1
S GD&ĐT NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT ANH SƠN I
TÊN ĐỀ TÀI:
THIT K, CH TẠO TRÒ CHƠI THÔNG QUA DẠY HC D ÁN
BÀI: ĐỘNG LƯỢNG, ĐỊNH LUT BẢO TOÀN ĐỘNG LƯỢNG
Môn: VẬT L 10
TÁC GI:
Đặng Đình Hợp
Đơn vị công tác: Trường THPT Anh Sơn I
Anh Sơn, tháng 4 năm 2022
2
PHẦN I: ĐẶT VN ĐỀ
1. Lý do la chọn đề tài
Đất nước ta đang trên đường phát trin và hi nhp tốt hơn với các nước trong
khu vc và trên thế giới đc biệt trong lĩnh vc khoa hc công ngh đ đáp ng
nhng nhu cu ln lao trong công cuc công nghip hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đảng nhà nước đã xác định vai trò ca ngành giáo dục đào tạo. Đào tạo
ngun nhân lc cho thi mới đ đất nước vươn lên nền kinh tế tri thức đã
đang chú trọng hơn bao giờ hết.
Trong xu thế đó, mỗi quốc gia cần ttìm một hướng đi thích hợp với điều
kiện hoàn cảnh cụ thể của quốc gia mình để tồn tại và phát triển.
Nhận thức yêu cầu khách quan trước tình hình mới, phát triển giáo dục
một trong những mục tiêu quốc sách hàng đầu được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt
quan tâm chú trọng. Tại điều 24.2, Luật Giáo dục: "Phương pháp giáo dục phổ
thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù
hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn
luyện năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại
niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh".
Năm học 2014-2015 bắt đầu thc hiện đổi mi toàn diện GDĐT theo đnh
ng phát triển năng lực người hc. Trong s đổi mi chung ca ngành Giáo dc
- Đào tạo, đổi mới phương pháp dạy hc tt c các cp học đang được coi là chìa
khoá để nâng cao hiu qu, chất lượng dy hc.
Xu thế đổi mới phương pháp dy hc hin nay phát huy tính tích cc, ch
động sáng to người học, hướng vic tìm tòi khám phá tri thc v phía người
hc. Trong dy hc tích cực, người hc vừa đối tượng ca hoạt động dạy, đồng
thi là ch th ca hoạt động học, người học được cun hút vào các hoạt động hc
tp do giáo viên t chc và ch đạo, thông qua đó tự lc khám phá những điều chưa
rõ, những điều mi m, t mình trc tiếp quan sát, làm thí nghim, gii quyết
nhng vấn đề đặt ra theo cách nghĩ ca mình, ch không phi th động tiếp thu
nhng kiến thức đã được giáo viên sắp đt sn theo khuôn mu. Dy hc theo cách
này, người giáo viên không ch đơn giản người truyền đạt kiến thc phi
ngưi t chc, ch đạo và hướng dẫn người hc hoạt động theo hướng tích cc.
vy, vic la chn các hình thức, phương pháp, kĩ thut dy hc mi, hin
đại phù hợp để th phát huy được tính t tin, tính tích cc ch động và sáng to
trong hoạt động hc tp ca hc sinh, phát triển năng lực người học điều hết sc
quan trng của quá trình đổi mi.
Mt khác giáo dc ph tng nước ta đang thực hiện bước chuyn t chương
trình giáo dc tiếp cn ni dung sang tiếp cận năng lực của ngưi học, nghĩa từ
ch quan tâm hc sinh học được cái đến ch quan tâm học sinh làm được cái
qua vic học. Để đảm bảo điều đó, nht quyết phi thc hin thành công vic chuyn
t phương pháp dy hc nng v truyn th kiến thc sang dy cách hc, cách vn
dng kiến thc, rèn luyn kĩ năng, hình thành năng lực và phm chất; đng thi phi
3
chuyển cách đánh giá kết qu giáo dc t nng n kim tra trí nh sang kim tra,
đánh giá năng lực vn dng kiến thc gii quyết vấn đề. Chính định hướng ch đạo
đổi mi đó mà Nghị quyết Hi ngh Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bn, toàn
din giáo dục đào tạo nói : Tiếp tục đổi mi mnh m phương pháp dạy
học theo hưng hiện đi; phát huy tính tích cc, ch đng sáng to và vn dng kiến
thc k năng của người hc; khc phc li truyn th áp đặt mt chiu, ghi nh máy
móc. Tp trung dy cách học, ch nghĩ, khuyến khích t hc, tạo sở để ngưi
hc t cp nht và đổi mi tri thc, k năng, phát triển năng lc”.
Vt môn hc thc nghiệm, được nhiu hc sinh đánh giá "Là môn hc
khó khô khan ... hầu như giáo viên dy Vt thì rt cng nhc trong q
trình truyn th kiến thc".
Bn thân tôi thy hc sinh nhn xét phn rt chính xác, vy trong nhiu
năm trăn trở tôi đã rất c gng trong việc thay đổi phương pháp dy- hc nhm
gây hng thú cho hc sinh các tiết hc cho hc sinh thiết kế, chế to các trò
chơi cho các tiết học được gọi là "Khô khan" đó.
Trên đây nhng lý do tôi quyết định chn đề tài" Thiết kế, chế to trò
chơi t chc dy hc d án v giáo dc Stem ch đề: Động lượng, định lut
bảo toàn động lượng (4 tiết Vt lý 10)
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở các kết qu nghiên cu v mt lý lun và thc tin, đề xut mt s
kinh nghim dy hc ch đề: Động lượng, định lut bảo toàn động lượng bng
dy hc d án v giáo dc stem để đổi mới phương pháp dạy hc, góp phn nâng
cao chất lượng giáo dc tại các nhà trường đặc bit giúp hc sinh các tng
miền núi đang thiểu nhiu dng c thí nghim nm vng kiến thc vt lý, hng
thú trong các tiết hc.
3. Phạm vi và đối tưng nghiên cu
Hình thc t chc dy hc thông qua thiết kế ch đề STEM bài Động lượng,
định lut bo toàn động lượng trong dy hc Vt lý 10 THPT
4. Điểm mi trong kết qu nghiên cu
- Nghiên cứu được sở lun thc tin, la chn thiết kế hoạt động
dy hc ch đề STEM trong dy hc Vt lý 10 - THPT
- Vn dng quy trình thiết kế ch đề STEM trong dy hc Vt 10
THPT.
- Th nghim thành công hình thc t chc dy hc d án bng hoạt động
giáo dc STEM gn vi mt ch đề trong chương trình Vt 10 - THPT.
- Phát triển các năng lực sn ca người học đồng thi giúp các em khám
phá các năng lực tim n thông qua vic thc hin các nhim v hc tp.
- Phát huy tính ch cc, ch động kh năng sáng to trong quá trình hc
tp ca hc sinh nhm to ra các sn phm có giá tr thc tin trong hc tp.
- Giáo dục năng lc s cho hc sinh trong quá trình thiết kế, chế to sn
phm.
4
PHN II: NI DUNG
I.CƠ SỞ LÍ LUN
1.1. Tng quan v các nghiên cu trin khai giáo dc STEM Vit
Nam
- Hin nay mt s t chc giáo dục cũng triển khai các hoạt động giáo dc
STEM n công ty Endeavor Learning Institute và Học vin sáng to S3. Tuy
nhiên, các hoạt động giáo dục STEM này chưa phi hoạt động chính thc trong
các trường ph thông ch các hoạt động độc lp ca các công ty giáo dc
như là mt mng kinh doanh và hoạt động truyn thông cộng đồng.
-Thc hin ch trương đổi mới đng b hình thc dy học, phương pháp dy
hc (PPDH) kiểm tra, đánh giá kết qu giáo dc.T năm 2012, Bộ Giáo dc và
Đào tạo hàng năm đã t chc cuộc thi “Vận dng kiến thức liên môn đ gii quyết
các tình hung thc tin dành cho HS trung hc” và cuộc thi “Dạy hc theo ch đề
tích hp dành cho GV trung học”. Đặc bit, cuc thi “Sáng tạo Khoa học Kĩ thuật”
do B Giáo dục và Đào tạo t chc dành cho HS ph thông đã trở thành điểm sáng
tích cc trong giáo dc định hướng năng lực. Cuc thi thu hút được s quan tâm
rt ln, tích cc c v nhn thức và hành động t các cấp lãnh đạo qun lí, các GV,
HS và c các ph huynh. Các đề tài được trin khai thc hin thuộc các lĩnh vực
khí, môi trường, … Về cơ bản, đây là một hình thc ca giáo dc STEM. Các cuc
thi này là ví d cho mc tiêu giáo dc nhm phát triển năng lc cho HS hình thành
những năng học tập lao đng trong thế k 21 ca B Giáo dục Đào tạo
đó cũng là mc tiêu mà giáo dục STEM hướng ti....
1.2. Khái niệm STEM
STEM là thuật ngữ viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công
nghệ), Engineering (Kĩ thuật) Mathematics (Toán học), thường được sử dụng
khi bàn đến các chính sách phát triển về Khoa học, Công nghệ, thuật Toán
học của mỗi quốc gia. Trong đó Science quy trình sáng tạo ra kiến thức khoa
học; Engineering quy trình sdụng kiến thức khoa học để thiết kế công nghệ
mới nhằm giải quyết các vấn đề; Toán công cụ được sử dụng để thu nhận kết
quả và chia sẻ kết quả đó với những người khác.
Giáo dc STEM v bn chất được hiu trang b cho người hc nhng kiến
thc và k năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa hc, công ngh, k thut
và toán hc. Các kiến thc và k năng này phải được tích hp, lng ghép và b tr
cho nhau, giúp HS không ch hiu biết v nguyên còn th thc hành
tạo ra được nhng sn phm trong cuc sng hng ngày.
5
* Mi liên h tương tác giữa các lĩnh vực trong giáo dc STEM
1.3. Giáo dc STEM
Như vy, giáo dc STEM là mt phương thc giáo dc nhm trang
b cho hc sinh nhng kiến thc khoa hc gn lin vi ng dng ca
chúng trong thc tin, qua đó phát trin cho hc sinh năng lc phát
hin và gii quyết vn đ cùng vi nhng năng lc khác tương ng, đáp
ng đưc yêu cu ca s phát trin kinh tế xã hi.
1.4. Các mc đ áp dng giáo dc STEM trong giáo dc ph thông:
- Dy hc các môn khoa hc theo phương thc giáo dc STEM
Đây hình thức tổ chức giáo dục STEM chủ yếu trong nhà trường. Theo
cách này, các bài học, hoạt động giáo dục STEM được triển khai ngay trong quá
trình dạy học các môn học STEM theo tiếp cận liên môn. Các chủ đề, bài học, hoạt
động STEM bám sát chương trình của các môn học thành phần. Hình thức giáo
dục STEM này không làm phát sinh thêm thời gian học tập.
- Tổ chức các hot động trải nghiệm STEM
Trong hoạt động trải nghiệm STEM, học sinh được khám phá các thí nghiệm,
ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong thực tiễn đời sống. Qua đó, nhận biết được ý
nghĩa của khoa học, công nghệ, kỹ thuật toán học đối với đời sống con người,
nâng cao hứng thú học tập các môn học STEM. Đây ng cách thức để thu hút
sự quan tâm của xã hội tới giáo dục STEM.
- Tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa hc, kĩ thuật
Giáo dục STEM thể được triển khai thông qua hoạt động nghiên cứu khoa
học tổ chức các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật. Hoạt động này không
vn dng
Công ngh (T)
K thut (E)
Toán (M)
Khoa hc (S)
Sáng chế
Ci to thế gii
Phương pháp
khoa hc
s dng trong
s dng trong
Thúc đẩy
thúc đẩy
dẫn đến
liên quan
nghiên cu
liên quan
nghiên cu
Hình 1. Mi liên quan ca Khoa hc, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán hc