1
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN
Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng
======***=====
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC CHO HỌC SINH
QUA HOẠT ĐỘNG CÂU LẠC BỘ TẠI TRƯỜNG THPT
LĨNH VỰC: GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN
NGƯỜI THỰC HIỆN: NGUYỄN MINH HỒNG
NĂM THỰC HIỆN: 2021 - 2024
ĐIỆN THOẠI LIÊN HỆ: 0843135468
N
À
2
MỤC LỤC
ĐỀ MỤC
Trang
Phần I. Đặt vấn đề
4
Phần II. Nội dung nghiên cứu
7
Chương 1. Cơ sở lý luận
7
1.1. Văn hóa đọc và tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa đọc
7
1.1.1. Văn hóa đọc
7
1.1.2. Tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa đọc
7
1.2. Câu lạc bộ trong nhà trường phổ thông
8
Chương 2. Cơ sở thực tiễn
8
2.1. Cơ sở thực tiễn
8
2.2.1. Yêu cầu về tăng cường hoạt động trải nghiệm trong chương trình
giáo dục phổ thông
8
2.1.2. Sự phát triển của các hình thức sinh hoạt câu lạc bộ trong trường
THPT hiện nay
9
2.1.3. Nhu cầu học tập, bộc lộ của học sinh THPT
10
2.2. Thực trạng văn hóa đọc trong các nhà trường phổ thông hiện nay
11
2.2.1. Cách thức điều tra
11
2.2.2. Kết quả điều tra, khảo sát
11
2.2.2.1. Khảo sát đối với học sinh
12
2.2.2.2. Khảo sát đối với giáo viên
13
2.2.3. Phân tích nguyên nhân của thực trạng
15
Chương 3. Giải pháp phát triển văn hóa đọc cho học sinh qua hoạt động
câu lạc bộ tại trường THPT
16
3.1. Nguyên tắc đề xuất giải pháp
16
3.2. Giải pháp phát triển văn hóa đọc cho học sinh qua hoạt động câu lạc
bộ tại trường THPT
17
3.2.1. Định hướng thành lập câu lạc bộ Sách
17
3
3.2.2. Hướng dẫn học sinh giới thiệu sách và phương pháp đọc sách
21
3.2.3. Tư vấn học sinh lan tỏa văn hóa đọc qua các cuộc thi
30
3.2.4. Phát triển văn hóa đọc qua việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm
trong nhà trường
34
3.2.5. Hỗ trợ học sinh lan tỏa văn hóa đọc qua các hoạt động cộng đồng
39
3.3. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất
45
3.3.1. Mục đích khảo sát
45
3.3.2. Nội dung và phương pháp khảo sát
45
3.3.3. Đối tượng khảo sát
47
3.3.4. Kết quả khảo sát về tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp
đề xuất
48
3.3.4.1. Tính cấp thiết của các giải pháp đề xuất
48
3.3.4.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất
49
Phần III. Kết luận và khuyến nghị
51
1. Kết luận
51
2. Khuyến nghị
52
Tài liệu tham khảo
54
Phụ lục
55
4
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Văn hóa đọc hiện nay đang thu hút sự chú ý, quan tâm của toàn xã hội.
Đánh giá cao tầm quan trọng của văn hóa đọc, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và
Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO) đã quyết định chọn ngày 23/4 hàng năm làm
Ngày Sách và Bản quyền thế giới (World Book and Copyright Day). Đây là một
hoạt động nhằm tôn vinh giá trị của sách và vai trò của những người sáng tạo ra
sách, khuyến khích cộng đồng, nhất là giới trẻ, khám phá niềm yêu thích đọc sách,
tôn vinh văn hoá đọc. Theo đó, các hoạt động về sách và văn hóa đọc diễn ra tại
nhiều châu lục trên thế giới như ở châu Phi, Bắc Mỹ, châu Âu, châu Á.
1.2. Tại Việt Nam, bối cảnh toàn cầu hoá, hội nhập quốc tế mở ra cơ hội
thuận lợi để phát triển văn hoá nhưng cũng là khó khăn, thách thức cho văn hoá
đọc. Nhận thấy tầm quan trọng của sách trong đời sống cộng đồng, Đảng và Nhà
nước đã ban hành nhiều chủ trương, quyết sách lớn để thúc đẩy phát triển văn hóa
đọc. Ngày 24/02/2014, Thủ tướng Chính Phủ đã ky Quyết định số 284/QĐ-TTg
lấy ngày 21/4 hàng năm là Ngày Sách Việt Nam nhằm khuyến khích và phát triển
phong trào đọc sách trong cộng đồng, nâng cao nhận thức của nhân dân về ý nghĩa
to lớn và tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc nâng cao tri thức, xây
dựng kỹ năng và phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người.
Quyết định số 329/QĐ-TTg ngày 15/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt
Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến
năm 2030. Đề án nêu rõ: Văn hóa đọc là hoạt động văn hóa ở tầm cao của một
dân tộc. Vì vậy, giáo dục văn hóa đọc cho thanh thiếu niên là nhiệm vụ rất quan
trọng, đòi hỏi sự quan tâm của toàn xã hội, đặc biệt là các lực lượng giáo dục.
Trong đó, nhà trường cần có giải pháp quản lí thiết thực để tổ chức nhiều hoạt
động giáo dục đa dạng nhằm thực hiện mục đích bồi dưỡng và phát triển văn hóa
đọc cho học sinh. Nhà trường được xem là môi trường thể hiện rõ nhất chức năng
và sức mạnh của văn hóa đọc, vì vậy, cần coi xây dựng văn hóa đọc là công việc
quan trọng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
1.3. Hiện nay, trong các trường phổ thông, hình thức sinh hoạt câu lạc bộ
do học sinh đóng vai trò chủ thể phát triển khá rộng rãi với nhiều nội dung phong
phú, hướng đến nhiều mục tiêu, trong đó có lan tỏa văn hóa đọc qua các câu lạc
bộ sách. Tuy nhiên, ở một số đơn vị, hình thức này còn mang tính tự phát, manh
mún và thiếu định hướng. Để hoạt động này đạt hiệu quả tốt, rất cần sự tư vấn,
hướng dẫn và hỗ trợ của các thầy cô, để vừa giúp các em nâng cao hiểu biết, phát
triển kĩ năng qua những trải nghiệm thiết thực vừa hướng đến mục tiêu phát triển
văn hóa đọc trong nhà trường, đáp ứng yêu cầu của cuộc sống hiện nay.
5
Xuất phát từ những đòi hỏi của cuộc sống và xã hội, mục tiêu giáo dục và
thực tiễn dạy học ở trường THPT, chúng tôi lựa chọn vấn đề: “Giải pháp phát
triển văn hóa đọc cho học sinh qua hoạt động câu lạc bộ tại trường THPT”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở tìm hiểu các vấn đề lí luận và thực tiễn, đề tài góp phần đề xuất
một số giải pháp nhằm phát triển văn hóa đọc cho học sinh qua hoạt động câu lạc
bộ tại các trường THPT.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác phát triển văn hóa đọc tại trường
THPT.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Các giải pháp phát triển văn hóa đọc cho học
sinh qua hoạt động câu lạc bộ tại trường THPT.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các giải pháp có cơ sở khoa học, có tính
khả thi này sẽ góp phần nâng cao chất lượng văn hóa đọc tại các nhà trường phổ
thông.
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Xây dựng cơ sở lí luận cho vấn đề nghiên cứu.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng phát triển văn hóa đọc tại các trường THPT.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động phát triển
văn hóa đọc tại các trường THPT.
5.2. Phạm vi nghiên cứu
- Đề tài tập trung nghiên cứu một số giải pháp phát triển văn hóa đọc cho
học sinh qua hoạt động câu lạc bộ tại trường THPT Huỳnh Thúc Kháng.
- Thời gian: từ năm 2021 đến năm 2024.
6. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi đã sử dụng một số phương pháp
nghiên cứu như:
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Tổng quan các tài liệu, thu thập những thông tin qua các văn kiện, tạp chí
khoa học, các phương tiện truyền thông…
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn