5
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Chương trình GDPT 2018 được xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất
và năng lực của học sinh, đòi hỏi giáo viên phải đổi mới về cách dạy, chuyển từ dạy
kiến thức sang dạy cách thức, phương pháp, kĩ năng. Vì vậy, việc vận dụng các
phương pháp dạy, kĩ thuật dạy học mới nhằm tạo cơ hội để học sinh phát huy tính
tích cực, chủ động, sáng tạo từ đó hình thành phẩm chất và năng lực là vô cùng cần
thiết.
Mục tiêu của bộ môn Ngữ văn trong Chương trình GDPT 2018 là hình thành và
phát triển cho học sinh những phẩm chất quan trọng; rèn luyện các kĩ năng đọc, viết,
nói, nghe; biết tạo lập các văn bản thông dụng; biết tiếp nhận và đánh giá các văn bản
văn học nói riêng, các sản phẩm giao tiếp và các giá trị thẩm mĩ khác nói chung.
Truyện là một thể loại cốt yếu trong kho tàng văn học của nhân loại. Không chỉ
ra đời sớm và chiếm một số lượng lớn; mà thông qua các hình thức nghệ thuật đặc
sắc cùng hệ thống các hình tượng nhân vật; truyện có lợi thế rất lớn trong việc phản
ánh hiện thực đời sống và bồi dưỡng, giáo dục nhân cách cho con người. Do đó, việc
thâm nhập sâu vào tác phẩm để cảm thụ một cách trọn vẹn, sâu sắc cái hay cái đẹp
của truyện đối với học sinh là rất quan trọng. Để làm được điều đó, đòi hỏi học sinh
phải có kĩ năng viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm truyện. Tuy
nhiên, đứng trước một tác phẩm truyện hoàn toàn mới, việc viết một văn bản nghị
luận phân tích, đánh giá đối với học sinh lớp 10 là không hề dễ dàng. Bởi vậy, giáo
viên cần phải thiết kế, tổ chức, sử dụng các phương pháp dạy học tích cực giúp học
sinh hình thành và phát triển được kĩ năng viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá
một tác phẩm truyện, cũng như khơi gợi niềm cảm hứng ở học sinh khi tiếp xúc với
thể loại này.
Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi lựa chọn nghiên cứu và triển khai đề tài:
Vận dụng một số phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực vào dạy học phần Viết -
Bài 1 để hình thành và phát triển năng lực viết văn bản nghị luận phân tích, đánh
giá một tác phẩm truyện (Về chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật)
cho học sinh lớp 10. Chúng tôi hi vọng thông qua đề tài, sẽ đóng góp một phần vào
việc nâng cao hiệu quả dạy học phần“Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một
tác phẩm truyện (Về chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật)” và hình
thành, phát triển được năng lực viết một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một
tác phẩm truyện cho học sinh lớp 10.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Nhiệm vụ, mục tiêu của bộ môn Ngữ văn trong Chương trình GDPT 2018 là
hình thành và phát triển cho HS bốn năng lực đặc thù quan trọng: đọc - viết - nói -
