệ ố ợ ươ ạ ọ ư ử
d ng các ph ng pháp d y h c phát huy tính tích c c, t l c và sáng t o c aụ ươ ạ ọ ự ự ự ạ ủ
h c sinh còn ch a nhi u. D y h c v n còn n ng n truy n th ki n th c lýọ ư ề ạ ọ ẫ ặ ề ề ụ ế ứ
thuy t.ế
Vi c rèn luy n k năng s ng, k năng gi i quy t các tình hu ng th cệ ệ ỹ ố ỹ ả ế ố ự
ti n cho h c sinh thông qua kh năng v n d ng tri th c th ng h p ch a th cễ ọ ả ậ ụ ứ ổ ợ ư ự
s đc quan tâm. Vi c ng d ng công ngh thông tin – truy n thông, sự ượ ệ ứ ụ ệ ề ử
d ng các ph ng ti n d y h c ch a đc th c hi n r ng rãi và hi u quụ ươ ệ ạ ọ ư ượ ự ệ ộ ệ ả
trong các tr ng trung h c ph thông. ườ ọ ổ
Th c tr ng trên đây d n đn h qu là nhi u h c sinh còn th đngự ạ ẫ ế ệ ả ề ọ ụ ộ
trong vi c h c t p môn Hóa h c; kh năng sáng t o và năng l c v n d ng triệ ọ ậ ọ ả ạ ự ậ ụ
th c đã h c đ gi i quy t các tình hu ng th ti n cu c s ng còn h n chứ ọ ể ả ế ố ự ễ ộ ố ạ ế
nh :ư
Th nh t: thi u đng c h c t p. Ch ng trình b môn Hóa h c cònứ ấ ế ộ ơ ọ ậ ươ ộ ọ
n ng tính hàn lâm, ch a phù h p v i m i đi t ng, ch a đm b o đc tínhặ ư ợ ớ ọ ố ượ ư ả ả ượ
vùng mi n. T t ng nhi u h c sinh coi môn Hóa h c là môn ph nên khôngề ư ưở ề ọ ọ ụ
lo s k t qu , không có h ng thú h c t p. Ch y u h c sinh t p trung vào cácợ ế ả ứ ọ ậ ủ ế ọ ậ
môn h c nh Văn, Toán, Anh và môn t ch n đ xét đi h c nên đa s các emọ ư ự ọ ể ạ ọ ố
không đu t nhi u th i gian cho b môn này. Công tác qu n lý, theo dõi,ầ ư ề ờ ộ ả
đánh giá ch a kích thích đc tinh th n, khí th c a ng i d y và ng i h c,ư ượ ầ ế ủ ườ ạ ườ ọ
ch a thúc đy đc ch t l ng, hi u qu d y h c và cũng ch a k p th i u nư ẩ ượ ấ ượ ệ ả ạ ọ ư ị ờ ố
n n đc nh ng l ch l c x y ra. K t qu h c t p (th hi n ch t l ng d yắ ượ ữ ệ ạ ả ế ả ọ ậ ể ệ ấ ượ ạ
h c) t ng tr ng, t ng l p ch y u ph thu c vào s đánh giá c a cá nhânọ ở ừ ườ ừ ớ ủ ế ụ ộ ự ủ
giáo viên d y l p đó, tr ng đó. B i vì th ng là ng i d y, ng i ra đ,ạ ở ớ ườ ở ườ ườ ạ ườ ề
ng i ch m thi là m t.ườ ấ ộ
5
Th hai: H n ch v giáo viên. Hi n nay, m c dù khoa h c và công nghứ ạ ế ề ệ ặ ọ ệ
đang t ng ngày, t ng gi thay đi, các hi n t ng th c t h c sinh ph i ti pừ ừ ờ ổ ệ ượ ự ế ọ ả ế
xúc r t phong phú, th nh ng vi c c p nh t thông tin ch a k p th i. Vi c đàoấ ế ư ệ ậ ậ ư ị ờ ệ
t o và b i d ng v ch ng trình Stem m i đc tri n khai vào năm 2020.ạ ồ ưỡ ề ươ ớ ượ ể
Vì v y trong gi ng d y b môn, không ít giáo viên còn t ra lúng túng, m t sậ ả ạ ộ ỏ ộ ố
giáo viên ch a đu t đúng m c ho c ch a có đi u ki n h c t p nâng caoư ầ ư ứ ặ ư ề ệ ọ ậ
trình đ chuyên môn nghi p v đ đáp ng đc yêu c u.ộ ệ ụ ể ứ ượ ầ
Ph ng pháp d y h c mà giáo viên s d ng v n ch y u là ph ngươ ạ ọ ử ụ ẫ ủ ế ươ
pháp truy n th ng: Th y gi ng – trò nghe, th y đc – trò ghi, ph ng phápề ố ầ ả ầ ọ ươ
này mang tính ch t thông báo, tái hi n. Hi n nay các ph ng pháp d y h cấ ệ ệ ươ ạ ọ
tích c c đã và đang đc nghiên c u và v n d ng vào th c ti n d y h c,ự ượ ứ ậ ụ ự ễ ạ ọ
thu t ng này d n d n tr nên quen thu c. Tuy nhiên, nhi u công trình nghiênậ ữ ầ ầ ở ộ ề
c u m i d ng l i ph m vi lí lu n, ho c còn là ch tr ng, ch th ,… chứ ớ ừ ạ ở ạ ậ ặ ủ ươ ỉ ị ứ
ch a th c s đi vào nhà tr ng, ch a tr thành nhu c u b c thi t v i t ngư ự ự ườ ư ở ầ ứ ế ớ ừ
giáo viên, h c sinh, t ng môn h c, bài h c. Đi đa s giáo viên đu th y điọ ừ ọ ọ ạ ố ề ấ ổ
m i ph ng pháp d y h c là c n thi t, nh ng đi m i nh th nào, tri n khaiớ ươ ạ ọ ầ ế ư ổ ớ ư ế ể
th c hi n ra sao đi v i môn h c, bài h c c th v n còn lúng túng.ự ệ ố ớ ọ ọ ụ ể ẫ
Th ba: Thi u s h tr t thi t b . C s v t ch t, thi t b ph c v d yứ ế ự ỗ ợ ừ ế ị ơ ở ậ ấ ế ị ụ ụ ạ
h c còn h n ch . N i dung ki n th c môn h c đòi h i nhi u ph ng ti nọ ạ ế ộ ế ứ ọ ỏ ề ươ ệ
tr c quan nh th c hành thí nghi m tranh v , v t th t, … nh ng th c t hi nự ư ự ệ ẽ ậ ậ ư ự ế ệ
nay d y “chay” v n ph bi n.ạ ẫ ổ ế
Nh v y ph ng pháp d y h c cũ không kh c sâu đc ki n th c choư ậ ươ ạ ọ ắ ượ ế ứ
h c sinh và không t o h ng thú h c t p cho các em. Ch a t o d c s chọ ạ ứ ọ ậ ư ạ ượ ự ủ
đng chi m lĩnh ki n th c c a ng i h c và h c sinh khó áp d ng vào th cộ ế ế ứ ủ ườ ọ ọ ụ ự
ti n đi s ng. ễ ờ ố Vì v y, chúng tôi v n d ng d y h c theo đnh h ng stem vào d yậ ậ ụ ạ ọ ị ướ ạ
h c hóa h c ọ ọ ở tr ng ph thông v i mong mu nườ ổ ớ ố góp ph n th c hi nầ ự ệ vi c điệ ổ m iớ
ph ng pháp d yươ ạ h c,ọ đáp ngứ yêu c u c aầ ủ xã h iộ ngày nay.
2. N i dung ti n hành trong d y h c STEMộ ế ạ ọ
2.1. K ho ch bài d yế ạ ạ
Lên k ho ch bài d y do giáo viên th c hi n, ý t ng có th xu t phátế ạ ạ ự ệ ưở ể ấ
t th c ti n gi ngừ ự ễ ả d y,ạ từ các v nấ đ th i sề ờ ự ho cặ có th n yể ả sinh trong
quá trình đ xu t,ề ấ phát bi uể c aủ h c sinh.ọ
Các b c th c hi n k ho ch bài d y g m:ướ ự ệ ế ạ ạ ồ
B cướ 1: Lên ý t ngưở dự án.
B cướ 2: Xác đnhị m cụ tiêu.
B c 3: Thi t l p b câu h i đnh h ngướ ế ậ ộ ỏ ị ướ .
B cướ 4: L chị trình đánh giá.
B cướ 5: Dự ki nế các ho tạ đng.ộ
2.2. K ho ch th c hi nế ạ ự ệ
Giáo viên đnh h ng các ho t đng và h c sinh là ng i s th cị ướ ạ ộ ọ ườ ẽ ự
hi n các ý t ng đó. ệ ưở Giáo viên là ng i giám sát, theo dõi, h tr khiườ ỗ ợ