SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƢỜNG THPT TÂN KỲ
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ T I:
THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG TRONG MỘT SỐ B I
DẠY HỌC GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG V AN NINH LỚP 11
NHẰM PHÁT HUY PHẨM CHẤT NĂNG LỰC CHO HỌC
SINH
Nhóm tác giả :
1. Nguyễn Xuân Thủy – Trường THPT Tân Kỳ
2. Trần Sơn Giang – Trường THPT Tân Kỳ
3. Cao Văn Long – Trường THPT Diễn Châu 5
Tổ chuyên môn : X h i
Số ĐT cá nhân : 0948 631 641; 0919524707; 0369869569
Tân Kỳ, năm 2022
MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1
2. Mục đích ............................................................................................................ 2
3. Đối tượng ........................................................................................................... 2
4. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................ 2
5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 2
6. Tính mới của đề tài ............................................................................................ 3
PHẦN II. NỘI DUNG ......................................................................................... 4
CHƢƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN V THỰC TIỄN CỦA VIỆC NGHIÊN
CỨU ĐỀ T I ........................................................................................................ 4
1.1. Cơ sở lý luận .................................................................................................. 4
1.1.1. M t số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học ........................................ 4
1.1.2. Đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát triển năng lực của học sinh ..... 4
1.1. 3. Vai trò của hoạt đ ng khởi đ ng trong dạy học môn giáo dục quốc phòng
và an ninh .............................................................................................................. 6
1.1.4 M t số vấn đề về tổ chức hoạt đ ng khởi đ ng trong dạy học .................... 7
1.1.4.1. Những yêu cầu của hoạt đ ng khởi đ ng ................................................ 7
1.1.4.2. M t số lưu ý khi thực hiện hoạt đ ng khởi đ ng .................................... 7
1.2. Cơ sở thực tiễn ............................................................................................... 8
1.2.1. Thực trạng của việc tổ chức hoạt đ ng khởi đ ng trong dạy học hiện nay ....... 8
1.2.2. Thực trạng của việc tổ chức hoạt đ ng khởi đ ng trong việc dạy học môn
GDQP-AN cấp trung học phổ thông .................................................................... 9
CHƢƠNG II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG KHỞI
ĐỘNG NHẰM PHÁT HUY PHẨM CHẤT NĂNG LỰC CHO HỌC SINH
TRONG MÔN HỌC GDQP-AN ..................................................................... 11
2.1. Sử dụng phương pháp trò chơi khi thiết kế hoạt đ ng khởi đ ng ............... 11
2.1.1. Mục đích .................................................................................................... 11
2.1.2. Cách thức tiến hành ................................................................................... 11
2.1.3. Ví dụ minh họa ......................................................................................... 11
2.2. Sử dụng tình huống có vấn đề khi thiết kế hoạt đ ng khởi đ ng ................ 12
2.2.1. Mục đích .................................................................................................... 12
2.2.2.Cách thức tiến hành .................................................................................... 13
2.2.3. Ví dụ minh họa .......................................................................................... 13
2.3. Sử dụng phương pháp đóng vai khi thiết kế hoạt đ ng khởi đ ng .............. 13
2.3.1. Mục đích .................................................................................................... 13
2.3.2.Cách thức tiến hành .................................................................................... 14
2.2.3. Ví dụ minh họa .......................................................................................... 14
2.4. Vận dụng kiến thức văn học khi thiết kế hoạt đ ng khởi đ ng ................... 15
2.4.1.Mục đích ..................................................................................................... 15
2.4.2. Cách thức tiến hành ................................................................................... 15
2.4.3. Ví dụ minh họa .......................................................................................... 16
2.5. Khai thác phim tư liệu trong việc thiết kế hoạt đ ng khởi đ ng ................. 16
2.5.1. Mục đích .................................................................................................... 16
2.5.2.Cách thức tiến hành .................................................................................... 16
2.5.3. Ví dụ minh họa ......................................................................................... 16
3.1. Mục đích của thực nghiệm ........................................................................... 17
3.2. Phương pháp thực nghiệm ........................................................................... 17
3.3. N i dung thực nghiệm .................................................................................. 17
3.4. Tổ chức thực nghiệm .................................................................................... 17
3.5. Kết quả thực nghiệm .................................................................................... 36
PHẦN III. KẾT LUẬN ..................................................................................... 38
1. Qúa trình nghiên cứu ....................................................................................... 38
2. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................ 38
3. Khả năng áp dụng ............................................................................................ 39
T I LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 40
PHỤ LỤC ........................................................................................................... 41
DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TT
Từ viết tắt
Từ, ngữ đầy đủ
1
THPT
Trung học phổ thông
2
GDQP-AN
Giáo dục quốc phòng và an ninh
3
GV
Giáo viên
4
HS
Học sinh
5
ĐC
Đối chứng
6
TN
Thực nghiệm
7
HĐKĐ
Hoạt đ ng khởi đ ng
8
CNTT
Công nghệ thông tin
1
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay chương trình giáo dục định hướng phát triển năng lực đ trở thành
xu hướng giáo dục quốc tế. Nhiều nước trên thế giới đ có sự thay đổi mạnh mẽ
theo hướng chuyển từ dạy học truyền thụ kiến thức sang dạy học phát triển năng
lực người học. Ở Việt Nam tại Đại h i Đại iểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng
C ng sản Việt Nam khẳng định: “Đổi mới chương trình, n i dung giáo dục theo
hướng tinh giản, hiện đại, thiết thực. Chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu từ
trang ị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học, học
đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn” .
Nghị quyết số 29 của an Chấp hành trung ương Đảng khóa XI về Đổi mới
căn ản và toàn diện giáo dục đ nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp
dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ đ ng, sáng tạo và vận
dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt m t chiều,
ghi nhớ máy móc ”. Vì vậy, trong dạy học, giáo viên cần quan tâm đổi mới
phương pháp dạy học để người học có cơ h i tự cập nhật tri thức và phát triển năng
lực ản thân. Trong đó, việc tổ chức m t cách hiệu quả các hoạt đ ng học tập để
“kích hoạt” tinh thần học tập của học sinh là rất quan trọng. Thông thường, mỗi ài
học nói chung và ài học giáo dục quốc phòng và an ninh nói riêng đều được thiết
kế thành các hoạt đ ng nối tiếp nhau, đó là: Hoạt đ ng khởi đ ng; Hoạt đ ng hình
thành kiến thức; Hoạt đ ng luyện tập; Hoạt đ ng vận dụng tìm tòi, mở r ng. Như
vậy, hoạt đ ng khởi đ ng là hoạt đ ng đầu tiên của m t ài học, có thể coi là ước
“trải đệm” để dẫn dắt học sinh vào ài mới tốt hơn.
Trước yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, tất yếu giáo viên cần
coi trọng hoạt đ ng khởi đ ng sao cho tạo được ấn tượng đầu tiên tốt đẹp nhất giúp
học sinh chủ đ ng, tự tin khám phá kiến thức.
Khởi đ ng là hoạt đ ng đầu tiên tác đ ng đến cảm xúc, trí tuệ của người học
trong toàn tiết học, có vai trò rất lớn giúp tiết dạy thành công. Hoạt đ ng khởi
đ ng sẽ kích thích tính tò mò, sự hứng thú, tâm thế của học sinh ngay từ đầu tiết
học. Nếu tổ chức tốt hoạt đ ng này sẽ tạo m t tâm lí hưng phấn, tự nhiên để “lôi
kéo” học sinh vào tiết học, tạo ra không khí vui vẻ giúp học sinh tiếp cận n i dung
ài học. Hơn nữa, nếu hoạt đ ng khởi đ ng càng đa dạng thì sẽ luôn tạo nên những
ất ngờ thú vị cho học sinh, người học sẽ không còn cảm giác nặng nề, mệt mỏi, lo
lắng, nhàm chán như khi giáo viên kiểm tra ài cũ. Các em sẽ thoải mái tham gia
vào hoạt đ ng học tập, giờ học vì thế sẽ giảm ớt căng thẳng, khô khan. Chính vì
vậy, việc tìm kiếm các ý tưởng sáng tạo để tổ chức các hoạt đ ng khởi đ ng là điều
rất cần thiết trong mỗi tiết học. Với ý nghĩa đó, trong những năm qua chúng tôi
luôn quan tâm, tìm tòi đổi mới để tìm ra cách khởi đ ng ài học hấp dẫn, đúng yêu
cầu và đem lại hiệu quả cho từng tiết dạy. Chính vì vậy, chúng tôi viết đề tài